دررفتگی و نیمه دررفتگی مچ دست؛ علت،علائم و درمان

علائم دررفتگی مچ دست چیست و چگونه تشخیص داده می‌شود؟ آیا برای جاانداختن استخوام مچ دست نیاز به جراحی وجود دارد؟ در این مقاله به این پرسش‌ها پاسخ خواهیم داد.

دررفتگی مچ دست یکی از انواع دررفتگی‌های استخوان است که باعث به وجود آمدن مشکلات زیادی در زندگی می‌شود و به بیمار استرس و نگرانی زیادی وارد می‌کند. دراین مقاله به تمام نکات ابهام آمیز درباره‌ی این موضوع جواب خواهیم داد

در رفتگی مچ دست چیست؟

مچ دست از ۸ استخوان کوچک به نام کارپال (carpal) تشکیل شده است‌. گروهی از رباط‌ها این استخوان‌ها را در یک جا نگه داشته و به آن‌ها اجازه حرکت می‌دهند. پارگی هر کدام از این رباط‌ها باعث می‌شود که یک یا دو استخوان کارپال از مکان معمول خود جا به جا شده و در نتیجه در رفتگی مچ دست (dislocated wrist) رخ دهد.

در حالی که در رفتگی مچ دست می‌تواند همه‌ی ۸ استخوان کارپال را درگیر کند، استخوان هلالی یا لونیت و استخوان ناوی یا اسکافوئید هم تحت تاثیر قرار می‌گیرند. این دو استخوان بین استخوان‌های زند زبرین و زند زیرین در ساعد و دیگر استخوان‌های کوچک‌تر در مچ دست یک پل تشکیل می‌دهند.

انواع دررفتگی‌های مچ دست

در رفتگی مچ دست انواع مختلفی دارد:

• در رفتگی استخوان هلالی قدامی (Anterior lunate dislocation): در این نوع از دررفتگی استخوان هلالی می‌چرخد در حالی که دیگر استخوان‌ها در جای خود قرار دارند.
• در رفتگی پری لونیت (Perilunate dislocation): در این نوع دررفتگی استخوان هلالی و سه رباط اطراف آن درگیر می‌شوند.
• شکستگی گالزی (Galeazzi fracture): این نوع شامل شکستگی استخوان زند زبرین و دررفتگی مفصل رادیواولنار (مفصلی بین سر زند زبرین و بریدگی رادیال استخوان زند زیرین) است‌.
• شکستگی مونتژیا (Monteggia fracture): این نوع شامل شکستگی استخوان زند زیرین و دررفتگی یکی از دو سر استخوان زند زبرین است.

بیش‌تر انواع در رفتگی مچ دست شامل دررفتگی  استخوان هلالی قدامی یا دررفتگی پری لونیت است.

علائم و نشانه‌های دررفتگی مچ دست

نشانه‌ای اصلی مچ در رفته درد شدیدی است که معمولاً با حرکت دادن مچ به سمت بالا و پایین و طرفین بدتر می‌شود‌.  همچنین در این حالت فرد در ساعد خود هم ممکن است درد احساس کند.

علاوه بر این ممکن است فرد متوجه علائم زیر در اطراف مچ دست خود شود:

• تورم
• تحریک پذیری
• ضعف
• تغییر رنگ یا کبودی

اگر استخوان هلالی مچ دست درگیر شده باشد به عصب‌های این ناحیه هم فشار وارد می‌شود‌ و منجر به سوزن سوزن شدن و یا بی‌حسی در انگشتان دست شود. توصیه می‌کنیم که هر کدام از این علائم را دیدید، به دکتر ارتوپد مراجعه کنید. برای دسترسی به پزشک، می‌توانید از طریق دکتردکتر، بهترین متخصصان شهرتان را پیدا کرده و نوبت ویزیت حضوری و غیرحضوری خود را اینترنتی، ثبت کنید. خوشبختانه، در هر کجای ایران که باشید، این امکان برایتان وجود دارد که متخصصین شهر خود را پیدا کنید. مثلا اگر ساکن مشهد هستید، می‌توانید بهترین متخصص ارتوپد مشهد را از میان بیش از 24 متخصص فعال در این شهر، انتخاب کنید. 

علت در رفتگی مچ دست چیست؟

هر نوع صدمه و آسیبی که به دست یا بازو وارد شود، می‌تواند منجر به در رفتگی مچ دست شود.

دلایل رایج این آسیب‌ها عبارتند از:

• انواع ضربات شدید در فوتبال یا هاکی
• تصادفات رانندگی
• زمین خوردن و افتادن وزن بدن روی دست

علاوه بر این، کشیدگی رباط‌های مچ دست هم می‌تواند باعث در رفتگی استخوان مچ دست شود. این نوع از کشیدگی رباط‌ها ناشی از وارد کردن فشار دائمی به مچ دست مانند راه رفتن با عصای زیر بغل است‌.

تشخیص در رفتگی و جابه‌جایی مچ دست

در صورت دررفتگی مچ حتماً برای جلوگیری از بدتر شدن شدت آسیب، به سرعت به پزشک یا بخش اورژانس بیمارستان مراجعه کنید. 

پزشک با چرخاندن مچ دست در جهات مختلف بیمار را معاینه می‌کند، در حین حرکت دادن مچ دست از شخص سوال می‌شود که آیا دردی احساس می‌کند یا خیر؟ این کار به پزشک کمک می‌کند تا تشخیص دهد کدام رباط یا استخوان دست درگیر شده است. 

از طرفی دیگر امکان تشخیص آسیب‌های احتمالی به عصب، رگ‌های خونی و تاندون‌های دست و مچ وجود دارد. بعد از آن برای تایید تشخیص از دست و ساعد تصویر رادیولوژی اشعه ایکس گرفته می‌شود.

اگر پزشک احتمال آسیب رباط در مچ را بدهد یک تصویر ام آر آی هم گرفته می‌شود، این عکس به تشخیص عارضه کمک می‌کند. ام آر آی قابلیت ارایه‌ی تصویری دقیق و پر از جزئیات از بافت‌های نرم از جمله رباط‌ها را دارد.‌

روش‌های درمان در رفتگی مچ دست

در رفتگی مچ دست خفیف با جا انداختن درمان می‌شود. در این شیوه‌ی درمانی پزشک به آرامی به استخوان مچ دست فشار وارد کرده و آن را در جای مناسب خود قرار می‌دهد. جا انداختن استخوان در رفته به نسبت شدت در رفتگی می‌تواند بسیار دردناک باشد. برای اینکه بیمار درد کمتری را تحمل کند، پیش از جا انداختن از بی حسی موضعی و یا بیهوشی عمومی ‌ استفاده می‌شود.

بعد از آن ممکن است مچ دست فرد گچ گرفته شده و یا در آتل قرار داده شود. این کار مچ دست را تا زمان درمان کامل بدون حرکت نگه می‌دارد. مچ دست گچ گرفته شده را می‌توان به کمک یک آویز یا اسلینگ از شانه آویزان کرد.

برای موارد شدیدتر، فرد به جراحی نیاز دارد. جراحی کمک می‌کند تا استخوان‌ها در جای خود قرار گرفته و رباط‌های پاره شده اصلاح شوند. در جراحی مچ دست برای پایداری و ثبات بیش‌تر اجزا از پیچ و مهره‌های مخصوص ارتوپدی استفاده می‌شود.

درمان کامل مچ دست در رفته چه مدت طول می‌کشد؟

مدت زمان بهبودی مچ دست در رفته به شدت آن بستگی دارد. در صورت جا انداخته شدن، مچ دست دو تا سه ماه طول می‌کشد که کاملاً بهبود پیدا کند. در  صورت انجام جراحی، برای بهبود کامل باید ۶ماه تا یک سال صبر کرد.

بعد از درمان مچ دست در رفته فرد باید مرتب توسط فیزیوتراپیست معاینه شود. تمرین‌های فیزیوتراپی به باز یافتن توان، قدرت و انعطاف پذیری مچ دست کمک می‌کند. تا زمان بهبودی کامل از وارد کردن فشار بیش از حد به مچ دست به شدت خودداری کنید.

سخن پایانی

آسیب مچ دست اثر زیادی روی فعالیت‌های روزانه‌ی زندگی خواهد گذاشت. به همین دلیل در صورت هرگونه آسیب به مچ دست باید هر چه سریع‌تر آن را درمان کرد. بر حسب اینکه بیمار به جراحی نیاز داشته باشد یا خیر برای بهبودی کامل آسیب مچ دست باید دو ماه تا یکسال طی ‌شود. 

حتی بعد از درمان کامل، زمانی که فرد در حال انجام کارهایی است که کشش و فشار زیادی روی مچ دست وارد می‌کند، مثلا در حال بلند کردن اجسام سنگین، باید از مچ بندهای مخصوص استفاده کند.

منبع:

healthline

orthobullets