معرفی 8 روش موثر برداشتن ضایعات پوستی
برداشتن ضایعات پوستی به معنی برداشتن خالها، زگیلها، زائدهها یا منگولههای پوستی و سایر اجزا از سطح پوست بدن است. در این مقاله به بررسی روشهای برداشتن ضایعههای پوستی و مراقبتهای بعد از آن پرداختهایم.
برای برداشتن ضایعههای پوستی از روشهای مختلفی استفاده میشود. علاوه بر برداشتن کامل، با استفاده از داروها و کرمهای مخصوص و یا به کمک حرارت، لیزر یا نور درمانی میتوان این ضایعات پوستی را از روی پوست برداشت.
انواع ضایعات پوستی
ضایعات پوستی بخشها و نواحی از پوست هستند که به صورت غیر طبیعی رشد کرده و نسبت به پوست طبیعی اطراف متفاوت به نظر میرسند. انواع مختلفی از ضایعات پوستی خوشخیم و غیر سرطانی وجود دارد. ما در مقاله معرفی کامل انواع حساسیتها و بیماریهای پوستی بدن به طور کامل آنها را معرفی کردهایم.
چه زمانی یک ضایعه پوستی باید برداشته شود؟
اگر پزشک معالج تشخیص دهد که ضایعه پوستی سرطانی است و یا امکان سرطانی شدن آن در آینده وجود دارد، اقدام به برداشتن آن میکند. بسیاری از خالها و ضایعات پوستی خوشخیم به نظر ظاهری سرطانی دارند. تنها راه تشخیص خوش خیم بودن و یا بدخیم بودن این ضایعات پوستی برداشتن آنها و بررسی دقیق آنها در آزمایشگاههای تشخیص طبی است.
لزومی به برداشت ضایعات پوستی که هیچ نشانهای از سرطانی بودن ندارند، وجود ندارد. اگر خالها، زگیلها و یا زائدههای پوستی مشکلات قابل توجهای را برای فرد به وجود آورند، فرد با مراجعه به پزشک میتواند برای برداشت آنها اقدام کند.
اگر ضایعات پوستی در ظاهر فرد تغییرات قابل توجه ایجاد کنند و زیبایی فرد را تحت شعاع قرار دهد فرد میتواند برای برداشت آنها اقدام کند. ولی باید توجه داشت که فرایند برداشت ضایعات پوستی بر روی پوست جای زخم ایجاد میکند. پزشک تمام تلاش خود را خواهد کرد که جای زخم برداشت ضایعه چندان به چشم نیاید، ولی گاهی این جای زخم به اندازهی خود ضایعهی پوستی آزار دهنده خواهد بود.
پزشک از فرد میخواهد که برای برداشت ضایعهی پوستی به مطب مراجعه کند و بعد از انجام عمل برداشت ضایعه برای فرد ژل و یا کرمهای مخصوص تجویز میکند تا در منزل مورد استفاده قرار دهد. اگر ضایعهی پوستی مشکوک به سرطان باشد، پزشک از فرد میخواهد که به متخصص پوست مراجعه کند. متخصص پوست مشخصاً برای درمان مشکلات پوستی تربیت شده است.
چگونه ضایعات پوستی برداشته میشوند؟
روشهای مختلفی برای برداشت ضایعات پوستی وجود دارد. میتوان آنها را با روشهای مختلف برداشت یا اینکه به کمک روشهای دیگر به صورت کامل نابود کرد. بر اساس اینکه فرد دارای چه نوع ضایعهی پوستی باشد و این ضایعه در کدام نقطه از بدن فرد قرار داشته باشد، پزشک روش درمانی مخصوصی را اعمال خواهد کرد.
روشهای مختلف برای برداشتن ضایعات پوستی عبارتند از:
بیوپسی کلی ( excisional biopsy)
این روش یکی از معمولترین روشها برای برداشت ضایعات پوستی به خصوص انواعی از ضایعات که بیم سرطانی بودن آنها وجود دارد است.
قبل از انجام این روش پزشک بی حسی موضعی را اعمال میکند و بعد از آن از تیغ جراحی برای برداشت کل ضایعه استفاده میکند. در این روش مقداری از پوست طبیعی و نرمال هم به همراه ضایعه برداشته میشود. در این روش پزشک گاهی از بخیه برای پوشاندن زخم استفاده میکند.
بیوپسی جزئی (shave biopsy یا Partial removal)
در این روش قسمتی از ضایعه برداشته شده و جهت تشخیص بدخیم بودن یا نبودن به پاتولوژی فرستاده می شود.در این روش معمولاً از روش حرارت با دستگاه کوتر هم برای جلوگیری از خونریزی استفاده میشود.
کرمها و ژلها برای برداشتن ضایعات پوستی
ژلهایی حاوی ایمیکیمود (imiquimod)، سالیسیلیک اسید (salicylic acid) و فلورواوراسیل 5 (5-fluorouracil) یا دیکلوفناک (diclofenac) برای رهایی از زگیلها یا اکتینیک کراتوزیس استفاده میشوند. فرد مجبور است تا چندین روز از این ژلها استفاده کند.
درمان به کمک حرارت یا سوزاندن خال (electrocautery)
در این روش از الکترود داغ برای سوزاندن پایهی ضایعهی پوستی و برداشتن آن استفاده میشود. از الکتروکوتری معمولاً برای برداشت منگولههای پوستی به همراه سایر روشها برای جلوگیری از خونریزی استفاده میشود.
کرایوتراپی یا فریز کردن (cryotherapy) برای برداشتن ضایعات پوستی
در این روش از نیتروژن مایع استفاده میشود و برای برداشتن ضایعات پوستی همچون زگیل پیری و اکتینیک کراتوزیس میتوان از آن استفاده کرد. بعد از انجام این تاولهایی بر سطح پوست ظاهر خواهند شد که یک یا دو هفته بعد از بین میروند.
کورتاژ (curettage)
پزشک از این روش برای برداشتن زگیلها، گرانولومهای چرکی، اکتینیک کراتوزیس و زگیلهای پیری استفاده میکند. روش کورتاژ معمولاً به همراه روش الکترو کوتری (سوزاندن خال) و کرایوتراپی مورد استفاده قرار میگیرد.
برای برداشتن زگیلها، درماتوفیبروما و و اکتینیک کراتوزیس متصل به لبها از لیزر تراپی استفاده میشود.
درمان با لیزر (Laser therapy)
درمان با نور یا فوتودینامیک تراپی (photodynamic therapy)
در این روش از نوری مخصوص برای فعال کردن یک مادهی شیمیایی و در نهایت تخریب ضایعهی پوستی استفاده میشود. این روش برای برداشتن اکتینیک کراتوزیس مورد استفاده قرار میگیرد.
دورهی ریکاوری بعد از برداشتن ضایعات پوستی
اگر برای برداشتن ضایعه پوستی از بی حسی استفاده شده، احتمالاً یک یا دو ساعت برای بازگشت حس زمان لازم است. اگر اطراف دهان بی حسی استفاده شده باشد، فرد باید از نوشیدن مایعات گرم خودداری کند. بعد از بین رفتن بی حسی احتمالاً فرد احساس سوزش خواهد کرد.
زمان بهبود
اگر از روش بیوپسی یا کورتاژ استفاده شده باشد، سه هفته زمان لازم است تا زخم به طور کامل بهبود پیدا کند. برای کشیدن بخیهها هم پزشک به فرد توصیه میکند که بعد از 14 روز دوباره به مطب مراجعه کند.
اگر به کمک حرارت یا کریوتراپی ضایعهی پوستی برداشته شود، پوست به چند هفته زمان نیاز دارد تا به حالت طبیعی خود بازگردد. افرادی که پوست تیرهتری دارند، متوجهی تغییر رنگ پوست خود میشوند ولی این تغییر رنگ بعد از چند هفته به حالت عادی باز خواهد گشت.
بعد از لایت تراپی هفتهها برای التیام جای ضایعه زمان باید صرف کرد. اگر بعد از برداشتن ضایعهی پوستی فرد احساس درد داشته باشد، میتواند از مسکنهایی همچون ایبوپروفن (ibuprofen) استفاده کند.
مراقبت از زخم
برخی اقداماتی که پزشک یا پرستار احتمالا به شما توصیه خواهند کرد، عبارتند از:
- از خاراندن ناحیهای که ضایعهی پوستی از آن برداشته شده خصوصا اگر دارای بخیه است، خودداری کنید.
- زخم را برای ۴۸ ساعت خشک نگه دارید و بعد از آن روزانه و به صورت مرتب آن را تمیز کنید.
- اگر ناحیهای که ضایعهی پوستی از آن برداشته شده، ملتهب و یا قرمز رنگ شود و یا اینکه فرد در اطراف آن احساس درد داشته باشد، احتمال بروز عفونت وجود دارد و احتمالاً نیاز به درمان با آنتی بیوتیک دارد.
عوارض برداشتن ضایعات پوستی
در طول و یا بعد از فرایند برداشتن ضایعات پوستی ممکن است عوارضی هم رخ دهد. این عوارض عبارتند از:
عفونت
بعد از بسیاری از روشهای برداشت ضایعات پوستی مانند بیوپسی و کورتاژ امکان ایجاد عفونت وجود دارد. نشانههای بروز عفونت دردناک شدن ناحیهای است که ضایعهی پوستی از آن برداشته شده است، از طرفی قرمزی و سوزش هم در این نواحی دیده میشود.
گاهی بر اثر عفونت، ترشحات پوستی هم دیده میشود. در صورت مشاهدهی عفونت به پزشک مراجعه کرده و در صورت صلاح دید پزشک آنتی بیوتیک مصرف کنید.
تغییر حس پوست
گاهی بر اثر برداشت ضایعات پوستی، پوست بی حس شده و یا احساس سوزش خواهد داشت. این حالت زمانی اتفاق می افتد که نورونهای سطح پوست آسیب ببینید، ولی با این همه این مشکل موقتی است.
تیرهتر شدن ( hyperpigmentation) یا روشنتر (hypopigmentation) شدن پوست
این مشکل بعد از فرایند کرایوتراپی و یا دیگر جراحیها اتفاق میافتد. این نواحی بیشتر از سایر سطح پوست دچار آفتاب سوختگی میشوند و بنابراین برای محافظت از آن باید از کرم ضد آفتاب استفاده کرد. این مشکل تغییر رنگ پوست بعد از درمان با نور هم ایجاد میشود.
ایجاد زخمهای غیر طبیعی قرمز رنگ یا برآمده (keloids)
این زخمها معمولاً دارای شکل ظاهری ناخوشایند بوده و به سختی درمان میشوند.
خونریزی غیر عادی
خونریزی بعد از انجام بیوپسی ناشی از برداشتن ضایعات پوستی طبیعی است، ولی اگر این خونریزی مداوم و وخیم باشد فرد باید به پزشک مراجعه کند. پزشک در مطب با استفاده از داروهای خاص و اقدامات تخصصی جلوی خونریزی را میگیرد.
اثرات جانبی برداشتن ضایعات پوستی
اثرات جانبی ناخواسته بوده و معمولا موقتی هستند. نوع اثرات جانبی به نوع درمان ضایعات پوستی بستگی دارد و به شکل درد، التهاب و تورم خود را نشان میدهد.
بعد از انجام تمام عملهای برداشت التهاب پوستی که شامل بیوپسی و کورتاژ هم میشود، جای زخم بر روی پوست باقی میماند.
میزان بزرگی و قابل توجه بودن این زخم به نوع عمل برداشت ضایعه بستگی دارد. زخم در ابتدا قرمز و برآمده است ولی به مرور زمان کوچکتر و محوتر خواهد شد.
برخی از ژلها و کرمهایی که فرد بعد از برداشت ضایعه مصرف میکند، سوزش و خارش، قرمزی و درد ایجاد میکنند. اینها نشان دهندهی این است که پوست به این درمان پاسخ داده است. التهاب زمانی که درمان را متوقف کنید، بهبود خواهد یافت.
منبع:
با سلام خدمت دکتر عزیز.. صورتم قبلا جوش زده بود و الان اون جوش تبدیل به ضایعات پوستی تبدیل شد .. بنده باید چیکار کنم.. با تشکر
سلام بايد به متخصص پوست بريد تا با ليزر يا ساب سيژن درمانتون كنن
لطفا
برای معاینه کامل و تجویز دارو، به صورت حضوری به متخصص پوست، مو و زیبایی مراجعه کنید.