ایمپلنت حلزونی گوش راهکاری پیشرفتهتر از سمعک
ایمپلنت گوش چیست؟ تفاوت ایمپلنت با سمعک در چیست؟ در این مقاله به بررسی کامل ایمپلنت حلزونی گوش و عملکرد آن میپردازیم؛ با ما همراه باشید.
ایمپلنت حلزونی گوش برای افرادی که مشکل شنوایی حاد داشته و سمعک برای آنها کارساز نیست، تجویز میشود. اجرای این راهکار نیاز به جراحی دارد.
ایمپلنت حلزونی گوش چیست
باوجود اینکه استفاده از سمعک برای بسیاری از افراد کم شنوا تجربه موفقی محسوب میشود، برخی از افراد با درجات کم شنوایی بیشتر حتی باوجود سمعک نیز از نعمت شنوایی محروم هستند. در سالهای اخیر متخصصان به این دسته افراد که با روش معمول سمعک گذاری نمیتوانند مشکل شنوایی خود را برطرف کنند، کاشتن حلزون مصنوعی یا همان ایمپلنت حلزونی گوش را پیشنهاد میدهند.
این دستگاه کوچک ولی پیچیده پزشکی تا حد زیادی با سمعک متفاوت عمل میکند. این دستگاه بهجای تقویت صدا که به افراد دارای اندک شنوایی کمک میکند، حس صدا را با تحریک عصبی مستقیم عصب شنوایی ایجاد میکند. این سیستم اگرچه نقص شنوایی فرد را درمان نمیکند، اما فرصت درک صدا را از طریق ایجاد یک مسیر انتقال عصبی جایگزین برای گوش داخلی آسیب دیده فراهم میآورد.
تاریخچه ایمپلنت حلزونی گوش
سالهای سال است که دانشمندان به دنبال استفاده از تحریکات الکتریکی برای کمک به شنوایی و آزمایش روی نحوه و کیفیت آن هستند. در واقع اولین بار الساندرو ولتا در سال 1800 یک آزمایش را بر روی خود انجام داد که در طی آن، میلههایی فلزی را در کانالهای گوش خود قرار داد و به تحریک الکتریکی آنها پرداخت. در گزارش آزمایش او احساس یک نوع حس شنیداری عنوان شده است.
در میانه دهه 1950، پس از این که چندین مطالعه موفق در افراد ناشنوا صورت گرفت، آزمایشهای مبتنی بر تحریک الکتریکی شدت یافتند. در سال 1972 محققان اولین ایمپلنت تک کانال شنیداری را توسعه دادند. از سال 1972 تا 1980، بیش از هزار نفر که عمدتاً از بین جانبازان جنگ جهانی و کودکان بودند، تحت جراحی کاشت این ایمپلنتهای شنوایی تک کانال قرار گرفتند.
اگر چه دستگاه تک کانال قادر بود تحریک شنوایی بیشتری نسبت به سمعکها برای این جمعیت فراهم آورد، اما موفقیتهای حاصل شده بیشتر به آگاهی از صداهای محیط و افزایش تواناییهای خواندن گفتاری محدود میشد. در سال 1984 شرکت Cochlear اولین ایمپلنت چند کانال شنوایی را برای استفادههای تجاری توسعه داد که ابتدا توسط FDA برای بزرگسالان 18 ساله و بالاتر تصویب شد. تنها در 5 سال بعد، FDA این دامنه سنی را تا سن دو سالگی افزایش داد.
در سال 2000 دستگاههای خاصی برای استفاده در کودکان در سن 12 ماهگی مورد تائید قرار گرفتند. این موضوع از این جنبه قابل توجه است که به کودکان این امکان را میدهد در سنین پایین قابلیتهای شنیداری را کسب کنند تا در سنین آموزشی بتوانند همانند کودکان همسن خود بامهارت بیشتری به صحبت کردن بپردازند. بر اساس گزارش NIDCD تا سال 2012 بیش از 324 هزار نفر در سراسر جهان از کاشت ایمپلنتهای شنوایی بهرهمند شدهاند.
ایمپلنت حلزونی گوش چگونه کار میکند
ایمپلنت حلزونی از دو قسمت برای اجرای عملکرد خود استفاده میکند: یک بخش خارجی که روی گوش بیرونی سوار شده و یک بخش درونی که با جراحی نصب میشود. هر دو جزء توسط یک آهنربا به یکدیگر متصل شدهاند.
بخش خارجی
جزء خارجی ایمپلنت حلزونی گوش از یک میکروفون، یک پردازنده گفتاری و یک فرستنده تشکیل شده است. پردازنده گفتاری و میکروفون بخش خارجی در یک محفظه کوچک قرار دارند که شباهت زیادی به سمعکهای متصل به گوش دارد. معمولاً این بخش از طریق یک سیم کوچک با بخش فرستنده در ارتباط بوده که این بخش نیز روی بخش داخلی ایمپلنت قرار گرفته است.
میکروفون صداهای گفتاری را دریافت کرده و به بخش پردازنده منتقل میکند. پردازنده نیز سیگنالهای دریافتی را قبل از ارسال به فرستنده تجزیه و تحلیل و دیجیتالیزه میکند. سپس قطعه فرستنده سیگنالها را کد گذاری کرده و آنها را از طریق جفت مغناطیسی به گیرنده ایمپلنت ارسال میکند.
بخش داخلی
قسمت داخلی ایمپلنت از یک یا چند آرایه الکترودی و یک گیرنده تشکیل شده است که در زیر پوست زائده نیزهای گیجگاه (استخوان تمپولار) قرار دارد. گیرنده سیگنالها را از فرستنده دریافت کرده و آنها را به پالسهای الکتریکی تبدیل میکند. سپس این پالسهای الکتریکی را به الکترودهایی که در لایههای عمقی بخش درونی گوش نصب شدهاند، ارسال میکنند. این الکترودها مستقیماً عصب شنوایی را در طول بخش کوچکی از اندام حلزونی تحریک میکنند تا مغز انسان پس از آن این سیگنالها را بهصورت صدا تفسیر کند.
چه کسانی برای دریافت ایمپلنت حلزونی گوش کاندیدا میشوند
با توجه به نقص شنوایی افراد، هم کودکان وهم بزرگسالان میتوانند برای دریافت ایمپلنت حلزونی گوش کاندید شوند. در واقع FDA زمانی که دستگاههای جدید به بازار عرضه میشوند، به تعیین معیارهای کاندیداتوری میپردازد. همچنین شرکتهای بیمه نیز یکی از تعیین کنندگان این معیارها هستند. در نتیجه کاندیدا شدن برای دریافت ایمپلنت حلزونی گوش بهصورت مورد به مورد بررسی میشود. دستورالعملهای عمومی انتخاب کاندیدا که از سوی انجمن آمریکایی سخنرانی، زبان، شنوایی منتشر شده، به شرح زیر است:
کودکان
کودکان مبتلا به کم شنوایی به سن 12 ماهگی میتوانند واجد شرایط برای کاشت ایمپلنت حلزونی گوش باشند. متخصصان بیشترین تأکید را برای دریافت زودهنگام کودکان از ایمپلنتها دارند. پس از کاشت این ایمپلنتها، فرد باید تحت گفتار درمانی مستمر و شدید قرار بگیرد تا بتواند با صداهای تولید شده ارتباط بر قرار کند. معمولاً کودکان داری شرایط زیر از شانس بیشتری برای دریافت ایمپلنت حلزونی گوش برخوردارند:
- کم شنوایی عمیق در هر دو گوش دارد.
- استفاده از سمعک سودی برای فرد نداشته باشد.
- با عمل جراحی زندگی کودک در خطر قرار نگیرد.
- از حمایت یک برنامه آموزشی که بر یادگیری شنیداری تأکید دارد بهرهمند باشد.
بزرگسالان
بزرگسالان صرف نظر از این که چه زمانی شنوایی خود را از دست دادهاند میتوانند نامزد دریافت ایمپلنتهای شنیداری شوند. در بزرگسالان نیز شرایط گفته شده برای کودکان میتواند معیار مهمی برای انتخاب باشد. علاوه بر این، فرد باید علاقهمندی بسیاری را به فعالیت مفید در جامعه که شامل فعالیتهای گفتاری شنیداری است، از خود نشان دهد.
فرایند دریافت ایمپلنت حلزونی گوش
یک کاندیدای دریافت، باید پیش از مراجعه به مرکز دریافت ایمپلنت، به یک پزشک ENT یا یک متخصص مراجعه کند. در مراکز دریافت ایمپلنت، فرد تحت آزمایشهای بسیاری از قبیل شنوایی و روانشناختی، پزشکی و مطالعات تصویربرداری قرار میگیرد. سپس فرد یا اعضای خانواده او تحت تأثیر یک سلسله مشاوره قرار میگردد تا نسبت به ابعاد جراحی پیش رو و تعهدات بعد از عمل آگاه شود.
پس از اینکه یک کودک یا یک بزرگسال یک نامزد قابل قبول محسوب میشود، تحت عمل جراحی لانه گزینی قرار میگیرد که تحت بیهوشی عمومی انجام میشود. این عمل معمولاً بین دو تا چهار ساعت طول میکشد و اکثر افراد بعد از آن یک شب در بیمارستان میگذرانند. وقتی آنها بیمارستان را ترک میکنند، فرد دیگر نمیتواند بشنود. اگرچه اجزای داخلی قرار داده شده است، محل جراحی قبل از اینکه دستگاه خارجی قرار گیرد، باید بهبود یابد.
حدود چهار تا شش هفته پس از عمل جراحی، بیمار به مرکز کاشت ایمپلنت حلزونی گوش بازگشته و دستگاه خارجی نصب میشود. در این مرحله، متخصص شنوایی کاشت حلزون را فعال میکند و روند پردازش پردازنده را برای نیازهای خاص فرد آغاز میکند. هنگامی که کاشت حلزونی روشن شود، اولین بار است که بسیاری از کودکان و بزرگسالان در معرض صدا قرار میگیرند. این که آیا اولین تجربه شنیدن صدا، شنیدن صدای همسر، خود، والدین یا متخصص باشد، یک نقطه عطف خاطره انگیز برای بیمار یا والدین محسوب میشود.
اولین مراجعه پس از جراحی بهمنظور تنظیم دقیق نقشه کاشت حلزون بیمار برگزار میشود. بسیاری از افراد به چندین جلسه مراجعه نیاز دارند تا نقشه برداری سیگنالهای الکتریکی را تنظیم کنند که به فرد کمک کنند تا به دستگاه خود عادت کند. برای کسانی که هرگز صدایی را نشنیدهاند، یک برنامه آموزشی شنوایی لازم است تا به مغز کمک کند نحوه پردازش تحریک شنوایی جدید را یاد بگیرد.
آینده کاشت ایمپلنت حلزونی گوش
در طول چهل سال گذشته موفقیتهای قابل توجهی در این راستا انجام شده است. در حال حاضر محققان به دنبال دستیابی به تکنولوژیهای اجراییتر و قابل دسترس تر در این حوزه هستند. در اینجا به برخی از تحقیقات کنونی در مورد ایمپلنتهای حلزونی میپردازیم:
مطالعات بسیار گستردهای در رابطه با کودکانی که در سنین بسیار پایین ایمپلنتهای حلزونی را دریافت میکنند در حال انجام است. محققان علاقهمندند متغیرهای مؤثر در تفاوتهای فردی گفتاری و زبان، عملکرد تحصیلی و توانایی خواندن در کودکانی که از ایمپلنت استفاده میکنند را شناسایی کنند.
روز بهروز افراد بیشتری ایمپلنتهای دوطرفه را دریافت میکنند. محققان در حال بررسی تأثیر کاشت همزمان دو ایمپلنت و تفاوت قدرت مکان یابی صداها در حضور صداهای مزاحم هستند.
محققان به دنبال افزایش کیفیت عملکردی میکروفونها و باطریهای مغناطیسی دستگاهها هستند.