داروی ایورمکتین در دسته داروهای ضد کرم و عفونت قرار دارد و برای درمان برخی از بیماری‌های انگلی استفاده می‌شود. این دارو برای از بین‌بردن شپش سر هم کاربرد دارد. ایورمکتین به شکل‌های مختلفی در دسترس است و از آن، برای درمان انگل‌هایی مانند استرونژیلوئیدازیس (کرم نخی) هم استفاده می‌شود. قرص ایورمکتین و شکل‌های دیگر آن برای کنترل انکوسرسیاز (نوعی از کرم‌های گرد) هم کاربرد دارد. این دارو میتواند با فلج‌کردن حشرات موذی و انگل‌های آزاردهنده بدن، به از بین‌بردن آن‌ها کمک کند. اگر دچار بیماری‌های پوستی ناشی از انگل هستید، باید تحت نظر پزشک، از این دارو استفاده کنید. یادتان باشد که داروهای ضدانگل عوارض جانبی مانند سرگیجه، خارش، تهوع و ضعف عضلانی هم دارند. با آگاهی از عارضه‌های احتمالی و تداخلات دارویی، تحت نظر متخصص پوست، عفونت‌های انگلی را کنترل کنید.
در پایان، پرسش‌هایتان را از کارشناس سلامتی مجله پزشکی و سلامتی دکتردکتر بپرسید.
داروی ایورمکتین چیست و چه ترکیباتی دارد؟
ایورمکتین معمولاً برای عفونت‌های ناشی از انگل‌ها و حشرات مزاحمی مانند شپش استفاده می‌شود. این دارو برای رفع بیماری گال هم کاربرد دارد. انگل‌ها انواع مختلفی دارند و به شکل کرم‌هایی در بدن انسان و موجودات زنده دیگر زندگی می‌کنند. از ایورمکتین برای رفع انگل استرونژیلوئیدازیس در دستگاه روده یا انکوسرسیازیس استفاده می‌شود. این دارو نباید با چشم‌ها تماس پیدا کند. ایورمکتین با افزایش نفوذپذیری غشای سلولی انگل‌ها و تغییر قطبیت غشای سلولی آن‌ها باعث فلج‌شدن و مرگشان می‌شود. برای آگاهی از دوز ایورمکتین برای گال یا آشنایی با نحوه مصرف قرص ایورمکتین باید به پزشک مراجعه کنید.
ترکیبات این دارو به شرح جدول زیر است:
| ترکیب | نقش |
|---|---|
| آورمکتین B1a و B1b | ایزومرهای فعال اصلی با خاصیت ضد انگلی. با تأثیر بر سیستم عصبی انگل‌ها، باعث فلج و مرگ آن‌ها می‌شوند. |
| حامل‌ها (آب، پروپیلن گلیکول و …) | بهبود خواص فیزیکی و شیمیایی دارو |
| مواد افزودنی (نگهدارنده‌ها، تثبیت‌کننده‌ها، رنگ‌ها) | افزایش ماندگاری و بهبود ظاهر دارو |
دقت کنید که شاید ترکیبات دقیق ایورمکتین بنا به فرم دارویی (قرص، محلول، کرم و …) و تولیدکننده متفاوت باشند.
اَشکال دارویی ایورمکتین چیست؟
داروی ایورمکتین در شکل‌های مختلفی عرضه می‌شود. شکل خوراکی این دارو وجود دارد و در قالب داروهای تزریقی و کرم‌های موضعی هم قابل استفاده است. بنا به شرایط هر بیمار، پزشک اقدام به تجویز مورد مناسب می‌کند. باید برای انتخاب دوز و شکل دارو، نظر دکتری را جویا شوید که می‌داند تخصص پوست و مو چیست و بهترین تصمیم را برای کنترل عفونت و انگل موجود در بدن بیمار می‌گیرد.
نحوه عملکرد داروی ایورمکتین چگونه است؟
این دارو با ایجاد تداخلاتی در عملکرد عصب و عضله بدن انگل‌ها، مانع از زنده‌ماندن آن‌ها می‌شود. در واقع، ایورمکتین میتواند انگل‌ها را فلج کند و روده آن‌ها را از کار بیاندازد. در این صورت، غیرفعال می‌شوند و می‌میرند. بنا به شرایط بیمار و نوع انگل و عفونتی که دارد، دکتر پوست شکل قرص، موضعی یا تزریقی دارو را برای او تجویز خواهد کرد. با مصرف ایورمکتین عفونت‌های انگلی دستگاه روده، پوست و چشم از بین می‌روند.
کاربردهای ایورمکتین چیست؟
ایورمکتین کاربردهای مختلفی در درمان کنه‌زدگی، میازیس و انگل‌های خونی دارد. از آن برای رفع کرم قلب سگ و گربه، دیروفیلاریا ایمیتیس (نوعی کرم لوله‌ای) و انواع بیماری انگلی دیگر هم استفاده می‌شود. کاربردهای این دارو متنوع‌اند و با فلج‌کردن حشرات و انگل‌ها میتواند مانع از حیات و تکثیر حشراتی مانند کنه و شپش شود.
در پایگاه پزشکی وب‌مِد آمده است:
ایورمکتین میتواند در حیوانات هم به پیشگیری و درمان انگل‌ها کمک کند.
برای درمان کرم‌های گوارشی در اسب‌ها، گاوها، خوک‌ها و سایر دام‌ها و همچنین کرم‌های ریوی، شپش، کنه‌ها و حشرات در حیوانات خاصی از آن استفاده می‌شود.
درمان عفونت‌های انگلی
قرص ایورمکتین برای درمان گال و شپش یا عفونت‌های مختلف دیگر کاربرد دارد. برای رفع عفونت‌های روده‌ای ناشی از انگل‌هایی مانند استرونژیلوئید استرکورالیس از این دارو استفاده می‌شود. ایورمکتین برای درمان اونکوسرکیازیس، یعنی نوعی بیماری انگلی که باعث ایجاد ضایعات پوستی و نابینایی می‌شود هم کاربرد دارد.
ایورمکتین به صورت موضعی برای درمان شپش سر هم استفاده می‌شود و برخی برای رفع بلفاریت که یک التهاب مزمن پلک‌هاست هم از آن استفاده می‌کنند. این دارو در رفع فیلاریازیس(یک بیماری انگلی است که باعث تورم اندام‌ها می‌شود) هم قابل مصرف است.
سایر کاربردهای بالقوه
مطالعات متعددی در مورد استفاده از ایورمکتین برای درمان کووید-۱۹ انجام شده است. به نظر می‌رسد که این دارو در رفع کووید هم نقش دارد. با این حال، هنوز به مطالعات و پژوهش‌های بیشتری در این زمینه نیاز است. امکان دارد که ایورمکتین در درمان برخی بیماری‌های دیگر مانند سرطان و بیماری‌های خودایمنی هم موثر باشد. مطالعات در این باره هنوز در مراحل اولیه هستند و نیاز به تحقیقات بیشتری دارند.
دوز و نحوه مصرف داروی ایورمکتین چیست؟
مصرف داروی ایورمکتین وابسته به عوامل مختلفی است. باید ببینید که چه سن و شرایطی دارید و کدام نوع از انگل و عفونت، بدنتان را تحت تأثیر قرار داده است. در این صورت، شکل و دوز مصرف آن هم متناسب با وضعیتتان خواهد بود. شما نمی‌توانید سرخودانه، درباره این موضوع تصمیم بگیرید. یادتان باشد که عوارض مصرف ایورمکتین ناخوشایند است و میتواند مشکلات جدی برایتان به وجود بیاورد.
دوز و نحوه مصرف قرص ایورمکتین برای گال چیست؟
دوز ایورمکتین برای درمان گال معمولاً به صورت یک دوز خوراکی تجویز می‌شود. دوز دقیق وابسته به عوامل مختلف و متنوعی مانند سن بیمار یا شکل عفونت است. شدت عفونت هم روی دوز تجویزی اثر می‌گذارد. به طور کلی، نحوه مصرف به این شرح است:
- ایورمکتین معمولاً با معده خالی (حداقل یک ساعت قبل از غذا یا دو ساعت بعد از غذا) مصرف می‌شود.
- قرص ایورمکتین را باید با یک لیوان آب کامل قورت داد.
در برخی موارد، شاید پزشک یک دوز تکرارشونده را بعد از چند هفته تجویز کند.
دوز و نحوه مصرف قرص ایورمکتین برای شپش چیست؟
استفاده از ایورمکتین برای درمان شپش سر به صورت خوراکی نیست. اثربخشی این دارو برای رفع شپش محدود است و برای همین از آن، استفاده نمی‌شود. برای درمان شپش‌ها معمولاً از شکل کرم‌های موضعی استفاده می‌شود یا پزشکان به سراغ داروهای دیگری مانند شامپوهای ضدشپش می‌روند.
اگر یک دوز مصرف داروی ایورمکتین را فراموش کردیم چه کنیم؟
اگر مصرف دارو را فراموش کردید، دوز بعدی را دوبرابر استفاده نکنید. زمانی که یادتان آمد، دارو را مصرف نکرده‌اید، آن را استفاده کنید. البته فقط به شرطی که فاصله زمان مصرف تا دوز بعدی زیاد باشد. اگر دوز بعدی نزدیک است، لازم نیست که دوز قبلی را جبران کنید. فقط باید همان دوز بعدی را در زمان مناسبش مصرف کنید.
چه افرادی نباید از داروی ایورمکتین استفاده کنند؟
امکان استفاده از داروی ایورمکتین برای تمام افراد وجود ندارد. برای مثال، کودکان زیر ۵ سال و کم‌وزن نباید از این دارو استفاده کنند. فقط بچه‌ها نیستند که نباید به سراغ مصرف دارو بروند. کسانی که با بیماری‌های کلیوی دست و پنجه نرم می‌کنند هم نباید از این دارو استفاده کنند. افرادی که به امراض کبدی دچار هستند هم اجازه مصرف ایورمکتین ندارند.
شرایط نگهداری داروی ایورمکتین چگونه است؟
این دارو باید در مکانی خشک و به دور از رطوبت قرار بگیرد. حواستان باشد که کودکان به آن دست نزنند، چون ممکن است که خطرات شدید و قابل توجهی برایشان داشته باشد. داروی ایورمکتین را از جعبه و بسته‌بندی اصلی آن، خارج نکنید تا اثرگذاری بیشتری داشته باشد. ضمناً، بهتر است که ایورمکتین در دمای اتاق نگهداری شود.
عوارض مصرف داروی ایورمکتین
استفاده از هر دارویی با بروز برخی عوارض جانبی همراه است. بعد از مصرف ایورمکتین هم امکان بروز عارضه‌هایی به شرح زیر وجود دارد. دقت کنید که اگر این عوارض طولانی شده یا بسیار شدید و آزاردهنده هستند، باید حتماً پزشک را در جریان بگذارید:
- قرمزشدن چشم‌ها
- خشکی پوست
- احساس سوزش در پوست
در برخی موارد، مشکلاتی مانند دردهای عضلانی و اسهال هم به وجود می‌آید. برخی از بیماران هم بعد از مصرف دارو، دچار تب و متورم‌شدن غدد لنفاوی می‌شوند. در موارد بسیار نادر، امکان بروز مشکلات تنفسی هم در پی مصرف ایورمکتین وجود دارد.
تداخلات دارویی ایورمکتین
استفاده از این دارو در کنار برخی از داروهای دیگر باعث کاهش اثرگذاری هریک و بروز تداخلاتی در عملکرد آن‌ها در بدن می‌شود. از جمله داروهایی که با ایورمکتین تداخل دارند، باید به موارد زیر اشاره کرد:
- باربیتورات‌ها ( مانند فنوباربیتال، بوتالبیتال)
- بنزودیازپین‌ها ( مانند کلونازپام، لورازپام)
- داروهای ضد انعقاد
- سدیم اکسیبات
- والپروئیک اسید
برای همین است که نباید سرخودانه اقدام به مصرف هیچ دارویی کنید. ضمناً فهرست کامل تمام مواد شیمیایی مصرفی و مکمل‌ها را با پزشک درمیان بگذارید. شاید به شما اجازه مصرف اَشکال مختلف ایورمکتین را ندهد.
موارد احتیاط مصرف ایورمکتین
در برخی از شرایط، امکان استفاده از داروی ایورمکتین وجود ندارد و مصرف دارو باعث بروز عوارض و عواقب خطرناکی می‌شود. اگر در یکی از گروه‌های زیر قرار می‌گیرید، نباید به سراغ مصرف این دارو بروید:
| گروه افراد | موارد منع مصرف و احتیاط |
|---|---|
| افراد حساس | در صورت حساسیت به ایورمکتین یا هر یک از اجزای آن، مصرف نشود. |
| بیماران کبدی | قبل از مصرف با پزشک مشورت شود. |
| زنان باردار | قبل از مصرف با پزشک مشورت شود. |
| زنان شیرده | قبل از مصرف با پزشک مشورت شود. |
| کودکان | مصرف تحت نظر پزشک و با دوز مناسب باشد. |
| افراد مسن | ممکن است به عوارض جانبی حساس‌تر باشند. |
همیشه قبل از مصرف ایورمکتین، لیست کاملی از داروهای مصرفی‌تان را به پزشک خود ارائه دهید و دوباره تأکید می‌شود که از مصرف خودسرانه ایورمکتین خودداری کنید.
مصرف ایورمکتین در بارداری و شیردهی مجاز است؟
خیر، در دوران بارداری و شیردهی نباید از داروی ایورمکتین استفاده کنید. احتمال اثرگذاری دارو روی جنین یا نوزاد وجود دارد. تنها در صورتی می‌توانید از این دارو استفاده کنید که پزشک معالج به شما اجازه داده باشد. گاهی اوقات، رفع یک مشکل جدی مانند عفونت و انگل، آن‌قدر واجب است که شاید پزشک اجازه مصرف داروهایی از این دست را صادر کند. در هر حال، بدون اجازه پزشک، نباید از هیچ‌یک از شکل‌های ایورمکتین استفاده کنید.
برای مصرف ایورمکتین با چه پزشکی مشورت کنید؟
اگر دچار انگل‌ها یا حشرات موذی مانند شپش‌ها شده‌اید، باید تحت نظر پزشک پوست و مو، اقدام به استفاده از داروی ایورمکتین کنید. این دارو در درمان شپش سر و موارد دیگر کاربرد دارد. بنا به نظر پزشک، امکان استفاده از قرص ایورمکتین یا شکل‌های موضعی و تزریقی به وجود می‌آید. برخی تحقیقات نشان داده‌اند که امکان استفاده از ایورمکتین برای درمان کووید ۱۹ هم وجود دارد. البته برای تأیید این شواهد و پژوهش‌ها به مطالعات بیشتری نیاز است. در صورت ابتلا به انگل‌ها و عفونت‌هایی مانند گال و شپش باید حتماً زیر نظر پزشک از این دارو استفاده کنید. یادتان باشد که ایورمکتین عوارض جانبی دارد و نباید در دوران‌هایی مانند بارداری و شیردهی بدون تجویز پزشک مصرف شود. حساسیت به ایورمکتین میتواند عواقب ناخوشایندی داشته باشد.
برای شناسایی بهترین پزشکان و مراجعه به آن‌ها جهت مشورت درباره مصرف ایورمکتین یا شکل‌های مختلف آن مانند دیفن ایورمکتین به سامانه دکتردکتر مراجعه کنید. در آنجا، نظرات و تجارب بیماران قبلی هر پزشک نوشته شده است. با مرور نظرات و امتیازات پزشکان، از میان آن‌ها انتخاب کنید و نوبت ملاقات را هم به شکل اینترنتی بگیرید.
منابع:
medlineplus.gov
drugs.com
webmd.com
