درمان روده تحریک پذیر ؛ روش های درمان و دارو برای سندرم آی بی اس

درمان آی بی اس یا همان درمان روده تحریک پذیر از طریق مصرف دمنوش، طب سنتی و مصرف دارو امکان پذیر است. اما مهم است که پزشک متخصص برای درمان سندروم روده تحریک پذیر چه تجویزی داشته باشد! این بیماری، عارضه‌ای شایع است که دستگاه گوارش فرد را گرفتار می‌کند. علائم اصلی سندرم روده تحریک‌پذیر درد شکم، نفخ، اسهال و یبوست هستند که زندگی روزمره افراد را تحت تاثیر قرار می‌دهند. برای اینکه با چگونگی کنترل روده تحریک پذیر، علائم و خطرات IBS آشنا شوید تا انتهای متن همراه ما باشید. 

سوالات خود درباره درمان روده تحریک پذیر را پایین مطلب بپرسید تا در اسرع وقت پاسخ دریافت کنید.

علائم ابتلا به روده تحریک پذیر

برای اینکه بتوان درمان روده تحریک پذیر را پیش گرفت، نیاز است که علائم ابتلا به IBS را شناخت. هر بیماری و اختلالات در بدن که منجر به بیماری می‌شود باید جدی گرفته شوند. البته برای اینکه بتوان سندروم روده تحریک پذیر را تشخیص داد، فرد باید حداقل سه تا شش ماه و به طور متناوب مشکلات روده‌ای داشته باشد. از طرفی هم استرس علائم این بیماری را تشدید می‌کند و می‌تواند مشکلات جنسی و ادراری را هم افزایش دهد. اما مهم‌ترین علائم ابتلا به IBS عبارتند از:

• یبوست
• وجود مخاط در مدفوع
• مدفوع سفت‌تر یا شل‌تر از حالت عادی
• عدم تحمل غذایی
• خستگی
• اضطراب
• افسردگی
• دل پیچه طولانی مدت و سوء‌هاضمه
• یبوست متناوب با اسهال
• نفخ
• اسهال شدید
• شکم درد یا گرفتگی
• سردرد
• نیاز به ادرار کردن زیاد
• تغییر رنگ مدفوع و در مواردی ایجاد رنگ مدفوع سبز

با بروز هریک از این علائم بهتر است که با دکتر گوارش مشورت کنید تا درمان هرچه سریع‌تر انجام شود.

به گفته سایت clevelandclinic،

محققان، IBS را بر اساس نحوه ظاهر مدفوع در روزهایی که علائم تشدید می‌شوند، طبقه بندی می‌کنند. اکثر افراد مبتلا به IBS در برخی روزها حرکات روده طبیعی و در برخی روزها غیر طبیعی هستند. روزهای غیر طبیعی نوع IBS شما را مشخص می‌کند.

آیا امکان درمان روده تحریک پذیر وجود دارد؟

درمان روده تحریک پذیر به صورت صددرصد امکان پذیر نیست، اما می‌توان از طریق مصرف دارو، اصلاح رژیم غذایی، تغییر در سبک زندگی و طب سنتی این بیماری را کنترل کرد. در نتیجه درمان روده تحریک پذیر هر فردی ممکن است که با یکدیگر تفاوت داشته باشد. از این‌رو صبر و حوصله بیمار بسیار اهمیت دارد تا روند درمان و کنترل بیماری، راحت‌تر انجام شود. 

چگونه سندروم روده تحریک پذیر را کنترل کنیم؟

کنترل روده تحریک پذیر از طریق روش‌های مختلفی انجام می‌شود. با مراجعه به دکتر گوارش می‌توان از این‌روش‌های درمانی و کنترل آی بی اس کمک گرفت تا روتین زندگی با اختلال روبه‌رو نشود. مهم‌ترین روش‌ها و راه حل‌های کنترل روده تحریک پذیر در ادامه بررسی خواهیم کرد.

رژیم غذایی خود را اصلاح کنید

با اصلاح رژیم غذایی می‌توان سندروم روده تحریک پذیر را کنترل کرده و زندگی راحت‌تری را تجربه کرد. پزشک با توجه به نوع تحریک پذیری روده، برنامه ریزی مختلفی برای رژیم غذایی بیمار در نظر می‌گیرد تا با مصرف انواع غذاها کنترل بهتری برای درمان روده تحریک پذیر داشته باشد.

چه غذاهایی برایتان مفید است؟

پزشک هنگامی ‌که از طریق آزمایش‌ها و شرح حال بیمار، شرایط فرد را متوجه می‌شود و مواد غذایی مناسب را در رژیم غذایی او در نظر می‌گیرد. این مواد غذایی باید شامل انواع ویتامین‌ها، سبزیجات و میوه‌های تازه باشند تا تحریک پذیری روده را کنترل کنند. از مهم‌ترین غذاها و مواد غذایی که برای بیمار مفید هستند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• سوپ‌های شفاف
• سیب، گلابی، کیوی، انجیر و کیوی
• سبزیجات برگ سبز، سیب زمینی شیرین و کلم بروکلی
• لوبیا، نخود و عدس
• سبوس جو دوسر
• میوه خشک شده
• شیر بدون چربی
• ماست
• مرغ بدون پوست
• آب آلو
• ماهی‌های چرب مانند: سالمون و تن
• دانه چیا و بذر کتان آسیاب شده

با مصرف هریک از این مواد غذایی راحت‌تر می‌توان درمان آی بی اس را پیش گرفت.

این خوراکی‌ها را نخورید!

برخی از خوراکی‌ها باعث تشدید تحریک پذیری روده و مشکلات مختلف می‌شوند. از این‌رو پزشکان مصرف این مواد غذایی و خوراکی‌ها را منع می‌کند که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:

• فست فود یا غذاهای سرخ شده
• چیپس و سیب زمینی
• شکلات
• سوپ‌های خامه‌ای
• نان سفید و پاستا
• موز نارس
• خرمالو
• کلوچه و کیک
• برنج سفید
• خامه و لبنیات پرچرب
• الکل
• گوشت قرمز

مصرف هر یک از این خوراکی باعث می‌شود تا آی بی اس تحریک شود و مشکلات جدی را به وجود آورند.

چگونه درد معده، نفخ و باد روده را رفع کنیم؟

با رعایت رژیم غذایی مناسب سندروم روده تحریک پذیر می‌توان درد معده، نفخ و باد روده یا همان نفخ شکم را رفع کرد. مهم‌ترین نکاتی که در این رژیم غذایی باید در نظر گرفته شود به شرح زیر هستند:

• غذاهایی حاوی جو دوسر مانند: هریسه را به صورت منظم میل کنید.
• روزانه ۱ تا ۲ قاشق غذاخوری دانه کتان مصرف کنید.
• از مصرف غذاهای سخت هضمی ‌مانند: کلم بروکلی، گل کلم، کلم بروکسل، لوبیا، پیاز و میوه‌های خشک جدا خودداری کنید.
• از مصرف محصولاتی حاوی شیرین‌کننده‌ای به نام سوربیتول (Sorbitol) جدا بپرهیزید.

همچنین می‌توانید پس از مشورت با یک پزشک، داروهایی مانند: قرص هیوسن ان بوتیل بروماید (Hyoscine butylbromide)یا روغن نعناع را مصرف کنید که برای رفع نفخ مفید هستند.

داروهای درمان روده تحریک پذیر را امتحان کنید

اگر سندروم روده تحریک پذیر دارید که با درد و اسپاسم همراه است می‌توانید پس از غذا خوردن از داروهای مخصوص IBS استفاده کنید. داروهای مختلفی برای کنترل و درمان سندروم روده تحریک پذیر تجویز می‌شوند که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:

• هیوسین
• دی سیکلومین
• بلادونا
• داروهای ضد اسهال
• داروهای ضد یبوست
• داروهای ضد نفخ

هریک از این داروها را می‌توان 30 دقیقه قبل از شروع غذا مصرف کنید تا به روده احساس آرامش بیشتری القا کند و تحریک پذیری کمتر شود.

برای قابل تحمل کردن درد روده، مسکن بخورید

برای اینکه راحت‌تر بتوان درد روده را تحمل کرد، داروهای مسکن‌ تجویز می‌شوند. البته که مسکن‌ها درد‌های لحظه را از بین می‌برند و باید برای کنترل این بیماری، از روش‌های دیگری مانند اصلاح رژیم غذایی یا مصرف داروهای روده استفاده کرد.

چگونه اسهال در آی بی اس رفع کنیم؟

برای درمان اسهال، نیاز است که به نکات مختلفی توجه داشت. مصرف مواد غذایی پر فیبر مانند: غلات سبوس‌دار (نان و برنج قهوه‌ای)، آجیل و مغزهای خوراکی را کاهش دهید. از مصرف محصولاتی حاوی شیرین‌کننده سوربیتول بپرهیزید و با مشورت پزشک می‌توانید داروهایی مانند لوپرامید (Loperamide) را مصرف کنید.

اگر تمام راهکارهای گفته شده را انجام دادید و بازهم مشکل اسهال شما رفع نشد، سعی کنید برای جلوگیری از کم‌آبی بدن به مقدار کافی آب بنوشید.

اسهال را با این داروها کنترل کنید

برای کنترل اسهال می‌توانید از داروهای مختلف استفاده کنید که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:

• آلوسترون: تسکین دهنده روده و معده ( این دارو ممکن است که عوارض مختلف داشته باشد.)
• تسکین دهنده‌های اسید صفراوی: کاهش دهنده کلسترول
• الوکسادولین: کاهش انقباضات روده، گرفتگی شکم و اسهال
• داروی لوپرامید: کاهش سرعت حرکت روده

هنگام مصرف این داروها بهتر است که با پزشک متخصص مشورت کنید تا در صورت بروز عوارض اقدامات لازم را بدانید.

چگونه یبوست را رفع کنیم؟

برای درمان یبوست باید مقدار زیادی آب بنوشید تا مدفوع نرم‌تر شود و دفع آن راحت‌تر باشد. مصرف مواد غذایی حاوی فیبرهای محلول مانند: جو دوسر، حبوبات، هویج، سیب‌زمینی پوست‌کنده و کتان را هم افزایش دهید. همچنین با مشورت یک داروساز یا پزشک می‌توانید داروهایی مانند: فیبوژل (Fybogel) یا متیل سلولز (Methylcoellulose) که بیشتر با نام تجاری سلیواکشناخته می‌شود را مصرف کنید.

در صورت بروز یبوست از قرص‌های زیر استفاده کنید

اگر به دلیل سندرم روده تحریک پذیر دچار یبوست شده‌اید باید از قرص‌های مختلفی استفاده کنید. این قرص‌ها می‌توانند روده شما را تحریک کنند تا باعث خالی شدن روده شوند. از این رو مهم‌ترین قرص‌های بهبود یبوست را در جدول زیر آورده‌ایم.

دقت داشته باشید که برای مصرف این قرص‌ها نیاز است که با پزشک متخصص مشورت کنید.

درمان خانگی روده تحریک پذیر 

برای درمان روده تحریک پذیر می‌توان از روش‌های خانگی هم استفاده کرد. در این نوع درمان از طریق مصرف رژیم غذایی مناسب و خوراکی‌های مفید می‌توان به بهبود وضعیت روده کمک کرد. از این‌رو خوراکی‌هایی که برای درمان روده تحریک پذیر مناسب هستند، عبارتند از:

• دمنوش‌های گیاهی (دمنوش نعنا، دمنوش چای سبز، دمنوش رازیانه)
• زنجبیل، زردچوبه
• آلوئه ورا
• کلم، هویج
• کنگر فرنگی
• بلغور
• عسل
• دارچین
• سرکه

مصرف این نوع خوراکی‌ها را در برنامه غذایی خود قرار دهید تا شاهد تغییرات و کنترل سندروم روده تحریک پذیر خود باشید.

از طب سنتی کمک بگیرید

طب سنتی برای درمان سندروم روده تحریک پذیر، راهکارهای مختلفی دارد. مصرف نعناع به تنهایی می‌تواند حالت تهوع را کاهش دهد و در لیست گیاهانی قرار دارد که برای اسهال هم مفید است. بنابراین با استفاده از روغن نعناع فلفلی می‌توان درد، گرفتگی یا علائم ای بی اس را هم کنترل کرد.

خود را از فضای استرس زا دور کنید

استرس به طور مستقیم بر روی سلامت جسم به خصوص فعالیت روده تاثیر می‌گذارد. افرادی که دچار سندروم روده تحریک پذیر هستند باید از محیط‌های استرس‌زا و موقعیت‌های اضطراب‌آور دوری کنند. برای اینکه استرس و مشکلات گوارشی زا بتوان کنترل کنید و موقعیت‌های تنش‌زا را مدیریت کنید، بهتر است که از یک مشاوره و روانشناس کمک بگیرید.

ورزش را به عنوان یک روتین در نظر بگیرید

ورزش یکی از بهترین روش‌های درمان روده تحریک پذیر است. هرچه فعالیت روزانه بیشتری داشته باشید، روده و معده عملکرد بهتری داشته و راحت‌تر کنترل می‌شوند. حتی اگر شرایط ورزش و رفتن به باشگاه را ندارید، پیاده‌روی را جزو روتین زندگی خود کنید تا تاثیرات مثبت آن را شاهد باشید.

روان درمانی را جدی بگیرید

با توجه به تحقیقاتی که شکل گرفته است، ذهن و بدن با یکدیگر ارتباط موثری دارند. با انتخاب روان درمانی می‌توان کنترل بهتری برای بیماری سندروم روده تحریک پذیر داشت و زندگی راحت‌تری را سپری کرد. بهبود نشانه‌های درمان سندروم روده تحریک پذیر از طریق روان درمانی خیلی سریع دیده می‌شوند. روان درمانی از طریق هیپنوتراپی، روان درمانی تحلیلی و رفتاری انجام می‌شود تا بیمار بتواند بیماری خود را کنترل کند.

خوراکی‌های حاوی پروبیوتیک مصرف کنید

خوراکی‌هایی که حاوی پروبیوتیک‌ هستند می‌توانند حرکات روده را کنترل کنند و برای دفع، کمک کننده باشند. پروبیوتیک‌ها به عنوان باکتری‌ و مخمر زنده‌ شناخته می‌شوند که به سلامتی بدن کمک می‌کنند و برای سیستم گوارش هم مفید هستند. پزشکان، مصرف مکمل پروبیوتیک‌ را برای کنترل سندروم روده تحریک پذیر تجویز می‌کنند. این ماده در انواع لبنیات مانند: شیر، پنیر و ماست یافت می‌شود.

طب سوزنی را امتحان کنید

همانطور که گفته شد، برای درمان سندروم روده تحریک پذیر راه حل قطعی وجود ندارد! اما می‌توان از طریق روش‌های مختلف به بهبود وضعیت و کنترل روده کمک کرد. با توجه به تحقیقاتی که انجام شده است، طب سوزنی برای کنترل روده تحریک پذیر مفید بوده و مشکلات گوارشی و معده را متعادل کرده است.

سایر توصیه‌های عمومی‌برای رفع علائم سندرم روده تحریک‌پذیر

علاوه بر مواردی که برای کنترل و درمان آی بی اس گفته شده باید موارد و نکات مختلف دیگری را هم در نظر گرفت تا کیفیت بهتری از زندگی را تجربه کرد. مهم‌ترین توصیه‌های عمومی ‌برای رفع علائم آی بی اس به شرح زیر هستند:

• برای تهیه غذاهای خانگی از مواد غذایی تازه استفاده کنید.
• غذاهایی که میل می‌کنید و علائمی‌ که دارید را به دقت یادداشت کنید و سعی کنید از مواردی که باعث وخیم‌تر شدن علايم بیماری می‌شوند بپرهیزید.
• روش‌های بهتری برای استراحت پیدا کنید.
• به صورت روزانه ورزش کنید.
• مواد غذایی پروبیوتیک‌دار را امتحان کنید. این مواد غذایی ممکن است در کاستن از علایم سندرم روده تحریک‌پذیر مفید باشند. مواد غذایی مانند موز، پنیر، سیر، ماست و کفیر شیر سرشار از پروبیوتیک هستند.

چه کارهایی نباید انجام دهیم؟

• هیچ وعده غذایی را به تاخیر نیندازید یا اینکه حذف نکنید.
• با سرعت و شتاب‌زده غذا نخورید.
• از خوردن زیاد غذاهای چرب، تند و فرآوری‌شده بپرهیزید.
• روزانه بیش از ۳ پرس میوه نخورید. (هر پرس ۸۰ گرم)
• از نوشیدن بیش از ۳ فنجان چای یا قهوه خودداری کنید.
• از مصرف نوشیدنی‌های الکلی و گازدار بپرهیزید.

اگر با رعایت این نکات بازهم گرفتگی یا درد در ناحیه روده و معده احساس کردید، بلافاصله به پزشک متخصص مراجعه کنید تا مشکلات شما بررسی شوند.

عدم درمان سندروم روده تحریک پذیر چه عواقبی دارد؟

اگر راه‌های کنترل سندروم روده تحریک پذیر را جدی نگیرید با مشکلات زیادی مواجه خواهید شد. این بیماری روتین زندگی روزمره شما را تحت تاثیر قرار می‌دهد که با بیماری‌های گوارشی همراه است. یبوست و اسهال از جمله مشکلاتی هستند که در اثر جدی نگرفتن درمان ای بی اس رخ می‌دهند. هرچه شدت مشکلات گوارشی افراد بیشتر باشد، کیفیت زندگی هم در خطر خواهد بود و اضطراب و افسردگی بیشتر می‌شود.

آیا می‌توان از ابتلا به سندروم روده تحریک پذیر جلوگیری کرد؟

تحقیقات نشان داده‌اند که درمان آی بی اس در حال حاضر به طور قطعی وجود ندارد، اما می‌توان اقدامات پیشگیرانه‌ای انجام داد تا زندگی باکیفیت‌تری را تجربه کرد. استفاده از رژیم غذایی مناسب و دوری از استرس از مهم‌ترین عواملی هستند که در پیشگیری این بیماری به عنوان گام موثری شناخته می‌شوند. همچنین می‌توانید با پزشک متخصص در این زمینه مشورت کنید تا راه کارهای مدیریتی محرک‌های روده را معرفی کند تا از آن‌ها استفاده کنید. برای انتخاب پزشک مناسب بهتر است ابتدا درباره اینکه تخصص گوارش چیست اطلاعاتی کسب کنید.

به جای درمان، سندروم آی بی اس را کنترل کنید

درمان روده تحریک پذیر در حال حاضر وجود ندارد، اما می‌توان از خوراکی‌های مختلف برای کنترل آن استفاده کرد و به صورت هوشمندانه برنامه غذایی مناسبی داشت. همچنین می‌توان از روش‌های دیگر مانند: مصرف داروهای مختلف، طب سنتی و ورزش برای کنترل بیماری کمک گرفت.

شما برای تشخیص این بیماری به پزشک دکتر گوارش نیاز دارید. سامانه نوبت دهی دکتردکتر شما را به پزشکان متخصص متصل می‌کند و می‌توانید به راحتی و به صورت آنلاین نوبت دکتر دریافت کنید. در دکتردکتر می‌توانید نظرات بیمارهای قبلی را مشاهده کرده و برای دریافت نوبت، بدون اتلاف زمان و انرژی اقدام کنید. اگر هم درباره درمان آی بی اس سوالی دارید که در این متن به آن اشاره نشده است می‌توانید در انتهای همین متن و در قالب کامنت با ما در ارتباط باشید.

منبع:

nhs.uk

سوالات متداول درمان روده تحریک پذیر