علائم کبد چرب کودکان چیست؟ بررسی علت، عوارض و درمان آن

مهم‌ترین علت کبد چرب کودکان، بی‌تحرکی و مصرف زیاد فست‌فود است. کبد چرب می‌تواند سلامتی کودکان را به خطر بیندازد؛ لذا شناسایی علائم آن و شروع درمان به موقع اهمیت بسیار زیادی دارد. از علائم کبد چرب کودکان می‌توان به درد و تورم در قسمت بالا و سمت راست شکم، ضعف عضلانی، اختلال توجه، حساسیت پوستی و زردی پوست اشاره کرد. 

بااین‌حال، تشخیص علائم کبد چرب در کودکان در مراحل اولیه سخت است و به همین علت والدین باید اطلاعات خود را در این مورد افزایش دهند. در مراحل اولیه، ضعف و خستگی که از علائم رایج کبد چرب است، به چشم نمی‌خورد. با این مقاله از مجله سلامتی دکتر دکتر همراه ما باشید تا در مورد علائم کبد چرب در کودکان، عوارض احتمالی و روش‌های درمان آن برای شما توضیح دهیم.

اگر سوالی درباره کبد چرب در کودکان دارید، می‌توانید در انتهای همین مطلب و در بخش نظرات بنویسید تا پزشک پاسخ دهد.

کبد چرب چیست و چرا به آن مبتلا می‌شویم؟

کبد یکی از اندام‌های حیاتی بدن انسان و تنها عضوی است که توانایی ترمیم خودش را دارد. به‌طور طبیعی در کبد، مقداری چربی وجود دارد؛ ولی اگر مقدار این چربی بیش از حد مجاز باشد، باعث بروز مشکلات و بیماری‌های کبدی می‌شود. میزان چربی مجاز در کبد در حدود طبیعی ۵ تا ۱۰ درصد وزن کبد است. یکی از شایع‌ترین بیماری‌های آسیب‌زننده به کبد، کبد چرب نام دارد.

سایت childrenshospital در مورد تعریف کبد چرب می‌گوید:

بیماری کبد چرب که بیماری کبد چرب غیر الکلی (NAFLD) نیز نامیده می‌شود، نوعی بیماری کبدی است. کبد چرب زمانی اتفاق می‌افتد که چربی اضافی در کبد ذخیره شود.

عامل اصلی افزایش چربی در کبد، بیماری‌های زمینه‌ای یا سبک زندگی ناسالم است. بیماری کبد چرب الکلی هم به دلیل مصرف بیش از حد الکل ایجاد می‌شود .در صورتی که به مدت طولانی کبد چرب وجود داشته باشد و درمان و پیگیری نشود، سیروز کبدی ایجاد خواهد شد. در این بیماری، سلول‌های کبد تخریب شده و بافت‌‌‌های آسیب‌دیده که به آن‌ها بافت زخم یا اسکار می‌گویند، جایگزین سلول‌های سالم در کبد می‌شوند.

آیا کودکان هم به کبد چرب مبتلا می‌شوند؟

متاسفانه در چند سال اخیر تعداد کودکانی که به بیماری‌ کبد چرب مبتلا می‌شوند، در حال افزایش است. کبد چرب غیرالکلی شایع‌ترین نوع این بیماری بین کودکان است؛ اما با مراجعه به دکتر کودکان و تشخیص به موقع و درمان این بیماری، می‌توان از مشکلات جدی برای کودکان در سنین پایین پیشگیری کرد.

بر اساس مطالعه‌ای که در درمانگاه کودکان دانشگاه علوم پزشکی کاشان انجام شده، بیش از نیمی از کودکانی که به این درمانگاه مراجعه کرده و مبتلا به کبد چرب بودند، اضافه وزن داشتند. با توجه به  نتیجه این تحقیق، می‌توان گفت کودکانی که اضافه وزن دارند، بیشتر در خطر ابتلا به این بیماری هستند.

چه کودکانی بیشتر در معرض خطر کبد چرب هستند؟

بعضی از عوامل، احتمالا ابتلا به کبد چرب در کودکان را افزایش می‌دهد. والدین کودکانی که یکی از موارد زیر را دارند، باید بیشتر مراقب علائم فرزندان خود باشند. عوامل خطر ابتلا به کبد چرب در کودکان را در جدول زیر مشاهده می‌کنید:

همچنین زمانی که بدن به صورت صحیح نمی‌تواند از هورمون انسولین برای کنترل قند خون استفاده کند، احتمال ابتلا به کبد چرب افزایش می‌یابد.

علائم کبد چرب کودکان چیست؟

در مراحل اولیه بیماری کبد چرب، علائم بیرونی مانند احساس ضعف و خستگی دیده نمی‌شود. برای تشخیص قطعی کبد چرب نیاز است که آزمایش و سونوگرافی انجام دهید؛ ولی اطلاع از علائم احتمالی این بیماری می‌تواند به شما در تشخیص زودهنگام کبد چرب کمک کند. درد و تورم در قسمت بالا و سمت راست شکم شایع‌ترین علامت کبد چرب به شمار می‌آید.

معمولا پزشک با معاینه بالینی کودک می‌تواند التهاب کبد را تشخیص دهد. احساس خستگی و ضعف عضلانی، اختلال در توجه، ریزش مو و حساسیت پوستی، بی‌اشتهایی و زردی پوست از دیگر علائم این بیماری در کودکان است. فشار خون بالا یا علائم اولیه دیابت نوع دو، از دیگر مشکلاتی است که به دلیل اختلال در عملکرد کبد و وجود بیماری کبد چرب در کودکان ایجاد می‌شود.

علت کبد چرب کودکان چیست؟

سبک زندگی ناسالم که شامل کم‌تحرکی، مصرف زیاد غذاهای سرخ‌شده و تنقلات ناسالم است، از مهم‌ترین عوامل ابتلا به کبد چرب شناخته می‌شود. این بیماری نه تنها در بزرگسالان، بلکه در کودکان هم شایع است. والدین با آگاهی از علائم کبد چرب در کودکان و مشورت با پزشک می‌توانند احتمال ابتلا به این بیماری را در فرزندان خود کاهش دهند. قبل از انتخاب پزشک بهتر است اطلاعاتی درباره این‌که تخصص اطفال چیست کسب کنید.

هنوز علت اصلی ابتلا به کبد چرب در کودکان مشخص نشده است، اما به عقیده محققان، وجود بعضی از شرایط می‌تواند از علت‌های ابتلا به شمار بیاید. این دلایل عبارتند از:

• اضافه وزن و چاقی
• پیش دیابت و دیابت نوع دو
• ابتلا به هپاتیت c
• مقاومت بدن به انسولین
• کاهش وزن غیر اصولی و سریع
• چربی خون بالا

اگر علت‌های ابتلا به کبد چرب را در کودک خود مشاهده می‌کنید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.

عوارض کبد چرب در کودکان چیست؟

همان طور که گفتیم شایع‌ترین نوع کبد چرب در کودکان، کبد چرب غیرالکلی است که تشخیص زودهنگام این بیماری می‌تواند از پیشرفت آن جلوگیری کند. اگر کبد چرب در کودکان به موقع درمان نشود، ممکن است کبد ملتهب شده و بافت‌های اسکار یا زخم در آن تشکیل شود. برای آگاهی از عوارض کبد چرب در کودکان و درمان آن، باید به پزشک مراجعه و با انجام آزمایش‌ طبق دستورات پزشک اقدام کنید. 

تشخیص کبد چرب در کودکان چگونه است؟

معمولا برای تشخیص کبد چرب در کودکان بعد از معاینه عمومی پزشک، آزمایش خون و سونوگرافی انجام می‌شود. وزن و قد کودک، سابقه رشد و بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت نوع یک، اطلاعاتی است که باید توسط متخصص بررسی شود. معمولا آزمایش‌های دیگری مانند آزمایش ادرار، نمونه‌برداری از کبد، سی‌تی‌اسکن و ام‌ آر آی برای بررسی دقیق‌تر بافت و عملکرد کبد انجام می‌شود.

روش‌‌های درمان کبد چرب کودکان چیست؟

قد و وزن کودکان در حال رشد باید در بازه‌های زمانی منظمی اندازه‌گیری شود. کودکانی که اضافه ‌وزن دارند، باید توسط متخصص تغذیه تحت نظر باشند تا به وزن طبیعی و نرمال برسند. توجه به این موضوع مهم است؛ زیرا چاقی اولین و مهم‌ترین عامل ابتلای کودکان به کبد چرب است. همچنین اولین روش‌ برای درمان این بیماری هم کاهش وزن شناخته می‌شود. ورزش و بازی‌هایی که باعث تحرک بیشتر در کودکان می‌شود، برای کاهش وزن و درمان چربی کبد در آن‌ها موثر خواهد بود. 

غذاهای مفید برای کبد چرب کودکان مواردی هستند که در آن‌ها میزان قند، چربی و نمک زیاد نباشد. مصرف میوه و سبزیجات به جای غذاهای سرخ‌شده و آماده، برای پاکسازی کبد در کودکان بهترین انتخاب است.  مصرف بادام و کشمش به دلیل داشتن پتاسیم، جایگزین‌های خوبی برای تنقلاتی مانند چیپس و پفک هستند.

کبد چرب کودکان را جدی بگیرید

کودکان هم به کبد چرب مبتلا می‎شوند. علت اصلی کبد چرب کودکان ، کم‌تحرکی و سبک زندگی دنیای مدرن در کنار تغذیه ناسالم است. برای سلامت کودکان و پیشگیری از کبد چرب در کودکان لازم است مشکلاتی مانند چاقی، مصرف بیش از حد غذاهای آماده و تنقلات پرکالری کنترل شود. شناسایی هر چه زودتر علائم کبد چرب کودکان و تشخیص این بیماری، مراحل درمان را آسان‌تر و سریع‌تر خواهد کرد. برای شناسایی این مشکل در بدن بهتر است به متخصص کودکان مراجعه کنید تا آزمایش‌های مورد نیاز از جمله آزمایش خون و سونوگرافی انجام گیرد. انتخاب دکتر در تشخیص زودهنگام تاثیر زیادی دارد.

برای پیدا کردن بهترین دکتر کودکان شهر خود، سامانه دکتر دکتر را مد نظر داشته باشید. ما لیستی از بهترین‌های هر شهر را جمع آوری کرده‌ایم تا شما بتوانید بهترین انتخاب را داشته باشید. امکان دریافت نوبت حضوری، تلفنی و چت با پزشک در سایت دکتر دکتر وجود دارد. اگر سوالی در ذهن شما باقی مانده است، در بخش کامنت برایمان بنویسید. مشتاقانه پاسخگوی شما هستیم.

منابع:

jbums.org
childrenshospital.org