موثرترین روش‌های درمان التهاب روده + پیشگیری از آن

بررسی کامل روش‌های درمان التهاب روده 

در حالت کلی، روش‌های درمان این بیماری عبارتند از:

• درمان‌های دارویی یا دارو‌درمانی 
• درمان‌های خانگی
• درمان‌های طب سنتی 

توجه داشته باشید که درمان التهاب روده از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. زیرا این بیماری کیفیت زندگی فرد به طور جدی تحت تاثیر قرار می‌دهد. در نتیجه مراجعه به دکتر گوارش ضروری است.  

درمان‌های دارویی 

درمان‌های دارویی با هدف کاهش التهاب، کنترل علائم و پیشگیری از عود بیماری تجویز می‌شوند. انتخاب دارو به نوع و شدت بیماری التهاب روده یا ورم معده، پاسخ بیمار به درمان‌های قبلی و تجربه عوارض جانبی بستگی دارد. 

در حالت کلی، مهم‌ترین گروه‌های دارویی برای درمان التهاب روده عبارتند از:

• آمینوسالیسیلات‌ها
• کورتیکواستروئیدها
• داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی
• داروهای بیولوژیک
• مهارکننده‌های جانوس کیناز
• درمان التهاب (ورم) روده با جراحی

در ادامه، نکات مهم و جزئیات را در ارتباط با موارد فوق بررسی خواهیم کرد.

آمینوسالیسیلات‌ها

آمینوسالیسیلات‌ها (5-ASA)، برای درمان کولیت اولسراتیو دیواره روده موثر بوده و به منظور جلوگیری از عود بیماری تجویز می‌شوند. این گروه از داروها، مستقیماٌ بر کاهش التهاب در دیواره روده و درمان التهاب روده تاثیر می‌گذارند و روند بهبودی بیمار را حفظ می‌کنند. مهم‌ترین داروهای آمینوسالیسیلات‌، عبارتند از

• مسالامین 
• سولفاسالازین

این داروها برای مراحل خفیف تا متوسط بیماری کولیت اولسراتیو  تجویز می‌شوند. 

کورتیکواستروئیدها 

کورتیکواستروئیدها (Corticosteroids)، برای درمان متوسط تا شدید التهاب روده در دوره‌های کوتاه‌مدت تجویز می‌شوند. عوارض جانبی داروها شامل تهوع، سردرد و در موارد نادر، کاهش تعداد گلبول‌های سفید است. کورتیکواستروئیدها معمولاً به صورت خوراکی یا شیاف تجویز می‌شوند. انتخاب شکل دارو به محل التهاب در روده بستگی دارد. 

• رایج‌ترین داروهای این گروه را بررسی می‌کنیم:
• پردنیزولون
• بودزوناید 
• هیدروکورتیزون

نکته! مصرف این داروها در طولانی‌مدت، موجب بروز عوارضی مانند پوکی استخوان، دیابت و فشار خون می‌شوند. به همین دلیل مطابق دستورالعمل‌ پزشک آنها را مصرف کنید. 

داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی

این دسته از داروها، با کاهش فعالیت سیستم ایمنی، التهاب مزمن را در بیماری‌های التهابی روده کنترل می‌کنند. پزشک متخصص، داروهای سرکوب‌کننده را با هدف حفظ بهبودی و جلوگیری از عود بیماری تجویز می‌کند. 

مهم‌ترین داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی، عبارتند از:

• آزاتیوپرین
• سولفاسالازین 
• مرکاپتوپورین 
• متوترکسات

در بعضی موارد، مصرف این داروها با عوارضی مانند افزایش خطر عفونت‌ها، کاهش تعداد گلبول‌های خون و آسیب کبدی همراه است. از این رو، ارزیابی‌های منظم و آزمایش‌های دوره‌ای در طول درمان ضروری است.

داروهای بیولوژیک

داروهای بیولوژیک، معمولاً برای بیماران مقاوم به درمان‌های مرسوم یا ابتلا به التهابات شدید، تجویز می‌شوند. این داروها، پروتئین‌های التهابی را مورد هدف قرار می‌دهند. 

مهم‌ترین داروهای بیولوژیک برای درمان التهاب روده عبارتند از:

• اینفلیکسیماب
• آدالیموماب
• ودولیزومب
• گولیمومب
• اوستکینومب

این داروها، همچنین زمانی تجویز می‌شوند که داروهای سنتی، بر روند درمان بی‌تاثیر باشند. 

مهار‌کننده‌های جانوس‌کیناز 

مهار‌کننده‌های جانوس‌کیناز (JAK)، نوعی از آنزیم‌ها را در مسیرهای التهابی روده مهار می‌کنند. با این حال، این داروها نیز با عوارضی مانند افزایش خطر عفونت‌ها، افزایش سطح کلسترول و آنمی همراه هستند. 

مهم‌ترین داروهای مهار‌کننده‌های جانوس‌کیناز را همراه با توضیحات در جدول زیر آورده‌ایم:

این داروها، در واقع مسیر تولید مواد التهابی را مهار می‌کنند. سپس به مرور التهاب کاهش می‌یابد

آیا درمان التهاب روده با جراحی امکان‌‍پذیر است؟

انجام جراحی، آخرین انتخاب پزشکان برای درمان این مشکل است. این روش، تنها در صورتی انجام می‌‌شود که درمان‌های دارویی پاسخ‌گو نباشند. یا اینکه بیمار با بروز عوارض جدی مانند انسداد روده، خونریزی شدید یا ایجاد فیستول و آبسه مواجه شود. 

روش‌های انجام این جراحی را در نوع اصلی بیماری کرون و کولیت اولسراتیو بیماری بررسی می‌کنیم:

• بیماری کولیت اولسراتیو؛ برداشتن کل روده بزرگ و رکتوم، درمان کاملاً قطعی
• بیماری کرون؛ برداشتن بخش‌های آسیب‌دیده روده و اتصال قسمت‌های سالم به یکدیگر، احتمال عود بیماری در بخش‌های دیگر روده

در حالت کلی، انجام جراحی‌ها به بهبود کیفیت زندگی بیماران کمک کرده و نیاز به مصرف مداوم داروها را کاهش می‌دهند

درمان‌های خانگی التهاب روده چیست؟

روش‌های خانگی درمان التهاب روده در کاهش علائم التهاب روده نقش دارند؛ اما جایگزین درمان‌های پزشکی نیستند. در ادامه، به موثرترین روش‌های خانگی درمان التهاب روده اشاره کرده‌ایم:

• پرهیز از محصولات لبنی؛ درمان ورم روده با حذف یا کاهش لبنیات در صورت عدم تحمل لاکتوز
• کاهش مصرف فیبر؛ بهبود علائم با کاهش مصرف فیبر به‌ویژه در دوره‌های تشدید بیماری با توجه به ارتباط فیبر و التهاب روده
• اجتناب از غذاهای چرب، تند و فرآوری‌شده؛ جلوگیری از تشدید علائم با پرهیز از مواد غذایی محرک
• هیدراتاسیون مناسب؛ نوشیدن مقدار کافی آب در طول روز برای جلوگیری از کم‌آبی بدن
• مدیریت استرس؛ کاهش استرس و بهبود علائم با تکنیک‌های آرام‌سازی مانند یوگا، مدیتیشن و تمرینات تنفس عمیق
• فعالیت بدنی منظم؛ بهبود عملکرد روده و استرس‌زدایی با انجام ورزش‌های سبک مانند پیاده‌روی با توجه به ارتباط ورزش و التهاب روده
• مصرف پروبیوتیک‌ها؛ تعادل باکتری‌های مفید روده با مصرف مکمل‌های پروبیوتیک یا غذاهای حاوی پروبیوتیک مانند ماست
• استفاده از داروهای بدون نسخه؛ موثر بودن استفاده محدود از داروهای ضداسهال یا مسکن‌های ملایم

قبل از اعمال هرگونه تغییر در رژیم غذایی یا تغییر سبک زندگی، با پزشک خود جهت دریافت برنامه‌ای برای درمان التهاب روده مشورت کنید.

درمان التهاب روده در طب سنتی

در طب سنتی، درمان التهاب روده و روش‌های تسکین التهاب بر تاثیر داروهای گیاهی، تغییرات رژیم غذایی و تکنیک‌های آرام‌سازی متمرکز هستند. در ادامه، به بهترین گیاهان برای درمان التهاب روده اشاره کرده‌ایم:

• آلوئه‌ورا؛ کاهش التهاب روده به دلیل خواص ضدالتهابی
• زردچوبه؛ اثرات ضدالتهابی در اثر وجود کورکومین
• بابونه؛ کاهش علائم ورم روده به‌دلیل خواص آرام‌بخش و ضدالتهابی
• فیبر محلول؛ مانند پسیلیوم برای بهبود عملکرد روده

قبل از استفاده از هرگونه درمان التهاب روده به روش طب سنتی، با پزشک خود مشورت کنید؛ چراکه برخی از این روش‌ها با درمان‌های مرسوم تداخل داشته یا برای همه مناسب نیستند.

آیا التهاب روده درمان سریع و قطعی دارد؟

التهاب روده یا بیماری التهابی روده (IBD)، شامل بیماری‌هایی مانند کولیت اولسراتیو و کرون، درمان سریع و قطعی ندارد. این بیماری‌ها مزمن بوده و به مدیریت بلندمدت نیاز خواهند داشت. روش‌های درمان التهاب روده معمولا بر کاهش التهاب، کنترل علائم و بهبود کیفیت زندگی تمرکز دارند و شامل داروهای ضدالتهابی، تعدیل‌کننده‌های ایمنی و در برخی موارد، بیولوژیک‌ها می‌شوند. این روش‌ها علی‌رغم ایجاد بهبودی، اما معمولا برگشت‌پذیر هستند.

روش جراحی هم در صورت کارآمد نبودن سایر روش‌ها موثر خواهد بود؛ اما حتی جراحی هم نمی‌تواند درمانی دائمی برای بیماری کرون باشد. زیرا التهاب ممکن است در بخش‌های دیگر روده عود کند. به همین دلیل، بیماران باید با هدف پایش سلامت دستگاه گوارش تحت نظارت پزشک باشند و روش‌های مدیریت بیماری را برای کنترل علائم و نظارت بر ایمنی بدن و التهاب ادامه دهند.

چگونه از ورم روده پیشگیری کنیم؟

پیشگیری کامل از بیماری‌های التهابی روده (IBD) ممکن نیست؛ زیرا عوامل ژنتیکی و محیطی متعددی در بروز آن‌ها نقش دارند. با این حال، می‌توان به کمک برخی اقدامات پیشگیرانه، خطر ابتلا را کاهش داد یا علائم را مدیریت کرد. در ادامه، به موثرترین روش‌های پیشگیری از التهاب روده یا درمان التهاب روده اشاره کرده‌ایم:

• ترک سیگار؛ از اصلی‌ترین عوامل خطر ابتلا به بیماری کرون
• رژیم غذایی متعادل؛ حفظ سلامت دستگاه گوارش با مصرف رژیم غذایی متعادل، غذاهای نرم و کاهش مصرف چربی‌های اشباع و غذاهای فرآوری‌شده
• مدیریت استرس؛ با استفاده از تکنیک‌های آرام‌سازی مانند مدیتیشن، یوگا و تمرینات تنفس عمیق
• فعالیت بدنی منظم؛ برای بهبود عملکرد سیستم ایمنی و کاهش التهاب روده
• مصرف پروبیوتیک‌ها؛ کمک به برقراری تعادل باکتری‌های مفید روده و کاهش التهاب
• پرهیز از مصرف بی‌رویه داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی؛ افزایش خطر ابتلا به التهاب روده با مصرف مداوم این داروها

این اقدامات پیشگیرانه به کاهش خطر کمک می‌کنند، اما جایگزین مشاوره پزشکی و درمان جایگزین برای تسکین التهاب روده نیستند.

بهترین پزشک برای درمان التهاب روده کیست؟

برای درمان التهاب روده یا بیماری التهابی روده (IBD)، بهترین پزشک، متخصص گوارش است. این متخصص، با دانش عمیق در مورد ساختار و عملکرد دستگاه گوارش به تشخیص التهاب روده به کمک کولونوسکوپی و بهترین برنامه‌های درمان ورم روده و یبوست را ارائه خواهد داد. دکتر گوارش پش از تشخیص علل التهاب روده، انواع دارو و قرص ورم روده مانند داروهای ضدالتهاب، کورتیکواستروئیدها و داروهای زیستی (بیولوژیک) را تجویز می‌کند. علاوه‌بر این، متخصص گوارش ضرورت جراحی برای التهاب روده را بررسی کرده و در صورت لزوم، بیمار را به جراح گوارش ارجاع خواهد داد.

برای دریافت نوبت و حضوری و آنلاین از بهترین متخصصی گوارش در سراسر ایران، به پلتفرم آنلاین نوبت‌دهی دکتردکتر مراجعه کنید.

منابع:

webmd.com

hopkinsmedicine.org

سوالات متداول درمان التهاب روده