تجمع گاز در دستگاه گوارش، هضم ناقص غذا یا رشد بیش از حد باکتری‌ها در روده، علت نفخ شکم هستند. اختلالات گوارشی، بلع هوا، رژیم غذایی نامناسب و استرس و اضطراب، را می‌توان از جمله دلایل بروز این اتفاق دانست. البته تاثیر غذاهای نفاخ، بلع هوا، یبوست یا عدم تحمل برخی مواد غذایی مانند لاکتوز را نمی‌توان بی‌تاثیر دانست.
در ادامه این مطلب از مجله یلامت و پزشکی دکتردکتر، به بررسی علل مختلف نفخ شکم می‌پردازیم و هر آنچه که لازم است درباره آن بدانید را بررسی خواهیم کرد.
در انتها، اگر سوالی دارید، در قسمت نظرات بنویسید. کارشناس سلامتی دکتردکتر به آن پاسخ خواهد داد.
علت نفخ شکم چیست؟
به احساس پُر بودن، هضم ناقص، تورم و فشار زیاد در ناحیه شکم، نفخ شکم می‌گویند. نفخ، یک مشکل شایع گوارشی و یکی از علائم مهم بیماری های روده که به دلیل تجمع گاز در دستگاه گوارش ایجاد میشود و با افزایش گاز (نفخ)، آروغ زدن یا صدای غرغر شکم همراه است.
نفخ شکم ممکن است ناشی از مصرف غذاهای پر فیبر، حساسیت به غذاها یا اختلالات گوارشی مانند بیماری سلیاک باشد. در ادامه، تمامی دلایل ایجاد این عارضه را بررسی خواهیم کرد. اما قبل از آن در جدول زیر، خلاصه‌ای از آن را در اختیارتان خواهیم گذاشت:
| علت نفخ شکم | توضیحات | راهکارها |
|---|---|---|
| تولید گاز در روده | مصرف حبوبات، کلم بروکلی و نوشیدنی‌های گازدار میتواند گاز تولید کند. | آهسته غذا خوردن، جویدن کامل غذا، مصرف مکملهای آنزیمی. |
| عدم تحمل لاکتوز | کمبود آنزیم لاکتاز باعث ناتوانی در هضم لاکتوز و نفخ میشود. | استفاده از محصولات لبنی بدون لاکتوز یا مکملهای لاکتاز. |
| اختلالات گوارشی | مشکلاتی مانند سندرم روده تحریک‌پذیر، سرطان معده و بیماری سلیاک میتوانند باعث نفخ شوند. | تغییرات سبک زندگی، مصرف پروبیوتیک‌ها و داروها. |
| بلعیدن هوا | بلعیدن هوای اضافی حین خوردن یا نوشیدن میتواند نفخ ایجاد کند. | آهسته غذا خوردن، اجتناب از نوشیدنی‌های گازدار و صحبت نکردن هنگام غذا خوردن. |
| عدم تعادل باکتری‌های روده | مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها و استرس میتواند تعادل میکروبیوم روده را به‌هم بزند. | مصرف پروبیوتیک‌ها و پری‌بیوتیک‌ها. |
| مصرف بیش از حد غذا یا نوشیدنی | خوردن زیاد غذاهای سنگین و چرب باعث نفخ میشود. | وعده‌های غذایی کوچک‌تر و بیشتر، پرهیز از غذاهای چرب و سنگین. |
| استرس و اضطراب | استرس باعث تغییرات در عملکرد دستگاه گوارش و تولید گاز میشود. | تکنیک‌های آرامش‌بخش مانند یوگا، مدیتیشن، تمرینات تنفسی و فعالیت بدنی منظم. |
| مصرف داروهای مختلف | برخی داروها مانند آنتی‌بیوتیک‌ها و داروهای ضد افسردگی ممکن است باعث نفخ شوند. | مشاوره با پزشک برای تغییر دارو یا راهکارهای کم‌اثرتر. |
| یبوست | یبوست باعث تجمع مدفوع و نفخ میشود. | مصرف فیبر، آب زیاد و انجام فعالیت بدنی منظم. |
تولید گاز در رودهمصرف غذاهایی مانند حبوبات، کلم بروکلی و نوشیدنی‌های گازدار میتواند تولید گاز در روده‌ها را افزایش دهد و منجر به نفخ، سنگینی و گاهی درد شکمی شود. این گازها توسط باکتری‌های روده در حین هضم غذاها تولید میشوند.
برای کاهش تولید گاز، غذا خوردن آهسته و جویدن کامل غذا مفید است. همچنین، مصرف مکملهای آنزیمی میتواند به هضم بهتر این غذاها کمک کند.
عدم تحمل لاکتوز
بدن به دلیل کمبود آنزیم لاکتاز در روده کوچک، نمی‌تواند به خوبی لاکتوز موجود در محصولات لبنی را هضم کند. افرادی که با این مشکل مواجه هستند، پس از مصرف لبنیات دچار نفخ، درد شکم و اسهال میشوند. برای مدیریت این مشکل، استفاده از محصولات لبنی بدون لاکتوز یا مکملهای لاکتاز توصیه میشود.
ورم معده
گاستريت یا ورم معده، حالتیست كه در اثر افزایش اسيد معده رخ داده و باعث نفخ شکم، التهاب معده، آزردگي، زخم سطحي يا عفونت در در لايه مخاطي میشود.
اختلالات گوارشی
مصرف غذاهایی مانند حبوبات، کلم بروکلی و نوشیدنی‌های گازدار میتواند تولید گاز در روده‌ها را افزایش دهد و منجر به نفخ، سنگینی و گاهی درد شکمی شود. این گازها توسط باکتری‌های روده در حین هضم غذاها تولید میشوند.
برای کاهش تولید گاز، غذا خوردن آهسته و جویدن کامل غذا مفید است. همچنین، مصرف مکملهای آنزیمی میتواند به هضم بهتر این غذاها کمک کند.
بدن به دلیل کمبود آنزیم لاکتاز در روده کوچک، نمی‌تواند به خوبی لاکتوز موجود در محصولات لبنی را هضم کند. افرادی که با این مشکل مواجه هستند، پس از مصرف لبنیات دچار نفخ، درد شکم و اسهال میشوند. برای مدیریت این مشکل، استفاده از محصولات لبنی بدون لاکتوز یا مکملهای لاکتاز توصیه میشود.
ورم معده
گاستريت یا ورم معده، حالتیست كه در اثر افزایش اسيد معده رخ داده و باعث نفخ شکم، التهاب معده، آزردگي، زخم سطحي يا عفونت در در لايه مخاطي میشود.
اختلالات گوارشی مانند سندرم روده تحریک‌پذیر، بیماری سلیاک و عدم تحمل غذاها میتوانند منجر به نفخ و مشکلات گوارشی شوند. سندرم روده تحریک‌پذیر با درد شکم، تغییرات در حرکات روده و نفخ همراه است. اگرچه درمان روده تحریک پذیر راه‌حلی قطعی ندارد، ولی با تغییرات سبک زندگی، پروبیوتیک‌ها و داروها می‌توان علائم را کنترل کرد.
بیماری سلیاک به دلیل واکنش ایمنی به گلوتن ایجاد میشود و باعث التهاب و نفخ میشود. عدم تحمل برخی مواد غذایی نیز علائمی مشابه دارد که نیاز به تشخیص و مدیریت دقیق توسط دکتر نفخ معده دارد.
بلعیدن هوا
بلعیدن هوای اضافی هنگام غذا خوردن یا نوشیدن میتواند باعث نفخ و احساس پر بودن شود. مصرف نوشیدنی‌های گازدار، جویدن آدامس یا صحبت کردن حین غذا خوردن این مشکل را تشدید می‌کند.
برای کاهش بلعیدن هوا، بهتر است آهسته غذا بخورید، از نوشیدنی‌های گازدار خودداری کنید و در هنگام غذا خوردن صحبت نکنید.
عدم تعادل باکتری‌های روده
اختلال در تعادل باکتری‌های مفید و مضر روده‌ها، که به میکروبیوم روده معروف است، میتواند باعث نفخ و مشکلات گوارشی شود. عواملی مانند مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها، رژیم غذایی نامناسب و استرس این تعادل را به‌هم می‌زنند. مصرف پروبیوتیک‌ها و پری‌بیوتیک‌ها میتواند به بازگرداندن تعادل میکروبیوم روده و کاهش نفخ کمک کند.
مصرف بیش از حد غذا یا نوشیدنی
خوردن یا نوشیدن بیش از حد، به‌ویژه غذاهای چرب و سنگین، باعث نفخ و ناراحتی معده میشود. معده برای هضم مقدار زیاد غذا نیاز به زمان و انرژی بیشتری دارد که ممکن است منجر به تولید گاز و نفخ شود.
برای جلوگیری از این مشکل، بهتر است وعده‌های غذایی کوچک‌تر و بیشتر بخورید، از غذاهای چرب و سنگین پرهیز کنید و آهسته غذا بخورید و خوب جویده شود.
استرس و اضطراب
استرس میتواند عملکرد طبیعی دستگاه گوارش را مختل کرده و منجر به نفخ شود. با تأثیر بر سیستم عصبی خودمختار، استرس و اضطراب میتوانند حرکات روده‌ای را تغییر دهند و تولید گاز را افزایش دهند. برای مدیریت این مشکلات، تمرین تکنیک‌های آرامش‌بخش مانند یوگا، مدیتیشن و تمرینات تنفسی مفید است. همچنین، فعالیت بدنی منظم و خواب کافی میتوانند اثرات منفی استرس بر دستگاه گوارش را کاهش دهند.
مصرف داروهای مختلف
مصرف داروهایی مانند آنتی‌بیوتیک‌ها، مکملهای آهن و برخی داروهای ضد افسردگی میتواند باعث نفخ شود. آنتی‌بیوتیک‌ها تعادل باکتری‌های روده را مختل کرده و نفخ ایجاد می‌کنند، مکملهای آهن با تحریک معده و روده، تولید گاز را افزایش می‌دهند و داروهای ضدافسردگی نیز میتوانند عملکرد گوارش را تحت تأثیر قرار دهند. اگر دارویی باعث نفخ میشود، بهتر است با پزشک مشورت کنید تا درمان جایگزین یا راه‌حلی برای کاهش عوارض آن پیدا کنید.
انواع روش های لاغری
گاهی کاهش وزن و پیروی از انواع روش های لاغری، باعث ایجاد مشکلاتی همچون نفخ شکم و معده میشود. برای همین توصیه می‌کنیم در زمان ویزیت آنلاین با دکتر گوارش، اگر رژیم هستید حتما ذکر کنید.
یبوست
یبوست، که ناشی از عدم دفع مدفوع و اختلال در عملکرد روده‌ها است، میتواند باعث نفخ و احساس سنگینی در شکم شود. این مشکل معمولاً به دلیل کمبود فیبر، عدم تحرک کافی، مصرف ناکافی آب یا برخی شرایط پزشکی ایجاد میشود.
برای پیشگیری و درمان یبوست، مصرف فیبر کافی از میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل، نوشیدن آب زیاد و انجام فعالیت بدنی منظم موثر است. گاهی، پزشک مصرف ملین‌ها یا درمان‌های دیگر را توصیه می‌کند.
علت نفخ زیاد چیست؟
نفخ مداوم ممکن است به دلیل تکرار عادت‌های نادرست ایجاد شود و نشان‌دهنده مشکلات مختلف در سلامت دستگاه گوارش باشد. غذا خوردن سریع، مصرف غذاهای محرک تولید گاز توسط باکتری‌های روده و خوردن زیاد غذاهای تولیدکننده گاز مانند حبوبات از جمله این عادات ناسالم هستند. این رفتارها میتوانند نفخ شکم را تشدید کنند.
البته ابتلا به بیماری‌هایی همچون سندروم روده تحریک پذیر نیز میتواند از دیگر دلایل ایجاد نفخ زیاد زیاد در بدن باشد.
علت باد شکم زیاد در زنان چیست؟
زنان ممکن است در مواقع مختلف دچار باد شکم شوند. تغییرات هورمونی در طول چرخه قاعدگی یکی از شایع‌ترین علل این مشکل است. افزایش هورمون‌های استروژن و پروژسترون در این دوره‌ها بر عملکرد دستگاه گوارش تأثیر گذاشته و باعث نفخ میشود.
بسیاری از زنان در روزهای قبل و حین قاعدگی تجربه نفخ دارند و در سندرم پیش از قاعدگی نیز نفخ یکی از علائم شایع است. همچنین، تغییرات هورمونی در دوران یائسگی میتواند با تأثیر بر دستگاه گوارش، منجر به نفخ شکم شود.
علت باد شکم زیاد در مردان چیست؟
مردان نیز در موقعیت‌های مختلفی دچار باد شکم میشوند. عواملی مانند عادات غذایی ناسالم و عدم تحرک کافی که باعث نفخ میشوند، در مردان هم مؤثر هستند.
علاوه‌بر این، تغییر سطح هورمون تستوسترون در مردان میتواند بر عملکرد دستگاه گوارش تأثیر بگذارد و موجب نفخ شود. همچنین، بزرگ شدن پروستات در مردان میتواند با وارد کردن فشار به روده‌ها، منجر به نفخ شکم شود.
علت نفخ دائمی شکم چیست؟
نفخ دائمی شکم میتواند به دلایل مختلفی ایجاد شود که برخی از آنها نیاز به ارزیابی و تشخیص پزشک دارند. عواملی مانند بلعیدن هوای اضافی، هضم ناقص غذاها، افزایش تولید گاز توسط باکتری‌های روده، سندرم روده تحریک‌پذیر و عدم تحمل لاکتوز از علل شایع نفخ هستند.
همچنین، مصرف غذاهای نفاخ مانند حبوبات، سبزی‌های خانواده کلم و نوشیدنی‌های گازدار، به همراه سبک زندگی بدون تحرک و عادت‌های غذایی نادرست مانند غذا خوردن سریع یا نوشیدن نوشیدنی‌ها با نی، میتوانند این مشکل را تشدید کنند.
علت نفخ بعد از غذا
نفخ بعد از غذا، به دلایل متعددی ایجاد میشود. در ادامه، به شایع‌ترین علت نفخ بعد از غذا پرداخته‌ایم:
- تجمع گاز در معده و روده در اثر بلعیدن هوا هنگام خوردن یا نوشیدن
- مصرف غذاهای پرفیبر یا نفاخ مانند لوبیا، کلم و نوشیدنی‌های گازدار
- ایجاد نفخ در برخی افراد ناشی از عدم تحمل برخی مواد غذایی مثل لاکتوز یا گلوتن
- وقوع نفخ در اثر هضم ناکافی غذاها و حرکت آهسته دستگاه گوارش
- خوردن سریع غذا
کدام غذاها باعث نفخ شکم میشوند؟
برخی غذاها به دلیل تاثیرات بر سیستم گوارش، میتوانند باعث نفخ شکم و علت درد بالای شکم سمت چپ باشند. این غذاها شامل:
- حبوبات؛ لوبیا، عدس، نخود
- سبزیجات خانواده کلم؛ کلم، بروکلی، گل‌کلم
- نوشیدنی‌های گازدار؛ نوشابه، آب‌میوه‌های گازدار
- غذاهای چرب و سنگین
- محصولات لبنی
- آدامس‌های بدون قند
- غذاهای سرشار از فیبر غیرمحلول؛ سبوس گندم، دانه‌های کامل
این غذاها ممکن است باعث تولید گاز در روده‌ها و احساس نفخ شوند.
علت نفخ قبل از پریودی و در دوره پریودی
نفخ شکم در دوران پریود به دلیل تغییرات هورمونی و فیزیولوژیکی یک پدیده طبیعی است. نفخ شکم در پریود معمولاً یک یا دو هفته قبل از قاعدگی آغاز شده و در طول پریود ادامه پیدا کرده و پس از آن کاهش می‌یابد.
این نفخ در روزهای ابتدایی پریود یا دوران pms بیشتر است و به تدریج کاهش می‌یابد. با رعایت رژیم غذایی سالم، مصرف آب کافی و مدیریت استرس می‌توان این علائم را کاهش داد. بعد از پایان پریود، با بازگشت هورمون‌ها به حالت طبیعی، نفخ نیز بهبود می‌یابد.
علت نفخ شکم نوزاد
درباره علت ورم شکم نوزاد، می‌توانیم مثال:
- بلع هوا؛ نوزادانی که به سرعت شیر می‌خورند یا موقعیت دهانشان درست با سینه مادر یا شیشه‌شیر همخوانی ندارد، ممکن است هوای زیادی بلعیده و دچار نفخ شوند.
- عدم تحمل لاکتوز؛ برخی نوزادان به لاکتوز موجود در شیر مادر یا شیر خشک حساسیت دارند که باعث ایجاد گاز و نفخ میشود.
- رژیم غذایی مادر؛ مصرف غذاهای نفاخ مانند کلم بروکلی، لوبیا یا نوشیدنی‌های گازدار توسط مادر میتواند نفخ را از طریق شیر به نوزاد منتقل کند.
- تغذیه سریع یا زیاد؛ تغذیه سریع یا بیش از حد نیاز به شیر نیز میتواند باعث نفخ در نوزاد شود.
- سوء‌جذب؛ مشکلات در هضم و جذب برخی مواد غذایی ممکن است موجب نفخ در نوزادان شود.
- عدم رشد دستگاه گوارش؛ سیستم گوارش نوزاد در حال تکامل است و ممکن است نتواند برخی مواد غذایی را به درستی هضم کرده و باعث نفخ شود.
روش‌هایی همچون گرفتن آروغ نوزاد، تغذیه نوزاد در موقعیت درست، استفاده از شیشه شیرهای ضدنفخ و ماساژ شکم نوزاد به کاهش نفخ نوزاد کمک خواهند کرد.
علت نفخ شکم کودکان
نفخ شکم در کودکان، به دلایل مختلفی رخ می‌دهد. برخی از علل شایع نفخ شکم در این گروه سنی عبارت هستند از:
- غذاهای گازدار؛ مصرف نوشابه‌ها، آب‌میوه‌های گازدار و سبزیجاتی مانند کلم و گل کلم.
- بلع هوا؛ بلعیدن هوای زیاد هنگام خوردن یا حرف زدن.
- عدم تحمل لاکتوز؛ کمبود آنزیم هضم‌کننده لاکتوز در شیر و محصولات لبنی.
- یبوست؛ تجمع مدفوع در روده‌ها باعث نفخ میشود.
- آلرژی‌های غذایی؛ حساسیت به غذاهایی مانند گندم یا شیر.
- بیماری‌های گوارشی؛ مانند سندرم روده تحریک‌پذیر یا عفونت‌های روده‌ای.
- استرس و اضطراب؛ تاثیر منفی بر سیستم گوارش کودکان.
برای مدیریت و کاهش نفخ در کودکان، باید به رژیم غذایی آنها توجه کرده و در صورت لزوم با پزشک برای شناسایی علت دقیق نفخ و درمان مناسب مشورت شود.
علت نفخ شکم در بارداری
نفخ در دوران بارداری و مخصوصا، درد رحم در اوایل بارداری شایع است و دلایل مختلفی دارد:
- بزرگ شدن رحم؛ رشد جنین باعث فشار بر معده و روده‌ها میشود که منجر به نفخ میشود.
- تغییرات هورمونی (پروژسترون)؛ افزایش پروژسترون باعث شل شدن عضلات دستگاه گوارش و کاهش حرکت غذا در روده‌ها میشود.
- تغییرات رژیم غذایی؛ مصرف بیشتر غذاهایی مانند حبوبات و کلم ممکن است منجر به نفخ شود.
نفخ در طول بارداری در سه‌ماهه‌های مختلف شدت‌های متفاوتی دارد.
- سه‌ماهه اول؛ تغییرات هورمونی میتواند باعث نفخ از همان ابتدای بارداری شود.
- سه‌ماهه دوم؛ با رشد رحم، فشار بیشتری به روده‌ها وارد شده و نفخ افزایش می‌یابد.
- سه‌ماهه سوم؛ با رشد حداکثری جنین، فضای شکم کاهش می‌یابد و نفخ به شدت افزایش می‌کند.
علائم همراه با نفخ معده و شکم چیست؟
نفخ معده و شکم، علاوه‌بر احساس تورم و پُری، با علائم و مشکلات دیگری همراه خواهد بود. شایع‌ترین این علائم، درد شکم، ورم شکم، گاز معده و روده، آروغ زدن، آب آوردن شکم، یبوست، اسهال، تهوع، کاهش اشتها و تغییر در الگوی دفع مدفوع هستند.
عوامل مختلفی از جمله رژیم غذایی، عدم تحمل غذایی، بیماری‌های گوارشی، تغییرات هورمونی، استرس و مصرف داروها منجر به تشدید این وضعیت خواهد شد. برای مدیریت و کاهش علائم نفخ، رعایت رژیم غذایی مناسب، افزایش فعالیت بدنی، مدیریت استرس و مشاوره با پزشک در صورت نیاز توصیه میشود.
چگونه نفخ شکم تشخیص داده میشود؟
تشخیص نفخ شکم، براساس علائم بیمار و معاینات بالینی انجام میشود؛ اما متخصص گوارش، گاهی برای تشخیص علت دقیق‌تر نفخ در شرایط پیچیده، آزمایش‌های تکمیلی و تخصصی را توصیه می‌کند. در جدول زیر، به دقیق‌ترین روش‌های تشخیصی نفخ شکم اشاره کرده‌ایم:
| تکنیک‌های تشخیصی نفخ شکم | شرح تکنیک‌های تشخیصی |
| مصاحبه پزشکی | پرسیدن سوالاتی در مورد علائم، شدت و مدت زمان نفخ، رژیم غذایی، عادات غذایی و سابقه پزشکی |
| معاینه فیزیکی | لمس و معاینه شکم برای یافتن نشانه‌های غیرمعمول مانند حساسیت، ورم یا صداهای غیرطبیعی |
| آزمایش‌های خون | بررسی خون برای تشخیص التهاب، عفونت یا مشکلات متابولیکی عامل نفخ |
| آزمایش‌های مدفوع | بررسی مدفوع برای تشخیص عفونت‌ها، عدم تحمل غذایی یا مشکلات گوارشی دیگر |
| آزمایش‌های تصویربرداری | مانند اشعه ایکس، سونوگرافی یا سی‌تی‌اسکن برای بررسی دقیق‌تر ساختارهای داخلی شکم و تشخیص هر گونه انسداد یا ناهنجاری |
| آزمایش‌های تنفسی | تست تنفسی هیدروژن یا متان برای تشخیص عدم تحمل لاکتوز یا رشد بیش از حد باکتری‌ها در روده کوچک |
| آندوسکوپی و کولونوسکوپی | مشاهده مستقیم داخل دستگاه گوارش و برداشتن نمونه‌های بافتی برای بررسی بیشتر |
این مجموعه از روش‌های تشخیصی، برای شناسایی علت دقیق نفخ شکم و ارائه درمان مناسب به متخصص گوارش کمک می‌کنند.
درمان نفخ شکم و معده
برای کاهش نفخ، روش‌های مختلفی وجود دارد:
- کاهش مصرف غذاهای نفاخ
- جویدن آرام غذا
- مصرف فیبر
- پرهیز از غذاهای حساسیت‌زا
- استفاده از دارو و قرص دل درد و ضدنفخ مانند سایمیتیکون و پروبیوتیک‌ها
- فعالیت بدنی منظم
- مدیریت استرس
- نوشیدن دمنوشهای گیاهی
- نوشیدن سرکه سیب و آب لیمو
- ماست پروبیوتیک‌ها مکملهای رازیانه
نکته! مصرف انواع داروها و قرص معده درد، میتوانند روی کنترل نفخ نیز تاثیر بذارند.
روش‌های از بین بردن نفخ شکم فوری
پیاده‌روی پس از صرف غذا، یوگا یا هر نوع فعالیت بدنی ملایم، با تسهیل حرکت غذا در دستگاه گوارش، نفخ را کاهش می‌دهند. همچنین، ماساژ محوطه شکمی به آرامی و در جهت عقربه‌های ساعت، باعث تسکین عضلات روده و آزادش شدن گازهای تجمع‌یافته در روده میشود.
از دیگر روش‌های درمان فوری نفخ، می‌توان به دوش آب گرم اشاره کرد. استحمام با گرم عضلات را شل کرده و به هضم غذا کمک می‌کند. همچنین برخی، بوتاکس معده را روشی مناسب برای درمان این عارضه می‌دانند.
بهترین غذاها برای درمان نفخ
غذاهای حاوی فیبر محلول، زنجبیل تازه، موز، سبزیجات پخته‌شده و برنج سفید برای کاهش گاز شکم و نفخ مفید هستند.
چگونه می‌توان از نفخ شکم پیشگیری کرد؟
نفخ شکم میتواند بسیار ناخوشایند باشد، اما با رعایت چند نکته می‌توان از آن پیشگیری کرد:
- جویدن غذا به‌خوبی؛ تاثیر هضم درست برای جلوگیری از بلع هوا.
- افزایش تدریجی فیبر؛ جلوگیری از مصرف زیاد فیبر به یک‌باره.
- نوشیدن مایعات کافی؛ جلوگیری از انباشت گاز در روده‌ها.
- مصرف غذاهای پروبیوتیک؛ مانند ماست برای تعادل باکتری‌ها.
- فعالیت بدنی منظم؛ برای بهبود حرکت گوارشی.
- پرهیز از غذاهای نفاخ؛ مانند لوبیا، کلم، نوشابه‌های گازدار.
- کاهش مصرف غذاهای چرب؛ برای جلوگیری از هضم کند.
- استفاده از داروهای ضد نفخ؛ پیش از صرف غذا.
رعایت این نکات، به‌طور مؤثر به درمان نفخ کمک و باعث کاهش باد شکم میشود.
برای درمان نفخ شکم و معده به چه پزشکی مراجعه کنیم؟
برای درمان نفخ شکم باید به پزشک متخصص گوارش مراجعه کنید. این پزشک، در تشخیص و درمان مشکلات مرتبط با دستگاه گوارش همچون نفخ معده مهارت دارد.
در نهایت، اگر مبتلا به نفخ شکم هستید و درمان خانگی نفخ معده و شکم موثر نبود، حتما به دکتر گوارش مراجعه کنید. برای دریافت نوبت از متخصص گوارش، از امکان نوبت‌دهی این متخصص در سایت دکتردکتر استفاده کنید. اگر هم نیاز به ویزیت فوری دارید، می‌توانید نوبت مشاوره آنلاین دکتر گوارش را از سامانه دکتردکتر بگیرید و متنی یا تلفنی با پزشک، مشورت کنید.
منابع:
health.harvard.edu
nhs.uk
سوالات متداول نفخ شکم
نفخ شکم، از علائم سرطان معده یا سرطان تخمدان میتواند باشد.
باد معده یا نفخ شکم، ناشی از عوامل مختلفی از جمله نامناسب بودن رژیم غذایی، استرس، سوء‌هاضمه یا عدم تحمل غذایی است.
بله. قرصهای پروبیوتیک، در رفع باد شکم به‌ویژه نفخ ناشی از عدم تعادل باکتری‌های روده بسیار مفید است.
بله. با سریع غذا خوردن، هوای زیادی را همراه با غذا بلع می‌بلعید. همچنین در صورت درست نجویدن غذا و سریع غذا خوردن، مواد غذایی زمان کافی برای هضم در معده ندارند و ورود غذای کامل هضم نشده به معده، باعث تولید گاز بیشتر، نفخ و درد شکم میشود.
دفع 13 تا 20 بار گاز در روز، طبیعی تلقی میشود.
دمنوشهای نعناع، زنجبیل، رازیانه، زیره و بادرنجبویه در درمان نفخ شکم بسیار موثر هستند.
سلام وقت بخیر
مادر من همیشه ورم ونفخ شکم دارن و اگه گرسنه ، عصبی و استرسی بشن ورم و نفخ شدیدتر میشه و اینکه بعضی اوقات ترشم میکنن . ممنون
سلام من حدود دوماهه احساس نفخ می کنم وشکمم بعدازخوردن غذا بزرگ میشه باآروغ زدن دفع گاز کاهش پیدامی کنه معمولا بعدازغذا باید عرق نعنا بخورم که خیلی کمک می کنه لطفا بفرمایید چه کار بکنم دکتر هم رفتم میگه چیزی نیست من ۵۵ ساله هستم
سلام
پارسال برای باد معده به پزشک مراجعه کردم و بعد از انجام کلونوسکوپی فرمودن که مشکلی نداری و قرص فمیلاکت ک بیسموت رو تجویز کردن
یه مدت خوب شدم و دوباره باد معدهدم تشدید شده و با وجود شیر دهی به فرزندم نمیدونم چه قرصی مصرف کنم
سلام
با توجه به اینکه در دوران شیردهی هستید بهتر است فعلا رعایت تغذیه و عدم مصرف سبزی خام و حبوبات و میوه های نفاخ انجام شود
سلام خانم دکتر من 30سالم هست ،چند سال اخیر هر روز نفخ شدید دارم بعضی مواقع از کنترلم خارج میشه و حتی شبها بدون اختیار باد معده دفع میکنم، اسهال یبوست و علائم دیگه ای ندارم
سلام وقت بخیر…
من ۱ ماه معدم نفخ کرده اگه عاروق نزنم کمر درد میگیرم یعنی دقیقا میزنه پشت معده به کمرم و حتی رو قفسه سینه ام درد میگیره…. روزی ۳ ساعت تو حالت عاروق زدن هستم و خیلی اذیتم میکنه ممنون میشم منو راهنمایی بفرمایید…
سلام خسته نباشیددکتر چندین ساله وقتی شکمم یه سرما احساس کنه شروع به سرصدا میکنه الان حدوا دوماه هستش دورنافم درد احساس میکنم ودائما معده ام باد تولید میکنه وگاهی هم صدا ایجاد داخل شکمم الان دیگه خیلی اذیتم
سلام
دوست گرامی با توجه به چندساله بودن این مشکل باید ابتدا یک آزمایش خون و مدفوع بدهید
سلام.ممنون از مطالب ارزنده.من از مدتها قبل یبوست مزمن دارم و نفخ شدید.درد و سوزش ندارم ولی بعد غذا خیلی نفخ دارم وبخاطر همینم دچار چاقی شکمی هستم و استپ وزنی هم دارم.ممنون که راهنمایی می فرمائید
با سلام عذر میخوام من استرس و اضطراب دارم و معده ام همیشه نفخ میفته خواهش میکنم راهنمایی کنید که چه باید انجام دهم
سلام.
خانمی ۲۹ ساله هستم از حدود ۱۰ روز پیش بعد از خوردن آناناس بعد از شام دچار درد معده و احساس سوزش درد معده داشتم.احساس نفخ زیاد .تند تند معده ام گاز تولید میکنه .با درد و سوزش ب دکتر مراجعه کردم.آمپول آندستون و ی امپول دیگ هم زدم ک درد و سوزشم افتاد.قرص پنتو پرازول ۴۰و دایمیتیکون هم داد.با استفاده اینا سوزش افتاد و خوب شدم.
دوباره بعد از خوردن ماست ب همراه سیرو خیار درد ونفخ شدید سراغم اومد و همچنان درگیرشم .گاهی اوقات درد کاهش پیدا میکنه و گاهی اوقات درد و نفخ شدت پیدا میکنه .درضمن بعد از باد گلو زدن از شدت درد کاسته می شود.چ راه کاریی راهنمایی میکنید؟؟؟؟؟
سلام من از وقتی محل زندگیمونو تغییر دادیم دچار نفخ شدید میشم مدام فشار زیادیو توی شکمم حس میکنم و صدای شکمم شنیده میشه میخواستم بدونم ممکنه ب دلیل اب مصرفی باشه یا اینکه چ دلیلی میتونه داشته باشه و راه درمانش چیه ب شدت در عذابم از لحاظ روحی ممنون میشم راهنمایی کنین
سلام خسته نباشید من یه مدت اضطراب شدید دارم زیاد میشه کل شکم سفت میشه احساس گرفتگی معده دارم بعد دچار نفس تنگی میشم دوباره اضطراب میگیرم نظرتون بدونم ممنوم میشم؟
با سلام
من نفخ شدید دارم.همش آروغ میزنم
وبعد اینکه آیا نفخ شکم باعث تنگی نفس وگاه دل درد میشه یا نه.ممنون
سلام.۴۳ سالمه.تقریبا دوماهه که بیشتر شبها نفخ دارم.شکمم باخوردن غذا احساس میکنم باد میکنه.ودرد توی شکمم میپیچه.محبت میکنید راهنمایی کنید
سلام ۵۲ سالمه تقریبا ۱۵ سال پیش بخاطر مهمعده درد شدید بیمارستان بستری شدم اندوسکوپی وکاونوسکوپی دادم دکتر گفت عصبیه اسید مهدت زیاد میشه رفلکس معدس دارو خوردم خوب شده بودم ولی امسال عید با شنیدن خبر فوت اقوام دوباره مشکل معدم برگشته دکتر پنو۴۰ روزی دوتا کلیدینیوم سی روزی سه تا دایمتیکون قطره وشربت دایجستیو داده تا کی این دارو ها رو ادامه بدم
سلام
حداقل ۴ هفته داروها را مصرف کنید
در صورت بهبودی مصرف داروها را تا ۳ ماه ادامه دهید
در غیر این صورت جهت اقدامات تشخیصی بیشتر به پزشک خود مراجعه کنید
سلام وقت بخیر
حدود چند ماه میشه شکمم ورم کرده مثل نفخ میمونه ولی فک میکنم نفخ نیس چون علائمش رو ندارم مثلا باد معده ندارم درد هم ندارم فقط میخوام بدونم دلیلش چیه چون از یه دکتر دیگه پرسیدم گفتن شاید توده داشته باشی میخواستم مطمئن بشم ممنون میشم جواب بدین
سلام وقت بخیر
الان‌یک هفتس اسهال دارم‌با نفخ شدید یعنی ب طور مداوم باد از شکمم خارج میشه باید چیکارکنم؟
با تشکر
سلام
با توجه به طول کشیدن مدت زمان اسهال باید جهت انجام ازمایش مدفوع اقدام کنید
سلام
من چند وقتی هستش که ناراحتی معده دارم و یه مقدار هم سوزش معده . بیشتر مواقعی که غذا میخورم اینطوری میشم و شکمم خیلی سروصدا میکنه و باد گلو هم دارم و نفخ هم دارم . وقتی غذا میخورم بعد از چند ساعت سردرد شدیدی میگیرم قرص ارگوتامین سی میخورم و بهتر میشم . هر روز هم این حالو دارم . دکتر هم زیاد رفتم ولی فقط قرص اس امپرازول ۴۰ و کلیدیوم سی رو بهم دادن . دیگه نمیدونم چیکار کنم تا حالم بهتر بشه و نزدیک ۲۰ روزه که اصلا حالم خوب نیست . توروخدا کمکم کنین . آیا این سردرد میگرنی مربوط به ناراحتی معده ام هستش یا چیزه دیگه . خواهشا بگین چه دارویی استفاده کنم تا بهتر بشم . ممنونم .
سلام خسته نباشید
من مدت ۹ ماه پیش درد و سوزش معده موقع خودن غذا داشتم ولی موقت خوب بود تا این که چند وقت پیش درد زیر قفسه سمت راست داشتم همراه با نفخ و با مراجع به دکتر به من قرص کلدینیوم سی و دایجستیو و پنتوپرانول ۴۰ تجویز کرد ولی الان با خوردن قرص دایجستیو خشکی گلو دارم و بعد از اتمام دوره کلدینیوم سی هنوزم نفخ دارم ممنون میشم راهنمایی کنید که چکار باید بکنم؟
سلام ۳۲ ساله هستم، عذر میخوام بنده پس از غذا همیشه احساس ترشی در دهان دارم،نفخ بسیار شدید و صدای خیلی زیاد در شکم و روده ها دارم که باعث خجالتم میشه و بیشتر اوقات اسهال البته درصورت استرس.ممنون میشم راهنماییم کنید.
سلام:از دوران کودکی تا الان که ۳۰ ساله هستم
-هر غذائی که میخورم باد شکم دارم که کنترلش سخته و اکثر مواقع خروج باد خفیف ناخواسته دارم
-با خوردن عداهای چرب سریع اسهال میگیرم
-زیاد باید برم سرویس اکثر مواقع دفع ندارم یا ناقص هست ولی کمی بعدش دوباره سرویس دارم
-اکثرا احساس دستشویی دارم ولی دفع راحت ندارم.
-اکثرا یک مرتبه احساس دفع پیدا میکنم
-حتی بعد از دفع سریع احساس دستشویی و نیاز به دفع دارم
شرمنده طولانی شد ولی باد و خروج غیر ارادیش زندگی در جمع رو سخت کرده
لطفا اگر درمان دارویی دارد راهنمایی فرمائید
سلام
من به شدت گاز معده دارم غذامم زیاد نیست ولی همیشه این مشکلو دارم متاسفانه..چند روزه علاوه بر این، درد خفیفی در ناحیه شکمی احساس میکنم یه حالتی مثل کوفتگی یا مشت خوردن داخل شکم..عرق نعناع که میخورم این حالت خیلییی بهتر میشه..
میشه لطفا راهنماییم کنید.. ممنون
سلام
من نزدیک ۲۰ روز هستش که معده ام مشکل داره . از اون موقع قرص اس امپرازول و کلیدیوم سی رو مصرف میکنم . مشکلم اینه که وقتی غذا میخورم شکمم خیلی صدا داره و باد گلو هم زیاد دارم و نفخ هم دارم و شکمم بعد یه مدت سفت میشه و بعد از چند ساعت سردرد میگرنی میگیرم و مجبورم قرص ارگوتامین سی بخورم تا سردردم خوب بشه .آزمایش هلیکو باکتر هم دادم و منفی بود. خیلی دکتر رفتم ولی فقط همین قرص ها رو دادن . لب و دهنم هم اکثرا احساس خشکی میکنم . دیگه نمیدونم چیکار کنم خوب بشم . این سردرد دلیلش به خاطر معده ام هستش یا چیزه دیگه ؟ توروخدا کمکم کنین . از کارو زندگی افتادم
سلام
اگر با مصرف داروهای معده پس از یک ماه بهتر نشدید جهت آندوسکوپی به متخصص داخلی مراجعه کنید
اگر سابقه سردرد میگرنی دارید بله میتواند بعلل گوارشی و تغذیه ای تحریک شود
سلام من ورم معده داشتم قبلا و رفتم دکتر ک ی داروهایی مصرف کردم و مشکل حل شد اما بعد یک سال ی دفعی تو طول دوماه لاغر شدم و درد معده و حالت تهوع و سوزش دارم
سلام وقتتون بخیر ممنون از اینکه با حوصله جواب میدید .من خانومی متاهل ۲۵ ساله هستم قبلا اصلا حالت خارج کردن باد چه در بیداری چه در خواب نداشتم .حدود یک سال و نیم هست که خیلی باد از دقیق نمیدونم معده یا شکمم خارج میشه .به طوریکه از صداش در خواب بیدار میشم واقعا خجالت میکشم .همه جوره نفخ غذاهامم کنترل میکنم با زیره.لطفا کمکم کنید .مرسی
سلام، وقت بخیر
ببخشید من بعد از خوردن غذا، آب یا هرچیزی شکمم باد میکنه و سفت میشه، احساس یبوست هم دارم
بعضی وقت ها حس میکنم نفس کشیدنم سخت میشه و نمیتونم نفس عمیق بکشم، وقتی که میخوام بخوابم احساس تنگی نفس بم دست میده و با جابجا شدن و یا نشستن بهتر میشم
بیشتر مشکلم، هنگام غذا خوردن(که شکمم سفت میشه) و تنگی نفس هنگام دراز کشیدن و یبوست هست
ممنون میشم راهنماییم کنید، مرسی
با سلام. مدتی زیادی است که نفخ معده دارم. سر معده ام ناراحت است و اگر تند راه بروم درد میگیرد و احساس می کنم در گلویم چیزی است. دکتر رفتم قرص دايجستيو و لانزوپرازول و کلودينيوم سی تجویز کرد. حدود یکماه است که می خورم اما خیلی فرقی نکردم. نظر شما چیست؟ تشکر
سلام
اگر با مصرف داروها بهتر نشده اید
جهت انجام آندوسکوپی به متخصص داخلی یا فوق تخصص گوارش مراجعه کنید
من در روز روزی ده تا دوازده بار ادرار میکنم سونوگرافی دادم سالم بود ایا ضرر داره یا نه دیسک کمر هم دارم بخاطر دیسک کمر باشه آدم باید روزی چند بار در روز نرمال است
با عرض سلام
من احساس ميكنم ورم معده دارم، دو تا ليوان اب ميخورم زير قفسه سينم ورم ميكنه، سايز دور شيكمم اصلا چاق نيست،بعد خوردن غذا هم احساس پري و ورم معده دارم،معدم خالي باشه شيكم و معدم تخت ميشه? سن ٣٢ وزن ٦٨ قد ١٧٠
ممنون
سلام
آزمایش ادرار و کشت آن را انجام دهید
… سلام بعضی وقتها نهار یا شام میخورم شکمم باد میکنه ۲یا ۳ساعت طول میشه
سلام خسته نباشید.من ۲۵ سالمه حدود چهارسال پیش صبح قبل اینکه چایی یا اب بخورم نون بربری خوردم و به سختی قورت دادم وازهمون لحظه به بعد احساس درد شدید در گلوم پیدا شد و رفته رفته کناره های لوزه هام چرک سفید رنگ ظاهرشد .به دکتر ک مراجعه کردم قرص آموکسی سیلین دادن بعد یه هفته خوب شدم ولی از اون زمان به بعد تقریبا هر یکی دوماه بازم اون چرک های سفید رنگ به وجود میان و بعد از مدتی کنده شده و همراه غذا رفع میشوند لوزم هم ملتهب شده و درد میگیره و حتی صدامم دورگه میشه و جدیدا تُل نیز میشوم یعنی تکه ی غذا توو گلوم گیر میکنه و باعث اذیتم میشه خواهشا راهنماییم کنید من باید چیکار کنم ک این علاعمم برای همیشه رفع شوند ؟؟؟لازم به ذکر است ک من کرم معده (هلیکوباکتر پیلوری)نیز دارم و الان قرصهای مربوط به رفع آن را مصرف میکنم .در ماه رمضان اسید معدم زیاد شد وبه گلوم نیز اثر گذاشت الان به شدت گلوم ملتهب شده آیا قرصهایی ک برای رفع کرم مصرف میکنم (آزیترومایسین پنتوپرازول مترونیدازول و بیسموت ساب سیترات )میتوانند در بهبودی گلو نیز موثر باشند
من نفخ شکم دارم، ازداخل شکمم صدای زیاد بیرون می شود، سیستم غذایی برایم توصیه کنید.
با سلام و عرض ادب
لطفا بفرمائید که احساس ناراحتی در معده ممکن است منجر به تنگی نفس و در نتیجه اضطراب شود یا خیر؟بخصوص تمایل زیاد به کشیدن نفس عمیق که گاهی با کامل نبودن آن همراه است.در صورتی که این اختلال مربوط به معده میشود چه درمانی را پیشنهاد میکنید؟
سن : 30 سال
وزن :97 کیلوگرم
سپاس از راهنمایی شما
سلام من ۴۰سال س دارم بعد از غذا احساس نفخ زیادی میکنم و باد شکمی هم خیلی زیاد دارم لطفاً راهنمایی کنید من ۱۰۰ کیلو وزن دارم و قدم ۱۷۶است ممنون . ضمنا قبل فتق بالای ناف داشتم و برای انسداد روده لاپاراکتومی شدم و روده بزرگ ۲۰سانت سیاه شده بود که انرا از کنار روده ام برداشته اند
سلام
با توجه به سابقه جراحی روده و سن ۴۰ سال و بالاتر
باید معاینه و درصورت نیاز آندوسکوپی انجام شود
به فوق تخصص گوارش مراجعه کنید
سلام بادشکم زیاددارم حتی شبهاوقتی میخابم مدام شکمم صداداره واقعاازخجالت خواب ندارم همه اش احساس میکنم بایدتوالت بروم 46سالمه درضمن موادمصرف دارم لطفاراهنمایی بفرمایید
سلام یه مدت بود معده ام اذییت میکرد رفتم پیش فوق تخصص اندوسکوپی گرفت گفت ورم معده دارم دوتا قرص داد اس امپرازول و لیبرو-سی وقتی قرصارو مصرف میکنم احساس خشکی گلو و بینی میکنم دهنمم زخم میشه نفخ م میکنم شکمم سفت میشه چیکار باید کنم؟
سلام پدرم ۵۲ سالشه و الان شکمش باد سفت و هم پاش باد کرده…. البته بیماری قند و هپاتیت ب داره
لطفا نظرت؟
سلام
دوست عزیز
ورم پا میتواند ناشی از تاثیر قند بر کلیه باشد
همچنین به جهت هپاتیت باید چکاپ شوند
به متخصص داخلی مراجعه کنید
باسلام . مدت زیاده باد شکم دارم . قبلا سر معدم درد داشت که رفتم پیش متخصص گفت دریچه معدت مشکل داره و معدت میکروب داره که خدا رو شکر معده دردم خوب شد ولی هر کاری میکنم باد شکمم کم نمیشه . الان فقط باد شکم دارم دیگه هیچ مشکلی ندارم . ممنون میشم اگه راهنمایی کنید.
سلام من نزدیک به یک سال هست که شکمم بزرگ تر شده ( به نظرم از استفاده روغن مایع زیادی در غذا هست ) البته چاق اندامم نیستم . و معدم دائم نفع میکنه . چ موقعی ک غذا میخورم و چ موقعی ک شکمم خالی باشه . انگار دائم داره باد تولید میکنه خستم کرده . وضعیت بدیه لطفا راهنمایی کنید
سلام دکتر من از روزی که عمل روده انجام دادم شکمم خیلی نفخ داره حتا تو محیط اجتماعی نمی تونم باشم لطفا من راهنمایی کن ممنون از شما
سلام
علت جراحی روده را ذکر نکرده اید
علت جراحی مهم است
سلام ، من پهلوهای شکمم درد میکنه و گه گاهی شکمم صدا میده ،حالت تهوع هم دارم. همش آروغ میزنم.اسهال هم دارم.
سلام
با توجه به علایم بهتر است جهت بررسی به فوق تخصص گوارش مراجعه کنید
با سلام
شبها در خواب که هستم باد شکم از من خارج میشه با صدای زیاد جوری که خودم از خواب میپرم واقعا خجالت زده میشم لطفا راهنمایی کنین با عرض معذرت …
با سلام.بعضی اوقات مخصوصا نزدیک دوره پریودم.با خوردن هر چیزی دچار نفخ شدید میشم طوری که نفسم تنگ وحالم بدمیشه وحتی دگه لباسم بسته نمیشه.خیلی در عذابم .چه کنم
سلام خسته نباشید،من 17 سالمه و حدود دوساله که قسمت معده من ورم داره و وقتی که به قسمت معده خودم دست میزنم کاملا میفهمم و حتی با چشم هم دیده میشه که قسمت چپ شکمم برجسته تر از قسمت راست شده، نمیتونم زیاد غذا بخورم،معدم سوزش داره،هر چند وقت یه بار هم به قدری درد میکنه که مجبور میشم فقط بخوابم،دکتر هم رفتم ولی دکتر گفت چیزی نیست،به نظر شما این علائم میتونه علائم چه بیماری هایی باشه؟؟؟؟
سلام و خسته نباشید خدمت شما
هر از گاهی حالت ترش شدن معده و تنگی نفس رو دارم که با استرسی که کمی میگیرم حس میکنم نفسم بد میاد بالا یا سخت. احساس میکنم معدم ی خورده ورم داره و فشار میاره و گاهی اوقات هم اسید معدم میزنه بالا و داخل گلومو اذیت میکنه(حالت ترشی). شده حتی بعد غذا یا وعده غذایی بعد غذا شکمم ی خورده صدا میکنه(نه همیشه) . پارسال به متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه کردم داخل دهانمم دیدن بهم گفتن اسید معدت زیاد زده بالا باعث پوسیدگی بعضی از دندونامم شده بود که قرص امپرازول دادن که هم صبح هم شب بخورم به مدت1ماه و خوب هم شدم بعدش ازمایش بلع باریومم دادم که چیزی نبود خداروشکر و نرمال شده بود همه چی ولی الان کم اشتها هم شدم ی خورده. برای حال الان چی مصرف کنم به نظرتون.(یکمم حالت استرسی بودن هم دارم گاهی اوقات)