احساس سردرد مخصوصا درد سمت راست سر، تجربهای آزاردهنده و سخت است. سردرد سمت راست اغلب بهدلیل میگرن و تنشهای عصبی رخ میدهد. اما در حالت کلی، علت درد سمت راست سر فقط به یک یا دو مورد محدود نمیشود. چون ممکن است نشانهای از یک بیماری مزمن نیز باشد. انواع درد سمت راست سر متنوع است. درد عصبی، درد میگرنی، درد تنشی، درد سینوسی و درد مفصلی، انواع مختلف این سردرد هستند. علل درد سمت راست سر علاوهبر میگرن، شامل تنش عضلانی، آرتروز گردن، عفونت سینوسی، فشار خون بالا، استرس، اضطراب، کمبود خواب و مصرف بیش از حد کافئین است. تهوع و استفراغ، سرگیجه، خشکی دهان و درد عضلات، از جمله علائم همراه با درد سمت راست سر هستند. اگر این علائم را دارید و فاصله بروز سردردها کم است، به دکتر مغز و اعصاب مراجعه کنید. در کنار توصیههای پزشک، میتوانید با ورزش منظم، خواب کافی، نوشیدن مایعات کافی، مصرف غذاهای سالم، کنترل وزن و محدود کردن مصرف کافئین و الکل، میزان وقوع این نوع از سردرد را کم کنید.
برای بررسی کاملتر، این مطلب از مجله را به بررسی درد سمت راست سر اختصاص میدهیم. برای خواندن این مطلب به ۵ دقیقه زمان نیاز است.
اگر سوالی داشتید، میتوانید در انتهای مطلب و در بخش نظرات مطرح کنید تا پزشک پاسخ دهد.
درد سمت راست سر نشانه چیست؟
بهطور معمول درد سمت راست سر، در دسته سردردهای عمومی طبقهبندی میشود. این نوع از سردرد، شامل سردردهای اولیه و سردردهای ثانویه است. سردردهای اولیه مانند میگرن، بنابهدلایل فیزیکی وجود دارند. در حالیکه سردردهای ثانویه، از عوامل دیگری ناشی میشوند. حساسیت به نور و صدا، بارداری، مصرف دارو و ضربه دیدن سر، از جمله دلایل وقوع سردرد سمت راست هستند. همچنین، وجود بیماری زمینهای مانند عفونت و آرتریت در استخوانهای گردن نیز میتواند عامل درد سمت راست سر باشد.
آیا سردرد سمت راست خطرناک است؟
جواب این سوال، نیازمند پاسخ به سوالات متعدد دیگری است. اما پیش از هرچیز، بهتر است در هنگام مواجهه با سردردهای یکطرفه، ابتدا آرامش خود را حفظ کنید و سپس به یک دکتر مغز و اعصاب مراجعه کنید تا علت سردرد سمت راست و چشم شما مشخص شود. هنگام مراجعه، پزشک از شما سوالاتی خواهد پرسید:
- آیا سردردهای شما مداوم هستند؟ یا میآیند و میروند؟
- سردرد شما چقدر طول میکشد؟
- آیا داروی خاصی مصرف میکنید؟
- آیا به بیماری جسمی خاص یا اختلال روانی مبتلا هستید؟
توجه داشته باشید که پاسخ دقیق شما به این سوالات، در تشخیص درد سمت راست سر بسیار مهم و تعیین کننده هستند. در بعضی موارد، سردرد سمت راست ممکن است خطرناک باشد و نشانهای از خونریزی داخلی مغز باشد.
علت درد سمت راست سر
بسیاری از افراد، سردرد را فقط در سمت راست سر خود تجربه میکنند. این نوع از سردرد ممکن است با علائم دیگری از جمله خستگی، حالت تهوع و اختلالات بینایی نیز همراه باشد. علاوه بر این موارد، علت درد سمت راست سر دلایل دیگری نیز دارد که فقط در صورت مراجعه به پزشک و انجام آزمایشهای تصویربرداری مشخص میشوند. درد سمت راست سر ممکن است به اعصاب اطراف و حتی سایر اعضای صورت نیز امتداد یابد. برای مثال، در بسیاری از موارد درد سمت راست سر و چشم و گوش باهم اتفاق میافتند؛ یا ممکن است علت سردرد راست و چشم (درد چشم) یکی باشد. در بررسی کلی، سردرد در سمت راست سر ممکن است ناشی از موارد زیر باشد:
مشکلات عصبشناختی
مشکلات عصبشناختی، میتوانند باعث درد در سمت راست سر شوند. این دسته از مشکلات، شامل اختلالات و بیماریهای مختلفی هستند که روی سیستم عصبی تأثیر میگذارند. نورالژی اکسیپیتال، سردرد خوشهای، مولتیپل اسکلروزیس، آنوریسم مغزی و آسیب تروماتیک مغز (TBI)، از جمله بیماریهایی هستند که نامشان در بین مشکلات عصبشناختی، قرار میگیرد. در ادامه، برخی از این بیماریها را نام برده و درباره آنها، توضیح دادهایم:
نورالژی پس سری
این حالت زمانی رخ میدهد که، اعصاب پس سری ملتهب شوند یا آسیب ببینند. اصطلاح نورالژی پس سری، در اصل به معنی ایجاد درد شدید در قسمت پس سر است. علائم این اتفاق، شامل درد شدید در پشت سر و گردن، درد پشت چشم و داشتن حساسیت شدید نسبت به نور است.
آرتریت گیجگاهی
آرتریت گیجگاهی (Temporal Arteritis)، التهاب عروق بزرگ و متوسط، به ویژه عروق ناحیه سر است. این بیماری بیشتر در افراد مسن رخ میدهد و میتواند موجب نابینایی شود. این التهاب، با درد عضلانی شدید همراه است که در قسمت طرفین سر احساس میشود. علایم دیگر آرتریت گیجگاهی، شامل خستگی و درد فک است.
نورالژی سه شاخه
نورالژی سه شاخه، باعث بروز درد بسیار شدید در صورت و سر میشود؛ دردی که فقط در یک قسمت سر اتفاق میافتد. دلیل اصلی این نوع از سردرد، اختلال در عصب سه شاخه مغز است. وظیفه اصلی این اعصاب، هدایت اعمال حسی و حرکتی انسان است. به عصب سه شاخه، عصب سه قلو نیز گفته میشود.
یک مقاله معتبر در موسسه ملی سلامت آمریکا (NIH) چنین میگوید:
اگر افراد، سردردهای یکطرفه را بهصورت روزانه و مداوم احساس میکنند سردرد آنها مزمن است. شدت و زمان بروز این سردردها متفاوت است. درمان سردردهای مزمن، با مراقبتهای پزشکی و مصرف داروهای غیراستروییدی تاحدودی امکان پذیر است.
همچنین سردردهای مزمن، با سوزن سوزن شدن و گزگز پوست سر همراه است. البته باید توجه داشته باشیم که تمامی سردردها مزمن نیستند؛ از اینرو برای اینکه تشخیص صحیح اتفاق بیفتد، وجود برخی علائم دیگر مانند قرمزی چشم، افتادگی پلک، انقباض عنبیه و عرق شدید پیشانی نیز لازم است.
مصرف بعضی از داروها
بروز سردرد، یکی از عوارض جانبی و متداول بسیاری از داروهایی است که درطول شبانهروز مصرف میکنیم. سردردهایی که از مصرف دارو ناشی میشوند، جزو سردردهای ثانویه هستند که در ابتدای تیتر بررسی کردیم. داروهایی مانند ایبوپروفن، آسپرین و استامینوفن ازاین داروها هستند. سایر علتهای سردرد شامل موارد زیر است:
- آلرژی
- آنوریسم، دیواره شریان ضعیف یا برآمده
- خستگی
- آسیب سر
- عفونت ها (عفونت های سینوسی)
- نوسانات در سطح قند خون
- کشیدگی عضلات گردن
- تومورها
البته نکته مهمی که در این خصوص وجود دارد، این است که این عوارض هم ممکن است از داروهای تجویزی و هم از داروهای بدون نسخه، ناشی شود.
علت تیر کشیدن لحظهای سمت راست سر
دلایل احتمالی تیرکشیدن یا سوزن سوزن شدن سمت راست سر، شامل عفونتهای سینوسی، اضطراب، تجربه انواع سردردها و ابتلا به دیابت است. توجه به این علائم میتواند به شما کمک کند که علت اصلی تیر کشیدن سر خود را شناسایی کنید. عفونتهای سینوسی، باعث تحریک و سپس ملتهب شدن سینوسها میشوند. زمانی که اندازه سینوسها بزرگ شود، به رگهای اعصاب اطراف خود، فشار وارد میکنند. حتی ممکن است تحت تاثیر این عامل، پدیده نوروپاتی جمجمه نیز اتفاق بیفتد.
لازم بهذکر است که علت تیرکشیدن سمت راست سر بالای گوش و تیرکشیدن گیجگاه سمت راست نیز ممکن است، ناشی از سردرد سمت راست باشد. اضطراب و استرس، دلیل مهم دیگر وقوع این مشکل هستند. هنگامی که افراد تحت تاثیر استرس یا اضطراب بسیار شدید باشند، ممکن است تیرکشیدن لحظهای در سمت راست سر خود را تجربه کنند.
چه سردردهایی سمت راست سر را درگیر میکند؟
منابع معتبر میگویند که بیش از ۲۰۰ نوع سردرد وجود دارد. اما در ارتباط با سردردهای یکطرفه، فقط چند مورد مهم قابل بررسی است. برای مثال، سردردهای میگرنی، سردردهای خوشهای و سردردهای تنشی از انواع سردرد هستند. هرکدام از این سردردها میتوانند سمت راست سر را تحت تاثیر خود قرار بدهند. با اینحال، اطلاعات دقیقتر در این خصوص را باهم بررسی میکنیم:
سردردهای میگرنی
محققان بر این باورند که ژنتیک، نقشی اساسی در ابتلای افراد به میگرن ایفا میکند. میگرن، نوعی سردرد شدید و ضرباندار است که هنگام بروز، تعادل را در زندگی فرد مبتلا بهم میزند. احساس نبض یا احساس ضربان شدید در سر، اغلب با نشانههایی مانند تاری دید، حالت تهوع، حساسیت به نور و حساسیت به صدا همراه است. بیش از یک چهارم افرادی که مبتلا به میگرن هستند، پیش از شروع درد مشکلاتی را در بینایی خود تجربه میکنند. توجه داشته باشید که عوامل زیر، میتوانند شدت علائم میگرن را افزایش دهند:
- نورهای طبیعی و مصنوعی
- تغییرات آب و هوا (رطوبت، گرما، فشار)
- استرس و اضطراب
- غذاهای ناسالم و مصرف الکل
- تغییرات هورمونی در زنان
- سروصداهای بلند
- حذف وعدههای غذایی
- بوهای تند
- خستگی
درد میگرن در صورتی که درمان نشود، بهمرور فقط یک سمت سر را تحت تاثیر قرار خواهد داد.
سردردهای خوشهای
این نوع از سردردها با اینکه شدید هستند اما شایع نیستند. هنگام شروع درد، افراد ابتدا درد اطراف یک چشم خود احساس درد دارند؛ اما بهمرور، ممکن است درد تا سایر قسمتهای سر، صورت و همچنین گردن و شانهها نیز امتداد یابد.
متاسفانه افرادی که سردرد خوشه ای را تجربه میکنند، تا هفتهها و حتی ماهها حملات سردرد مکرری را دارند که بسیار آزاردهنده و غیرقابل تحمل است. سایر علائمی که در سردردهای خوشهای بروز می کنند، عبارتند از تعریق، پوست رنگ پریده یا برافروخته، چشمهای قرمز و خیس، بیقراری، گرفتگی و آبریزش بینی، تورم در اطراف چشم. با اینکه علت دقیق سردردهای خوشهای مشخص نیست، اما سیگار کشیدن، مصرف الکل و ژنتیک شدت این سردردها را افزایش میدهند.
سردردهای تنشی
رایجترین و شایعترین نوع سردرد، سردرد تنشی است. سردردهای تنشی اغلب تحت تاثیر یک استرس و اضطراب شدید اتفاق میافتند. این سردردها چندین ساعت طول میکشن
د؛ حتی ممکن است بیایند و بروند. سردردهای تنشی با اینکه هر دو طرف سر را تحت تاثیر قرار میدهند، اما برخی از افراد ممکن است آن را فقط در یک طرف سر خود احساس کنند. سایر علائم سردردهای تنشی شامل موارد زیر است:
- حساس شدن پوست سر
- سفت شدن عضلات شانه و گردن
- احساس سفتی و فشار در پیشانی، طرفین و پشت سر
از هر ۵ نفر در جهان، حداقل یک نفر این این از سردرد را تجربه میکند.
درمان سردرد سمت راست سر
چندین نوع درمان برای این نوع از سردردها وجود دارد. البته پیش از اقدام، بهتر است که از علت اصلی سردرد خود آگاهی کسب کنید. به دکتر مغز و اعصاب مراجعه کنید و با گرفتن یک ارزیابی کامل به همراه معاینه فیزیکی و دیگر آزمایشها، ریشه و علت سردرد را مشخص کنید. در این مسیر، پزشک شما نقش زیادی در درمانتان دارد. پیشنهاد میکنیم برای آشنایی با این حوزه، مطلب تخصص مغز و اعصاب چیست را بخوانید.
برای درمان درد سمت راست سر، میتوان ترکیبی از درمانهای دارویی و خانگی را در نظر گرفت. این درمانها، بسیاری از سردردها را رفع ميکنند. مگر اینکه مشکل بسیار جدی باشد و فرد نیاز به کمک تخصصیتر داشته باشد. بیشتر سردردها جای نگرانی ندارند؛ چون بهطور معمول، علائم در عرض چند دقیقه تا چند ساعت برطرف میشوند. برای اطلاعات بیشتر، موارد مهم را باهم مرور میکنیم:
درمان علت زمینهای
برای درمان سردرد که در سمت راست سر بروز میکند، اولین و مهمترین اقدام این است که علت اصلی سردرد خود را کشف کنید. آیا عوامل محیطی باعث ایجاد سردرد شدهاند؟ یا یک بیماری و مشکل زمینهای دارید؟ پاسخ دقیق به هرکدام از این سوالها موجب میشود که شما سبک درمان خود را مشخص کنید. یا در بیانی دیگر، چندین قدم به درمان نزدیکتر شوید. فراموش نکنید که شما بهتنهایی قادر به کشف علت زمینهای نیستید و به کمک یک پزشک متخصص نیاز دارید.
داروهای مسکن بدون نسخه
چندین داروی تجویزی و همچنین بدون نسخه وجود دارند که برای درمان انواع مختلف سردردهای سمت راست سر موثر هستند. برای مثال، اگر علت درد سمت راست میگرن است، میتوانید با مصرف داروهای ضد التهابی و غیر استروییدی از جمله، ایبوپروفن و ناپروکسن سردرد خود را تا حدودی تسکین دهید. اما اگر حملات بسیار شدیدی از میگرن را تجربه میکنید، مصرف داروهای سوماتریپتان و ترکسمیت مناسبترند. اسامی داروهای دیگر را همراه با توضیحات کامل، در جدول زیر آوردهایم:
نام دارو | نام تجاری دارو | موارد مصرفی | عوارض / عوارض احتمالی |
استامینوفن | Panadol, Tynedol | مسکن درد – درمان سردرد | آسیب به کبد، ایجاد تغییر در تعداد سلولهای خونی |
سلکوکسیب | Celebrex, Elyxyb | کپسول ضد درد و ضد التهاب | ایجاد نفخ، یبوست، سرگیجه و علائم مشابه سرماخوردگی |
فنوپروفن | Naflon | ضد درد | حالت تهوع، اسهال، سرگیجه، خواب آلودگی |
کتوپروفن | Actron | تشنج، ضد درد، ضد سردرد و میگرن | ناراحتیهای گوارشی (خونریزی) تهوع، استفراغ، آسیب کبدی |
دیکلوفناک | Cambia, Cataflam, Zipsor, Zorvolex | درمان تشنج، سردرد و انواع میگرن | ناراحتی معده، نفخ، سرگیجه، بیاشتهایی |
متوکاربامول | Robaxin | درمان تشنج، میگرن | سرگیجه، خواب آلودگی، حالت تهوع، تیره شدن ادرار |
نکته مهم! هر کدام از داروهایی که از آنها نام بردیم، بدون شک باید بهوسیله پزشک متخصص تجویز شوند. همچنین براساس شرایطی که بیمار دارد و باتوجه به دیگر داروهایی که مصرف میکنند تجویز شوند. تا از تداخلها و مسوولیتهای دارویی جلوگیری شود.
کمپرس سرد
قرار دادن کمپرس سرد در قسمت پشت گردن، یک راه حل خوب برای رفع سردردهای خفیف است. کمپرس سرد، باعث میشود که رگهای خونی منقبض شوند. بهدنبال این اتفاق، سردرد در مدت زمان بسیار کم بهبود مییابد. البته اگر سردرد بسیار شدید و غیرقابل تحمل باشد، این روش چندان کارساز نخواهد بود. فقط ممکن است برای دقایق کوتاه درد شما را تسکین دهد.
استراحت
بعضی اوقات، علت سردرد این است که در طول شبانه روز استراحت کافی ندارید یا اینکه تحت یک استرس و یک فشار روانی شدید هستید. تمام این موارد، دلایل خوبی برای بروز سردرد هستند. همچنین نداشتن برنامه خواب مناسب نیز یک دلیل مهم دیگر برای درد سمت راست سر است. منظور از برنامه خواب، داشتن ساعات خواب کافی با کیفیت مناسب است که اهمیت بسیار زیادی دارد. پس باید به استراحت و زمان خواب خود توجه داشته باشید.
تغییر در سبک زندگی
تغییر سبک زندگی، به معنای حذف سبکهای ناسالم و افزودن سبکهای سالم در سبک زندگی است. برای مثال، انتخاب یک رژیم غذایی سالم و مناسب، دوری از نوشیدنیهای مضر و اعتیاد آور مانند الکل و کافئین که روی عملکرد انتقال دهندههای عصبی مغز تاثیر می گذارند. انتخاب یک برنامه ورزشی در طول هفته، صحبت با یک روانشناس و مشاور در جهت رفع استرس اضطراب نیز یک اقدام عالی است. زمانی که این موارد را انجام دادید، تغییرات ویژهای را در ارتباط با سلامتی خود احساس خواهید کرد. در نظر داشته باشید که به تمام موارد مذکور، میتوانیم به عنوان درمان خانگی سردرد سمت راست سر نیز، اشاره کنیم. ازاینرو، توجه به موارد زیر نیز خالی از لطف نیست:
- نوشیدن آب آشامیدنی برای رفع کم آبی
- چرت زدن
- ماساژ دادن شانهها و عضلات سفت گردن
- شناسایی و اجتناب از محرکها
- اجتناب از نورهای روشن یا چشمک زن
- اجتناب از قرار گرفتن در معرض صداهای بلند و بوهای تند
- گرفتن دوش آب گرم
- مدیریت استرس
- فاصله گرفتن از نمایشگرها از جمله رایانه، تبلت و تلویزیون
- انجام تمرینهای تنفسی برای کاهش درد، کاهش استرس و اضطراب
استفاده از رایحه درمانی (انتشار روغن هایی مانند روغن اکالیپتوس، اسطوخودوس یا نعناع برای سردردهای تنشی)، در درمان درد سمت راست سر، تاثیر زیادی دارد.
عوارض درمان نشدن درد سمت راست سر
درد سمت راست سر، همان گونه که ممکن است به دلیل یک اتفاق ساده باشد، احتمال دارد بهدلیل بیماری سخت رخ دهد. در صورتی که شما به موقع نسبت به این درد و پیگیری و علت آن اقدام نکنید، ممکن است یک موضوع ساده به یک موضوع جدیتر تبدیل شود. در حالت کلی، سردردها بر کیفیت زندگی انسان تاثیر میگذارند. بهطوری که، حتی برای عملکردهای ساده و روزانه نیز به مشکل بر خواهید خورد. باید بدانید که عوارض درد سمت راست سر نسبت به علت آن متفاوت است. برای مثال، اگر علت سردرد از میگرن باشد عوارض خاص خود را دارد. یا اگر ناشی از یک استرس یا تنش باشد، ممکن است عملکرد اعضای دیگر بدن را نیز تحت تاثیر قرار دهد.
برای درمان درد سمت راست سر چه زمانی به دکتر مراجعه کنیم؟
بسیاری از سردردها، بدون هیچ مداخلهای خود به خود برطرف میشوند. با اینحال، افرادی که بهطور مرتب احساس سردرد دارند، باید به دکتر مراجعه کنند تا علت اصلی سردردها مشخص شود. اما در حالت کلی، به شما توصیه میکنیم که با مشاهده هرکدام از حالتهای زیر، در اولین فرصت به پزشک با تخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید.
- تب شدید
- شدت یافتن سردرد هنگام حرکت کردن
- ضربه دیدن سر
- سفت شدن گردن
- بیحسی
- کهیر
- لکنت زبان
- ایجاد مشکل در بینایی
توجه! اگر یک یا چند علائم را با هم دارید، هر چه سریعتر به اورژانس مراجعه کنید.
درد سمت راست سر در چه موقعیتی اورژانسی میشود؟
علائم و موقعیتهای دیگر نیز وجود دارند که خبر از وجود یک مشکل جدی به ما میدهند. توجه داشته باشید که هرگز نباید نسبت به این هشداٰرها، بیتوجه باشید. موقعیتهای مهم شامل موارد زیر هستند:
- الگوی سردردهای شما تغییر کند
- سردرد، شما را از انجام فعالیتهای عادی و روزانه خود بازدارد
- همراه با سردرد قدیمی، یک سردرد جدید احساس کنید
- مبتلا به یک بیماری جسمی خاص مانند سرطان یا ضعف سیستم ایمنی باشید
- همراه با مصرف منظم مسکنها، بازهم سردرد داشته باشید
همچنین افرادی که سردردهای بسیار شدید دارند، باید به جراح مغز و اعصاب مراجعه کنند. برای تسریع در روند درمان، میتوانید نوبت متخصصین شهرتان را از طریق پلتفرم دکتردکتر، ثبت کنید. مثلا برای مراجعه به دکتر مغز و اعصاب تهران ، میتوانید از میان 75 پزشک فعال در پایتخت، نوبت بگیرید.
فراموش نکنید که درد سمت راست سر، درصورتی که در یک موقعیت عادی اتفاق بیفتد چندان نگران کننده نیست و با درمانهای خانگی، داروهای مسکن بدون نسخه و استراحت، رفع میشود. چنانچه، سردرد سمت راست براساس شرایط متفاوت رخ دهد، ماجرا فرق میکند. اگر علائمی که بالاتر از آنها نام بردیم را دارید، توصیه میکنیم که برای پیشگیری از درد سمت راست سر و درد بیشتر آن، هر چه سریعتر به پزشک مراجعه کنید.
منابع:
health.clevelandclinic
verywellhealth
medicalnewstoday
سلام من سرم درد میکنه سمت راست به نور حساسیت دارم وقتی راه میرم احساس سنگینی میکنم
سلام من حدود یه هفته میشه سمت راست سرم خیلی درد میکنه انگار با یه چیزی بهش ضربه زدی حتی با مالیدن دست درد میکنه توراه رفتن احساس سنگین سر میکنم
سلام
با توجه به شرح حالتان نیاز به معاینه و مراجعه به متخصص مغز و اعصاب هست