یک عارضه آزاردهنده است که ممکن است بنابه دلایل مختلفی رخ دهد خشکی لب است. این که پوست لب خشک شود و به مرحله خونریزی برسد، دردناک و ناخوشایند است. اما خشکی پوست لب چیزی نیست که خیلی نگران آن باشید، در بیشتر مواقع مثل خشکی لب در تابستان به دلیل گرما و از دست رفتن آب بدن است. عموما با راهکارهای خانگی یا نهایتا مراجعه به پزشک متخصص پوست می‌توانید آن را درمان کنید. در این مطلب از مجله پزشکی دکتردکتر قصد داریم تا در خصوص علت خشکی لب و راه‌های پیشگیری و درمان آن صحبت کنیم؛ با ما همراه باشید.
اگر سوالی دارید، می‌توانید در انتهای این مطلب و در بخش نظرات مطرح کنید تا پزشک پاسخ دهد.
علت خشکی لب چیست؟
خشکی لب نشانه چیست؟ عارضه خشک شدن پوست لب‌ها زمانی اتفاق می‌افتد که پوست این ناحیه بنا به‌دلایل متفاوتی مثل کمبود آب در بدن، خشکی آب‌وهوا، حساسیت‌های پوستی، آفتاب شدید و عوامل محیطی دچار ترک و خشکی می‌شود. گاهی تغییر لوازم آرایشی و بهداشتی یا استفاده از یک برند نامناسب می‌تواند خشکی پوست لب را تشدید کند.
بسته به میزان خشکی لب باید اقدامات درمانی متفاوتی انجام دهید، اگر خشکی پوست لب تاحدی است که با سوزش شدید، ترکهای عمیق و خونریزی همراه است، باید روش‌های فوری درمان را به‌کار بگیرید یا به پزشک مراجعه کنید. اما برخی دیگر از دلایل شایع خشکی لب عبارتنداز:
- مصرف داروهای خاص؛ خشکی لب و کبد چرب رابطه مستقیمی دارند. اگر برای درمان جوش‌های صورت خود داروهایی مثل راکوتان مصرف می‌کنید، باید انتظار عوارضی مثل خشکی لب را داشته باشید.
- مشکلات پوستی؛ برخی از مشکلات پوستی مانند اگزما و درماتیت ممکن است باعث خشکی و التهاب لب‌ها شوند.
- کمبود ویتامین؛ کمبود ویتامین‌هایی مانند ویتامین B2، ویتامین E و C می‌تواند به خشکی لب‌ها و التهابات پوستی منجر شود.
- عفونت‌های قارچی؛ برخی عفونت‌های قارچی مانند کاندیدیازیس ممکن است در لب‌ها علائم خشکی و ترک پوستی را ایجاد کنند.
- علائم بیماری‌های سیستمیک؛ در برخی موارد، خشکی لب ممکن است نشانه بیماری‌های سیستمیک مانند دیابت، نارسایی کلیوی، یا کبد چرب باشد.
خشکی لب کودکان
خشکی لب در کودکان نیز می‌تواند اتفاق بیافتد و معمولاً به عنوان یک مشکل موقت است. در اغلب موارد، خشکی لب‌های کودکان ناشی از عوامل مشابهی با خشکی لب‌های بزرگ‌ترهاست. بنابراین با مشورت دکتر پوست می‌توانید از راهکارهای درمانی برای کودکان استفاده کنید.
درنظر داشته باشید که پوست کودکان حساستر است، بنابراین برای جلوگیری از بروز حساسیت‌های پوستی، از مصرف خودسرانه محصولات شیمیایی برای کودکان خودداری کنید.
خشکی لب در بارداری
خشکی لب می‌تواند در دوره بارداری نیز اتفاق بیافتد و اغلب به عنوان یک علامت رایج در این دوره مشاهده می‌شود. این خشکی معمولاً به عواملی مرتبط با تغییرات هورمونی و تغذیه در دوره بارداری برمی‌گردد. در زیر، علل شایع خشکی لب در بارداری و چگونگی درمان آن را بررسی می‌کنیم:
1. تغییرات هورمونی؛ در دوران بارداری، سطوح هورمون‌های مختلف از جمله استروژن و پروژسترون در بدن تغییر می‌کند،. این تغییرات هورمونی ممکن است به خشکی لب‌ها و پوست مناطق مختلف از بدن منجر شوند.
2. کمبود مایعات؛ در دوره بارداری، بدن نیاز به مقدار بیشتری از آب دارد، اگر مصرف آب کافی نباشد، ممکن است خشکی لب‌ها افزایش یابد.
3. استفاده از داروها؛ برخی از داروهایی که بارداران مصرف می‌کنند، ممکن است با عارضه جانبی خشکی لب همراه باشند. در صورتی که داروی خاصی مصرف می‌کنید و خشکی لب تا حدی نگران‌کننده است، با پزشک خود صحبت کنید.
برای مدیریت خشکی لب در دوران بارداری، می‌توانید اقدامات زیر را انجام دهید:
- مصرف آب کافی
- استفاده از بالم یا لوسیون مرطوب‌کننده لب
- انتخاب محصولات ترمیم‌کننده
- حفظ رطوبت محیط
- توجه به تغذیه
- مصرف ویتامین‌ها
- ترک سیگار و موارد دیگر.
علائم خشکی لب چیست؟
خشک شدن لب در هر فردی، بنا به دلیل متفاوت و با علائم مختلفی بروز می‌کند. اگر هر یکی از این علائم را طی چند روز متوالی تجربه کردید، بهتر است به فکر اقدامات درمان خشکی لب باشید. این علائم عبارتنداز:
1. خشکی و خارش: لب‌ها خشک می‌شوند و احساس خارش می‌کنید و در مهایت این مورد به یکی از مهم ترین دلایل و علت ترک لب تبدیل می‌شود.
2. ترک‌ها: پوست لب‌ها به علت خشکی احتمالاً ترک می‌خورد. این ترک‌ها ممکن است دردناک باشند و حتی خونریزی کنند.
3. التهاب: لب‌ها ممکن است قرمز و التهابی شوند. ممکن است احساس کنید که یک یا هردو لب شما بزرگ و ملتهب شده است.
4. آزار و درد: خشکی لب می‌تواند باعث آزار و درد شود، به ویژه زمانی که ترکهای عمیق روی آن وجود دارد. همچنین پوسته شدن لب نیز از دیگر علائمی است که باید جدی بگیرید.
5. حساسیت: در برخی افراد، خشکی لب می‌تواند منجر به حساسیت شده و حتی با سرفه و تنگی نفس همراه باشد.
توجه داشته باشید که علائم خشکی لب معمولاً ناشی از عوامل محیطی هستند و با مراقبت مناسب از لب‌ها، می‌توانند تا حد زیادی بهبود یابند. در مواردی که خشکی لب‌ها مدت طولانی‌تری ادامه پیدا کرد یا شدیدتر شد، ممکن است علت اصلی آن عفونت یا اگزما باشد.
راه‌های درمان خشکی لب چیست؟
در بیشتر مواقع خشکی لب که به دلیل حساسیت فصلی یا کمبود آب در بدن حاصل شده را میتوان با مراقبت‌های روزانه درمان کرد. برخی از مواردی که در درمان خشکی پوست لب موثر است، باید به موارد زیر اشاره کنیم:
1. استفاده از بالم یا لوسیون لب‌ها
محصولات بهداشتی و مراقبتی آبرسان زیادی در بازار موجود است که می‌توانید برای درمان خشکی پوست لب از آنها استفاده کنید. انتخاب محصولات حاوی مواد آبرسان مانند گلیسرین یا مواد گیاهی مانند آلوئه‌ورا در درمان خشکی موثرترند. از انواع بهترین بالم لب به‌طور مرتب استفاده کنید تا پوست لب شما تروتازه شود.
می‌توانید با مراجعه به داروخانه و شرح علائم یک پماد برای خشکی لب تهیه کنید. البته نظر پزشک متخصص در این زمینه ارجح‌تر است. درنظر داشته باشید که بهترین پماد خشکی لب، همان روغن‌های طبیعی و بدون مواد شیمیایی هستند.
2. مصرف آب به میزان کافی
یکی از مهمترین دلایل خشکی لب، کمبود آب در بدن است. بنابراین مصرف آب به میزان کافی برای حفظ رطوبت موردنیاز بدن و لب‌ها بسیار مهم است. حداقل 8 لیوان آب در روز مصرف کنید.
3. استفاده از مرطوب‌کننده‌ها
در کنار بالم لب می‌توانید از مرطوب‌کننده‌های خاص لب مانند وازلین یا کرم لب استفاده کنید. همچنین توصیه می‌شود که از مرطوب‌کننده‌های حاوی SPF استفاده کنید که از پوست لب شما دربرابر اشعات مضر خورشید نیز محافظت شود. بهتر است هر شب قبل از خواب مقداری مرطوب کننده روی لب‌های خود بمالید.
4. اجتناب از لیسیدن لب‌ها
لیسیدن لب‌ها ممکن است وضعیت خشکی را تشدید کند و باعث ترکهای پوستی شود. بنابراین از مرطوب کردن لب‌های خود با زبان خودداری کنید.
5. حفظ رطوبت محیط
خشک بودن هوای محیط یکی دیگر از دلایل خشکی لب است. بنابراین سعی کنید هوای اطراف خود را مرطوب نگه دارید. برای این کار می‌توانید از دستگاه‌های بخور خانگی برای حفظ رطوبت مورد نیاز محیط استفاده کنید.
همچنین توصیه می‌شود که در فصل‌های سرد و خشک برای جلوگیری از خشک شدن لب‌ها، از کلاه و شال برای محافظت پوست خود استفاده کنید.
6. مصرف ویتامین E
مصرف ویتامین E می‌تواند به بهبود وضعیت لب‌ها کمک کند. می‌توانید مکمل‌های ویتامین E مصرف کنید یا مواد غذایی حاوی آن را به رژیم غذایی خود اضافه کنید. مصرف ویتامین E طراوت و زیبایی خاصی به لب‌های شما بخشیده و همچنین در پیشگیری از خشکی لب نیز موثر است. بنابراین حتی اگر این مشکل را ندارید، خوب است تا مکمل ویتامین E مصرف کنید.
7. پرهیز از محصولات آرایشی ناسالم
محصولات آرایشی حاوی مواد شیمیایی ممکن است لب‌ها را خشک کنند. از محصولات آرایشی طبیعی و ملایم استفاده کنید. استفاده از محصولات آرایشی مناسب یکی از راهکارهای مفید مراقبت از لب محصوب می‌شود.
8. ماساژ لب با روغن‌های مغذی
می‌توانید روزانه 5 تا 10 دقیقه لب‌های خود را با استفاده از روغن نارگیل یا روغن زیتون ماساژ دهید. این کار هم گردش خون در ناحیه لب‌ها را افزایش داده و هم رطوبت و ویتامین موردنیاز لب‌ها را تامین می‌کند. استفاده از روغن آلوئه ورا نیز برای رفع خشکی پوست و ترکهای پوستی مناسب است.
9. استفاده از عسل برای درمان خشکی لب
عسل یک مرطوب‌کننده طبیعی است و می‌توانید یک لایه نازک عسل را روی لب‌ها بگذارید تا به خشکی آنها پایان دهید. علاوه بر این، عسل دارای خواص ضدالتهابی و ضدباکتریایی است که به درمان التهابات لب کمک می‌کند. ترکیب عسل و جوجوبا یک راهکار عالی برای درمان فوری خشکی لب است.
10. تغذیه سالم
رژیم غذایی شما باید حاوی ویتامین‌ها و مواد مغذی مانند ویتامین E، ویتامین C ، روغن‌های چربی اصلی و آهن باشد که به سلامت لب‌ها کمک می‌کند. بنابراین برای درمان قطعی خشکی لب مصرف این ویتامین‌ها را در رژیم غذایی خود بگنجانید.
بهترین روغن برای خشکی لب چیست؟
بهترین روغن برای خشکی لب معمولاً روغن‌های گیاهی طبیعی هستند که دارای خواص مرطوب‌کننده و ترمیم‌کننده پوست هستند. در زیر، برخی از بهترین روغن‌های مورد استفاده برای درمان خشکی لب آورده شده‌اند:
1. روغن نارگیل (Coconut Oil)
روغن نارگیل دارای خواص مرطوب‌کننده و ضدالتهابی است و می‌تواند به ترمیم و تسکین خشکی لب‌ها کمک کند. همچنین، این روغن دارای بوی خوشایندی است.
2. روغن آووکادو (Avocado Oil)
روغن آووکادو حاوی ویتامین E و چربی‌های سالمی است که به افزایش رطوبت و تغذیه لب‌ها کمک می‌کنند.
3. روغن زیتون (Olive Oil)
روغن زیتون نیز یک روغن گیاهی مرطوب‌کننده است و می‌تواند به ترمیم لب‌ها و بهبود خشکی آنها کمک کند.
4. روغن جوجوبا (Jojoba Oil)
روغن جوجوبا خواص مرطوب‌کننده قوی دارد و می‌تواند به تنظیم ترشحات چربی لب کمک کند و در عین حال خشکی را بهبود بدهد.
5. روغن گل چای (Tea Tree Oil)
روغن گل چای دارای ویژگی‌های ضدباکتریایی و ضدالتهابی است و می‌تواند در موارد خشکی لب ناشی از عفونت‌های قارچی مفید باشد.
قبل از استفاده از هر روغنی برای لب‌های خشک خود، تست پوستی کوچکی انجام دهید تا از واکنش‌های حساسیتی جلوگیری کنید. همچنین، مطمئن شوید که روغنی که انتخاب می‌کنید، خالی از مواد شیمیایی مانند عطرها و افزودنی‌های مصنوعی باشد. یکی از وظایف متخصص پوست معرفی بهترین روغن متناسب با نیاز پوستی شما می‌باشد سایر وظایف این تخصص در مقاله‌ای تحت عنوان تخصص پوست و مو چیست مطالعه نمایید.
چه زمانی به دکتر برای درمان خشکی لب مراجعه کنیم؟
خشکی لب معمولاً به صورت موقت و در برخی موارد به صورت طبیعی رخ می‌دهد و نیاز به مراجعه به پزشک ندارد. اگر خشکی لب‌ها شدید نباشد و با استفاده از مراقبت‌های خانگی تا حدی بهبود یابد، می‌توانید خود درمانی انجام دهید. اما در موارد زیر، بهتر است به پزشک مراجعه کنید:
1. خشکی شدید و مزمن؛ اگر خشکی لب‌ها به مدت طولانی‌تری ادامه دارد و به شدت ناراحت‌کننده است، بهتر است با پزشک مشورت کنید.
2. تشکیل ترک‌ها یا زخم‌ها؛ اگر لب‌ها ترک بزنند یا زخمی شوند، این ممکن است به علت مشکلات پوستی یا عفونت باشد و نیاز به ارزیابی پزشکی دارد.
3. علائم دیگر؛ اگر خشکی لب‌ها همراه با علائم دیگری مانند التهاب، خارش شدید، تورم، چسبندگی لب‌ها، خونریزی، درد شدید یا تغییرات ناگهانی در رنگ یا شکل لب‌ها همراه باشد، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
4. علائم مشکوک به بیماری؛ اگر خشکی لب‌ها همراه با علائم مشکوک به بیماری‌های خاصی مانند اگزما، عفونت قارچی یا بیماری‌های پوستی دیگر باشد نیاز به ارزیابی پزشکی دارید.
5. عوارض دارویی؛ اگر خشکی لب‌ها به عنوان یک عارضه جانبی از داروهای مصرفی شما ظاهر شود، با پزشک خود صحبت کنید تا از امکان تغییر دارو یا تنظیم دوز به منظور کاهش عوارض جانبی مطلع شوید.
مراجعه به پزشک به دلیل علائم نگران‌کننده و مداوم به کمک در تشخیص و درمان دقیق‌تر مشکل خشکی لب‌ها منجر خواهد شد. همچنین، پزشک می‌تواند علت اصلی مشکل را تشخیص دهد و برنامه درمانی مناسب را تجویز کند.
