انواع استفراغ نوزادان، علائم و نشانه‌های آن

اکثر مادران یا حتی پدران، تجربه استفراغ نوزاد شیرخواره روی لباس خود را دارند. در چنین وضعیتی بیشتر از آن‌که نگران کثیف‌شدن لباس خود باشید، به دنبال دلیلی برای استفراغ نوزاد خواهید بود. این‌که چرا کودک شما استفراغ کرد و بدن او با شیر یا غذای مصرفی سازگار نبوده است؟ حتی شاید جز والدین حساس باشید و با دیدن چنین وضعیتی سراغ پزشک بروید. اما نیازی به انجام این کار نیست و استفراغ در نوزادان در اغلب موارد، یک واکنش طبیعی محسوب می‌شود.

فقط در مواردی محدود و با مشاهده استفراغ‌های مکرر و کم‌آبی بدن نوزاد، باید به متخصص دکتر اطفال مراجعه کرد. اما این که بالا آوردن نوزاد چند نوع دارد و نیاز به انجام چه کارهایی است را در ادامه این مطلب از مجله دکتردکتر توضیح می‌دهیم. آشنایی با انواع استفراغ در نوزادان و دلایل آن، راهنمای مناسبی برای مراقبت از فرزند شما خواهد بود.

استفراغ نوزاد چه شکلی است؟

دلایل مختلفی برای بالا آوردن فرزند شما وجود دارد که بعضی از آن‌ها نگران‌کننده هستند. البته استفراغ در اکثر نوزادان طبیعی بوده و با افزایش سن کودک کاهش پیدا می‌کند. چون حساسیت معده نوزاد در ماه‌های ابتدایی پس از تولد بالا است.

به همین دلیل نسبت به خوردن بیش از اندازه شیر واکنش نشان می‌دهد. پس نوزاد بخشی از شیر خورده شده را بالا می‌آورد. این رفتار در کودکان تازه متولد شده عادی بوده و هیچ جای نگرانی ندارد. اما شرایط وقتی خطرناک خواهد بود که نوزاد بدون هیچ علتی، استفراغ‌های مکرر داشته باشد.

دلیل خطرناک بودن آن هم میزان آبی است که کودک در هر بار استفراغ از دست می‌دهد. در چنین شرایطی تشخیص علت کمی سخت می‌شود و باید به پزشک متخصص مراجعه کرد.

انواع استفراغ در نوزادان و شیوه درمان آن

انواع مختلفی از استفراغ نوزادان وجود دارد که اغلب آن‌ها بی‌خطر هستند. این تقسیم‌بندی بر اساس رنگ، سرعت و محل خروج استفراغ انجام می‌شود. شناسایی نوع استفراغ به شما کمک خواهد کرد تا شیوه درمانی را متناسب با نوع آن انتخاب کنید. یعنی نیازی به مراجعه به پزشک هست یا می‌توان آن را در منزل درمان کرد.

۱. استفراغ زرد نوزاد

استفراغ زرد، نوع خطرناکی از بالا آوردن نوزاد است که نیاز به مراجعه به پزشک دارد. علت چنین استفراغی آسیب‌دیدگی سر یا مسدود بودن روده است.

حتی در استفراغ‌های قهوه‌ای یا زرد تیره، احتمال این‌که کودک دچار خونریزی داخلی شده باشد، وجود دارد. استفراغ همراه با زردآب به ندرت اتفاق می‌افتد؛ اما نمی‌توان آن را در منزل درمان کرد.

۲. بالا آوردن نوزاد از بینی

معمولا نوزاد در خوردن شیر مادر یا غذا عجله دارد. این کار باعث جمع‌شدن هوای زیادی در داخل معده نوزاد می‌شود. پس مقداری از شیر با سرعت زیاد از بینی و دهان نوزاد بیرون می‌زند. بنابراین علت بالا آوردن نوزاد از بینی را باید از رفلاکس شدید معده دانست.

برای رفع چنین مشکلی باید وضعیت کودک را از حالت خوابیده به ایستاده یا خوابیده روی شکم تغییر دهید. این کار مانع از ورود استفراغ به مجاری تنفسی نوزاد می‌شود. اما اگر تعداد دفعات استفراغ از بینی زیاد شد، حتما به پزشک متخصص مراجعه کنید تا وضعیت نوزاد شما را بررسی کند.

۳. بالا آوردن شیر پنیری در کودکان

نوع دیگری از بالا آوردن شیر در کودکان وجود دارد که به آن شیر پنیری با پنیرک می‌گویند که در بین نوزادان بسیار رایج است. در این‌حالت شیر به صورت دلمه‌های سفید در گوشه لب نوزاد ظاهر می‌شود که نام دیگر آن استفراغ با خلط است.

شیر پس از ورود به معده نوزاد، با اسید ترکیب می‌شود. اما دستگاه گوارش کودک هنوز به طور کامل رشد نکرده و بخشی از شیر برگردانده می‌شود که حالت پنیری دارد. دلایل اصلی این نوع از استفراغ به خاطر خوردن سریع شیر، کوچک‌بودن معده نوزاد و ورود هوا به داخل معده است. پس از آن‌که نوزاد شیرش را خورد، برای دقایقی او را به حالت ایستاده قرار داده و در آغوشش قرار بگیرید.

این کار باعث خارج شدن هوا از معده نوزاد و کاهش احتمال استفراغ خواهد شد. اگر تغذیه کودک از طریق شیشه شیر انجام می‌شود، اندازه سوراخ آن را بررسی کنید. ریز یا درشت بودن سوراخ شیشه‌شیر، دلیلی برای بروز مشکلات گوارشی در نوزادان است.

به طور میانگین بیش از 50درصد از نوزادان در سه ماهه اول زندگی خود، این نوع از استفراغ را دارند. این یک امر طبیعی برای کودک است و در اغلب موارد جای نگرانی نیست. اما اگر بالا آوردن شیر پنیری در نوزاد همراه با یکی از نشانه‌های زیر باشد، باید نگران این موضوع بود:

• بروز مشکل در روند افزایش وزن
• مشاهده استفراغ جهنده شیر به سمت خارج
• احساس درد در هنگام بیرون آمدن شیر از دهان شیرخوار و تکرار آن در طول روز

بروز هر یک از این علائم در نوزاد، نشان دهنده رفلاکس معده دستگاه گوارش است و باید کودک توسط ‌پزشک متخصص ویزیت شود.

۴. استفراغ جهشی نوزاد

نوع دیگری از استفراغ در کودکان و نوزادان وجود دارد که به آن استفراغ جهشی می‌گویند. این نوع از بالا آوردن در نوزادان بسیار شایع بوده و جای نگرانی ندارد. علت اصلی استفراغ جهشی مقدار هوایی است که به همراه شیر وارد معده نوزاد می‌شود.

این هوا به همراه کمی شیر از معده خارج می‌شود و ما آن را به صورت جهشی می‌بینیم. بهترین روش برای درمان این نوع از استفراغ، اصلاح موقعیت نوزاد در حال شیر خوردن است. برای همین توصیه می‌کنیم تا برای رسیدن سریع شیر به معده نوزاد، او را در موقعیت ایستاده قرار دهید یا سر نوزاد را با کف دست بالاتر از بدنش قرار دهید تا تغذیه نوزاد به درستی انجام شود.

۵. بالا آوردن آب در نوزادان

نوع دیگری از استفراغ در نوزادان، به صورت شیر بریده یا مایع بی رنگی شبیه به آب است‌. این نوع از استفراغ طبیعی بوده و جای هیچ گونه نگرانی ندارد. چون معده کوچک نوزاد توانایی هضم تمام شیر خورده شده را ندارد.

پس به ناچار مقداری از آن را به‌صورت مایعی بی‌رنگ شبیه آب بیرون می‌دهد. برای رفع چنین مشکلی، باید با کف دست و به آرامی به بین دو کتف نوزاد ضربه زد. این کار باعث خروج هوای جمع شده در معده و به اصطلاح آروغ نوزاد می‌شود.

رفلاکس معده نوزاد

یکی از اصلی‌ترین دلایل استفراغ‌های مکرر در نوزادان، رفلاکس معده است. شرایطی که بیشتر از پنجاه درصد نوزادان تا شش ماهگی و حتی یک و نیم سالگی آن را تجربه می‌کنند. رفلاکس معده همان بازگشت اسید معده به لوله مری است که منجر به استفراغ نوزاد و یا مشکلات گوارشی می‌شود.

شب بیداری، بی‌قراری، ناآرامی و گریه‌های مداوم از نشانه‌های رفلاکس معده در نوزادان است. البته رفلاکس همیشه هم باعث استفراغ نیست و گاهی اوقات حتی نشانه‌ای هم ندارد.

رفلاکس به‌خودی‌خود خطرناک نیست مگر این‌که تا ۱۸ ماهگی نوزاد و بعد از آن ادامه داشته باشد. چون معمولا در این دوران تاثیراتی منفی روی وزن، رشد و میل به غذای نوزاد می‌گذارد. کودک مبتلا به رفلاکس یک سری استفراغ‌های پی در پی را تجربه خواهد کرد که باعث بی‌حالی و کاهش وزن او می‌شود.

در چنین شرایطی باید به پزشک متخصص مراجعه کنید تا علت آن مشخص شود. چون شاید علت چنین حالتی، آلرژی غذایی و یا مسدود شدن بخشی از سیستم گوارشی باشد.

انواع رفلاکس در نوزادان و نشانه‌های آن

رفلاکس در نوزادان به دو صورت شدید و خفیف خود را بروز می‌دهد. نوع شدید رفلاکس باعث بالا آوردن نوزاد و استفراغ او می‌شود. یعنی نوزاد پس از هر بار شیر خوردن، بخشی از آن را بالا می‌آورد.

اما هم‌زمان با رشد نوزاد و مصرف غذاهای کمکی در هفت یا هشت ماهگی نشانه‌های رفلاکس شدید از بین می‌رود. اما گاهی اوقات این بازه زمانی تا ۱۸ ماهگی نوزاد به درازا کشیده و مشکلات تغذیه‌ای برای کودک دارد. اما نوع خفیف رفلاکس باعث استفراغ نشده و خود را به یکی از حالت‌های زیر نشان می‌دهد:

• بی‌اشتهایی نوزاد به خوردن شیر
• سکسکه و سرفه‌کردن هنگام خوردن شیر
• سرد بودن کف دست و پا
• بیدار شدن ناگهانی از خواب و جیغ زدن
• بی‌قراری‌های شبانه
• گریه شدید پس از خوردن شیر
• مکیدن انگشت
• عرق‌کردن سر و صورت هنگام شیر خوردن
• مشکل در بلعیدن

آیا رفلاکس نوزاد یک بیماری خطرناک است؟

رفلاکس یک بیمار کم‌خطر اما عذاب دهنده برای نوزاد است. این بیماری اگر به موقع درمان نشود، بیمار با یک سری عوارض ثانویه روبرو خواهد شد. عوارضی همچون اختلال در تنفس، سرفه و سکسکه کردن، سردی کف دست و پا و بیدار شدن‌های ناگهانی که هر کدام به نوبه خود باعث آزار و اذیت نوزاد می‌شوند. البته علت سکسکه میتواند موارد دیگری هم باشد، اگر تنها این عارضه را نوزاد دارد بهتر است درباره علت و روش های پیشگیری از آن اطلاعات کسب کنید.

چه تفاوتی بین رفلاکس معده با کولیک وجود دارد؟

نشانه‌های رفلاکس و کولیک بسیار شبیه هم هستند و شاید مادر در شناسایی نوع این بیماری‌ها دچار مشکل شود. چون هر دوی این بیماری‌ها باعث بی خوابی و بی قراری نوزاد می‌شوند. اما تفاوت بین کولیک و رفلاکس را می‌توان از رنگ صورت و حرکات پا نوزاد تشخیص داد.

در کولیک رنگ صورت قرمز است و نوزاد سعی در خم کردن پاهای خود به سمت شکم دارد. درد ناشی از کولیک را می‌توان با مصرف داروهای ضد کولیک، گرم‌کردن شکم و ماساژ آن درمان کرد. اما تسکین درد ناشی از رفلاکس به این سادگی نیست.

نوزاد مبتلا به رفلاکس در هنگام درد، کمر و پاهای خود را کشیده نگه می‌دارد. شکم چنین نوزادی متمایل به بالا بوده و معمولا سر خود را بالا نگه می‌دارد؛ تا درد ناشی از رفلاکس کم شود.

درمان خانگی رفلاکس معده در نوزادان

دم‌دستی‌ترین دارویی که برای درمان استفراغ مکرر در نوزادان تجویز می‌شود، شربت‌های گوارشی رانیتیدین و امپرازول است. اما تجربه نشان داده که اثرگذاری این داروها به صورت مقطعی بوده و صرفا به کاهش علائم بیماری کمک می‌کند.

تاثیرگذاری روش‌های درمان خانگی به مراتب بیشتر از اثرگذاری این داروهای شیمیایی است. در ادامه به تعدادی از این روش‌های خانگی اشاره خواهیم کرد:

۱. ورزش دادن نوزاد

پاهای نوزاد را گرفته و با آرامی حرکت دوچرخه را اجرا کنید. یعنی حرکت پاها طوری باشد که انگار نوزاد شما در حال دوچرخه است. انجام همین حرکت ساده به بهبود گوارش نوزاد و کاهش نفخ معده او کمک می‌کند. انجام روزانه و ده دقیقه‌ای این ورزش ساده، باعث بهبود وضعیت رفلاکس بدن او خواهد شد.

۲. استفاده از داروهای گیاهی

برای درمان رفلاکس نوزادان با بیش از شش ماه، می‌توان از داروهای گیاهی کمک گرفت. مصرف دمنوش گیاهانی همچون نعناع، زیره، بابونه و رازیانه باعث بهبود مشکلات گوارشی همچون رفلاکس معده شود.

برای نوزادان کمتر از شش ماه، بهتر است که مادر چنین دمنوشی را مصرف کند تا اثرات آن از طریق شیر به بدن نوزاد منتقل شود. مصرف دمنوش این گیاهان برای مادران باید روزانه بین یک الی دو فنجان چای خوری باشد.

۳. اصلاح وضعیت خوابیدن نوزاد

رفلاکس معده به کودک اجازه خوابیدن راحت را نمی‌دهد. به همین دلیل کودک بهانه‌گیر و بی‌تاب می‌شود. یک راهکار ساده برای بهبود چنین وضعیتی، تنظیم وضعیت خوابیدن نوزاد است. بالش کودک را طوری قرار دهید که نیم‌تنه بالایی نوزاد با زمین، زاویه 30درجه داشته باشد.

در چنین حالتی امکان بازگشت محتویات معده به مری وجود ندارد و نوزاد از دست سوزش‌های رفلاکس راحت می‌شود. آروغ گرفتن نوزاد بعد از خوردن شیر، به پهلو خوابیدن و شیر خوردن در حالت نشسته از دیگر روش‌هایی است که درد ناشی از رفلاکس را کاهش می‌دهد.

۴. ماساژ دادن نوزاد

نمی‌توان منکر تاثیرات مثبتی بود که ماساژ دادن نوزاد  بر روی عملکرد دستگاه گوارش دارد. پس هر روز و در یک ساعت مشخص، کودک را به پشت خوابانده و بدن او را با روغن‌های طبیعی نارگیل یا زیتون ماساژ دهید. برای شروع مقداری روغن را روی شکم نوزاد ریخته با حرکت ساعتگرد انگشتان دست، شکم او را به صورت دورانی ماساژ دهید.

سپس نوبت به ماساژ دو دقیقه‌ای بین دو کتف می‌رسد. ماساژ این دو قسمت از بدن نوزاد باعث بهبود رفلاکس می‌شود. بهترین زمان برای انجام چنین ماساژی، نیم ساعت بعد از غذا خوردن نوزاد است.

آیا استفراغ نوزاد طبیعی است؟

طبیعی دانستن استفراغ کودک، بستگی به تجربه والدین در نگهداری از نوزاد دارد. چون بالا آوردن مخاط یا دلمه شیر توسط نوزاد برای والدینی که قبلا تجربه بچه داری دارند، یک رفتار عادی است. اما حساسیت‌های رفتاری پدر و مادر نسبت به رفتارهای فرزند اول بیشتر است.

در اغلب موارد دلیل استفراغ نوزاد به خاطر یک سری عوامل طبیعی همچون زیاده روی نوزاد در خوردن شیر، گرم بودن محیط  و یا خوابیدن بعد از غذا است. اما علت استفراغ همیشه به این سادگی نیست و گاهی اوقات مشکل کمی جدی‌تر می‌شود. پس باید دلیل استفراغ نوزاد را تشخیص داده و به دنبال راهکاری برای درمان آن باشیم.

دلیل استفراغ در نوزاد چیست؟

بسیاری از والدین به دنبال شناسایی دلیل استفراغ نوزاد خود هستند. چون شاید پس از شناسایی علت استفراغ، بتوان درمانی برای آن پیدا کرد. موارد زیر جزو رایج‌ترین علل استفراغ نوزادان است:

• عفونت‌های ویروسی یا باکتریایی
• ابتلا به بیماری حرکت
• داشتن مشکلات تغذیه
• مسدود بودن روده
• تنگی پیلور
• خوردن یا آشامیدن مواد سمی
• گریه کردن بیش از اندازه نوزاد

دلیل استراغ در کودکان مانند آروغ زدن نوزاد دلایل مشابه ای دارد.

استفراغ نوزاد تازه متولد شده

یکی از دلایل استفراغ نوزاد تازه متولد شده، نابالغ بودن دستگاه گوارش است. چون ناحیه‌ای که از گلو تا معده امتداد یافته، جزو مهم‌ترین بخش‌های دستگاه گوارشی است. این بخش برای حفظ کردن مواد غذایی در بدن به زمان نیاز داشته و به مرور زمان توسعه پیدا می‌کند.

دلیل بعدی استفراغ نوزاد در هفته‌های ابتدایی از تولد، ناسازگاری بدن او با نوع تغذیه است. پس به طور کلی، مشاهده علائم استفراغ در نوزاد تازه متولد شده امری طبیعی است.

استفراغ نوزاد بعد از شیر خوردن

طبق آمار‌ها، حدود ۴۰ درصد از نوزادان پس از شیر خوردن، استفراغ را تجربه می‌کنند و موضوع نگران کننده‌ای در این باره وجود ندارد. استفراغ نوزدان پس از شیر خوردن طبیعی بوده و نیازی به مشورت با پزشک نیست.

فقط در صورتی باید به پزشک مراجعه کنید که تعداد دفعات استفراغ بسیار زیاد بوده و کودک با هر نوع شیر از جمله شیر خشک و شیر مادر استفراغ کند. در موارد بهتر است پزشک موضوع را بررسی کند.

استفراغ نوزاد بعد از واکسن

همانطور که می‌دانید واکسن میکروب یا ویروس کشته شده یا ضعیف شده‌ای است که وارد بدن می‌شود و ممکن است بدن نسبت به آن واکنش نشان دهد. پس اگر سیستم ایمنی بدن نوزاد چندان قوی نباشد، ممکن است میکروب‌ها بر بدن نوزاد غلبه کرده و کودک دچار استفراغ شود.

در این مواقع خوراندن استامینوفن برای تسکین درد واکسن در نوزاد، باعث تحریک بیشتر او می‌شود. پس با مشاهده این اتفاق بهتر است به پزشک مراجعه کنید.

استفراغ نوزاد با بوی ترشیدگی

گاهی اوقات نوزادان به نوعی از شیر خشک یا برخی از پروتئن‌ها حساییت نشان داده و استفراغ آن‌ها بوی بدی خواهد داشت. در این مواقع می‌توانید با مشورت پزشک شیر خشک نوزاد را تغییر دهید یا اگر نوزاد از شیر شما تغذیه می‌کند و به پروتئن خاصی آلرژی دارد، شما نیز باید از خوردن این مواد خودداری کنید.

استفراغ نوزاد چه زمانی خطرناک است؟

با در نظر گرفتن انواع مختلف استفراغ در نوزادان، حالت‌های زیر را می‌توان خطرناک و جدی تلقی کرد:

• استفراغ نوزاد بدحال
• استفراغ صفراوی با رنگ زرد یا سبز
• استفراغ منجر به اختلال در وزن‌گیری و رشد
• استفراغ حاوی خون
• استفراغ توام با تب، تشنج و یا اسهال
• استفراغ جهشی

بلافاصله پس از مشاهده هر کدام از این شرایط، باید کودک شما توسط پزشک معاینه شود. ملاقات با یکی از متخصصان کودک شهرتان، می‌تواند خیال شما را بابت سلامتی نوزادتان آسوده کند. خوشبختانه، شما در هر شهری از ایران که باشید، چندین متخصص اطفال خوب و باتجربه در شهر شما حضور خواهند داشت. برای مثال، از میان بیش از 275 دکتر کودکان تهران می‌توانید از بهترین متخصص اطفال مورد نظر خود نوبت دریافت کرده و مراقبت‌های پزشکی و تخصصی برای درمان استفراغ نوزادتان را دریافت کنید.

استفراغ نوزاد حین شیر خوردن

گاهی اوقات ممکن است کودک در حین شیر خوردن استفراغ کند. این موضوع ممکن است یکی از نشانه‌های پر شدن معده بوده و کودک شیر اضافی را همراه با هوای درون معده به بیرون بریزد.

در این مواقع بهتر است شیر دادن به کودک را متوقف کنید و کمی سر او را بالا‌تر از بدن قرار دهید تا از استفراغ بیشتر جلوگیری شود. در صورتی که چندین بار این موضوع تکرار شد، بهتر است با پزشک متخصص مشورت کنید.

استفراغ نوزاد در سرماخوردگی

همانطور که می‌دانید نوزادان سیستم ایمنی ضعیفی داشته و این موضوع باعث می‌شود بیشتر در معرض ابتلا به آنفولانزا و سرماخوردگی قرار بگیرند. به همین دلیل ممکن است سرماخوردگی خود را در نوزادان با علائمی همچون آبریزش بینی، استفراغ و گاهی تب نشان دهد.

گاهی نیز ممکن است گرفتگی یا احتقان شدید بینی نوزاد باعث وارد شدن مخاط بینی به داخل گلو شود. این اتفاق به سرفه‌های شدیدی منجر می‌شود که گاهی با استفراغ نیز همراه است.

استفراغ صبحگاهی نوزاد

گاهی اوقات ممکن است نوزادان در هنگام صبح استفراع کرده و همه شیری را که خورده‌اند، بالا بیاورند. برخی از بیماری‌ها مانند انسداد دستگاه گوارش نوزاد را دچار تهوع و استفراغ طولانی‌ مدت می‌کند. همچنین مشکلات مغزی نیز ممکن است با استفراغ نیمه‌ شب و اوایل صبح بدون علائم استفراغ همراه باشد.

علاوه بر این ممکن است بیماری‌های کلیوی و ارثی مانند اختلالات متابولیکی نیز خود را با تهوع و استفراغ نشان دهد‌. در این مواقع اگر چندین بار این اتفاق تکرار شد، بهتر است حتما به پزشک مراجعه کنید. او با بررسی کودک، علت را شناسایی کرده و راه‌های درمانی آن را پیشنهاد می‌دهد.

فرق برگرداندن شیر و استفراغ در نوزادان چیست؟

برگرداندن شیر یک اتفاق طبیعی است و جای نگرانی ندارد. مثلا شاید کمی شیر از گوشه لب نوزاد شیرخوار پایین بریزد. چنین حالتی در حین شیر خوردن و یا دقایقی پس از آن اتفاق می‌افتد.

کودک در چنین حالتی اذیت نشده و دوباره احساس گرسنگی خواهد کرد. اما شرایط استفراغ در نوزادان کمی متفاوت‌تر از بالا آوردن است. چون نوزاد پس از عق زدن و حالت تهوع، شروع به استفراغ خواهد کرد. در چنین حالتی کودک دچار بدحالی و رنگ پریدگی می‌شود. پس وضعیت کودک در حالت استفراغ نرمال نیست و شاید کمی هم درد داشته باشد.

راه‌های درمان استفراغ در نوزادان چیست؟

استفراغ در نوزادان همیشه عادی نیست. مثلا گاهی اوقات دلیل استفراغ به خاطر یبوست یا پری شکم نوزاد است. یا اینکه رفلاکس معده نوزاد باعث قرار گرفتن او در چنین وضعیتی می‌شود. در چنین شرایطی بهتر است که نوزاد شما توسط یک متخصص معاینه شود.

چون پزشک پس از انجام معاینات ابتدایی و در صورت نیاز، یک سری آزمایشات تکمیلی را درخواست خواهد کرد. در نهایت این پزشک متخصص است که باید در خصوص جدی یا عادی بودن شرایط نوزاد تصمیم بگیرد.

محلول الکترولیت یا ORS، یکی از داروهایی است که معمولا پزشک برای درمان استفراغ نوزاد تجویز می‌کند. این دارو برای زمانی مناسب است که معده نوزاد توانایی نگهداری مایعات را داشته باشد. مصرف این دارو و یا دیگر داروهای ضد استفراغ و حاوی آسپرین بدون تجویز پزشک ممنوع است.

چون آسپرین در برخی از نوزادان باعث ایجاد یک بیماری نادر به اسم سندروم ری می‌شود. حتی خوراندن سرخود آب میوه و نوشیدنی‌های شیرین به نوزادان، برای جبران آب از دست رفته، کار درستی نیست. پس بهترین کار برای درمان استفراغ در نوزادان، مراجعه به پزشک متخصص اطفال است.

کارهایی برای کم‌کردن استفراغ در نوزاد

دیدن نوزاد در حال استفراغ برای والدین او مشکل است‌. پس خیلی سخت می‌توان به آن‌ها فهماند که استفراغ نوزادان، در اغلب موارد امری طبیعی است. اما شاید دلیل نگرانی شما بخاطر زیاد بودن تعداد دفعات استفراغ نوزاد است.

در چنین شرایطی لازم است تا نکات زیر رعایت شود. انجام این کارها باعث بهبود وضعیت نوزاد شما خواهد شد.

• نوزاد پس از هر بار شیر خوردن نیاز به آروغ گیری دارد. این کار تا زمانی لازم است که خود نوزاد بتواند چهار دست و پا راه برود. برای آروغ گیری به صورت ایستاده نوزاد را در آغوش بگیرید. سپس ضرباتی آهسته را به پشت او وارد کنید تا باد معده خارج شود.
• دمای هوای اتاق کودک را کنترل کنید. اتاق نوزاد باید تهویه مناسب داشته و خیلی گرم نباشد. چون خنک بودن اتاق به کاهش رفلاکس و تهوع کودک کمک خواهد کرد.
• استفاده از لباس‌های تنگ باعث تشدید رفلاکس نوزاد می‌شود. پس از لباس‌های نخی و کاملا آزاد برای پوشاندن نوزاد استفاده شود.
• مادران شیرده باید در خورد و خوراک خود کمی احتیاط به خرج دهند. مثلا نباید غذاهای نفاخ مصرف کنند تا فرزند آنها دچار استفراغ نشود.
• حجم شیر مصرفی کودک در هر وعده را کاهش داده و تعداد وعده‌های غذایی را بیشتر کنید. یعنی صد سی سی شیری که قبلا در یک وعده مصرف می‌کرد را، این بار طی چهار وعده به او بدهید.
• اندازه سوراخ شیشه شیر نوزاد را بررسی کنید. بزرگ بودن این سوراخ باعث می‌شود تا محتویات داخل شیشه زود خالی شده و نوزاد شیشه خالی را مک بزند. چنین حالتی باعث تجمع هوا در معده نوزاد و استفراغ او خواهد شد.
• نوزاد را پس از خوردن غذا یا شیر در حالت خوابیده قرار ندهید. حتی اگر کودک در حین شیر خوردن به خواب رفت، تقریبا ده دقیقه او را نیم خیز نگه دارید. یا حتی برای دقایقی هم که شده، کودک را به پشت روی دست خود نگه دارید.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

استفراغ در نوزادان یک مشکل رایج و طبیعی است. چون کودک توانایی درک میزان غذای مورد نیاز خود را ندارد. پس بیشتر از حجم معده و نیاز خود شیر خورده و در نهایت مجبور به استفراغ خواهد شد. یا یکی دیگر از دلایل بالا آوردن نوزاد، نداشتن تحرک است.

چون جنب و جوش کافی ندارد در هضم و جذب غذا دچار مشکل می‌شود. اگر نوزاد شما رشد و وزن کافی را داشته باشد، پس استفراغ موضوع نگران کننده‌ای نیست. اما اگر کودک شما یکی از حالت‌های زیر را داشته باشد، باید فورا به پزشک متخصص کودکان مراجعه کنید:

• بی اشتهایی و ضعف
• استفراغ همراه با تب و بی حالی
• بالا آوردن زردآب یا هر مایع رنگی دیگر
• کم آب شدن بدن بخاطر استفراغ مکرر نوزاد

کم آب شدن بدن نه تنها برای نوزاد، بلکه برای بزرگسالان نیز خطرناک است. پس اگر بدن کودک شما در اثر استفراغ‌های مکرر دچار ضعف و کم آبی شد، سریعا به پزشک مراجعه کنید.

اگر هم فاصله شما با مراکز بهداشتی زیاد بود، می‌توانید از مشاوره‌های آنلاین اطفال، کودکان و نوزادان کمک بگیرید. این افراد تجربه لازم در این زمینه را داشته و اقدامات لازم را به شما آموزش خواهند داد.

استفراغ کودکان را جدی بگیرید!

وجود نوزاد در هر منزلی باعث طراوت و شادابی آن خواهد شد. البته نباید منکر دردسرهای نگهداری بچه و بزرگ کردن آن شویم. ولی به هرحال برای تداوم نسل و یا معنی بخشیدن به زندگی مشترک، به حضور فرزند نیاز داریم. اما شرایط نگهداری و تغذیه این گل‌های نوشکفته کمی پیچیده و سخت است.

آروغ گرفتن بعد از غذا و گریه‌های نیمه شب، تنها بخشی از این سختی هستند. استفراغ در نوزادان هم یک امر طبیعی است که اکثر کودکان آن را تجربه می‌کنند. اما اگر فرزند شما دچار انواع استفراغ و علائم خاصی شد، باید آن را جدی گرفته و به پزشک مراجعه کنید. برای این کار می‌توانید از سایت نوبت‌دهی آنلاین دکتردکتر استفاده کنید.

در این مطلب درباره دلایل استفراغ در نوزادان و اقدامات لازم مرتبط با آن توضیح دادیم. امیدوارم که نکات این مطلب بتواند راهنمای شما در مراقبت از کودک دلبندتان باشد.