بیوپسی مغز استخوان؛ نحوه آمادگی، خطرات و معنی نتایج

بیوپسی مغز استخوان می تواند حدود 60 دقیقه طول بکشد. مغز استخوان بافت اسفنجی داخل استخوان هاست. در واقع مغز استخوان خانه رگ های خونی و سلول های بنیادی است که موارد زیر را تولید می کند:

• گلبول های قرمز و سفید
• پلاکت ها
• چربی
• غضروف
• استخوان

دو نوع مغز استخوان وجود دارد: قرمز و زرد.

مغز استخوان قرمز عمدتاً در استخوان‌های صاف مانند لگن و مهره‌ها یافت می‌شود. با بالا رفتن سن، به دلیل افزایش سلول‌های چربی، مغز استخوان نیز زرد می‌شود. پزشک مغز قرمز را معمولاً از پشت استخوان لگن استخراج می کند. از این نمونه برای بررسی هرگونه ناهنجاری سلول های خونی استفاده می شود. آزمایشگاه آسیب شناسی که مغز استخوان را دریافت می کند این که آیا مغز استخوان سلول های خونی سالم می سازد یا خیر را، بررسی می کند. نتایج علت را نشان خواهند داد که ممکن است این علت عفونت، بیماری مغز استخوان یا سرطان باشد. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد بیوپسی مغز استخوان و آنچه در طول و بعد از عمل اتفاق می افتد، ادامه مطلب را بخوانید.

آیا نیاز به بیوپسی مغز استخوان دارید؟

اگر آزمایش خون سطح پلاکت ها یا گلبول های سفید یا قرمز خون را خیلی بالا یا خیلی پایین نشان دهد، ممکن است  بیوپسی مغز استخوان تجویز شود. بیوپسی به تعیین علت این ناهنجاری ها که می تواند شامل موارد زیر باشد، کمک می کند:

• کم خونی یا تعداد کم گلبول های قرمز خون
• بیماری های مغز استخوان، مانند میلوفیبروز یا سندرم میلودیسپلاستیک
• شرایط سلول های خونی، مانند لکوپنی، ترومبوسیتوپنی، یا پلی سیتمی
• سرطان های مغز استخوان یا خون، مانند لوسمی یا لنفوم
• هموکروماتوز، یک اختلال ژنتیکی که در آن آهن در خون انباشته می شود
• عفونت یا تب با منشا ناشناخته

این شرایط می تواند بر تولید و سطح انواع سلول های خونی تأثیر بگذارد. ممکن است پزشک آزمایش مغز استخوان را برای مشاهده میزان پیشرفت بیماری، تعیین مرحله سرطان یا نظارت بر اثرات یک درمان تجویز کند.

خطرات بیوپسی مغز استخوان

همه اقدامات پزشکی مقداری خطر به همراه دارند، اما عوارض ناشی از آزمایش مغز استخوان بسیار نادر است و کمتر از 1 درصد از آزمایشات مغز استخوان منجر به عوارض جانبی می شود. خطر اصلی این روش خونریزی بیش از حد است.

سایر عوارض گزارش شده عبارتند از:

• واکنش آلرژیک به بیهوشی
• عفونت
• درد مداوم در جایی که بیوپسی انجام شد

اگر بیماری دارید یا دارو مصرف می کنید، به خصوص اگر این دارو خطر خونریزی را افزایش می دهد، قبل از بیوپسی با پزشک خود صحبت کنید.

چگونه برای بیوپسی مغز استخوان آماده شویم؟

بحث در مورد نگرانی های خود یکی از اولین گام های آماده شدن برای بیوپسی مغز استخوان است. شما باید همه موارد زیر را به پزشک خود اطلاع دهید:

• هر دارو یا مکملی که مصرف می کنید
• سابقه پزشکی شما، به خصوص اگر سابقه اختلالات خونریزی دارید
• هر گونه آلرژی یا حساسیت به نوار چسب، بیهوشی یا مواد دیگر
• اگر باردار هستید یا فکر می کنید ممکن است باردار باشید
• اگر در مورد انجام این روش اضطراب بیشتری دارید و نیاز به دارویی برای کمک به آرامش دارید

همراه داشتن شخصی در روز عمل ایده خوبی است. به خصوص اگر داروهایی مانند آرام بخش برای کمک به آرامش خود دریافت می کنید، اگرچه معمولاً نیازی به این کار نیست. توجه داشته باشید که پس از مصرف این داروها نباید رانندگی کنید زیرا ممکن است باعث ایجاد احساس خواب آلودگی در شما شوند. تمام دستورالعمل های پزشک خود را قبل از انجام عمل دنبال کنید. ممکن است پزشک از شما بخواهد که مصرف برخی داروها را از قبل قطع کنید. اما بدون دستور پزشک هرگز مصرف دارو را قطع نکنید. استراحت شبانه خوب و حاضر شدن به موقع یا زودتر از موعد ملاقات ممکن است کمک کند تا قبل از بیوپسی احساس تنش کمتری داشته باشید.

آماده سازی ذهنی برای درد

به طور متوسط، درد ناشی از بیوپسی کوتاه مدت، متوسط ​​و کمتر از حد انتظار است. برخی از مطالعات نشان می دهد که درد به مدت و دشواری بیوپسی بستگی دارد. زمانی که یک پزشک با تجربه در کمتر از 10 دقیقه بیوپسی را انجام می دهد، درد به میزان قابل توجهی کاهش می یابد. عامل مهم دیگر، میزان اضطراب شماست. افرادی که در مورد روش انجام کار آگاهند درد کمتری را تجربه می کنند. همچنین در نمونه‌برداری‌های بعدی، میزان درد کمتری توسط افراد گزارش شده است.

نحوه انجام بیوپسی مغز استخوان توسط پزشک

می توانید بیوپسی را در مطب پزشک، کلینیک یا بیمارستان انجام دهید. معمولاً یک پزشک متخصص در اختلالات خونی یا سرطان، مانند هماتولوژیست یا انکولوژیست، این روش را انجام می دهد. خود بیوپسی واقعی حدود 10 دقیقه طول می کشد قبل از بیوپسی، لباس بیمارستان را پوشیده و ضربان قلب و فشار خون شما بررسی می‌ شود. پزشک می گوید که به پهلو بنشینید یا روی شکم دراز بکشید. سپس یک بی‌حس کننده موضعی روی پوست و استخوان اعمال می‌شود تا ناحیه‌ای که بیوپسی در آن گرفته می‌شود بی‌حس شود

بیوپسی مغز استخوان معمولاً از برجستگی استخوان لگن عقب یا از استخوان قفسه سینه گرفته می شود. ممکن است هنگام تزریق ماده بی حسی، احساس سوزش مختصری داشته باشید. سپس پزشک یک برش کوچک ایجاد می کند تا یک سوزن توخالی به راحتی از پوست عبور کند. سوزن به داخل استخوان می رود و مغز استخوان قرمز را جمع می کند، اما به نخاع نزدیک نمی شود. ممکن است با ورود سوزن به استخوان، درد یا ناراحتی مبهمی احساس کنید. پس از انجام این عمل، پزشک به ناحیه مورد نظر فشار می آورد تا خونریزی را متوقف کند و سپس محل برش را پانسمان می کند. با بی حسی موضعی، می توانید پس از حدود 15 دقیقه مطب پزشک را ترک کنید.

بعد از بیوپسی مغز استخوان چه اتفاقی می افتد؟

ممکن است حدود یک هفته بعد از عمل درد خفیفی احساس کنید، اما بیشتر افراد دردی احساس نمی کنند. برای کمک به کنترل درد، مسکن‌های بدون نسخه مانند ایبوپروفن یا استامینوفن توسط پزشک تجویز می شود. شما همچنین باید از زخم برش مراقبت کنید و آن را تا 24 ساعت پس از بیوپسی خشک نگه دارید. برای جلوگیری از باز شدن زخم، حدود یک یا دو روز از فعالیت های شدید خودداری کنید. و در صورت مشاهده موارد زیر فوراً با پزشک خود تماس بگیرید:

• خونریزی بیش از حد
• افزایش درد
• ورم
• ترشح
• تب

در این مدت آزمایشگاه مغز استخوان را آزمایش می کند. انتظار برای نتایج ممکن است یک تا سه هفته طول بکشد. هنگامی که نتایج به دست آمد، ممکن است پزشک با شما تماس بگیرد یا یک قرار ملاقات بعدی برای صحبت در مورد نتایج آزمایش تعیین کند.

نتایج بیوپسی به چه معناست؟

هدف اولیه از بیوپسی این است که مشخص شود آیا مغز استخوان شما به درستی کار می کند یا خیر، و اگر پاسخ منفی است، علت آن چیست. نمونه مغز استخوان توسط یک پاتولوژیست که چندین آزمایش را برای تعیین علت هر گونه ناهنجاری انجام می دهد، بررسی می شود. اگر نوع خاصی از سرطان مانند لنفوم دارید، بیوپسی مغز استخوان برای کمک به مرحله بندی سرطان و تعیین اینکه آیا سرطان در مغز استخوان وجود دارد یا خیر، انجام می شود. نتایج غیرعادی ممکن است به دلیل سرطان، عفونت یا سایر بیماری های مغز استخوان باشد. ممکن است پزشک برای تایید تشخیص خود نیاز به تجویز آزمایشات بیشتری داشته باشد. در صورت نیاز در مورد نتایج و گزینه های درمانی با شما صحبت خواهد شد و مراحل بعدی درمان را در طول ملاقات های بعدی با شما درمیان خواهند گذاشت.

برای کاهش استرس آزمایش مغز استخوان چه کنیم

ایده بیوپسی مغز استخوان می‌تواند باعث اضطراب شود، اما اکثر بیماران بعد از بیوپسی گفته اند این عمل آنطور که تصور می‌کردند ترسناک نبوده است. درد در بیشتر موارد و به خصوص اگر توسط یک پزشک با تجربه انجام شود، بسیار کم است. داروی بی‌حس‌کننده‌ای که استفاده می‌شود بسیار شبیه به چیزی است که در دندانپزشکی دریافت می‌کنید و در بی‌حس کردن پوست و قسمت بیرونی استخوان که گیرنده‌های درد هستند بسیار مؤثر است. همچنین گوش دادن به موسیقی یا یک صدای آرامش بخش در حین انجام عمل می تواند به آرامش شما کمک کند. هرچه آرامش بیشتری داشته باشید، بیوپسی برای خودتان و پزشکی که آن را انجام می دهد آسان تر خواهد بود.

منبع : healthline