اسهال مسافرتی یک اختلال دستگاه گوارش است که معمولا باعث مدفوع شل و گرفتگی شکمی میشود. از دلایل اسهال مسافرتی میتوان به خوردن غذاهای آلوده و آشامیدن آب آلوده اشاره کرد. خوشبختانه اسهال مسافرتی معمولا جدی نیست و بعد از مدتی رفع میشود. درمان اسهال مسافرتی با روشهای سادهای قابل انجام است.
اسهال مسافرتی در کودکان به دقت و توجه بیشتری نیاز دارد زیرا آب بدن کودکان سریعا کم میشود. در این مقاله از مجله سلامتی دکتر دکتر که مطالعه آن به 6 دقیقه زمان نیاز دارد، قصد داریم دلایل، روشهای پیشگیری، درمان و همه موارد مورد نیاز در این زمینه را بررسی کنیم.
در پایان اگر سوال داشتید، میتوانید در انتهای مطلب در بخش نظرات مطرح کنید تا کارشناس سلامتی دکتردکتر پاسخ دهد.
اسهال مسافرتی چیست؟
به نقل از mayoclinic ؛
اسهال مسافرتی یک اختلال دستگاه گوارش است که باعث شل شدن مدفوع و گرفتگی معده میشود. اسهال مسافرتی معمولا ناشی از خوردن غذای آلوده یا نوشیدن آب آلوده است. خوشبختانه، اسهال مسافرتی در بیشتر افراد جدی نیست، اما ناخوشایند است.
بروز ناگهانی اسهال در افرادی که در مسافرت هستند یا کمتر از از ۱۰ روز از بازگشتشان از سفر میگذرد، اتفاق میافتد. این بیماری در فصول بهار و تابستان بسیار شایع است. شما می توانید اطلاعات بیشتر درباره این بیماری ، در مقاله اسهال چیست دکتردکتر بخوانید.
بیماری در اثر مصرف آب یا غذای آلوده به مدفوع بیمار دیگر گسترش مییابد. عامل پاتوژن اصلی این بیماری باکتری اشرشیاکلی است. از دیگر عوامل پاتوژن این بیماری میتوان به باکتریهای شیگال، کمپلیوباکتر و سالمونلا اشاره کرد. برای کاهش خطر ابتلا به اسهال مسافرتی، در هنگام سفر به مناطق آلوده مراقب خوردن و نوشیدن خود باشید. با این حال، در صورت سفر به مناطق پر خطر در مواردی که اسهال همچنان ادامه دارد، داروهای تایید شده توسط پزشک عمومی را مصرف کنید.
از کجا بفهمیم گرفتار اسهال مسافرتی شدهایم؟
اسهال مسافرتی معمولا در طول سفر یا پس از بازگشت به خانه به طور ناگهانی شروع میشود. اغلب موارد در طی یک تا دو روز بدون درمان بهبود مییابد و به طور کامل در عرض یک هفته خود به خود درمان میشود. شایعترین علائم و نشانههای اسهال مسافرتی عبارتند از:
- شروع ناگهانی دفع مدفوع آبکی
- تعداد زیاد دفعات دفع مدفوع شل
- اسهال خونی
- اسهال شدید
- نیاز فوری برای تخلیه
- گرفتگی شکمی
- حالت تهوع
- استفراغ
- تب
- درد شکمی
گاهی اوقات افراد کم آبی متوسط، استفراغ، تب بالا، درد شدید در شکم یا مدفوع خونین را تجربه میکنند. اگر شما یا فرزندتان هر کدام از این نشانهها یا علائم را تجربه میکنید یا اسهال طولانی تر از چند روز دارد، وقت آن است که به یک دکتر گوارش مراجعه کنید.
اسهال مسافرتی معمولا طی چند روز به خودی خود درمان میشود. علائم و نشانهها ممکن است طولانیتر و شدیدتر شوند، در صورتی که این بیماری توسط ارگانیسمها غیر از باکتریهای معمول ایجاد شود، در چنین مواردی ممکن است به داروهای تجویزی نیاز داشته باشید تا به شما کمک کند.
روشهای درمان اسهال مسافرتی
از آن جایی که اسهال مسافرتی خود به خود حل و فصل میشود، ممکن است بدون هیچ گونه درمان خاصی بهتر شوید. مهم این است که سعی کنید برای جلوگیری از کم آبی بدن مایعات زیادی را بنوشید. اگر اسهال مسافرتی شما به نظر نمیرسد که به سرعت بهبود مییابد، داروهای و قرص های ضد اسهال متعددی برای کمک به تسکین علائم در دسترس هستند. این داروها حرکات رودهای را کند میکنند تا مقدار جذب مواد در روده افزایش پیدا کند.
در صورتی که خون در اسهال شما دیده شود یا درد شکم مداوم دارید، پزشک میتواند برای بهبود شرایط آنتی بیوتیک تجویز کند. از دست دادن آب بدن یکی از عوارض اسهال مسافرتی است، بنابراین سعی کنید مقدار زیادی آب و مایعات مصرف کنید.
محلول نمک زدایی Rehydration (ORS) بهترین راه برای جایگزینی مایعات از دست رفته است. این راه حلها شامل آب و نمکها در نسبتهای خاص برای پر کردن هر دو مایعات و الکترولیتها است. این محلول همچنین حاوی گلوکز برای افزایش جذب در دستگاه روده هستند. در ادامه توضیحاتی در مورد درمان اسهال مسافرتی ارائه میدهیم:
درمان خانگی اسهال مسافرتی
برخی از روشهای درمان اسهال مسافرتی ، خانگی هستند که معمولا همه افراد به آنها دسترسی دارند. در ادامه برخی از درمانهای خانگی را در جدول شرح داده ایم:
مواد خوراکی برای درمان اسهال مسافرتی | توضیحات |
ماست | یکی از روشهای درمان اسهال مسافرتی ، خوردن ماست است زیرا ماست باکتریهای زنده مفیدی مثل اسیدوفیلوس و بیفیدوباکتریوم دارد. |
عسل خام و زنجیل | برای درمان اسهال میتوانید به چای گیاهی خود کمی عسل و ریشه زنجبیل اضافه کنید. |
آب آلوئه ورا | برای کاهش اسهال آب آلوئه ورا را به صورت سه بار در روز حدود نصف فنجان بنوشید. |
غذاهای آبکی | هنگام اسهال غذاهای آبکی به مقدار زیاد میل کنید. غذاهای آبکی شامل سوپ، آبگوشت است. چای داغ نیز برای رفع اسهال مفید خواهد بود. |
سیب | میل کردن سیب از اسهال مسافرتی جلوگیری میکند و در صورت ابتلا، آن را رفع خواهد کرد. |
هر یک از موارد بالا در درمان اسهال مسافرتی و همچنین اسهال آبکی نقش موثری خواهد داشت.
مصرف قرص و دارو
از دیگر روشهای درمان اسهال مسافرتی ، مصرف قرص و دارو است. برخی از داروها تاثیر سریعتری در رفع اسهال خواهند داشت. در مصرف داروها سعی کنید با دکتر مشاوره پزشکی سفر مشورت داشته باشید. کودکان و افرادی که ممکن است عوارض شدیدی به برخی از داروها داشته باشند، بنابراین نباید به صورت خودسرانه دارو مصرف کنند. در ادامه برخی از داروهای مفید برای درمان اسهال مسافرتی را معرفی میکنیم:
آنتی بیوتیکها
اگر تعداد دفعات اسهال شما زیاد باشد، به طوری که طی 8 ساعت، سه بار اتفاق میافتد، پزشک به شما آنتی بیوتیک تجویز خواهد کرد. برخی از آنتی بیوتیکها شامل آزیترومایسین(azithromycin) ، سیپروفلوکساسین(ciprofloxacin) ، داکسی سایکلین (doxycycline) است.
ضد اسهالها
برای کاهش علائم اسهال مسافرتی معمولا داروهای ضد اسهالی مانند لوپرامید (loperamide) و آتروپین نیز تجویز میشود. قرص ضد اسهال میتواند اسهال را درمان کند اما توانایی درمان عفونت را ندارد؛ اگر مشکوک به عفونت هستید، پزشک این دارو را تجویز نمیکند. بهتر است برای درمان اسهال مسافرتی در کودکان و افرادی که مشکلات زمینهای دارند، از این داروها مصرف نکنند.
ریفاکسیمین
یکی از داروهای آنتی بیوتیک که به عنوان روش درمان اسهال مسافرتی شناخته میشود، ریفاکسیمین نام دارد. تاثیر این دارو مانند دیگر داروهای آنتی بیوتیک فقط بر دستگاه گوارش است و برای عفونت تاثیری ندارد. نام تجاری این دارو، Xifaxanta است. مصرف ریفاکسیمین برای کودکان مناسب نیست. از برندهای این دارو میتوان به زیگات (Xigut)، زیفاکسان (Xifaxan) و نورمیکس اشاره کرد.
جبران آب از دست رفته بدن
بهتر است هنگام مواجه با اسهال مسافرتی به فکر جبران آب از دست رفته بدن باشیم. برای جبران میتوانید از سرمهای خوراکی موجود در داروخانهها استفاده کنید. پودر او آر اس یکی از این سرمهای خوراکی است.
پودر او آر اس (سرم خوراکی)
پودر آر او اس مخفف Oral rehydration salt به معنی محلولهای نمک آبرسانی دهان است. این سرم خوراکی آب از دست رفته بدن را جبران میکند. این دارو معمولا در داروخانهها وجود دارد.
اسهال مسافرتی در کودکان
سفر همیشه بدون دردسر و لذت بخش نیست. ممکن است گاهی اوقات فرزند شما دچار اسهال مسافرتی شود. اسهال مسافرتی خطرناک نیست و برای همه ردههای سنی اتفاق میافتد اما اسهال مسافرتی در کودکان نیازمند توجه بیشتری است. بدن کودکان سریع دچار کم آبی میشود، بنابراین نیاز به احتیاط بیشتری دارد. اگر علائم اسهال کودکان را در فرزند خود مشاهده میکنید، حتما به پزشک مراجعه کنید:
- استفراغ طولانی مدت و مداوم
- تب بالا (39 درجه یا بیشتر)
- وجود خون در مدفوع خون و اسهال بسیار شدید
- دهان خشک
- خشک شدن چشم در هنگام گریه کودک
- خواب آلودگی و نشانههای غیرعادی
- کم شدن مقدار ادرار
با مراجعه به پزشک در مدت زمان کوتاهی اسهال مسافرتی در کودکان برطرف خواهد شد. بهتر است ابتدا درباره اینکه متخصص گوارش کیست اطلاعاتی کسب کنید تا بهترین دکتر را جهت درمان انتخاب کنید.
چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری هستند؟
هر سال میلیونها مسافر بین المللی اسهال مسافرتی را تجربه میکنند. مقاصد پر خطر برای اسهال مسافرتی شامل بسیاری از مناطق آمریکای مرکزی و جنوبی، مکزیک، آفریقا، خاورمیانه و آسیا است. احتمال ابتلا به اسهال مسافرتی بیشتر به مقصد شما بستگی دارد؛ اما گروههای خاصی از افراد در معرض خطر بیشتری هستند. دلایل اسهال مسافرتی در این افراد شامل موارد زیر است:
افرادی با احتمال اسهال مسافرتی بیشتر | توضیحات |
نوجوانان | این وضعیت در توریستهای نوجوان شایع است. گرچه دلایلی آن روشن نیست. آنها ممکن است در انتخاب مقصد مسافرت و انتخاب غذایی خود کمتر از افراد سالخورده مراقب باشند. |
افراد مبتلا به سیستم ایمنی ضعیف | یک سیستم ایمنی ضعیف باعث افزایش آسیب پذیری در برابر عفونت میشود. |
افراد مبتلا به دیابت، بیماری التهابی روده یا سیروز کبد | این شرایط میتواند شما را بیشتر در معرض عفونت قرار دهد یا خطر ابتلا به عفونت شدیدتری را افزایش دهد. |
افرادی که آنتی اسید معده را مصرف میکنند | اسید در معده تمایل دارد که ارگانیسمها را از بین ببرد، بنابراین کاهش اسید معده ممکن است فرصت بیشتری برای بقای باکتریها که از دلایل اسهال مسافرتی است را فراهم کند. |
افرادی که در فصول خاص سفر میکنند | خطر ابتلا به اسهال مسافرتی در مناطق مختلف جهان به صورت فصلی متفاوت است. به عنوان مثال، در طول ماههای گرم قبل خطر ابتلا به این بیماری بالاتر است. |
چرا در مسافرت اسهال میشویم؟
از دلایل اسهال مسافرتی میتوان به تغییر رژیم غذایی و استرس مسافرت نام برد؛ اما تقریبا همیشه یک عامل عفونی است که باعث ایجاد این بیماری میشود. این موجودات عامل عفونی هستند – از جمله باکتریهای مختلف، ویروسها و انگلها – که وارد دستگاه گوارش میشوند و مکانیسمهای دفاعی خود را بکار میبرند و منجر به علائم و نشانههای اسهال مسافرتی میشود.
از شایعترین دلایل اسهال مسافرتی باکتری اشرشیاکلی است. این باکتریها خود را به پوشش روده خود متصل میکنند و سم را آزاد میکنند که سبب اسهال و گرفتگی شکمی میشود. اغلب سوال پیش میآید که چرا بومیان محیطهای آلوده تحت تاثیر این عامل قرار نمیگیرند؟ اغلب بدن به این باکتریها عادت است و ایمنی نسبت به آنها ایجاد کرده است.
آیا این بیماری عوارض خاصی دارد؟
از آنجا که شما مایعات، نمک و مواد معدنی حیاتی را در طول اسهال مسافرتی از دست میدهید، ممکن است دچار یبوست شوید. از دست دادن آب بدن برای کودکان، افراد مسن و افرادی که دارای سیستم ایمنی ضعیف هستند، خطرناک است. کم آبی ناشی از اسهال میتواند باعث عوارض جدی، از جمله آسیب اندام، شوک و یا کما شود. علائم و نشانههای کم آبی شامل دهان بسیار خشک، تشنگی شدید و ادرار کم است.
با پیشگیری، لذت مسافرت را از خود نگیرید
برای کاهش خطر ابتلا به بیماری اسهال مسافرتی چه کاری انجام دهیم؟ نکات مهمی در این راستا وجود دارد که با رعایت آنها، از مسافرت خود لذت خواهید برد. در ادامه به بررسی روشهای پیشگیری از اسهال مسافرتی میپردازیم:
دستها را منظم بشویید
یکی از روشهای پیشگیری از اسهال مسافرتی ، شستن منظم دستها در سفر به خصوص قبل از صرف غذا و بعد از رفتن به سرویس بهداشتی است. در هنگام مسافرت سعی کنید در حد امکان دستهایتان را به دهان خود نزدیک نکنید. در صورتی که به مایع دستشویی دسترسی ندارید، شستشو فقط با آب کافی نیست. میتوانید مایعهای ضدعفونی کننده حاوی الکل را جایگزین مایع دستشویی کنید.
آب سالم یا جوشانده شده بنوشید
خوردن آب سالم نیز یکی از روشهای پیشگیری از اسهال مسافرتی است. در صورتی که در یک منطقه هستید که از سالم بودن آب شهری آن اطمینان کافی ندارید، باید آب جوشانده یا آب معدنی بخورید. همچنین میوه و سبزیجات خود را با آب ناسالم نشویید. خرید یخ نیز به این علت که از سالم بودن آب آن مطمئن نیستیم، صحیح نیست.
غذای بهداشتی و پخته شده بخورید
در هنگام سفر فقط غذاهایی که کاملا پخته شدهاند و داغ هستند را میل کنید. در صورتی که اطمینانی از سالم بودن غذا ندارید، به هیچ عنوان آن را مصرف نکنید. اگر قصد صرف غذا در رستورانها را دارید بهتر است رستورانهای معروف و مطمئن را انتخاب کنید. غذایی که مانده و کهنه شده را اصلا میل نکنید.
ممنوعیت غذاهای تحریک کننده
برخی از غذاها پرخطرتر و تحریک کنندهتر هستند. سعی کنید در لیست غذایی خود غذاهایی مثل ماهی خام، تخم مرغ خام، صدف، گوشت گوساله، خوک، غذاهای خیابانی و سوشی را جای ندهید.
از مصرف پروبیوتیکها غافل نشوید
در طول سفر خود پروبیوتیک را که به عنوان یک ضد اسهال قوی عمل میکند، مصرف کنید. پروبیوتیکها خواص زیادی برای بدن دارند و در درمان بیماری های گوارشی نیز تاثیر مثبتی میگذارند.
مسواک زدن منظم را فراموش نکنید
به روزانه مسواک بزنید و در حین مسواک زدن از بطری آبی که به تمیز بودن آن اطمینان دارید، استفاده کنید.
سایر نکات پیشگیری
سایر نکات پیشگیری به شرح زیر است:
- عدم استفاده از گوشت خام یا نیم پز
- ضدعفونی کردن میوه و سبزیجات
- عدم استفاده از محصوالت لبنی پاستوریزه نشده
- شنا نکردن در آبی که ممکن است آلوده باشد
- بستن دهان هنگام دوش گرفتن
- میل کردن نوشیدنیهای گرم مانند قهوه یا چای
- استفاده از ظروف تمیز نیز باعث پیشگیری از اسهال مسافرتی میشود
آیا برای اسهال مسافرتی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
آیا همه افرادی که به اسهال مسافرتی مبتلا شدهاند باید به پزشک مراجعه کنند؟ در جواب این سوال باید بگوییم که خیر، معمولا اسهال مسافرتی در طی چند روز خوب میشود و استفاده از برخی داروهای ضداسهال کافی خواهد بود.
افرادی که در معرض خطر بیشتری هستند، بهتر است به پزشک مراجعه کنند، برای دیگر افراد ضرورتی ندارد اما در صورت تجربه برخی از علائم، مراجعه به پزشک برای همه ضروری میشود. این علائم عبارتنداز:
- تب و لرز
- مشاهده علائم کم آب شدن بدن
- خونریزی از رکتوم
- اسهال شدید و خونی ادامهدار
اگر به پزشک دسترسی ندارید میتوانید ویزیت تلفنی یا چت با پزشک را که در سایت دکتر دکتر وجود دارد، انتخاب کنید.
خیلی نگران اسهال مسافرتی نباشید
نگرانی جدی در مورد اسهال مسافرتی وجود ندارد و معمولا طی چند روز بهبود مییابد. در این مقاله از مجله دکتر دکتر با روشهای درمان اسهال مسافرتی سریع و پیشگیری از آن آشنا شدیم. با به کارگیری روشهای گفته شده، یا به اسهال مسافرتی مبتلا نمیشوید و در صورت ابتلا سریعا خوب خواهید شد. اسهال مسافرتی در کودکان کمی نگران کننده است، زیرا بدن کودکان خیلی سریع کم آب میشود، بهتر است در صورت ابتلای کودکان به اسهال مسافرتی سریعا به مراکز بهداشتی و پزشک مراجعه کنید. برای دریافت نوبت فوری از بهترین دکتر گوارش میتوانید از سایت دکتر دکتر اقدام کنید. دکتر دکتر بهترین مرجع برای دریافت نوبت حضوری، تلفنی و چت آنلاین با پزشک است. اگر سوالی در راستای این موضوع دارید، خوشحال میشویم در بخش کامنت با ما در میان بگذارید، مشتاقانه پاسخگوی شما خواهیم بود.
منبع:
mayoclinic.org
من IBS دارم احتمال اسهال مسافرتی من بیشتر از افراد دیگه هس؟
سلام
از نظر عفونی خیر
اما بخاطر تغییر شرایط در سفر ممکن است اسهال یا یبوست شوید
بعد از سفر دچار اسهال ابکی شدم و هر چی میگذره بدتر می شود و درد شکمی شدید دارم دکتر هم رفتم همه قرص رو بهم داده ولی الان خیلی دردم بدتره
سلام
اگر اسهال کمتر از ۳ الی ۴ هفتس به متخصص عفونی و اگر بیشتر طول کشیده به فوق” تخصص گوارش مراجعه کنید