سرطان رحم چیست؟ علائم، علل، بدخیمی و شانس درمان قطعی

سرطان رحم زمانی‌ رخ می‌دهد که سلول‌های رحم از کنترل خارج شده و سریع رشد می‌کنند. شایع‌ترین نوع این سرطان، سرطان آندومتر است و اغلب زنانی به آن مبتلا می‌شوند که یائسگی را پشت‌سر گذاشته‌اند؛ اما ممکن است زنان دوران یائسگی و حتی قبل از یائسگی را نیز تحت‌تاثیر قرار دهد. باتوجه‌به اینکه زمان تشخیص و مرحله این نوع سرطان تاثیر زیادی در موفقیت درمان و میزان بقای بیمار دارد؛ در این مقاله از مجله سلامت دکتردکتر به بررسی انواع سرطان رحم، علائم، عوامل خطر، روش‌های تشخیص و درمان می‌پردازیم تا با کسب اطلاعات از ابتلا به این نوع سرطان پیشگیری کنید.

سرطان رحم چیست؟

زمانی‌که سلول‌های رحم به‌دلایل مختلف رشد بیشتر از حد معمول داشته یا بیشتر از زمان متداول، زنده می‌مانند، باعث شکل‌گیری سلول‌های سرطانی و توده می‌شوند که به آن سرطان رحم می‌گویند.

رحم اندامی توخالی و گلابی‌شکل در لگن است که رشد جنین در آن انجام شده و دارای لایه‌های زیر است؛ بنابراین سرطان رحم ممکن است در هر کدام از این لایه‌ها رخ دهد:

انواع سرطان رحم

سرطان رحم، اصطلاحی کلی است که ۲ نوع سرطان زیر را پوشش می‌دهد:

• سرطان آندومتر؛
• سارکوم رحم.

هر ۲ نوع سرطان بالا در رحم شروع می‌شوند و به‌همین‌دلیل به آن‌ها سرطان رحم می‌گویند.

سرطان آندومتر یا کارسینوم‌های آندومتر

سرطان آندومتر که یکی از شایع‌ترین انواع سرطان رحم است؛ در پوشش داخلی رحم (آندومتر) ایجاد می‌شود. این نوع سرطان، روی سیستم تولیدمثل زنان تاثیر گذاشته و عوارض دیگری نیز دارد. لازم است بدانید که کارسینوم آندومتر یا سرطان بدخیم رحم، چهارمین سرطان شایع بین زنان است.

سرطان آندومتر در لایه‌ای از سلول‌های تشکیل‌دهنده پوشش رحم به‌نام آندومتر شروع شده و رشد سلول‌های پوشش داخلی رحم، مرحله آغازین این نوع سرطان است. اکنون می‌دانید که سرطان رحم چجوری بوجود میاد.

لازم است بدانید که سرطان آندومتر با نام «سرطان کارسینوم آندومتر» نیز شناخته شده و کاسینوم‌های آندومتر بر اساس نحوه مشاهده سلول‌ها زیر میکروسکوپ طبقه‌بندی می‌شوند. در همین راستا، سازمان بهداشت جهانی (WHO) انواع دیگر بافت‌شناسی کاسینوم‌های آندومتر را به صورت زیر طبقه‌بندی می‌کند:

انواع کمتر رایج سرطان آندومتر

• کارسینوم آندومتروئید؛
• کارسینوم سروز؛
• کارسینوم سلول سنگ‌فرشی؛
• کارسینوم سلول کوچک؛
• کارسینوم انتقالی؛
• کارسینوم سلول شفاف؛
• کارسینوم تمایزیافته / تمایزنیافته؛
• کارسینوم مختلط؛
• کارسینوم‌های آندومتر نادر.

سرطان آندومتر اغلب در مراحل اولیه تشخیص داده می‌شود؛ چون با علائم مشخصی همراه است. در ادامه به این موضوع می‌پردازیم که سرطان رحم چه علائمی دارد؛ اما قبل از هر چیز باید بدانید که اولین علامت سرطان آندومتر، خونریزی نامنظم واژن است؛ بنابراین اگر زود تشخیص داده شود، سرطان رحم درمان دارد.

سرطان سارکوم رحم

سرطان سارکوم رحم یکی از انواع سرطان‌های نادر رحم است که در میومتر (دیواره عضلانی رحم) ایجاد می‌شود. سارکوم‌های رحم در لایه عضلانی (میومتر) یا بافت همبند پشتیبان رحم شروع شده و به شرح زیر هستند:

البته انواع دیگر سرطان رحم نیز وجود دارد که به شرح زیر هستند:

آدنوکارسینوم آندومتروئید

بیشتر سرطان‌های آندومتر، آدنوکارسینوم بوده و برای رشد به استروژن وابسته هستند. کارسینوم آندومتروئید، شایع‌ترین نوع آدنوکارسیوم است که در سلول‌های غده‌ای شروع شده و بسیار شبیه به پوشش طبیعی رحم (آندومتر) است.

کارسینوسارکوم رحم (CS)

کارسینوسارکوم رحم (CS) در آندومتر شروع شده و ویژگی‌های هر ۲ نوع کارسینوم آندومتر و سارکوم را دارد. در واقع سارکوم سرطانی است که در سلول‌های ماهیچه‌ای رحم شروع می‌شود.

در گذشته CS نوع متفاوتی از سرطان رحم به‌نام «سارکوم رحم» درنظر گرفته می‌شد؛ اما اکنون پزشکان معتقدند که کارسینوسارکوم رحم نوعی کارسینوم آندومتر است که به‌طرز غیرطبیعی رشد کرده، به‌طوری که دیگر شبیه به سلول‌های که از آن آمده‌اند (یعنی سلول‌های آندومتر) نیستند.

CS رحم همچنین به‌عنوان «تومورهای بدخیم مزودرم» یا «تومورهای بدخیم مخلوط مولرین» نیز شناخته می‌شود که حدود ۳٪ از سرطان‌های رحم را تشکیل می‌دهند.

انواع دسته‌بندی سرطان رحم

سرطان رحم بر اساس معیارهای متفاوتی دسته‌بندی می‌شود که به شرح زیر هستند:

دسته‌بندی اصلی سرطان رحم

باتوجه‌به اینکه سرطان آندومتر شایع‌ترین نوع سرطان رحم است، این دسته‌بندی اصلی مختص این نوع سرطان خواهد بود. انواع سرطان آندومتر به ۲ دسته زیر تقسیم می‌شود:

دسته‌بندی بر اساس درجه سرطان رحم

سرطان‌های آندومتر بر اساس درجه نیز طبقه‌بندی می‌شود؛ علاوه‌براین، این نوع سرطان بر اساس درصد سلول‌های سرطانی موجود نیز دسته‌بندی خواهند شد.

دسته‌بندی بر اساس طبقه‌بندی مولکولی

در این دسته‌بندی، سرطان آندومتر به زیرگروه مولکولی خاصی بر اساس جهش یافت‌شده در سلول سرطانی تقسیم می‌شود. زیرگروه‌های مولکولی سرطان آندومتر به شرح زیر هستند:

• DNA پلیمریزاسیون جهش‌یافته؛
• نقص در ترمیم عدم تطابق؛
• بدون مشخصات مولکولی خاص؛
• P53 غیرطبیعی.

علائم سرطان رحم بدخیم

علائم سرطان رحم بدخیم بر اساس نوع سرطان رحم به شرح زیر است:

علائم سرطان آندومتر

همان‌طور که اشاره شد؛ سرطان آندومتر یکی از شایع‌ترین انواع سرطان‌های رحم است. لازم است بدانید سرطان آندومتر بر اساس مرحله سرطان، دارای علائم متفاوتی به شرح زیر است:

خونریزی غیرطبیعی رحم، شایع‌ترین علامت سرطان رحم است؛ این خونریزی اغلب بعد از یائسگی رخ داده اما می‌تواند شامل انواع خونریزی‌های زیر نیز باشد:

• خونریزی بین دوره‌های قاعدگی؛
• خونریزی بعد از رابطه جنسی؛
• دوره‌های خونریزی سنگین‌تر، طولانی‌تر یا نامنظم‌تر.

علائم سرطان رحم در زنان یائسه

تحقیقات نشان داده که خونریزی بعد از یائسگی در ۹۰٪  سرطان‌های آندومتر رخ می‌دهد. این خونریزی‌ها اغلب بعد از یائسگی اتفاق می‌افتند؛ چون زنان معمولا بین سنین ۵۵ تا ۶۴ سالگی (در اوایل دهه ۵۰ زندگی) بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان رحم قرار دارند.

• ترشحات رقیق سفید یا شفاف در زنان یائسه؛
• خونریزی واژینال یا لکه‌بینی بعد از یائسگی، حتی به‌مقدار کم.

مراحل سرطان رحم

باگذشت زمان، سرطان رحم به‌طور بالقوه از رحم به سایر قسمت‌های بدن گسترش پیدا می‌کند؛ بنابراین متخصصان، این سرطان را بر اساس میزان رشد یا گسترش آن به ۴ مرحله زیر طبقه‌بندی می‌کنند:

شناسایی مرحله سرطان رحم اهمیت ویژه‌ای دارد؛ چون روی انتخاب گزینه‌های درمانی تاثیر می‌گذارد. از طرفی، درمان سرطان رحم در مراحل اولیه آسان‌تر خواهد بود.

علت سرطان آندومتر

علت سرطان آندومتر مشخص نیست؛ بنابراین پزشکان و محققان هنوز نمی‌دانند این نوع از سرطان رحم از چه چیزی به وجود میاد. آنچه که در این نوع سرطان مشخص است، اتفاقی است که برای سلول‌های پوشش داخلی رحم افتاده و آن‌ها را به سلول‌های سرطانی تبدیل می‌کند.

استروژن و پروژسترون، هورمون‌های جنسی زنانه بوده و تاثیر زیادی روی سلامت رحم دارند. زمانی‌که این هورمون‌ها نامتعادل می‌شوند، روی پوشش رحم تاثیر می‌گذارند. در مواردی که تعادل هورمون‌ها به سمت افزایش سطح استروژن تغییر کند، باعث تقسیم و تکثیر سلول‌های آندومتر می‌شود. در واقع، استروژن رشد پوشش داخلی رحم را تحریک می‌کند.

در ادامه، اگر تغییرات ژنتیکی خاصی در سلول‌های آندومتر رخ دهد؛ این سلول‌ها سرطانی شده، به سرعت رشد کرده و تومور تشکیل می‌شود.

به‌عبارت ساده‌تر، سرطان آندومتر زمانی شروع می‌شود که سلول‌های پوشش داخلی رحم (آندومتر)، دچار تغییراتی در DNA شوند. DNA سلول، حاوی دستورالعمل‌هایی است که به سلول می‌گوید چه کاری انجام دهد؛ اما تغییرات در DNA به سلول‌ها می‌گوید اقدامات زیر را انجام دهند:

• به‌سرعت تکثیر شوند.
• زمانی‌که سلول‌های سالم به‌عنوان بخشی از چرخه طبیعی زندگی طبیعی خود می‌میرند، به زندگی خود ادامه دهند.

بنابراین تغییرات DNA سلول و اقداماتی که سلول به‌واسطه آن انجام می‌دهد، سلول‌های اضافی زیادی تولید خواهد کرد. این سلول‌های اضافی در ادامه منجر به تغییرات زیر در رحم خواهند شد:

• سلول‌های اضافی، توده‌ای به‌نام «تومور» تشکیل می‌دهند.
• سلول‌های اضافی به بافت‌های سالم بدن حمله کرده و آن‌‌ها را از بین می‌برند.
• با گذشت زمان، سلول‌های اضافی جداشده و به سایر قسمت‌های بدن گسترش پیدا می‌کنند.

در نهایت و با تغییرات بالا، سرطان آندومتر رحم ایجاد شده و سپس بیمار علائم سرطان را تجربه خواهد کرد.

عوامل خطر سرطان رحم

اکنون می‌دانید سرطان رحم چیست و چه علائمی دارد؛ بنابراین زمان آن رسیده تا اطالاعاتی درباره عوامل خطر کسب کنید. بنابراین متوجه خواهید شد چه عواملی باعث تجربه علائم سرطان رحم بدخیم خواهند شد؛ علاوه‌براین درک بهتری از این موضوع خواهید داشت که سرطان رحم چقدر خطرناک است.

تغییرات در تعادل هورمون‌های بدن

استروژن و پروژسترون، ۲ هورمون اصلی هستند که تخمدان‌ها تولید می‌کنند. تغییر در تعادل این هورمون‌ها باعث ایجاد تغییراتی در آندومتر خواهد شد. به‌عبارتی با افزایش سطح استروژن، این هورمون پوشش رحم را تحریک خواهد کرد که پنجره آغازین رشد بیشتر سلول‌ها است.

سندرم تخمدان پلی‌کیستیک

ابتلا به سندرم تخمدان پلی‌کیستیک منجر به افزایش سطح استروژن شده اما سطح پروژسترون به‌طور غیرمعمول کاهش پیدا می‌کند؛ در چنین شرایطی، خطر ابتلا به سرطان آندومتر را افزایش می‌یابد. علاوه‌براین، دیابت، چاقی و الگوهای نامنظم تخمک‌گذای نیز ممکن است در سندرم تخمدان پلی‌کیستیک رخ دهند که از عوامل خطر سرطان رحم هستند.

مصرف داروهای هورمونی حاوی استروژن

مصرف برخی از داروهای هورمونی که حاوی استروژن هستند اما پروژسترون ندارند؛ بنابراین استروژن بیشتر خطر ابتلا به سرطان آندومتر را بعد از یائسگی افزایش می‌دهند. این داروها اغلب برای کنترل علائم یائسگی تجویز می‌شوند.

سرطان تخمدان

نوع نادری از تومور تخمدان (به‌نام تومورهای سلول گرانولوزا)، استروژن آزاد می‌کند؛ بنابراین استروژن بالاتر، خطر ابتلا به سرطان آندومتر را افزایش می‌دهد.

سال‌های بیشتر قاعدگی (قاعدگی زودرس و یائسگی دیررس)

منظور از سال‌های بیشتر قاعدگی به شرح زیر است:

• قاعدگی زودرس: شروع قاعدگی قبل از ۱۲ سالگی؛
• یائسگی دیررس: شروع دیرتر یائسگی بعد از 50 سالگی.

چنین شرایطی خطر ابتلا به سرطان رحم بدخیم را افزایش می‌دهند؛ چون هرچه دوره‌های قاعدگی بیشتری داشته باشید، آندومتر بیشتر در معرض استروژن قرار می‌گیرد.

هرگز باردار نشدن

اگر هرگز باردار نشده‌اید؛ خطر ابتلا به سرطان رحم آندومتر بیشتر از زنانی است که حداقل یک‌بار باردار شد‌ه‌اند.

اضافه وزن

اضافه وزن نیز خطر ابتلا به سرطان آندومتر را افزایش می‌دهد؛ چون چربی اضافی باعث تغییراتی در تعادل هورمون‌های بدن (به‌ویژه استروژن) خواهد شد که خود عامل اصلی ابتلا به سرطان رحم است.

میزان خطر ابتلا به سرطان آندومتر با افزایش وزن به شرح زیر است:

پزشکان معتقدند که تاثیرات چربی بدن روی سطح استروژن، دلیل افزایش خطر ابتلا به سرطان آندومتر با افزایش BMI است؛ چون بافت چربی برخی از انواع دیگر هورمون‌ها (آندروژن‌ها) را به استروژن تبدیل می‌کند.

دیابت نوع ۲

دیابت اغلب با چاقی (یکی از عوامل خطر ابتلا به سرطان) همراه است؛ اما برخی از تحقیقات نشان داده‌اند که ارتباط مستقیم‌تری بین سرطان رحم و دیابت نیز وجود دارد.

افزایش سن

با افزایش سن، خطر ابتلا به سرطان آندومتر افزایش پیدا می‌کند؛ چون این نوع از سرطان رحم اغلب بعد از یائسگی رخ می‌دهد.

سبک زندگی

رژیم غذایی سرشار از چربی‌های ناسالم و ورزش نکردن، خطر ابتلا به انواع سرطان رحم را افزایش می‌دهد؛ چون غذاهای چرب، کالری بالایی دارند و منجر به چاقی می‌شوند.

سابقه خانوادگی

برخی از زنان، اختلالات ژنتیکی را از والدین خود به ارث می‌برند که خطر ابتلا به سرطان را افزایش می‌دهد.

هورمون‌درمانی سرطان سینه

مصرف برخی داروهای هورمونی (مانند تاموکسیفن) برای درمان سرطان سینه، خطر ابتلا به سرطان آندومتر را افزایش خواهد داد؛ چون تاموکسیفن مانند استروژن در رحم عمل می‌کند.

ابتلا به سندرم لینچ یا سرطان غیرپولیپی ارثی روده بزرگ

لینچ سندرمی ارثی است که خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ و سایر سرطان‌ها از جمله سرطان رحم را افزایش می‌دهد. این سندرم ناشی از تغییرات DNA است که از والدین به فرزندان منتقل می‌شود.

پرتودرمانی در ناحیه لگن

پرتودرمانی در ناحیه لگن نیز خطر ابتلا به سرطان آندومتر را افزایش می‌دهد.

باوجود اینکه عوامل خطر سرطان رحم گسترده هستند؛ اما بسیاری از افراد حتی با داشتن عوامل خطر خاص، هرگز به این نوع سرطان مبتلا نمی‌شوند. این در حالی است که برخی دیگر ممکن است بدون عامل خطر نیز به این سرطان مبتلا شوند. بنابراین انجام معاینات منظم مهم‌ترین راه برای تشخیص زودهنگام و درمان است.

متاستاز سرطان رحم چیست؟

متاستاز سرطان رحم یا سرطان آندومتر متاستازیک زمانی رخ می‌دهد که سلول‌های سرطانی از لایه داخلی رحم (آندومتر) به سایر قسمت‌های بدن گسترش پیدا می‌کنند؛ در چنین شرایطی بیمار وارد مرحله چهارم سرطان رحم شده است. پزشکان متخصص، سرطان رحم مرحله چهارم را بر اساس محل گسترش به گروه‌های زیر تقسیم می‌کنند:

نحوه گسترش سرطان رحم و تبدیل به متاستاز

میومتر، لایه‌ نازکی است که پوشش رحم را احاطه کرده است؛ این لایه مانند دروازه‌ای عمل می‌کند که سرطان را در خود نگه‌می‌دارد، اما گاهی سلول‌های سرطانی راهی برای خروج پیدا می‌کنند. روش‌های اصلی گسترش سرطان رحم به شرح زیر هستند:

تهاجم مستقیم

تهاجم مستقیم زمانی رخ می‌دهد که سلول‌های سرطانی از تومور اصلی جدا شده و به بافت‌های مجاور حمله می‌کنند؛ در سرطان رحم، این تهاجم مستقیم به اندام‌های زیر انجام می‌شود:

• دهانه رحم؛
• مثانه؛
• واژن؛
• تخمدان‌ها؛
• لوله‌های فالوپ؛
• رکتوم.

انتشار لنفاوی

انتشار لنفاوی زمانی رخ می‌دهد که سلول‌های سرطانی از طریق سیستم لنفاوی حرکت می‌کنند. لوله‌های غدد لنفاوی مانند بزرگراه‌هایی برای سلول‌های ایمنی عمل می‌کنند و اجازه می‌دهند این سلول‌ها به محل خطر در بدن برسند؛ اما وقتی سلول‌های سرطانی سوار بر بزرگراه‌های غدد لنفاوی می‌شوند نیز به اندام‌های دیگر بدن گسترش پیدا خواهند کرد.

هماتوژن (جریان خون)

سلول‌های سرطانی رحم گاهی با ورود به جریان خون به‌سمت اندام‌های دور مانند ریه‌ها و کبد حرکت می‌کنند؛ این شرایط در سرطان تهاجمی آندومتر زیر شایع‌تر است:

• آدنوکارسینوم‌های سلول سروز؛
• آدنوکارسینوم‌های سلول شفاف.

درصد احتمال متاستاز سرطان رحم به اندام‌های دیگر

زمانی‌که سرطان رحم گسترش پیدا می‌کند؛ اغلب ابتدا به دهانه رحم، مثانه، واژن، تخمدان‌ها، لوله‌های فالوپ، رکتوم یا غدد لنفاوی مجاوز منتقل می‌شود؛ اما اگر فرصت پیدا کند به اندام‌های دور نیز می‌رسد. درصد احتمال گسترش متاستاز سرطان رحم به اندام‌های دور به شرح زیر است:

علائم متاستاز سرطان رحم

متاستاز سرطان رحم به‌معنای گسترش سلول‌های سرطانی به بافت‌های دیگر و مهاجرت آن‌ها به نقاط دورتر از رحم است؛ بنابراین علائم متاستاز سرطان رحم بسته به عضو و بافت درگیر، متفاوت بوده و به شرح زیر است:

آیا سرطان رحم کشنده است و درمان قطعی دارد؟

احتمالا مانند بسیاری از زنان دیگر به‌دنبال جواب این سوال هستید که: «آیا سرطان رحم کشنده است یا نه؟»

لازم است بدانید که در صورت عدم اقدامات لازم برای پیشگیری، عدم تشخیص به‌موقع و اقدام برای درمان اصولی، خطر ابتلا به سرطان رحم افزایش پیدا کرده، علائم سرطان رحم بدخیم بدتر شده و حتی ممکن است منجر به مرگ شود.

لازم است بدانید که، میزان مرگ‌ومیر زنان مبتلا به این نوع سرطان به عوامل زیر بستگی دارد:

• مرحله تشخیص؛
• مرحله سرطان؛
• نوع سرطان رحم (آندومتر و سارکوم رحم)؛
• سرعت رشد سلول‌ها و تومورهای سرطانی؛
• اندازه تومورها؛
• نوع درمان سرطان رحم؛
• نحوه پاسخ‌دهی بدن فرد به درمان‌ها؛
• میزان عود سرطان رحم بعد از درمان؛
• سن و سلامت کلی بیمار.

این عوامل پاسخی واضح برای این سوال هستند که آیا سرطان رحم بدخیم کشنده است؛ اما اینکه سرطان رحم بدخیم درمان دارد و چطور می‌توان از رشد و پیش‌روی سلول‌های سرطانی جلوگیری کرد، در ادامه بررسی می‌شود.

روش‌های تشخیص سرطان رحم

اگر علائم و نشانه سرطان رحم را مشاهده کرده‌اید یا سابقه خانوادگی دارید، باید به پزشک متخصص زنان مراجعه کنید. در این شرایط، پزشک اقدامات زیر را انجام می‌دهد:

سوال درباره علائم و سابقه خانوادگی

پزشک درباره علائم و سابقه خانوادگی ابتلا به سرطان رحم سوالاتی می‌پرسد تا اطلاعات اولیه لازم را جمع‌آوری کند.

معاینه لگنی

پزشک متخصص زنان، معاینه لگنی را برای بررسی ناهنجاری‌های رحم و سایر اندام‌های تولیدمثل انجام می‌دهد.

سونوگرافی ترانس واژینال

سونوگرافی ترانس واژینال با ورود پروب سونوگرافی به داخل واژن انجام می‌شود؛ بنابراین تصاویر به‌دست آمده دقیق‌تر خواهند بود.

اگر پزشک متخصص زنان حین سونوگرافی ترانس واژینال بی‌نظمی‌هایی را مشاهده کند، برای تشخیص دقیق‌تر سرطان رحم بیوپسی آندومتر را تجویز خواهد کرد.

بیوپسی آندومتر

بیوپسی آندومتر با هدف جمع‌آوری نمونه بافت پوشش داخلی رحم انجام می‌شود. در این روش، پزشک متخصص لوله‌ای نازک و انعطاف‌پذیر را از طریق دهانه رحم، وارد رحم می‌کند؛ در ادامه، برای برداشتن قطعه‌ای کوچک از بافت پوشش رحم، مکش از طریق لوله انجام می‌شود.

هیستروسکوپی

در طول هیستروسکوپی، پزشک متخصص زنان، لوله‌ای نازک و انعطاف‌پذیر و مجهز به دوربین فیبراپتیک را از طریق دهانه رحم، وارد رحم می‌کند؛ پزشک از این آندوسکوپ برای بررسی پوشش داخلی رحم و برداشتن نمونه‌های بیوپسی استفاده می‌کند.

اتساع و کورتاژ (D&G)

اگر نتایج بیوپسی نامشخص باشد، پزشک متخصص زنان استفاده از روش اتساع و کورتاژ را برای نمونه‌برداری از بافت رحم توصیه خواهد کرد. در این روش، پزشک دهانه رحم را گشاد کرده و از ابزاری ویژه برای تراشیدن بافت آندومتر و نمونه‌برداری از آن استفاده می‌کند.

آزمایش‌های تعیین مرحله سرطان رحم

پس از تشخیص سرطان رحم، پزشک متخصص برای تعیین مرحله سرطان نیز آزمایش‌هایی را تجویز خواهد کرد که به شرح زیر هستند:

• آزمایش خون؛
• تصویربرداری با اشعه ایکس از قفسه سینه؛
• سی‌تی‌اسکن؛
• MRI؛
• توموگرافی (اسکن PET).

در نهایت، پزشک، مراحل سرطان آندومتر را با اعدادی از ۱ تا ۴ مشخص می‌کند که به شرح زیر هستند:

• عدد ۱: پایین‌ترین مرحله از سرطان رحم و به‌معنای اینکه سرطان فراتر از رحم رشد نکرده است.
• عدد ۴: بالاترین مرحله از سرطان رحم و به‌معنای اینکه سرطان به اندام‌های مجاور مانند مثانه گسترش یافته یا به نواحی دوردست بدن نیز رسیده است.

مراحل دیگر در بخش‌های قبلی مقاله بررسی شده‌‌اند.

روش‌های درمان سرطان رحم

تا این بخش از مقاله، اطلاعاتی زیادی مانند اینکه سرطان رحم از چی میاد، علائم و عوامل خطر و مراحل سرطان آندومتر کسب کرده‌اید؛ بنابراین تنها چیزی که باقی می‌ماند، معرفی روش‌های درمانی است.

گزینه‌های درمان سرطان رحم به عوامل زیر بستگی دارد:

• نوع سرطان رحم؛
• مرحله سرطان رحم (معیاری برای ارزیابی میزان گسترش سرطان)؛
• اندازه و تعداد تومورها؛
• سن و سلامت کلی بیمار؛
• ترجیحات بیمار.

در نتیجه، پزشک متخصص بعد از در نظر گرفتن عوامل بالا، یکی از روش‌های درمانی که در ادامه بررسی می‌شود را توصیه خواهد کرد؛ در نهایت نیز همین عوامل مشخص خواهند کرد که آیا سرطان رحم درمان قطعی دارد یا خیر.

جراحی سرطان رحم

درمان سرطان آندومتر معمولا شامل عمل جراحی برداشتن رحم و دیگر بخش‌های سیستم تولیدمثل زنان و به شرح زیر است:

حین جراحی برای درمان سرطان رحم، پزشک متخصص، علاوه‌بر بررسی نواحی اطراف، غدد لنفاوی را نیز برای تعیین مرحله سرطان برمی‌دارد.

پرتودرمانی سرطان رحم

در این روش، از اشعه ایکس، پروتون یا منابع دیگر برای از بین‌بردن سلول‌های سرطانی رحم استفاده می‌کنند. لازم است بدانید که در برخی شرایط خاص، ممکن است پزشک متخصص، پرتودرمانی را قبل از جراحی برداشتن رحم توصیه کند؛ چون پرتودرمانی، تومورها را کوچک کرده و برداشتن آن‌ها حین جراحی را راحت‌تر خواهد کرد.

انواع روش‌های پرتودرمانی برای درمان سرطان رحم به شرح زیر است:

• پرتودرمانی خارجی: در این روش، تابش پرتوها از خارج بدن انجام می‌شود.
• پرتودرمانی داخلی: در این روش که به آن «براکی‌تراپی» نیز می‌گویند؛ دستگاهی برای مدت کوتاهی داخل واژن قرار گرفته و پرتوها را به توده‌های سرطانی می‌تاباند. اشکال مختلف براکی‌تراپی شامل دانه‌های کوچک، سیم، دیسک یا سیلندر هستند.

شیمی‌درمانی سرطان رحم

در شیمی‌درمانی از داروهای قوی برای از بین بردن سلول‌های سرطانی رحم استفاده می‌کنند. در این روش، پزشک متخصص، دوره درمان و تعداد داروهای شیمیایی را تعیین خواهد کرد؛ بنابراین ممکن است برخی افراد تنها ۱ داروی شیمی‌درمانی را دریافت کنند، درحالی‌که سایرین به ۲ یا چند دارو نیاز داشته باشند.

داروهای شیمی درمانی سرطان رحم به‌شکل خوراکی و وریدی بوده و بعد از ورود به جریان خون، در بدن حرکت کرده و سلول‌های سرطانی را از بین می‌برند.

شیمی‌درمانی بر اساس شرایط بیمار، مرحله سرطان و تشخیص پزشک ممکن است در یکی از مراحل زیر انجام شود:

• شیمی‌درمانی قبل از جراحی: شیمی‌درمانی قبل از جراحی برداشتن رحم معمولا با هدف کوچک‌کردن تومورهای سرطانی انجام می‌شود؛ در این شرایط، احتمال کامل برداشتن توده‌های سرطانی حین جراحی افزایش پیدا می‌کند.
• شیمی‌درمانی بعد از جراحی: شیمی‌درمانی بعد از جراحی برداشتن رحم معمولا با هدف کاهش خطر بازگشت سلول‌های سرطانی انجام می‌شود.

هورمون‌درمانی سرطان رحم

هورمون‌ درمانی سرطان رحم شامل مصرف داروهایی برای کاهش سطوح هورمون‌ها در بدن بیمار است؛ بنابراین در پاسخ به این روش، سلول‌های سرطانی رحم که برای رشد به هورمون‌ها متکی هستند، از بین خواهند رفت.

نکته مهم اینکه، این روش معمولا همراه با شیمی‌درمانی انجام شده و پزشک متخصص هورمون‌درمانی را در شرایط زیر توصیه می‌کند:

• سرطان رحم مرحله ۳ یا ۴؛
• در موارد عود سرطان بعد از درمان.

درمان هدفمند سرطان رحم

در درمان هدفمند، داروهایی تجویز می‌شود که به مواد شیمیایی خاصی در سلول‌های سرطانی حمله می‌کنند؛ بنابراین با مسدود شدن این مواد شیمیایی خاص، درمان هدفمند باعث مرگ سلول‌های سرطانی خواهد شد. این روش معمولا برای درمان سرطان آندومتر پیشرفته با شیمی‌درمانی ترکیب می‌شود.

ایمونوتراپی سرطان رحم

در این روش درمان سرطان رحم، داروهایی تجویز می‌شود که به سیستم ایمنی بدن در از بین بردن سلول‌های سرطانی کمک می‌کنند؛ بنابراین سیستم ایمنی با حمله به سلول‌هایی سرطانی که تهدیدی برای بدن هستند، با سرطان مبارزه می‌کند.

سلول‌های سرطانی در اصل با پنهان شدن از سیستم ایمنی بدن، زنده می‌مانند؛ در چنین شرایطی است که ایمونوتراپی به سیستم ایمنی کمک می‌کند تا سلول‌های سرطانی پنهان‌شده را راحت‌تر و سریع‌تر پیدا کرده و از بین ببرد.

نکته مهم اینکه، ایمونوتراپی در سرطان‌های پیشرفته رحم و زمانی‌که سایر روش‌های درمانی موفق نبوده‌اند؛ بهترین روش خواهد بود.

روش‌های پیشگیری از سرطان رحم

باتوجه‌به اینکه پیشگیری همواره بهتر از درمان است؛ بنابراین در این بخش از مقاله به بررسی این موضوع می‌پردازیم که چطور می‌توان از سرطان رحم پیشگیری کرد.

سرطان رحم خطرناک است اگر به‌موقع برای تشخیص و درمان اصولی اقدام نشود؛ اما پیشنهاد می‌شود از همین حالا برای پیشگیری از ابتلا به این نوع سرطان زنان اقدام کنید. روش‌های پیشگیری به شرح زیر هستند:

آشنایی با خطرات هورمون‌درمانی

اگر برای کنترل علائم یائسگی به‌دنبال درمان جایگزین هورمون هستید؛ باید درباره مزایا و خطرات آن از پزشک متخصص زنان مشاوره دریافت کنید.

اگر رحم خود را برداشته‌اید؛ جایگزینی استروژن به‌تنهایی بعد از یائسگی، خطر ابتلا به سرطان آندومتر را افزایش خواهد داد. در چنین شرایطی، مصرف داروی هورمونی که ترکیبی از استروژن و پروژسترون دارند؛ خطر ابتلا را کاهش می‌دهد.

مصرف قرص‌های ضدبارداری

مطالعات نشان داده‌اند که مصرف قرص‌های ضدبارداری خوراکی حداقل به‌مدت ۱ سال، خطر ابتلا به سرطان رحم را کاهش می‌دهد؛ اما نباید بدون تجویز پزشک متخصص زنان و خودسرانه برای مصرف این داروهای ضدبارداری هورمونی اقدام کنید، چون ممکن است عوارض جانبی زیادی برای شما داشته باشند.

حفظ وزن در محدوده سالم

همان‌طور که در بخش‌های قبلی اشاره شد؛ چاقی و اضافه‌وزن یکی از عوامل خطر اصلی سرطان رحم است. بنابراین باید وزن خود را با تغذیه سالم و ورزش منظم در محدوده سالم نگه داشته و میزان کالری دریافتی روزانه را مدیریت کنید.

ورزش منظم

ورزش منظم یکی از بهترین راهکارها برای پیشگیری از بیماری‌های مختلف است و پزشکان و متخصصان معتقدند بین فعالیت‌بندی منظم و کاهش خطر ابتلا به سرطان رحم ارتباطی مستقیم وجود دارد.

انجام چکاپ‌های منظم

مراجعه به پزشک زنان و انجام چکاپ‌های منظم یکی از بهترین روش‌های تشخیص به‌موقع مشکلات و ناهنجاری‌های رحم است؛ چون پزشک زنان با بررسی سابقه خانوادگی و علائم شما، انجام آزمایش‌های دوره‌ای را برای تشخیص زودهنگام تجویز خواهد کرد.

عوارض سرطان رحم

جدی‌ترین عارضه سرطان آندومتر، مرگ است. از دیگر عوارض سرطان رحم می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• کم‌خونی؛
• متاستاز سرطان رحم (گسترش سرطان به سایر قسمت‌های بدن)؛
• پاسخ‌ندادن بدن بیمار به روش‌های درمانی؛
• مرگ.

احتمال زنده ماندن افراد مبتلا به سرطان رحم

سرطان رحم، زمانی‌که به‌موقع تشخیص داده نشده و درمان نشود، گسترش پیدا کرده و کشنده است؛ اما زنانی که به‌موقع برای درمان اقدام می‌کنند، شانس زندگی بیشتری خواهند داشت.

نکته اصلی اینجاست که میزان بقای سرطان رحم به‌نوع سرطان بستگی داشته و به شرح زیر است:

میزان بقای سرطان آندومتر

احتمال زنده‌ مانده یا میزان بقای ۵ ساله برای زنان مبتلا به سرطان رحم، ۸۱٪ است؛ به‌این‌مفهوم که ۸۱٪ از زنانی که به این بیماری مبتلا می‌شوند، تا ۵ سال زنده می‌مانند. علاوه‌براین، زمانی‌که سرطان به خارج از رحم گسترش پیدا نکرده‌ باشد؛ میزان بقا بیشتر خواهد بود. اما میزان بقا زمانی‌که سرطان رحم به اندام‌های دیگر گسترش پیدا کند؛ به ۱۸٪ می‌رسد.

جدول زیر دید کلی‌تری به میزان بقای ۵ ساله بر اساس مرحله سرطان رحم را ارائه می‌کند:

میزان بقای سارکوم رحم

میزان بقای سارکوم رحم به نوع سارکوم بستگی داشته و به شرح زیر است:

کلام آخر دکتردکتر

خوشبختانه، سرطان رحم در مراحل اولیه تشخیص داده می‌شود؛ چون علائم اولیه آن خونریزی غیرمعمول واژینال است. در چنین شرایطی، زنان می‌توانند سریع‌تر برای درمان اقدام کنند؛ چون جراحی برداشتن رحم در صورت تشخیص زودهنگام، یعنی درست زمانی‌که هنوز سلول‌های سرطانی به اندام‌های دیگر گسترش پیدا نکرده‌اند، از پیشرفت بیماری جلوگیری کرده و خطر مرگ را کاهش می‌دهد. بنابراین پیشنهاد می‌شود در صورت مشاهده هرگونه خونریزی غیرعادی واژینال، با استفاده از خدمات مشاوره و ویزیت آنلاین دکتردکتر، علائم را بررسی کرده و در صورت نیاز برای انجام آزمایش در محل و گرفتن نوبت حضوری پزشک متخصص زنان از سایت دکتردکتر اقدام کنید.

سوالات متداول

منابع

healthline

cancer

mayoclinic

healthline

my.clevelandclinic

healthline

cdc

healthline