ورم کردن لب‌ها معمولا در اثر التهاب یا تجمع مایعات در بافت زیرین لب اتفاق می‌افتد و احتمالا با احساس سنگینی، درد و گزگز در ناحیه لب‌ها همراه است. این عارضه ممکن است بر اثر عوامل بسیاری از جمله آلرژی‌های ساده یا بیماریهای پوستی رخ دهد.
در این مطلب از مجله سلامت و پزشکی دکتردکتر، با دلایل تورم لب ها، علائم هشدار دهنده و روش‌های درمان خانگی و دارویی آشنا خواهیم شد؛ پس همراه ما باشید…
در پایان، سوالات خود را در بخش نظرات بنویسید و پاسخ را از کارشناس سلامتی دکتردکتر دریافت کنید.
علل شایع باد کردن لب ها چیست؟
تورم یا باد کردن لب‌ها میتواند ناگهانی یا تدریجی ظاهر شود و دلایل بسیار مختلفی داشته باشد. شایعترین علل این عارضه عبارت‌اند از:
- واکنش های آلرژیک؛ شامل حساسیت محیطی، غذایی، دارویی و آنافیلاکس
- آسیب‌های فیزیکی یا ضربه
- نیش حشرات یا گزش حیوانات
- عفونت و التهاب؛ مانند کیلیت غده‌ای و کیلیت گرانولوماتوز
- مشکلات یا بیماریهای خودایمنی؛ مانند آنژیوادم و سندرم ملکرسون روزنتال
در ادامه با هرکدام از این عوامل آشنا خواهید شد.
1. واکنش های آلرژیک
واکنش‌های آلرژیک از رایج‌ترین دلایل تورم ناگهانی لب‌ها هستند. در صورتی که بدن با ماده حساسیت‌زا (آلرژن) مواجه شود، ماده‌ای به نام هیستامین ترشح می‌کند. ترشح هیستامین منجر به بروز التهاب، خارش و گاهی تورم لب‌ها میشود. در ادامه، شایعترین واکنش‌های آلرژیک را بررسی خواهیم کرد.
آلرژی محیطی
افرادی که نسبت به گرده گیاهان، موی حیوانات و پرندگان، گرد و غبار و ذرات موجود در محیط حساسیت دارند، معمولا دچار مشکلات زیر می‌شوند:
- تورم در سایر قسمت های بدن
- اگزما
- عطسه کردن
- گرفتگی بینی
متخصص آلرژی می تواند با انجام تست پوست یا آزمایش خون علت حساسیت را تشخیص دهد. بر اساس نتایج، پزشک ممکن است آنتی هیستامین تجویز کند.
حساسیت غذایی
مصرف برخی از غذاها ممکن است منجر به حساسیت غذایی و واکنش آلرژیک شود. این نوع تورم اغلب سریع و شدید است و معمولا با مصرف غذاهای زیر رخ می‌دهد:
- شیر و لبنیات
- تخم‌مرغ
- بادام‌زمینی و انواع آجیل
- صدف، ماهی و سایر غذاهای دریایی
- گندم، سویا و ادویه‌هایی مانند رازیانه، گشنیز، کرفس و جعفری
- گوجه، بادمجان و برخی از سبزیجات
- ادویه‌ها
آلرژی غذایی همچنین می تواند باعث مشکلات زیر شود:
- تورم لب‌ها، صورت یا زبان
- سرگیجه
- مشکل در بلع
- حالت تهوع و دل درد
- سرفه کردن
- خس خس سینه
حساسیت دارویی
برخی داروها ممکن است باعث واکنش آلرژیک شدید شوند. پنی‌سیلین یکی از رایج‌ترین داروهایی است که حدود 10 درصد از مردم به آن حساسیت دارند. داروهای شایع در ایجاد آلرژی شامل آنتی‌بیوتیک‌ها (مثل پنی سیلین)، داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی، داروهای ضدتشنج و برخی داروهای شیمی درمانی هستند. این داروها معمولا مشکلات زیر را ایجاد می‌کنند:
- بثورات پوستی
- خس خس سینه
- تورم عمومی
- استفراغ
- سرگیجه
نکته! در صورت وجود حساسیت دارویی، هنگام مراجعه به هر پزشک و نوشتن نسخه، آلرژی خود را به پزشک اعلام کنید.
آنافیلاکسی
آنافیلاکسی یک واکنش آلرژیک شدید است که که در عرض چند دقیقه پس از تماس با آلرژن رخ می‌دهد و باعث تورم شدید لب ها میشود.به این عارضه، شوک آنافیلاکتیک نیز می گویند و نیاز به درمان فوری دارد. یکی از نشانه‌های مهم آنافیلاکسی، تورم سریع لب‌ها، زبان یا گلو است و سایر علائم آن عبارتند از:
- افت فشار خون یا سرگیجه شدید
- غش کردن
- نبض ضعیف و تند
- بثورات پوستی
اگر دچار آنافیلاکسی باشید، باید بلافاصله با اورژانس تماس بگیرید یا آمپول اپینفرین تزریق کنید.
2. آنژیوادم؛ مهم‌ترین عامل ورم شدید و ناگهانی لب‌ها
اگر لب‌های شما به‌صورت شدید و ناگهانی ورم کرده‌اند، احتمال آنژیوادم وجود دارد. آنژیوادم نوعی تورم سریع در لایه‌های عمقی پوست است که معمولا در ناحیه لب‌ها، پلک‌ها و گلو رخ می‌دهد. این تورم میتواند به دلایل مختلفی مانند آلرژی شدید، واکنش دارویی یا زمینه ژنتیکی ایجاد شود. علائم رایج آنژیوادم عبارتند از:
- تورم ناگهانی لب، چشم یا صورت
- احساس خارش یا سوزش
- درد در ناحیه متورم
- گاهی تنگی نفس یا مشکل در بلع (در موارد شدید)
علائم آنژیوادم معمولا 24 تا 48 ساعت تداوم دارند و با مصرف داروهای آنتی هیستامین، کورتیکواستروئید یا تزریق اپی نفرین خنثی می شوند.
3. آسیب دیدن
آسیب فیزیکی، شایعترین علت ورم لب در یک طرف دهان و صورت است. ضربه، بریدگی یا حتی گاز گرفتن ناخواسته لب میتواند باعث التهاب، کبودی یا تورم در همان ناحیه شود. دلایل رایج آسیب به لب‌ها عبارتند از:
- گاز گرفتن
- پارگی ها
- سوختن
- ترومای بلانت
- ضربه
- جراحی
استفاده از کمپرس یخ برای درمان تورم ناشی از آسیب بسیار موثر است. همچنین استفاده از یک حوله گرم و مرطوب یا بخار گرم، میتواند به کاهش التهاب و بهبود گردش خون کمک کند. درصورتی‌که پس از آسیب دچار خونریزی شده‌اید، فوراً به اورژانس مراجعه کنید.
4. نیش حشرات یا گزش حیوانات
نیش حشرات نیز ممکن است باعث تورم لب شود. به عنوان مثال، اگر به زنبورها حساسیت دارید، ممکن است پس از نیش زدن در سراسر بدن خود ورم داشته باشید. در موارد خفیف، مصرف آنتی هیستامین‌هایی مانند دیفن‌هیدرامین میتواند موثر باشد.
5. کیلیت غده ای؛ التهاب نادر اما جدی
کیلیت غده‌ای یا گلندولاریس (Cheilitis glandularis) یک بیماری التهابی مزمن است که تنها لب‌ها را درگیر می‌کند. این بیماری نادر است و معمولا در مردان میانسال دیده میشود. سیگار، اشعه ماورای بنفش یا صدمات مکرر به لب از عوامل کیلیت غده‌ای هستند. علائم احتمالی این بیماری عبارت‌اند از:
- برآمدگی یا زخم روی سطح داخلی لب
- خشکی یا پوسته‌ریزی لب‌ها
- حساسیت به لمس
- ترشح از غدد بزاقی کوچک
خوشبختانه کیلیت گلندولاریس معمولا خوش‌خیم است اما میتواند احتمال بروز عفونت‌های ثانویه باکتریایی را افزایش دهد. برای درمان این بیماری، مصرف آنتی‌بیوتیک، کورتیکواستروئید و حذف عوامل تحریک‌کننده (مثل ترک سیگار) توصیه میشود.
6. سندرم ملکرسون روزنتال
سندرم ملکرسون روزنتال (Melkersson Rosenthal Syndrome یا MRS) یک اختلال عصبی-التهابی نادر است که صورت را تحت تاثیر قرار می دهد. علت دقیق این بیماری مشخص نیست، اما عوامل ژنتیکی و مشکلات خودایمنی از دلایل آن هستند. این اختلال با سه علامت مشخص شناخته میشود:
- تورم مزمن لب‌ها (معمولا لب بالا)
- فلج موقت عضلات صورت
- چین‌خوردگی یا ترک‌دار شدن زبان
برای درمان سندرم ملکرسون روزنتال از کورتیکواستروئیدها و داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAID) استفاده میشود.
7. کیلیت گرانولوماتوز
کیلیت گرانولوماتوز (granulomatous cheilitis) یکی از اشکال نادر التهاب لب‌هاست که باعث تورم مداوم و توده‌ای‌شکل در لب‌ها میشود. پزشکان این بیماری را اغلب زیرمجموعه‌ای از سندرم ملکرسون-روزنتال می‌دانند، هرچند ممکن است بدون سایر علائم آن سندرم ظاهر شود.
روش درمان کیلیت گرانولوماتوز مشابه سندروم MRS است و شامل کورتیکواستروئیدها، داروهای ضدالتهاب یا در موارد مزمن، تزریق داخل ضایعه میشود.
علت ورم کردن لب‌ها در شرایط خاص
تورم لب‌ها گاهی‌اوقات به علل ذکر شده مرتبط نیست و در شرایط خاصی مانند بارداری یا کودکی ظاهر میشود. در ادامه، این موقعیت‌ها را بررسی می‌کنیم.
تورم لب‌ها در دوران بارداری
در دوران بارداری، بدن دچار احتباس مایعات، افزایش حجم خون و تغییرات هورمونی میشود. در این شرایط ممکن است پف یا تورم خفیفی را در لب‌ها احساس کنید که معمولا بی‌خطر است. ورم لب‌ها در بارداری زمانی میتواند خطرناک باشد که با یکی از مشکلات زیر همراه شود:
- تورم ناگهانی و شدید صورت، دست‌ها یا پاها
- سردرد شدید
- تاری دید یا نقاط نورانی در دید
- درد شکم یا تهوع غیرعادی
- افزایش ناگهانی وزن در مدت کوتاه
این علائم می‌توانند نشانه‌ای از پره‌اکلامپسی (مسمومیت بارداری) باشند که نیاز به بررسی فوری پزشکی دارد.
تورم لب کودکان
لب کودکان ممکن است به دلایل مختلفی از جمله گاز گرفتن لب، ضربه خوردن هنگام بازی یا غذا خوردن، آلرژی، نیش حشرات یا تب‌خال متورم شود. اگر تورم ناگهانی، شدید یا همراه با کهیر و تنگی نفس باشد، باید سریعا به پزشک مراجعه شود. در موارد خفیف، استفاده از کمپرس سرد و مصرف داروهای آنتی هیستامین (تحت نظر پزشک) برای کاهش التهاب موثر هستند.
علت تورم لب ها در خواب
اگر لب‌هایتان پس از خواب دچار تورم شده‌اند، احتمالاً با یکی از موارد زیر مواجه هستید:
- آلرژی به مواد خواب (بالش پر، مواد شوینده ملحفه)
- گاز گرفتن ناخواسته لب یا نیش حشرات در هنگام خواب
- حساسیت غذایی یا دارویی
- وضعیت نامناسب بدن در هنگام خواب که باعث تجمع مایع در ناحیه صورت شده
در بیشتر مواقع، تورم لب در خواب موقتی است و طی چند ساعت کاهش می‌یابد؛ اما درصورت تکرار این عارضه به پزشک مراجعه کنید.
درمان خانگی تورم لب ها
درمان خانگی ورم لب برای تورم خفیف لب‌ها، موثر است اما در عفونت‌های شدید یا مداوم، روش‌های خانگی مکمل درمان پزشکی خواهند بود. در صورتی که تورم ناشی از ضربه، گزش یا آلرژی خفیف باشد، می‌توانید از روش‌های ساده‌ی زیر استفاده کنید:
- کمپرس سرد؛ هر بار ۱۰–۱۵ دقیقه
- محلول آب نمک ملایم؛ برای شست‌وشوی زخم‌های سطحی و پیشگیری از عفونت
- استفاده از ژل آلوئه‌ورا یا روغن نارگیل: برای تسکین التهاب و مرطوب‌سازی پوست
- نوشیدن آب کافی: جلوگیری از خشکی و تشدید التهاب
- پرهیز از مواد حساسیت‌زا: مانند بعضی غذاها و محصولات آرایشی
درمان دارویی ورم کردن لب ها
در جدول زیر، رایج‌ترین دلایل تورم لب ها به همراه داروی پیشنهادی برای هر مورد آورده شده است. البته باید بدانید که استفاده از این داروها تنها با مشورت پزشک توصیه میشود:
راهنمای دارویی برای درمان ورم کردن لب بر اساس علت
در بخش‌های قبلی، داروی مناسب برای هرکدام از دلایل تورم لب‌ها را ذکر کردیم. در جدول زیر، تمام داروها و مراقبت‌های لازم را مشاهده می‌کنید:
| علت تورم لب ها | درمان دارویی پیشنهادی |
|---|---|
| آلرژی محیطی | آنتی هیستامین (مثل لوراتادین) – اجتناب از آلرژن |
| آلرژی غذایی | آنتی هیستامین – پرهیز کامل از ماده غذایی حساسیت‌زا |
| آلرژی دارویی | قطع داروی حساسیت‌زا – آنتی هیستامین یا استروئید |
| آنافیلاکسی | اپینفرین تزریقی – مراجعه فوری به اورژانس |
| نیش حشرات | دیفن‌هیدرامین – کمپرس سرد |
| آنژیوادم | آنتی هیستامین – کورتیکواستروئید |
| آسیب فیزیکی | کمپرس سرد یا گرم – استفاده از مسکن یا ضدالتهاب |
| کیلیت غده‌ای | آنتی‌بیوتیک یا کورتیکواستروئید (در صورت بروز عفونت) |
| سندرم ملکرسون-روزنتال | کورتیکواستروئید – داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی |
| کیلیت گرانولوماتوز | کورتیکواستروئید |
| عفونت باکتریایی | آنتی‌بیوتیک |
نکته! به‌خاطر داشته باشید که استفاده از داروهای فوق باید تحت نظر پزشک انجام شود.
آیا ورم لب خطرناک است؟
در بیشتر موارد، ورم لب مسئله‌ای موقتی و بی‌خطر است. اما گاهی تورم ناگهانی یا وجود برخی علائم دیگر، میتواند نشانه‌ای از یک وضعیت اورژانسی باشد. اگر شما یا اطرافیانتان دچار تورم لب ها شده‌اید، حتما این نشانه‌ها را بررسی کنید:
- تنگی نفس یا مشکل بلع
- تورم زبان، گلو یا داخل دهان
- نبض غیرعادی یا بی‌نظمی در ضربان قلب
- سرگیجه شدید یا احساس غش
- افت فشار خون یا رنگ‌پریدگی پوست
- احساس خفگی یا گرفتگی صدا
این موارد معمولا نشان‌دهنده‌ی واکنش آلرژیک شدید یا آنافیلاکسی هستند که باید فورا تحت درمان اورژانسی قرار گیرند. تأخیر در درمان این مشکلات ممکن است زندگی فرد را تهدید کند.
برای درمان تورم لب ها به چه پزشکی مراجعه کنیم؟
برای بررسی علت ورم لب‌ها می‌توانید به دکتر آسم، آلرژی و ایمونولوژی یا متخصص پوست مراجعه کنید. اگر تورم همراه با علائم عصبی باشد، با اورژانس تماس بگیرید تا درصورت نیاز به متخصص مغز و اعصاب ارجاع داده شوید.
در سامانه نوبت‌دهی آنلاین دکتردکتر می‌توانید پزشک مورد نظر و شهر محل سکونت خود را جست‌وجو کنید و لیست بهترین پزشکان متخصص را دریافت کنید. در دکتردکتر علاوه‌بر امکان دریافت نوبت حضوری مطب، امکان دریافت نوبت آنلاین (متنی، تلفنی و تصویری) از بهترین پزشکان ایرانی نیز وجود دارد.
همچنین در داروخانه آنلاین دکتردکتر می‌توانید تمامی داروهای با نسخه و بدون نسخه مورد نیاز خود را به‌صورت مطمئن، سریع و با قیمت مناسب تهیه کنید.
منبع:
سلام من از عصر تا شب خوابیدم و سمت چپ لبم ورم شدید کرد و ازشب تا صبح ک خوابیدم سمت راست لب بالام هم باد کرد ,و دوباره از صبح تا عصر سمت راست لب پایینی ورم کرده…تو این چن روز هیچ چیزم نخوردم ک حساسیت داشته باشم.سوزش و اینا هم ندارم ولی وقتی دست میزنم کمی درد داره .و مطمئنم تا شب یک سمت لب پایین هم ورم میکنه تورو خدا راهنمایی کنید
سلام عزیزم
تورم ناگهانی و بدون سابقه لب ها نیاز به معاینه دارد
اگر امکان ویزیت حضوری ندارید از مشاوره آنلاین متنی دکتر دکتر استفاده کنید
سلام لب پایین من چند ماه هست که متورم شده هیچ درد و خارش هم ندارد ضمنا قبل از ماجرا زونا داشتم ولی خوب نشده
لطفا راهنماییم کنید
سلام عزیزم
زونا کدوم قسمت بدنتون رو درگیر کرده بود و چه داروهایی مصرف کردین؟
تورم دایمی هست یا کم و زیاد می شود؟
سلام لب پایین من چند ماه هست که متورم شده هیچ درد و خارش هم ندارد ضمنا قبل از ماجرا زونا داشتم
لطفا راهنماییم کنید
سلام عزیزم
زونا کدوم قسمت بدنتون رو درگیر کرده بود و چه داروهایی مصرف کردین؟
تورم دایمی هست یا کم و زیاد می شود؟
سلام وقتتون بخیر بنده هر روز یا شاید یه روز در میون لبام ورم می کنه و خارش داره و بعد اینکه ورمش میخوابه شدیدا پوسته پوسته میشه انگار به هر نوع غذایی که میخورم یا هر رژ لبی واکنش میده علتش چه چیزی می تونه باشه؟
سلام عزیزم
میتواند آلرژی باشد و واکنش ازدیاد حساسیت
تورم لب در اثر آلرژی علامت مهمی هست که جهت ازمایش و معاینه به متخصص داخلی مراجعه کنید
آیا ورم لب خطرناک است ؟؟
سلام
اگر در زمینه آلرژی شدید باشد ممکن است بعلت آنژیوادم یا آنافیلاکسی باشد و میتواند خطرناک باشد
سلام الان از خواب بیدار شدم و دیدم کانلا یهویی لب بالام باد کرده ن درد داره ن میخاره میشه بدونم از چیه؟
سلام دوست عزیز
اگر کهیر و تنگی نفس ندارید و فقط لب بالا هست شایعترین علت میتواند گزش باشد
سلام پسرم یک سال و شش ماه هستش صبح ک بیدار شده لب بالاش ورم کرده طوری که چهرش متفاوت شده ممنون میشم راهنمایی کنید
سلام عزیز
به درمانگاه مراجعه کنید تا از نظر گزش و آلرژی بررسی شود
درود و تشکر از شما. همسر من هر چند روز یکبار صبح ها دچار ورم لب میشه که گاهی خیلی ورم زیادی داره تا چند روز این ورم در پا و دستش هم هست اما کمتر و در چشمش هم هست طوری که چشمش کلا بسته میشه.متخصص رفتیم. دارو مصرف کرده. آزمایش کامل وتست سلامت قلب و…موردی نداشته اما بازم این ورم ادامه داره. ایشون ورزشکار هست. مصرف تخم مرغ و نوشابه و تخمه نسبتا خیلی داره اما وقتی هم چند روز نمیخوره بازم مشکلش حل نمیشه. لطفا راهنمایی بفرمایید چکار میشه کرد؟ آیا ژنتیکی یا مربوط به کبد میشه؟ متشکرم از شما
سلام
اگر قلب مشکلی نداشته. ازمایش تیرویید و کارکرد کلیه و کبد و آلبومین و ادرار بدهید
اگر همه بررسی ها نرمال بود جهت بررسی علل آلرژیک به فوق تخصص آسم و آلرژی مراجعه کنید
سلام از دیشب یهو یه سمت لبم انگار ی کوچولو ورم کرده که سفت شده و درد میکنه نمیدونم از چیه میتونید راهنماییم کنید
سلام وقتتون بخیر… من چندماهه باخوردن گرمیجات لب هام ورم میکنه دکترهم رفتم سیتریزین تجویزکردن وگفتن هرموقع احساس کردی داره ورم میکنه بخور… این دفعه که ورم کرده بدنم هم شروع به خاریدن کرده و یکم ورم میکنه میخواستم بدونم دلیل دیگه ای داره؟؟ و راه درمان بهتری هست؟
سلام
ممکن است برای شما مبتلا آنژیوادم (نوعی آلرژی) نطرح باشد
که با توجه به احتمال بروز در راه هوایی و اختلال تنفسی لازم است حتما جهت بررسی به فوق تخصص آسم و آلرژی مراجعه کنید و تا معاینه توسط متخصص به هیچ عنوان غذاهای محرک نخورید
عالی
خیلی عالی ،مخصوصا فایل صوتی که باعث میشه استفاده از مطالب سایت خیلی راحت بشه وبیشتر تو ذهنمون بمونه
خیلی عالی بو مچکرم
سلام خسته نباشید من مردی ۴۳ساله هستم که چند‌ماهی هست که لبهایم ورم می کند دکتر رفتم قرص آلرژی داد ولی هرچند وقت یک بار تکرار می شود ممنون میشم راهنمایی کنید
سلام عزیزم
باید مشخص شود تورم لب ها فقط بعلت کهیر هست یا اینکه میتواند آنژیوادم هم مطرح باشد
جهت تست آلرژی و بررسی دقیق به فوق تخصص آسم و آلرژی مراجعه کنید