همه چیز درباره ADHD، بیش فعالی یا اختلال نقص توجه (تایید شده توسط روانشناس)

بی‌قراری و مشکل در تمرکز، دو نشانه مهم اختلال بیش فعالی (Attention Deficit Hyperactivity Disorder)، یا ای دی اچ دی هستند. اختلال بیش فعالی و نقص توجه، یکی از اختلال‌های عصبی رشدی است که علل و درمان آن در علم روانشناسی و روانپزشکی بررسی می‌شوند. ژنتیک، عوامل دوران جنینی و عوامل محیطی علل اصلی بروز ADHD هستند. اختلال نقص توجه و بیش فعالی، در ابتدا عملکرد تحصیلی یا شغلی فرد مبتلا را دچار مشکل کرده و به‌دنبال آن، مشکلات در سلامت روان و مشکلات در روابط بین فردی را ایجاد می‌کند. برای درمان ای دی اچ دی، دارو‌درمانی، روان‌درمانی و انجام یکسری تکنیک‌های رفتاری بسیار موثر هستند. برای ارائه توضیحات کامل‌تر، این مطلب از مجله دکتردکتر را به بررسی بیش فعالی اختصاص می‌دهیم. برای مطالعه این مطلب به ۱۰ دقیقه زمان نیاز دارد.

محتوای علمی و پزشکی این مطلب، توسط دکتر زینب نادری، کارشناس ارشد روانشناسی تربیتی در تهران، مورد بررسی و تایید قرار گرفته است.

دکتر زینب نادری

همچنین اگر سوالی داشتید، می‌توانید در انتهای مطلب و در بخش نظرات مطرح کنید تا دکتر روان‌شناس و روانپرشک به آن پاسخ دهند.

آنچه در این مقاله خواهید خواند پنهان کردن

اختلال بیش فعالی و کم‌توجهی یا ADHD چیست؟

اختلال بیش فعالی، یکی از اختلال‌های روان‌شناختی است که رفتار فرد را در خانواده و جامعه تحت تاثیر قرار می‌دهد. این اختلال معمولاٌ از سنین پایین بروز می کند و ویژگی‌های اصلی آن، بی‌توجهی، بیش‌ فعالی و تکانش‌گری هستند. هرکدام از این ویژگی‌ها، باعث بروز یک یا چند رفتار خاص در فرد مبتلا می‌شوند که باهم بررسی می‌کنیم:

  • بی‌توجهی؛ نیمه‌کاره گذاشتن امور، نداشتن پشتکار و مشکل در حفظ تمرکز.
  • بیش فعالی؛ فعالیت‌های حرکتی در مواقع نامناسب، پرحرفی، خسته کردن دیگران و بی‌قراری شدید.
  • تکانش‌گری؛ بروز رفتار بدون فکر و ملاحظه، دخالت‌های بیجا و ناتوانی در به تاخیر انداختن لذت.

نویسندگان کتاب «راهنمای تشخیصی و آماری اختلال‌های روانی»، می‌گویند که حدود ۵ درصد از کودکان و ۲.۵ درصد از بزرگسالان مبتلا به ای دی اچ دی هستند.

اختلال بیش فعالی و کم‌توجهی یا ADHD چیست؟
کودک بیش فعال به دروس خود بی‌توجه است.

رفتار‌‌های افراد عادی و افراد بیش‌فعال چه تفاوت‌هایی باهم دارند؟

تفاوت رفتار افراد عادی و افراد بیش‌فعال، با مداومت مشکلات تمرکز، بیش‌ فعالی و تکانشگری مرتبط است. برای مثال، در افراد بیش‌فعال علائم و نشانه‌های بیش‌ فعالی طولانی‌مدت و همیشگی هستند؛ اما در افراد عادی، این علائم موقتی‌اند یا تحت شرایط خاصی بروز می‌کنند. سایر تفاوت‌ها موارد زیر را شامل می‌شوند:

  • افراد بیش‌فعال در توجه به جزئیات و تحلیل آنها مشکل دارند؛ اما افراد عادی محدودیتی دراین مورد ندارند.
  • افراد بیش‌فعال در اکثر موقعیت‌ها مشکل تمرکز و توجه دارند؛‌ اما افراد عادی  گهگاه حواس‌پرت می‌شوند.
  • افراد بیش‌فعال عموماً بی‌قرار بوده و مدام دوست دارند حرکت کنند؛‌ اما افراد عادی فعالیت‌های حرکتی بی‌دلیل ندارند. 
  • افراد بیش‌فعال اکثراً در تصمیم‌گیری‌های خود بی‌گدار به آب می‌زنند؛ اما افراد عادی بعد از بررسی تمام جوانب امور تصمیم‌ می‌گیرند.

در حالت کلی، رفتار‌های افراد بیش‌فعال، عملکرد فردی، اجتماعی، شغلی و تحصیلی آنان را مختل می‌کند؛ اما افراد عادی اغلب از مشکلات خود آگاهند و برای رفع آنان تلاش می‌کنند.

تفاوت اختلال کمبود توجه و اختلال بیش فعالی – نقص توجه 

اختلال کمبود توجه، فقط به پایین بودن میزان توجه و تمرکز اشاره داشته و فرد مبتلا رفتار‌های تکانشی ندارد. حال‌آنکه در اختلال بیش فعالی و نقص توجه، فرد مبتلا هم از کمبود توجه و هم از بروز رفتار‌های تکانشی رنج می‌برد.

تفاوت بیش فعالی و پیش‌فعالی در چیست؟

بیش فعالی و پیش‌فعالی دو مفهوم متفاوت هستند؛ اما بسیاری از افراد نه‌تنها از این تفاوت‌ها آگاه نیستند، بلکه دو اصطلاح را به جای یکدیگر به کار می‌برند. برای مثال برخی از والدین هنگام مراجعه به مراکز مشاوره، می‌گویند فرزند من پیش‌فعال است! در حالی که منظور آنها اختلال بیش فعالی است. سایر تفاوت‌ها موارد زیر را شامل می‌شوند:

۱. پیش‌فعالی، به آمادگی جسمی و روانی در تمام موقعیت‌ها اشاره دارد؛ اما بیش فعالی به معنای فعالیت فیزیکی و ذهنی افسارگسیخته است.

۲. افراد پیش‌فعال، آگاهانه برای بهبود زندگی خود تلاش می‌کنند؛ اما افراد بیش فعال فعالیت‌های اضافی و غیرنرمال دارند.

۳. افراد پیش‌فعال، با برنامه‌ریزی و زمان‌بندی دقیق پیش‌ می‌روند؛ اما افراد بیش فعال، در کنترل و مدیریت زمان خود چندان موفق نیستند.

البته پیش‌فعالی هم اگر از حالت عادی خارج شود مشکل ایجاد می‌کند. 

مشاوره آنلاین و تلفنی دکتر روانشناسی

اختلال بیش فعالی ـ نقص توجه چند نوع است؟

انواع بیش فعالی ، شامل نوع بی‌توجهی و نوع بیش‌ فعالی ـ تکانش‌گری است که در علائم خود شباهت‌ها و تفاوت‌هایی با بکدیگر دارند. باهم بررسی می‌کنیم:

بیش فعالی از نوع بی‌توجهی و بی‌دقتی

مبتلایان به بیش فعالی از نوع بی‌توجهی و بی‌دقتی (ADD)، اغلب نمی‌توانند توجه دقیقی به جزئیات داشته باشند و اغلب در گفت‌و‌گو‌ها، انجام تکالیف تحصیلی یا انجام امور شغلی بی‌توجه به نظر می‌رسند. فراموشی و ناتوانی در مدیریت امور روزمره هم از نشانه‌های دیگر این نوع هستند. همچنین فرد مبتلا رفتار‌های تکانشی نداشته و فقط از کمبود تمرکز و توجه رنج می‌برد.

بیش فعالی و تکانش‌گری (نوع ترکیبی)

حرکات تکانشی، ناتوانی در کنترل حرکات و یکجا بند نشدن، سه ویژگی مهم اختلال بیش فعالی و تکانشگری‌ هستند. این افراد، در مواقعی که باید سرجای خود بنشینند، صندلی را ترک می‌کنند یا زمانی که نشسته‌اند، مدام تکان می‌خورند. همچنین پرحرف هستند، صحبت مخاطب خود را قطع می‌کنند و گهگاه بدون اجازه از لوازم دیگران استفاده می‌کنند. نوع ترکیبی، شایع‌ترین نوع اختلال بیش فعالی در بین افراد است و تمام علائم دو مورد فوق را دارد.

علائم بیش فعالی چیست؟

علائم بیش فعالی به شرایط سنی، نوع اختلال و شرایط محیطی بستگی دارند. برای مثال، در برخی از افراد شدت علائم پایین هستند و فقط در موقعیت‌های خاص بروز می‌کنند؛ اما در برخی دیگر اختلال با شکل شدید‌تر و علائم عمده‌تری خود را نشان می‌دهد. همچنین علائم نقص توجه در بزرگسالان با کودکان و نوجوانان تفاوت دارد. در حالت کلی، شایع‌ترین علائم بیش فعالی موارد زیر را شامل می‌شوند:

  • پرحرفی
  • حواس‌پرتی
  • ضعف تمرکز
  • ناتوانی در به اتمام رساندن کار‌ها
  • کمبود توانایی هنگام توجه به جزئیات
  • عجول بودن
  • اهمال کاری
  • به تعویق انداختن انجام کارها

کنترل هیچ کدام از موارد در اختیار خود فرد نیست و عملکرد بعضی از امواج‌های مغزی چنین مشکلاتی را ایجاد می‌کند. 

علائم بیش فعالی در کودکان شامل چه مواردی هستند؟

بیش‌فعالی کودکان (ADHD) به فعالیت بیش از حد، ناتوانی در آرام ماندن، و مشکل در تمرکز اشاره دارد. البته در تمام گروه‌های سنی، علائم اختلال باید حداقل شش‌ ماه ادامه داشته باشند و در عملکرد اجتماعی، تحصیلی یا خانوادگی کودک اختلال ایجاد کنند تا بیش فعالی تائید شود. سایر علائم را باهم بررسی می‌کنیم:

  • بی‌قراری در بیشتر موقعیت‌ها
  •  تکانش‌گری
  • مشکل در سازماندهی امور درسی و روزمره
  • بی‌توجهی مداوم
  • اصرار به قطع کردن فعالیت‌های دیگران
  • مشکل در انتظار کشیدن
  • بازی کردن به صورت پر سر و صدا
  • ناتمام رها کردن کارها
  • پیروی نکردن از دستورالعمل‌ها
  • فراموشی در انجام برخی وظایف

کودکان بیش فعال، در بیشتر موقعیت‌ها به آسانی حواسشان پرت شده و تمرکز خود را از دست می‌دهند. برحی از والدین گمان می‌کنند که کودک عمداً قصد بازیگوشی یا فرار از موقعیت را دارد. در حالی که چنین نیست. 

علائم بیش فعالی در کودکان شامل چه مواردی هستند؟
کودک بیش فعالی که مادر خود را کلافه کرده است.

علائم بیش فعالی در نوجوانان چیست؟ 

نوجوانان بیش فعال، مشکلات عمده‌ای را در زمینه تمرکز، امور تحصیلی و تنظیم رفتارهای تکانه‌ای خود تجربه می‌کنند. زیرا بروز علائم بیش فعالی و تغییرات هورمونی بدن، فرد را به یک کلافگی و خستگی روانی سوق می‌دهد. نوجوان با اینکه خودش هم دلیل رفتار‌هایش را نمی‌داند، مجبور است به جامعه و خانواده خود در مورد رفتار‌هایش توضیح دهد. علائم کلی بیش فعالی نوجوانی شامل موارد زیر هستند:

  • عملکرد ضعیف در مدرسه
  • مشکل در روابط بین فردی
  • مشکلات اجتماعی 
  • حواس‌پرتی
  • ناتوانی در تمرکز
  • بی‌قراری
  • تحرک زیاد
  • مشکلات خواب
  • اضطراب
  • بی‌نظمی
  • عصبانیت و خشونت (‌گهگاه)

نکته! رفتارهای تکانشی (Impulsive) و تکانه‌ای (Impulsivity)، دو عامل مهم در اثبات عمدی نبودن رفتار‌های بی‌ملاحظه نوجوانان هستند. 

علائم بیش‌ فعالی و نقص توجه در بزرگسالان

علائم بیش‌ فعالی و نقص توجه در بزرگسالان نیز شامل بی‌قراری، ناتوانی در تمرکز و بروز رفتار‌های تکانشی هستند که در سازمان‌دهی امور  مشکل ایجاد می‌کنند. سایر علائم نقص توجه در بزرگسالان را باهم بررسی می‌کنیم:

  • بی‌نظمی
  • ناتوانی در اولویت‌بندی کار‌ها
  • ناتوانی در مدیریت زمان
  • ناتوانی در تمرکز روی جزئیات
  • تصمیم‌گیری عجولانه و بدون فکر
  • علاقه نداشتن به انجام کار‌های زمان‌بر

شمار وسیعی از بزرگسالان بیش فعال، نمی‌دانند که به این اختلال مبتلا هستند. از‌این‌رو، علائم را جدی نمی‌گیرند؛ مگر زمانیکه یک مشکل اساسی در زندگی و روابط بین‌فردی آنها به وجود بیاید. 

چه افرادی بیشتر به ADHD مبتلا می‌شوند؟

ژنتیک یک عامل بسیار مهم در بروز بیش فعالی است. ازاین‌رو افرادی که در اقوام درجه ۱ خود سابقه بیش فعالی دارند، بیشتر در معرض ابتلا به آن هستند. همچنین سبک زندگی مادر هنگام بارداری، تولد نارس نوزاد (قبل از ۳۷ هفتگی)، کم وزن بودن نوزاد هنگام تولد نیز احتمال ابتلا به بیش فعالی را افزایش می‌دهند.
استعمال سیگار، مواد مخدر و مصرف نوشیدنی‌های الکلی مادران در دوران بارداری هم از عوامل دیگر ابتلا به بیش فعالی هستند.

طبق یک مقاله منتشر شده در سایت علمی پزشکی آمریکا (NIH)،

محققان با تائید عوامل ژنتیکی در بروز بیش فعالی، در حال بررسی عوامل محیطی هستند که ممکن است خطر ابتلا به ای دی اچ دی را افزایش دهند.

لازم به ذکر است که عوامل محیطی از دوران بارداری آغاز شده و جنین را تحت تاثیر قرار می‌دهند. استرس، نگرانی، مشکلات زایمان از عوامل محیطی دوران بارداری هستند. 

چه موقع باید به روان‌پزشک یا روان‌درمانگر مراجعه کنیم؟

اگر خودتان به ADHD مبتلا هستید یا شخص از نزدیکان شما به بیش فعالی دچار است، باید به روانپزشک و یا روان‌شناس مراجعه کنید. سایر موقعیت‌ها موارد زیر را شامل می‌شوند:

  • هرکدام از علائمی که در مورد بیش فعالی ذکر کردیم، تا شش ماه ادامه داشته باشند؛

  • این علائم در موقعیت‌های مختلف بروز کنند؛

  • علائم در امور اجتماعی، تحصیلی و شغلی فرد اختلال ایجاد کنند.     

 علم روان‌شناسی با ارزیابی دقیق علائم بیش‌فعالی (ADHD)، به تشخیص این اختلال کمک می‌کند. همچنین، دکتر اختلال نقص توجه و بیش فعالی (ADHD) و روانشناسان با ارائه درمان‌های شناختی-رفتاری، به افراد کمک می‌کنند تا علائم خود را کنترل کنند. 

 

 

مراجعه به روانپزشک برای درمان بیش فعالی و تکانش‌گری

تشخیص اختلال بیش فعالی و نقص توجه چگونه انجام می‌گیرد؟

تشخیص بیش فعالی و نقص توجه با انجام معاینات فیزیکی، معاینات روانپزشکی، انجام مصاحبه بالینی و پرسش‌نامه‌های روان‌شناختی انجام می‌گیرد. تمامی مراحل تخصصی بوده و فقط روان‌پزشک، دکتر روانشناس، مشاور خانواده و عصب‌شناس می‌توانند آنها را انجام دهند. تست اختلال نقص توجه بهترین راه برای تشخیص قطعی بیش فعالی است که بعد از مصاحبه بالینی انجام می‌گیرد. برای کسب اطلاعات بیشتر، پیشنهاد می‌کنیم که مطلب تخصص روانشناسی چیست را مطالعه نموده و سپس، برای جلوگیری از هرگونه تشخیص نادرست به یک متخصص کاربلد مراجعه کنید. فرایند دقیق تشخیص بیش فعالی را در جدول زیر آورده‌ایم:

نام مرحلهتوضیح کلینکات مهم 
معاینه فیزیکیتشخیص دقیق بیش فعالی و جلوگیری از تشخیص نادرست با بیماری‌های دیگر این مرحله شامل بررسی نقشه‌های مغزی و اسکن مغز است.
انجام مصاحبه بالینیبررسی وضعیت روان‌شناختی فرد توسط روان‌شناس و مرور علائم بیش فعالی انجام تست‌های روان‌شناختی در این مرحله ضروری است. 
جمع‌آوری اطلاعاتکسب آگاهی در خصوص سابقه پزشکی و ژنتیکی فرد برای پی‌بردن به علت ADHDمراجع باید صادقانه به پرسش‌های درمانگر جواب دهد. 

تعداد علائم مورد نیاز برای تشخیص بیش فعالی، از کودکی تا نوجوانی شش نشانه بوده و برای نوجوانان بالای ۱۷ سال پنج نشانه است؛ شاید برایتان سوال ایجاد شود که بیش فعالی تا چه سنی ادامه دارد؟ متاسفانه این اختلال درمان قطعی ندارد و ممکن است تا آخر عمر ادامه داشته باشد. 

 

درمان اختلال بیش فعالی و نقص توجه چگونه است؟

درمان‌ اختلال بیش فعالی و نقص توجه برای گروه‌های سنی مختلف تاحدودی مشابه است؛ اما تفاوت‌هایی هم وجود دارند. برای مثال، مصرف بعضی از دارو‌ها برای کودکان مناسب‌اند اما برای بزرگسالان مناسب نیستند. همچنین، بعضی از تکنیک‌های درمان رفتاری در گروه‌های سنتی مختلف باهم متفاوت‌اند؛ اما در حالت کلی، درمان بیش فعالی موارد زیر را به همراه خواهد داشت:

دارو درمانی

دارو‌درمانی، اساسی‌ترین درمان برای اختلال بیش فعالی و نقص توجه است که فقط توسط دکتر روانپزشک انجام می‌گیرد. برای درمان بیش فعالی، معمولاً سه داروی غیرمحرک به نام‌های استراترا (آتوموکستین)، اینتونیو (گوانفیسین) و کاپوای (کلونیداین) تجویز می‌شوند. البته ممکن است روانپزشکان داروی ریتالین هم تجویز کنند. هرکدام از این دارو‌ها باید مطابق تجویز پزشک در ساعات مشخص شبانه‌روز مصرف شوند.

نکته مهم! هرگز دارو‌های مربوط به درمان‌های روان‌شناختی را سرخود قطع نکرده و دستور مصرف آنان را تغییر ندهید. زیرا این دارو‌ها، انتقال‌دهنده‌های عصبی را افزایش یا کاهش می‌دهند که موضوعی بسیار حساس برای عملکرد مغز است. برای دریافت اطلاعات کامل‌تر، پیشنهاد می‌کنیم مطلب تخصص روان‌پزشکی چیست را مطالعه کنید.

درمان‌های رفتاری

درمان‌های رفتاری شامل تکنیک‌هایی هستتند که دکتر روانشناس یا مشاور خانواده درطول جلسات درمان به مراجعین خود ارائه می‌دهند. این تکنیک‌ها، اغلب تکلیف محور هستند و مراجع درهر جلسه نتیجه را به درمانگر گزارش می‌دهد. 
نکته مهم در مورد جلسات درمان این است که درمانگر باید روش‌های مدیریت ADHD را در یک فضای آرامش‌بخش و صمیمی، بدون هیچ‌گونه سرزنش به مراجع خود توضیح دهد. محتوای کلی مدیریت بیش فعالی، شامل ارائه تکنیک‌های مدیریت زمان همراه با برنامه‌ریزی و سازمان‌دهی فعالیت‌های روزانه است.

درمان ترکیبی

منظور از درمان ترکیبی، ادغام یا ترکیب دو درمان فوق است که باعث تسریع روند درمانی می‌شود.  دارو‌درمانی و روان‌درمانی به تنهایی چندان کارساز نیستند.

روش‌های درمان بیش فعالی چگونه است؟
ایجاد یک محیط صمیمی و برخورد مناسب با مراجع در جلسه درمان بسیار مهم است.

تاثیر ای دی اچ دی بر زندگی

کنترل نشدن علائم بیش فعالی تاثیر منفی در زندگی فرد به جای می‌گذارد. برای مثال، در زمینه تحصیل و آموزش مشکلاتی مانند تمرکز پایین و عملکرد ضعیف در امتحانات ایجاد می‌کند. در زمینه اجتماعی، به دلیل بروز رفتار‌های ناپخته فرد به انروای اجتماعی و تنهایی روی می‌آورد. سایر موقعیت‌ها را بررسی می‌کنیم:

  • ایجاد تنش در روابط خانوادگی
  • طردشدن از گروه دوستان یا گروه‌های آموزشی
  • کاهش سلامتی روانی
  • بروز مشکلات خواب
  • تغییر مکرر شغل
  • مشکل در خود مدیریتی
  • فراموشی و بی‌نظمی
  • بروز مشکلات تغذیه‌ای

افراد مبتلا می‌توانند با آموزش‌دیدن مهارت‌های اجتماعی و تکنیک‌های آرام‌سازی، تاثیر تمام مشکلات را به حداقل رسانده و مانند دیگران در زندگی خود پیشرفت کنند.

مزایا و فواید اختلال بیش فعالی و نقص توجه

با استناد به تحقیق‌های معتبر، بیش فعالی مزایا و فوایدی هم دارد که ممکن است مقدمات پیشرفت و موفقیت فرد مبتلا را فراهم کند. برای مثال، افراد بیش فعال اغلب بااستعداد، خلاق و مبتکر هستند و در فعالیت‌های جمعی از دیگران متمایز می‌شوند. همچنین این افراد بسیار پرانرژی و توانمند هستند و در صورت کنترل علائم خود می‌توانند به اوج موفقیت برسند.
جالب است بدانید که بسیاری از افراد مشهور در سراسر جهان، با وجود اختلال بیش فعالی موفق شده‌اند. مایکل فلیپس شناگر معروف آمریکایی، آدام لوین خواننده و نوازنده، ریچارد برانسون کارآفرین موفق، تری پنینگتون مجری تلویزیون و تیم هوارد بازیکن فوتبال مثال‌های عینی برای اثبات فواید بیش فعالی‌اند.

عوارض اختلال بیش فعالی و نقص توجه 

اختلال بیش فعالی و نقص توجه، مشکلات زیادی در مورد روابط اجتماعی، عمکرد شغلی تحصیلی و زندگی شخصی افراد مبتلا ایجاد می‌کند. این مشکلات در بررسی جزئی‌تر موارد زیر را شامل می‌شوند:

  • عملکرد ضعیف در مدرسه و دانشگاه
  • بروز مشکلات مختلف در محل کار
  • از دست دادن شغل به دلیل حواس‌پرتی و نداشتن تمرکز
  • روی آوردن به مصرف الکل و مواد مخدر
  • تصادف‌های مکرر هنگام رانندگی
  • روابط ناپایدار به دلیل ناتوانی در مدیریت رابطه
  • سلامت جسمانی و روانی ضعیف
  • احساس خود ارزشمندی پایین
  • احساس عقب ماندن از دیگران

افراد مبتلا به بیش فعالی، به دلیل وجود اختلال در عملکرد لوب‌های مغزی‌شان دخالت یا تقصیری در بروز بعضی رفتار‌های نادرست خود ندارند.

چگونه از ابتلا به اختلال بیش فعالی و نقص توجه پیش‌گیری کنیم؟

برای پیش‌گیری از بیش فعالی، پیش از هرچیز باید آگاهی کسب کرده و با دکتر روان‌شناس مشورت کنید؛ اما اگر به هر دلیلی امکان مراجعه ندارید، مراحل زیر را در نظر داشته باشید:

  • در دوران بارداری، از نوشیدن الکل و استعمال دخانیات خودداری کنید؛
  • کودک خود را در معرض آلاینده‌ها قرار ندهید؛
  • یک برنامه غذایی سالم برای کودک خود تنظیم کنید؛
  • ساعات استفاده از گوشی موبایل یا تماشای تلویزیون در محدود کنید؛
  • ورزش کنید.

با اینکه ارتباط تماشای تلویزیون و بیش فعالی از نظر علمی هنوز ثابت نشده است، اما تحقیقات نشان می‌دهند که ساعات طولانی تماشای تلویزیون بر رشد ۵ سال اول کودک تاثیر دارد.

بررسی هم‌ابتلایی بیش فعالی با دیگر اختلال‌های مهم

 بیش فعالی، اغلب همراه با اختلال‌های روان‌شناختی مهم دیگر بروز می‌کند که در اصطلاح علمی به آن «هم‌ابتلایی» گفته می‌شود. بروز هم‌ابتلایی بااینکه درمان را سخت‌تر می‌کند، اما بررسی آن برای جلوگیری از تشخیص نادرست و درمان ناموفق بسیار مهم است. هم‌ابتلایی بیش فعالی، معمولاً با اختلال‌های خلقی ( افسردگی، دوقطبی )، اختلال‌های اضطرابی و سایر اختلال‌های مهم پزشکی و روان‌شناختی اتفاق می‌افتد که جزئیات آنها را باهم مرور می‌کنیم:

  • بیش فعالی عامل بروز افسردگی نیست؛ اما شکست‌خوردن و نا‌امیدی‌های مکرر در بیش فعالی، علائم اختلال‌های خلقی را افزایش می‌دهند؛
  • علائم اختلال‌های اضطرابی در اختلال بیش فعالی افزایش می‌یابند؛
  • اختلال‌های شخصیت، اختلال‌ یادگیری اختصاصی، کم‌‌توانی ذهنی (اختلال رشد هوشی)، اختلال طیف درخودماندگی، اختلال انفجاری متناوب و اختلال‌های مصرف مواد نیز با بیش فعالی بروز می‌کنند.

همچنین ممکن است افراد یکسری مشکلات پزشکی مانند تشنج، مشکلات تیروئید، اختلال‌های خواب، مسمومیت سرب، آسیب مغزی یا کاهش قند خون را همراه با بیش فعالی تجربه کنند. 

نحوه برخورد با افراد بیش فعال باید چگونه باشد؟

نحوه برخورد با افراد بیش فعال شامل کسب آگاهی در مورد گروه سنی، آگاهی از تفاوت برخورد با کودک و بزرگسال و موارد زیر است:‌

  • به یک متخصص مراجعه کرده و از او کمک بگیرید؛
  • منابع آموزشی را مطالعه کنید؛
  • تکنیک‌های مدیریت زمان را به آنان آموزش بدهید؛
  • انرژی کاذب این افراد را درک کنید و کمی صبور باشید؛
  • از اعمال تنبیه‌های فیزیکی و روانی بپرهیزید؛
  • از روش پاداش و حذف پاداش برای سازمان‌دهی به رفتار آنها استفاده کنید؛
  • در تعیین قوانین منعطف باشید و شرایط آنها را درک کنید؛
  • خشم و عصبانیت خود را تا حد امکان مدیریت کنید؛
  • مشاوره و تراپی را فراموش نکنید.

همچنین هنگام بروز موقعیت‌های خاص، نظر خود را در مورد درست یا نادرست بودن رفتار آنها توضیح دهید. سعی کنید هنگام گفت‌وگو با افراد بیش فعال یک لحن صمیمانه و دوستانه داشته باشید. در نهایت اینکه برای حمایت از افراد مبتلا به ADHD می‌توانید در گروه‌های حمایتی و درمانی تخصصی نیز شرکت کنید.

نحوه برخورد با افراد بیش فعال باید چگونه باشد؟
درک متقابل و ایجاد حس همدلی با افراد بیش فعال یک روش حمایتی مهم است.

توصیه‌های نهایی 

بیش فعالی، از معدود اختلال‌هایی است که افراد می‌توانند آن را به مزیت تبدیل کنند. فراموش نکنید که ای دی اچ دی، فقط در صورتی آزاردهنده است که فرد مبتلا برای کنترل علائم خود اقدام نکند. پس توصیه ما این است که هنگام مشاهده علائم اختلال بیش فعالی و نقص توجه در خود یا اطرافیان، به یک متخصص کاربلد مراجعه کرده و افسار بیماری را به دست بگیرید.
ما در طول مطلب سعی داشتیم تمام ابعاد مربوط به بیش فعالی را بررسی کنیم و به سوالات شما پاسخ دهیم. با‌این‌حال اگر به کمک‌های تخصصی‌تری نیاز دارید، می‌توانید با مراجعه به سیستم نوبت‌دهی آنلاین سایت دکتردکتر، از روان‌شناسان و روان‌پرشکان سراسر ایران وقت ویزیت دریافت کنید.

 

منابع:

additudema.com

mayoclinic.org

سوالات متداول بیش فعالی

[elementor-template id=”92063″]

 
محتوای این مقاله صرفا برای افزایش اطلاعات عمومی شماست و به منزله تجویز پزشکی نیست.
ممکن است شما دوست داشته باشید
5 نظرات
  1. رها می گوید

    سلام ،منم دقیقا این علایم رو دارم،واخرین متلکی ک درین زمینه شنیدم این بود ک بهم گفتن آبرو هرچی بچه درسخون و باهوش روبردم،چون توی سن۳۵ سالگی تو نقطه ی صفر زندگیم

  2. محمد می گوید

    سلام من علائم زیرو دارم
    وول خوردن مثلا موقع نشستن پاهارو تکون میدم
    همش وسط خونه راه میرم
    حواس‌پرتی و فراموشکاری
    مشکل در برنامه ریزی
    وسط حرف دیگران پریدن
    عدم تمرکز
    بعضی وقتا انرژیم زیاد میشه و دستامو غیر طبیعی تکون میدم یا میدوم
    پر حرفی
    لکنت در حرف زدن
    مهارتهای اجتماعی کم

    فک کنم adhd هست میشه جواب بدید ممنون میشم

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام بايد معاينه شيد
      ADHD سه تا ويژگي داره
      عدن تكركز
      رفتارهاي تكانه اي
      بي قراري
      بايد

      برای معاینه کامل و تجویز دارو، به صورت حضوری به روانپزشک مراجعه کنید.

  3. حسین می گوید

    با سلام ایا این بیماری در بزرکسالان بالای ۴۰ سال با دارو و روانشناسی درمان میشود .من که چهل سال عمرم گذشت اصلا نفهمیدم چی شد.

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام
      بله تا حدودی کنترل میشود و سبب بهبود عملکرد میشود

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

دریافت نوبت آنلاین - دکتر‌دکتر