اصول رژیم غذایی بعد از عمل کیسه صفرا

رژیم غذایی بعد از عمل کیسه صفرا به‌خاطر تغییراتی در نحوه‌ جریان صفرا در دستگاه گوارش ایجاد می‌شود، اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کند. بعد از عمل کوله سیستکتومی، صفرا به‌طور مداوم و بدون ذخیره‌سازی به روده کوچک تزریق می‌شود و همین باعث بروز اسهال، نفخ و مشکلات هضمی دیگر شود. برای همین، باید بعد از این عمل، توجه ویژه‌ای به تغذیه داشت.

برای توضیح جامع‌تر و پاسخ به این سوال که بعد از عمل کیسه صفرا چه بخوریم، این مطلب از مجله سلامت و پزشکی دکتردکتر را به بررسی رژیم غذایی بعد از عمل کیسه صفرا اختصاص می‌دهیم. 

همچنین، اگر سوالی داشتید می‌توانید در انتهای مطلب و در بخش نظرات مطرح کنید تا پزشک پاسخ دهد.

اصول رژیم غذایی بعد از عمل کیسه صفرا 

تغذیه در روز‌های اول بعد از عمل برای درمان کیسه صفرا بسیار مهم است. زیرا بدن و دستگاه گوارش و کبد، برای سازگار شدن با شرایط جدید به زمان نیاز دارند. از‌این‌رو، به منظور رعایت تغذیه بعد از عمل کیسه صفرا، نکات زیر را در نظر بگیرید:

مایعات صاف مصرف کنید

در روز‌های نخستین بعد از عمل، حتماً رژیم مایعات را در برنامه غذایی و تغذیه خود لحاظ کنید. برای مثال، سوپ و آش را با کمک میکسر کاملاً رقیق کرده و سپس میل کنید. مصرف این مایعات موجب می‌شود که دستگاه گوارش، به صورت سالم و بدون استرس گوارشی فعالیت کند. همچنین، مصرف مایعات می‌تواند به بهبود هضم کمک کرده و از اسهال جلوگیری کند.

غذا‌های سبک و کم‌چرب میل کنید

بعد از گذشت چند روز، می‌توانید کربوهیدرات‌ها را به غذای خود اضافه کنید. برای مثال، برنج، نان تست و سیب‌زمینی از این دست هستند. 

شمار وعده‌های غذایی خود را افزایش دهید

بعد از عمل، بهتر است غذا‌های خود را در وعده‌های کوچکتر و فواصل زمانی منظم میل کنید. این کار موجب می‌شود که عملکرد هضم برای دستگاه گوارش آسان‌تر شود. 

فیبر بیشتری مصرف کنید

مصرف بعضی از حبوبات، کلم، گل‌کلم و سایر موارد مشابه، باعث می‌شود که عملکرد دستگاه گوارشی را در روز‌های نخستین با مشکل مواجه شود. از طرفی، روش‌های مصرف این مواد غذایی نیز مهم است؛ بهتر است که این مواد را به شکل پخته‌شده یا بخارپز میل کنید تا هضم آن‌ها آسان‌تر شود.

از مصرف غذا‌های نفاخ اجتناب کنید

مصرف بعضی از حبوبات، کلم، گل‌کلم و سایر موارد مشابه، باعث می‌شود که عملکرد دستگاه گوارشی را در روز‌های نخستین با مشکل مواجه شود. 

از استعمال دخانیات و مصرف الکل بپرهیزید

به این دلیل که معده شما تحریک شده و دستگاه گوارشی دچار سختی می‌شود. 

غذاهای مقوی بعد از عمل جراحی کیسه صفرا

لیست مواد غذای مقوی که بعد از عمل جراحی کیسه صفرا به بهبود دستگاه گوارش کمک می‌کند شامل موارد زیر است:

لبنیات کم‌چرب

برای اینکه هم رژیم غذایی‌تان سالم باشد و هم مواد مغذی و پروتئین‌های مناسب را دریافت کنید، مصرف لبنیات کم‌چرب را توصیه می‌کنیم.

غذاهای فیبردار

در حالت عادی، فیبر برای بهبود هضم و جلوگیری از یبوست بسیار مفید است؛ اما این اهمیت بعد از عمل کیسه صفرا چندین برابر افزایش می‌یابد. از‌این‌رو، در طول روز باید مقدار مشخصی از حبوبات و سایر غذا‌های فیبردار را میل کنید. البته فراموش نکنید که مصرف زیاد فیبر، نفخ ایجاد می‌کند و برای شرایط بعد از عمل خوب نیست. در نتیجه، در مصرف آن زیاده‌روی نکنید. چند مورد از مواد غذایی حاوی فیبر را باهم بررسی می‌کنیم:

• کربو‌هیدرات‌ها ( نان، غلات کامل و برنج )
• جو دوسر
• سیب‌ زمینی با پوست
• عدس
• نخود فرنگی
• لوبیا
• آجیل ( گردو و بادام )

این منابع غذایی علاوه‌بر فیبر، حاوی امگا ۳، کلسیم و ویتامین B نیز هستند. 

پروتئین‌های کم‌چرب

مصرف منابع پروتئینی، برای بازسازی بافت‌های بدن بعد از عمل جراحی بسیار مهم است. همچنین، چربی‌های سالم مانند امگا ۳ در غذاهای دریایی، به بهبود عفونت‌های احتمالی پس از جراحی کمک می‌کند.

• مرغ بدون پوست؛ گوشت مرغ به ويژه گوشت سینه، حاوی مقادیر بالایی از ویتامین بوده و میزان چربی آن نیز پایین است. 
• غذاهای دریایی همچون ماهی؛ ماهی‌هایی مثل سالمون، قزل‌آلا، تن و ماهی کاد، حاوی پروتئین بالا و چربی‌های سالم هستند.
• سفیده تخم‌مرغ؛ از آنجایی که زرده تخم مرغ حاوی مقادیر بالایی از چربی‌های اشباع‌شده و کلسترول است، پیشنهاد می‌کنیم فقط سفیده آن را در رژیم غذایی بعد از عمل کیسه صفرا بگنجانید. 
• توفو و محصولات سویا؛ اگر گیاه‌خوار هستید و مصرف گوشت خط قرمز شماست، می‌توانید از سویا و محصولات آن برای تامین پروتئین بدن خود استفاده کنید. برای مثال، توفو منبعی غنی از پروتئین گیاهی با چربی کم است.

در مورد سایر منابع غذایی مفید در رژیم غذایی بعد از عمل کیسه صفرا، می‌توانید با پزشک متخصص تغذیه نیز مشورت کنید.

سبزیجات

سبزیجات گزینه‌های بسیار مفیدی برای بعد از عمل جراحی هستند. با این حال، مصرف برخی سبزیجات خام، مخصوصاً آن‌هایی که فیبر زیادی دارند، ممکن است موجب نفخ و گاز معده شوند. درنتیجه، بهتر است روش‌های مصرف آن‌ها را تغییر دهید و به صورت بخارپز یا پخته‌شده میل کنید. سبزیجات مفید بعد از عمل جراحی موارد زیر را شامل می‌شوند:

در نظر داشته باشید که بعضی از منابع سبزیجات، نفخ شکم ایجاد می‌کنند. بنابراین، باید مقدار مشخصی از آنها را در رژیم غذایی خود بگنجانید.

میوه‌ها

مصرف میوه‌های مفید در رژیم غذایی بعد از عمل کیسه صفرا، در بهبود هضم کمک کرده و دریافت ویتامین‌ها را افزایش می‌دهد. با‌این‌حال، بایستی در انتخاب نوع میوه و مقدار آن دقت داشته باشید. میوه‌هایی مثل آووکادو گزینه‌های مناسبی برای تامین چربی‌های سالم و مواد مغذی موردنیاز بدن هستند.

میوه‌های حاوی فیبر بالا

این میوه‌ها علاوه‌بر زود هضم بودن، بروز مشکلاتی مانند سوزش معده و نفخ را کاهش می‌دهند. همچنین، حاوی مقادیر بالایی از فیبر‌های محلول هستند که عملکرد دستگاه گوارش را بهبود می‌بخشند. چند نمونه مهم را باهم بررسی می‌کنیم:

• سیب 
• موز
• گلابی  
• هلو

میوه‌های مناسب برای آب رسانی به بدن

این گروه از میوه‌ها، برای حفظ هیدراته بدن و جلو‌گیری از کم‌آبی بسیار مفیدند. همچنین، دارای قند‌های طبیعی بوده و انرژی مورد نیاز بدن را تامین می‌کنند. 

• هندوانه
• خربزه
• انگور

میوه‌های غنی از از آنتی‌اکسیدان‌ها و ویتامین C 

این میوه‌ها، منابع غنی از از آنتی‌اکسیدان‌ها و ویتامین C هستند، که به تقویت سیستم ایمنی و کاهش التهاب کمک می‌کنند. همچنین، انواع توت‌ها به دلیل داشتن فیبر بالا، عملکرد روده را بهبود می‌بخشند. علاوه‌بر میوه‌هایی که نام بردیم، مصرف خرما بعد از عمل کیسه صفرا نیز مفید است.

• توت‌فرنگی
• زغال‌اخته
• بلوبری

خوردن موز بعد از عمل کیسه صفرا چه تاثیری دارد؟

خوردن موز بعد از عمل کیسه صفرا به دلیل وجود پتاسیم فراوان و هضم راحت یک گزینه بسیار مناسب است. بهترین زمان خوردن این میوه، میان وعده یا صبحانه است.

آیا خوردن عسل بعد از عمل کیسه صفرا خوب است؟

از آن جایی که عسل دارای خواص ضد التهابی و ترمیم کننده است، خوردن آن بعد از عمل کیسه صفرا، بسیار توصیه می‌شود.

مصرف کدام‌ غذا‌ها بعد از عمل کیسه صفرا مضر است؟

بعد از عمل کیسه صفرا، دکتر گوارش توصیه می‌کند که از مصرف غذا‌های پرچرب و سرخ شده، لبنیات پرچرب، غذا‌های تند و ادویه‌دار، خودداری کنید. موارد جزئی‌تر را در ادامه بررسی می‌کنیم:

غذاهای پرچرب و سرخ‌شده

غذا‌هایی مانند گوشت پرچرب، سیب‌زمینی سرخ‌شده، همبرگر، انواع فست‌فود‌ها و تنقلات، در رژیم غذایی بعد از عمل کیسه صفرا جایی ندارند. زیرا، چربی‌های اشباع شده موجود در این غذا‌ها در فرآیند هضم اختلال ایجاد می‌کنند.

در صورتی رعایت نکردن رژیم غذایی، ممکن است با علائمی مانند نفخ، شکم درد و اسهال مواجه شوید. در صورت زیاده‌روی، حتی ممکن است سنگ صفراوی نیز تشکیل شود. 

محصولات لبنی پرچرب

مصرف صفرا لبنیات پرچرب، دقیقاً به همان دلیل دیر هضم بودن چربی‌ها مضر است. محصولات لبنی پرچرب نیز حاوی مقدار زیادی چربی توصیه شده نیستند، زیرا ممکن است هضم آنها برای بدن سخت باشد. از‌این‌رو، بهتر است که محصولات لبنی کم‌چرب یا بدون چربی را میل کنید.

غذاهای تند و ادویه‌دار

غذا‌های تند و ادویه‌دار، عملکرد معده و روده‌ها را تحریک نموده و علائمی مانند  مثل سوزش معده و شکم درد ایجاد می‌کنند. در نتیجه، بهتر است غذا‌های خود را در ساده‌ترین حالت ممکن طبخ کنید. 

سبزیجات خام با فیبر بالا

این نوع از سبزیجات با اینکه فیبر بالایی دارند، اما مصرف آنها به صورت خام، ممکن است نفخ و گاز معده ایجاد کنند. درنتیجه، بهتر است سبزیجاتی مانند کلم بروکلی و کلم‌پیچ را بخارپز نموده و سپس میل کنید. 

میوه‌های اسیدی و خام

میوه‌های اسیدی مانند پرتقال، گریپ‌فروت و لیمو، ممکن است موجب تحریک معده شده و مشکلاتی گوارشی برای شما ایجاد کنند. سعی کنید تا دو ماه بعد از عمل، این میوه‌ها را میل نکنید.

شیرینی‌ها و مواد غذایی حاوی قند‌های مصنوعی

برخی افراد، می‌گویند که مصرف شیرینی‌ها و قند‌های مصنوعی، یکسری مشکلات گوارشی و متابولیکی در بدن آنها ایجاد می‌کند. همچنین، مصرف نوشیدنی‌های گاز‌دار و کافئین‌دار را هم چندان توصیه نمی‌کنیم. این نوشیدنی‌ها، علاوه‌بر ایجاد التهاب معده، در خواب شبانه شما نیز مشکل ایجاد می‌کنند. در صورت بروز هرگونه مشکل یا سوال، حتماً با پزشک متخصص خود ارتباط بگیرید. 

چه مدت باید رژیم غذایی خود را  بعد از عمل کیسه صفرا رعایت کنیم؟

مدت زمان رعایت رژیم غذایی بعد از عمل کیسه صفرا، به عوامل مختلفی بستگی دارد. برای مثال، نوع عمل، وضعیت جسمانی فرد و شرایط جراحی از این دست هستند.

• رعایت رعایت مراقبت‌های لازم در هفته‌های ابتدایی، اهمیت بسیاری دارد.
• مدت استراحت بعد از عمل معمولاً به وضعیت جسمی شما بستگی دارد، اما تا حد امکان از انجام فعالیت‌های شدید در این مدت پرهیز کنید.
• در طول دوره بهبودی، متابولیسم بدن شما نیز ممکن است دچار تغییر شود که در نتیجه، باید برنامه غذایی خود را مطابق این تغییرات تنظیم کنید.

فراموش نکنید که در طول روند رژیم، حتماً با دکتر سنگ کیسه صفرا خود و یک متخصص تغذیه و رژیم غذایی در ارتباط باشید.

چرا باید رژیم غذایی بعد از عمل کیسه صفرا تغییر کند؟

کیسه صفرا، در هضم چربی‌ها یا غذا‌های چرب به دستگاه گوارش کمک می‌کند. بدیهی است که بعد از جراحی‌های مختلف روی این عضو مخصوصا سنگ کیسه صفرا، بدن و دستگاه گوارش در هضم غذا‌های چرب تا حدودی با مشکل مواجه خواهد شد.
با استناد به یک مقاله معتبر در وب‌سایت cureus؛

مطالعات نشان می‌دهند که مصرف لبنیات پرچرب، غذا‌های سرخ شده و بعضی از سبزیجات، علائم و عوارض بعد از عمل جراحی کیسه صفرا را افزایش می‌دهند. از‌این‌رو، بهتر است افراد پیش از انجام عمل و همچنین بعد از انجام عمل، راهنمایی‌های لازم را در خصوص تغییر رژیم غذایی خود دریافت کنند.

در نتیجه، برای اینکه دستگاه گوارش و کبد شما بتوانند با شرایط جدید سازگار شوند، پیشنهاد می‌کنیم نکات زیر را رعایت کنید:

• مصرف فیبر غذایی را افزایش دهید؛
• از مصرف غذا‌های پرچرب و سرخ شده اجتناب کنید؛
• در هفته‌های اول، وعده‌های غذایی خود را افزایش دهید.

کسانی که کیسه صفرا ندارند باید چه چیزهایی را رعایت کنند؟

بعد از عمل برداشتن کیسه صفرا، باید برای جلوگیری از حالت تهوع و استفراغ، رژیم مایعات صاف بگیرید. در این رژیم، باید این مواد غذایی را میل کنید:

• آب صاف‌شده‌ی گوشت
• ژله
• آبمیوه
• بستنی یخی
• نوشیدنی‌های گازدار

بعد از گذشت چند روز و در صورتی که مشکلی نداشته باشید، رژیم غذایی شما به رژیم برات (BRAT) تغییر می‌کند. موز، برنج سفید، سس سیب و نان تست، مواد غذایی موجود در این رژیم هستند. بعد از آن و با ثابت شدن اوضاع، پزشک کم کم پروتئین‌های سبک و مواد غذایی دیگر را وارد رژیم شما خواهد کرد.

چگونه از مشکلات گوارشی بعد از عمل کیسه صفرا پیشگیری کنیم؟

برای جلوگیری از مشکلاتی نظیر نفخ، اسهال و سایر عوارض گوارشی بعد از عمل، رعایت چند نکته ضروری است:

• مصرف غذاهای حاوی ویتامین‌ها و مواد معدنی برای تقویت سیستم گوارشی
• پرهیز از مصرف قندهای مصنوعی و مواد غذایی فرآوری‌شده
• انتخاب انواع توت غذاهای طبیعی که حاوی آنتی‌اکسیدان‌های مفید برای بهبودی هستند.

برای گرفتن رژیم غذایی بعد از عمل کیسه صفرا باید به پزشکان کدام تخصص مراجعه کرد؟

پزشکان تخصص گوارش، بهترین توصیه‌های غذایی را بعد از این عمل به بیماران خود می‌کنند اما با این حال ممکن است، نیاز به حضور یکه دکتر تغذیه هم باشد. 

اگر نیاز به مشاوره آنلاین با دکتر گوارش دارید، می‌توانید متنی یا تلفنی، با بهترین متخصصان ایران در پلتفرم دکتردکتر، مشورت کنید. 

منابع:

mayoclinic.org

سوالات متداول