سردرد پشت گوش؛ علل، علائم و درمان آن (به‌همراه ویدیو)

دلیل سر درد پشت گوش چیست؟ آیا امکان دارد که این درد هشداری باشد؟ در این مقاله به علل درد پشت گوش خواهیم پرداخت.

درد پشت گوش، یک سر درد متفاوت

همه‌ی افراد در طول زندگی خود به سردرد دچار می‌شوند ولی همه‌ی سردردها مشابه هم نیستند. در حقیقت بیش از 300 نوع سردرد وجود دارد. 

با این همه سردردهایی که پشت گوش ایجاد می‌شوند، چندان شایع نیستند. اگر دردی در این ناحیه وجود داشته باشد، فرد باید به سرعت در مورد علت آن آگاه شده تا برای رهایی از درد  دست به درمان بزند. در ویدیوی سردرد پشت گوش، علل، علائم و درمان آن درباره این عارضه توضیحاتی را ارائه داده‌ایم:

چه عاملی باعث ایجاد درد پشت گوش می‌شود؟

همیشه امکان تشخیص عامل ایجاد کننده‌ی سردرد پشت گوش وجود ندارد. اگر دردی دائمی در این ناحیه وجود داشته باشد، احتمالاً یکی از این مشکلات وجود دارد. 

نورالژی اکسی پیتال

نورالژی اکسی پیتال نوعی از سردرد است که به دلیل جراحت، گیرافتادگی و یا التهاب اعصاب ناحیه‌ی گردن به وجود می آید. زمانی که فرد گردن خود را به مدت طولانی خمیده نگه می‌دارد، گیر افتادگی عصب رخ میدهد. التهاب مفاصل گردن و شانه هم می‌تواند دلیل ایجاد این مشکل باشد. 

نورالژی اکسی پیتال باعث ایجاد دردی ضربان دار در گردن، پشت گوش یا یک طرف سر می‌شود. برخی از افراد این درد را در پیشانی یا پشت چشم‌ها احساس می‌کنند. این مشکل همچنین می‌تواند باعث حساسیت جمجمه شود. درد از گردن شروع شده و به سمت نواحی بالاتر حرکت می‌کند. 

ماستوئیدیت

استخوان ماستوئید درست پشت گوش قرار دارد. در ماستوئیدیت یا درد گوش باکتری‌ها باعث عفونت و یا التهاب این استخوان می‌شوند. همچنین عفونت درمان نشده‌ی گوش میانی هم می‌تواند باعث بروز این مشکل شود. هر کسی می‌تواند به ماستوئیدیت مبتلا شود، ولی امکان ابتلای کودکان بیش‌تر است. 

قرمزی، تورم و ترشحات غیر طبیعی از گوش از جمله علایم این بیماری بوده و میتواند منجر به سردرد، تب، و از دست دادن شنوایی در آن گوش شود. 

سندرم مفصل گیجگاهی فکی (TMJ)

مفصل گیجگاهی فکی به باز و بسته شدن فک کمک می‌کند. اگر این مفصل به دلیل التهاب مفاصل آسیب ببیند، دیگر به آسانی باز و بسته نخواهد شد و هنگامی که دهان حرکت می‌کند مفصل ساییده شده و صدا تولید می‌کند. 

سندروم مفصل گیجگاهی فکی گاهی فرایند جویدن را بسیار سخت و دشوار خواهد کرد. گاهی فرد احساس می‌کند که مفصل در حال ساییده شدن است و گاهی هم در هنگام حرکت فک صدای باز و بسته شدن آن به گوش میرسد. این سندروم معمولاً با درد در ناحیه‌ی فک همراه است و در برخی مواقع حتی فک قفل شده و دیگر دهان باز و بسته نخواهد شد. در این شرایط باید هر چه سریع‌تر اقدامات پیشرفته‌ی درمانی انجام شود. 

مشکلات دهان و دندان 

مشکلات دهان و دندان هم می‌تواند با درد پشت گوش مرتبط باشد. احتمال زیادی وجود دارد که این درد به علت وجود یک دندان شکسته و یا یک آبسه‌ی دندانی ایجاد شده باشد. دندان پزشک با معاینه‌ی دقیق می‌تواند دلیل ایجاد کننده‌ی این مشکل را تشخیص دهد. 

تنفس بدبو، حساسیت لثه یا جویدن سخت و دشوار از جمله علایم مشکلات دندانی هستند که باید به سرعت برطرف شوند. 

برای درد پشت گوش چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

هر فرد می‌تواند دردی مختصر یا سردرد را تجربه کند. در بسیاری از مواقع نیازی به مراجعه به پزشک نیست. اما در موارد زیر باید با پزشک ملاقات کرد:

• درد شدید شود
• مشکوک به عفونت گوش باشید 
• مراحل درمان را طی کرده و بهبودی حاصل نشده است 
• تب دارید
• بدون دلیل وزن زیادی از دست دادید 

در صورت داشتن علایم زیر به سرعت به مراکز درمانی مراجعه کنید:

• سردرد ناگهانی و شدید 
• فک قفل شده 
• تب بالا، تهوع و استفراغ 
• سردرگمی و تغییر حالات و رفتار شخصی 
• تشنج 
• لتارژی یا گیجی و خواب آلودگی 

این علایم می‌تواند نشانه‌ای از بروز یک مشکل حاد و شدید باشد. 

چگونگی تشخیص علت درد پشت گوش

پزشک برای معاینه‌ی بالینی از گوش فرد شروع می‌کند. گاهی نیاز به کشت ترشحات گوش و آزمایش خون هم وجود دارد. اگر عفونت و یا التهابی در گوش وجود داشته باشد بیمار به متخصص گوش و حلق و بینی ارجاع خواهد شد.

اگر فرد مشکوک به ابتلا به نورالژی اکسی پیتال باشد برای او داروهای بیحسی مسدود کننده‌ی عصب تجویز خواهد شد. اگر درد فرد متوقف شود، پزشک با اطمینان می‌تواند بگوید که فرد به این مشکل مبتلا است.

برای تشخیص درست سندروم مفصل گیجگاهی فکی بیمار به جراح فک و صورت ارجاع داده شده و جراح با روش‌های تشخیصی عکسبرداری وجود بیماری را تایید خواهد کرد.

اگر سردرد فرد بدون هیچ علت خاص و مشخصی ادامه داشته باشد، فرد باید به متخصص مغز و اعصاب مراجعه کند.

پزشک متخصص بعد از بررسی سابقه‌ی پزشکی فرد و انجام آزمایش‌های عصبی ممکن است برای تشخیص بهتر بررسی‌‌های بیش‌تری انجام دهد:

• عکس برداری رادیولوژی اشعه ایکس
• سی تی اسکن
• ام آر آی

چکاپ مرتب توسط دندانپزشک هم به تشخیص مشکلات دندانی منجر می‌شود که همان گونه که گفته شد یکی از دلایل این سردرد هاست.

درد پشت گوش چگونه درمان می‌شود؟

در هنگامی که فرد منتظر تشخیص نهایی و دقیق مشکل خود است می‌تواند داروهای مسکن مصرف کند. اگر فرد به گردن درد مبتلا باشد، استفاده از گرما هم تا حدود زیادی باعث آسایش عضلات گردن خواهد شد. درمان‌های دیگر به علت به وجود آوردنده‌ی درد بستگی دارد.

درمان نورالژی اکسی پیتال

استفاده از داروهای مسکن و داروهای ضد التهابی به رفع این مشکل کمک خواهد کرد. مسدود کننده‌های عصبی موضعی و استفاده از شل کننده‌ی عضلات هم کمک کننده خواهند بود. در موارد پیشرفته تر کورتیکواستروئید به صورت موضعی به محل درد تزریق خواهد شد. 

اگر این بیماری به علت وجود مشکلی در گردن ایجاد شده باشد، تلاش کنید که سر و گردن را برای مدت طولانی در یک وضعیت مشابه و ثابت قرار ندهید. موقعیت نشستن خود را عوض کرده و اگر به موبایل و یا هر وسیله‌ی دیگری به مدت زیادی خیره شده‌اید برای مدتی آن را کنار بگذارید. 

درمان‌های تکمیلی هم کمک کننده هستند این درمان‌ها شامل:

• استفاده از گرما و درمان‌های مبتنی بر گرما روی گردن 
• ماساژ 
• فیزیوتراپی و ورزش 
• شل کردن عضلات و مدیتیشن 

درمان ماستوئیدیت

این مشکل معمولا با مصرف آنتی بیوتیک درمان می‌شود. اگر عفونت شدید باشد، آنتی بیوتیک به صورت وریدی تجویز خواهد شد. اگر استفاده از آنتی بیوتیک موثر نباشد، شستشوی گوش میانی انجام خواهد شد. در موارد خیلی شدیدتر قسمتی از استخوان ماستوئید برداشته خواهد شد که به آن ماستوئیدکتومی (mastoidectomy.) گفته می‌شود. 

درمان سندرم مفصل گیجگاهی فکی

ساییدن و فشار دادن شدید دندان‌ها روی هم در افراد مبتلا به این سندروم علایم بیماری را شدیدتر خواهد کرد. روش‌های درمانی زیادی برای کمک به این افراد وجود دارد:

• داروهای مسکن، داروهای ضد التهاب و شل کننده‌ی عضلات 
• گاردهای دندانی و اسپلینت دهانی 
• فیزیوتراپی 
• خارج کردن مایعات مفصلی
• تزریق کورتیکواستروئید 
• جراحی آرتروسکوپی
• عمل جراحی باز مفصل 

درمان‌های تکمیلی شامل 

• طب سوزنی 
• مدیتیشن و روش‌های ریلکس کردن 
• بیوفیدبک (Biofeedback)

راه‌ های پیشگیری از سردرد پشت گوش

برای کم کردن خطر ابتلا به سردردهای شدید پشت گوش این توصیه‌ها را رعایت کنید:

• حفظ ساختار قامتی در وضعیت مناسب: خم کردن بیش از حد سر و نگه داشتن وضعیت سر و گردن برای مدت طولانی در وضعیت یکسان منجر به گیر افتادگی عصب خواهد شد، بنابراین باید فرد سر و گردن خود را در وضعیت و موقعیت درست قرار دهد.
• محدود کردن استفاده از موبایل و سایر وسایل الکترونیک قابل حمل: برای استفاده از این وسایل به مدت طولانی گردن در وضعیت خمیده قرار خواهد گرفت و همین مشکلات زیادی را به بار خواهد داشت. بنابراین باید تا آن جایی که امکان دارد روزانه به مدت کم‌تری از آن‌ها استفاده کرد.
• استراحت کردن: در محیط کار هر یکساعت یکبار از صندلی و پشت میز بلند شده و چند دقیقه قدم بزنید. این کار اگر به صورت مرتب انجام شود از سفت شدن گردن و گرفتگی آن‌ها جلوگیری خواهد کرد.
• بر طبق برنامه غذا بخورید: خوردن غذاهایی که منجر به سردرد خواهد شد را کنار بگذارید.
• به قدر کافی بخوابید: استرس و خستگی از عوامل خطر ایجاد کننده‌ی سردرد هستند. هر روز در ساعت مشخصی به تخت خواب رفته و در ساعت مشخصی از خواب بیدار شوید.

سخن پایانی

با استراحت و انجام روش‌های درمانی درد ناشی از نورالژی اکسی پیتال بهبود پیدا می‌کند. اگر فشار و استرس وارد شده به گردن ادامه پیدا کند، علایم بیماری باز خواهند گشت.

علایم ماستوئیدیت چند روز بعد از مصرف آنتی بیوتیک بهبود خواهند یافت. بسیاری از افراد به صورت کامل بهبود خواهند یافت. برای اطمینان از رفع شدن کامل عفونت باید دوره‌ی آنتی بیوتیک به صورت کامل مصرف شود. حتی اگر علایم بیماری برطرف شده باشد باید آنتی بیوتیک‌های تجویز شده را به صورت کامل مصرف کرده و دوره‌ی درمان را کامل کرد.

در بسیاری از موارد سندروم مفصل گیجگاهی فکی بدون درمان بهتر خواهد شد. زمان بهبود بیماری به شدت علائم و روش‌های درمانی بستگی دارد. درمان سردردهای مزمن هم مستلزم کنترل بلند مدت بیماری است.

در صورتی که هرگونه سوال، نگرانی و صحبتی در رابطه با سردرد پشت گوش دارید، در بخش نظرات بنویسید تا در کوتاه‌ترین زمان ممکن به سوالات شما پاسخ داده شود.

منبع:

healthline