متاستاز سرطان پروستات؛ دیگر اندام‌ها را از سرطان حفظ کنید

متاستاز سرطان پروستات زمانی رخ می‌دهد که سرطان به سایر اندام‌ها سرایت می‌کند. دکتر اورولوژی مواردی را پیشنهاد می‌دهد تا از طریق آنها بتوانید این سرطان را کنترل و درمان کنید. بنابراین بسیار مهم است که علائم آن را بشناسید و در زمان مناسب به دکتر اورولوژی مراجعه کنید. ما در این مقاله به شما می‌گوییم که متاستاز سرطان پروستات را چگونه تشخیص می‌دهند و چطور درمان می‌شود؟ در ادامه همراه مجله دکتردکتر باشید.

متاستاز سرطان پروستات چیست؟

اصطلاحا زمانی که سرطان پیشرفت و به سایر قسمت‌های بدن سرایت می‌کند، متاستاز گفته می‌شود. سرطان پروستات نیز می‌تواند به نواحی محلی یا دوردست بدن گسترش یابد. سرطان پروستات با متاستاز موضعی یعنی این که سرطان به سایر اندام‌های داخل لگن گسترش یافته است که معمولا به معنای غدد لنفاوی مجاور است. با این حال، این نوع سرطان هر عضو یا ساختاری در لگن را شامل می‌شود. متاستاز دور یا عود دور دست، یعنی سرطان پروستات به خارج از لگن گسترش یافته است. استخوان‌ها، مغز، کبد و ریه‌ها محل‌های متاستاز سرطان پروستات هستند.

در بسیاری از موارد، سرطان پروستات بسیار کند رشد می‌کند. برخی از مردان حتی نمی‌دانند که به این بیماری مبتلا هستند. گاهی اوقات، این بیماری به اندام‌های دیگر دور از پروستات گسترش می‌یابد. زمانی که سرطان پروستات متاستاز می‌کند، درمان آن برای پزشک بسیار سخت‌تر می‌شود.

سرطان پروستات چگونه گسترش می‌یابد؟

سلول‌های سرطانی گاهی از تومور اصلی جدا می‌شوند و به رگ خونی یا لنفاوی می‌روند. به محض رسیدن، آنها در بدن حرکت می‌کنند. سلول‌ها در مویرگ‌ها، در مکان‌های دور متوقف می‌شوند.

سپس سلول‌ها از دیواره رگ خونی می‌شکنند و به هر بافتی که پیدا می‌کنند، می‌چسبند. آنها تکثیر می‌شوند و رگ‌های خونی جدید رشد می‌کنند تا مواد مغذی را به تومور جدید بیاورند. شایعترین محل متاستاز سرطان پروستات، در نواحی خاصی مانند غدد لنفاوی یا در دنده‌ها، استخوان‌های لگن و ستون فقرات است.

اکثر سلول‌های سرطانی جدا شده، تومورهای جدیدی را تشکیل می‌دهند. بسیاری دیگر در جریان خون زنده نمی‌مانند. برخی در محل بافت جدید می‌میرند و برخی دیگر ممکن است سال‌ها غیرفعال بخوابند یا هرگز فعال نشوند.

احتمال ابتلا به متاستاز سرطان پروستات چقدر است؟

حدود 50 درصد از مردانی که به سرطان پروستات مبتلا می‌شوند، به متاستاز سرطان پروستات نیز دچار می‌شوند. یافتن زودهنگام سرطان و درمان آن می‌تواند این میزان را کاهش دهد. درصد کمی از مردان که دچار سرطان پروستات هستند، از این موضوع خبر ندارند. در واقع زمانی متوجه سرطان خود می‌شوند که گسترش یافته و به متاستاز سرطان پروستات تبدیل شده است. پزشکان وقتی نمونه کوچکی از بافت را می‌گیرند و سلول‌ها را مطالعه می‌کنند، می‌توانند متوجه شوند که آیا سرطان متاستاتیک است یا خیر.

علائم متاستاز سرطان پروستات چیست؟

اغلب سرطان پروستات بدون علامت است. با این حال، هنگامی که علائم ظاهر می‌شوند، ممکن است شامل موارد زیر باشند:

• تکرر ادرار
• مشکل در کنترل ادرار
• جریان ادرار ضعیف یا قطع شده
• درد یا سوزش هنگام ادرار کردن
• اختلال در نعوظ
• انزال دردناک
• تولید مایع منی کمتر هنگام انزال
• خون در ادرار یا منی

بسیاری از شرایط دیگر، از جمله پروستاتیت و هایپرپلازی خوش‌خیم پروستات، می‌توانند علائم مشابهی ایجاد کنند. با این حال، هر کسی که این علائم را تجربه می‌کند باید در اسرع وقت با پزشک خود برای رد سرطان پروستات مشورت کند.

راه تشخیص متاستاز سرطان پروستات چگونه است؟

هنگامی که سرطان پروستات شما تشخیص داده می‌شود، پزشک آزمایشاتی مانند موارد زیر را تجویز می‌کند:

• اشعه ایکس
• سی تی اسکن
• اسکن‌های ام آر آی
• اسکن PET

این آزمایشات ممکن است بر روی اسکلت، در ناحیه شکم و لگن شما متمرکز شوند. به این ترتیب پزشکان می‌توانند علائم گسترش سرطان را بررسی کنند. اگر بدون دلیل، علائمی مانند درد استخوان و شکستگی استخوان دارید، پزشک ممکن است اسکن استخوان را تجویز کند. این می‌تواند نشان دهد که آیا علائم سرطان به استخوان‌های شما گسترش می‌یابد یا خیر.

همچنین پزشک آزمایش خون را برای بررسی سطح PSA و جهت جستجوی سایر نشانه‌های گسترش سرطان تجویز می‌کند. PSA پروتئینی است که توسط غده پروستات ساخته می‌شود و آنتی‌ژن اختصاصی پروستات است.

افزایش PSA یکی از اولین نشانه‌هایی است که نشان می‌دهد احتمالا سرطان در حال رشد است. البته بدون وجود سرطان نیز سطح PSA می‌تواند بالا باشد که این شرایط عبارتند از: بزرگ شدن پروستات، عفونت پروستات، ضربه به پرینه (جزئی از کف لگن) یا فعالیت جنسی.

عوارض متاستاز سرطان پروستات کدامند؟

زمانی که پزشک سرطان پروستات را تشخیص دهد، عوارض ناشی از متاستاز به محل گسترش سرطان و سرعت رشد آن بستگی دارد. برای مثال، فرد مبتلا به متاستاز سرطان پروستات ممکن است هیچ تغییری در علائم نداشته باشد. زمانی که سرطان پروستات به نواحی زیر گسترش پیدا می‌کند، می‌تواند باعث ایجاد طیف وسیعی از عوارض شود که عبارتند از:

• استخوان: می‌تواند باعث شکستگی و درد شود.
• مغز: می‌تواند منجر به سرگیجه، سردرد و تشنج شود.
• کبد: می‌تواند منجر به زردی و تورم در شکم شود.
• ریه‌ها: می‌تواند منجر به تنگی نفس شود.

راه درمان متاستاز سرطان پروستات چیست؟

انواع مختلفی از درمان‌ها برای متاستاز سرطان پروستات وجود دارند. پزشک با توجه به علائم، اهداف درمان، سن و سلامت عمومی فرد، راه درمان مناسب را پیشنهاد می‌دهد. راه‌های درمان شامل موارد زیر هستند:

هورمون درمانی

هورمون درمانی برای سرطان پیشرفته پروستات، تولید هورمون‌های جنسی مردانه را متوقف می‌کند. این می‌تواند به جلوگیری از ادامه گسترش سرطان کمک کند.

شیمی درمانی

شیمی درمانی از داروهایی استفاده می‌کند که سلول‌های سرطانی را از بین می‌برد یا از تکثیر آنها جلوگیری می‌کند. افراد معمولا هنگامی که سرطان پروستات به هورمون درمانی پاسخ نمی‌دهد، شیمی درمانی می‌شوند. شیمی درمانی معمولا ترکیبی از دو یا چند دارو است که افراد به صورت داخل وریدی، تزریقی یا با مصرف یک قرص دریافت می‌کنند. اگر سرطان پروستات آنها هنوز مقاوم نشده است، می‌توانند از این ترکیب با هورمون درمانی استفاده کنند.

پرتو درمانی

ممکن است پزشک استفاده از پرتوهای پرقدرت را برای کوچک کردن تومور پروستات یا کشتن سلول‌های سرطانی تازه متاستاز شده در نواحی دیگر، پیشنهاد دهد. آنها پرتو درمانی خارجی را با استفاده از دستگاه و از خارج بدن انجام می‌دهند.

پرتودرمانی خارجی نیز می‌تواند بافت سالم اطراف محل سرطان را از بین ببرد. پس از انجام پرتودرمانی، احتمال دارد پزشک به فرد پیشنهاد کند که هورمون درمانی نیز انجام دهد تا از گسترش بیشتر سرطان جلوگیری کند.

اگر سرطان پروستات به استخوان گسترش یابد، پزشکان ممکن است پرتودرمانی آلفا را توصیه کنند. این نوع پرتودرمانی شامل تزریق یک ماده رادیواکتیو به خون است. این ماده رادیواکتیو در بافت‌های خاص، از جمله مناطقی از استخوان که سرطان پروستات به آن گسترش یافته است، جمع می‌شود. پرتودرمانی آلفا ممکن است به بافت سالم کمتر آسیب برساند.

درمان با بیس فسفونات

اگر سرطان پروستات به استخوان‌ها سرایت کرده باشد، ممکن است باعث درد قابل توجه و سطح بالای کلسیم در خون شود. بیس فسفونات‌ها دسته‌ای از داروها هستند که پزشکان برای برخی از افراد مبتلا به سرطان پروستات متاستاتیک تجویز می‌کنند. آنها یک سلول استخوانی که باعث تجزیه استخوان می‌شود را مسدود می‌کنند.

ایمونوتراپی

پزشکان از ایمونوتراپی جهت تحریک سیستم ایمنی برای حمله به سلول‌های سرطانی یا تقویت سلول‌های ایمنی برای پاسخ به سلول‌های سرطانی استفاده می‌کنند. این نوع این درمان شامل فیلتر کردن سلول‌های ایمنی از بدن و تحریک آنها در آزمایشگاه برای هدف قرار دادن سرطان پروستات است.

سپس پزشکان مجددا سلول‌ها را به صورت داخل وریدی به بدن فرد تزریق می‌کنند. متخصصان سرطان اغلب این روش درمانی را قبل از شیمی درمانی، برای مردانی که درد زیادی ندارند توصیه می‌کنند. با این حال، ممکن است در برخی از مردان پس از دریافت شیمی درمانی نیز موثر باشد.

افراد در یک فرآیند هر 2 هفته یک بار تحت درمان قرار می‌گیرند و در مجموع سه درمان دریافت می‌کنند. این درمان علائم را برطرف نمی‌کند یا اندازه تومور را کاهش نمی‌دهد. با این حال، می‌تواند طول عمر افراد مبتلا به متاستاز سرطان پروستات را افزایش دهد.

در ضمن، پزشکان ممکن است استفاده از پمبرولیزوماب را پیشنهاد دهند. این نوعی مهار کننده است که از پوشاندن سیگنال‌های شیمیایی خاص از سلول‌های سرطانی جلوگیری می‌کند و سلول‌های ایمنی را فعال می‌کند تا تومورها را بکشند. پزشکان هر 3 هفته یک بار این درمان داخل وریدی را انجام می‌دهند.

آیا درمان متاستاز سرطان پروستات عوارض دارد؟

درمان سرطان پروستات می‌تواند عوارض جانبی شدیدی ایجاد کند، از جمله:

• ناباروری
• بی اختیاری ادرار
• احتباس ادرار
• اسهال
• اختلال در نعوظ
• درد
• خستگی
• ریزش مو
• از دست دادن اشتها
• تهوع و استفراغ

خوشبختانه، داروهای زیادی برای درمان عوارض جانبی درمان سرطان وجود دارند. سرطان پروستات اغلب به کندی پیشرفت می‌کند و برای اکثر افراد علائم کمی به وجود می‌آورد. به همین دلیل، پزشکان احساس می‌کنند که فواید درمان بسیار بیشتر از خطرات آن هستند.

بعد از درمان متاستاز پروستات چه اتفاقی می‌افتد؟

اگر تحت درمان قرار گرفته‌اید و به خصوص اگر جراح پروستات شما را برداشته باشند، سطح PSA شروع به کاهش می‌کند. پزشکان معمولا چند هفته پس از جراحی منتظر می‌مانند تا سطح PSA را بررسی کنند.

افزایش PSA پس از درمان، ممکن است نشان‌دهنده بازگشت یا گسترش سرطان باشد. در آن صورت، پزشک شما احتمال دارد همان آزمایش‌هایی را که برای تشخیص سرطان اصلی استفاده می‌شود، از جمله سی‌تی اسکن، ام آر آی یا اسکن استخوان را تجویز کند.

بعد از درمان به ملاقات با پزشک‌تان ادامه دهید. در این معاینات در مورد علائمی که دارید، به خصوص علائمی مانند درد استخوان یا خون در ادرار، با پزشک صحبت کنید. شما می‌توانید علائم خود را در یک دفترچه یادداشت کنید. در ضمن، پیشنهاد می‌شود در خانه بعضی عادات سالم را دنبال کنید تا زودتر بهبود پیدا کنید. این‌ها عبارتند از:

رژیم غذایی متعادل داشته باشید

مصرف غذای مناسب می‌تواند انرژی و سیستم ایمنی شما را تقویت کند. بشقاب خود را با میوه، سبزیجات و غذاهای فیبردار پر کنید. مصرف غذاهای چاق کننده، شکر و غذاهای فرآوری شده و گوشت را کاهش دهید. اگر برای حفظ وزن سالم مشکل دارید یا اشتهای خود را از دست می‌دهید، این موضوع را به پزشک اطلاع دهید.

ورزش کنید

ورزش برای شما خوب است، به شرطی که پزشک‌تان آن را تایید کند. ورزش می‌تواند برای بدن و ذهن مفید باشد. همچنین می‌تواند به شما در حفظ وزن سالم، حفظ قدرت و مدیریت عوارض جانبی دارو کمک کند. قبل از شروع، از پزشک خود بپرسید که چه نوع ورزشی برای‌تان مناسب است و چه مقدار زمانی را باید به آن اختصاص دهید. احتمال دارد پزشک انجام ورزش‌های هوازی که باعث پمپاژ قلب می‌شوند و تمرینات قدرتی را به شما توصیه کند.

جهت درمان متاستاز سرطان پروستات، سریعا به پزشک مراجعه کنید

فهمیدن اینکه سرطان دارید، بسیار ناراحت کننده است و می‌تواند باعث شوکه شدن شما شود. اما با دریافت نوبت دکتر متخصص می‌توانید این بیماری را در زمان مناسب تشخیص دهید و برای درمان آن اقدام کنید. بنابراین چنانچه علائم ذکر شده را مشاهده کردید، سریعا برای درمان به پزشک مراجعه کنید.

در انتها اگر سوالی در این رابطه دارید، می‌توانید از مشاور سلامتی دکتردکتر بپرسید.

سوالات متداول متاستاز سرطان پروستات