عوارض رنگ مو بر سلامت مو و پوست سر؛ واقعیت‌هایی که باید بدانید!

عوارض رنگ مو برای افرادی که به طور مرتب از این روش برای پوشاندن سفیدی مو یا تنوع بخشیدن به ظاهر خود استفاده می‌کنند، اهمیت زیادی دارد. محصولات رنگ مو حاوی ترکیبات شیمیایی هستند که استفاده مرتب از این روش ممکن است به ساختار مو آسیب ‌برساند و در افراد مستعد، عوارضی همچون حساسیت پوستی ایجاد کند. 

برخی مطالعات علمی در حال بررسی ارتباط احتمالی استفاده مکرر از رنگ مو، با بروز سرطان یا ناباروری هستند، اما همچنان شواهد کافی درباره آن وجود ندارد. در این مطلب از مجله پزشکی دکتردکتر به مضرات رنگ مو و نکات مهم برای جلوگیری از این عوارض پرداخته‌ایم. 

در انتها اگر سوالی دارید، در قسمت نظرات بنویسید. کارشناس سلامتی دکتردکتر به سوالات شما پاسخ خواهد داد.

عوارض رنگ مو چیست؟

رنگ کردن موها، یک تغییر دلپذیر برای بسیاری از خانم‌ها و آقایان است؛ اما باید بدانیم که آیا رنگ مو ضرر دارد؟ در ادامه به مهم‌ترین عوارض رنگ مو اشاره کرده‌ایم:

حساسیت و مشکلات پوستی

بسیاری از ترکیبات رنگ مو مانند پارا-فنیلن‌دی‌آمین (PPD) و سایر مواد آلرژی‌زا، ممکن است باعث تحریک سطح پوست شوند و حساسیت‌هایی شدید و ناگهانی ایجاد کنند؛ بنابراین، یکی از رایج‌ترین عوارض رنگ مو، بروز واکنش‌های آلرژیک مانند خارش سر، قرمزی، تاول و التهاب در پوست سر، گردن یا حتی گوش‌ها است.

این مشکل به دلیل پوشش وسیع مواد رنگی روی کوتیکول مو و تماس نزدیک با پوست سر ایجاد می‌شود. مواد قلیایی و اکسیدکننده موجود در رنگ مو می‌توانند سد محافظتی پوست را ضعیف کرده و موجب التهاب پوست شوند.

شکنندگی و نازک شدن تارها

نازک و شکننده شدن موها، یکی دیگر از عوارض رنگ مو است که به دلیل تاثیر مواد شیمیایی قوی بر ساختار کراتین مو ایجاد می‌شود. ترکیباتی مانند آمونیاک، پراکسید هیدروژن و رزورسینول، کوتیکول یا لایه محافظ بیرونی مو را باز می‌کنند و پیوندهای پروتئینی طبیعی را می‌شکنند. این فرآیند باعث می‌شود مو رطوبت خود را از دست بدهد و خاصیت ارتجاعی آن کاهش پیدا کند.

ریزش یا کاهش حجم مو

اگرچه رنگ مو به طور مستقیم ریشه مو را از بین نمی‌برد، اما وقتی تار موها ضعیف‌تر شوند، تعداد شکستگی‌ها بیشتر می‌شود و ممکن است ظاهرا ریزش بیشتر به نظر برسد یا تراکم مو کاهش پیدا کند. رعایت نکات مراقبتی پس از رنگ کردن و همچنین استفاده از رنگ موی باکیفیت می‌تواند از ریزش مو و عوارض ناخواسته جلوگیری کند.

افزایش احتمال بروز آسم و مشکلات تنفسی

بخارات ناشی از رنگ مو، به‌ویژه در محیط‌های بسته یا بدون تهویه، ممکن است مجاری تنفسی را تحریک کنند. بنابراین، استنشاق این مواد در افرادی که سابقه آلرژی، آسم یا بیماری‌های مزمن ریوی دارند، ممکن است باعث تنگی نفس، سرفه خشک، سوزش گلو یا حتی حمله آسم شود.

خشکی پوست سر

احساس خشکی و کشیدگی، از تاثیر رنگ مو بر چربی سر است. ترکیبات شیمیایی موجود در رنگ مو (مخصوصا آمونیاک و پراکسید) چربی طبیعی پوست سر را از بین می‌برند و سد محافظتی آن را تضعیف می‌کنند. وقتی این لایه محافظ آسیب ببیند، پوست سر رطوبت خود را سریع‌تر از دست می‌دهد و حالت کشیدگی، پوسته‌پوسته شدن و حتی خارش ایجاد می‌شود. اگر رنگ کردن به‌طور مکرر انجام شود یا زمان ماندگاری رنگ روی مو بیشتر از حد لازم باشد، این خشکی شدت پیدا می‌کند و در برخی افراد به التهاب یا حساسیت منجر می‌شود.

آلرژی یا واکنش‌های ایمنی

هر چند بروز واکنش شدید آلرژیک به رنگ مو معمولا نادر است، اما برخی افراد ممکن است بعد از استفاده از رنگ موهای شیمیایی، دچار علایمی مثل ورم، تاول و قرمزی پوست اطراف چشم یا صورت شوند. توصیه می‌شود حتی اگر تا امروز مشکلی نداشته‌اید، همیشه قبل از استفاده از رنگ موی جدید، آن را روی بخش کوچکی از پوست تست کنید.
نکته! یکی از نکات مهم برای پیشگیری از آلرژی‌های پوستی و آسیب به فولیکول مو، پیشگیری از تماس رنگ مو با ریشه موهاست.

احتمال افزایش خطر ابتلا به سرطان

پژوهش‌های انجام شده در مورد ارتباط بین استفاده از رنگ مو و برخی سرطان‌ها نتایج متفاوتی را نشان می‌دهند. برخی مطالعات نشان داده‌اند که استفاده مکرر از رنگ موی دائمی، ممکن است با افزایش خطر برخی سرطان‌ها مثل سرطان پستان، لنفوم و مثانه مرتبط باشد.

به نقل از وب‌سایت cancer،

هر چند این موضوع به طور کامل اثبات نشده است، اما استفاده بیش از حد از رنگ مو ممکن است با ابتلا به سرطان در برخی افراد مرتبط باشد.

درصورتی‌که مشکلات پوست و مو یا سابقه خانوادگی ابتلا به انواع سرطان را دارید، قبل از رنگ یا دکلره کردن مو، با پزشک مراجعه کنید. در سایت دکتردکتر می‌توانید برای دریافت نوبت بهترین متخصص پوست تهران و سایر شهرها اقدام کنید.

آیا رنگ کردن مو در بارداری ضرر دارد؟

نتایج تحقیقات علمی در مورد مضرات رنگ مو در بارداری نشان می‌دهد که میزان جذب مواد شیمیایی رنگ مو از طریق پوست بسیار ناچیز است و استفاده محدود و اصولی از رنگ مو در بارداری به‌طور کلی ایمن تلقی می‌شود. با این حال، در سه‌ماهه‌ اول بارداری که اندام‌های حیاتی جنین در حال شکل‌گیری هستند، بهتر است از هرگونه تماس با مواد شیمیایی غیرضروری از جمله رنگ مو پرهیز شود، زیرا در این مرحله بدن مادر و جنین هر دو حساسیت بیشتری دارند.

البته رنگ موها معمولا جذب پوستی محدودی دارند، اما بخارات حاصل از آن‌ها می‌تواند از طریق تنفس وارد بدن شود و در صورت تهویه نامناسب، مشکلاتی چون سردرد، تهوع یا تحریک تنفسی برای خانم‌های باردار ایجاد کند.

بهترین رنگ مو برای دوره بارداری، رنگ‌های گیاهی یا بدون آمونیاک است. پیشنهاد می‌شود در زمان رنگ کردن مو حتما از تهویه مناسب استفاده کرده و تا حد امکان از تماس مواد شیمیایی با پوست سر اجتناب کنید.

اگر باردار هستید یا قصد دارید بارداری شوید، انتخاب محصولات ملایم و طبیعی و مشورت با پزشک پیش از رنگ کردن مو، می‌تواند بهترین تصمیم برای حفظ سلامت شما و جنین باشد. ساده‌ترین روش برای پرسیدن سوالات و مشورت با پزشک، استفاده از ویزیت آنلاین دکتر پوست یا دکتر زنان است.

آیا جایگزین‌های طبیعی برای رنگ کردن مو وجود دارد؟

استفاده از رنگ‌های طبیعی به جای رنگ‌های شیمیایی یکی از بهترین روش‌ها برای کاهش آسیب به پوست سر و جلوگیری از مضرات رنگ مو برای سلامتی است. در جدول زیر به بهترین روش‌های جایگزین طبیعی برای رنگ کردن موها اشاره کرده‌ایم:

استفاده از رنگ‌های طبیعی معمولا کم‌خطر است اما معمولا ماندگاری اندکی دارد و تنوع رنگی آن، مانند رنگ‌های شیمیایی نیست.

نکته مهم! برخی ترکیبات گیاهی نیز ممکن است حساسیت‌زا باشند؛ بنابراین، پیش از مصرف آن‌ها نیز، رنگ را روی بخشی از پوست (مانند پوست داخل بازو) تست کنید. 

نکات مهم برای جلوگیری از عوارض رنگ کردن مو

رنگ کردن مو اگرچه ظاهری زیباتر و جوان‌تر به فرد می‌دهد، اما در صورت رعایت نکردن اصول ایمنی می‌تواند به مو، پوست و حتی سلامت عمومی بدن آسیب برساند. انتخاب رنگ مناسب، رعایت فاصله زمانی میان دفعات رنگ و مراقبت‌های پیش و پس از رنگ کردن از مهم‌ترین عوامل در جلوگیری از عوارض هستند. در ادامه به مهم‌ترین نکات برای جلوگیری از عوارض رنگ مو اشاره کرده‌ایم:

• پیش از رنگ کردن، تست حساسیت پوستی را حداقل ۴۸ ساعت قبل انجام دهید.
• از رنگ‌های بدون آمونیاک و گیاهی استفاده کنید.
• در زمان رنگ کردن مو، دستکش پلاستیکی و تهویه مناسب را فراموش نکنید.
• قبل از رنگ کردن موها، پیشانی و گوش‌ها را با وازلین یا کرم بپوشانید تا پوست این نواحی، رنگ نشود.
• پس از رنگ کردن مو، از شامپوها و ماسک‌های مخصوص موهای رنگ‌شده استفاده کنید.
• برای کاهش احتمال واکنش شیمیایی؛ از ترکیب چند رنگ شیمیایی مختلف خودداری کنید.
• بین هر بار رنگ کردن، حداقل ۶ تا ۸ هفته فاصله بگذارید تا مو فرصت ترمیم داشته باشد.
• از ماسک‌های آووکادو، روغن نارگیل یا آرگان برای احیای مو استفاده کنید.
• اگر باردار هستید، تا سه‌ماهه دوم برای رنگ کردن موها صبر کنید یا با استفاده از رنگ‌های طبیعی و گیاهی رنگ موها را تغییر دهید.
• هرگز رنگ مو را روی پوست آسیب‌دیده، زخم‌دار یا دارای التهاب استفاده نکنید.
• در صورت سابقه بیماری‌های پوستی، آسم یا آلرژی، پیش از رنگ کردن با پزشک متخصص پوست یا آلرژی مشورت کنید.

رعایت این موارد ساده، از بروز عوارض شیمیایی جلوگیری می‌کند و باعث می‌شود موها سالم‌تر، براق‌تر و مقاوم‌تر باشند.

رنگ کردن اصولی، راز پیشگیری از عوارض رنگ مو

رنگ کردن مو اگرچه یکی از رایج‌ترین روش‌ها برای تغییر ظاهر و افزایش اعتمادبه‌نفس است، اما در صورت استفاده نادرست می‌تواند به سلامت مو، پوست و حتی بدن آسیب برساند. سعی کنید برای رنگ کردن موها از رنگ‌های باکیفیت و فاقد مواد شیمیایی قوی استفاده کنید.

البته درکنار تمام عوارض رنگ مو، جالب است بدانید که تاثیر رنگ مو بر چربی سر مثبت است و می‌تواند به‌صورت موقت، چربی پوست سر را کنترل کند. در صورتی که پس از رنگ مو دچار مشکلاتی مانند ریزش مو، خارش پوست سر، التهاب یا حساسیت شدید، بهتر است این نشانه‌ها را جدی بگیرید و از خوددرمانی بپرهیزید. برای تشخیص دقیق و درمان موثر، می‌توانید از پلتفرم نوبت‌دهی آنلاین دکتردکتر، نوبت حضوری و آنلاین دکتر پوست و مو را دریافت کنید.

منابع:

nhs.uk

fhi.no

سوالات متداول