اختلال بیش فعالی کم توجهی ADHD بزرگسالان مشکلی مربوط به توسعه و رشد مغز است که از دوران کودکی شروع می‌شود و می‌تواند در بزرگسالی هم ادامه پیدا کند. کسانی که در چنین وضعیتی هستند، در تمرکزکردن دچار مشکل می‌شوند و کنترل رفتارهای تکانه‌ای برایشان سخت می‌شود. بیش‌فعالی و نوعی بی‌قراری رفتاری هم در آنها وجود دارد. پیگیری چنین مشکلاتی با مراجعه به مشاور روانشناس در تهران یا شهرستان‌ها مقدور می‌شود. در صورت نیاز، مشاوران بیمار را به متخصصان دیگری مانند روانپزشکان ارجاع می‌دهند. در این مقاله هم از علائم، دلایل و درمان‌های این اختلال می‌خوانید.
بیش‌فعالی بزرگسالان چیست؟
این اختلال چگونه است؟ اختلال بیش فعالی کم توجهی ADHD وضعیتی است که روی رشد مغز تأثیر می‌گذارد و شروع آن در دوران کودکی است. عملکرد تحصیلی و مهارت‌های اجتماعی افراد مبتلا به این وضعیت با مشکلاتی مواجه می‌شود. تداوم اختلال بیش فعالی کودکان مذکور در دوران بزرگسالی هم عوارض و مشکلات زیادی در پی دارد.
کسانی که به بیش‌فعالی مبتلا هستند، در کار، تحصیل و شکل‌دادن به روابط اجتماعی خود با دشواری‌هایی روبه‌رو می‌شوند. شیوه رشد و توسعه مغزی در کودکان مبتلا به بیش‌فعالی متفاوت از افراد معمولی است.
در برخی از بخش‌های مغز مبتلایان به بیش‌فعالی، فعالیت‌های کمتری نسبت به افراد طبیعی و معمولی انجام می‌شود. نواحی تحت تأثیر اختلال در برقراری ارتباط با سایر بخش‌های مغزی دچار مشکل می‌شوند و همین موضوع روی عملکردهای وابسته به مغز از جمله تمرکز، برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری اثرات منفی می‌گذارد.
علائم بیش‌فعالی/کم‌توجهی در بزرگسالان چیست؟
ویژگی بیش فعالی در بزرگسالان چیست؟ کسانی که به این مشکل دچار هستند، نشانه‌هایی مانند موارد زیر را از خود بروز می‌دهند:
- بی‌نظمی و آشفتگی
- نداشتن تمرکز
- بی‌قراری و اضطراب
- مشکلات عاطفی
- فراموشکاری
- ناتوانی در مدیریت زمان
- نگاه منفی به خود
- بی‌انگیزگی
- خستگی
- مشکلات در روابط با آدم‌های دیگر
- رفتارهای تکانشی؛ ابراز رفتارهایی آنی و فکرنشده
دلایل اختلال بیش‌فعالی / کم توجهی در بزرگسالان چیست؟
دانشمندان به طور قطع نمی‌دانند که علت ابتلا به اختلال بیش فعالی کم توجهی ADHD بزرگسالان چیست. بااین‌حال، شواهد نشان می‌دهند که مشکلاتی در ساختار مغز، فعل و انفعلات شیمیایی آن یا هر دو موجب چنین اختلالی می‌شود.
مشکلات ساختاری مغز به این شکل است که برخی از بخش‌های این عضو از بدن با هم در ارتباط کامل قرار نمی‌گیرند. از نظر شیمیایی هم دلایلی برای بروز بیش‌فعالی وجود دارد.
مغز متکی به شبکه‌هایی از سلول‌هایی ویژه موسوم به نورون است که وظیفه ارسال پیام‌ها به نقاط مختلفش را به عهده دارند. این پیام‌ها و سیگنال‌ها به شکل‌دهی به افکار کمک می‌کنند و در تحرک ماهیچه‌ها و فعالیت‌های پرشمار دیگر نقش دارند.
مغز برای انتقال سیگنال‌ها از نورون به نورون به مواد شیمیایی خاصی به نام انتقال‌دهنده‌های عصبی نیاز دارد. تحقیقات نشان می‌دهند که مبتلایان به اختلال بیش فعالی کم توجهی ADHD بزرگسالان باعث به هم‌خوردن تعادل یا کمبود انتقال‌دهنده‌های عصبی می‌شود؛ به ویژه دوپامین و نوراپی‌نفرین.
تشخیص این اختلال چگونه است؟
برای تشخیص بیش فعالی در بزرگسالان از پرسش‌نامه‌ای مخصوص به همین اختلال استفاده می‌شود. روانشناس یا روانپزشک هم با پرس‌وجو درباره علائم بیمار و سوابق پزشکی و روانی‌اش دست به تصمیم‌گیری درباره تشخیص بیماری می‌زند.
بررسی نشانه‌هایی که در فرد وجود دارد، در این زمینه راه‌گشا است. در حال حاضر، اقدام دیگری برای تشخیص اختلال مذکور وجود ندارد.
درمان اختلال بیش فعالی کم توجهی ADHD بزرگسالان چگونه است؟
درمانی قطعی برای بیش‌فعالی وجود ندارد اما روش‌هایی برای کنترلش موجود است که اثرگذاری زیادی هم دارند.
قرص بیش فعالی بزرگسالان
داروهای ضدافسردگی در این زمینه مفید هستند. برای اینکه دارودرمانی در این مسیر موثر شود، نیاز به کمی آزمون و خطا تحت نظارت پزشک وجود دارد. دوز مصرفی و نوع دارو با کمی آزمون مشخص می‌شود.
شربت بیش فعالی بزرگسالان
متیل فنیدیت (Methylphenidate) برای درمان کودکان مبتلا به اختلال کم توجهی بیش فعالی (ADHD) استفاده می‌شود. این دارو به مدیریت علائم بیش‌فعالی و رفتارهای تکانشی کمک می‌کند و به مبتلایان اجازه می‌دهد که بهتر تمرکز کنند. برای درمان بزرگسالان مبتلا به ADHD و نارکولپسی (اختلال خواب) هم از آن استفاده می‌شود.
درمان بیش فعالی بزرگسالان بدون دارو
از روش‌های درمانی بدون دارو هم برای رفع علائم اختلال بیش فعالی کم توجهی ADHD بزرگسالان استفاده می‌شود. برای مثال، مشاوره و یادگیری روش‌های مدیریت علائمی مانند فقدان تمرکز از جمله اموری است که برای درمان اختلال به کار می‌رود.
مشاوران و روانشناسان به مبتلایان به این وضعیت یاد می‌دهند که چطور با برنامه‌ریزی و پای‌بندی به آن یا پرهیز از حواس‌پرتی به زندگی‌شان نظم و سامان بدهند.
افراد دچار به این مشکل معمولاً درگیر وضعیت‌های ناخوشایند دیگری هم هستند که با درمانشان می‌توان گامی در راستای بهبود بیش فعالی بزرگسالان برداشت:
- افسردگی
- اضطراب
- استرس
- اعتیاد
درمان بیش فعالی بزرگسالان با طب سنتی
دانشمندان روی تجویزات طب سنتی و داروهای گیاهی برای درمان بیش‌فعالی تحقیق نکرده‌اند. اما به طور سنتی، مصرف این داروهای گیاهی برای بهبود علائم اختلال از سوی طرفداران این نوع درمان توصیه می‌شود:
درمان بیش فعالی بزرگسالان با داروهای گیاهی
از داروهای گیاهی معروف برای درمان اختلال بیش فعالی کم توجهی ADHD بزرگسالان باید به موارد زیر اشاره کرد:
- جنسینگ
- عصاره پوست کاج
- جوی سبز
عوارض بیش فعالی در بزرگسالان چیست؟
بروز اختلال بیش فعالی/کم توجهی با عوارضی در بزرگسالان همراه است. موارد زیر را مرور کنید:
- عملکرد ضعیف تحصیلی یا شغلی
- بیکاری
- مشکلات مالی
- مصرف الکل یا مواد مخدر
- تصادفات مکرر اتومبیل یا حوادث دیگر
- روابط ناپایدار
- سلامت جسمی و روانی ضعیف
مزایای بیش فعالی بزرگسالان چیست؟
تفاوت مغز بیش‌فعالان با آدم‌های دیگر همیشه هم به ضررشان تمام نمی‌شود. مزایایی در این اختلال وجود دارد که گفتن از آنها خالی از لطف نیست. برای مثال:
- خلاقیت؛ الگوی مغزی این افراد باعث می‌شود که به موضوعات نگاه متفاوتی داشته باشند و از راه‌کارهای خلاقانه بهره ببرند.
- حس هم‌دردی؛ مبتلایان به اختلال بیش فعالی کم توجهی ADHD بزرگسالان دارای حس همراهی زیادی با دیگران هستند. آنها عملکرد تیمی خوبی دارند.
چه کسانی بیشتر درگیر می‌شوند؟
هرکسی می‌تواند درگیر این اختلال شود اما برخی از افراد بیشتر در معرض خطر هستند. در موارد زیر امکان و احتمال ابتلا بیشتر می‌شود:
- خویشاوندان خونی، مانند والدین یا خواهر و برادر افراد مبتلا به ADHD
- قرار گرفتن در معرض سموم محیطی مانند سرب
- مصرف‌کنندگان مواد مخدر
- مصرف‌کنندگان الکل
- سیگار کشیدن مادر در دوران بارداری
زندگی با افراد بیش فعال بزرگسالان چگونه است؟
زندگی با کسانی که دچار اختلالاتی مانند اختلال بیش فعالی کم توجهی ADHD بزرگسالان هستند، کمی دشوار است. برای زندگی با چنین افرادی باید نکات زیر را به خاطر بسپارید:
- کمک حرفه‌ای از مشاوران را فراموش نکنید.
- رفتار کنترل‌گرانه نداشته باشید.
- بر نقاط قوت فرد تاکید کنید.
- صبور باشید.
- برقراری ارتباط سازنده را در اولویت قرار دهید.
- به فرد مبتلا گوش کنید.
- سخت نگیرید و نگذارید که اوضاع پرچالش شود.
کنترل سندروم بیش فعالی در بزرگسالان مقدور است؟
همان‌طور که در متن هم گفته شد، درمانی قطعی و مشخص برای اختلال بیش فعالی کم توجهی ADHD بزرگسالان وجود ندارد. اما با کمک مشاوران و روانپزشکان می‌توانید نشانه‌های وضعیت ناخوشایند بیش‌فعالی را تحت کنترل درآورید.
مصرف داروها، رفع مشکلات جانبی روانی مانند افسردگی و جلسات روان‌درمانی در این مسیر مفید خواهند بود. برای دریافت نوبت از مشاوران و متخصصان مختلف هم می‌توانید از سیستم نوبت دهی اینترنتی سایت دکتردکتر کمک بگیرید.
پرسش یا نکته‌ای جامانده درباره این اختلال باقی مانده است؟ اگر پاسخ مثبت است، ما را در جریان بگذارید تا به آن نکات هم بپردازیم.
منابع:
