به چه علت یائسگی زودرس در زنان اتفاق می افتد

یائسگی زودرس زمانی اتفاق می‌افتد که دوره‌های تخمک گذاری قبل از سن 45 سالگی متوقف شود. علت یائسگی زودرس متنوع است.

برای اکثر زنان، یائسگی بین سنین 45 تا 55 سالگی شروع می‌شود. اگر شما زیر 45 سال سن دارید و متوجه شده‌اید که دوره‌های شما کم و بیش یا کاملاً متوقف شده است، باید به متخصص زنان و زایمان مراجعه کنید. یائسگی که پیش از سن 40 سالگی رخ دهد، یائسگی پیش‌رس است. یائسگی که بین 40 تا 45 سال اتفاق می‌افتد، در یائسگی زودرس نامیده می‌شود. حدود 5٪ از زنان به طور طبیعی مبتلا به یائسگی زودرس می‌شوند. سیگار کشیدن و مصرف بعضی از داروها یا درمان‌ها می‌تواند علت یائسگی زودرس باشند.

یائسگی چیست

یائسگی زمانی اتفاق می‌افتد که تخمدان‌ها ساختن استروژن، هورمون ای که چرخه تولید مثل را کنترل می‌کند را متوقف کنند. یک زن در زمانی یائسه گفته می‌شود که بیش از 12 ماه قاعدگی نداشته اما علائم مرتبط با یائسگی را داشته باشد. هر موردی که عملکرد تخمدان را مختل یا تولید استروژن را متوقف کند می‌تواند علت یائسگی زودرس باشد. مانند شیمی درمانی برای سرطان یا oophorectomy (حذف تخمدان‌ها).

تفاوت بین یائسگی پیش رس و یائسگی زودرس

یائسگی زودرس زمانی اتفاق می‌افتد که تخمدان‌ها تولید هورمون‌ها را متوقف کنند و دوره‌ها در سن جوان‌تر از حد معمول متوقف شود (میانگین سن یائسگی 52 است). یائسگی زودرس می‌تواند به علل طبیعی یا پزشکی (مانند زمانی که هر دو تخمدان در هیسترکتومی برداشته می‌شود) رخ دهد.

یائسگی زودرس و یائسگی پیش رس علل مشابهی ددارند. تنها تفاوت سن وقوع آنها است. یائسگی که پیش از 45 سالگی اتفاق می‌افتد، در یائسگی زودرس نامیده می‌شود. یائسگی که پیش از سن 40 سالگی رخ می‌دهد، یائسگی پیش رس است. زناني که در معرض ابتلا به يائسگی زودرس هستند، نمی‌توانند باردار شوند.

علائم یائسگی زودرس

در اوایل یائسگی ممکن است دوره‌های نامنظم یا دوره‌هایی به طور قابل توجه طولانی‌تر یا کوتاه‌تر از حد معمول داشته باشید. سایر علائم یائسگی زودرس عبارت‌اند از:

خونریزی شدید
لکه بینی
دوره‌های طولانی‌تر از یک هفته
پس از یک سال یک دوره بدون خونریزی

در این موارد، به پزشک خود مراجعه کنید تا مسائل دیگر بررسی شوند. سایر علائم معمول یائسگی عبارت‌اند از:

تغییر خلق و خوی
تغییر در احساسات یا میل جنسی
خشکی واژن
مشکل خواب
گر گرفتگی
عرق شبانه
از دست دادن کنترل مثانه

علت یائسگی زودرس

چند دلیل شناخته شده برای علت یائسگی زودرس وجود دارد، هر چند گاهی اوقات علت یائسگی زودرس مشخص نمی‌شود.

ژنتیک: اگر علت مشخصی برای علائم یائسگی وجود نداشته باشد، علت آن احتمالاً ژنتیکی است. سن شما در شروع یائسگی به احتمال زیاد به ژنتیک وابسته است. دانستن اینکه یائسگی مادر شما، در چه سنی شروع شده، می‌تواند سر نخ‌هایی را درباره زمانی که یائسگی شما شروع می‌شود، ارائه دهد. اگر مادر شما یائسگی زودرس داشته است، احتمال بیشتری برای آن دارید. با این حال، ژن‌ها تنها نیمی از داستان هستند.

شیوه زندگی برخی از عوامل سبک زندگی ممکن است در هنگام شروع یائسگی تأثیر داشته باشند. سیگار کشیدن اثرات آنتی استروژن دارد که می‌تواند علت یائسگی زودرس باشد. مطالعات متعدد نشان داده که افراد سیگاری یائسگی زودرس دارند. زنان سیگاری نسبت به زنان که سیگار نمی‌کشند، ممکن است یک یا دو سال زودتر یائسگی را شروع کنند.

شاخص توده بدنی (BMI) می‌تواند علت یائسگی زودرس باشد. استروژن در بافت چربی ذخیره می‌شود. زنان بسیار لاغر دارای ذخایر استروژن کمتری هستند که زودتر از بین می‌روند. برخی تحقیقات همچنین نشان می‌دهد که یک رژیم گیاهخواری، عدم تمرین و عدم وجود آفتاب در طول زندگی، می‌تواند باعث ایجاد یائسگی زودرس شود.
نقص‌های کروموزومی برخی از نقایص کروموزومی می‌تواند منجر به یائسگی زودرس شود. به عنوان مثال، سندرم ترنر (که همچنین مونوزومی X و دیسژنز گنادیک نامیده می‌شود) شامل کروموزوم ناقص می‌شود. زنان مبتلا به سندرم ترنر دارای تخمدانی هستند که به درستی عمل نمی‌کند. این پدیده اغلب باعث می‌شود تا آنها به دوره یائسگی زودرس برسند.

بیماری‌های خود ایمنی یائسگی زودرس می‌تواند نشانه‌ای از بیماری‌های خود ایمنی مانند بیماری تیروئید و آرتریت روماتوئید باشد. در سیستم ایمنی بدن، سیستم ایمنی بخشی از بدن را به‌عنوان یک مهاجم اشتباه گرفته و به آن حمله می‌کند. التهاب ناشی از برخی از این بیماری‌ها می‌تواند تخمدان‌ها را تحت تأثیر قرار دهد. یائسگی زمانی شروع می‌شود که تخمدان‌ها کار تولید هورمون را متوقف کنند.

صرع: صرع یک اختلال عصبی ناشی از تشنج در مغز است. زنان مبتلا به صرع بیشتر به نارسایی زودرس تخمدان مبتلا می‌شوند که منجر به یائسگی می‌شود. یک مطالعه سال گذشته از سال 2001 نشان داد که در گروهی از زنان مبتلا به صرع، حدود 14 درصد از افراد مورد مطالعه، یائسگی زودرس داشتند.

شیمی درمانی یا پرتو درمانی برای سرطان. این درمان‌ها می‌توانند به تخمدان‌ها آسیب برسانند و دوره‌های تخمک گذاری را برای همیشه یا فقط برای مدتی متوقف کنند. همچنین ممکن است فرد دچار اختلال در بارداری شود یا دوباره قادر به باردار شدن نباشد. البته همه زنان که شیمی درمانی یا پرتودرمانی می‌شوند، یائسه نمی‌شوند.

جراحی برای تخریب تخمدان یا جراحی حذف هر دو تخمدان، به نام oophorectomy دو طرفه (OH-fuh-REK-tuh-mee)، ممکن است علائم یائسگی را ایجاد کند. بعد از این عمل، دوره‌های شما متوقف خواهند شد و سطح هورمون شما به سرعت کاهش خواهد یافت. ممکن است علائم یائسگی قوی داشته باشید، مانند گرگرفتگی و میل جنسی کمتر.

تشخیص یائسگی زودرس

در طول مراحل اولیه یائسگی زودرس، ممکن است دوره‌های نامنظم و علائم دیگر یائسگی را داشته باشید. اگر به مدت 12 ماه قاعدگی بدون خونریزی داشته‌اید شما در معرض یائسگی هستید. آزمایشات معمولاً برای تشخیص یائسگی مورد نیاز نیستند. اکثر زنان می‌توانند بر اساس علائم خود، یائسگی خود را تشخیص دهند.

اگر فکر می‌کنید که در معرض ابتلا به یائسگی هستید، می‌توانید پزشک خود کمک بخواهید. پزشک شما می‌تواند آزمایشات هورمون را برای تعیین اینکه آیا علائم شما به علت پری مونوپوز یا یکی دیگر از بیماری‌ها است، تجویز کند. پزشک ممکن است سطوح استروژن شما را که استرادیول نیز نامیده می‌شود، بررسی کند. در دوره یائسگی سطح استروژن کاهش می‌یابد.

مدیریت و درمان مراحل اولیه یائسگی

مراحل اولیه یائسگی به طور کلی نیاز به درمان ندارد. با این حال، گزینه‌های درمان برای کمک به مدیریت علائم یائسگی یا شرایط مرتبط با آن وجود دارد که می‌توانند به راحتی به تغییرات در بدن یا شیوه زندگی کمک کنند. برخی از درمان‌های معمول عبارت‌اند از:

درمان جایگزینی هورمون (HRT): درمان هورمون‌های سیستمیک می‌تواند علائم یائسگی معمولی را از بین ببرد. این داروها معمولاً در دوزهای پایین، برای کمک به علائم یائسگی مصرف می‌شود.

هورمون درمانی یائسگی (MHT): مکمل‌های استروژن و پروژسترون می‌توانند به کاهش علائم یائسگی کمک کنند. این درمان‌ها می‌تواند شانس داشتن بیماری‌های قلبی، سکته مغزی، یا سرطان سینه را افزایش دهد. قبل از انجام HRT یا MHT با پزشک خود درباره این خطرات صحبت کنید. دوزهای پایین هورمون ممکن است خطر شما را کاهش دهد.

آیا می‌توان یائسگی را تغییر داد

معمولاً در دوران اولیه یائسگی نمی‌توان آن را معکوس کرد، اما درمان می‌تواند به تأخیر یا کاهش علائم یائسگی کمک کند.

عوارض یائسگی زودرس

ناباروری اغلب بیشترین نگرانی در هنگام شروع یائسگی است. با این حال، دیگر نگرانی‌های بهداشتی نیز وجود دارد. جریان ثابت استروژن به بافت‌های شما دارای کاربردهای فراوانی است. استروژن باعث افزایش کلسترول خوب HDL می‌شود و LDL یا کلسترول بد را کاهش می‌دهد. همچنین رگ‌های خونی را شل می‌کند و مانع از رسیدن به استخوان‌ها می‌شود. از دست دادن استروژن زودتر از حد طبیعی می‌تواند خطرات زیر را افزایش دهد:

بیماری قلبی
پوکی استخوان
نشانه‌های پارکینسون
افسردگی
زوال عقل
مرگ زودرس

منابع:

healthline

womenshealth

لیست پزشکان متخصص زنان و زایمان

لیستی از پزشکان متخصص زنان و زایمان را آماده کرده‌ایم تا در صورت نیاز به معاینه یا مشاوره، به راحتی بتوانید از پزشک موردنظر خود نوبت ویزیت حضوری یا ویزیت تلفنی دریافت کنید. برای دریافت نوبت، روی تصویر زیر کلیک کنید(یا لمس کنید).