نوشته شده توسط 
یک اتفاق رایج که اغلب در بزرگسالان مشاهده میشود، ریزش مو است و گاهی کودکان نیز آن را تجربه می‌کنند. معمولاً ریزش مو به تدریج و در طی سال‌ها بروز می‌دهد، اما گاهی به طور ناگهانی اتفاق می‌افتد. در واقع ریزش مو با توجه به علت زمینه‌ای آن، ممکن است موقت یا دائمی باشد. یعنی گاهی پس از یک دوره کوتاه متوقف شده و هیچ ریزش مویی اتفاق نمی‌افتد. اما گاهی اوقات ریزش مو به صورت دائمی رخ می‌دهد و در این مواقع مراجعه به پزشک پوست و مو لازم و ضروری است. اما ریزش مو چیست و چرا اتفاق می‌افتد؟ ما در این مطلب از مجله پزشکی دکتردکتر به بررسی این موضوع می‌پردازیم و روش‌های درمانی این اختلال را به شما معرفی می‌کنیم.
ریزش مو چیست؟
به کم شدن و از بین رفتن مو‌های بدن ریزش مو می‌گویند که علاوه بر موی سر، ممکن است در قسمت‌های مختلف بدن نیز مشاهده شود. این عارضه به دلایل مختلفی رخ می‌دهد که وراثت و تغییرات هورمونی از مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار در ریزش مو محسوب می‌شوند. باید به این نکته اشاره کنیم که ریزش مو در مردان شایع‌تر از زنان بوده و معمولاً در مردان ریزش مو به صورت طاسی اتفاق می‌افتد و وراثت نقش اصلی را در ریزش موی طاسی شکل دارد. ریزش مو گاهی شدید و مزمن بوده و تمام سر را درگیر میکند، اما گاهی تکه‌ای و موقتی است و تنها بخشی از سر را فرا می‌گیرد و پس از یک دوره کوتاه متوقف میشود.
عوامل مختلفی روی ریزش مو تاثیرگذارند که بیشتر آنها را می‌شناسید اما آیا با دیگر موارد هم آشنایی دارید؟ در ادامه از زبان دکتر الهه لطفی، متخصص پوست، مو و زیبایی بشنوید:
بررسی چرخه رشد مو
معمولاً چرخه رشد فولیکول مو شامل سه فاز است:
آناژن (فاز رشد)
به طور متوسط این فاز در مو‌های سر ۳ سال طول میکشد و طول مو را مشخص میکند. تخمین‌زده شده که در هر زمان، ۹۰ درصد فولیکول‌های مو در این مرحله از چرخه قرار دارند.
کاتاژن (فاز پسرفت)
بعـد از مرحله آناژن، فاز کاتاژن شروع میشود که یک مرحله ناشی از آپوپتوز سلول‌های ماتریکس مو است و به طور متوسط سه هفته طول میکشد و ۱ تا ۲ درصد از همه فولیکول‌های مو را شامل میشود.
تلوژن (فاز استراحت)
تقریباً ۵ تا ۱۰ درصد فولیکول‌های مو را شامل شده و به طور متوسط ۳ ماه طول میکشد.
انواع ریزش مو
ریزش مو انواع مختلفی دارد که هر کدام ویژگی خاص خود را داشته و در اثر علت‌های گوناگونی به وجود می‌آیند. در ادامه هر کدام از آنها را مورد بررسی قرار می‌دهیم.
آلوپسی آندروژنیک
یکی از رایج‌ترین نوع ریزش مو، آلوپسی آندروژنیک است که اغلب زنان و مردان به آن مبتلا می‌شوند. این نوع از ریزش مو غالبا به عنوان ریزش مو با الگوی مردانه یا ریزش مو با الگوی زنانه شناخته میشود. این عارضه کاملا ارثی است اما با دارو یا جراحی قابل کنترل است.
تلوژن افلوویوم
در ریزش موی تلوژن تعداد بسیار زیادی از فولیکول‌های پوست سر، به صورت همزمان، وارد فاز استراحت می‌شوند. اگر فولیکول‌ها پس از این فاز، مرحله رشد بعدی را شروع نکنند، ریزش مو در کل سر اتفاق می‌افتد و مو‌های جدید رشد نخواهند کرد. شاید تلوژن افلوویوم به طاسی کامل منجر نشود، اما در اثر این عارضه ممکن است شما حدود ۳۰۰ الی ۵۰۰ تار موی خود را به صورت روزانه از دست بدهید.
ریزش مو با الگوی مردانه
معمولاً ریزش مو در مردان پس از دوران بلوغ آغاز شده و برای سال‌ها یا حتی دهه‌ها ادامه پیدا میکند. این نوع از ریزش مو از بخش بالایی شقیقه ها و همچنین در بخش‌های فوقانی سر آغاز میشود. در نهایت طبق این الگوی ریزش، یک حلقه از موها در بخش تحتانی جمجمه باقی می‌ماند. ریزش مو در بسیاری از مردان با پیروی از این الگو آغاز شده و در آخر به طاسی کامل فرد ختم میشود.
ریزش مو با الگوی زنانه
در الگوی زنانه ریزش مو، ابتدا تار‌های مو نازک شده و معمولاً پس از دوران بلوغ ریزش مو آغاز میشود. این در حالی است که خط موی آنها معمولاً تغییر نمی‌کند. در واقع ریزش مو در بسیاری از خانم‌ها به عنوان یک بخش طبیعی از فرایند افزایش سن آنها محسوب میشود. به ندرت ریزش مو با الگوی زنانه به طاسی کامل ختم میشود و اغلب با فرآیندهای مراقبت از مو قابل کنترل است.
آناژن افلوویوم
آناژن افلوویوم ریزش سریع موها است که در نتیجه درمان‌های پزشکی، مانند شیمی درمانی، رخ می‌دهد. دارو‌هایی که در این روش درمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد، بسیار قوی بوده و با سرعت زیادی می‌تواند سلول‌های سرطانی را از بین ببرند.
آلوپسی آره آتا یا طاسی منطقه‌ای
آلوپسی آره آتا یک بیماری خود ایمنی محسوب میشود که طی آن سیستم ایمنی بدن به بافت‌های سالم از جمله فولیکول‌های مو نیز حمله میکند. این اتفاق باعث ریزش شدید موها شده و در عین حال از رشد مو‌های جدید نیز جلوگیری خواهد کرد. این عارضه می‌تواند بزرگسالان و حتی کودکان را نیز تحت تأثیر قرار دهد. گاهی دلیل ریزش مو ناگهانی نیز وجود این بیماری خود ایمنی است که بدون هیچ هشدار قبلی آغاز میشود.
تینیا کپیتیس (کچلی سر)
تینیا کپیتیس نوعی عفونت قارچی پوست سر است که اغلب آن را با عنوان کرم حلقوی پوست سر نیز می‌شناسند. این عارضه یکی از علل شایع ریزش مو در کودکان محسوب میشود. تینیا کپیتیس باعث ریزش مو‌های کودکان به صورت تکه‌های دایره‌ای کوچک میشود.
تریکوتیلومانیا
افرادی که به تریکوتیلومانیا مبتلا می‌شوند، مو‌های خود را آنقدر می‌کشند تا از جا کنده شوند. این افراد به سختی می‌توانند این عادت خود را ترک کنند.
علت ریزش مو
ریزش مو به علت موارد مختلفی رخ می‌دهد که در ادامه به بررسی عوامل مؤثر بر این اتفاق می‌پردازیم. برای جلوگیری از ریزش مو باید با دلایل آشنا باشید.
عامل ژنتیکی
یکی از شایع‌ترین علل ریزش مو که معمولاً با اصطلاح طاسی نیز شناخته میشود، ژنتیک است. با افزایش سن عامل ژنتیکی می‌تواند به ریزش تدریجی موها منجر شده و در الگو‌های قابل پیش‌بینی خاصی ظاهر شود.
ریزش مو ناشی از استرس بیش از حد
استرس باعث ایجاد تنش شده و بدن را در معرض شوک فیزیکی قرار می‌دهد. در پی این اتفاق ریزش مو رخ می‌دهد و تار‌های آن را نازک خواهد کرد. اما این علت ریزش مو، موقتی بوده و تا حدودی قابل درمان است.
ریزش مو با الگوی مردانه
معمولاً طاسی در مردان به دلیل عوامل ژنتیکی و ژن‌ها بیشتر از زنان اتفاق می‌افتد و هورمون‌های مردانه است که در افزایش ریزش مو نقش دارند.
ریزش مو بر اثر عفونت مقاربتی
در صورتی که عفونت مقاربتی (STI) درمان نشود، به ریزش مو منجر خواهد شد. سیفلیس نیز یک بیماری مقاربتی است که اگر به درستی درمان نشود، شاهد عوارضی همچون ریزش موی تکه‌ای در پوست سر، ابرو‌ها، ریش و غیره خواهید بود.
ریزش موی هورمونی
یکی دیگر از عوامل تأثیرگذار در ریزش مو، تغییرات هورمونی است. گاهی تغییرات هورمونی به ریزش مو منجر شده و به طور دائم یا موقت ادامه پیدا میکند. در واقع موی سر به دلایل متعددی مانند بارداری، زایمان و دوران یائسگی و برخی مشکلات در غده تیروئید دچار ریزش میشود.
کم خونی فقر آهن
افرادی که کم خونی داشته و از فقر آهن رنج می‌برند، معمولاً مو‌های نازک و شکننده‌ای دارند. از برجسته‌ترین علائم کم خونی و فقر آهن می‌توان به ریزش مو اشاره کرد که در نتیجه کمبود آهن در بدن ایجاد میشود. در هنگام کم خونی، تعداد گلبول‌های قرمز خون کم شده و اکسیژن‌رسانی به سلول‌های بدن از جمله فولیکول‌های مو کاهش پیدا کرده و موها در معرض ریزش قرار می‌گیرند.
عوارض جانبی دارو‌ها و مکمل‌ها
گاهی علت ریزش مو می‌تواند ناشی از عوارض جانبی برخی دارو‌ها مانند داروهای مورد استفاده در درمان سرطان، آرتریت، افسردگی، مشکلات قلبی، نقرس و فشار خون بالا باشد.
ریزش مو بر اثر کراتینه و رنگ مو
کراتینه و رنگ مو به ساقه موها آسیب می‌زند و در طولانی مدت می‌تواند به ریشه آنها نیز آسیب‌زده و به ریزش مو منجر شود. در صورت عدم توجه به این موضوع و استفاده زیاد از مواد شیمیایی، ممکن است این آسیب دائمی و برگشت ناپذیر باشد.
ریزش مو بر اثر شیمی درمانی
گاهی فرد پس از ابتلا به سرطان، برای درمان نیاز به شیمی درمانی دارد. در اثر شیمی درمانی، فرد دچار ریزش مو شده که گاهی موقتی بوده و پس از درمان قطع میشود. ریزش مو در هنگام شیمی درمانی به این دلیل است که درمان بر اساس حمله به سلول‌هایی انجام میشود که به سرعت بازسازی و تکثیر می‌شوند. فولیکول موها و بافت‌های پوشاننده دستگاه گوارش نیز شامل این موارد خواهند شد.
بارداری و زایمان
در دوران بارداری تراکم و ضخامت مو در زنان افزایش پیدا میکند. به همین دلیل هورمون‌هایی که موها را در بدن حفظ می‌کنند، پس از زایمان به نسبت طبیعی خود بازگشته و موها به سرعت میریزند.
سندرم تخمدان پلی کیستیک
این بیماری که زنان را تحت تأثیر قرار می‌دهد (PCOS) نامیده میشود. گاهی اوقات ریزش مو بر اثر بیماری‌های جانبی مانند سندرم تخمدان پلی کیستیک رخ می‌دهد؛ زیرا این بیماری بر میزان هورمون‌های بدن تاثیر گذاشته و به ریزش مو در پوست سر منجر میشود.
ریزش مو چه علائمی دارد؟
مانند هر اختلالی، ریزش مو نیز با علائم و نشانه‌های خاصی همراه است که در ادامه به آنها اشاره می‌کنیم.
- نقاط طاسی دایره‌ای یا چندتکه‌ای
- کم‌پشت شدن مو‌های سر
- ریزش موی کل بدن
- پوسته‌پوسته شدن پوست
- ضعیف شدن ناگهانی مو
جلوگیری از ریزش مو
از طریق روش‌های مختلفی می‌توان از ریزش مو جلوگیری کرد که مهم‌ترین آنها عبارتند از:
- از وسایلی که حرارت زیادی دارند، برای موها استفاده نکنید.
- از درست کردن مدل مو‌هایی که مو‌های شما را میکشد، پرهیز کنید.
- تا جایی که امکان دارد موها را رنگ و با مواد شیمیایی سفید نکنید.
- از شامپوی ملایم و مناسب مو‌های خود استفاده کنید.
- از یک‌شانه یا برس نرم و با الیاف طبیعی استفاده کنید.
- از نور درمانی با سطح پایین برای مو‌های آسیب دیده استفاده کنید.
- مصرف مکمل‌های غذایی را فراموش نکنید.
- از روغن‌های طبیعی استفاده کنید.
- برای افزایش جریان خون، به طور مداوم پوست سر را ماساژ دهید.
- از سیگار کشیدن خودداری کنید.
درمان ریزش مو
در رابطه با درمان ریزش مو باید بگوییم که درمان‌های مؤثری برای برخی از الگو‌های ریزش مو وجود دارد. در واقع با استفاده از این روش‌ها می‌توان روند ریزش مو را معکوس کرد یا حداقل از نازک‌تر شدن مو جلوگیری کرد. در ادامه روش‌های درمانی ریزش مو را معرفی می‌کنیم.
معرفی درمان‌های دارویی
اگر ریزش مو به دلیل ابتلا به یک بیماری خاص باشد، درمان بیماری در اولویت قرار می‌گیرد. پزشکان ممکن است برای فرد داروهای ضد التهاب و سرکوب‌کننده دستگاه ایمنی بدن مانند پردنیزولون (Prednisolone) را تجویز کنند. علاوه بر این اگر داروی خاصی عامل ریزش مو شده باشد، پزشک معمولاً به بیمار توصیه میکند، حداقل به مدت سه ماه از مصرف آن دارو خودداری کند. از داروهای ضد ریزش که برای طاسی نیز کاربرد دارند، می‌توان موارد زیر را نام برد:
- ماینوکسیدیل
- فیناستراید
- داروی خوراکی دوتاستراید
- داروهای ضد بارداری خوراکی برای زنان
- اسپیرونولاکتون
لیزرتراپی
روش درمانی دیگر لیزرتراپی مو با لیزر کم‌توان یا لیزر سرد است. این روش درمانی که برای زنان و مردان انجام می‌گیرد از سوی سازمان‌های معتبر دنیا از جمله سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) مورد تایید قرار گرفته است. پژوهش‌هایی که انجام گرفته‌اند، کارایی این روش درمانی را برای درمان ریزش مو تأیید کرده و گزارش دادند که بیماران شاهد تقویت مو و تراکم در نواحی سابقا کم پشت بودند
جراحی کاشت مو
رایج‌ترین نوع ریزش مو دائمی، ریزش منطقه‌ای مو است که معمولاً تنها مو‌های فرق سر فرد ریزش پیدا میکند. کاشت مو یا جراحی ترمیمی می‌تواند بهترین گزینه برای این دست از افراد باشد.
در جراحی کاشت مو، یک متخصص پوست و مو یا جراح زیبایی، قسمت‌های‌ریزی از پوست که حاوی چند تار مو هستند را از پشت سر یا نواحی پرپشت دیگر برمی‌دارد و به فرق سر پیوند می‌زند.
تست تشخیص ریزش مو
گاهی وجود برخی بیماری‌ها، سابقه خانوادگی و تغذیه نامناسب می‌توانند باعث ریزش مو شده و پزشک پس از معاینه تا حدودی علت را تشخیص می‌دهد. اما اگر علت ریزش مو بعد از معاینه مشخص نشود، انجام آزمایش‌های زیر لازم و ضروری است:
آزمایش خون
این آزمایش می‌تواند به تشخیص بیماری‌هایی مانند تیروئید، دیابت و لوپوس که باعث ریزش میشود، کمک کند.
تست کشیدن مو (pull test)
در این روش پزشک دسته‌ای از موها را به آرامی کشیده تا مشخص کند چه میزانی از موها میریزند. در واقع او با استفاده از این تست می‌تواند استحکام مو را ارزیابی کند و تشخیص دهد که این عارضه در چه مرحله‌ای است.
نمونه‌برداری از پوست سر (بیوپسی)
پزشک از پوست سر یا چند تار موی کنده شده بیمار نمونه گرفته و ریشه‌های موها را بررسی میکند. با استفاده از این روش می‌تواند بفهمد که عفونت باعث این مشکل شده است یا خیر.
دستگاه سنجش مو
پزشک در این روش اختلالات مربوط به ساقه مو را تشخیص می‌دهد.
فاکتور‌های خطر ریزش مو
از مهم‌ترین عوامل که می‌توانند خطر ریزش مو را در افراد افزایش دهند، عبارت‌اند از:
- استرس و فشار روانی
- سابقه خانوادگی طاسی از طرف پدر یا مادر
- تغذیه نامناسب
- کاهش وزن قابل‌توجه در کوتاه‌مدت
- برخی موارد زمینه‌ای مانند دیابت و لوپوس
علت ریزش مو در زنان چیست؟
معمولاً حدود ۵۰ درصد از زنان ریزش مو را تجربه می‌کنند. این در حالیست که برخی افراد تصور کنند، که مشکل ریزش مو در زنان به اندازه مردان جدی نیست. در زنان علاوه بر مسائل ارثی و ژنتیکی، گاهی رژیم‌های غذایی سخت و کمبود ویتأمین نیز باعث ایجاد این مشکلات خواهد شد.
از علل ریزش مو در زنان علاوه بر موارد گفته شده می‌توان به بارداری، اختلالات تیروئید، کم خونی و حتی یائسگی نیز اشاره کرد.
علت ریزش مو در مردان چیست؟
معمولاً ریزش مو در بیشتر مردان به صورت طاسی با الگوی مردانه دیده میشود که به این حالت آلوپسی آندروژنیک می‌گویند. علت اصلی این نوع ریزش، ژن‌های دریافت‌شده از والدین است. به همین دلیل، اگر در اقوام نزدیک شما شخصی دچار این طاسی با الگوی مردانه شده، به احتمال زیاد این ژن در شما نیز وجود دارد.
علاوه بر این ممکن است علت ریزش مو در مردان مشکلات پزشکی مانند کم خونی، اختلالات تیروئید و رژیم غذایی نامناسب باشد. همچنین برخی داروهای مربوط به سرطان، آرتروز، افسردگی و مشکلات قلبی نیز باعث ایجاد این مشکل خواهد شد.
ریزش مو ابرو نشانه چیست؟
علت ریزش ابرو‌ها مانند موی سر می‌تواند به دلایل مختلفی ایجاد شود. برای مثال آلوپسی آره آتا (بیماری خودایمنی) یکی از دلایل ریزش ابرو است. این اختلال می‌تواند باعث ریزش کل موها شده یا به صورت سکه‌ای نیز اتفاق بیفتد. همچنین کمبود مواد مغذی در رژیم غذایی نیز باعث آسیب به ابرو‌ها خواهد شد.
معمولاً اگزما باعث خارش، قرمزی و تحریک پوست خواهد شد. این عارضه گاهی به فولیکول‌های مو در ابرو آسیب وارد میکند. همچنین بیماری‌های دیگری مانند پسوریازیس، درماتیت تماسی و بیماری‌های تیروئیدی از علل دیگر ریزش ابرو هستند. پزشک برای درمان ریزش ابرو باید ابتدا بیماری را تشخیص دهد و سپس برای درمان ریزش اقدام کند.
تغذیه و ریزش مو
تغذیه نقش به سزایی در ریزش مو یا سلامت موها دارد. به همین دلیل اگر کالری، پروتئین، روی، ویتامین گروه ب و آهن کافی به بدن نرسد، چرخه رویش موها متوقف شده و مو‌های زیادی را از دست خواهید داد. پس لازم است موارد زیر را در برنامه غذایی روزانه خود بگنجانید تا دچار ریزش موی مزمن نشوید:
- ماهی‌های چرب
- تخم مرغ
- دانه چیا
- سبزیجات سبز برگ
- بادام
- فلفل دلمه‌ای قرمز
- آووکادو
- لوبیا
- صدف
- میگو
- گوشت قرمز
برابی خردی محصولات مراقبتی و ضدریزش مو روی عکس زیر بزنید:
ریزش مو را جدی بگیرید و برای درمانش به موقع اقدام کنید
ریزش مو یک اتفاق شایع در میان افراد است و ریزش تعداد مشخصی از تار‌های مو در طول روز اتفاقی طبیعی بوده و جای نگرانی نیست. اما گاهی ریزش مو آن قدر زیاد است که نشان دهنده یک اختلال یا بیماری ژنتیکی است. به همین دلیل اگر متوجه ریزش شدید مو‌های خود شدید، در سریع‌ترین زمان ممکن موضوع را با پزشک در میان بگذارید تا با انجام آزمایشات مختلف، علت را پیدا کند.
منابع:
با سلام
خانم مسن ۷۲ساله،بعد از عمل جراحی فتق دچار علائم سوزن سوزن شدن شدید در ناحیه دست و آرنج شده بود با مراجعه به دکتر اعصاب و با تجویز قرص از جمله پرگابالین (لیریکا) سوزن سوزن شدن دستت خوب شده است ولی آلان علائم دیگری او آزار می دهد از جمله سست بودن بدن احساس ضعف داغ بودن بدن احساس ترس استرس بالا و بعضی وقتها احساس میکند در تکلم مقداری ناتوان است میگوید لبان و دهنم برای حذف زدن جمع نمی شود زبانش هم خود به خود حرکت میکند اشتها ندارد الان هم قرص اعصاب میخورد شبها هم نمی تواند راحت بخوابد دارو ها پرگابالین تری فلو پرازین داروی خواب
کلرپوکساید لطفا راهنمای کنید ممنون
سلام
داروهای تجویزی پزشک مصرف گردد
یک ماه دیگر مجددا جهت ویزیت به پزشکشان مراجعه شود
با سلام پسری ۱۶ ساله یک ماه پیش دچار ابله مرغان شد الان شدیدا ریزش مو دارد این ریزش چقدر طول میکشد و ایا مو های ریخته شده دوباره ترمیم میشود
سلام
دوست عزیز
اگر شدت ریزش مو زیاد است باید توسط متخصص پوست ویزیت شود و آزمایش صورت گیرد
سلام وقت بخیر من یک ماهه ریزش موی شدیدگرفتم بیست روزپیش نزدپزشک متخصص پوست رفتم بامعاینه موهام گفت به علت رنگ مویی که دوماه قبل گذاشتی حالا اثرگذاشته وریزش پیدا کرده برام ماینوکسیدیل تونیک ضدریزش سریتا وقرص تقویت مو تجویزکرد الان ۲۰روزگذاشته وهمه رودقیق مصرف کردم ریزشم شایدبدترشده ولی بهترنشده دیگه چیزی نمونده کلا کچل بشم تروخداراهنمایی کنید متشکرم♥️