با بیماری ندول تیروئید به طور کامل آشنا شوید

ندول تیروئید چیست؟ علت گره تیروئید چیست و چه علایمی دارد؟ آیا ندول تیروئید کشنده است؟ به این سوالات و سوال‌های دیگر درباره‌ی گره تیروئید در این مقاله پاسخ خواهیم داد.

ندول تیروئید چیست؟

ندول یا گره تیروئید (Thyroid nodules) توده‌ای جامد یا پر از مایع است که در غده‌ی تیروئید تشکیل می‌شود. غده‌ی مسئول تنظیم متابولیسم بدن درست بالای قفسه‌ی سینه و در پایه‌ی گردن قرار گرفته است. 

بیش‌تر گره‌های تیروئید جدی نیستند و علامت خاصی ندارند. تنها درصد کمی از این گره‌ها سرطانی هستند.

فرد تا قبل از معاینه‌ی بالینی توسط پزشک متوجه‌ی وجود آن نخواهد شد. گاهی به خاطر وجود بیماری دیگر از بیمار اسکن گرفته می‌شود و پزشک می‌تواند با توجه به نتیجه‌ی اسکن‌ها به وجود گره‌ها پی ببرد. برخی از انواع ندول‌های تیروئید بزرگ شده و به این دلیل در گردن قابل تشخیص هستند، این گره‌های بزرگ گاهی فرایند بلع و تنفس را با مشکل مواجه می‌کنند. 

بر اساس نوع گره پزشک روش‌های درمانی مختلف را به کار خواهد گرفت.

علائم گره تیروئید

بیش‌تر این گره‌ها نشانه و علامت خاصی ندارند، ولی برخی از آن‌ها بزرگ و قابل لمس هستند، این نوع از گره‌ها احساس می‌شوند:

  • به شکل تورم قسمت پایه‌ای گردن مشاهده می‌شوند.
  • به حلق و مری فشار آورده و باعث تنگی نفس و بلع دشوار مواد غذایی می‌شوند. 

در برخی از موارد ندول‌ها تیروکسین اضافی تولید می‌کنند، این ماده هورمونی است که غده‌ی تیروئید ترشح می‌کند و باعث پدیدار شدن علائم پرکاری تیروئید می‌شود، این علایم عبارتند از:

  • کاهش وزن ناگهانی 
  • تعریق زیاد 
  • رعشه 
  • عصبانیت
  • ضربان قلب تند و نامنظم 

آیا ندول تیروئید کشنده است؟

تنها تعداد کمی از ندول‌ها سرطانی هستند. ولی برای تشخیص سرطانی بودن یا نبودن گره‌ها نمی‌توان به علایم بالینی بسنده کرد. بسیاری از این گره‌های سرطانی کوچک هستند و با سرعت کمی رشد می‌کنند. ولی در سرطان‌های تهاجمی تیروئید در موارد نادر گره‌ها می‌توانند بزرگ، ثابت، سخت و با سرعت رشد زیاد باشند.

عواملی که در ایجاد گره تیروئید نقش دارند

چندین عامل باعث رشد گره‌ در غده تیروئید می‌شود که عبارتند از:

رشد بیش از حد بافت سالم غده‌ی تیروئید:

رشد غیر طبیعی بافت سالم غده را آدنومای تیروئید (thyroid adenoma) می‌گویند. علت بروز این مشکل مشخص نیست، ولی سرطانی نیست و تا زمانی که علایم آزار دهنده و افزایش اندازه نداشته باشد مشکلی جدی به شمار نخواهد رفت. برخی از آدنوماهای تیروئید منجر به پرکاری تیروئید خواهند شد.

کیست تیروئید:

کیست‌های تیروئید حفره های پر از مایعی درون تیروئید هستند که معمولا در اثر از بین رفتن آدنوماهای تیروئید به وجود می‌آیند.

معمولا ترکیبات جامد به همراه مایعات محتویات کیست‌ها را تشکیل می‌دهند. کیست‌ها سرطانی نیستند، ولی گاهی دارای ترکیبات جامد سرطانی درون خود هستند.

التهاب مزمن تیروئید:

بیماری هاشیموتو یک عارضه‌ی تیروئیدی است که باعث التهاب این غده شده و گره‌های بزرگ ایجاد می‌کند. این بیماری معمولا به همراه کم‌کاری تیروئید بروز پیدا می‌کند.

گواتر چند گره‌ای سمی:

گواتر هر گونه بزرگ شدن غیر طبیعی غده‌ی تیروئید است که در نتیجه‌ی کمبود ید و یا نقض غده‌ی تیروئید به وجود می‌آید. این گونه از گواترها از چندین گره تشکیل شده و علت تشکیل آن‌ها مشخص نیست

سرطان تیروئید

احتمال سرطانی بودن یک گره خیلی کم است. با این همه گره‌ی بزرگی که باعث درد و ناراحتی می‌شود، باعث ایجاد نگرانی است و باید توسط پزشک بررسی شود

سابقه‌ی خانوادگی سرطان تیروئید و یا سایر سرطان‌های غدد درون‌ریز و یا داشتن سابقه‌ی درمان‌های رادیوتراپی شانس ابتلای فرد به سرطان تیروئید را افزایش می‌دهد.

کمبود ید: 

کمبود ید در رژیم غذایی گاهی باعث می‌شود که این ندول‌ها در تیروئید ایجاد شوند. با این همه علت کمبود ید در آمریکا مشخص نیست چرا که ید به صورت استاندارد به نمک غذایی و دیگر فرآورده‌های غذایی اضافه می‌شود.

عوارض جانبی و مشکلات ندول تیروئید

  • مشکلات تنفسی و بلع دشوار: گره‌های بزرگ و گواتر چند گره‌ای سمی باعث این مشکل می‌شوند.
  • پرکاری تیروئید: اگر گره‌ها یا گواتر اقدام به تولید هورمون تیروئید اضافی کنند این مشکل به وجود خواهد آمد. پر کاری تیروئید باعث کاهش وزن، ضعف عضلانی، عدم تحمل گرما، اضطراب و بی‌قراری خواهد شد.
  • عوارض جانبی و احتمالی پر کاری تیروئید: در مواقع نادر شخص در هنگام ابتلا به پرکاری تیروئید دچار ضربان قلب نامنظم، استخوان ضعیف و بحران تیروئید سمی خواهد شد. این مشکلات زندگی فرد را با خطر جدی مواجه کرده و در صورت بروز آن‌ها باید هر چه سریع‌تر به مراکز درمانی مراجعه کرد.
  • مشکلات ناشی از جراحی گره‌ی تیروئید: اگر پزشک درمان جراحی را پیشنهاد کند، و گره را بردارد، فرد تا پایان عمر خود مجبور به مصرف مکمل‌های دارویی است.

تشخیص ندول تیروئید

زمانی که توده یا گره در گردن تشخیص داده شود، پزشک در ابتدا احتمال سرطانی بودن آن را بررسی خواهد کرد. اما از طرفی دیگر پزشک کارایی غده‌ی تیروئید را با انجام آزمایش‌هایی خاص بررسی خواهد کرد:

معاینه‌ی بالینی

زمانی که پزشک مشغول معاینه‌ی غده است از بیمار می‌خواهد تا آب دهان خود را قورت دهد، چرا که در حین فرآیند بلع گره‌ی تیروئید به سمت بالا و پایین حرکت می‌کند.

پزشک احتمال وجود بیماری پرکاری تیروئید را بررسی کرده و به دنبال نشانه‌های آن همچون رعشه، واکنش‌های سریع و زیاد و ضربان قلب نامنظم و سریع فرد را معاینه می‌کند.

همچنین احتمال وجود بیماری کم کاری تیروئید هم بررسی می‌شود، ورم صورت، پوست خشک و ضربان قلب آهسته از جمله نشانه‌های بالینی این بیماری هستند.

آزمایش‌های عملکرد غده‌ی تیروئید

برای تشخیص کم کاری و پر کاری تیروئید سطح هورمون TSH و سایر هورمون‌هایی که غده‌ی تیروئید تولید می‌کند اندازه گیری می‌شود.

سونوگرافی

در این روش تشخیصی با استفاده از امواج صوتی فرکانس بالا می‌توان به تصویر درست و دقیقی در مورد شکل، اندازه و ساختار ندول تیروئید رسید. همچنین از این روش برای تشخیص کیست از گره‌ها هم استفاده می‌شود. سونوگرافی به عنوان راهنمایی دقیق در نمونه برداری آسپیراسیون به کمک سوزن هم استفاده می‌شود.

نمونه‌برداری آسپیراسیون به کمک سوزن

برای بررسی احتمال سرطانی بودن گره‌ها باید نمونه برداری انجام شود. در این روش پزشک سوزن باریکی را به درون گردن فرو کرده و اندکی از سلول‌های بافت گره را برداشت می‌کند.

  این روش تشخیصی معمولا در مطب پزشک انجام شده و خطرات خیلی کمی دارد.  پزشک با کمک سونوگرافی جای ورود سوزن را مشخص می‌کند. بعد از برداشت، نمونه برای بررسی دقیق به آزمایشگاه فرستاده می‌شود.

اسکن تیروئید

برای ارزیابی بهتر گره‌ها پزشک اسکن کامل تیروئید را تجویز می‌کند. برای انجام این روش تشخیصی به بازوی فرد داروی ید رادیو اکتیو تزریق می‌شود. بعد از آن به کمک دستگاهی مخصوص تصویر دقیقی از غده برداشته خواهد شد.

 گره‌هایی که هورمون تیروئیدی زیادی تولید می‌کنند و به آن‌ها گره‌های داغ (hot nodules) گفته می‌شود، در اسکن دیده می‌شوند، چرا که ایزوتوپ بیش‌تری نسبت به بافت سالم تیروئید جذب می‌کنند. گره‌های داغ در بیش‌تر موارد غیر سرطانی هستند.

در برخی موارد گره‌هایی که ایزوتوپ کم‌تری جذب کرده‌اند و به آن‌ها گره‌های سرد (cold nodules) گفته می‌شود سرطانی هستند. با این همه اسکن تیروئید نمی‌تواند گره‌های سرد سرطانی را از غیر سرطانی‌ها تشخیص دهد.

درمان ندول‌ تیروئید

درمان گره تیروئید به نوع آن بستگی دارد:

درمان گره‌ی تیروئید خوش خیم:

روش‌های درمانی این نوع از گره‌های غیر سرطانی عبارتند از:

  • تحت مراقبت پزشک بودن:

اگر نتایج نمونه برداری نشان دهد که ندول سرطانی نیست، بیمار باید تحت مراقبت دقیق پزشک بوده و هر چند ماه یکبار برای ویزیت به مطب پزشک معالج خود مراجعه کند. در این ویزیت‌ها پزشک آزمایش خون فرد را بررسی کرده و اقدام به معاینه‌ی فیزیکی و بالینی فرد خواهد کرد.

از فرد سونوگرافی گرفته شده و اگر گره بزرگ‌تر شده باشد دوباره نمونه برداری انجام خواهد شد. اگر اندازه‌ی گره تغییر نکرده باشد و گره خوش خیم باشد نیازی به درمان وجود ندارد.

  • درمان هورمونی با هورمون تیروئید:

اگر آزمایش خون نشان دهد که غده‌ی تیروئید به اندازه‌ی کافی هورمون تولید نمی‌کند، باید هورمون تراپی انجام شود.

  • جراحی

در صورتی که گره‌های تیروئید بزرگ شده و تنفس و بلع را با مشکل مواجه کنند، باید به کمک جراحی از بدن خارج شوند. همچنین افراد مبتلا به گواتر سمی که توده باعث اعمال فشار روی راه هوایی، مری یا رگ‌های خونی شده، هم تحت عمل جراحی قرار می‌گیرند.

گره‌های مشکوک به سرطانی بودن هم توسط جراحی خارج شده و بعد در آزمایشگاه بررسی می‌شوند.

درمان ندول تیروئید عامل پرکاری تیروئید

اگر ندول تیروئید منجر به تولید هورمون‌های تیروئید شده و سطح تولید این هورمون را از میزان طبیعی خارج کند، پزشک به درمان پرکاری تیروئید خواهد پرداخت، این روش‌های درمانی شامل:

  • ید رادیو اکتیو: 

 پزشک از این ماده برای درمان پرکاری تیروئید استفاده می‌کند. ید رادیو اکتیو به صورت کپسول خوراکی و یا محلول مایع به بدن وارد شده و توسط غده تیروئید جذب می‌شود. بعد از دو تا سه ماه گره کوچک‌تر شده و علایم پرکاری تیروئید خفیف‌تر خواهد شد.

  • داروهای ضد تیروئید:

داروهایی مانند متی مازول (methimazole) برای کاهش و تخفیف علایم پرکاری تیروئید استفاده می‌شود. درمان با این دارو در دراز مدت ادامه داشته و می‌تواند اثرات و عوارض جانبی زیادی روی کبد داشته باشد. بنابراین در مورد مزایا و معایب این روش درمانی باید با پزشک مشورت کرد.

  • جراحی

اگر درمان با ید رادیو اکتیو یا داروهای ضد تیروئید انجام نشود، برای برداشتن گره‌ی تیروئید پرکار جراحی انجام می‌شود. در مورد عوارض و خطرات احتمالی جراحی با پزشک خود مشورت کنید

درمان گره‌ تیروئید سرطانی

درمان گره‌های سرطانی معمولا با جراحی همراه است

  • زیر نظر گرفتن بیمار به صورت دقیق

سرطان‌های خیلی کوچک، خطر رشد کمی دارند. پزشک قبل از اقدام به درمان گره‌های سرطانی به طور دقیق آن‌ها را زیر نظر خواهد گرفت. این تصمیم با نظر پزشک متخصص تیروئید گرفته خواهد شد.

برای زیر نظر داشتن بیمار به صورت مرتب آزمایش خون و سونوگرافی انجام خواهد شد.

  • جراحی

این روش معمول‌ترین روش برای درمان گره‌های سرطانی است. در گذشته قسمت اعظم بافت تیروئید در روش سِپَردیس‌بَرداری یا تیروئید برداری (near-total thyroidectomy) برداشته می‌شد. امروزه اما برداشت نیمی از بافت تیروئید برای برداشتن گره‌های سرطانی کافی است. برحسب گسترش بیماری از یکی از این دو روش جراحی استفاده خواهد شد.

اگر درباره‌ ندول تیروئید و انواع آن سوالی در ذهن شما باقی مانده، در بخش پرسش و پاسخ انتهای همین مقاله با ما در میان بگذارید. پزشکان و کارشناسان مجله دکتردکتر آماده پاسخ‌گویی به شما عزیزان هستند.

منبع:

mayoclinic

از کدام خدمات دکتردکتر استفاده کنیم؟

نوبت‌دهی اینترنتی

اگر شما هم در خصوص مشکل خود نیاز به پزشک دارید با استفاده از امکان نوبت‌دهی اینترنتی می‌توانید به راحتی برای مراجعه حضوری، در روز و ساعت دلخواه خود، نوبت دریافت کنید. برای دریافت نوبت اینترنتی از پزشک متخصص غدد و متابولیسم داخلی روی دکمه زیر کلیک کنید.

ویزیت تلفنی

گاهی اوقات دسترسی به پزشک سخت و هزینه‌بر است. شما با استفاده از امکان ویزیت تلفنی می‌توانید به راحتی برای دریافت مشاوره تلفنی از پزشک مورد نظرتان، نوبت دریافت کنید. برای برقراری تماس تلفنی با پزشک متخصص غدد و متابولیسم داخلی دلخواهتان روی دکمه زیر کلیک(یا لمس) کنید.

 
محتوای این مقاله صرفا برای افزایش اطلاعات عمومی شماست و به منزله تجویز پزشکی نیست.
ممکن است شما دوست داشته باشید
364 نظرات
  1. مریم می گوید

    سلام، سونو گردن و تیرویید انجام دادم خیلی نگرانم
    نوشته تیروئید با ابعاد و حجم مختصر بزرگتر از حد طبیعی و اکوی هتروژن و کاهش یافته و با نمای سودوندولار مشاهده میشود. تصویر سودوندول های متعدد هایپواکو به حداکثر دیامتر 7mm در سرتاسر پارانشیم تیروئید مشاهده میشود. تیروئید هاشیماتو و بیماریهای اتوایمیون در تشخیص افتراقی قرار دارند. تطابق با علائم بالینی و یافته های آزمایشگاهی(چک TFT &TPO) توصیه میشود.

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام
      نگرانی ندارد
      ازمایش tsh و t3, t4 انجام بشه و به متخصص داخلی مراجعه کنید

  2. نسترن می گوید

    سلام ببخشید ندول ۲۰۵ سانتی تیروئید جراحی باید بشه ؟

  3. چکاوک می گوید

    سلام خسته نباشید ، من یک ندول ایزواکو در پارانشیم میانی تحتانی لوب چپ تیروئید به قطر ۱۴mm دارم که هر سری چک میکنم کوچیک و بزرگ میشه و ۳۰ درصد حاوی اجزای cystic است (TR2) اینو قبلاً نمونه برداری کردم مشکلی نداشته ،و اینکه یک ندول هایپواکو به قطر ۵mm در پارانشیم میانی لوب راست دارم حاوی کلسیفیکاسیون (TR4) ، باندهای هتروژن و پسوندول های کوچک به طور پراکنده در سرتاسر پارانشیم هر دو لوب مشاهده میشود ، میشه لطفاً بهم توضیح بدین دقیقا چه مشکلی دارم و آیا خطرناک است یا نه ؟ این TR و عددش چه معنایی داره؟؟

    ۱۹ سالمه

  4. محسن می گوید

    سلام من چند روز پیش سونو گرافی دادم یه ندول هیپواکو به اندازه ۶میلیمتر بدون کلسیفیکاسیون و شکل منظم دارم آیا میتونه خطرناک باشه یا بعدا ممکنه تغییر شکل بده چون گفتن ۶ماه دیگه سونوی مجدد

  5. فاطمه می گوید

    سلام ی شب ناگهانی یمت راست گردنم ورم کرد ب دکتر عمومی رفتم سونو نوشت و جوابش ندول ضایعه ی هایپو اکو ب اندازه ۱۱/۵ظاهرش طبیعی و ضایعه کیسیتیک وسط تیرویید ب اندازم نیم میلینسون دارد تیرووییدمم نرمال بود بردم جواب پیش متخصص غدد نامه دادن جراح بردارن ضایعه رابعد بدن ازمایش که بدلیل مشکل آپنه خواب دکتر گفتن چون گاز خونم بالاست بایدتست خواب بشم تست خواب دادن گفتن باید از دستگاه سیپپ بعد از ریکاوری استفاده بشه سه روزم برام ای سیو ویژه نوشتن هنوز اینا راانجام ندادم ایا بیماریم خطرناکه اخه ی دکتر ازالمان بمنگفتن شما سرطان لوسمی خون داری ایا گاز خون ربطی بسرطلن لوسمی داره من برخی از علایمشا دارم انقدر ک الان نگران سرطان خونم کلا ضایعه ی لب راستگردنم فراموسم شده ی نکته دیگه. این که کلا یامحو میشه وقتز استرس دارم ورمش بیشترمیشه من چکار کنم خیلی نگرانم

  6. مریم می گوید

    سلام میشه سونوگرافی منم جواب بدین.
    در لوب چپ یک ناحیه هترواکو بافت تیروئید به ابعاد ۷*۱۶*۶ و حجم ۰/۴cc و در لوب راست ۱۲*۴*۱۸ دارای نواحی ماکروکلسیفیکاسیون هست..

    میخواستم ببینم خطرناکه

  7. مریم می گوید

    سلام میشه سونوگرافی منم جواب بدین.
    در لوب چپ یک ناحیه هترواکو بافت تیروئید به ابعاد ۷*۱۶*۶ و حجم ۰/۴cc و در لوب راست ۱۲*۴*۱۸ و حجم ۰/۵cc دارای نواحی ماکروکلسیفیکاسیون هست..

    میخواستم ببینم خطرناکه

  8. زهرا می گوید

    سلام برای تشخیص خوش خیمی یا بدخیمی ندول تیروئید سونوگرافی کافیه؟دکتر سونوگراف میگفت این دستگاه مجهزه و نیازی نیست
    دو سه سال پیش سونو دادم خوش خیم بود و امروز هم سونو دادم گفت اوکیه و الان ک با سونوی قبلی مقایسه میکنم دو میل افزایش داشته
    بنظرتون نیاز ب نمونه برداریه؟

  9. افسون خدام می گوید

    سلام خانم دکتر خسته نباشید مادر من ۵۶ سالشونه ،تصویر ندولهای ایزواکو با ابعاد ۹.۸*۹.4mو mm۸.۵*۵.۴در لوب راست و Trades3(midly suspisiuos)
    اندازه هر دو لوب تیروئید نرمال.و در لوب چپ ندول سالید سیستیک با جز غالب سیستیک با ابعاد۱.۴*۲.۹در لوب چپ و Trades2وvery low suspisiou-خانم دکتر چند درصد احتمال داره بدخیم باشند تروخدا جواب بدید

  10. فاطمه شکوهی می گوید

    سلام سپاسگزارم بابت مطالب و اطلاعات مفید سایت…
    مزه خون به صورت خیلی واضح در حلق که یک ماهی هست من دارم ممکن هست از بزرگ شدن گره باشه ؟
    چون چندتا گره دارم و علائم مشکل در بلع و تنگی نفس دارم
    لطفا راهنمایی بفرمایید چون دو بار رفتم دکتر غدد و متاسفانه با وجود این علائم ، کاری برام نکردن

  11. مینا می گوید

    سلام ببخشید مادر من ۵۸ ساله حدود ۹ ماه پیش از انسداد روده جراحی شدن و کلستومی شدن.
    بعد ۷ دوره شیمی درمانی یه اسکن دادن که توش توده هایپو در کبد مشاهده شد. دکتر کلستومی رو بستن و حین جراحی کبد رو هم دیدن و گفتن در سطح چیزی نبوده پس نمیتونه روده به کبد متاستاز زده باشه. امروز بعد از ۱۲ دوره شیمی درمانی دکتر براشون سونو نوشت که همه چی خوب بود ولی برای کبد زده
    Liver with normal size shows normal echogenicity.
    Isoecho structure is seen in right lobe segment 6 measuring 17×14 mm without mass effect.

  12. زهرا می گوید

    سلام همسرم نودل بدون کلسیم با حاشیه منظم دارن و نودلشم سایزش کمتر از یک سانته و هاپیراکو هست
    میخاستم بدون این ندول میتونه ماهیتش تغیرر کنه؟
    ممکنه ندول بدون کلسیمش کلسیم دار شه؟؟
    خیلی نگرانم

  13. حمید می گوید

    سلام
    ندول تیروئید همان سرطان هست لطفا جواب بدید.
    من در سونوگرافی یکی از اقواممون دیدم نوشته بود ندول البته کیست هم نوشته بود حالا موندم این چیه ولی جوابش چند روز دیگه میاد.

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام
      خیر نمیتوان گفت سرطان است
      ولی نیاز به بررسی بیشتر دارد

پاسخ به Neda
لغو پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.