یکی از داروهای مناسب برای درمان تب کودکان، شربت کوریزان است. این دارو، به منظور درمان تسکین درد ناشی از سرماخوردگی، حساسیت، گرفتگی بینی و آبریزش بینی تجویز می‌شود. دوز مصرف شربت کوریزان کودکان، بر اساس سن و وزن بوده و دکتر اطفال آن را تعیین می‌کند. شربت کوریزان که با نام شربت کوریزان سرماخوردگی کودکان نیز شناخته می‌شود، همچنین برای کنترل آنفولانزا کودکان نیز تجویز می‌شود. برای توضیح جامع‌تر، این مطلب از مجله سلامت و پزشکی دکتردکتر را به بررسی شربت کوریزان و موارد مربوط به آن اختصاص می‌دهیم.
اگر در انتها سوالی درباره کوریزان داشتید، می‌توانید در انتهای مطلب و دربخش نظرات مطرح کنید تا پزشک پاسخ دهد.
شربت کوریزان کودکان چیست؟
شربت کوریزان، نوعی داروی ترکیبی است که دکتر اطفال، آن را به منظور بهبود علائم ناشی از سرماخوردگی، آلرژی‌های فصلی و تب کودکان تجویز می‌کند. دوز مصرف شربت کوریزان، بر اساس سن کودک وزن کودک و شدت سرماخوردگی تعیین می‌شود. شربت کوریزان، ترکیبات مختلفی دارد که هرکدام نقش جداگانه در تسکین علائم دارند. ترکیبات این شربت، بر اساس تولید شرکت‌های مختلف ممکن است متفاوت باشد؛ با‌اینحال، تمام ترکیب‌ها دارای آنتی‌هیستامین، کلرفنیرامین و ماده ضد احتقان هستند. چند مورد از ترکیبات شربت کوریزان را باهم بررسی می‌کنیم:
- استامینوفن
- فنیل آفرین هیدروکلراید
- دیفن هیدرامین هیدروکلراید
- سودوافدرین هیدروکلراید
- کلرفنیرامین مالئات
هرکدام از این مواد، با مقادیر مشخصی ترکیب شده و شکل نهایی آنها به صورت شربت دارویی کوریزان در دسترس مردم قرار می‌گیرند.
با استناد به مقاله‌ای در وب‌سایت معتبر verywellhealth،
مهم‌ترین نکته در خصوص نحوه مصرف شربت‌های درمان سرماخوردگی این است که به سن کودک و دوز مصرفی مناسب او حتما دقت شود.
همچنین، پیش از مصرف شربت حتما با پزشک اطفال مشورت کنید.
نام تجاری شربت کوریزان چیست و به چه نام هایی در بازار موجود است؟
شربت کوریزان، با نام‌های تجاری «کوریزان برای سرماخوردگی کودکان» و «کوریزان درد و تب» شناخته می‌شود. هرکدام از این شربت‌ها، به منظور کاهش علائم سرماخوردگی کودکان، درد و تب و کنترل علائم آنفولانزا تجویز می‌شوند.
تاثیر مصرف شربت کوریزان روی کودکان
شربت کوریزان برای کودکان، به عنوان نوعی داروی ترکیبی برای تسکین علائم سرماخوردگی و آنفلوآنزا، مانند تب، درد، و احتقان بینی تجویز می‌شود. نحوه عملکرد این شربت بر اساس ترکیبات آن قابل بررسی است:
- مسکن و تب‌بر(استامینوفن)؛ کاهش درد، مهم‌ترین عملکرد استامینوفن است. این دارو با مهار تولید موادی که عامل درد و التهاب هستند، درد را کاهش می‌دهد. همچنین، با تاثیر بر مرکز تنظیم دمای بدن در هیپوتالاموس، دمای بدن را کاهش داده و با افزایش تعریق، به خنک ماندن بدن کمک می‌کند.
- آنتی‌هیستامین (کلرفنیرامین مالئات)؛ این ماده، گیرنده‌های حساسیت را مسدود کرده و علائم حساسیت مانند عطسه، آبریزش بینی و خارش را کاهش می‌دهد.
- ضد احتقان (فنیل‌افرین)؛ عروق خونی را تنگ می‌کند و در نتیجه احتقان بینی را کاهش می‌یابد.
این ترکیب باعث تنگ شدن عروق خونی در بینی شده و احتقان بینی را کاهش می‌دهد. احتقان به معنی جمع شدن غیرعادی مایعات یا مخاط است. در نتیجه، کاهش احتقان به بهبود تنفس و کاهش گرفتگی بینی کمک می‌کند.
در نهایت، این ترکیبات همراه با هم علائم سرماخوردگی و آنفولانزا را کاهش داده و سرماخوردگی کودکان را درمان می‌کنند. فراموش نکنید که دوز مصرفی این شربت را پزشک اطفال تعیین می‌کند و شما نیز حتماً باید مطابق دستور پزشک عمل کنید. برای اطلاع از حیطه فعالیت پزشک اطفال، مطلب تخصص اطفال چیست را مطالعه کنید.
شربت کوریزان برای کنترل چه علائم و مشکلاتی مصرف می‌شود؟
همانطور که گفتیم، شربت دارویی کوریزان نوعی داروی ترکیبی است که برای درمان علائم سرماخوردگی، کنترل علائم آنفولانزا و آلرژی‌های فصلی تجویز می‌شود. موارد جزئی‌تر را در ادامه بررسی خواهیم کرد:
درمان علائم سرماخوردگی
این علائم، معمولا به تدریج ظاهر می‌شوند و شامل آبریزش تب، گرفتگی بینی، گلودرد، سرفه، عطسه و موارد مشابه است. ترکیب‌های موجود در شربت دارویی کوریزان، برای درمان هرکدام از این علائم تولید شده‌اند. یعنی، آنتی‌هیستامین‌ها و ضد احتقان‌های موجود در کوریزان، با عملکرد مخصوص به خود، شدت علائمی مانند عطسه و آبریزش بینی را کاهش می‌دهند.
کنترل علائم آنفولانزا
آنفولانزا، نوعی عفونت تنفسی است که سیستم تنفسی، یعنی بینی و ریه‌ها را درگیر می‌کند. علائم آنفولانزا به طور ناگهانی شروع شده و شدیدتر از سرماخوردگی هستند. شربت دارویی کوریزان، با اینکه روشی درمانی برای آنفولانزا نیست؛ اما می‌تواند علائم مشابه آنفولانزا با سرما خوردگی را کاهش دهد.
علائم آلرژي‌های فصلی
آلرژي‌های فصلی، معمولاً به دلیل واکنش‌های حساسیتی بدن به ذرات آلرژن بروز می‌کنند. این آلرژن‌ها در بعضی فصل‌های سال مانند بهار و پاییز بیشتر شیوع پیدا می‌کنند و در نتیجه افراد زیادی را نیز درگیر می‌کنند. شربت دارویی کوریزان، برای کاهش علائم آلرژن‌های فصلی مانند احتقان، سرفه و خارش گلو تاثیر بسزایی دارد.
جدول دوز و نحوه مصرف شربت کوریزان برای نوزادان و کودکان
مقدار مصرف شربت کوریزان اطفال، نکته‌ای بسیار مهم و حیاتی است که بایستی به آن توجه داشته باشید. در حالت کلی، مقدار مصرف شربت سرماخوردگی کوریزان کودکان بر اساس وزن آنها تعیین می‌شود. همچنین، توجه به سن نوزاد یا کودک و نوع شربت دارویی کوریزان نیز حائز اهمیت است. تمام نکات مهم مربوط به دوز مصرف شربت را در جدول زیر آورده‌ایم:
| گروه سنی | وزن کودک و نوزاد | دوز مصرفی مناسب | تعداد دفعات مصرف در شبانه روز |
| زیر 12 کیلوگرم | مصرف شربت توصیه نمی‌شود ( مگر با تجویز و صلاح‌دید پزشک ) | – | |
| کودکان ۲ تا ۶ سال | ۱۲ تا ۱۸ کیلوگرم | ۲.۵ سی‌سی | ۲ تا ۳ بار در روز |
| کودکان ۶ تا ۱۲ سال | ۱۸ تا ۳۵ کیلوگرم | ۵ سی‌سی | ۳ تا ۴ بار در روز |
| بالای ۱۲ سال | بالای ۳۵ کیلوگرم | ۱۰ سی‌سی | ۳ تا ۴ بار در روز |
براساس جدول، مقدار مصرف شربت کوریزان برای نوزاد شش ماهه، به دلیل پایین بودن سن نوزاد قابل ذکر نیست. مگر اینکه پزشک آن را بر اساس شرایط خاص نوزاد تجویز کند. همچنین، مقدار مصرف شربت کوریزان برای کودک ۳ ساله نیز بر اساس وزن و سن مشخص می‌شود. توجه به دوز مصرفی و تعداد دفعات مصرف در شبانه‌روز بسیار مهم است.
نکته مهم! این جدول به منظور تجویز پزشکی نیست و صرفا برای اطلاع‌رسانی کلی است. برای اطلاع از مقادیر دقیق دوز مصرفی شربت کوریزان، حتماً به پزشک مراجعه کنید.
اگر مصرف 1 دوز از شربت کوریزان را فراموش کردیم، باید چکار کنیم؟
در صورت فراموشی مصرف شربت، می‌توانید به محض یادآوری آن را مصرف کنید؛ اما، اگر زمان دوزمصرف بعدی نزدیک است، دوز فراموش شده را مصرف نکنید. زیرا، مصرف همزمان دو دوز همراه هم یا با فواصل زمانی کم عوارض و خطرات جدی برای کودکان به دنبال دارد.
استفاده از شربت کوریزان چه مزایایی دارد؟
همانطور که تاکنون بررسی کردیم، شربت کوریزان کودکان به منظور کاهش علائم سرماخوردگی مانند آبریزش بینی، عطسه، و سرفه تجویز می‌شود. کاهش گرفتگی بینی و سینوس‌ها نیر از دیگر مزایای مهم شربت کوریزان است. سایر مزایا را بررسی می‌کنیم:
- کاهش حساسیت و علائم آلرژی مانند خارش، آبریزش چشم، و عطسه
- اثربخشی سریع در تسکین علائم سرماخوردگی
- کاهش عفونت‌های دستگاه تنفسی فوقانی و کاهش التهاب سینوس‌ها
برای تاثیر بهتر شربت کوریزان، رعایت مراقبت‌های کلی در خصوص سرماخوردگی نیز مهم است.
عوارض و معایب استفاده از شربت کوریزان
مانند تمام دارو‌ها و شربت‌ها، مصرف شربت کوریزان نیز معایبی دارد. برای مثال خواب آلودگی و کاهش تمرکز، یکی از شایع‌ترین عوارض جانبی شربت کوریزان است. در نتیجه خواب آلودگی و کاهش تمرکز، بدیهی است که هوشیاری نیز کاهش می‌یابد. سایر موارد را بررسی می‌کنیم:
- خشکی دهان و بینی؛ استفاده از این شربت، احتمالاً به خشکی دهان، گلو و بینی منجر می‌شود که در بعضی مواقع آزار دهنده است.
- احتمال افزایش ضربان قلب؛ داروی ضداحتقان در کوریزان، ممکن است ضربان قلب را افزایش دهد.
- داخل دارویی؛ این شربت با بعضی از داروهای مهم تداخل دارویی دارد. درنتیجه، دقت به این موضوع بسیار حیاتی است. داروهای ضدافسردگی، ضداضطراب، و داروهای ضدفشار خون از جمله داروهایی هستند که با این شربت تداخل دارویی دارند. بنابراین، قبل از مصرف، مشاوره با پزشک ضروری است.
- عوارض گوارشی؛ مانند تهوع، استفراغ، و ناراحتی معده.
همچنین، ممکن است برخی از کودکان، به مواد فعال در شربت دارویی کوریزان، واکنش‌های آلرژیک مانند کهیر، تورم و خارش بروز دهند.
تداخلات دارویی شربت کوریزان
تداخل دارویی، به معنی افزایش عوارض و تغییر عملکرد دارو‌ها در بدن، به شرط مصرف همزمان داروهاست. بنابراین، پیش از مصرف دارو‌ها یا شربت‌های جدید از جمله شربت دارویی کوریزان، حتماً بایستی از تداخل‌هایی دارویی آگاهی کسب کنید. البته، کودکان معمولاً این دارو‌ها را مصرف نمی‌کنند. از جمله داروهایی که ممکن است با این شربت تداخل دارویی داشته باشند، شامل موارد زیر هستند:
- داروهای مسکن و ضد درد
- داروهای آنتی‌هیستامین خوراکی و موضعی
- داروهای ضد انعقاد خون
- داروهای خواب‌آور و ضد اضطراب
- داروهای ضدافسردگی
- داروهای شل‌کننده عضلانی
- داروهای مهار کننده مونوآمین اکسیداز
داروهایی مانند فنلزین، آمی تریپتیلین، آلپرازولام، دیازپام، زولپیدم، سیتریزین، دیفن هیدرامین (کرم، پماد، اسپری و قرص )، کدئین، وارفارین و پروپرانول اسامی داروهایی هستند که با شربت دارویی کوریزان تداخل دارویی دارند.
عواقب مصرف سرخود و اوردوز با شربت کوریزان
در صورت مصرف سرخود شربت کوریزان، کودک یا نوزاد شما با عوارض بسیار جدی مواجه خواهد شد. منظور از مصرف خودسرانه، یعنی رعایت نکردن دوز مصرف بر اساس سن و تجویز پزشک است. همچنین، ایجاد تداخل دارویی نیز معمولاً به مصرف خودسر دارو مربوط است. در صورت مصرف بیش‌از اندازه و رعایت نکردن دوز دارو، کودک با خواب آلودگی بسیار شدید، کاهش هوشیاری، تهوع و استفراغ شدید، افزایش شدید ضربان قلب، اختلال‌های تنفسی و حتی تشنج نیز مواجه خواهد شد.
اقدامات مهم در صورت اوردوز کودک با مصرف شربت کوریزان
در صورت مشاهده علائم فوق، سریعاً با اورژانس تماس گرفته و هرگز کودک را به استفراغ تحریک نکنید. اقدام‌های درمانی در بیمارستان یا اورژانس، شامل شست‌وشوی معده و سایر اقدام‌های مهم است. فراموش نکنید که در صورتی که تمام نکات ایمنی و دستور پزشکی را رعایت کنید، چنین موقعیت‌هایی پیش نخواهد آمد.
موارد احتیاط برای مصرف شربت کوریزان کودکان
موارد احتیاط شربت کوریزان برای کودکان، شامل رعایت دوز مصرف با سن و وزن کودک است. در توضیح جزیی‌تر، مصرف کوریزان برای کودکان زیر ۲ سال توصیه نمی‌شود. مگر اینکه پزشک براساس شرایط کودک و شدت سرماخوردگی و علائم آن را تجویز کند. همچنین، دوز مصرفی، تعداد دفعات مصرف در طول شبانه‌روز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. همچنین:
- توجه به تداخل‌هایی دارویی در صورت مصرف همزمان
- خودداری از مصرف در صورت وجود سابقه پزشکی به واکنش‌های آلرژیک
در صورت وجود بیماری‌های زمینه‌ای نیز شربت کوریزان بایستی با احتیاط مصرف شود.
چه کودکانی نباید از شربت کوریزان استفاده کنند؟
کودکانی که به بیماری‌هایی مانند آسم و بیماری‌های قلبی مبتلا هستند، بهتر است شربت کوریزان را مصرف نکنند. زیرا ترکیبات موجود در شربت، می‌تواند علائم آسم و ضربان قلب کودک را افزایش دهند. همچنین، کودکانی که داروهای دارای تداخل با این شربت را مصرف می‌کنند نیز نباید از کوریزان استفاده کنند.
شرایط نگهداری از شربت کوریزان
برای نگهداری از این شربت، بایستی به چند نکته مهم توجه داشته باشید. برای مثال، شربت را در دمای اتاق (بین ۱۵ تا ۳۰ درجه سانتی‌گراد) نگهداری کنید، در مکان تاریک و دور از تابش مستقیم خورشید نگهداری کنید. همچنین، از قرار دادن شربت در مکان‌های گرم و مرطوب مانند حمام خودداری کنید و آن را دور از دسترس کودکان نگهداری کنید.
نکته! هنگام خرید به تاریخ تولید و انقضای شربت دقت کنید و در صورت مشاهده هرگونه تغییر در رنگ، بو و قوام شربت آن را مصرف نکنید.
برای دریافت اطلاعات تکمیلی در مورد شربت دارویی کوریزان باید به چه پزشکی مراجعه کرد؟
به منظور دریافت اطلاعات کامل در خصوص شربت کوریزان و شربت کوریزان کودکان، می‌توانید به پزشک اطفال مراجعه کنید. البته، شربت کوریزان معمولاً به تنهایی عامل مراجعه افراد به پزشک نیست. در صورت تجویز انواع شربت کوریزان سرماخوردگی کودکان، از جمله شربت کوریزان درد و تب، یا شربت کوریزان آنفولانزا، دکتر کودکان تمام نکات را توضیح می‌دهد.
به منظور دریافت نکات تکمیلی، می‌توانید با مراجعه به وب‌سایت آنلاین نوبت‌دهی مجله دکتردکتر، از پزشکان کودکان در سراسر ایران زمان ویزیت و مشاوره دریافت کنید.
منابع:
medlineplus.gov
drugs.com
سوالات متداول شربت دارویی کوریزان
این شربت معمولاً برای درمان علائم سرماخوردگی کودکان، کنترل آنفولانزا کودکان، تب کودکان و کاهش احتقان بینی استفاده می‌شود.
خیر؛ شربت کوریزان معمولاً برای کودکان زیر ۲ سال توصیه نمی‌شود. مگر اینکه پزشک در این خصوص تصمیم بگیرد.
دوز مصرفی شربت به سن و وزن کودک بستگی دارد و پزشک آن را تعیین می‌کند.
شربت کوریزان باید در دمای اتاق (۱۵ تا ۳۰ درجه سانتی‌گراد) و دور از نور مستقیم خورشید و رطوبت و دور از دسترس کودکان قرار گیرد.
پس از باز کردن بسته‌بندی شربت، معمولاً تا مدت ۱ ماه قابل مصرف است.
بله؛ خواب‌آلودگی یکی از عوارض شایع این شربت به دلیل وجود ماده کلرفنیرامین است.
شربت کوریزان به کاهش علائم آنفولانزا کمک می‌کند، اما درمانی انحصاری برای ویروس آنفولانزا نیست.
