لرزش دست چیست و چه علتی دارد؟ + بررسی روش‌های درمان مختلف

عوامل زیادی می‌توانند علت لرزش دست باشند. یکی از شایع‌ترین علل آن، استرس، اضطراب، هایپرتیروئیدیسم و افسردگی و لرزش بدن است که موجب فعال شدن سیستم عصبی همراه با ترشح هورمون‌های استرسی می‌شود. تمام این عوامل در نهایت، باعث لرزش دست می‌شوند. عوامل دیگری مانند مصرف مقدار زیادی قهوه، الکل یا داروهایی که اثرات جانبی دارند، می‌توانند منجر به لرزش دست شوند. لرزش‌های مداوم و ریتمیک دست‌ها و لرزش در هنگام حرکت یا استراحت، از علائم لرزش دست هستند. 

برای درمان لرزش دست، در اولین قدم باید به دکتر مغز و اعصاب مراجعه کنید تا علت اصلی لرزش، شناسایی شود. پزشک معالج، ترکیبی از درمان‌های دارویی، فیزیکی و توصیه‌هایی برای تغییر در سبک زندگی را تجویز می‌کند. در ادامه این مطلب از مجله سلامت و پزشکی دکتردکتر، با ما همراه باشید زیرا قرار است تا هر آن چه که درباره لرزش دست وجود دارد را مورد بررسی قرار دهیم. مطالعه این مطلب، حدودا 9 دقیقه طول خواهد کشید.

اگر سوالی دارید، می‌توانید در انتهای همین مطلب و در بخش نظرات بنویسید تا کارشناس سلامتی دکتردکتر، پاسخ دهد.

آنچه در این مقاله خواهید خواند پنهان کردن

علت لرزش دست 

لرزش دست می‌تواند به علل مختلفی ایجاد شود که به دو دسته عامل عصبی و عوامل حرکتی، تقسیم می‌شوند. عوامل عصبی شامل استرس، اضطراب یا حالات روانی ناخوشایند هستند که موجب فعالیت زیاد سیستم عصبی شده و در نتیجه به لرزش دست منجر می‌شوند. اما عوامل حرکتی، شامل بیماری‌های مختلفی هستند که سیستم حرکتی افراد را تحت‌تأثیر قرار می‌دهند، از جمله بیماری پارکینسون، اختلالات اعصاب حرکتی یا مصرف برخی داروها که به لرزش ناشی از دارو مشهور هستند، باشند. در ادامه هر کدام از این موارد را به صورت مجزا، مورد بررسی قرار خواهیم داد.

تکانه های عصبی، علت لرزش دست

عوامل عصبی از علل شایع لرزش دست‌ها

استرس و اضطراب، یکی از چندین علت لرزش دست و ضعف بدن هستند که می‌توانند باعث فعال‌شدن ناگهانی سیستم عصبی شوند. همچنین، عوامل دیگری مانند خواب نامناسب، خستگی یا افزایش فشار روانی می‌توانند تأثیر گذار باشند و به لرزش دست، منجر شوند. علاوه‌بر این، برخی بیماری‌های عصبی مانند اختلالات عصبی محیطی، اسکلروز چندگانه یا بیماری پارکینسون نیز لرزش دست را به همراه دارند. برای تشخیص دقیق علت لرزش دست و تعیین روش‌های مناسب درمان لرزش دست، مشاوره با یک دکتر مغز و اعصاب بهترین گزینه است.

عوامل حرکتی

لرزش دست‌ها، می‌توانند به عوامل حرکتی مرتبط باشند که به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند. یکی از اصلی‌ترین عوامل این نوع لرزش، بیماری پارکینسون است، علت این بیماری، ریشه در آسیب به نورون‌های مغزی دارد. در این بیماری، لرزش دست‌ها به صورت ریتمیک و با توقف در حالت استراحت، دیده می‌شود. عوامل دیگری مانند اختلالات اعصاب حرکتی مثل اسکلروز چندگانه یا اختلالات حرکتی آیتون-گوبر نیز، ممکن است باعث لرزش دست شوند. برای تشخیص دقیق، مشاوره با دکتر مغز و اعصاب ضروری است. برای این که با حوزه تخصص این پزشکان آشنا شوید، توصیه می‌کنیم که مطلب تخصص مغز و اعصاب چیست را مطالعه کنید. با مطالعه این مقاله دید بهتری از وظایف این متخصص به دست می‌آورید و درباره روش‌های تشخیصی و درمانی پیشنهاد شده توسط دکتر به اطلاعات مناسبی می‌رسید. 

علت لرزش دست راست

گاهی از بین دو دست، تنها یکی از آن‌ها دچار لرزش می‌شود. نکته جالبی که در این رابطه وجود دارد این است که علت لرزش دست راست با دست چپ، متفاوت است. از این رو، علت لرزش دست راست، شامل دلایل مختلفی است که شرایط ریسکشان از بی‌خطر تا جدی‌، دسته‌بندی می‌شود. برخی از علل لرزش دست راست عبارتند از:

  • لرزش اسنشال؛ این بیماریف شایع‌ترین عامل لرزش است که معمولاً هر دو دست را به صورت تقارنی تحت تأثیر قرار می‌دهد.
  • بیماری پارکینسون؛ لرزش‌ها، به ویژه لرزش در حالت استراحت، علامتی از ابتلا به بیماری پارکینسون است.

عوارض جانبی دارو، استفاده از کافئین یا محرک‌ها، اختلالات عصبی و لرزش‌های روان‌شناختی از جمله علت لرزش دست راست هستند. اگر لرزش پایدار باشد، باید با پزشک مشورت کنید.

حمایت عاطفی در راستای درمان لرزش دست

علت لرزش دست چپ

تشخیص علت لرزش دست چپ، نیاز به بررسی دقیق و مشورت با پزشک دارد. اگر لرزش دست چپ شما ناگهانی شروع شده یا همراه با علائم دیگری مانند ضعف، تغییر در وضعیت هوشیاری، یا تغییرات در توانایی حرکت است، باید فوراً به پزشک مراجعه کنید. لرزش دست چپ، می‌تواند علت‌های مختلفی داشته باشد که شامل موارد زیر می‌شود:

  • سکته مغزی یا آسیب مغزی؛ آسیب به مناطق خاص مغز، مانند سکته مغزی یا آسیب سر، می‌تواند منجر به لرزش دست چپ شود.
  • ام اس؛ این اختلال اتوایمیونی می‌تواند به دلیل آسیب به اعصاب کنترل حرکت، لرزش در دو دست را ایجاد کند. 
  • مشکلات تیروئید؛ بیماری‌های هیپرتیروئیدی (تیروئید بیش فعال) گاهی می‌توانند علت لرزش دست چپ باشند.

البته قطع الکل و کاهش قند خون نیز علت لرزش دست چپ و راست هستند.

علت لرزش دست نوزادان و کودکان

لرزش دست در نوزادان و کودکان، می‌تواند علت‌های مختلفی داشته باشد اما در بیشتر مواقع، بی‌خطر هستند. هرچند که در مقابل، در برخی از موارد، نیاز اورژانسی به توجه پزشکی وجود دارد. برای درمان لرزش دست کودکان، باید علت را به درستی شناسایی کرد. از جمله علل لرزش دست کودکان و نوجوانان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • لرزش فیزیولوژیک
  • بیماری‌های عصبی
  • مشکلات متابولیک
  • داروها
  • عفونت‌ها یا تب
  • لرزش ناشی از اضطراب

اگر لرزش دست نوزاد یا کودکتان مداوم، شدید، یا همراه با علائم دیگری همچون ضعف، تب، یا تغییرات در وضعیت هوشیاری باشد، باید به دکتر مراجعه کنید. پزشک می‌تواند با انجام معاینات بالینی و تست‌های لازم، علت دقیق لرزش را تشخیص داده و درمان مناسب را پیشنهاد دهد.

علت لرزش دست نوجوانان 

لرزش دست در نوجوانان می‌تواند به دلایل مختلفی ایجاد شود و معمولاً نیاز به بررسی دقیق دارد. لرزش دست نوجوانان را خیلی باید جدی گرفت. سن بلوغ و تمامی فشارهایی که به نوجوانان وارد می‌شود، می‌توانند باعث این عارضه شوند. به‌طور کلی، می‌توان علت لرزش دست نوجوانان را به موارد زیر خلاصه کرد:

  • لرزش فیزیولوژیک
  • لرزش جوانه‌ای
  • بیماری پارکینسون
  • عوامل دارویی
  • اختلالات عصبی
  • مشکلات متابولیک
  • عوامل روانشناختی

 اگر لرزش‌ها مداوم هستند، با علائم دیگر همراهند یا زندگی روزمره را تحت تأثیر قرار می‌دهند، باید به دکتر مغز و اعصاب مراجعه کرد. پزشک با بررسی تاریخچه پزشکی، انجام معاینات بالینی و تست‌های لازم می‌تواند علت دقیق لرزش را تشخیص داده و درمان مناسب را پیشنهاد دهد.

مراجعه به موقع والدین به پزشک برای درمان لرزش دست کودکان
مراجعه به موقع والدین به پزشک برای درمان لرزش دست کودکان

علت لرزش دست در جوانی

لرزش دست در جوانی، می‌تواند مشکلات زیادی را ایجاد کند. حتی برخی افراد ممکن است ناچار شوند حرفه و کار موردعلاقه خود را ترک کنند. به همین دلیل، درمان لرزش دست در جوانی اهمیت بسیاری دارد. کمبود ویتامین‌ها، عوامل متابولیک، ابتلا به بیماری‌های تیروئیدی، توکسین‌ها، استرس و اضطراب و اختلالات حرکتی، مهم‌ترین دلایل علت لرزش دست در جوانی هستند. در ادامه علت لرزش دست در جوانی را بررسی کرده‌ایم:
  • اختلالات روانپزشکی
  • استفاده از مواد مخدر
  • لرزش روانی
  • لرزش جوانه‌ای
  • هیپرتیروئیدی
  • اختلالات عصبی
  • عوارض جانبی داروها

در صورتی که لرزش دست شما دائمی است، حتماً باید با یک پزشک مشورت کرده و ارزیابی دقیق و صحیحی انجام دهید.

علت لرزش دست در بارداری

لرزش دست در بارداری بیشتر به عوامل تغذیه‌ای و روانی بازمی‌گردد. افراد معمولا در این دوران فشار زیادی را تحمل می‌کنند و همین موضوع می‌توان باعث بیماری‌های روانشناختی شود که خود را با لرزش دست نشان می‌دهند.  لرزش دست در دوران بارداری می‌تواند به علت‌های مختلفی باشد، شامل:

  • تغذیه نامناسب
  • اختلالات هورمونی
  • کاهش سطح قند خون
  • اضطراب یا استرس
  • کاهش فعالیت‌های جسمانی یا مصرف زیاد قهوه

در صورت مشاهده کوچکترین لرزش، به پزشک مراجعه کنید.

مشاوره تلفنی با دکتر مغز و اعصاب

علت لرزش دست و پا هنگام عصبانیت

لرزش دست و پا هنگام عصبانیت پاسخ فیزیولوژیکی است که توسط سیستم عصبی بدن ایجاد می‌شود که به عنوان پاسخ جنگ یا گریز شناخته می‌شود. در اینجا عوامل کلیدی موثر در این واکنش آورده شده است:

  • هورمون‌های آدرنالین
  • تنش عضلانی و افزایش فعالیت سیستم عصبی
  • احساسات قوی مانند خشم
  • تنفس سریع یا تهویه بیش از حد

لرزش دست و پا هنگام عصبانیت در درجه اول نتیجه واکنش طبیعی بدن به هیجانات شدید است که به واسطه ترشح هورمون‌های استرس و افزایش تنش عضلانی انجام می‌شود.

علت لرزش دست سالمندان

شاید بتوان گفت کمتر سالمندی را می‌بینیم که لرزش دست را تجربه نکند. به همین دلیل است که لرزش دست در آن‌ها کمتر جدی گرفته می‌شود. لرزش دست در سالمندان، می‌تواند ناشی از طیف وسیعی از علت‌هاباشد که شامل مسائل فیزیولوژیک طبیعی و اختلالات پزشکی مختلف است. برخی از این علل ممکن است جدی باشند و نیاز به ارزیابی و درمان داشته باشند. در زیر به برخی از علل شایع لرزش دست در سالمندان اشاره شده است:

  • بیماری پارکینسون
  • برخی از اختلالات عصبی مانند سکته مغزی
  • مشکلاتی مانند هیپوگلیسمی (کمبود قند خون) یا هیپرتیروئیدی (تیروئید بیش فعال)
  • برخی داروها
  • عقب‌ماندگی شنوایی

علی‌رغم عادی بودن لرزش دست به دلیل کهولت سن، باید به پزشک مراجعه کرد و درمانی که باعث کمتر شدن این لرزش شود را دریافت کرد.

لرزش دست در سالمندان

بیماری‌هایی که باعث لرزش دست می‌شوند شامل چه مواردی می‌شوند؟

لرزش دست می‌تواند ناشی از طیف وسیعی از مشکلات پزشکی باشد. با این که دلایل بالینی هم در این مشکل دخیل هستند، اما بیماری‌های مختلف هم نقش بسزایی در ایجاد این مشکل دارند.

  • لرزش اساسی (Essential Tremor)
  • بیماری پارکینسون (Parkinson’s Disease)
  • تصلب چندگانه (Multiple Sclerosis)
  • سکته مغزی (Stroke)
  • صدمه مغزی تروماتیک (Traumatic Brain Injury)
  • پالسی مغزی (Cerebral Palsy)
  • هیپرتیروئیدیسم (Hyperthyroidism) 
  • بیماری ویلسون (Wilson’s Disease) 

این بیماری‌ها، به طرق مختلف می‌توانند باعث ایجاد لرزش دست در افراد با سنین مختلف شوند. برای همین، برای درمان، نیاز به تشخیص دقیق و ارزیابی کامل پزشکی دارد. اگر لرزش دستتان مداوم است، بهتر است به پزشک مراجعه کنید. در ادامه هر یک را مفصل بررسی خواهیم کرد.

لرزش اساسی (Essential Tremor)

لرزش اساسی (Essential Tremor)، یک اختلال عصبی است که به‌طور معمول با لرزش‌های ناخودآگاه یا تکانش‌ها همراه است، که بیشتر بر دست‌ها اثر می‌گذارد. ویژگی‌های اصلی لرزش اساسی شامل موارد زیر است:

  • معمولاً فرکانس آن 4-12 هرتز (دور در ثانیه) است.
  • این بیماری معمولاً به صورت تقارنی هر دو طرف بدن را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
  • لرزش‌ها می‌توانند با استرس، خستگی، مصرف قهوه و برخی داروها شدت یابند.

لرزش اساسی، در خانواده‌ها انتقال پیدا می‌کند و به عنوان یک بیماری ژنتیک در نظر گرفته می‌شود.

بیماری پارکینسون (Parkinson’s Disease)

بیماری پارکینسون (Parkinson’s Disease) یک اختلال عصبی پیشرونده است که اکثراً با لرزش، سفتی عضلات و مشکلات در حرکت شناخته می‌شود. ویژگی‌های اصلی بیماری پارکینسون شامل موارد زیر است:

  • حرکات غیرارادی و ریتمیک دست و دیگر اعضای بدن
  • سفت شدن عضلات مبتلا به پارکینسون 
  • کاهش سرعت حرکت و تردید در آغاز و توقف حرکات
  • اختلالات متعدد از جمله اختلالات خواب، مشکلات خودکشی و مشکلات حافظه

در صورت ابتلا به پارکینسون، باید تحت مداوای پزشکی قرار بگیرید.

فرد مبتلا به پارکینسون در حال کنترل لرزش دست
فرد مبتلا به پارکینسون در حال کنترل لرزش دست

ام اس (Multiple Sclerosis یا MS) 

ام اس (Multiple Sclerosis یا MS)، یک بیماری اتوایمیونی است که سیستم ایمنی بدن به طور نادرست به اندام‌های عصبی مرکزی حمله می‌کند، به ویژه به میلین که پوششی حول اندام‌های عصبی است. ویژگی‌های اصلی تصلب چندگانه یا همان ام اس، عبارتند از:

  • عدم انتقال پیام‌های عصبی به طور صحیح
  • اختلالات حرکتی (مانند لرزش دست و ضعف عضلانی)، اختلالات حسی (مانند تورم احساسات و درد)، اختلالات ادراکی (مانند مشکلات حافظه و تمرکز)
  • شروع ناگهانی یا تدریجی

برای درمان MS، استفاده از داروهای مهارکننده سیستم ایمنی توصیه می‌شود.

سکته مغزی (Stroke)

سکته مغزی (Stroke)، یک وضعیت پرخطر و ناگهانی در سیستم عصبی است که وقوع آن معمولاً به دلیل انسداد یا شکستگی عروق خونی که به مغز نیرو می‌دهند، اتفاق می‌افتد. ویژگی‌های اصلی سکته مغزی شامل موارد زیر است:

  • سکته مغزی معمولاً به صورت ناگهانی رخ می‌دهد.
  • ضعف یا ناتوانی در یک طرف بدن و لرزش دست
  • انسداد عروق خونی (سکته مغزی ایسکمیک) و یا شکستگی عروق خونی (سکته مغزی هموراژیک)

به طور عمومی، درمان سکته مغزی نیازمند ارائه خدمات پزشکی فوری و مداوم است.

صدمه مغزی ناشی از ضربه (Traumatic Brain Injury یا TBI)

صدمه مغزی ناشی از ضربه (Traumatic Brain Injury یا TBI) وضعیتی ناگهانی است که به دنبال آسیب و ضربه‌ای به سر و مغز رخ می‌دهد. ویژگی‌های اصلی آسیب مغزی ناشی از ضربه، شامل موارد زیر است:

  • TBI به صورت ناگهانی و در نتیجه یک حادثه مغزی اتفاق می‌افتد.
  • علائم TBI می‌توانند شامل درد، گیجی، لرزش دست، مشکلات حافظه و تمرکز باشند.
  • TBI می‌تواند شامل صدمات جزئی (مانند شکستگی‌های ساده) یا صدمات جدی‌تر (مانند شکستگی‌های جمجمه) باشد.

کنترل و درمان پزشکی آسیب مغزی، می‌تواند به کاهش عوارض بلندمدت کمک کند.

پالسی مغزی (Cerebral Palsy)

پالسی مغزی (Cerebral Palsy)، یک اختلال دائمی و غیرپیشرونده است که ناشی از آسیب به بخش‌های مغز در دوران جنینی یا در اولین سال‌های زندگی است. ویژگی‌های اصلی پالسی مغزی عبارتند از:

  • علائم پالسی مغزی شامل شلی عضلات، لرزش‌ دست، اسپاسم (تنش عضلات)، مشکلات در حرکت و تنظیم حرکت
  • ظهور علائم پالسی مغزی به اشکال مختلف

پالسی مغزی، به عنوان یک اختلال مزمن، نیازمند پشتیبانی مداوم و مدیریت مناسب است تا فرد مبتلا به این بیماری بتواند بهترین کیفیت زندگی را داشته باشد.

هیپرتیروئیدیسم (Hyperthyroidism)

هیپرتیروئیدیسم، به دلیل فعالیت زیاد یا بیش از حد بزرگ شدن غده تیروئید، که هورمون‌های تیروئید را تولید می‌کند، رخ می‌دهد. ویژگی‌های اصلی هیپرتیروئیدیسم عبارتند از:

  • افزایش ضربان قلب، افزایش مصرف انرژی، لرزش ناشی از خستگی، لرزش دست
  • مشکلات در گوارش
  • تغییرات در پوست، درد عضلانی و در برخی موارد تورم گلند تیروئید

تشخیص هیپرتیروئیدیسم، معمولاً با اندازه‌گیری سطح هورمون‌های تیروئید در خون و بررسی علائم و نشانه‌های فیزیکی و احساسی فرد تأیید می‌شود.

بیماری ویلسون (Wilson’s Disease)

بیماری ویلسون (Wilson’s Disease)، یک اختلال وراثتی نادر است که به خاطر انباشت نامناسب مس در بدن ایجاد می‌شود. این بیماری به دلیل اختلال در فرآیند افزایش و تخلیه مس از بدن بوسیله کبد رخ می‌دهد. ویژگی‌های اصلی بیماری ویلسون عبارتند از:

  • اختلالات کبدی
  • ناهنجاری‌های عصبی مانند لرزش دست‌
  • زردی یا دیسکولوراسیون (رنگ پوست) در قسمت سیاه چشم (عینک چشم)

تشخیص بیماری ویلسون، معمولاً با آزمایشات خونی برای اندازه‌گیری سطح مس در بدن، آزمایشات کبدی و بررسی نشانه‌ها و علائم بالینی انجام می‌شود.

تست لرزش دست

چرا باید لرزش دست را جدی بگیریم؟

لرزش دست، گاهی خود یک مشکل بزرگ فیزیکی است و گاهی هم، نشانه‌ای از مشکلات جدی سلامتی. برای همین در صورت وقوع، نیاز به ارزیابی و درمان جدی دارد. اگر لرزش دستتان مداوم است، با علائم دیگر همراه است و روی کیفیت زندگی‌تان تأثیر گذاشته است، باید به پزشک مراجعه کنید. پزشک با انجام معاینات بالینی، بررسی تاریخچه پزشکی و انجام تست‌های لازم علت دقیق لرزش را تشخیص داده و درمان مناسب را پیشنهاد می‌دهد. در ادامه، برخی از علل اهمیت جدی گرفتن لرزش دست آورده شده است:

  • لرزش دست ممکن است نشانه یک بیماری خیلی جدی باشد.
  • لرزش دست می‌تواند عملکرد روزانه فرد را تحت‌تاثیر قرار دهد.
  • لرزش دست اگر درمان نشود می‌تواند به صورت دائمی باقی بماند.

در برخی موارد، اگر زود پیگیری شود، می‌تواند به راحتی درمان شود. در مقابل، نادیده گرفتن لرزش دست ممکن است منجر به مشکلات جدی‌تر و پیچیده‌تر در آینده شود.

انواع لرزش دست 

انواع لرزش دست، به‌طور کلی به دو دسته لرزش فعالیتی (action tremor) و لرزش در حین استراحت (resting tremor)، تقسیم می‌شود. از میان این دو، لرزش فعالیتی نسبت به نوع دیگر بیشتر شایع است و زمانی اتفاق می افتد که فرد با شروع کاری، دستانش شروع به لرزش می‌کند. زاویه دید دیگری نسبت به انواع لرزش دست وجود دارد که آن را بر اساس عامل ایجادکننده، به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌کند:

لرزش اساسی (ET)

لرزش اساسی، شایع‌ترین نوع لرزش دست است و به طور معمول، هر دو دست را به طور متقارن تحت تأثیر قرار می‌دهد. این نوع از لرزش، معمولاً در حین حرکات ارادی، به ویژه مشکل در انجام کارهای ظریف مانند نوشتن، ظاهر می‌شود. لرزش اساسی، اغلب به صورت وراثتی انتقال پیدا می‌کند و ممکن است با استرس یا مصرف قهوه شدت بیشتری پیدا کند.

لرزش پارکینسونی (Parkinsonian Tremor)

لرزش پارکینسونی، یک اختلال عصبی‌مغزی است و دلیلش، ابتلا به بیماری به همین نام است. در ابتدا، لرزش پارکینسونی به‌عنوان لرزش در زمان استراحت ظاهر می‌شود؛ به این معنی که هنگامی که عضو تحت تأثیر در حال استراحت است، رخ می‌دهد. این نوع از لرزش، اغلب از یک دست یا بازو شروع می‌شود و ممکن است بعدها سایر بخش‌های بدن را نیز تحت‌‎تأثیر قرار دهد. لرزش پارکینسونی، دارای ویژگی “پیچ‌پیچ” است که در آن شصت و انگشتان به طور پشت و رو حرکت می‌کنند.

لرزش دیستونیک (Dystonic Tremor)

لرزش دیستونیک یا دیستونی، یک اختلال حرکتی که عضلات به طور ناخودآگاه تنگ می‌شوند، مرتبط است. این نوع از لرزش، در زمانی خاص یا حرکات خاص رخ می‌دهد و ممکن است محدود به یک ناحیه (لرزش فوکال) یا نواحی مجاور (لرزش گشتاور) باشد.

لرزش مغزی (Cerebellar Tremor)

لرزش مغزی، ماحصل آسیب یا نقص عمل مخچه است. این بخش دقیقا قسمتی از مغز که کنترل هماهنگی حرکات را دارد، کنترل می‌کند. ابتلا به لرزش مغزی، باعث لرزش در حین حرکات ارادی می‌شود. این نوع از لرزش، اغلب با تقویت هدف (لرزش قصدی) بدتر می‌شود و روی تعادل تأثیر بگذارد.

لرزش دست عصبی

لرزش فیزیولوژیک (Physiologic Tremor)

لرزش فیزیولوژیک، یک لرزش بی‌خطر است و اکثر افراد، آن را تجربه می‌کنند. این نوع از لرزش، اغلب با چشم غیرقابل مشاهده است و ممکن است توسط عواملی مانند خستگی، استرس، قهوه یا برخی از داروها، تشدید می‌شود.

لرزش ارتواستاتیک (Orthostatic Tremor)

لرزش ارتواستاتیک، یک لرزش نادر است که هنگام ایستادن عمودی رخ می‌دهد و معمولاً پاها را تحت تأثیر قرار می‌دهد، اما ممکن است دست‌ها را نیز شامل شود. این نوع از لرزش، معمولا با احساس عدم ثبات هنگام ایستادن نشان داده می‎‌شود و با راه رفتن یا نشستن تسکین می‌یابد.

لرزش روانشناختی (Psychogenic Tremor)

لرزش روانشناختی، لرزشی است که از عوامل روان‌شناختی به جای علل نورولوژیکی به وجود می‌آید. این نوع از لرزش، اغلب در فرکانس و شدت، متغیر است. لرزش روانشناختی ممکن است ناگهان ظاهر شود و ناگهان ناپدید شود و با علائم روان‌شناختی دیگر همراه باشد.

علائم همراه با لرزش دست‌ها

لرزش دست، می‌تواند همراه با علائم مختلفی باشد که ممکن است به علت‌های گوناگونی وابسته باشند. برخی از علائم رایج مرتبط با لرزش دست عبارتند از:

  • حرکات رفت و برگشتی کوچک و ناخودآگاه در دست‌ها
  • دشواری در انجام وظایف روزمره مانند نوشتن
  • لرزش در هنگام حرکت دست یا تلاش برای انجام فعالیت‌های دقیق
  • آشکار شدن لرزش‌ها در زمان استراحت

شناسایی علائم و ارزیابی کامل توسط یک پزشک متخصص، ضروری است تا علت لرزش دست تشخیص داده شود.

علائم لرزش دست

چگونگی تشخیص دلایل لرزش دست

تشخیص علل لرزش دست نیازمند یک ارزیابی جامع توسط پزشک متخصص است که شامل مراحل مختلفی از جمله بررسی تاریخچه پزشکی، معاینه فیزیکی و آزمایش‌های عصبی می‌شود. در اینجا مراحل اصلی تشخیص علل لرزش را در یک جدول، دسته‌بندی می‌کنیم:

بررسی تاریخچه پزشکیمعاینه فیزیکیآزمایش‌های خونآزمایش‌های تصویربرداریآزمایش‌های تخصصیارزیابی روان‌شناختیآزمایش‌های بالینی

سوابق بیماری‌ها

مشاهده لرزش‌هاعملکرد تیروئیدMRI یا CT اسکنالکترومیوگرافی (EMG)بررسی اضطراب و استرسآزمایش دارویی
سابقه خانوادگیارزیابی نورولوژیکسطوح مسسونوگرافیتست لرزش (Tremor Analysis)
داروهاارزیابی سیستم تیروئیدعملکرد کبد و کلیه
علائم و نشانه‌ها

پس از انجام تمامی این مراحل، پزشک می‌تواند علت اصلی لرزش دست را تشخیص دهد و برنامه درمانی مناسبی را پیشنهاد دهد.

درمان لرزش دست چگونه صورت می‌گیرد؟

درمان لرزش دست، با توجه به علت لرزش |آن صورت می‌گیرد. پزشک در ابتدا، با توجه به مراحلی که در قسمت قبلی گفته شد، علت را تشخیص داده و سپس بهترین روش درمان را تجویز می‌کند. در ادامه، انواع روش‌های درمان لرزش دست را بررسی خواهیم کرد:

دارودرمانی

اگر تشخیص پزشک برای درمان لرزش دست ها مبتنی بر دارودرمانی باشد، قبل از تجویز، پزشک با توجه به بیماری که باعث ایجاد لرزش شده، دارو تجویز خواهد کرد. لرزش اساسی، لرزش پارکینسونی و لرزش ناشی از هیپرتیروئیدیسم، از جمله مواردی هستند که پزشک برای کنترل اثرشان، دارو تجویز خواهد کرد. در ادامه، داروهای تجویزی را به تفکیک می‌آوریم:

  • لرزش اساسی؛ بتابلوکرها (پروپرانولول)، پریمیدون و آنتی‌کونولسانت‌ها (گاباپنتین و توپیرامات)
  • لرزش پارکینسونی؛ لوودوپا/کربی دوپا، آگونیست‌های دوپامین (پرامی‌پکسول و روپینیرول) و مهارکننده‌های MAO-B (سلژیلین و راساژیلین)
  • هیپرتیروئیدیسم؛ داروهای ضدتیروئیدی (متی‌مازول و پروپیل‌تیواوراسیل) و بتابلوکرها

توصیه می‌کنیم که بدون مشورت پزشک، به هیچ عنوان این داروها را سرخود، مصرف نکنید.

فیزیوتراپی و توانبخشی

از دیگر روش‌های پزشکی برای درمان لرزش دست، استفاده از تکنیک‌های فیزیوتراپی و توانبخشی است. کمک گرفتن از تمرینات پزشکی، باعث می‌شود به مرور، عضلات دست قوی شده و هماهنگی بیشتری با مغز داشته باشند و در نتیجه، لرزش دست در روند بهبودی قرار گیرد. در ادامه، چند تمرین متداول را نام می‌بریم:

  • تمرینات تقویت عضلات؛ برای بهبود کنترل حرکتی و کاهش لرزش
  • تمرینات هماهنگی؛ برای بهبود هماهنگی و تعادل
  • استفاده از وسایل کمکی؛ مانند ابزارهای خاص برای نوشتن یا خوردن

توجه! تمام این تمرینات، باید تحت نظر دکتر ارتوپدی انجام شوند.

فیزیوتراپی برای درمان لرزش دست
فیزیوتراپی برای درمان لرزش دست

جراحی

جراحی، یکی از راه‌های درمان لرزش دست در مواردی است که با دارو و فیزیتراپی، خوب نمی‌شود. در چنین شرایطی، پزشک قبل از پیشنهاد این روش، چند نوع درمام کم تهاجمی را امتحان می‌کند و در صورتی‌گه جواب مطلوب را نگیرد، جراحی را تجویز می‌کند. در ادامه، دو جراحی تاثیرگذار در درمان لرزش دست را معرفی خواهیم کرد:

تحریک عمیق مغزی (Deep Brain Stimulation – DBS)

تحریک عمیق مغزی، شامل کاشت الکترودها در مغز و اتصال آن‌ها به یک دستگاه تحریک‌کننده در پوست است. این روش، برای بیماران با لرزش‌های شدید و مقاوم به درمان استفاده می‌شود.

تالاموتومی

تالاموتومی، یک روش جراحی که بخشی از تالاموس را از بین می‌برد تا لرزش‌ها کاهش یابد. این روش، معمولاً در موارد شدید و مقاوم به درمان دارویی استفاده می‌شود.

درمان‌های تکمیلی

در مواردی که لرزش دست خفیف‌تر باشد، پزشک از درمان‎های تکمیلی برای درمان لرزش دست استفاده می‌کند. بوتاکس و طب سوزنی، از جمله این روش‌ها هستند. هر دوی این روش‌ها، باعث کاهش لرزش دست می‌شوند.

درمان های تکمیلی برای درمان لرزش دست
درمان های تکمیلی برای درمان لرزش دست

ایجاد تغییر در سبک زندگی

حذف چند عادت نه چندان سخت در روتین روزانه، می‌تواند تاثیر زیادی در درمان لرزش دست داشته باشد. مثلا، کاهش مصرف کافئین و الکل، کم کردن استرس با استفاده از مدیتیشن و یوگا و تمرکز در حرکت دست‌ها، برخی از این موارد هستند که اتفاقا، تاثیر به جایی دارند.

روان‌درمانی و مشاوره

با این که روش‌های عملی برای درمان لرزش دست وجود دارد، اما آن‌ها، برای مواقعی که لرزش، حاصل تکانه‌های عصبی باشد، موثر نیستند. اگر به هیچ کدام از بیماری‌هایی که بالاتر نام بردیم، مبتلا نیستید ولی لرزش دست دارید، بد نیست که به یک روانشناس یا روانپزشک مراجعه کنید. مشاوره روان‌شناختی و روان‌درمانی مخصوصا برای درمان لرزش‌های روان‌زا (Psychogenic Tremors)، کارآمد هستند.

چه زمانی برای مشکل لرزش دست به دکتر مراجعه کنیم؟

دیدار با پزشک برای بررسی لرزش دست در شرایط زیر، توصیه می‌شود:

  • لرزش ناگهانی و جدید
  • تشدید لرزش
  • تداخل با فعالیت‌های روزمره
  • زمان خجالت از لرزش دست
  • علائم همراه با ضعف عضلانی، کاهش وزن ناگهانی، تعریق زیاد، اضطراب شدید یا مشکلات در حرکت
  • داشتن سابقه خانوادگی
  • تغییرات در الگوی لرزش
  • استرس و اضطراب شدید

 اگر لرزش دست دارید و نگران سلامتی خود هستید یا از لحاظ جنبه‌های روانی در فشار هستید، می‌توانید برای تشخیص علت لرزش دست و درمان آن به متخصص مغز و اعصاب مراجعه و درمان مرتبط به آن را بگیرید. شما می‌توانید از لیست موجود در سامانه نوبت‌دهی دکتردکتر، متخصص مغز و اعصاب در سطح کشور را انتخاب کنید. مثلا اگر ساکن تهران هستید، می‌توانید نوبت بهترین دکتر مغز و اعصاب تهران را برای ویزیت حضوری یا غیرحضوری، ثبت کنید. 

درمان پزشکیس برای بهبود لرزش دست

توصیه‌های لازم برای کنترل و کاهش لرزش دست

برای این که در کنترل لرزش دست خود موفق باشید، نیاز است که علاوه‌بر توصیه‌های پزشکی، برای کنترل و کاهش لرزش دست، خودتان هم کارهایی انجام دهید. مثلا:
  • کمتر قهوه و کافئین، مصرف کنید؛
  • مصرف مشروبات الکلی را به حداقل برسانید؛
  • بیشتر ورزش کنید؛
  • مکمل‌های غذایی میل کنید؛
  • مدیتیشن، تمرین تنفسی و یوگا داشته باشید؛
  • تغذیه مناسب داشته باشید.

طبق گزارش منتشر شده در مجله پزشکی نیوانگلند (NEJM)، 

 کمبود منیزیم می‌تواند لرزش دست را تشدید کند. مصرف غذاهایی مانند بادام، اسفناج، و آووکادو می‌توانند در بهبود لرزش دست تاثیرگذار باشند.

علاوه بر این، سعی کنید استراحت کافی داشته باشید و به اندازه کافی، آب بنوشید. در آخر باید به این نکته توجه کنید که هر نوعی از لرزش دست، با درمان تخصصی، درمان می‌شود. از لرزش اساسی گرفته تا لرزش ناشی از دارو،لرزش ناشی از اضطراب و لرزش ناشی از خستگی، همگی قابل بهبود هستند. کافیست که علت لرزش دست را با کمک پزشک پیدا کنید و بعد، درمان لرزش دست را آغاز کنید.

در این راستا، می‌توانید از سامانه ثبت نوبت آنلاین دکتردکتر، کمک بگیرید. کافیست، پزشکان شهر خود را جستجو کرده و اینترنتی، نوبت ویزیت حضوری یا غیرحضوری بگیرید.

منابع:

medlineplus.gov

sciencedirect.com

سوالات متداول لرزش دست

خودارضایی به عنوان یک فعالیت طبیعی و شایع در بین افراد معمولاً تأثیرات جسمانی مستقیمی ندارد که منجر به لرزش دست شود. با این حال، برخی افراد ممکن است پس از خودارضایی تجربه‌ای از لرزش دست داشته باشند که معمولاً به دلایل روانشناختی یا فیزیولوژیکی است.

زمانی که شدت پیدا کند یا اینکه دائمی باشد. 

شکستن قولنج دست، که به ایجاد صدای ترکیدن یا کلیک هنگام خم کردن یا کشیدن انگشتان یا مفاصل دست اشاره دارد، به طور معمول باعث لرزش دست نمی‌شود. این عمل در واقع تخلیه حباب‌های گازی در مایع مفصلی است و معمولاً به خودی خود مضر نیست.

زمان عصبانیت و دعوا، بدن به طور طبیعی وارد یک حالت به نام “واکنش جنگ یا گریز” (Fight or Flight Response) می‌شود که توسط سیستم عصبی سمپاتیک فعال می‌شود.

این مشکل دلایل مختلفی دارد که برای تشخیص آن باید به پزشک مراجعه کنید.

محتوای این مقاله صرفا برای افزایش اطلاعات عمومی شماست و به منزله تجویز پزشکی نیست.
ممکن است شما دوست داشته باشید
185 نظرات
  1. اکرمی می گوید

    سلام من هنگام استرس و شرایط خاص دستام می لرزه و این من رو خیلی اذیت می‌کنه باید چیکار کنم؟

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام
      اضطراب به طور کلی سبب لرزش میشود
      باید بررسی شود در خانواده شما فرد دیگری هم که لرزش داشته باشد ؟
      یک سری از لرزش ها بخاطر ترمور اسانسیل فامیلیال است که به طور کلی نگرانی ندارد و درمان نمیخاهد
      اما اگر اذیتتون میکنه میتوان درمان کرد ،بسته به شدت لرزش، درمان، از دارو تا عمل جراحی می باشد. دارو جز اولین انتخاب درمان است. داروهایی مانند بتا بلاکرها اغلب می تواند لرزش را کنترل یا حتی حذف کند

  2. Anya می گوید

    سلام من ۲۲ سالمه امروز یک دفعه دستمو مشت کردم دستم بی اختیار خیلی به شدت به لرزش افتاد وقتی دستمو باز میکنم نمیلرزه ولی وقتی مشت میکنم فقط دست چپم به شدت میلرزه

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام
      اگر تحت فشار بوده ممکن است در حد چند دقیقه این‌ حالت بروز کند
      اما برطرف میشود، در صورتی که بهبود نیافت ویزیت شوید

  3. Ayda می گوید

    بعدشم من ازعصبی واسترس سردرد تپش قلب تب ولرز ودردقفسه ی سینه بدن دردمیگرم

  4. Ayda می گوید

    سلام من درد قفسه ی سینه ی خیلی شدیدی دارم خیلی اینجوری میشم کسی به دادم نمی رسه تروخدابه دادم برسین

  5. Ayda می گوید

    سلام خانم دکتر من ۱۶سالمه من پارسال یک فیلم آتش سوزی دیدم دست و پا م می لرزید و جلوی در افتادم بیهوش شدم چند شب بدنم می لرزید نمی‌تونستم بخوابم سرم میخورد زمین بعد به خاطر تهمت تقلب بدنم لرزید قلبم درد گرفت فشارم رفت بالا حالم خیلی بد بود تنم می لرزید لطفاً کمکم کنین حمله ی پانیک گرفتم بدنم می‌لرزه شب امتحانم از استرس لرزش دارم

  6. عرفان می گوید

    سلام و درود مامان من درد شدید قفسه سینه و کمر داشتن که با تشخیص دکتر گفت بخاطر افسردگی شدید اینجور شده و قرص هایی بهش داد که الان کنار گذاشته دستاش خیلی میلرزه و راه نمیتونه بره تعادل نداره و هنگام حرف زدن فراموشی داره و یادش رفته همچیو و زبونش شل شده میخواستم ببینم عادیه برای کنار گذاشتن قرصا میشه و باید چیکار کرد

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام
      نام داروها چه بوده و چه مدت مصرف کرده؟
      چه مدته که سرخود قطع کرده؟

  7. پرنیا می گوید

    سلام خسته نباشید
    من ۱۵ سالمه
    وقتی عصبی میشم یا نگران دستام لرزش زیادی پیدا میکنه و سردرد بسیار بدی میگیرم
    یه مدته این اتفاق برام میوفته
    میشه راهنمایم کنید

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام
      اگر دچار سردرد میشین جهت معاینه به متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید

  8. milad می گوید

    سلام وقتتون بخیر
    من داروی پرگابالین برای دیسک کمر مصرف کردم
    بعد بخاطر عوارضش قطع کردم دارو رو
    بعد دو روز، یهو سردرد شدید،تب،لرز،لکنت زبان،لرزش دست داشتم
    جوری بود که سرم داشت از درد می‌میترکید
    هیچ دارویی هم نمیتونم مصرف کنم عوارضش شبیه سرماخوردگی است،مانند چرک گلو،خشکی دهان،گرفتگی صدا،گلو درد
    ۲۴سالمه علتش چی میتونه باشه؟

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام عزیز
      علایمی که گفتین ارتباطی ندارد چون تب نمی دهد

  9. Atena می گوید

    سلام وقت بخیر من یک هفته بیشتر دچار لرزش دست و پا و بی حسی آن شدم و شب ها بیشتر میشه این حالت و عقب سرم هم همش می لرزد چکار کنم خیلی نگرانم

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام
      شرح حالتون کامل نیست
      اما با توجه به لرزش و بی حسی لازمه حتما توسط متخصص مغز و اعصاب معاینه شوید

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

دریافت نوبت آنلاین - دکتر‌دکتر