نکات طلایی رژیم دیابت بارداری؛ راهنمای کامل تغذیه دیابت بارداری

چگونه مناسب‌ترین رژیم دیابت بارداری را داشته باشیم؟ دیابت در بارداری هم اتفاق می‌افتد اما با مدیریت و کنترل اوضاع، جای نگرانی باقی نمی‌ماند. دیابت بارداری معمولا در بازه‌ای میان هفته ۲۴ تا ۳۲ حاملگی رخ می‌دهد. انسولین که به خوبی عمل نکند، قند خون بالا می‌رود و عوارضی مانند دیابت را به وجود می‌آورد. رعایت تغذیه دیابت بارداری می‌تواند به حفظ سلامت شما و جنین کمک کند. گاهی اوقات، برای مدیریت قند بارداری حتی نیاز به مصرف دارو هم وجود ندارد. دقت کنید که حتی اگر نیاز به مصرف دارو هم باشد، باز اوضاع وحشتناک نیست و می‌توانید با آگاهی از وضعیت و انتخاب تغذیه مناسب برای دیابت بارداری همه چیز را تحت کنترل خود بگیرید. همچنین تاثیر فعالیت های ورزشی را روی کنترل دیابت بارداری را نمی‌توان نادیده گرفت.

در دوران بارداری باید با پزشک زنان در ارتباط باشید تا روش‌های کنترل و درمان دیابت را با شما در میان بگذارد. همچنین می‌توانید از متخصص تغذیه، برنامه غذایی مناسب دریافت کنید. در این مقاله از مجله سلامتی دکتر دکتر می‌خواهیم اطلاعاتی در خصوص رژیم غذایی مناسب برای این نوع از دیابت در اختیارتان قرار دهیم. امیدواریم که این نکات برایتان مفید باشند. لطفا تا انتهای این مقاله، ما را همراهی کنید.

برای مطالعه این مطلب به 5 دقیقه زمان نیاز دارید.

در پایان اگر سوالی داشتید، می‌توانید در انتهای مطلب در بخش نظرات مطرح کنید تا کارشناس سلامتی دکتردکتر پاسخ بدهد.

اهمیت کنترل قند خون در دوران بارداری

بالا بودن قند در دوران بارداری روی سلامت جنین و مادر تاثیر بسیار زیادی می‌گذارد؛ به حدی که می‌تواند جان هر دو را به خطر بیندازد. برای جلوگیری از عوارض قند خون بالا در دوران بارداری بهتر است به کنترل دیابت بارداری، تحت نظر پزشک متخصص بپردازیم. با کنترل قند خون در بارداری، سلامت مادر و نوزاد حفظ می‎شود و مادر می‌تواند نوزادش را به سلامت دنیا بیاورد.

اگر دیابت بارداری با رژیم غذایی مناسب کنترل نشود، می‌تواند به یکی از علائم خطر در بارداری تبدیل شود.

کدام مواد غذایی را در رژیم دیابت بارداری مصرف کنیم؟

حتی اگر از داروهای خاصی برای درمان نشانه های دیابت استفاده می‌کنید، باز هم با رعایت تغذیه دیابت بارداری می‌توانید میزان قند خون را تحت کنترل بگیرید. با تغذیه‌ای مناسب، امکان حفظ میزان متعادلی از قند در بدن به وجود می‌آید.

برای این که بتوانید برنامه غذایی مناسبی برای خود فراهم کنید، باید با منابع پروتئین، سبزیجات غیرنشاسته‌ای و مصرف مقدار مناسبی از کربوهیدرات‌های پیچیده آشنا باشید. بهترین رژیم دیابت بارداری کدام است؟ توصیه این است که با متخصصان این حوزه در ارتباط قرار بگیرید تا راهنمایی‌تان کنند. خودتان هم بهتر است اطلاعات‌تان را درباره مواد غذایی و تغذیه بارداری مختلف بالا ببرید و تغذیه مناسب برای دیابت بارداری را در پیش بگیرید. در ادامه، نکات مهم برای داشتن یک برنامه رژیم دیابت بارداری اصولی آشنا می‎شویم:

با مصرف کربوهیدرات پیچیده، قند خون را در تعادل نگه دارید

برای دریافت انرژی و مواد مغذی مورد نیاز بدن، کربوهیدرات مصرف کنید. بهتر است غذاهای پرکربوهیدرات را شناسایی کرده و به رژیم غذایی خود اضافه کنید. جوی دو سر، برنج قهوه‌ای، نان سبوس‌دار، سیب‌زمینی شیرین، میوه تازه و میوه خشک از جمله غذاهای پرکربوهیدرات هستند.

مواد غذایی که کربوهیدرات پیچیده دارند، عبارتند از:

• لوبیاها
• میوه‌های خانواده توت
• برنج قهوه‌ای
• ماست یونانی
• سیب‌زمینی شیرین
• نان با آرد کامل

برای دریافت بعضی از مواد مغذی، فیبر و انرژی باید این نوع از کربوهیدرات‌ها را هم در تغذیه دیابت بارداری قرار بدهید.

با پروتئین‌های فاقد چربی، سیر شوید

در رژیم قند بارداری به نقش پروتئین‌ها دقت کنید و این موضوع را جدی بگیرید. مصرف پروتئین‌های فاقد چربی، راهی برای سیرشدن است. ضمن این که پروتئین‌ها از مولفه‌های ضروری برای رشد بدن هستند و قند خون را افزایش نمی‌دهند.

پروتئین‌های فاقد چربی در خوراکی‌های زیر پیدا می‌شوند:

• مرغ
• تخم‌مرغ
• ماهی
• لبنیات کم‌چرب
• بوقلمون

برای حفظ تعادل قند خون بارداری، این مواد غذایی را به لیست رژیم دیابت بارداری خود اضافه کنید.

مصرف سبزیجات غیرنشاسته‌ای برای شما مفید است

مصرف سبزیجات غیرنشاسته‌ای در لیست تغذیه دیابت بارداری قرار دارد. این نوع از سبزیجات ویتامین‌ها، مواد معدنی و فیبر دارند و مقدار کربوهیدرات موجود در آن‌ها هم بسیار اندک است.

از جمله این سبزیجات می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• کلم بروکلی
• خیار
• لوبیا سبز
• پیاز
• فلفل
• سبزی‌های سالادی

برای داشتن بهترین رژیم دیابت بارداری ، میل کردن این خوراکی‌ها را فراموش نکنید.

چربی‌های مفید را از دست ندهید

چربی‌های مفید در لیست رژیم دیابت بارداری قرار دارد. این دست از چربی‌ها هم برای سلامت قلب مفید هستند و هم در ایجاد حس سیری نقش دارند.

چربی‌های مفید عبارتند از:

• آووکادو
• آجیل
• روغن زیتون
• دانه‌ها
• کره‌های گیاهی (بادام، بادام زمینی و … )

برای حفظ تعادل قند خون بارداری، در میان‌وعده‌های خود آجیل بخورید و صبحانه و غذاهای خود می‌توانید از روغن زیتون و کره‌های گیاهی استفاده کنید.

روزی حداقل دو یا سه میان وعده میل کنید

افرادی که دیابت بارداری دارند، بهتر است حجم مواد غذایی مصرفی در هر وعده را کاهش دهند و به تعداد میان وعده‌های خود اضافه کنند. روزانه حداقل دو یا سه میان وعده داشته باشید و در وعده، مقدار کمی غذا بخورید. در صورتی که در یک وعده غذایی، میزان زیادی غذا میل کنید، امکان افزایش قند خون وجود دارد.

مقدار نشاسته وعده‌های غذایی خود را کنترل کنید

در هر وعده غذایی، میزان نشاسته را بررسی کنید. بهتر است در هر وعده غذایی، فقط یک نوع نشاسته میل کنید. نشاسته در چه مواد غذایی وجود دارد؟ سیب زمینی پخته شده، یک فنجان برنج، انواع دانه‌ها، رشته فرنگی، دو قطعه نان از جمله مواد غذایی حاوی نشاسته است که در هر وعده غذایی، فقط یکی از این موارد را میل کنید.

در مصرف شیر، زیاده‌ روی نکنید

شیر سرشار از کلسیم است و یک مواد غذایی سالم به شمار می‌آید، اما به علت مایع بودن، قند موجود در آن، سریع جذب بدن می‎شود. در صورتی که شیر به مقدار زیاد میل کنید، ممکن است قند خون شما افزایش پیدا کند. نوشیدن یک فنجان شیر در هر بار باعث می‎شود که در عین حال که قند خون شما افزایش پیدا نمی‌کند، کلسیم و مواد مغذی شیر را جذب کنید.

به اندازه میوه‌ای که میل می‌کنید، دقت کنید

با این که فواید میوه، بسیار زیاد است اما قند طبیعی دارد و این قند نیز می‌تواند قند بارداری را افزایش دهد. در هنگام میل کردن میوه به اندازه آن دقت کنید. هر بار می‌توانید یک میوه کوچک یا نصف میوه بزرگ را میل کنید. اگر می‌خواهید چند میوه را همزمان بخورید، بهتر است به اندازه یک فنجان، میوه مخلوط تهیه کنید. یادتان باشد که کنسرو میوه را باید از برنامه غذایی خود حذف کنید.

غذاهایی که شاخص گلایسمی آن‌ها پایین است، میل کنید

یکی از نکات مهم در رژیم دیابت بارداری، مصرف غذاهایی است که شاخص گلایسمی پایینی دارند. این شاخص که به آن، GI نیز گفته می‎شود، میزان افزایش قند خون در هنگام مصرف بعضی از مواد غذایی را اندازه‌گیری می‌کند. در حالت کلی، همه مواد غذایی، در دسته‌‌بندی‌های گلایسمی پایین، بالا و متوسط قرار دارند. مادرانی که به دیابت بارداری مبتلا هستند، باید در لیست رژیم دیابت بارداری خود غذاهایی که شاخص گلایسمی پایینی دارند، قرار دهند.

بعضی از غذاهایی که گلایسمی پایینی دارند، عبارتند از:

• نخود
• عدس
• بعضی از میوه‌ها مانند پرتقال، سیب، هلو و گلابی
• نان‌ها و غلات صبحانه کامل
• انواع لوبیا
• بعضی از سبزیجات نشاسته‌ای مثل هویج
• سبزیجات غیرنشاسته‌ای

مواد غذایی ذکر شده، قند خون را به صورت آهسته آزاد می‌کنند و باعث کنترل دیابت بارداری می‎شوند.

صبحانه مناسب در رژیم تغذیه دیابت بارداری تاثیر زیادی دارد

یادتان باشد که مصرف پروتئین در وعده صبحانه مهم و اثرگذار است. پروتئین‌ها احساس سیری در طول روز را تامین می‌کنند و در کاهش حالت تهوع هم نقش دارند. بهترین رژیم برای دیابت بارداری حاوی مقدار قابل توجهی پروتئین است.

سایر نکات در خصوص تغذیه مناسب برای دیابت بارداری

به چه نکاتی در خصوص تغذیه مناسب برای دیابت بارداری باید دقت کنیم؟ برای این که بتوانید بهترین برنامه رژیم دیابت بارداری را تنظیم کنید، باید به نکات زیر هم دقت داشته باشید:

• همیشه برنامه‌ریزی داشته باشید. قبل از شروع هر هفته، بدانید که قرار است چه غذاها و خوراکی‌هایی مصرف کنید تا امکان تهیه و برنامه‌ریزی برایتان مقدور شود.
• میوه‌ها و سبزیجات را خرد کنید و به جای اسنک و میان‌وعده‌ها در طول روز مصرف کنید.
• در طول روز آب بنوشید و همیشه بطری آبی به همراه داشته باشید تا بدنتان هیدراته بماند.
• در هر وعده غذایی، مقداری پروتئین و سبزیجات قرار بدهید. در طول روز باید ۳ وعده غذا بخورید. از میان‌وعده‌ها هم غافل نشوید.

در کنار رعایت رژیم دیابت بارداری ، انجام ورزش‌های سبک نیز به کنترل دیابت بارداری کمک خواهد کرد.

غذاها و میوه های ممنوعه در رژیم غذایی دیابت بارداری

در رژیم دیابتی بارداری باید از مصرف بعضی از خوراکی‌ها و میوه‌ها هم دوری کنید. چه خوراکی‌ها و مواد غذایی برای قند بارداری، مضر است؟ در ادامه غذاهای ممنوع در دیابت بارداری را معرفی می‌کنیم.

غذاهای سرشار از نشاسته

غذاهای نشاسته‌ای به مقدار زیادی کربوهیدرات دارند و باعث افزایش قند خون می‎شوند. در حد امکان غذاهایی که از کربوهیدرات زیادی دارند، مصرف نکنید. این نوع خوراکی‌ها، شاخص گلیمی بالایی دارند.

غذاهای سرشار از نشاسته با شاخص گلیمی بالا عبارتند از:

• برنج سفید
• ماکارونی تهیه شده با آرد بدون سبوس
• نان سفید
• سیب‌زمینی

با کاهش مصرف این خوراکی‌ها، دیابت بارداری را بهتر می‌توانید کنترل کنید. دریافت مشاوره از یک متخصص تغذیه نیز در این زمینه، کمک زیادی به شما خواهد کرد.

غذاها و خوراکی‌های خیلی شیرین

غذاهای شیرین می‌توانند سطح قند خون را بالا ببرند. زنانی که مبتلا به دیابت بارداری هستند، در حد امکان، نباید غذاها و خوراکی‌های خیلی شیرین میل کنند. اگر امکان کنار گذاشتن این مواد غذایی وجود ندارد، حداقل مقدار آن را کاهش دهید.

مواد غذایی شیرین مضر برای دیابت بارداری عبارتند از:

• نوشابه
• بستنی
• کیک
• شیرینی
• بیسکویت
• آبنبات
• دسر
• انواع آبمیوه‌ها

شیر با اینکه قند طبیعی دارند و می‌توانند قند خون را افزایش دهند، ولی با توجه به فوایدی که دارد، باید در رژیم دیابت بارداری به مقدار کم وجود داشته باشد.

غذاهای حاوی قند و کربوهیدرات مخفی

بعضی از غذاها شیرین نیستند و به همین علت تصور می‌کنیم که قند و کربوهیدرات ندارند؛ در حالی که اینگونه نیست. بعضی از مواد غذایی، قند و کربوهیدرات پنهان دارند که خیلی از افراد از آن‌ها باخبر نیستند.

مواد غذایی حاوی قند و کربوهیدرات عبارتند از:

• فست فود
• نوشیدنی‌های الکی
• غذاهای فرآوری شده
• سیب زمینی سرخ کرده
• سس گوجه فرنگی

در صورتی که این مواد غذایی را بتوانید از رژیم غذایی خود حذف کنید، کنترل قند خون آسان‌تر می‎شود.

میوه‌هایی که قند بالایی دارند

شکی نیست که هر میوه، فواید خودش را دارد، اما آیا همه میوه‌ها برای تغذیه دیابت بارداری مناسب هستند؟ همه میوه‌ها قند طبیعی دارند اما بعضی از آن‌ها، قند طبیعی بالاتری دارند و بهتر است در لیست رژیم دیابت بارداری قرار نگیرند یا حداقل، مصرف آن‌ها محدود شود.

میوه‌های زیر، قند خون بالایی دارند:

• آناناس
• طالبی
• موز
• انبه
• انگور
• آبمیوه‌ها
• خربزه
• میوه های کمپوت شده
• میوه های خشک

در مورد میل کردن این میوه‌ها با پزشک یا متخصص تغذیه صحبت کنید. آن‌ها با توجه به میزان قند خون شما می‌توانند راهنمایی بهتری در خصوص میل کردن یا نکردن این میوه‌ها، ارائه دهند.

برای گرقتن یک رژیم مناسب می‌توانید از متخصص تغذیه کمک بگیرید. برای آشنایی با این تخصص و کمکی که می‌توانید بگیرید مقاله متخصص تغذیه کیست را مطالعه کنید.

ارتباط بین کنترل وزن و مهار دیابت

هر چقدر مادران در دوران بارداری به کنترل وزن بپردازند و حساب شده و مفید غذا میل کنند، مهار دیابت آسان‌تر می‎شود. با در دست داشتن یک رژیم غذایی متعادل، وزن زنان باردار کنترل می‎شود و افزایش بیش از حد وزن پیش نمی‌آید. ورزش‌های سبک نیز می‌توانند از اضافه وزن زنان باردار جلوگیری کند.

دلیل ابتلا بانوان باردار به دیابت چیست؟

به نقل از webmd :

هنگامی که غذا می‌خورید، لوزالمعده شما انسولین ترشح می‌کند. انسولین هورمونی است که به انتقال قندی به نام گلوکز از خون به سلول های شما کمک کرده و از آن برای انرژی استفاده می‌کند. در دوران بارداری، جفت شما هورمون‌هایی می‌سازد که باعث تجمع گلوکز در خون می‌شود. معمولا لوزالمعده شما می‌تواند انسولین کافی برای کنترل آن ارسال کند، اما اگر بدن شما نتواند انسولین کافی بسازد یا مصرف انسولین را آن طور که باید متوقف کند، سطح قند خون شما افزایش می‌یابد و به دیابت بارداری مبتلا می‌شوید.

اضافه وزن و چاقی به عنوان یکی از دلایل ابتلای بانوان باردار به دیابت و یکی از بیماری های دوران بارداری محسوب می‌شود. همچنین دلایل دیگری نیز می‌توانند احتمال ابتلا به دیابت بارداری را افزایش دهند.

عوامل خطر دیابت بارداری عبارتند از:

• سن بالای 25 سال
• سابقه تولد نوزاد مرده
• پیش دیابت قبل از باردار شدن
• سابقه دیابت نوع دو در اقوام درجه یک
• سابقه دیابت در بارداری قبلی
• تولد نوزاد 4 کیلوگرم و بالاتر

در صورت داشتن یکی از عوامل خطر، بهتر است این موضوع را با دکتر خود در میان بگذارید. دکتر ممکن است به شما پیشنهاد دهد که رژیم دیابت بارداری را برای پیشگیری از ابتلا در پیش بگیرید.

هدف از کنترل قند خون زنان در دوران بارداری چیست؟

در صورتی که دیابت بارداری کنترل نشود، سلامت جنین به خطر می‌افتد. همچنین ممکن است عوارضی برای مادر نیز به دنبال داشته باشد.

در ادامه اهداف کنترل دیابت بارداری را شرح می‌دهیم:

اصلی‌ترین روش برای کنترل دیابت بارداری، رعایت یک رژیم غذایی مناسب است

بعضی از عوارض دیابت بارداری

اگر به رژیم کنترل دیابت بارداری توجه نشود، چه عوارضی پیش می‌آید؟ این عارضه می‌تواند مشکلات زیادی به همراه داشته باشد. دیابتی که به خوبی کنترل نشود، قند خون جنین را هم بالا می‌برد. در نتیجه، رشد او زیادتر از حد می‌شود. چنین چیزی هم برای سلامت جنین مفید نیست و هم دوران بارداری در ماه‌های آخر را برای مادر دشوار می‌کند. زایمان هم در چنین وضعیتی به راحتی پیش نخواهد رفت.

تضمین سلامتی مادر و جنین با رژیم دیابت بارداری مناسب

داشتن یک برنامه رژیم دیابت بارداری باعث تحت کنترل نگه داشتن میزان قند خون می‎شود و به این ترتیب، مادر و نوزاد از عوارض دیابت در امان خواهند ماند. برای داشتن تغذیه دیابت بارداری و درمان دیابت لازم است که با کارشناسان و متخصصان این زمینه مشورت کنید و از توصیه‌های موجود بهره ببرید. در این مقاله غذاهای مناسب دیابت آشنا شدیم و دانستیم که مصرف فیبر و ویتامین در تحت کنترل نگه داشتن قند بارداری ، اهمیت زیادی دارد.

برای این که بتوانید با پزشکان مختلف در ارتباط قرار بگیرید، سایت دکتر دکتر سیستم نوبت دهی اینترنتی را راه‌اندازی کرده است. این راه ساده به شما در رسیدن به وقت ملاقات با متخصصان کمک می‌کند. با دریافت نوبت از دکتر زنان می‌توانید دیابت خود را کنترل کنید. تخصص زنان و زایمان چیست؟ تخصص زنان و زایمان و پزشکی که این تخصص را دریافت کرده است، بیماری‌های مربوط به زنان، بارداری، زایمان و دوره پس از آن را کنترل می‌کند. در هنگام انتخاب متخصص، نهایت دقت خود را به خرج دهید و بهترین دکتر زنان را پیدا کنید. آیا پرسشی درباره تغذیه مناسب برای دیابت بارداری در ذهن‌تان باقی مانده است؟ از ما بپرسید تا در رسیدن به پاسخ به شما کمک کنیم.

منابع:

health.clevelandclinic.org

webmd.com

سوالات متداول رژیم دیابت بارداری