علت استفراغ کودکان چیست و نحوه درمان استفراغ کودکان چگونه است؟

استفراغ کودکان
اشتراک گذاری 5 نظر
خلاصه این مقاله را بشنوید

یکی از مواردی که نگرانی والدین را به همراه دارد، استفراغ کودکان است. در کودکان، به دلیل عدم قدرت سیستم گوارشی، استفراغ بسیار رخ می‌دهد. علت استفراغ کودکان می‌تواند شامل عفونت‌های ویروسی، مسمومیت غذایی و گاهی مشکلات روانی باشد که در اکثر اوقات، نگران‌کننده‌ نیست. والدین، پس از مشاهده برخی از علائم همچون تب و خشکی دهان، رو به درمان‌های خانگی می‌آورند، اما باید در نظر داشت که درمان استفراغ کودکان در موارد حاد حتما باید زیر نظر پزشک و معالج خبره باشد.

در ادامه به بررسی علائم استفراغ کودکان، راه‌های درمان اصولی و توصیه‌های پزشکی مرتبط در مجله‌ی سلامت و پزشکی دکتر‌دکتر خواهیم پرداخت تا در صورت بروز با این مشکل بتوانید به بهترین شکل ممکن با آن برخورد کرده و دچار مشکلات بزرگ‌تری نشوید. مطالعه این مطلب، حدودا 9 دقیقه طول خواهد کشید. 

اگر سوالی دارید، می‌توانید در انتهای همین مطلب و در بخش نظرات بنویسید تا کارشناس سلامتی دکتردکتر، پاسخ دهد.

استفراغ کودکان چیست؟

استفراغ کودکان، زمانی رخ می‌دهد که محتویات معده کودک از طریق مری به دهان برگردانده می‌شود. حالت تهوع احساس بیماری در قسمت پایین معده است. در حالی که در بزرگسالان و کودکان بزرگتر تهوع ممکن است با استفراغ همراه باشد، کودکان زیر 3 سال معمولاً نمی‌توانند بگویند که آیا تهوع دارند یا خیر. بیشتر مواقع، استفراغ جدی نیست و درمان خانگی معمولاً ناراحتی کودک را تسکین می‌دهد.

تفاوت بین استفراغ و بالا آوردن در نوزادان در این است که استفراغ، قوی و مکرر است اما بالا آوردن، معمولاً بلافاصله پس از تغذیه اتفاق می‌افتد. همچنین بالا آوردن، بدون زحمت است و باعث ناراحتی کودک نمی‌شود. زمان استفراغ در کودکان 6 ساله و دیگر بچه‌ها، باید حواستان باشد که کودک را برگردانده و اجازه ندهید که غذا دوباره به سمت مری برگشته و باعث خفگی شود. اگر فرزندتان دچار استفراغ‌های متمادی شده، بهتر است که به پزشک اطفال مراجعه کنید. برای آگاهی بیشتر در این حوزه، می‌توانید مقاله تخصص اطفال چیست را مطالعه کنید. با این کار، دقیقا می‌دانید که چه انتظاری از پزشک معالج، داشته باشید. 

علائم همراه با استفراغ کودکان

علائم همراه با استفراغ کودکان

استفراغ کودکان خود یکی از علائمی است که می‌تواند نشانه‌ی مشکلات دیگری در بدن کودکان باشد. والدین باید آگاهی کامل نسبت به استفراغ کودک خود و وضعیت سلامت جسمی او داشته باشند تا بتوانند به‌موقع عمل کرده و شرایط را مدیریت کنند. در ادامه برخی از علائم همراه با استفراغ کودکان را معرفی کرده‌ایم:

  • تب
  • اسهال
  • درد شکم
  • بی‌حالی
  • از دست دادن اشتها
  • کم‌آبی
  • کاهش ادرار
  • خشکی دهان
  • کاهش اشک
  • سرگیجه
  • ضعف

کودکان نسبت به بزرگسالان حساسیت بیشتری داشته و ممکن است نسبت به محرک‌ها سریع‌تر واکنش نشان دهند. والدین باید نسبت به واکنش‌های کودک خود آگاهی کافی داشته باشند و در صورت مشاهده‌ی علائم نگران‌کننده، به سرعت به دکتر کودکان مراجعه کنند. مشاهده این نشانه‌ها در کودک، می‌تواند علائم یک مشکل جدی باشد که باید توسط متخصص اطفال، ارزیابی‌های تخصصی‌تر انجام شود. در اولین فرصت، کودک را به بهترین متخصص اطفال شهرتان نشان دهید. نگران یافتن بهترین متخصص اطفال شهر خود نباشید. چرا که، شما در هر شهری از ایران باشید، به بهترین دکترهای اطفال دسترسی خواهید داشت. برای مثال اگر ساکن تهران هستید، می‌توانید از میان بیش از ۲۷۵ دکتر کودکان تهران برای دریافت نوبت از بهترین متخصص مورد نظر خود اقدام کرده و مراقبت‌های بهداشتی لازم برای کودک را دریافت کنید.

تب و اسهال از علائم استفراغ کودکان

انواع استفراغ کودکان

حالا که کمی با علائم استفراغ کودکان آشنا شدیم، بهتر است انواع استفراغ را از یکدیگر جدا کنیم. با به دست آوردن شناخت نسبت به هر نوع استفراغ، می‌توان در مواقع بروز مشکل، به خوبی تصمیم گرفت و از بروز مشکلات بزرگ‌تر جلوگیری کرد. در جدول زیر انواع استفراغ همراه با ویژگی‌ها بیان شده است:

نوع استفراغویژگی‌ها و علائم همراه
استفراغ ناشی از عفونت ویروسی یا مسمومیت غذاییمعمولاً با علائمی مانند تب و اسهال همراه است
استفراغ مزمنبه طور مکرر و در طول زمان اتفاق می‌افتد؛ می‌تواند نشانه‌ای از رفلاکس معده یا انسداد روده باشد
استفراغ خونی یا استفراغ حاوی صفرا (استفراغ حاد)ممکن است نشانه‌ای از خونریزی داخلی یا انسداد جدی در دستگاه گوارش باشد و نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد
استفراغ ناشی از مشکلات سیستم عصبیمشکلاتی مانند میگرن یا سندرم استفراغ دوره‌ای می‌توانند باعث این نوع استفراغ شوند و نیاز به بررسی دقیق‌تر و درمان خاص دارند

همان‌طور که مشاهده کردید، برخورد درست با هر کدام از انواع استفراغ کودکان متفاوت بوده و باید والدین با آگاهی نسبت به این قضیه، بتوانند بهترین کار را در مواجهه با این مشکل انجام دهند. شاید بتوان در برخورد با استفراغ مزمن، سهل‌انگارانه‌تر رفتار کرد اما در برخورد با استفراغ حاد باید فورا و به‌صورت اورژانسی به متخصص اطفال مراجعه کنید. 

مشاوره تلفنی و آنلاین با دکتر اطفال

علت استفراغ کودکان چیست؟

علت استفراغ کودک از مسمومیت غذایی تا عفونت‌های ویروسی را شامل می‌شود. با شناخت کافی راجع به استفراغ کودک و علل رخ دادن آن، می‌توانید در موارد مواجهه با این مشکل، بهتر برخورد کنید. زیرا اغلب، این مشکل با درمان خانگی قابل رفع شدن است. در ادامه برخی از علت‌های معمول استفراغ کودک را معرفی خواهیم کرد:

علت استفراغ کودکانتوضیحات
عفونت‌های ویروسیعفونت‌های ویروسی مانند روتاویروس می‌توانند باعث التهاب معده و روده و در نتیجه استفراغ شوند.
مسمومیت غذاییمصرف غذای آلوده به باکتری‌ها، ویروس‌ها یا سموم می‌تواند منجر به استفراغ شود.
مشکلات گوارشیرفلاکس معده، انسداد روده یا حساسیت‌های غذایی ممکن است باعث استفراغ مکرر شوند.
مشکلات سیستم عصبیمشکلاتی مانند سردرد میگرنی یا سندرم استفراغ دوره‌ای می‌توانند باعث استفراغ شوند.
عوامل روانیاسترس و اضطراب نیز می‌توانند در برخی کودکان به استفراغ منجر شوند.
بیماری حرکت (بیماری مسافرتی)ممکن است کودک شما در مسافرت دچار حالت تهوع و استفراغ شود اما این مورد تنها لحظه‌ای بوده و برطرف خواهد شد.
داروعوارض برخی از داروها ممکن است حالت تهوع و استفراغ باشد.

اینکه چه عاملی باعث رخ دادن استفراغ در کودکان شده است، از آن جهت اهمیت پیدا می‌کند که اقدامات پزشکی و نوع داروی تجویزی برای هریک با دیگری کاملا متفاوت است.

علت استفراغ کودک بعد از خوردن غذا

یکی از اتفاق‌های شایع در کودکان، استفراغ بعد از خوردن غذاست. این مشکل، معمولاً در نوزادان بیشتر رخ می‌دهد. یکی از دلایل شایع آن می‌تواند حساسیت‌های غذایی باشد. البته در برخی موارد نیز خوردن بیش‌ازحد غذا، خود عامل این شرایط است. به‌طور کلی، این مشکل ممکن است به دلایل زیر رخ دهد:

  • خوردن غذای زیاد
  • هضم ناقص
  • حساسیت غذایی
  • عفونت گوارشی
  • عوامل روانی مانند استرس و اضطراب

اگر کودکتان بعد از خوردن غذا، استفراغ می‌کند، بهتر است به پزشک مراجعه کرده و از بروز مشکلات بیشتر جلوگیری کنید.

کودکی در حال استفراغ در کیسه پلاستیکی

علت تهوع و استفراغ کودکان

استفراغ در کودکان می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد. یکی از شایع‌ترین آن‌ها، ویروس گاستروانتریت است. این ویروس که به‌طور عمومی به آن “گاسترو” می‌گویند، یکی از رایج‌ترین دلایل استفراغ حاد در کودکان است. این ویروس می‌تواند باعث التهاب معده و روده شود و علائم دیگری مانند اسهال و درد شکم نیز به همراه داشته باشد.

  • عفونت‌ها: علاوه بر گاستروانتریت، عفونت‌های دیگر مانند سرماخوردگی یا عفونت مجاری ادراری نیز می‌توانند منجر به استفراغ شوند. این عفونت‌ها ممکن است سیستم ایمنی کودک را ضعیف کرده و باعث استفراغ شوند.
  • مسمومیت غذایی: مصرف غذاهای آلوده به باکتری‌ها، ویروس‌ها یا سموم می‌تواند باعث مسمومیت غذایی و در نتیجه استفراغ شود. علائم مسمومیت غذایی معمولاً به سرعت پس از مصرف غذای آلوده ظاهر می‌شوند.
  • آلرژی غذایی: آلرژی به برخی غذاها نیز می‌تواند منجر به استفراغ شود. این واکنش‌ها معمولاً پس از مصرف غذایی که کودک به آن حساسیت دارد، رخ می‌دهند و ممکن است با علائم دیگری مانند خارش، کهیر یا تورم همراه باشند.

و در نهایت، شرایطی مانند ریفلاکس معده به مری یا انسداد روده نیز می‌توانند موجب استفراغ در کودکان شوند. این مشکلات نیاز به بررسی پزشکی دقیق‌تری دارند. پس در صورت مشاهده این شرایط، حتما به پزشک مراجعه کنید. 

درمان استفراغ کودکان

حالا که با علل و نشانه‌های استفراغ کودکان به‌خوبی آشنا شدید، باید به درمان آن بپردازیم. به‌طور کلی استفراغ در کودکان بسیار شایع بوده و نیازی به نگرانی و درمان خاصی ندارد. در شرایطی که استفراغ تداوم داشته باشد و علت آن مشکل خاصی در سلامت کودک باشد، باید به درمان پرداخت. از انواع درمان‌های استفراغ می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • درمان دارویی استفراغ کودکان
  • درمان خانگی استفراغ کودکان
  • درمان سریع استفراغ کودکان
  • درمان استفراغ ویروسی در کودکان
  • درمان استفراغ کودکان در شب
  • درمان استفراغ کودک در صبح
  • درمان استفراغ کودکان بعد از خوردن دارو
  • درمان استفراغ کودکان با معده خالی
  • درمان استفراغ و تب در کودکان
  • درمان استفراغ کودکان در سرماخوردگی
  • درمان تهوع و استفراغ کودکان 
  • درمان استفراغ کودکان در ماشین
  • درمان استفراغ زیاد کودکان
  • درمان استفراغ زرد یا سبز رنگ کودک

در ادامه، هر یک از این موارد را به تفصیل توضیح خواهیم داد.

درمان دارویی استفراغ کودکان

داروهای مختلفی برای درمان دارویی استفراغ کودکان وجود دارد که البته در بیشتر موارد، می‌توانید آن‌ها را بدون نیاز به نسخه پزشک، خریداری کنید. با این حال مثل همیشه، توصیه می‌کنیم تا حتما در وهله اول، به دکتر اطفال مراجعه کنید. یکی از این داروها، اندانسترون است.

اندانسترون، دارویی‌ست که به‌عنوان یک درمان ایمن و مؤثر برای کودکان مبتلا به گاستروانتریت حاد شناخته شده است، به ویژه در مواردی که کودکان قادر به تحمل درمان‌های خوراکی آبرسانی (ORT) نیستند. این دارو با تسهیل ORT، نیاز به مایعات داخل وریدی (IV) را کاهش می‌دهد یا در کودکانی که مایعات IV دریافت می‌کنند، می‌تواند به جلوگیری از بستری شدن در بیمارستان کمک کند. اندانسترون، با بلاک کردن اثرات سروتونین در بدن، به کاهش تهوع و استفراغ کمک می‌کند.

سروتونین یک ماده شیمیایی است که در مغز و دستگاه گوارش یافت می‌شود و می‌تواند تهوع و استفراغ را تحریک کند. دکتر برای کودکان بزرگ‌تر از 2 سال، آنتی‌بیوتیک تجویز می‌کند. در این مورد، می‌توان به داروهایی مانند پروکلرپرازین، متوکلوپرامید، پرومتازین و اندانسترون اشاره کرد. اندانسترون ایمن‌ترین و کم‌عوارض‌ترین دارو در بین داروهای ذکر شده به شمار می‌رود.

درمان خانگی استفراغ کودکان

درمان خانگی استفراغ، می‌تواند به کاهش ناراحتی کودک و جلوگیری از کم‌آبی، کمک کند. زمان درمان خانگی، باید به نشانه‌های کم‌آبی مانند خشکی دهان، ادرار کم و یا بدون اشک بودن هنگام گریه، دقت کنید. در صورت مشاهده این علائم، بهتر است با پزشک مشورت کنید. در اینجا چند روش مؤثر برای مدیریت استفراغ کودکان در خانه آورده شده است:

  • محلول الکترولیت خوراکی: 1 یا 2 قاشق غذاخوری از محلول الکترولیت خوراکی را هر 15 دقیقه به کودک بدهید. این محلول‌ها شامل مواد معدنی و نمک‌های ضروری برای آبرسانی بدن هستند.
  • تکه‌های یخ: خوردن تکه‌های یخ می‌تواند به کاهش تهوع کمک کند و در عین حال آب بدن را تأمین کند.
  • نوشابه زنجبیلی یا لیمویی بدون گاز: نوشابه زنجبیلی یا لیمویی که گاز آن گرفته شده باشد، می‌تواند تهوع را کاهش دهد. 
  • آبگوشت شفاف: آبگوشت شفاف نیز گزینه خوبی برای تأمین مایعات و الکترولیت‌ها است.
  • آبمیوه رقیق‌شده: آبمیوه‌های رقیق‌شده نیز می‌توانند به تأمین مایعات و کمی قند کمک کنند، ولی بهتر است زیاد شیرین نباشند.

برای نوزادان، حدود 1 قاشق غذاخوری از محلول الکترولیت خوراکی را هر 15-20 دقیقه به کودک بدهید. همچنین، اگر نوزاد شیر مادر می‌خورد، به جای شیردهی طولانی، شیردهی را کوتاه‌تر ولی مکرر انجام دهید.

معاینه و درمان استفراغ کودکان توسط دکتر اطفال

درمان استفراغ ویروسی در کودکان

استفراغ ناشی از ویروس، مانند گاستروانتریت ویروسی، می‌تواند به از دست دادن مایعات و الکترولیت‌ها منجر شود. برای کمک به بهبود سریع‌تر کودک و جلوگیری از کم‌آبی، استفاده از محلول‌های الکترولیت خوراکی می‌تواند به آبرسانی بدن و جایگزینی الکترولیت‌های از دست رفته کمک کند. این محلول‌های الکترولیت خوراکی شامل پدیالیت (Pedialyte)، نچرالایت (Naturalyte)، اینفالییت (Infalyte) و سرالایت (CeraLyte) می‌شوند.

  • پدیالیت (Pedialyte): یکی از معروف‌ترین محلول‌های الکترولیت خوراکی است که می‌تواند به راحتی در بیشتر داروخانه‌ها یافت شود.
  • نچرالایت (Naturalyte)، ینفالییت (Infalyte) و سرالایت (CeraLyte): این‌ها نیز گزینه‌های خوبی برای آبرسانی هستند و به طور مشابه استفاده می‌شوند.
  • مصرف کراکرهای شور: خوردن کراکرهای شور می‌تواند به جایگزینی الکترولیت‌ها کمک کند. این کراکرها نمک دارند که می‌تواند به تأمین سدیم بدن کمک کند.
  • مایعات به مقدار کم و مکرر: دادن مایعات به مقدار کم و مکرر به کودک می‌تواند به جلوگیری از تحریک معده کمک کند و بهتر تحمل شود.
  • تغذیه تدریجی: پس از توقف استفراغ، به تدریج غذای سبک و آسان هضم مانند نان تست، موز و برنج به کودک بدهید.

کودک باید در طول روز تعداد دفعات ادرار کافی داشته باشد که نشان‌دهنده مصرف مایعات کافی است. اگر تعداد دفعات ادرار کم بود، می‌تواند هشداری بر کم‌آبی بدن باشد. این موضوع را جدی بگیرید.

درمان استفراغ کودکان در شب

استفراغ شبانه در کودکان می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد، از جمله بیماری‌های کوتاه‌مدت مانند عفونت‌های ویروسی یا مسمومیت غذایی و همچنین مواردی که به دستگاه تنفسی مربوط می‌شوند. به استفراغ در شب نسبت به روز خطر بیشتری دارد. زیرا کودک در حالت هوشیاری نیست که اجازه ورود مواد غذایی به مری را ندهد. موارد زیر می‌توانند باعث استفراغ در شب شوند:

  • عارضه سرفه
  • رفلاکس معده
  • مشکلات تنفسی
  • حساسیت غذایی و گوارشی

در بیشتر موارد با استفاده از روش‌های خانگی می‌توان به درمان استفراغ در کودکان زیر 2 سال و دیگر کودکان پرداخت اما اگر کودک رو به بهبودی نبود و این روند طولانی مدت شد، بهتر است به پزشک معالج مراجعه کنید.

درمان استفراغ کودک در صبح

استفراغ صبحگاهی در کودکان می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد. یکی از شایع‌ترین علل این مشکل، بیماری‌های ویروسی معده (گاستروانتریت) است. این بیماری‌ها معمولاً با علائم دیگری مانند اسهال، تب و درد شکم همراه هستند. در اینجا به بررسی دقیق‌تر دلایل و روش‌های درمان استفراغ صبحگاهی پرداخته شده است.

  • بیماری‌های ویروسی معده (گاستروانتریت): ویروس‌های معده معمولاً علت اصلی استفراغ در کودکان هستند. علاوه بر استفراغ، این بیماری‌ها ممکن است با علائمی مانند اسهال، تب و درد شکم همراه باشند.
  • عفونت‌های دیگر: برخی عفونت‌های تنفسی یا ادراری نیز می‌توانند به استفراغ منجر شوند.
  • ریفلاکس معده به مری (GERD): برگشت اسید معده به مری می‌تواند باعث تهوع و استفراغ صبحگاهی شود.
  • مشکلات گوارشی: مشکلاتی مانند یبوست شدید یا انسداد روده ممکن است به استفراغ صبحگاهی منجر شوند.
  • مصرف برخی داروها: برخی داروها می‌توانند معده را تحریک کنند و باعث تهوع و استفراغ شوند.

در برخی موارد، استرس یا اضطراب می‌تواند باعث تهوع و استفراغ در صبح شود. کسانی که از بیماری‌های روحی رنج می‌برند، معمولا استفراغ صبحگاهی را تجربه می‌کنند.

درمان استفراغ کودکان بعد از خوردن دارو

از عوارض برخی از داروها می‌توان به حالت تهوع و استفراغ اشاره کرد. اگر کودک شما واکنش بدی با خوردن داروهایی از این قبیل نشان داد، مصرف دارو را قطع کرده و مصرف مایعات را بالا ببرید. برای پیدا کردن داروی جایگزین حتماً به پزشک مراجعه کرده و سرخود از داروهایی که به نظرتان شبیه به داروی اصلی عمل می‌کند، استفاده نکنید.

درمان استفراغ کودکان با معده خالی

اگر کودک با معده‌ی خالی شروع به بالا آوردن کند و کف سفید بالا بیاورد، باید سعی کنید به او کمک کنید که دهان خود را باز نگه دارد. تلاش کنید با بالا بردن مصرف مایعات و ترجیحاً مواد قندی سبک مثل آب‌نبات شروع کنید. به هیچ عنوان در این شرایط به زور به کودکتان مواد غذایی سنگین نخو‌رانید.

استفراغ با معده‌ی خالی ممکن است نشانه‌ی بیماری‌های شدیدتری باشد که بهتر است در مواجهه با این مشکل، معاینه توسط پزشک را در اولویت قرار دهید.

اگر، استفراغ کودک سبزرنگ بود، مایع صفراوی است. صفرا مایعی سبز رنگ و اسیدی است که کبد معمولاً برای هضم تولید می‌کند. اگر در حالی که معده کودک خالی از غذا است، استفراغ کرد، ممکن است صفرا باشد که بالا می‌آید.

درمان استفراغ و تب در کودکان

برای درمان استفراغ و تب ابتدا به دنبال علت بگردید. در بیشتر اوقات این موارد عللی ویروسی داشته و زیاد جدی نیستند، اما می‌توانند نشانه‌ای از مشکلات دیگر هم باشند. آنچه که در اینجا باید با حساسیت پیگیری شود، دمای بدن کودک است. علاوه بر استفراغ، باید سعی کنید، با روش‌های مختلف، تب کودک را کنترل کنید:

  • در قدم اول همیشه به دنبال جلوگیری از کمبود آب باشید. برای کودکان شیرده از شیر مادر و یا فرمول‌های خاص استفاده کنید. برای کودکان بزرگ‌تر هم تشویق به خوردن آب کنید و از خوراندن غذاهایی که هضمشان سخت است جلوگیری کنید.
  • سعی کنید تب را با روش‌هایی چون شستن بدن با آب ولرم، استفاده از استامینوفن یا پوشاندن لباس نازک، پایین نگه‌دارید.

اگر تب بالا رفت و موارد خشکی بیشتر شد، بدون معطلی به پزشک مراجعه کنید. زیرا بالا رفتن تب می‌تواند باعث آسیب مغزی شده و حتی تشنج را به همراه داشته باشد.

تب یکی از به عنوان یکی از علت استفراغ کودکان

درمان استفراغ کودکان در سرماخوردگی

سرماخوردگی یکی از عوامل ویروسی بروز استفراغ در کودکان است. کودکان به دلیل داشتن سیستم ایمنی ضعیف‌تر و همچنین کامل شکل نگرفتن سیستم گوارشی خود، واکنش شدیدی به بیماری نشان خواهند داد. در بیشتر موارد مشکل جدی‌ نیست و می‌توان باز هم با آب‌درمانی و توجه به تغذیه‌ی کودک به درمان سریع استفراغ پرداخت. در این شرایط، می‌توان از راهکارهای زیر استفاده کرد:

  • استفاده از استامینوفن یا ایبوپروفن: اگر کودک تب دارد و حال عمومی او ناخوش است، می‌توانید از داروهای تب‌بری مانند استامینوفن یا ایبوپروفن استفاده کنید.
  • محلول او آر اس (ORS): برای جلوگیری از کم‌آبی و جایگزینی مایعات از دست‌رفته، می‌توانید به کودک محلول الکترولیت خوراکی بدهید.
  • مصرف منظم مایعات: کودک باید به اندازه کافی مایعات مصرف کند.

اگر کودک اسهال دارد، از دادن آبمیوه‌ها به او خودداری کنید؛ زیرا شکر موجود در آبمیوه‌ها می‌تواند اسهال و استفراغ را بدتر کند. نوزادانی که شیر می‌خورند، باید در طول درمان همچنان به شیر خوردن ادامه دهند. در زمان بیماری، شیر دادن باید بیشتر از حالت عادی انجام شود.

درمان تهوع و استفراغ کودکان

حالت تهوع معمولاً پیش از استفراغ رخ می‌دهد. گاهی فاصله آن‌ها کم است و گاهی تنها تهوع رخ می‌دهد. برای درمان تهوع و استفراغ کودکان، اول تلاش کنید راهکاری برای کنترل حالت تهوع کودک داشته باشید. سپس راه‌هایی را که تاکنون گفته شد برای استفراغ، عملی کنید. برای مدیریت تهوع کودک باید از روش‌های زیر استفاده کنید:

  • غذاهای ساده و ملایم: نان تست، کراکرها، برنج و پوره سیب‌زمینی
  • اجتناب از غذاهای چرب، سرخ‌شده یا شیرین: غذاهای چرب و سرخ‌شده می‌توانند معده کودک را تحریک کنند و تهوع را بدتر کنند. غذاهای شیرین نیز ممکن است به مشکلات گوارشی منجر شوند و تهوع را افزایش دهند.
  • خوردن و نوشیدن به مقدار کم و به آهستگی: کودک را تشویق کنید که مقدار کمی غذا و مایعات مصرف کند و این کار را به آهستگی انجام دهد.

این موضوع را نیز در نظر داشته باشید که کودک نباید بلافاصله بعد از خوردن غذا فعالیت بدنی داشته باشد. زیرا این فعالیت خود می‌تواند باعث تهوع و در نتیجه استفراغ شود.

درمان استفراغ کودکان در ماشین

در طول سفرهای ماشینی کودکان ممکن است دچار حالت تهوع و استفراغ شوند. بهترین کار این است که در طول سفر، از خوردن خوراکی اجتناب کنند؛ زیرا معده به دلیل حرکت‌های خودرو، تمایل به بازگرداندن غذا خواهد داشت. البته داروهایی نیز در داروخانه‌ها ارائه می‌شوند که می‌توانند در این شرایط کمک‌کننده باشند.

طبق آنچه در مجله پزشکی نیوانگلند آمده است:

از داروهای ضد حرکت مانند دیمن‌هیدرینات (درامامین) برای کودکان بالای 2 سال استفاده کنید. این دارو برای کودکان زیر دو سال ممنوهیت مصرف دارد.

در مواردی که استفراغ و علائم شدید بود با آب و استراحت، کودک را آرام کنید. همچنین، از کودک بخواهید تا در طول سفر از نگاه کردن به صفحه گوشی یا تبلت، پرهیز کند.

درمان استفراغ زیاد کودکان

استفراغ زیاد در کودکان می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی مانند عفونت‌ها، بیماری‌های معده و روده، استفاده از داروها و یا مسمومیت غذایی باشد. بهتر است قبل از هر اقدامی به دنبال علت استفراغ بگردید و بدن کودک را از کم‌آبی دور کنید. در صورت بروز علائم زیر حتما به پزشک مراجعه کنید.

  • تب بالا
  • علائم خستگی
  • عدم تولید ادرار

اگر استفراغ شدید، ناشی از خوردن غذای زیاد باشد، جای نگرانی نیست. اما اگر استفراغ ادامه پیدا کند باید حتما به دنبال دلیل دیگری باشید.

درمان استفراغ زرد یا سبز رنگ کودک 

رنگ استفراغ می‌تواند نشانه‌ی موارد مهمی درباره‌ی وضع سلامت کودک باشد. اگر رنگ استفراغ کودک زرد یا سبز بود، در بیشتر اوقات نشان‌دهنده‌ی وجود صفرا در معده است. این مورد زمانی رخ می‌دهد که معده کودک خالی است ولی حالت تهوع داشته و کماکان بالا می‌آورد. این شرایط به علت‌هایی زیر ممکن است رخ دهد:

  • بلوغ زودرس
  • اختلالات کبدی
  • مشکلات صفراوی
  • انسداد روده
  • اختلالات گوارشی

مراجعه به پزشک در این شرایط ضروری است. چرا که ممکن است نیاز به دارودرمانی داشته باشد.

پیشگیری از استفراغ کودکان
پیشگیری از استفراغ کودکان

پیشگیری از استفراغ کودکان

شاید گفته باشیم که استفراغ در کودکان امری عادی است و نیازی به نگرانی والدین در بیشتر موارد ندارد، اما چه بهتر که قبل از بروز این اتفاق نسبت به پیشگیری اقدام کرده و تا جای ممکن سلامت کودک را حفظ کنید. در ادامه راهکارهایی برای پیشگیری از استفراغ در کودکان ارائه شده است:

  • استفاده از غذاهای سالم و بهداشتی
  • شستشوی دست‌ها به صورت منظم
  • استفاده از مواد ضد‌عفونی کننده
  • تقویت سیستم ایمنی بدن

این اقدامات همراه با نظارت دقیق شما روی نظافت و سلامت کودک، می‌تواند احتمال بروز عارضه مثل استفراغ را در کودک تا حد زیادی کاهش داده و سلامت او را به خوبی حفظ کند.

برای درمان استفراغ کودکان به پزشک مراجعه کنید

چه زمانی برای استفراغ کودکان باید به دکتر مراجعه کنیم؟

در بیشتر مواقع می‌توان استفراغ کودکان را با روش‌های خانگی مثل آب‌درمانی و حفظ رژیم سبک یا حتی جوشانده‌های گیاهی، درمان کرد. در مواردی که شدت علائم بیشتر بود باید مراجعه به پزشک و معاینه شدن توسط دکتر کودکان را در نظر گرفت. در صورت دیدن هر یک از این علائم، حتما به پزشک مراجعه کنید:

  • نشانه‌های اختلال در تغذیه
  • استفراغ برای مدت طولانی
  • کمبود مایعات
  • نشانه‌های عفونت
  • استفراغ و خونریزی

می‌توان با رعایت برخی نکات در صورت وقوع هر کدام از این نشانه‌ها، نظر متخصص را جویا شد و روند درمان را سریع‌تر شروع کرد. علت استفراغ کودکان شاید به خودی خود چندان جدی نباشد، اما تاثیری که بر کم‌آبی بدن می‌گذارد باید جدی گرفته شود. در صورتی که حس کردید استفراغ طولانی شده و شما را به سمت شرایط حاد سوق می‌دهد حتماً برای درمان استفراغ کودکان به پزشک مراجعه کنید. در این راستا، می‌توانید از سامانه ثبت نوبت آنلاین دکتردکتر، کمک بگیرید. کافیست، پزشکان شهر خود را جستجو کرده و اینترنتی، نوبت ویزیت حضوری یا غیرحضوری بگیرید.

منابع:

Clevelandclinic.org

healthline.com

npr.org

سوالات متداول استفراغ کودکان

در اکثر اوقات وجود همزمان تب و استفراغ در کودک نشانه‌ی بیماری عفونی است. ممکن است کودک مبتلا به آنفولانزای معده (گاستروانتریت) باشد. البته مسمومیت غذایی نیز دارای علامت تب باشد. از دیگر موارد نیز می‌توان به سرماخوردگی و عفونت ادراری اشاره کرد.

اگر کودک شما ترسیده بود سعی کنید آرامش کنید و توضیح دهید که این یک مشکل عادی است تا دچار تحریک‌های شدیدتر نشود. در ادامه بعد از گذشت 30 دقیقه تا یک ساعت شروع به دادن جبران مایعات کنید و رژیم غذایی را برگزینید که به راحتی هضم می‌شود.

اولین نکته این است که پس دادن شیر را با بالا آوردن اشتباه نگیرید. هوای گیر کرده در گلوی نوزاد ممکن است با مقداری شیر از دهان خارج شود و آن را با استفراغ اشتباه بگیرید. از علت‌های استفراغ نیز می‌توان به مشکلات تغذیه، عفونت ویروسی و باکتریایی، تهوع ماشین‎‌زدگی و مواد سمی اشاره کرد.

کودکان زیر دو سال نیز ممکن است دچار استفراغ شده و والدین را نگران کنند. در مواردی که مشکل عفونی باشد پزشک آنتی بیوتیک برای این کوچولوها تجویز نخواهد کرد و از راه‌های دیگری اقدام به درمان خواهد کرد؛ اما در صورت بروز استفراغ به دلیلی غیر از عفونت، با درمان‌های مشابه کودکان بالای دو سال می‌توان روند درمانی را آغاز کرد.

بالا آوردن در کودکان بسیار شایع است و در برخورد اول با این موضوع نباید نگران بود. اگر کودک شما نشانه‌های شدیدی مثل خستگی زیاد، کمبود آب و خون را نشان نداده باشد می‌توانید با روش‌هایی ساده که اشاره کردیم، به درمان بپردازید.

برچسب‌ها:
محتوای این مقاله صرفا برای افزایش اطلاعات عمومی شماست و به منزله تجویز پزشکی نیست.
اشتراک گذاری
نویسنده: نیلوفر شهدوست
نیلوفر شهدوست هستم و نزدیک به یک دهه در دنیای محتوا گشت‌وگذار می‌کنم. حضور در بخش‌های مختلف این دنیا، با یادگیری، شناخت آدم‌ها و خلق ارتباطات برایم شیرین است. تولید محتوا در حوزه پزشکی و سلامت هم یکی از جذاب‌ترین بخش‌های تجربه کاری من هست و شاید برایتان جالب باشد که بدانید، در تولید بیشتر از ۵۰۰ مقاله به‌روز، در زمینه‌های پرجست‌وجوی پزشکی و سلامت مشارکت داشته‌ام. این حضور مداوم و پررنگ در دنیای محتوای پزشکی، با وسواس و دقت زیادی همراه بوده تا مخاطبان نازنین بتوانند به منابع تراز اول پزشکی دنیا دست پیدا کنند و جواب پرسش‌هایشان را سریع‌تر بگیرند و البته کمتر نگران شوند. امیدوارم که توانسته باشم در مسیر پیگیری بیماری‌ یا پیداکردن پاسخی برای سوالات پزشکی و سلامتی شما در کنارتان باشم.
دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

*

*

5 دیدگاه در “علت استفراغ کودکان چیست و نحوه درمان استفراغ کودکان چگونه است؟
  • سلام پسرم ۸ ساله است الان یک هفته هست که استفراغ همراه با تب و ترشح بینی و سرفه دارد دو دفعه بردم درمانگاه رم زدن همراه شربت تب بر و ازینرو ولی هنوز بهبود نیافته چه کنم

    پاسخ
    • سلام
      با توجه به عدم بهبود بهتر است به فوق تخصص عفونی کودکان مراجعه کنید

      پاسخ
  • سلام یه کودک زیر ۳سال دارم قبل از خوردن غذا حالت تهوع و حتی استفراغ می‌کند .همیشه ومدام است .درمانی دارد

    پاسخ
  • پسرم ۲سال چهارماهش همش میگه دلم بالا بالا هرچی میدمش میگه ن بالا حالت تهوع داره دل درد غذا میخواد بعد میارم میخوره لقمه اول ازدهنش میده بیرون میگه بالا بالا حالت تهوع دارم چکارکنم دکتربردم بی فایده بوده ممنون ازراهنماییتون

    پاسخ
  • سلام،ممنون از خدمات بسیار مفید.

    پاسخ