شپش سر چیست؟ علائم، علل و بهترین روش‌های درمان شپش سر

شپش سر یک نوع حشره کوچک و بدون بال است که معمولاً بر روی پوست سر انسان زندگی می‌کند و تغذیه آن از خون انسان است. علائم شپش سر شامل خارش شدید پوست سر، احساس سوزش یا نیش زدن بر روی سر و مشاهده شپش‌ها و تخم‌های آن‌ها (لیس‌ها) در موها است. این علائم معمولاً به علت واکنش آلرژیک به نیش شپش‌ها ایجاد می‌شود.

درمان شپش سر متنوع است و شامل استفاده از شامپوها، کرم‌ها و محلول‌های مخصوص ضد شپش است که معمولاً در داروخانه‌ها موجود است. همچنین، شستن منسوجات و وسایلی که ممکن است شپش‌ها به آن‌ها منتقل شده باشند از جمله ملحفه‌ها و کلاه‌ها، یک اقدام مهم در جلوگیری از شیوع این آلودگی است.

در صورت ادامه مشکل، مراجعه به پزشک پوست و مو ضروری است تا شیوه‌های درمانی متناسب با وضعیت بیمار ارائه شود. برای پیدا کردن بهترین متخصص‌ها و پزشک‌ها، به سایت دکتر دکتر مراجعه کنید.

شپش سر چیست؟

شپش‌ها حشرات کوچک بدون بالی هستند که در میان موهای سر انسان‌ها زندگی و از خون کف سرشان تغذیه می‌کنند. شپش موی سر مشکل شایعی در میان انسان‌ها به خصوص کودکان است و به راحتی از فردی به فرد دیگر منتقل می‌شود و انتشار پیدا می‌کند.

شپش به رنگ قهوه‌ای متمایل به زرد  یا تقریبا خاکستری و به اندازه‌ دانه‌های موجود بر روی توت فرنگی است. این حشره ماده چسبنده‌ای را تولید می‌کند که در نهایت باعث چسبیدن تخم شپش به ریشه‌ مو خواهد شد. آیا شپش در تابستان هم وجود دارد؟ بله. در این فصل شیوع بیشتری هم دارد. 

گاهی خلاص‌شدن از دست این حشرات کوچک با دردسرهای فراوانی همراه خواهد بود. نیش شپش می‌تواند کف سر کودکان را دچار خارش کند و گاهی زخم ناشی از این نیش منجر به عفونت خواهد شد. عکس شپش سر را در تصویر زیر می‌بینید. به شپش سر پدیکولوز (Pediculosis) هم می‌گویند. 

فایده شپش چیست؟ گفته می‌شود که در بزاق این حشره، مواد ضدانعقاد وجود دارد و باعث جلوگیری از لختگی خون می‌شود. در نتیجه، مشکلی مانند سکته مغزی رخ نمی‌دهد. بااین‌حال، مشکلات و عوارض ناشی از این حشره موذی بسیار بیشتر از فوایدش است.

انواع شپش در سه دسته تقسیم‌بندی می‌شود:

• شپش سر یا پدیکولوز
• شپش بدن 
• شپش ناحیه تناسلی معروف به خرچنگی

با شناخت بهتر انواع شپس، راحت تر نسبت به پیشگیری و درمان آن اقدام خواهید کرد.

شپش از چی بدش میاد؟

سه چیز برای شپش بسیار نامطلوب است:

• شانه‌زدن تارهای مو که موجب شکستن دست و پایش می‌شود.
• شامپوهای ضد شپش که آنها را می‌کشند.
• بیرون رانده‌شدن از مو هم عمر شپش را به پایان می‌رساند.

پس با توجه به نکات بالا متوجه خواهید شد که شانه کردن و هر شیوه بیرون کردن شپش ها از سر می‌تواند به نابودی و رهایی از آن‌ها منجر شود.

چرخه زندگی شپش موی سر

شپش سر بعد از چند روز مشخص می‌شود؟ ۸ تا ۹ روز بعد از تخم‌گذاری شپش ماده سر از تخم بیرون می‌آورد. چیزی که در ابتدا از تخم بیرون می‌آید، نابالغ است و نیمف (nymph) نام دارد. بعد از گذشت ۹ تا ۱۲ روز، نیمف به حشره‌ بالغ تبدیل می‌شود.

شپش سر تا کی ادامه دارد؟  طول عمر شپش چقدر است؟ شپش بالغ ۳ تا ۴ هفته زنده خواهد ماند. چرخه‌ زندگی شپش سر هر سه هفته یک بار تکرار می‌شود. شپش‌ها چندین بار در طول روز از خون کف سر تغذیه می‌کنند و تا دو روز بعد از جداشدن از کف سر می‌توانند زنده بمانند. 

شپش بیرون از سر زنده می‌ماند؟ خیر، این موجود باید در سر باشد و از خون انسان تغذیه کند تا زنده بماند. بنابراین، خارج از سر زیاد دوام نمی‌آورد و در حد یک تا دو روز زنده می‌ماند.

اصلی‌ترین راه ابتلا به شپش سر 

آیا شپش سر پرواز می‌کند؟ شپش موی سر بر کف سر می‌خزد ولی توانایی پریدن یا پروازکردن ندارد. معمولا تماس مستقیم عاملی برای انتقال شپش موی سر است. شیوع آلودگی شپش در میان افراد یک خانواده  یا بین کودکان در مدرسه، کودکستان و زمین بازی بیشتر است. 

تشخیص رشک مرده از زنده

تخم شپش برای رشد باید در نزدیکی کف سر قرار گیرد. تخم‌هایی که در فاصله‌ بیش از ۶ میلی‌متری از کف سر قرار داشته باشند یا زنده نیستند یا خالی‌اند. تخم‌های مشکوک برای بررسی زنده‌بودن احتمالی در زیر میکروسکوپ بررسی می‌شوند. حضور تخم زنده احتمال وجود آلودگی فعال را افزایش خواهد داد.

شپش موی سر بالغ و نیمف آن

شپش سر چه رنگی است؟ درباره‌ شپش موی سر بالغ و نیمف آن باید گفت که شپش بالغ به کوچکی دانه‌ کنجد است و رنگی متمایل به خاکستری یا زرد متمایل به قهوه‌ای دارد. نیمف از نوع بالغ هم کوچک‌تر است و یک یا دو هفته بعد از به عمل‌آمدن تخم‌ها به حالت بالغ تبدیل می‌شود.

مشکلات شپش سر

شپش سر یکی از مشکلات شایع در تمام سنین به‌ویژه در کودکان است. این حشرات کوچک می‌توانند به سرعت در میان افراد منتقل شوند و ایجاد اختلالات مختلف کنند. در ادامه به بررسی مشکلات ناشی از شپش سر و علائم و درمان‌های مرتبط با آن می‌پردازیم:

به یاد داشته باشید که شپش سر یک مشکل شایع و قابل درمان است و به محض مشاهده علائم، باید اقدامات فوری انجام شود. برای دریافت مشاوره و پیدا کردن بهترین متخصص‌ها و پزشک‌ها، به سایت دکتر دکتر مراجعه کنید.

تخم شپش موی سر

شپش از چی بوجود می‌آید؟ از تخم شپش. تخم شپش موی سر نقاط کوچک زردرنگ، قهوه‌ای متمایل به زرد یا قهوه‌ای رنگی هستند که پیش از بیرون‌آمدن شپش از آن‌ها بر روی مو قابل مشاهده‌اند.

تخم‌ها ریشه‌ موها و نزدیک  کف سر را به عنوان محل زندگی انتخاب می‌کنند؛ چرا که درجه حرارت این منطقه برای به عمل آمدن تخم بسیار مناسب است. تخم شپش موی سر اندکی به شوره‌‌ سر شباهت دارد، با این تفاوت که با شانه‌کردن یا تکان دادن سر از مو جدا نمی‌شود. 

مشاهده‌ تخم شپش روی ریشه‌ موی کودک، بسیار شایع‌تر از دیدن شپش موی سر در حال خزیدن است. تخم‌ها یک یا دو هفته بعد از تخم‌گذاری به عمل می‌آیند.

حتی بعد از اینکه تخم‌ها به عمل آمدند، پوسته‌ تخم باقی‌مانده سفید و بی‌رنگ به ریشه‌ مو متصل خواهند ماند. زمانی که مو رشد می‌کند، این پوسته‌ها همراه با موی رشدکرده حرکت می‌کنند و به این ترتیب تشخیص و مشاهده‌ آن‌ها بسیار آسان‌تر خواهد شد. 

راه‌های انتقال شپش سر 

شپش سر به روش‌های زیر از فردی به دیگری منتقل می‌شود:

• کلاه، شال و روسری مشترک 
• برس و شانه‌ مو 
• گیره و تل مو
• هدفون
• بالش و متکا 
• حوله‌ها 
• روکش مبل و صندلی

اگر لباس‌ها با هم در یک محل نگه‌‌داری شوند، می‌توانند عامل انتقال غیرمستقیم شپش باشند. چه کسانی بیشتر درگیر شپش می‌شوند؟ کودکان. در مدارس و کودکستان‌ها کلاه و شال کودکان در کنار هم آویزان می‌شود و این می‌تواند راهی برای انتقال آلودگی باشد. حیوانات خانگی مانند سگ و گربه نقشی در انتقال و پخش‌کردن آلودگی شپش موی سر ندارند. 

علائم شپش سر

فرد مبتلا ممکن است متوجه‌ آلودگی شپش موی سر نشود. با این‌حال، علائم شپش سر در زنان و مردان مشابه است و به شرح زیر:

• خارش؛ خارش کف سر، گردن و اطراف گوش‌ها از اصلی‌ترین علائم شپش موی سر هستند. خارش در واقع واکنشی آلرژیک به وجود حشره‌ شپش با نام علمی louse saliva است. اگر فرد برای اولین بار است که به این آلودگی مبتلا می‌شود، ممکن است که از ۲تا ۶ هفته بعد از شروع آلودگی بر روی سر خود احساس خارش سر نداشته باشد. 

• وجود حشره بر روی کف سر؛ شپش با چشم غیرمسلح دیده می‌شود، ولی از آن‌جایی که بسیار کوچک و ریز است، از نور می‌گریزد و سریع حرکت می‌کند، تشخیص آن بسیار دشوار خواهد بود. 

• وجود تخم حشره بر روی ریشه‌ی مو؛ تخم‌های این حشره به ریشه‌ مو می‌چسبند. تشخیص تخم‌ها به دلیل اینکه بسیار کوچک هستند، دشوار است. تشخیص تخم‌ها در اطراف گوش‌ها و خط موی موجود در گردن آسان‌تر از سایر مناطق است. تخم‌های خالی به مراتب آسان‌تر تشخیص داده می‌شوند زیرا این تخم‌های خالی کم‌رنگ‌ترند و دور از کف سر قرار دارند. با این همه اگر تخم شپش بر روی کف سر مشاهده شد، لزوما نمی‌توان گفت که فرد آلوده شده است.

• خراشیدگی؛ زمانی که شپش موی سر اقدام به خوردن خون می‌کند، نیش آن موجب خراشیدگی و خارش می‌شود. در واقع پوست سر به بزاق دهانی حشره با خارش واکنش نشان می‌دهد. اما در عین حال خارش کف سر بلافاصله آغاز نمی‌شود، خارش کف سر در کودکان مختلف به درجه‌ حساسیت آن‌ها به شپش بستگی دارد.

• برآمدگی‌های کوچک قرمز رنگ ناشی از خراشیدگی؛ برخی از کودکان در نتیجه‌ی خراشیدگی با جوش‌های آزاردهنده‌ای رو‌به‌رو خواهند شد. اگر این جوش‌ها را به شدت بخارانند، حتی منجر به عفونت باکتریایی هم خواهد شد. اطراف گردن، قسمت جلویی و پشتی آن را به دقت از جهت وجود احتمالی گره‌های تحریک‌پذیر قرمز رنگی که دارای سطحی ترک خورده یا آبدار هستند، بررسی و در صورت وجود آن‌ها به پزشک مراجعه کنید. 

در برخی از کودکان هفته‌ها بعد از حضور شپش، کف سر دچار خارش می‌شود. خارش کف سر برای کودکان بسیار آزاردهنده است و لحظات سختی را تجربه خواهند کرد. بنابراین، بهتر است در مراحل اولیه ابتلا به شپش سر، پیش از گسترش بیش از حد شپش‌ها، به بهترین متخصصان پوست شهرتان مراجعه کنید. خوشبختانه، ساکن هر شهری که باشید، به‌راحتی به بهترین دکترهای پوست شهرتان دسترسی خواهید داشت. برای مثال، اگر ساکن تهران هستید، می‌توانید از میان بیش از 111 دکتر پوست تهران نوبت حضوری یا آنلاین دریافت کرده و از عوارض گسترش شپش جلوگیری کنید.

تشخیص شپش موی سر

از کجا بفهمیم شپش داریم؟ راه تشخیص استاندارد برای آلودگی شپش سر فعال در واقع تشخیص وجود نیمف زنده (تخم شپش، شفیره) یا یک شپش موی سر بالغ زنده است.

توصیه می‌شود که موی سر خیس که با نرم‌کننده‌ مو سر مرطوب شده را برای وجود این عوامل جستجو کنید. پزشک برای تشخیص به کمک یک شانه‌ مناسب از سر تا انتهای ساقه‌ مو را شانه خواهد کرد. اگر نیمف یا شپش موی سر بالغ زنده‌ای یافت نشود، پزشک معاینه را در دومین ویزیت هم ادامه خواهد داد.

درمان شپش موی سر 

پزشک معالج برای کشتن شپش‌های سر و تخم‌های آن داروهای بدون نسخه را توصیه می‌کند. این داروها شاید نتوانند تخم‌های تازه را از بین ببرند. لازم است که برای از بین‌بردن نیمف‌ها بعد از سر از تخم درآوردن و پیش از بالغ‌شدن روش‌های درمانی دیگری را به کار گرفت. 

برخی از پژوهش‌ها توصیه می‌کنند که درمان دوباره ۹ روز بعد از دوره اول درمان انجام شود. لازم است، پزشک معالج در مورد دوره‌ درمان توصیه‌های مورد نیاز را به بیمار داشته باشد.

داروهای بدون نسخه برای درمان شپش موی سر

داروی شپش سر چیست؟ داروهای بدون نسخه (OTC medications) بر پایه‌ی پریترین (pyrethrin) هستند، این ماده‌ی شیمیایی از گل داوودی (chrysanthemum flower) گرفته شده و حاوی مواد سمی برای از بین‌بردن شپش موی سر است.

بررسی کف سر کودک برای وجود احتمالی شپش که انجام شد از این روند برای درمان پیش بروید:

• قبل از اینکه از این درمان‌ها استفاده کنید؛ موی کودک مبتلا را با شامپوی فاقد مواد نرم‌کننده بشویید.
• آبکشی‌کردن مو با سرکه‌ سفید قبل از شستن مو به حل‌کردن چسبی کمک می‌کند که تخم‌ها را به ریشه‌ مو متصل نگه می‌دارد. دستورالعمل درج‌شده روی هر دارو را با دقت مطالعه کنید تا بدانید که هر دارو چقدر باید روی سر باقی بماند.
• بعد از آن باید سر با آب گرم آبکشی شود. 

این راهکار ساده به کاهش و از بین بردن شپش سر کودکان کمک ویژه‌ای می‌کند.

داروهای بدون نسخه عبارت‌اند از:

• پرمترین (Permethrin): پرمترین نوعی ماده‌ ساخته‌شده از پریترین است. عوارض جانبی این دارو شامل قرمزی و خارش کف سر است.

• پریترین (Pyrethrin with additives) به همراه مواد افزودنی: مواد افزودنی به منظور بهبود سمی‌بودن ماده‌ اصلی به آن اضافه می‌شوند. عوارض جانبی این دارو قرمزی و خارش کف سر است.

اگر کودک به گل داوودی یا گیاه کهنه واش (ragweed) حساسیت داشته باشد، نباید از این داروها استفاده کرد. 

داروی تجویزی برای درمان شپش موی سر

در برخی از مناطق جغرافیایی، شپش موی سر به داروهای بدون نسخه مقاومت نشان می‌دهد. از طرفی دیگر این دسته از داروها به دلیل استفاده‌ نادرست ممکن است، منجر به نتیجه‌ مورد نظر نشوند. اگر این داروها مرتب و در فواصل زمانی مناسب به کار گرفته نشوند، نتیجه‌ مورد نظر به دست نخواهد آمد. 

در صورتی که از داروهای بدون نسخه نتیجه نگرفتید؛ پزشک احتمالا این داروها را تجویز خواهد کرد:

• بنزیل الکل (Benzyl alcohol): این دارو برای شپش موی سر سمی نیست، ولی با محروم‌کردن آن‌ها از اکسیژن باعث مرگشان خواهد شد. عوارض جانبی این دارو قرمزی و خارش کف سر است. زمانی که از این دارو برای ضدعفونی کردن تجهیزات پزشکی استفاده کردند، دیده شد که تشنج و دیگر واکنش‌های شدید در نوزادان افزایش پیدا می‌کند. پس استفاده از بنزیل الکل برای درمان شپش در سر کودکان زیر ۶ ماه توصیه نمی‌شود. 

• ایور مکتین (Ivermectin): این دارو برای استفاده در کودکان ۶ ماه یا بالاتر مناسب است. این دارو ابتدا بر روی مو خشک زده و بعد از ۱۰ دقیقه آبکشی می‌شود.

• اسپینوساد (Spinosad): اسپینوساد برای استفاده در کودکان ۶ ماه یا بالاتر مناسب است. این دارو ابتدا بر روی مو خشک زده و بعد از ۱۰ دقیقه آبکشی می‌شود. این دارو قادر به کشتن شپش‌ها و تخم‌های آن‌ها است و معمولا نیازی هم به تکرار درمان وجود ندارد.

• مالاتیون (Malathion): این دارو برای استفاده در کودکان ۶ ماه یا بالاتر مناسب است. مالاتیون ابتدا بر روی مو خشک زده و بعد از هشت تا دوازده دقیقه آبکشی می‌شود. در ترکیبات این دارو الکل وجود دارد، بنابراین موی آغشته به آن نباید در معرض سشوار  یا شعله‌های آتش قرار بگیرد.

• لیندان (Lindane): این شامپو عوارض جانبی شدیدی همچون تشنج را به همراه دارد و تنها زمانی مصرف می‌شود که باقی روش‌های درمانی با شکست مواجه شده باشند. از این دارو نباید در کودکان استفاده شود. سازمان غذا و داروی آمریکا مصرف این دارو را برای افراد زیر ۵۰ کیلو، زنان باردار و شیرده، افرادی با سابقه‌ تشنج و افراد مبتلا به عفونت HIV  منع کرده است.

البته داروهای دیگری نیز برای درمان شپش سر نیز وجود دارند که در بالا به مهم‌ترین آن‌ها اشاره کرده‌ایم.

درمان خانگی شپش سر

از موارد زیر برای درمان خانگی شپش موی سر استفاده می‌شود:

• روغن انیسون؛ روغن انیسون ممکن است شپش را بپوشاند و خفه کند.
• روغن زیتون؛ روغن زیتون فواید مشابهی با روغن انیسون دارد، به طور بالقوه شپش را خفه و از بازگشت آن جلوگیری می‌کند.
• درمان شپش سر با سرکه؛ لیزشدن شپش در اثر وجود سرکه با ساختار اسیدی می‌تواند به از بین‌بردنش کمک کند.
   رفع شپش با لیموترش؛ لیموترش خاصیت اسیدی دارد و می‌تواند شپش را بکشد.
• روغن نارگیل. 
• روغن درخت چای.
• ژله نفتی. 
• سس مایونز.
• از بین بردن شپش با حنا.

از دستگاه شپش‌گیر هم برای کشتن این موجودات ناخوانده روی سر استفاده می‌شود. این دستگاه‌ها دیگر باعث آزار پوست نمی‌شوند و می‌توانند اثرگذار باشند. درمان شپش سر با صابون گوگرد هم ممکن است چون باعث کشته‌شدن حشرات می‌شود و زخم‌های سر را التیام می‌دهد. دقت کنید که شاید این ماده برای بدنتان ضرر داشته باشد و خودسرانه دست به مصرفش نزنید.

سایت Healthline درباره درمان خانگی شپش سر اشاره می‌کند:

یکی از بهترین درمان‌های خانگی استفاده از روغن درخت چای است. این روغن خواص ضد باکتری و ضد قارچی دارد که می‌تواند به کاهش شپش‌ها کمک کند. روغن درخت چای می‌تواند به عنوان یک درمان موثر برای شپش سر مورد استفاده قرار گیرد. تحقیقاتی نشان داده‌اند که روغن درخت چای می‌تواند به کاهش شپش و تخم‌های آن‌ها کمک کند، به ویژه زمانی که با روغن زیتون ترکیب شوند.

باورهای غلط درباره شپش سر

به هر توصیه‌ای در زمینه درمان خانگی شپش دقت نکنید. برای مثال، درمان شپش با نوشابه مقدور نیست. این توصیه اشتباه است چون نوشابه قند زیادی دارد و به‌جای رفع مشکل می‌تواند به آن دامن هم بزند و بدترش کند. 

درمان فوری شپش در یک شب ممکن است؟ خیر. هیچ روشی برای کشتن فوری شپش‌ها یافت نشده است، البته ترکیب روغن درخت چای و اسطوخودوس در روغن‌های گیاهی برای درمان سریع شپش موثر و کارآمد هستند.

پیشگیری از شپش سر 

امکان جلوگیری از انتشار شپش موی سر در کودکان مهدکودک‌ها و مدارس به دلیل تماس و نزدیکی بیش از حد وجود ندارد. از طرفی حتی امکان دارد که با مواردی که در بالا گفته شد، افراد به صورت غیرمستقیم هم به این عارضه دچار شوند. 

باید به کودکان یاد بدهید که لباس‌های خود را بر روی لباس‌های دیگران آویزان نکنند و از چوب لباسی مخصوص خود استفاده کنند. از طرفی کودک نباید از حوله، شانه، روسری و کلاه دیگر افراد استفاده کند. نگرانی از ابتلای احتمالی به این عارضه دلیل خوبی برای منع کودک برای شرکت در فعالیت‌های اجتماعی نیست. 

راه های جلوگیری از بازگشت شپش سر

بعد از بهبود شپش سر باید به روش‌های جلوگیری از بازگشت آن مسلط شوید. این موارد را امتحان کنید:

• وسایلتان را بشویید و ضدعفونی کنید.
• برخی از وسایل مانند شانه و برس را در آب داغ بگذارید یا دور بیاندازید.
• وسایلی را که نمی‌توانید بشویید، در کیسه‌ای بگذارید که هوا به آن راه ندارد. 
• اگر جاروبرقی کشیده‌اید، کیسه آن را عوض کنید تا تخم شپش‌های قبلی در آن جای خوش نکنند. به تخلیه جاروبرقی و شپش دقت کنید.

با رعایت نکات بالا ، می‌توان از ابتلای مجدد به این بیماری موی سر جلوگیری کرد.

عوارض شپش سر 

بروز شپش روی پوست سر و بین موها می‌تواند عوارضی به همراه بیاورد:

• عفونت پوست: خاراندن مکرر می‌تواند باعث آسیب و خراش در پوست می‌شود و بدن را در برابر عفونت آسیب‌پذیر می‌کند.
• کمبود آهن: از آنجایی که شپش از خون انسان تغذیه می‌کند، آلودگی شدید و مزمن می‌تواند منجر به از دست‌دادن خون و کم‌خونی ناشی از فقر آهن شود.

شپش سر باعث ریزش مو می‌شود؟ بله، این حشره می‌تواند پوست سر و فولیکول‌های مو را تخریب و آسیب‌پذیر کند. در چنین شرایطی ریزش موها دور از ذهن نخواهد بود. رابطه تاثیر شپش سر بر ریزش مو می‌تواند مستقیم باشد.

چه کسانی بیشتر به شپش موی سر مبتلا می‌شوند؟

از آن‌جایی که تماس مستقیم سر به سر یکی از عوامل اصلی انتقال آلودگی شپش است؛ خطر ابتلای کودکانی که با هم به مدرسه می‌روند  یا در زمین بازی مشغول بازی‌های گروهی هستند، بیشتر است. در آمریکا کودکان در سنین پیش دبستانی بیش از کودکان سنین راهنمایی به این عارضه مبتلا می‌شوند. 

بررسی سر کودک برای وجود شپش

پشت گوش‌ها و اطراف پس گردن را برای وجود احتمالی شپش موی سر و تخم‌های آن به دقت بررسی کنید. وجود این حشره بر روی مژه‌ چشم‌ها و ابرو بسیار نادر است. از آن‌جایی که تعداد نیمف‌ها و شپش موی سر بالغ زیاد نیست و سرعت حرکت آن‌ها زیاد است، مشاهده‌‌شان بسیار سخت است.

ریشه‌ موها در نزدیکی کف سر در مکانی است که تخم شپش به آن می‌چسبد، پس این نقاط را به دقت بررسی کنید. همانگونه که گفته شد، تخم شپش موی سر اندکی به شوره‌‌ سر شباهت دارد، با این تفاوت که با شانه‌کردن یا تکان دادن سر از مو جدا نمی‌شود. برای بررسی دقیق‌تر کف سر می‌توانید از ذره‌بین یا نور چراغ قوه استفاده کنید. 

بهترین راه برای بررسی موها، استفاده از شانه‌ای با دندانه‌های ظریف بر روی موی خیس است. بعد از اینکه با مایع نرم‌کننده به خوبی مو را مرطوب کردید، موهای ناحیه‌ی کوچکی از سر را شانه کنید و به دنبال شپش موی سر  یا تخم آن بر روی دندانه‌های شانه باشید. می‌توانید شانه را با یک دستمال یا حوله تمیز کنید و به این ترتیب تشخیص شپش احتمالی هم آسان‌تر خواهد شد. 

اگر کودک شما سر خود را به شدت می‌خاراند ولی شما روی سر کودک شپش مشاهده نمی‌کنید، برای بررسی دقیق‌تر به پزشک مراجعه کنید. 

شپش سر زن باردار

در دوران بارداری، درمان انتخابی برای رفع شپش پرمترین ۵درصد است. اطلاعات کمتری برای بهره‌بردن از بنزیل بنزوات برای درمان در بارداری وجود دارد. در دوران بارداری برای مصرف هر دارویی باید با پزشک معالجتان مشورت کنید.

شپش سر نوزاد

امکان رشد شپش روی سر نوزاد هم وجود دارد. پوست سر کودک خود را با نور روشن بررسی و در صورت لزوم از ذره‌بین استفاده کنید. اگر شپش پیدا کردید، این دستورالعمل ها را دنبال کنید:

• لوسیون پرمترین بدون نسخه 1% (Nix) را می‌توان در سنین ۲ ماه به بالا استفاده کرد.
• لوسیون ایورمکتین (Sklice) برای سنین۶  ماه و بالاتر استفاده می‌شود.

ذقت کنید که پوست و موی نوزاد بسیار حساس است و باید حتما درباره مصرف هر لوسیون و دارویی برای او از پزشک مشورت بگیرید. همچنین دارو

برای درمان شپش موی سر چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

اگر خود و یا فرزند شما مشکوک به آلودگی شپش موی سر هستید؛ قبل از شروع درمان شپش موی سر به پزشک مراجعه کنید. پژوهش‌ها نشان می‌دهد که بسیاری از کودکان در صورتی که به آلودگی فعال مبتلا نشده باشند، تنها با مصرف داروهای بدون نسخه  یا با روش‌های خانگی درمان شپش موی سر به سرعت درمان می‌شوند.

مواردی که غالبا با شپش موی سر اشتباه گرفته می‌شوند، عبارت‌اند از:

• تخم مرده و خالی ناشی از آلودگی قبلی به شپش موی سر 
• بقایای مواد استفاده شده به عنوان شوینده و یا حالت‌دهنده‌ مو 
• دیگر حشرات کوچکی که در مو یافت می‌شوند
• بافت موی مرده بر روی ریشه‌ مو
• بافت خراشیده شده و آلوده 
• شوره‌ سر 

شپش درمان‌پذیر است؛ فقط باید صبر و دقت به‌خرج بدهید

شپش سر یکی از مشکلات شایع به ویژه در کودکان است که به وسیله حشره‌ای کوچک به نام شپش ایجاد می‌شود. علائم شپش سر شامل خارش شدید، احساس ناراحتی در پوست سر و مشاهده شپش‌ها و تخم‌های آن‌ها بر روی موها است. این علائم معمولاً به دلیل نیش شپش‌ها و حساسیت بدن نسبت به آن‌ها به وجود می‌آید.

درمان شپش سر درمان‌پذیر است؛ فقط باید صبر و دقت به‌خرج بدهید. درمان شامل استفاده از شامپوها و محلول‌های خاص ضد شپش است که به راحتی می‌توانید از داروخانه تهیه کنید. همچنین، تمام لباس‌ها، ملحفه‌ها و وسایل شخصی که ممکن است شپش‌ها در آن‌ها پنهان شده باشند، باید شسته و ضدعفونی شوند. مهم است که همه اعضای خانواده و افرادی که با شخص آلوده در ارتباط هستند، مورد بررسی قرار گیرند تا از شیوع دوباره جلوگیری شود.

در صورت ادامه مشکل و عدم پاسخ به درمان‌های خانگی، مشورت دکتر پوست و مو آنلاین ضروری است. برای پیدا کردن بهترین متخصص‌ها و پزشک‌ها، به سایت دکتر دکتر مراجعه کنید.

منابع: 

mayoclinic

kidshealth.org

سوالات متداول تاثیر شپش بر ریزش مو