سندرم تونل کارپال: علائم، علل، و بهترین روش‌های درمان و پیشگیری

یکی از اختلالات شایع عصبی سندرم تونل کارپال است که به دلیل فشردگی عصب مدین در ناحیه مچ دست ایجاد می‌شود. این شرایط بیشتر در افرادی مشاهده می‌شود که کار مداوم با کامپیوتر را انجام می‌دهند. فعالیت‌های تکراری و طولانی مدت مانند تایپ‌کردن، استفاده از ماوس و انجام کارهای دستی می‌توانند فشار را بر روی عصب مدین افزایش داده و منجر به بروز علائمی مانند درد، بی‌حسی و گزگز در دست‌ها شوند. 

معمولاً علائم سندروم تونل کارپال به تدریج بروز می‌کنند و ممکن است در شب یا زمانی که فرد در حال استراحت است تشدید یابند. افراد مبتلا به سندرم تونل کارپال ممکن است احساس ضعف در دستان خود داشته و توانایی انجام کارهای روزمره را از دست بدهند. با توجه به اینکه این اختلال می‌تواند کیفیت زندگی افراد را تحت تاثیر قرار دهد، شناسایی و درمان به موقع آن اهمیت زیادی دارد. برای پیدا کردن بهترین متخصص ها و پزشک ها در این حوزه به سایت دکتر دکتر مراجعه کنید.

سندروم تونل کارپال چیست؟

سندرم تونل کارپال (Carpal Tunnel Syndrome) یا نشانگان مجرای مچ دستی، بیماری ارتوپدی شایع در ناحیه دست است که باعث درد، بی‌حسی و حس سوزن‌سوزن و مور مور در دست و بازو می‌شود. علت اصلی بروز تونل کارپال این است که یکی از اعصاب اصلی دست به نام «عصب میانی» یا «عصب مدین» در مچ دست یا تونل کارپال تنگ شود. به زبان ساده‌تر سندرم تونل کارپال (CTS) یک اختلال عصبی رایج است و زمانی رخ می‌دهد که آن عصب میانی که از ساعد به سمت کف دست می‌رود، در مچ دست تحت فشار قرار بگیرد. سطح درد در چنین حالتی ممکن است بین مورمور شدن یا تورم انگشتان یا بی‌حرکت شدن آن‌ها متغیر باشد.

انواع سندروم تونل کارپال

نشانگان مچ دست بر حسب درجه و شدت آن به انواع مختلفی دسته‌بندی می‌شود. بعضی از آن‌ها خفیف هستند و فقط توسط بعضی از  آزمایش‌های خاص قابل تشخیص‌اند و برخی چنان شدت بالایی دارند که وجودشان در اولین معاینات بالینی محرز می‌شود.

انواع سندروم تونل کارپال دارای ۶ درجه و به شرح زیر است:

• بسیار خفیف (درجه ۱)
• خفیف (درجه ۲)
• متوسط (درجه ۳)
• شدید (درجه ۴)
• بسیار شدید (درجه ۵)
• حاد (درجه ۶)

هر چند که CTS به طور کلی به این سه نوع تقسیم می‌شود، اما علائم و شدت بیماری در هر فرد می‌تواند متفاوت باشد. لذا تشخیص و درمان دقیق نیازمند مشاوره با پزشک متخصص ارتوپد است.

آناتومی تونل کارپال

سقف تونل کارپال از یک نوار بافتی همبند و محکم  تشکیل شده که باعث می‌شود این فضا بسیار سفت باشد و ظرفیت کمی برای کشش یا افزایش حجم پیدا کند. عصب میانی و تاندون‌هایی که انگشتان را خم می‌کنند (تاندون‌های فلکسور) از بازو و ساعد نشات گرفته‌اند؛ از کانال کارپال در مچ دست می‌گذرد و به کف دست و انگشتان می‌رسد. این عصب حس را به انگشتان شست، اشاره، میانی و انگشت حلقه می‌رساند. علاوه‌براین کنترل برخی از ماهیچه‌های کوچک موجود در انگشت شست نیز به عهده آن است. سندرم تونل کارپال زمانی بروز پیدا می‌کند که فضای کانال تنگ شده و به عصب میانی فشار وارد شود و همین باعث احساس ضعف در دست می‌شود.

علت بروز سندروم تونل کارپال

این سندروم وقتی بروز پیدا می‌کند که تونل کارپال دست شما متورم شده و عصب میانی را تحت فشار گذاشته باشد.

دقت کنید که عوامل زیر احتمال بروز این سندروم را بیشتر می‌کند:

• وراثت؛ ممکن است کانال کارپ در برخی از افراد به صورت ارثی کوچک‌تر از حد معمول باشد.
• عادت تکان دادن دست به صورت مکرر؛ تکرار بعضی حرکات یکسان یا فعالیت مداوم مچ دست برای مدت طولانی می‌تواند وضعیت تاندون‌ها را بدتر کرده یا موجب تورم تونل کارپال شود و به عصب میانی فشار بیاورد.
• وضعیت بد قرارگیری مچ یا تمام دست؛ انجام فعالیت‌هایی که نیاز به خم کردن شدید یا کشیدگی دست و مچ دارد
• بارداری؛ تغییرات هورمونی و ورم‌های رایج دوران بارداری نیز می‌تواند باعث ایجاد تورم در تونل کارپال شود.
• بیماری‌های دیگر؛ دیابت، روماتیسم مفصلی و کم‌کاری تیروئید از بیماری‌هایی هستند که گاهی باعث سندرم کانال کارپال می‌شوند.
• صدمه یا جراحت؛ اگر طی حادثه‌ای در گذشته دور یا نزدیک مچ دست‌تان آسیب دیده باشد (ضربه و جراحت) امکان بروز این سندروم افزایش پیدا می‌کند.

نشانه‌ها و علائم سندروم تونل کارپال

در بیشتر موارد دیده شده که علائم سندرم تونل کارپال به تدریج شروع می‌شود. تجربه بسیاری از بیماران به این صورت است که در سطوح اولیه این بیماری علائم را به صورت مقطعی تجربه می‌کنند؛ یعنی گاهی علائم آن‌ها ظاهر می‌شود و پس از مدتی از بین می‌رود. با‌ این‌‌حال، با بدتر شدن وضعیت، علائم ممکن است به دفعات بیشتری توسط بیمار تجربه شوند و یا برای مدت طولانی‌تری ادامه پیدا کنند. حال با در نظر گرفتن این نکته بیایید تمامی این نشانه‌ها را بررسی کنیم.

سندروم تونل کارپال به دلیل فشردگی عصب مدین در مچ دست ایجاد می‌شود و این نشانه‌ها معمولاً به تدریج و طی زمان ایجاد می‌شوند. توجه به این علائم و مراجعه به پزشک می‌تواند به تشخیص و درمان مناسب کمک کند.

اکثر این علائم در طول روز، وقتی که فرد وسیله‌ای مانند گوشی موبایل، فرمان اتومبیل، کتاب یا هر چیز دیگری را نگه داشته است بروز پیدا می‌کنند. علت این امر تحت فشار قرار گرفتن مچ دست برای مدتی طولانی است که ناشی از خم شدن مداوم آن است. در این شرایط بسیاری از بیماران گزارش داده‌اند که حرکت دادن دست یا لرزاندن آن به تسکین علائم کمک می‌کند؛ اما این به معنای عدم وجود بیماری نیست. علائم سندروم تونل کارپال ممکن است در هنگام خواب بروز پیدا کنند که به آن علائم شبانه می‌گویند. در این شرایط اگر فرد با مچ خم شده خوابیده باشد، ممکن است به علت بروز درد بیدار شود.

تشخیص سندرم تونل کارپال

تشخیص سندرم تونل کارپال ابتدا با معاینات بدنی و بالینی شروع می‌شود و در ادامه با انجام آزمایش‌‌ قطعی می‌شود. بیایید این دو مرحله را زیر ذره‌بین ببریم و دقیق‌تر بررسی کنیم:

باتوجه به سایت cleveland clinic که می‌گوید:

” پزشک ارتوپدی سندرم تونل کارپال را با انجام معاینه فیزیکی و برخی آزمایش‌ها تشخیص می‌دهد. آنها مچ، دست و انگشتان شما را معاینه کرده و درباره علائم شما سؤال خواهند کرد. مهم است که زمانی را که برای نخستین بار علائم را مشاهده کردید و همچنین اینکه آیا فعالیت خاصی یا زمان خاصی از روز این علائم را بهتر یا بدتر می‌کند، به پزشک خود بگویید.”

بیایید این دو مرحله را زیر ذره‌بین ببریم و دقیق‌تر بررسی کنیم:

معاینه بدنی

پس از اینکه بیمار وقت معاینه برای سندروم کارپال رزرو می‌کند و به مطب پزشک مراجعه می‌کند با سوالات مختلفی رو‌به‌رو می‌شود. احتمالا پزشک سوالاتی در مورد وضعیت سلامت، سوابق بیماری فرد و علائمی که مشاهده کرده است می‌پرسد؛ سپس مچ دست را به دقت معاینه می‌کند و روی آن برخی از تست‌های جسمانی را انجام می‌دهد. این تست‌ها شامل موارد زیر هستند:

• عصب میانی مچ دست بیمار را فشار داده یا به آن ضربه می‌زند تا ببیند که موجب بی‌حسی، درد یا سوزن سوزن شدن انگشتان می‌شود یا خیر (نشانه تینل).
• مچ دست را خم می‌کند و کمی نگه می‌دارد تا میزان بی‌حسی و سوزن سوزن شدن دست را آزمایش کند.
• پزشک از بیمار می‌خواهد تا با چشمان بسته وسایل خاصی را لمس کند و برای او توصیف‌شان کند تا میزان حساسیت نوک انگشتان‌ را بررسی کند.
• میزان ضعف عضله در پایه انگشت شست نیز بررسی می‌شود.
• آخرین مرحله بررسی آتروفی یا تحلیل‌رفتگی عضلانی در عضلات پایه انگشت شست است. در موارد حاد، این عضلات ممکن است به وضوح کوچک‌تر شده باشند.

انجام آزمایش‌ ها

تشخیص سندروم تونل کارپال با انجام آزمایش‌های الکتروفیزیولوژی امکان‌پذیر است. این آزمایش‌ها به پزشک کمک می‌کند تا عملکرد عصب میانی را به خوبی بررسی کرده و میزان فشار وارد شده بر آن را مشخص کند. این آزمایش‌ها همچنین به پزشک کمک می‌کند تا تشخیص دهد که آیا نوروپاتی (بیماری اعصاب محیطی) یا سایر بیماری‌های مربوط به فشرده شدن اعصاب حسی در علائم بیمار نقشی دارند یا خیر. به طور کلی انواع آزمایش‌های الکتروفیزیولوژی شامل موارد زیر هستند:

الکترومیوگرافی (EMG)

در آزمایش الکترومیوگرافی فعالیت الکتریکی عضلات اندازه‌گیری می‌شود. نتایج این آزمایش می‌تواند نشان دهد که مشکل فرد عصبی است یا عضلانی. در طول این آزمایش، پزشک شما یک الکترود سوزنی نازک را در ماهیچه‌های خاص قرار می‌دهد تا فعالیت الکتریکی هنگام انقباض و استراحت عضلات را ارزیابی کند.

آزمایش هدایت عصب (NCV)

در این آزمایش که یکی دیگر از انواع الکترومیوگرافی است، دو الکترود به پوست چسبانده می شود. یک شوک کوچک از عصب میانی عبور داده می‌شود تا پزشک ببیند آیا تکانه‌های الکتریکی در تونل کارپال کند می‌شوند یا خیر. در واقع در این آزمایش، انتقال سیگنال‌های عصبی دست و بازو اندازه‌گیری می‌شود و اختلال عملکردی اعصاب برای هدایت سیگنال‌ها بررسی می‌شود. همچنین این آزمایش به پزشک کمک می‌کند تا شدت عارضه و درمان‌ مناسب برای آن را تشخیص دهد.

سونوگرافی

از دستگاه سونوگرافی از امواج فراصوت برای تصویربرداری از استخوان و بافت‌های بدن استفاده می‌شود تا وضعیت عصب میانی و علائم فشرده شدن آن مشخص شوند.

تصویربرداری با اشعه ایکس

اشعه ایکس برای تصویربرداری از بافت‌های استخوانی به کار می‌رود تا چنانچه بیمار دارای محدودیت در حرکات مچ دست شده است یا اینکه در آن ناحیه احساس درد دارد، علت را بررسی کند.

ام‌ آر آی (MRI)

 ام‌آرآی برای تصویربرداری از بافت‌های نرم بدن به کار می‌رود و به پزشک کمک می‌کند تا علت بروز علائم یا وجود بافت‌های غیر طبیعی که بر عصب میانی تاثیر گذاشته‌اند را بررسی کند. تصویربرداری ام‌ آر آی همچنین به پزشک کمک می‌کند تا مشکلاتی مانند زخم، آسیب‌دیدگی یا تومور که ممکن است در خود عصب وجود داشته باشند را پیدا کند.

راه‌ های درمان سندرم تونل کارپال

اگرچه روند پیشرفت سندرم تونل کارپال بسیاری تدریجی است، اما به مرور فرد را وارد وضعیت بدتری می‌کند. بنابراین بسیار مهم است که پزشک در مراحل اولیه این بیماری، شخص را معاینه کند تا در صورت تشخیص نشانگان مچ دست اقدامات لازم برای درمان را انجام دهد.

درمان‌هایی که با توجه به شرایط بیمار ممکن است از سمت پزشک توصیه شود شامل دو دسته کلی از جراحی ارتوپدی شامل «درمان‌ از طریق جراحی» و «درمان بدون نیاز به جراحی» است که در ادامه با آن‌ها آشنا می‌شوید.

روش‌ های درمان CTS بدون نیاز به جراحی

در صورت تشخیص سندرم تونل کارپال در مراحل اولیه بیماری، اغلب نیازی به جراحی احساس نمی‌شود. حتی ممکن است به علت خفیف بودن علائم، دکتر سندروم تونل کارپال موفق به تشخیص قطعی نشود و بیمار را به درمان‌های غیر جراحی تشویق کند. این درمان‌ها عبارتند‌از:

درمان سندروم تونل کارپال با فیزیوتراپی

فیزیوتراپی شامل مجموعه‌ای از اقدامات حرکتی و ماهیچه‌ای است که به درمان CTS کمک می‌کند. این اقدامات ممکن است شمال استفاده از آتل یا بریس باشد که مچ دست را مهار می‌کند؛ و یا شامل تمریناتی که به نرم شدن تاندون‌ها کمک می‌کند. تمامی این اقدامات را در لیست زیر ببینید.

• حرکات ورزشی برای نرم کردن تاندون‌ها
• استفاده از آتل یا بریس برای کنترل وضعیت مچ دست (مخصوصا در طول شب که از خم ناخودآگاه دست جلوگیری می‌کند)

مصرف داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی

داروهایی مانند ایبوپروفن و ناپروکسن می‌توانند به تسکین درد و التهاب کمک کنند. این داروها بایستی به تجویز مصرف شوند.

درمان خانگی

درمان خانگی نشانگان مچ دست شامل مجموعه اقدامات بی‌خطری است که بدون تجویز پزشک قابل انجام هستند. در اینجا بهترین راهکارهای خانگی را بررسی کنید:

• استفاده از پماد موضعی منتول
• گرم نگه داشتن دست‌ها
• استفاده از مچ‌بند طبی
• استراحت و شل کردن مچ پس از نواختن گیتار، تایپ با صفحه کلید یا هر کاری که به مچ دست فشار وارد می‌کند.
• استفاده از آسپرین و ایبوپروفن و داروهای ضد التهاب بدون نیاز به نسخه

درمان با لیزر

گاهی پزشک تشخیص می‌دهد که درمان سندروم تونل کارپال با لیزر یک راهکار خوب و قطعی برای شماست. در این روش از لیزر ضعیف برای درمان به صورت دوره‌ای استفاده می‌شود. اینکه تعداد جلسات لیزر درمانی شما چقدر باشد، بستگی به وخامت وضع مچ دست‌تان دارد که توسط پزشک تعیین می‌شود.

درمان با زالو

گاهی اوضاع به آن پیچیدگی که فکر می‌کنید نیست؛ زالو درمانی توسط دکتر زالو درمانی یکی از شیوه‌هایی است که طب سنتی آن را تایید کرده و می‌تواند در بهبود وضعیت CTS کمک شایانی ارائه دهد. در این روش که معمولا در کلینیک‌های طب سنتی انجام می‌شود، گرفتگی کانال کارپ به خوبی برطرف می‌شود.

درمان با طب سوزنی

اگرچه می‌توانید برای کاهش درد و تسکین مچ دست خود به طب سوزنی رو بیاورید، اما باید این نکته را مد نظر خود قرار دهید که درمان کامل CTS از طریق طب سوزنی امکان پذیر نیست. اگر کیفیت زندگی شما کاهش یافته و تحت فشار و درد زیادی هستید، این یک راهکار خوب است. 

تغییر فعالیت‌ها

اکثر علائم عموما زمانی بروز پیدا می‌کنند که دست و مچ  برای مدت طولانی در یک وضعیت ثابت قرار گیرد؛ خصوصا هنگامی که مچ دست در حالت خم یا در حال کشیده شدن باشد. اگر شغل، عادت‌ها و یا فعالیت‌های فرد او را برای مدت طولانی در این وضعیت‌ها قرار دهد، تغییر یا اصلاح این عادات می‌تواند بسیار موثر باشد. 

تزریق استروئید

کورتیکواستروئید یا کورتیزون یک ماده ضد التهاب قوی است که داخل تونل کارپال تزریق می‌شود. اگرچه تزریق استروئید در اغلب موارد به کاهش درد کمک کرده و از عود کردن ناگهانی علائم جلوگیری می‌کند، اما تاثیر آن گاهی موقتی است.

جراحی سندروم تونل کارپال

چنانچه درمان‌های غیر جراحی نتوانند باعث التیام بیمار شوند، پزشک ممکن است به عمل جراحی روی بیاورد. این تصمیم به میزان و شدت علائم بیمار بستگی دارد. در مواردی که بیمار برای مدت طولانی دچار بی‌حسی یا ضعف مفرط عضلات شست است، پزشک جهت جلوگیری از آسیب‌های بیشتر عمل جراحی را به بیمار پیشنهاد می‌دهد.

برای این که با شیوه کار پزشک ارتوپدی آشنا شوید، می‌توانید مطلب ارتوپدی چیست را در مجله دکتردکتر مطالعه کنید. 

روش‌ های عمل جراحی برای درمان سندروم تونل کارپال

دو جراحی رایج برای درمان سندروم تونل کارپال «آزادسازی تونل کارپال» یا (OCTR) و آندوسکوپی تونل کارپال یا (ECTR) است. روش‌ آندوسکوپی معمولاً با درد پس از عمل کمتری و بهبود سریع‌تر همراه است، اما با خطر بروز آسیب عصبی و احتمال باز شدن ناقص همراه است.

جراحی باز کردن تونل کارپال

 در طی این عمل جراحی که همان روش آزادسازی تونل کارپال است، برش کوچکی در کف دست ایجاد می‌شود و پزشک بخش داخلی دست و مچ را از طریق این برش مشاهده می‌کند. طی این عمل جراحی دو بخش موجود در سقف کانال کارپال از هم جدا می‌شوند. این کار باعث افزایش حجم تونل و کاهش فشار بر عصب میانی می‌شود.

آندوسکوپی تونل کارپال

 در جراحی به روش آندوسکوپی، پزشک یک یا دو برش پوستی کوچک ایجاد می‌کند و از میان آن دوربین مینیاتوری (آندوسکوپ) را عبور می‌دهد و درون دست و مچ را مشاهده می‌کند؛ سپس با استفاده از یک تیغ مخصوص به روشی مشابه آزادسازی تونل کارپال، جراحی را انجام می‌دهد.

نکته! اینکه کدام یک از روش‌های جراحی مناسب بیمار است، بنابر نظر پزشک تعیین می‌شود.

دوران نقاهت پس از عمل جراحی تونل کارپال

بعد از عمل جراحی، بیمار باید انتظار درد، ورم و سفتی را داشته باشد. درد جزئی در ناحیه‌ی کف دست ممکن است که برای چند هفته یا چند ماه ادامه داشته باشد. قدرت دست برای برداشتن یا گرفتن وسایل با انگشتان معمولا حدود ۲ تا ۳ ماه بعد از عمل جراحی بازمی‌گردد. با این حال، امکان دارد که بازگشت قدرت دست برای برداشتن و به دست گرفتن اشیاء در حدود ۶ تا ۱۲ ماه پس از عمل جراحی به طول بیانجامد. بیمار به تشخیص پزشک ممکن است مجبور باشد برای چندین هفته از یک بریس یا اسپلینت برای مهار مچ دست استفاده کند. با این وجود او می‌تواند فعالیت‌های سبک را انجام دهد.

همچنین مدت کمی پس از عمل جراحی، فرد مجاز است که رانندگی، فعالیت‌های شخصی، بلند کردن، گرفتن و برداشتن وسایل را دوباره انجام دهد و به زندگی روتین خود بازگردد. پزشک در مورد زمان بازگشت به سرکار و همین‌طور برخی محدودیت‌ها در مدت زمان فعالیت دستورالعمل‌ها و توضیحات کامل‌تری به بیمار می‌دهد.  بهبودی فرد پس از عمل جراحی تدریجی است و ممکن است  تا ۱ سال نیز طول بکشد. اما چنانچه بیمار برای مدتی بیش از ۲ ماه کماکان دارای درد و ضعف باشد، پزشک ممکن است او را به فیزیوتراپیست دست ارجاع دهد تا بهبودی را به حداکثر برساند.

عوارض عمل جراحی سندروم تونل کارپال

اگرچه هر عمل جراحی عوارض خاص خود را دارد، اما پزشک سعی می‌کند تا جای ممکن از عوارض بکاهد. رایج‌ترین عوارض عمل جراحی باز کردن کانال کارپ عبارتند از:

• خون‌ریزی
• عفونت
• جراحت یا آسیب‌دیدگی عصب
• حساسیت به داروهای بیهوشی
• مشکلات حسی و حرکتی
• ضعف مچ دست
• فشار خون بالا

نکات مهمی که باید در زمان بارداری و پس از زایمان رعایت شود

به طور کلی اضافه وزن و تورم‌های معمول در دوران بارداری می‌تواند دست به دست عوامل دیگری بدهد و باعث بروز CTS شود. اما جای نگرانی نیست؛ با انجام دادن یک سری اقدامات و رعایت برخی موارد می‌توان سندروم تونل کارپال را در زمان بارداری و پس از زایمان کنترل کرد:

در زمان بارداری

• وقتی می‌خواهید بلند شوید یا بنشینید وزن‌تان روی مچ دست نیندازید.
• وسایل سنگین را جابه‌جا نکنید.
• وزن خود را دائما کنترل کنید.
• از قرار دادن دست در حالت خم شده به مدت طولانی شدیدا خودداری کنید.

پس از زایمان

• برای بازگشت خود به وزن طبیعی چاره‌ای بیاندیشید.
• از رژیم غذایی توصیه شده در همین مقاله پیروی کنید.
• هنگام شیر دادن نوزاد، وقتی او را در آغوش گرفته‌اید، دست‌های خود را عوض کنید تا روی مچ دست‌تان فشار مداوم وارد نشود.
• هنگام خواب یک وضعیت امن برای خود بسازید تا از ترس و نگرانی ناشی از حضور نوزاد در کنار خود، مجبور به ثابت نگه داشتن دست خود در یک حالت خم و تحت فشار نشوید.

رژیم غذایی مناسب برای CTS

یک رژیم غذایی مناسب می‌تواند در کنترل و توانبخشی سندروم تونل کارپال بسیار موثر باشد. پیروی از دستورات غذایی زیر می‌تواند بهترین راهکار برای تسکین دردهای شما باشد.

مواد غذایی که باید از خوردن آن پرهیز کنید:

• نان سفید
• آرد سفید
• انواع مختلف بستنی
• انواع کیک‌ها (به علت وجود نشاسته)
• کلوچه و آبنبات
• برنج سفید
• الکل
• غذاهای سرخ شده
• نمک زیاد (غذا شور نباشد)
• گوشت فراوری شده و گوشت گاو
• چربی‌های اشباع

مواد غذایی مفید برای CTS:

• مواد غذایی حاوی امگا ۳ (غذاهای دریایی و ماهی‌ها و صدف‌ها)
• مواد غذایی حاوی آنتی اکسیدان (سبزیجات برگداری که تیره هستند؛ مانند اسفناج)
• انواع مرکبات (مانند پرتقال)
• فلفل قرمز
• مغزهای آجیل (پسته، گردو و غیره)
• ادویه‌هایی مثل زردچوبه و جعفری
• موز
• نخود
• سیب‌زمینی
• جگر
• تخم مرغ

رژیم غذایی مناسب در کنار ورزش‌های مناسب و مدیریت استرس می‌تواند به کاهش علائم CTS کمک کند.

راهکارهایی برای پیشگیری از CTS و توانبخشی آن

هرچند که هیچ استراتژی اثبات شده‌ای برای جلوگیری قطعی از سندرم کانال کارپ وجود ندارد، اما می‌توانید با راهکارهای زیر، احتمال بروز آن را به حداقل برسانید. علاوه‌براین از راهکارهای زیر می‌توانید جهت پیشگیری از عود نشانگان مچ دست استفاده کنید. نیرو و فشار خود بر مچ دست را کاهش دهید و آن را شل بگیرید. به عنوان مثال اگر به صورت مداوم از صفحه کلید کامپیوتر استفاده می‌کنید بهتر است کلید‌ها را به آرامی فشار دهید. همچنین در زمان‌هایی که قرار است روی کاغذ چیزی را یادداشت کنید خودکار را شل بگیرید و به مچ خود فشار نیاورید.

استراحت‌های کوتاه و مکرر معجزه می‌کند. به آرامی دست‌ها و مچ‌ها را به صورت نوبتی بکشید و خم کنید. این امر به ویژه در صورتی که از تجهیزاتی استفاده می‌کنید که ارتعاش در دست شما ایجاد می‌کنند و یا در حین کار با آن‌ها نیاز به اعمال نیروی زیادی از سوی شماست، بسیار مهم است. حتی چند دقیقه در هر ساعت می‌تواند تفاوت زیادی ایجاد کند. از خم کردن طولانی مدت مچ دست خود به سمت بالا یا پایین خودداری کنید. این اقدام برای توانبخشی سندروم تونل کارپ بسیار مفید و موثر است.

مراقب وضعیت بدن‌تان باشید. وضعیت نامناسب مانند خم شدن شانه‌ها به سمت جلو باعث وارد آمدن فشار به اعصاب گردن‌تان می‌شود. این کار می‌تواند مچ دست و انگشتان را تحت تاثیر قرار دهد و باعث درد گردن شود.  دستان خود را گرم نگه دارید. اگر در محیط سرد کار می‌کنید، احتمال بروز درد در شما بیشتر است. اگر نمی‌توانید دما را در محل کار کنترل کنید، دستکش‌های بدون انگشت بپوشید که مچ‌ها را گرم نگه می‌دارند.

حرکات ورزشی مناسب برای کنترل نشانگان مچ دست

ورزش سرنوشت این بیماری و درد مچ دست شما را عوض می‌کند. انجام چند حرکت به نظر ساده (اما مهم) می‌تواند شما را از درد CTS خلاص کند. انجام تمرینات ورزشی زیر را به صورت روزانه و در مواقع بروز درد اصلا فراموش نکنید.

• مچ دست‌های خود را به ترتیب به مدت ۵ ثانیه به جلو خم کنید و عضلاتش را شل بگیرید.
• مچ دست خود را این بار به سمت عقب خم کنید.
• دستان خود را مشت کنید، سپس آن‌ها بهم بچسبانید (مانند حالتی که سوارا کاران افسار اسب را می‌گیرند)  و به نوبت آن‌ها را به سمت خودتان و روبه‌رو خم کنید.
• یک وسیله سبک را در دست خود نگه دارید (وسیله رو به زمین باشد)؛ سپس وسیله را با تا کردن مچ بالا و پایین بیاورید.
• به مدت پنج ثانیه یک توپ پلاستیکی را در دست خود فشار دهید
• راست بایستید و دست‌ها را صاف کنار بدن نگه دارید. حالا کتف‌ها را بهم نزدیک کرده و ۵ ثانیه فشار دهید.

نکاتی که اصلا نباید فراموش کنید

احساس و علت گزگز دست و پا یا سوزن سوزن شدن دست را جدی بگیرید؛ اگر پای سندروم کانال کارپال در میان باشد باید حتما درمان را شروع کنید تا از اتفاقات ناخوشایندی که کیفیت زندگی شما را تحت تاثیر قرار می‌دهد جلوگیری کنید. اما اگر قبل این کار را کرده‌اید و پزشک برای درمان CTS روش‌های غیر جراحی را به شما پیشنهاد کرده است حتما موارد موجود در این مقاله را مد نظر داشته باشید و پس از مشورت با متخصص یکی از آن‌ها را انتخاب کنید.

اگر وضعیت خود را به‌گونه‌ای می‌بینید که حدس می‌زنید پزشک به شما جراحی را پیشنهاد می‌کند، خونسردی خود را حفظ کنید و با مطالعه دقیق مواردی که در مورد روش‌های جراحی و دوره نقاهت آن گفتیم اطلاعات خود را بالا ببرید تا ترس احتمالی شما از این عمل کاهش یابد. برای مشاوره و ویزیت توسط پزشک متخصص نیز می‌توانید از طریق سیستم نوبت دهی آنلاین دکتردکتر اقدام کنید. 

اگر حتی یک سوال کوچک دارید که یافتن پاسخ آن باعث می‌شود از نگرانی‌تان کم شود، آن را در قسمت دیدگاه انتهای همین صفحه با ما درمیان بگذارید تا به سرعت پاسخ شما را بدهیم.

منبع:

orthoinfo.aaos.org

سوالات متداول در مورد سندروم تونل کارپال