علائم پارگی کیست تخمدان چیست؟ آیا خطرناک است؟

علائم پارگی کیست تخمدان در هر فردی متفاوت است. اما به‌طورکلی درد ناگهانی و شدید در ناحیه لگن، شکم یا کمر، تهوع و استفراغ، خونریزی واژینال، سرگیجه و ضعف برخی از مهمترین علائم ترکیدن کیست تخمدان محسوب می‌شود. تشخیص این عارضه تنها با نظر پزشک زنان با استفاده از روش‌های مختلف آزمایش خون و ادرار، سونوگرافی و غیره امکان‌پذیر است. تخمدان پلی کیستیک یک عارضه شایع در زنان است اما پاره شدن کیست‌ به‌دلیل اندومتریوز، نوسانات هورمونی، بارداری یا موارد دیگر عوارض و خطرات جدی به‌همراه دارد. به‌دلیل خطرناک بودن پارگی کیست، لازم است تا با علائم و علت، روش درمان و پیشگیری از آن آشنا باشید.

در این مطلب از مجله پزشکی دکتردکتر به بررسی دقیق علائم پارگی کیست تخمدان چپ و تخمدان راست می‌پردازیم. مطالعه این مطلب تنها 5 دقیقه از شما زمان می‌گیرد. در انتها اگر سوال و ابهامی دراین‌خصوص داشتید، می‌توانید در قسمت کامنت‌ها مطرح کنید تا کارشناس دکتردکتر یا پزشک متخصص پاسخ شما را بدهد.

علائم ترکیدن کیست تخمدان چیست؟

علائم ترکیدن کیست تخمدان همیشه واضح و آشکار نیست، اما درصورت بروز علائم، می‌تواند بسیار ناگهانی و شدید باشد. ترکیدن یا پارگی کیست تخمدان، عارضه‌ای اورژانسی است که دراثر پاره شدن کیسه پراز مایع در تخمدان ایجاد می‌شود. این عارضه در سنین باروری شایع‌تر است. درادامه به برخی از مهمترین علائم پاره شدن کیست تخمدان توجه کنید:

درد ناگهانی و شدید در پارگی کیست تخمدان

درد ناگهانی و شدید در ناحیه لگن، شکم یا کمر، یکی از علائم شایع پارگی کیست تخمدان است. این درد می‌تواند به صورت تیز، طاقت‌فرسا و غیرقابل تحمل باشد و به‌طور ناگهانی بروز کند و ادامه‌دار شود. این درد معمولاً در ناحیه لگن، شکم یا کمر احساس می‌شود؛ اما ممکن است به ران، باسن یا پاها نیز انتشار یابد.

تحقیقات برخی از پزشکان نشان می‌دهد که پاره شدن کیست‌ تخمدان راست شایع‌تر است. درواقع محققین اعتقاد دارند که چون رگ‌های خونی تخمدان در سمت راست خون بیشتری تولید می‌کند، پس احتمال ترکیدن کیست‌‌های سمت راست تخمدان بیشتر است.

تهوع و استفراغ

تهوع و استفراغ نیز از علائم شایع پاره شدن کیست تخمدان است. این علائم به‌دلیل تحریک صفاق (پرده پوشاننده اندام‌های داخلی شکم) ایجاد می‌شود. درمان تهوع و استفراغ در ترکیدن کیست تخمدان به‌علت زمینه‌ای آن بستگی دارد. درموارد خفیف، ممکن است استراحت، مصرف مایعات و داروهای ضدتهوع بدون نسخه کافی باشد. درموارد شدید، ممکن است نیاز به بستری شدن در بیمارستان و تجویز داروهای ضدتهوع وریدی باشد.

خونریزی واژینال

یکی از علائم پاره شدن‌ کیست‌ تخمدان، خونریزی است. این نوع خونریزی می‌تواند به‌صورت لکه‌بینی و شبیه به پریود یا خونریزی غیرطبیعی باشد. این عارضه بسیار شایع است اما در صورتی که خونریزی زیاد باشد، می‌تواند عوارض خطرناکی را به‌وجود آورد. در صورتی که بین دو سیکل قاعدگی خونریزی اتفاق بیفتد، تشخیص پارگی کیست‌‌های تخمدان راحت‌تر خواهد بود‌.

سرگیجه و ضعف

سرگیجه و ضعف معمولاً بعد از درد ناگهانی و شدید شکم بروز می‌کند. این علائم به‌دلیل افت فشار خون ناشی از خونریزی داخلی ایجاد می‌شود و ممکن است با علائم دیگری مانند درد شکم، نفخ، تهوع، استفراغ، خونریزی واژینال و تب همراه باشد.

احساس پری و سنگینی در لگن

پارگی کیست تخمدان می‌تواند باعث خونریزی داخلی شود که به‌نوبه‌خود منجر به احساس پری و سنگینی در لگن می‌شود. اگر احساس پری و سنگینی در لگن شما شدید است یا با علائم دیگری مانند درد، خونریزی یا ترشحات غیرطبیعی واژینال همراه است، به پزشک زنان مراجعه کنید.

فشار و برآمدگی شکم

از دیگر علائم پارگی کیست تخمدان چپ یا راست، فشار و برآمدگی شکم است. در واقع کیست‌های بزرگ تخمدان در ناحیه شکم فضای زیادی را اشغال کرده و به اعضا و ارگان‌های دیگر بدن فشار وارد می‌کنند. هنگامی که کیست‌‌های تخمدان پاره می‌شوند، میزان فشار وارد شده کاهش پیدا می‌کند اما برآمدگی شکم در اثر پاره شدن کیست‌‌ و تخلیه‌ آن‌ها همچنان ادامه داشته و تورم بیشتری ایجاد خواهد شد.

علاوه‌بر موارد گفته شده، پارگی کیست‌ های تخمدانی با علائم دیگری نیز همراه خواهد بود که با مشاهده هر کدام از آن‌ها باید سریع به پزشک مراجعه کنید. علائمی همچون:

• نفخ شکم
• تب
• کاهش فشار خون
• افزایش ضربان قلب و موارد دیگر.

علائم پارگی کیست تخمدان چپ

علاوه‌بر موارد گفته شده در بالا که ممکن است ناشی از بزرگ شدن‌ یا پارگی کیست‌ تخمدان رخ دهند، پارگی کیست تخمدان چپ نیز با علائم خاص خود همراه است. علائمی که با مشاهده آن‌ها بهتر است حتما به پزشک مراجعه کنید:

• نفخ یا ورم شکم
• داشتن درد لگن قبل یا هنگام پریودی
• حرکات دردناک روده‌ها
• احساس سیری کاذب
• بی‌نظمی در قاعدگی
• رابطه جنسی دردناک
• احساس درد در ناحیه کمر یا ران
• حساس شدن سینه‌ها
• ادرار مکرر
• مشکل در دفع و تخلیه روده
• مشکل در باروری

علائم پارگی کیست تخمدان راست

علائم پارگی کیست تخمدان راست مشابه علائم پارگی کیست تخمدان درهر دوطرف است. این علائم شامل سرگیجه و تهوع، احساس پری در لگن، خونریزی واژینال است و همچنین ممکن است علائم مشابه با موارد زیر را به‌همراه داشته باشد:

• نفخ
• یبوست
• تکرر ادرار
• کاهش اشتها
• حالت تهوع
• احساس پری در شکم
• درد در هنگام مقاربت.

علائم پارگی کیست تخمدان در دختران چیست؟

باور غلطی که در میان خانم‌ها رواج دارد، این است که دختران مجرد به عارضه کیست تخمدان دچار نمی‌شوند. اما باید بگوییم تاهل فرد ربطی به ایجاد شدن یا نشدن کیست‌‌های تخمدانی ندارد و در هر خانمی که تخمک‌گذاری انجام می‌شود، امکان دچار شدن به کیست تخمدان وجود دارد. پارگی و ترکیدن کیست‌‌ تخمدان در دختران نیز همچون موارد گفته شده ممکن است از خفیف تا شدید متفاوت باشد.

علائم پاره شدن کیست تخمدان در زمان پریودی چیست؟

درحالت‌کلی علائم پاره شدن کیست تخمدان در زمان پریودی و غیر از این دوران با زمان‌های دیگر تفاوت زیادی ندارد. در این دوران نیز ممکن است پاره شدن کیست‌ها با علائمی همچون: قاعدگی نامنظم و خونریزی غیرطبیعی، درد لگن، درد هنگام رابطه جنسی، تکرر ادرار و غیره همراه باشد. بااین‌حال ممکن است گاهی اوقات پاره شدن کیست تخمدان هیچ علائم بالینی برای فرد ایجاد نکند.

علائم ترکیدن کیست تخمدان پلی کیستیک چیست؟

یکی از بیماری‌هایی که در میان زنان بسیار شایع است، سندروم تخمدان پلی کیستیک است. این بیماری باعنوان PCOS نیز خوانده می‌شود و وضعیتی است که در آن تخمدان‌‌ها به‌طور غیرطبیعی هورمون‌های جنسی مردانه یعنی آندروژن‌ تولید می‌کنند. احتمال دارد این بیماریپ به‌صورت ارثی به فرزندان نیز انتقال داده شود. هنگامی که کیست تخمدان پلی کیستیک پاره شود، با علائم زیر همراه خواهد بود:

• پریوده از دست رفته یا دوره‌های پریودی نامنظم
• ریزش مو
• چرب شدن پوست و بروز آکنه
• افزایش وزن بخصوص اطراف شکم
• اختلال در قدرت باروری

علت پاره شدن کیست تخمدان چیست؟

درحالت‌کلی هنگامی که کیست‌های تخمدان بیش‌ازحد بزرگ شدند، مستعد ترکیدن هستند. اما گاهی اوقات عواملی در پاره شدن آن‌ها نقش دارند. مانند:

بارداری

طی دوران بارداری خطر ترکیدن کیست‌های تخمدان چندین برابر می‌شود. درصورتی که کیست‌های تخمدان در بارداری مخصوصا در ماه‌های آخر، بدون وارد شدن هیچ ضربه‌ای و به‌صورت خودبه‌خودی پاره شوند، می‌تواند مرگبار باشد.

داشتن رابطه جنسی

یکی از دلایل متداول ترکیدن کیست‌ تخمدان، مقاربت است. کیست‌های بزرگ معمولا پس‌از نزدیکی پاره شده و دچار نشتی می‌شوند.

نوسانات هورمونی

پزشکان نوسانات هورمونی و سیکل‌های قاعدگی را یکی از معمول‌ترین دلایل ترکیدن کیست‌های تخمدانی می‌دانند. درحالت‌کلی ترکیدن کیست‌های فانکشنال بی‌خطر بوده و به رسیدگی پزشکی نیاز ندارد.

مصرف داروهای ضدانعقاد خون

گاهی اوقات خانم‌ها مجبور به خوردن دارو‌های ضدانعقاد خون هستند یا درحالت‌عادی فاکتور انعقاد خون آن‌ها از حالت نرمال کمتر است. دراین‌مواقع به‌علت انعقاد غیرطبیعی خون، کیست‌های تخمدان بیشتر در خطر ترکیدن قرار دارند.

یبوست

از دلایل دیگر پاره شدن کیست‌ تخمدان، یبوست است. درواقع تلاش برای دفع مدفوع به کیست‌ها فشار آورده و ممکن است دراثر فشار پاره شوند.

حرکت ناگهانی

در هنگام ورزش، انجام حرکت خاص یا خم شدن برای برداشتن یک وسیله تقریبا سنگین، می‌تواند در پاره شدن کیست‌ها موثر باشد.
علاوه‌بر موارد گفته شده، موارد و بیماری‌های دیگری نیز در ترکیدن کیست‌های تخمدانی نقش دارند. برای مثال:

• وارد شدن ضربه به شکم
• حاملگی خارج از رحم
• آپاندیس
• خونریزی داخلی مانند خونریزی کبد یا طحال
• ابتلا به آندومتریوز و رشد برخی سلول‌های آندومتری رحم در اطراف تخمدان.

تشخیص ترکیدن کیست تخمدان

هنگامی که علائم گفته شده در بالا را مشاهده کردید، حتما به پزشک مراجعه کنید. پزشک با برسی سوابق شما و پرسیدن سوالاتی درباره علائم بیماری، ترکیدن کیست‌‌های تخمدانی را تشخیص می‌دهد. سپس برای اطمینان از تشخیص خود آزمایش‌های فیزیکی دیگری مانند آزمایش شکم و لگن را از شما خواهد گرفت‌. برخی از آزمایش‌های معمول برای تشخیص پارگی کیست تخمدان عبارتنداز:

1. تست بارداری

همانطور که گفته شد، گاهی علت پاره شدن کیست‌ تخمدان، بارداری است. پس پزشک برای اطلاع از این موضوع از شما تست بارداری می‌گیرد.

2. سونوگرافی

امواج صوتی سونوگرافی به‌خوبی محل و اندازه کیست‌‌ها را نشان می‌دهد و در تشخیص درست پزشک بسیار موثر است.

3. آزمایش خون

به‌وسیله این آزمایش پزشک از کمبود آهن در خون شما اطلاع پیدا کرده و به درمان شما می‌پردازد.

4. آزمایش ادرار

گاهی اوقات علائم پارگی کیست‌‌های تخمدانی با بیماری‌های دیگر مشابه است و پزشک برای اطمینان از تشخیص خود، آزمایش ادرار را تجویز می‌کند. این آزمایش علت بیماری‌های دیگر را نیز نشان می‌دهد.

5. سی تی اسکن

یکی دیگر از روش‌های دقیق برای اطلاع از پارگی کیست تخمدان، استفاده از آزمایش سی تی اسکن است. این آزمایش به وسیله اشعه ایکس و یک کامپیوتر انجام می‌شود و به‌وسیله آن عکس‌های دقیق و با جزئیات کامل از منطقه مورد نظر گرفته خواهد شد.

6. آزمایش کشت ترشحات دستگاه تناسلی

گاهی پزشک برای تشخیص عفونت‌های لگنی از آزمایش کشت ترشحات دستگاه تناسلی (واژینال کالچر) استفاده می‌کند تا علت را به‌طورکامل مورد بررسی قرار دهد.

چه زمانی به دکتر مراجعه کنیم؟

بدن زنان از حساسیت بالایی برخوردار بوده و لازم است طی دوره‌های منظم، تحت معاینه پزشک قرار گیرند. این موضوع در تشخیص سریع بیماری‌ها به پزشک کمک زیادی می‌کند. باتوجه به این نکته، بهتر است تحت هر شرایطی با مشاهده علائم اولیه کیست تخمدان مانند دردهای شدید و ناگهانی در زیر شکم به پزشک مراجعه کنید تا در کوتاه‌ترین زمان ممکن به درمان بیماری بپردازد.

درمان ترکیدن کیست تخمدان

برای انتخاب روش درمانی پارگی کیست‌‌ تخمدان، باید به‌نوع کیست و شدت آسیب‌های پس از پارگی توجه کرد. در کیست‌‌های ساده نیاز به بستری شدن نیست و پزشک ضمن تجویز دارو‌های مسکن، از بیمار می‌خواهد که جهت ویزیت مداوم برای پیگیری وضعیت او، در فواصل زمانی منظم مراجعه کند.

اما درصورتی که کیست بسیار بزرگ و دردناک شده باشد، عمل جراحی کیست تخمدان بهترین راه‌حل است. گاهی ممکن است پزشک برای برداشتن کیست از جراحی لاپاراسکوپی تخمدان استفاده کند. این جراحی در بیمارستان انجام می‌شود و نباید آن را با سیستکتومی یا برداشتن مثانه اشتباه بگیرید.

گاهی نیز وضعیت کیست‌‌های تخمدان وخیم بوده و پزشک برای درمان دارویی پارگی کیست، بیمار را بستری کرده و جهت جبران خونریزی او، خون یا مایعات دیگر را از طریق سرم به بدن بیمار انتقال می‌دهد. درصورتی که بیمار به‌علت خونریزی داخلی به عمل جراحی کیست تخمدان نیاز داشته باشد، جراح پس از بیهوش کردن بیمار، در شکم او برشی کوچکی ایجاد کرده و بااین‌روش خونریزی داخلی را کنترل کرده و مایعات و لخته‌های خون را از آن خارج می‌کند. گاهی اوقات ممکن است برای جلوگیری از سرطانی نشدن، پزشک مجبور به برداشتن کامل کیست یا کل رحم شود.

اقدامات پس از درمان پارگی کیست تخمدان

اقدامات پس‌ازدرمان پارگی کیست تخمدان به نوع درمان، شدت علائم و وضعیت سلامتی عمومی شما بستگی دارد. به‌طورکلی این اقدامات ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• پس از درمان، به خصوص اگر جراحی انجام شده باشد، به استراحت کافی نیاز دارید.
• از فعالیت‌های سنگین و ورزش‌های شدید خودداری کنید.
• به بدن خود گوش دهید و درصورت احساس خستگی، استراحت کنید.
• پزشک ممکن است برای شما داروهای مسکن، آنتی‌بیوتیک یا داروهای ضدالتهابی تجویز کند. داروها را طبق دستور پزشک مصرف کنید.
• اگر جراحی انجام شده باشد، باید از زخم خود مراقبت کنید؛ محل زخم را تمیز و خشک نگه دارید. از دست زدن به زخم خودداری کنید.
• علائم عفونت مانند قرمزی، تورم، درد، ترشحات و تب را به پزشک خود گزارش دهید.
• پس از درمان، باید به‌طورمنظم به پزشک خود مراجعه کنید تا بهبودی شما را بررسی کند.

خطرات پارگی کیست تخمدان چیست؟

درحالت‌کلی هنگامی که ترکیدن کیست تخمدان با علایم خفیف همراه باشد، خطری بیمار را تهدید نمی‌کند. اما گاهی به علت خونریزی و درد شدید، اقدامات درمانی جدی مورد نیاز است تا خونریزی کنترل شود.

برای درمان فرد بیمار، پزشک ممکن است از روش‌های جراحی باز یا لاپاراسکوپی استفاده کند؛ به‌همین‌دلیل ممکن است قبل از درمان کیست تخمدان یا پس از آن، خطراتی فرد بیمار را تهدید کند. از خطرات پارگی کیست تخمدان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• چسبندگی بعدازعمل
• خونریزی شدید
• آسیب‌دیدگی اعصاب و عروق خونی
• عفونت
• لخته‌شدن خون
• عدم خوب شدن محل برش
• تشکیل بافت اسکار در محل بردگی
• نیاز به برش بزرگ‌تر درصورت به‌کاربردن لاپاراسکوپی
• آسیب‌‌دیدن ماهیچه‌ها یا ساختار مجاور تخمدان‌ها.

کیست تخمدان، ناشناخته‌ای قابل درمان!

همانطور که اشاره شد، کیست تخمدان از بیماری شایع در زنان است و گاهی به دلیل خفیف بودن آن، طی مدت زمان کوتاهی به‌صورت خودبه‌خود از بدن دفع می‌شود. اما گاهی اوقات کیست‌ تخمدان‌ رشد کرده و پاره می‌شود‌. دراین هنگام بیمار درد شدید و ناراحتی‌های زیادی را در ناحیه شکم خود احساس می‌کند.

درصورتی که خانم‌ها چکاپ و معاینات خود را به‌طورمنظم انجام دهند، پزشک با مشاهده زود هنگام کیست‌‌ها نسبت به درمان اقدام و از عوارض آن جلوگیری می‌کند. اگر احساس می‌کنید که برخی از علائم پارگی کیست تخمدان را دارید برای دریافت نوبت دکتر و چکاپ کامل می‌توانید از سایت نوبت‌دهی آنلاین دکتردکتر استفاده کنید. آیا شما تا به حال دچار پارگی کیست تخمدان شده‌اید؟

سوالات متداول

اگر کیست بترکه چی میشه؟

ترکیدن کیست عوارض و خطرات متعددی دارد و در بدترین حالت ترکیدن کیست تخمدان می‌تواند به لوله‌های فالوپ آسیب برساند و منجر به ناباروری و نازایی شود.

علائم دفع کیست تخمدان چیست؟

خونریزی واژینال غیرطبیعی، تهوع و استفراغ، احساس پری و سنگینی در لگن برخی از علائم دفع کیست تخمدان هستند.

پاره شدن کیست تخمدان در بارداری خطرناک است؟

پاره شدن کیست تخمدان در بارداری یک عارضه نادر اما جدی است که می‌تواند در حدود 1 تا 5 درصد از بارداری‌ها رخ دهد.