کما وضعیت ناخودآگاهی و بیهوشی طولانی است. علت کما می‌تواند ناشی از آسیب یا ضربه به سر، سکته مغزی، یا موارد مشابه باشد.
کما یک حالت طولانی مدت از بیهوشی است. در طول این حالت فرد به محیط اطراف خود واکنش نشان نمی‌دهد. شخص زنده است و به نظر می‌رسد که او خواب است. با این حال، بر خلاف خواب عمیق، فرد نمی‌تواند از طریق تحریک، از جمله درد، بیدار شود. این حالت یک اورژانس پزشکی است. اقدام سریع برای حفظ زندگی و عملکرد مغز ضروری است. پزشکان معمولاً با آزمایش خون و سی تی اسکن مغز سعی می‌کنند، علت این رخداد را تعیین کنند تا درمان مناسب شروع شود.
کما چیست؟
کما یک وضعیت عمیق ناخودآگاه همراه با بیهوشی است. علت این رخداد می‌تواند در نتیجه یک تصادف، آسیب به سر یا یک وضعیت پزشکی، به عنوان مثال، برخی از انواع عفونت باشد. کما با خواب متفاوت است، زیرا فرد قادر به بیدار شدن نیست. این رخداد مرگ مغزی نیز نیست. شخص زنده است، اما نمی‌تواند به محیط طبیعی خود پاسخ دهد.
این که آیا افراد در این حالت، آگاه هستند یا نه و یا اینکه چگونه بسیاری از مردم در طول این حالت یا بیهوشی آگاه هستند، یک سوال است که دانشمندان در حال بررسی آن هستند. سطح آگاهی و پاسخگویی بستگی به میزان عملکرد مغز دارد. کما اغلب چند روز یا چند هفته طول می‌کشد. به ندرت کما می‌تواند چندین سال طول بکشد.
اگر فرد وارد این حالت شود، این یک اورژانس پزشکی است. برای حفظ زندگی و عملکرد مغز اقدام سریع لازم است. در یک فرد به کما رفته، کارهایی مانند تنفس و گردش خون، به طور معمول انجام می‌شود، اما توانایی تفکر فرد سرکوب می‌شود.
انواع کما
آنسفالوپاتی سمی متابولیک. این وضعیت حاد اختلال مغزی با علائم سردرگمی است. شرایط معمولاً برگشت پذیر است. علل آنسفالوپاتی سمی-متابولیکی متفاوت هستند که شامل بیماری سیستمیک، عفونت، نارسایی اندام و سایر شرایط می‌شود.
آسیب مغزی یا سکته مغزی: این نوع از کما ناشی از کمبود اکسیژن در مغز است. عدم وجود اکسیژن برای چند دقیقه باعث مرگ سلول‌ها در بافت‌های مغزی می‌شود. آسیب مغزی ناشی از انسداد ناشی از حمله قلبی (توقف قلب)، آسیب یا ترومای سر، غرق شدن، مصرف بیش از حد مواد مخدر یا مسمومیت است.
حالت نباتی پایدار: این حالت یک بیهوشی شدید است. شخص از محیط اطراف خود بی اطلاع است و قادر به حرکت داوطلبانه نیست. در حالت نباتی پایدار تنها سیستم‌های تنفسی، گردش خون و چرخه خواب و بیداری قادر به فعالیت هستند.
سندرم قفل شدگی: این حالت یک بیماری عصبی نادر است. به جز عضلات چشم سایر عضلات فلج می‌شوند. در سندرم قفل شدگی فرد بیدار و هشیار است و ذهنی سالم و طبیعی دارد.
مرگ مغزی: توقف غیر قابل بازگشت عملکرد مغز را مرگ مغزی می‌گویند. مرگ مغزی علل مختلفی می‌تواند داشته باشد.
علائم کما
در طی این حالت، فرد نمی‌تواند با محیط اطراف ارتباط برقرار کند، بنابراین تشخیص از طریق نشانه‌های بیرونی است. علائم و نشانه‌های این بیماری شامل موارد زیر می‌شود:
- چشم‌های بسته
- اندام‌ها به جز حرکات رفلکس حرکت نمی‌کنند و به طور داوطلبانه حرکت نمی‌کنند
- عدم پاسخ به محرک‌های دردناک، به جز جنبه‌های رفلکس
علت کما چیست؟
علت، می‌تواند آسیب به مغز، به ویژه کورتکس نیمکره‌ها مغز باشد. از علل و عوامل دیگری که می‌توانند علت این حالت باشند می‌توان به صدمات سر، از دست دادن اکسیژن، خونریزی یا فشار در مغز، عفونت، مشکلات متابولیکی و عوامل سمی اشاره کرد. برخی از نمونه‌های خاص علت این رخداد عبارت‌اند از:
آسیب‌های مغزی. آسیب‌های مغزی که اغلب ناشی از تصادفات و یا اعمال خشونت آمیز هستند که یکی از عوامل اصلی هستند.
سکته مغزی کاهش خونریزی یا قطع جریان خون به مغز (سکته مغزی) که ممکن است ناشی از عروق مسدود شده باشد.
تومورهای مغزی می‌تواند باعث و علت این رخداد در فرد شود.
دیابت. در افراد مبتلا به دیابت، سطح قند خون که بیش از حد بالا می‌رود (هیپرگلیسمی) یا بیش از حد کم (هیپوگلیسمی)می‌شود، می‌تواند این حالت را ایجاد کند.
کمبود اکسیژن. افرادی که از غرق شدن نجات یافته اند یا کسانی که پس از حمله قلبی احیا شده‌اند ممکن است به علت عدم رسیدن اکسیژن کافی به مغز دچار این حالت شوند.
عفونت‌ها عفونت‌هایی مانند انسفالیت و مننژیت باعث تورم (التهاب) مغز، نخاع یا بافت‌هایی که مغز را احاطه کرده‌اند می‌شود. موارد شدید این عفونت‌ها می‌تواند منجر به آسیب مغزی یا کما شود.
تشنج‌های مزمن و پی در پی ممکن است به این حالت منجر شود.
قرار گرفتن در معرض سموم، مانند مونوکسید کربن یا سرب، می‌تواند موجب آسیب مغزی و کما شود.
مصرف مواد مخدر و الکل تجویز بیش از حد داروها یا الکل ممکن است باعث ایجاد این حالت در فرد شود.
عدم تعادل الکترولیت در بدن نیز می‌تواند از علت این رویداد در افراد باشد.
آیا درمان موثری برای کما وجود دارد؟
درمان کما به علت این حالت بستگی دارد. افراد خانواده بیمار باید تمام اطلاعاتی که در مورد بیمار می‌دانند را به پزشک بگویند. این اطلاعات می‌توانند در تعیین علت این حالت تأثیر چشم‌گیری داشته باشد. اگر نوع آن برگشت پذیر باشد، اقدامات فوری پزشکی الزامی است. ب
ه عنوان مثال اگر این حالت به علت عفونت بروز کرده باشد ممکن است آنتی بیوتیک ها موثر باشند یا اگر این حالت به علت شوک دیابتی رخ داده باشد، گلوکز می‌تواند در درمان آن موثر باشد. در برخی موارد نیز عمل جراحی برای کاهش فشار مغز ناشی از ورم مغز یا تومور مغزی الزامی می‌شود و می‌تواند موثر باشد.
برخی داروها نیز می‌توانند به کاهش یا برطرف کردن ورم مغز کمک کنند. برخی از داروها نیز به جلوگیری از تشنج کمک می‌کنند. به طور کلی می‌توان گفت که درمان این رخداد حمایتی است. افرادی که به کما می‌روند به بخش مراقبت‌های ویژه منتقل می‌شوند و تا تعیین وضعیت وی از آنها مراقبت و حمایت می‌شود.
نتایج بلندمدت
کما معمولاً بیش از چهار هفته طول نمی‌کشد. با این وجود برخی از افراد ممکن است برای مدت طولانی در این حالت باقی بمانند. نتایج بلند مدت بستگی به این دارد که کدام ناحیه و محل و میزان آسیب مغز را ایجاد کرده است.
عوارض جانبی کما
عوارض این حالت در برخی از افراد با مشکلات فیزیکی، فکری و روانی ظاهر می‌شود. بیمارانی که بیش از یک سال در کما باقی می‌مانند بعید است از این وضعیت بیرون بیایند. عوارض احتمالی یک دوره کما شامل عفونت، لخته شدن خون، عفونت بدن و اندام‌ها و زخم‌های تحت فشار باشد.
منابع:
