بدون شک تا به حال اسم حمله قلبی یا سکته قلبی را شنیده‌اید؛ بیماری که بسیار خطرناک است و طبق آمار سازمان بهداشت جهانی، بیشترین میزان مرگ و میر افراد را به خود اختصاص داده است. آمار‌ها را که بررسی کنیم، نشان می‌دهند که تقریبا در هر ۴۳ ثانیه یک نفر دچار حمله قلبی می‌شود.
سوالی که ذهن بسیاری را درگیر کرده، این است که دلیل حمله قلبی چیست و چگونه ایجاد می‌شود؟ سکته قلبی زمانی رخ می‌دهد که در جریان خون و اکسیژنرسانی به بخش‌هایی از قلب، اختلال ایجاد شود. البته سکته قلبی گاهی در اثر تشکیل پلاک‌های چربی یا لخته خون در شریان‌های خون رسان قلب نیز به وجود می‌آید.
اما آیا می‌توان از این بیماری جلوگیری کرد؟ تا حدودی روشهایی برای جلوگیری از سکته قلبی وجود دارد، پزشک قلب و عروق در این زمینه بهترین مرجع است اما در صورت مشاهده هر علائمی بهتر است هرچه سریع‌تر با اورژانس تماس بگیرید. در ادامه این مطلب از مجله دکتردکتر همراه ما باشید زیرا می‌خواهیم درباره جلوگیری از سکته قلبی برایتان بگوییم.
جلوگیری از سکته قلبی؛ آیا انفارکتوس میوکارد قلبی را می‌شناسید؟
سکته قلبی که به آن “حمله قلبی” و “انفارکتوس میوکارد” (Myocardial Infarction) نیز می‌گویند، یک نارسایی طولانی مدت است که در جریان اکسیژنرسانی به عضله قلبی (ایسکمی) ایجاد می‌شود و منجر به مرگ ماهیچه قلب (نکروز) می‌شود.
رگ‌هایی که وظیفه خون‌‌رسانی به سلول‌های قلب را برعهده دارند، شریان‌های کرونری، عروقی هستند که انسداد این عروق خون‌‌رسانی به قلب را دچار اختلال می‌کند. این اتفاق به انفارکتوس میوکارد یا همان سکته قلبی منجر می‌شود و اختلالاتی را در عملکرد طبیعی قلب به وجود می‌آورد.
باید به این نکته اشاره کنیم که میزان آسیب وارد شده به میوکارد قلب متفاوت است و به مدت‌زمان انسداد عروق بستگی دارد. علائم بیماری حمله قلبی می‌تواند بدون علامت بوده یا با تظاهرات طولانی مدت و بسیار شدید همراه باشد.
علائم سکته قلبی چیست؟
سکته قلبی در افراد با علائم و نشانه‌های مختلفی همراه است و درجه شدت آن به عوامل مختلفی بستگی دارد. اما شایع‌ترین نشانه‌های این بیماری شامل موارد زیر می‌شوند:
- احساس درد و ناراحتی که از بین می‌رود و بعد از مدتی دوباره ظاهر می‌شود
- احساس فشار و درد شدید در مرکز یا سمت چپ قفسه سینه که بیش از چند دقیقه ادامه داشته باشد
- داشتن حالت تهوع یا استفراغ
- سرگیجه شدید یا غش‌‌کردن
- احساس ضعف یا خستگی بدون علت
- نبض سریع یا نامنظم
- درد یا فشاری که تا شانه‌ها، گردن، بازوها یا فک گسترش پیدا می‌کند
- عرق کردن، خنکی پوست یا رنگ پریدگی
- تنگی نفس
- احساس درد در قفسه سینه که با استراحت یا مصرف “نیتروگلیسیرین” هم کاهش پیدا نکند
راه‌های جلوگیری از حمله قلبی در خانه
آیا می‌توان از حمله قلبی در خانه جلوگیری کرد؟ باید بگوییم پاسخ این سوال منفی است و جلوگیری کامل از حمله قلبی در خانه امکان‌پذیر نیست. شایعاتی وجود دارد که می‌گویند می‌توان بدون نیاز به درمانی خاص از وقوع سکته در خانه جلوگیری کرد!
البته این موضوع به صورت صد در صد حقیقت ندارد و با مشاهده هرگونه علائم سکته قلبی در فرد باید او را به نزدیک‌ترین مرکز اورژانس منتقل کنید یا سریع با شماره ۱۱۵ تماس بگیرید.
اما بد نیست اشاره کنیم که روش هایی برای کند‌تر کردن سرعت سکته وجود دارد که تا زمان رسیدن آمبولانس و کمک پزشکی، می‌توانید از آن‌ها استفاده کنید. روشهایی همچون:
- شل کردن لباس‌های تنگ
- استراحت در راحت‌ترین وضعیت ممکن
- استفاده از قرص آسپرین
- استفاده از قرص‌های بیماری قلبی یا درد قفسه سینه
جلوگیری از حمله قلبی فوری
هنگامی که متوجه علائم سکته قلبی در بیمار شدید، سریع‌ترین و موثرترین کار برای پیشگیری از سکته قلبی اورژانسی، خوراندن یک قرص آسپرین به فرد است.
قرص آسپرین از رقیق کننده‌های خون محسوب می‌شود و لخته خون را بلافاصله از بین برده و از بروز سکته قلبی فوری جلوگیری می‌کند. این کار سرعت جلوگیری از سکته قلبی در خانه و محل کار را تا زمان رسیدن اورژانس افرایش می‌دهد.
جلوگیری از حمله قلبی در طب سنتی
همانطور که گفته شد، هیچ روش قطعی برای پیشگیری از سکته قلبی وجود ندارد اما با انجام روشهایی می‌توان درصد ابتلا به آن را کاهش داد.
خوشبختانه امروزه افراد خوردن گیاهان دارویی برای جلوگیری از سکته قلبی را به خوردن داروهای شیمیایی ترجیح می‌دهند.
برای جلوگیری از حمله قلبی نیز روش‌های سنتی وجود دارد که با استفاده از تجویز پزشک می‌توانید از آن‌ها استفاده کرده و تا حدودی از ابتلا به حمله قلبی جلوگیری کنید.
بعضی از روش‌های سنتی برای جلوگیری از حمله قلبی عبارتند از:
سیاه گیله
سیاه گیله یا قره‌قات، میوه گیاهی است که در کاهش کلسترول و قند خون موثر است و از بیماری‌های قلبی و مغزی جلوگیری می‌کند.
سیر
از دیگر گیاهان دارویی که از انسداد خون در رگ‌ها جلوگیری می‌کند و خطر ابتلا به سکته قلبی را کاهش می‌دهد، سیر است. سیر در طب آیورودا (پزشکی به سبک یوگا) بسیار معروف است.
ورزش یوگا
پیشنهاد می‌کنیم برای داشتن جسم و ذهنی سالم، ورزش یوگا را فراموش نکنید. این ورزش به تحرک زیادی نیاز ندارد اما بدن را منعطف کرده و گردش خون در بدن را بهبود می‌بخشد و می‌توان یوگا را بهترین ورزش برای بیماران قلبی و عروقی نام برد.
زردچوبه
یکی از ادویه‌های معروف هند، زردچوبه است که به کاهش کلسترول کمک زیادی می‌کند و تا حد زیادی در جلوگیری از ابتلا به سکته قلبی موثر است.
دانه کتان
خوب است بدانید که امگا ۳، فیتواستروژن و فیبر به سلامت قلب و عروق بسیار کمک کرده و از بروز سکته قلبی جلوگیری می‌کنند. دانه کتان سرشار از اسید‌های چرب مفید است و برای مصرف دانه‌های کتان، ابتدا باید آن‌ها را آسیاب کرده و سپس میل کنید. در طب سنتی از دانه کتان بسیار استفاده می‌شود.
شربت سیر و لیمو
یکی از بهترین داروها در طب سنتی برای درمان گرفتگی عروق قلبی، شربت ترکیبی لیمو و سیر است که به بازشدن عروق کرونر قلبی کمک کرده و از سکته قلبی و مغزی جلوگیری می‌کند.
برای جلوگیری از حمله قلبی این کارها مفید هستند
اگرچه به‌طور قطعی نمی‌توان خطر حمله قلبی را رفع کرده و از آن جلوگیری کنیم، اما با استفاده از روشهایی که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم، می‌توان خطر آن را به حداقل رسانید:
- فعالیت بدنی خود را افزایش دهید
- رژیم غذایی مناسب داشته باشید
- قبل از وقوع سکته قلبی، غربالگری‌های لازم را انجام دهید
- وزن خود را کنترل کنید
- از مصرف سیگار و دخانیات خودداری کنید
- خواب کافی داشته باشید
- به اندازه کافی آب بنوشید
- بیماری‌های زمینه‌ای مثل فشارخون، دیابت و چربی را درمان کنید
- واکسن آنفولانزا بزنید
- استرس را از خود دور کنید
- تعادل در انجام امور روزانه خود داشته باشید
- روزانه حداقل دو بار مسواک بزنید
- شرکت در برنامه‌های توان‌بخشی قلبی را در برنامه‌های روزانه خود داشته باشید
برای جلوگیری از سکته قلبی چه بخوریم؟
بدون شک می‌دانید که داشتن یک رژیم غذایی سالم بدن را از ابتلا به بیشتر بیماری‌ها مصون نگه می‌دارد. به‌همین‌دلیل هر چه رژیم غذایی شما سالم‌تر و بهتر باشد، خطر ابتلا به حمله قلبی نیز کمتر خواهد شد.
با قرار دادن موارد زیر در رژیم غذایی خود می‌توانید تا حدودی از ابتلا به سکته قلبی جلوگیری کنید:
ماهی
یکی از تاثیرگذارترین مواردی که خطر ابتلا به حمله قلبی را در شما کاهش می‌دهد، مصرف ماهی است. ماهی سرشار از امگا ۳ است و به بهبود وضعیت قلبی شما کمک شایانی می‌کند.
از ماهی‌هایی که در سلامت قلب شما بسیار تاثیرگذارند، می‌توان به ماهی تن، سالمون، خال مخالی، قزل‌آلا و شاه ماهی اشاره کرد.
حبوبات
حبوبات از جمله مواد غذایی هستند که پزشکان به صورت مکرر مصرف آن‌ها را برای حفظ سلامت قلب و معده توصیه می‌کنند.
حبوبات سرشار از فیبر، ویتامین B، مواد معدنی و دیگر مواد مغذی هستند و شامل عدس، لوبیا، لوبیا چیتی، لوبیا چشم بلبلی و لوبیا سیاه می‌شوند.
دانه چیا
ماده غذایی دیگری که همچون دانه کتان سرشار از امگا ۳، پروتئین و فیبر است و به سلامت قلب کمک می‌کند، دانه چیا است.
شما می‌توانید چیا را به ماست یا شیر اضافه کرده و میل کنید.
سبزیجات
سبزیجات زرد، قرمز و نارنجی همچون سیب‌‌زمینی شیرین، هویج، گوجه‌‌فرنگی، کدو، بلوط و فلفل قرمز و دیگر مواردی از این دست، سرشار از فیبر، ویتامین و کاروتنوئیدها هستند.
مصرف این دسته از سبزیجات می‌تواند ریسک بروز سکته قلبی را به حداقل رسانده و از قلب شما محافظت کنند.
جو دو سر
ماده دیگری که سرشار از مواد مغذی است و به سلامت قلب کمک زیادی می‌کند، جو دو سر است که می‌توانید آن را به صورت برشته همراه با سالاد میل کنید. همچنین می‌توانید جو دو سر را با سوپ یا ماست ترکیب کرده و استفاده کنید.
سویا
از دیگر مواد غذایی که سرشار از مواد مغذی بوده و در جلوگیری از حمله قلبی موثر است، می‌توان به سویا اشاره کرد که یک ماده غذایی کاملا سالم محسوب می‌شود.
آجیل
از جمله مواد غذایی که چربی سالمی داشته و به تقویت قلب و عروق کمک می‌کند، آجیل است. این ماده خوراکی به پیشگیری از حمله قلبی کمک کرده و باث تقویت بدن نیز می‌شود.
همچنین میل کردن یک مشت گردو یا بادام تا مدت زیادی شما را سیر نگه داشته و از پرخوری کردن جلوگیری می‌کند.
با جایگزین کردن آجیل‌ها در رژیم غذایی خود به‌جای خوراکی‌های چرب، شیرین و خیلی شور، می‌توانید تا حدود زیادی خطر ابتلا به سکته قلبی را از خود دور کنید.
توت‌ها
یکی دیگر از مواد غذایی که توصیه می‌کنیم مصرف آن را به رژیم غذایی خود اضافه کنید، توت‌ها هستند. توت‌ها انواع مختلفی از جمله توت‌فرنگی، زغال‌اخته، تمشک و شاتوت داشته و فیبر محلول آن‌ها در حفظ سلامت قلب و عروق بسیار موثر است.
داروهای مناسب برای پیشگیری از سکته قلبی
به‌طورکلی پزشک با دو هدف داروهای پیشگیری از حمله قلبی را برای بیمار خود تجویز می‌کند؛ یک گروه از افراد که سالم هستند اما خطر ابتلا به حمله قلبی در آن‌ها وجود دارد و گروه دیگر کسانی هستند که قبلا دارای بیماری قلبی بوده‌اند و این داروها جهت جلوگیری از بازگشت بیماری به آن‌ها توصیه می‌شود.
از داروهایی که برای جلوگیری از سکته قلبی تجویز می‌شوند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
آسپرین
یکی از داروهایی که در جلوگیری از انعقاد خون موثر است و خطر ابتلا به سکته قلبی را کاهش می‌دهد، آسپرین است. این دارو گاهی با عوارضی همراه بوده و باعث ناراحتی معده و حالت تهوع می‌شود.
داروهای ادرارآور
یکی از روشهایی که از افزایش فشار خون جلوگیری می‌کند و تا حدودی خطر حمله قلبی را کاهش می‌دهد، مصرف داروهای ادرار آور است.
مصرف این نوع از داروها سطح سدیم خون را کاهش می‌دهد. عوارض جانبی این داروها، تشنگی و افزایش ادرار است.
مهار کننده‌های ACE
یکی از داروهایی که به باز شدن عروق خونی کمک می‌کنند، داروهای ACE است. در صورتی که به فشار خون مبتلا شده باشید، پزشک مصرف این داروها را برای شما تجویز می‌کند. سرفه خشک از عوارض شایع این دارو محسوب می‌شود.
مسدود کننده‌های بتا
پزشک با هدف کاهش فشار خون و ضربان قلب مصرف مسدود کننده‌های بتا را برای شما تجویز می‌کند. از عوارض شایع این داروها می‌توان به سردی دست اشاره کرد.
داروهای ضدانعقاد خون
همانطور که اشاره شد، این نوع داروها خاصیت لخته شدن خون را تا حدود زیادی کاهش می‌دهند. البته باید به این نکته اشاره کنیم که گاهی مصرف آن‌ها می‌تواند به خونریزی‌های شدید منجر شود.
علاوه‌براین از عوارض داروهای ضد انعقاد خون در زنان می‌توانیم به ایجاد سیکل‌های قاعدگی شدید اشاره کنیم.
پیشگیری از سکته قلبی در خواب
گاهی اوقات ممکن است فرد در خواب دچار حمله قلبی شده و جان خود را از دست دهد. اما برای پیشگیری از سکته قلبی در خواب می‌توانید چند کار زیر را انجام دهید:
- فعالیت‌های ورزشی خود را بیشتر کنید و هنگام خواب آب بنوشید
- به علائم اختلالات احتمالی خواب توجه کرده و آن‌ها را بررسی کنید
- سعی کنید قبل از خواب یک برنامه منظم داشته باشید
- طبق نظر و توصیه پزشک از قرص‌های ضد انعقاد خون استفاده کنید
جلوگیری از حمله قلبی در جوانان
در چند دهه گذشته مشکلات قلبی از جمله سکته قلبی جوانان پدیده‌ای بسیار نادر بود و حمله‌های قلبی بیشتر به نقایص مادرزادی مربوط می‌شد.
اما طی چند سال گذشته آمار مرگ و میر افراد در اثر حمله قلبی بسیار افزایش یافته است؛ تا جایی که جوانان کمتر از ۴۰ سال نیز دچار حملات قلبی می‌شوند.
پس لازم است جوانان نیز به فکر سلامتی خود بوده و به اندازه کافی از ورزش مناسب برای قلب کمک بگیرند، از استعمال دخانیات پرهیز کرده و خواب کافی داشته باشند.
داشتن یک رژیم غذایی سالم نیز در جلوگیری از ابتلای جوانان به سکته قلبی بسیار موثر است و نباید به‌بهانه جوان و سرحال بودن، در خوردن بعضی از خوراکی‌ها افراط کنند.
روتین‌های ساده برای به‌تاخیر انداختن سکته قلبی!
همانطور که در ابتدا مطلب اشاره کردیم، امروزه آمار مرگ و میر افراد در اثر حملات قلبی رتبه اول را در جهان دارد و روز به روز نیز در حال افزایش است. این موضوع هیچ گاه کنترل نمی‌شود تا زمانی که افراد، خودشان عادات بد زندگی را کنار گذاشته و یک زندگی سالم را انتخاب کنند.
شاید موارد گفته شده در این مطلب در جلوگیری از سکته قلبی تاثیر قطعی نداشته باشد، اما تا حدودی تاثیرگذار خواهد بود. در هر صورت پیشنهاد می‌کنیم تا برای مشاوره با متخصص قلب و عروق در این زمینه از طریق سامانه نوبت دهی اینترنتی دکتردکتر استفاده کنید.
اگر شما هم روش‌های دیگری را می‌شناسید که در جلوگیری از حمله قلبی موثر است، خوشحال می‌شویم آن را به ما معرفی کنید.
درود بر شما امیدوارم که همیشه سالم و تندرست باشی همراه با موفقیت وارامش بهترین ها رو برات آرزو دارم من الان حدود یک سالی هست نارحتی قلبی دارم بیشتر بخاطر مشکلات خانوادگی هست امیدوارم بهم کمک کنید.دردوسوزش در قفسه سینه ام هست و پشت شانه ام ودرد و بی حسی دست و بازوی چپم رو درگیر کرده چکار کنم اگه میشه راهنمایی بفرمایید
سلام و تشکر از لطفتان
درسته که سابقه تنش و استرس دارید منتها محل و انتشار درد در شما نیاز به بررسی قلبی و نوار قلب و اکو دارد
جهت معاینه به متخصص قلب مراجعه کنید