عرق کردن در طول شب، بهویژه زمانیکه اتاقخواب گرم باشد؛ امری طبیعی است. اما اگر وقتی هوا گرم نیست نیز با لباس خواب و ملحفههای خیس از عرق از خواب بیدار میشوید، دچار تعریق شبانه شدهاید. علت تعریق شبانه در زنان از علائم رایج یائسگی است؛ اما میتواند دلایل دیگری مانند برخی شرایط پزشکی نیز داشته که از جمله علتهای عرقکردن آقایان در خواب نیز هستند. باتوجهبه اینکه چنین اتفاقی طبیعی نیست، در این مقاله از مجله سلامت دکتردکتر به بررسی این موضوع میپردازیم که چرا در خواب عرق میکنیم و آیا این موضوع خطرناک است.
تعریق شبانه چیست؟
به تعریق مکرر که باعث خیسشدن لباسها و ملحفه در نیمهشب میشود؛ تعریق شبانه (Night Sweats) میگویند. این عرقکردنها گاهی آنقدر زیاد است که شما را از خواب بیدار خواهد کرد.
وقتی اتاقتان گرم باشد یا بهدلیل سرمای هوا، چند پتو روی خودتان انداخته باشید؛ عرقکردن در طولخواب امری طبیعی است؛ اما این تعریق همان چیزی نیست که در این مقاله قصد داریم به آن بپردازیم.
تعریق واکنش خنککنندۀ سالمی است که در آن دمای بدن در سطحی ایمن نگه داشته میشود؛ اما تعریق شبانه، موجی ناگهانی از گرما است که در سراسر بدن پخش شده و ممکن است با علائمی به شرح زیر همراه باشد:
- قرمزی پوست؛
- ضربان قلب سریع.
علت تعریق شبانه معمولا به مشکلی پزشکی مرتبط است که باید درمان شود؛ بنابراین تشخیص علت این شرایط اهمیت ویژهای پیدا میکند، چون در تعیین روش درمان نقش دارد.
علتهایی که در بخش بعدی بررسی میشوند؛ در واقع شامل دلایل مشترک میان علت تعریق شبانه در مردان و زنان هستند و در بخشهای بعدی بهصورت اختصاصی به دلایل تعریق شبانه زنان و کودکان میپردازیم.
علت تعریق شبانه در مردان (تعریق زیاد)
علت تعریق زیاد شبانه در مردان معمولا بهدلایل پزشکی و به شرح زیر است:
تیروئید پُرکار
حساسیت به گرما و بیشتر عرق کردن از جمله علائم قابلتوجه پُرکاری تیروئید هستند. غده تیروئید، متابولیسم بدن را کنترل میکند؛ بنابراین وقتی هورمونهای زیادی تولید کند، بدن دچار فعالیت بیشازحد خواهد شد. در چنین شرایطی، دمای بدن افزایش پیدا کرده و علائم زیر را تجربه خواهید کرد:
- افزایش دمای بدن و تعریق؛
- احساس گرسنگی بیشتر؛
- احساس تشنگی بیشتر؛
- تند شدن ضربان قلب؛
- لرزش دستها؛
- احساس خستگی؛
- احساس بیقراری؛
- تجربه اسهال؛
- کاهش وزن.
افت قند خون پایین
افت قند خون، مهمترین علت تعریق شبانه در افراد مبتلا به دیابت است؛ چون وقتی قند خون بیشازحد کاهش پیدا کند (معمولا زیر 70 میلیگرم در دسیلیتر)، بدن وارد حالت هشدار خواهد شد.
آسیب عصبی ناشی از دیابت نیز از دلایل اصلی تعریق شبانه در افراد دیابتی بوده و مصرف داروی انسولین یا سولفونیل اوره که برای مدیریت دیابت تجویز میشود نیز علت دیگر عرق کردن افراد دیابتی در خواب است.
بهغیر از دیابت، عوامل دیگری نیز باعث افت قند خون میشوند که در ادامه بررسی خواهند شد:
عوامل خطر افت قند خون در خواب
افرادی که شرایط زیر را دارند؛ بهدلیل افت قند خون در خواب، بیشتر دچار تعریق شبانه میشوند:
- فعالیت زیاد در طول روز؛
- ورزش کردن در عصر؛
- دیر شام خوردن؛
- کافی نبودن کربوهیدراتها در رژیم غذایی؛
- مصرف نوشیدنیهای الکلی.
قند خون پایین، سیستم عصبی خودمختار بدن را فعال خواهد کرد؛ چون وظیفه این سیستم عصبی تولید عرق است، بنابراین با افت قند خون، تعریق شبانه را تجربه میکنید.
آپنه خواب
آپنه خواب اختلالی است که در آن تنفس شما هنگام خواب شبانه بهطور مکرر قطع و سپس با هشدار مغز، دوباره شروع میشود. با قطع مکرر تنفس، بهاندازه کافی اکسیژن دریافت نخواهید کرد؛ بنابراین در چنین شرایطی است که بدن بهدستور مغز در حالت «جنگ و گریز» برای بقا قرار گرفته و عرق میکنید.
هر بار توقف تنفس با افت سطح اکسیژن خون همراه است؛ در این موقعیتها، بدن احساس خفگی میکند. بنابراین مغز که برای حفظ بقا و حمایت از حیات شما ساخته شده؛ هشداری سریع به عضلات گلو میفرستد تا مجبور به شروع تنفس شود و همزمان با این هشدار، سیستمهای دیگر بدن را نیز فعال خواهد کرد. این هشدارها مانند انفجاری برای عضلات و بدن هستند که نتیجه آن تعریق شبانه خواهد بود.
جدول زیر دیدی کاملتر به نحوه عملکرد مغز برای مبارزه با آپنه خواب را نشان میدهد:
| مکانسیم | هدف | تاثیرات |
| فعال شدن سیستم سمپاتیک | نجات بدن از کمبود اکسیژن و مرگ احتمالی در خواب |
|
| شوکهای بیداری مکرر | هوشیار شدن و باز کردن راههوایی |
|
| افزایش بار کاری قلب | وادار کردن قلب به رساندن اکسیژن بیشتر |
|
هدف تمامی مکانسیمهای بالا، بیداری، هوشیاری و باز کردن راههوایی و در نهایت نجات شما است.
رفلاکس اسید معده به مری
رفلاکس اسید معده به مری (GERD) که با علائمی مانند سوزش سَرِدل و درد قفسه سینه همراه است؛ بهطور مستقیم علت تعریق شبانه در مردان و زنان نیست. در واقع مسیرهای فیزیولوژیکی که باعث ورود بدن به حالت استرس شبانه میشوند؛ علت تعریق شبانه در اثر رفلاکس معده به مری هستند.
بدن ما عاشق سکوت است، بنابراین وقتی عاملی درونی یا بیرونی این سکوت را برهم میزند؛ مغز موجی از سیگنالهای عصبی ارسال میکند. رفلاکس معده، با تحریک کردن گلو و مری و ایجاد درد و بیداریهای ناگهانی، سیستم عصبی را فعال کرده و بدن در حالت هشدار قرار میگیرد؛ این هشدارها همان چیزی هستند که غدد عرق را فعال میکنند.
جدول زیر بهخوبی توانسته تاثیر این مسیرها را در تعریق شبانه نشان دهد:
| مکانیسم | علت | تاثیرات |
| فعال شدن سیستم سمپاتیک و تحریک عصب واگ | احساس سوزش در دیواره مری بهدلیل بالا آمدن اسید معده |
|
| ارسال سیگنال شوک بیداریهای ریز توسط مغز | احساس خفگی بهدلیل بالا آمدن اسید معده تا گلو |
|
لنفوم
بسیاری از سرطانها علت تعریق شبانه سر و گردن و بخشهای دیگر بدن هستند؛ اما شایعترین آنها «لنفوم» است و معمولا از اندامهای زیر شروع میشود:
- غدد لنفاوی؛
- طحال؛
- مغز استخوان؛
- تیموس (غده سازنده سلولهای سفید خونی بهنام سلولهای T).
حدود یکچهارم افراد مبتلا به لنفوم هوچکین، تعریق شبانه و تب خفیف را تجربه خواهند کرد؛ البته افراد مبتلا به لنفوم غیرهوچکین تهاجمی و پیشرفته نیز ممکن است دچار تعریق شبانه شوند.
داروها
مصرف برخی از داروها ممکن است غدد عرق را تحریک کرده و باعث تعریق بیشتر در شبها شوند؛ داروهای زیر علت تعریق شبانه در ناحیه گردن، سر و همچنین بخشهای دیگر بدن هستند:
| دستهبندی داروها | نوع داروها |
| داروهای بدوننسخه برای تب | استامینوفن |
| داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی |
|
| داروهای ضدافسردگی قدیمیتر |
|
| داروهای جایگزینی هورمون و استروئیدها |
|
| داروی درمان حالت تهوع و استفراغ ناشی از شیمیدرمانی، پرتودرمانی یا جراحی | اندانسترون (با نام تجاری زوفران) |
| داروهای درمان اختلال مصرف مواد مخدر | متادون |
| داروهای هورموندرمانی | داروهای موثر روی سطوح استروژن، پروژسترون و تستوسترون |
علاوهبر داروهای بالا، داروهایی که برای درمان گلوکوم (آبمروارید سیاه) و خشکی دهان تجویز میشوند نیز ممکن است غدد عرق را تحریک کنند.
سل
حدودی نیمی از افرادی که به بیماری سل مبتلا هستند؛ تعریق شبانه را تجربه میکنند. تبهای خفیف بیدلیل بهویژه عصرها و شبها یکی از اصلیترین علت تعریق شبانه در افراد مبتلا به سل است؛ چون با بالا رفتن دمای بدن، مغز فرمان متعادلسازی دما را صادر میکند که در واقع مکانیسم اصلی آن، کاهش دمای کلی با عرق کردن است.
عفونتهای باکتریایی و ویروسی
عفونت نیز ممکن است باعث تعریق شبانه کودکان، مردان و زنان شود؛ عفونتهای زیر با عرق بیشازحد در طول شب همراه هستند:
- اندوکاردیت باکتریایی (عفونت پوشش داخلی قلب و دریچههای قلب)؛
- استئومیلیت (عفونت استخوان)؛
- پنومونی یا ذاتالریه (عفونت کیسههای هوایی ریهها)؛
- مونونوکلئوز یا بیماری بوسه (عفونت ویروسی در دهان)؛
- بیماری لایم (عفونت سیستمهای مختلف بدن ناشی از نیش کَنِه آلوده)؛
- انواع بیماریهای آنفولانزا؛
- هپاتیت E (نوعی التهاب کبدی بر اثر ویروس HIV)؛
- هرپس سیمپلکس (تبخال دهانی، اندام تناسلی یا مقعد).
اضطراب
یکی از واکنشهای بدن در مواجهه با استرس، اضطراب، نگرانی و وحشت در طول روز، عرق کردن است؛ بنابراین جای تعجب نیست که اضطراب همین تاثیر را در شب نیز داشته باشد. کابوسها و وحشتهای خواب در بزرگسالان و بهویژه در کودکان با تعریق و تپش قلب همراه خواهد بود.
با تجربه اضطراب، مغز سیستم پاسخدهی «جنگ یا گریز» را که نوعی مکانیسم اضطراری و حیاتی در بدن است؛ فعال خواهد کرد. در چنین شرایطی، بدن برای مبارزه و فرار آماده شده و لرزش و تعریق بخشی از این پاسخ هستند.
مکانیسم تاثیر اضطراب روی تعریق شبانه
- وقتی مغز خطری را شناسایی میکند؛ سیستم عصبی سمپاتیک فعال خواهد شد.
- فعال شدن سیستم عصبی سمپاتیک باعث ترشح هورمونهای استرس مانند آدرنالین و کورتیزول میشود.
- نتیجۀ افزایش سطح این هورمونها، افزایش ضربان قلب، افزایش فشار خون، تنفس سریع و فعال شدن غدد عرق است.
HIV
درد یا تورم غدد لنفاوی، تب و درد مفاصل از جمله علائم شایع ابتلا به ویروس و مثبتشدن HIV هستند؛ اما حدود ۱ نفر از هر ۱۰ نفر، تعریق شبانه را نیز تجربه خواهد کرد. افرادی که به این بیماری مبتلا شدهاند؛ علائم دیگری مانند کاهش وزن و اسهال داشته و اغلب هفتهای یکبار دچار تعریق شبانه میشوند.
در واقع، عفونتهای مرتبط با ایدز مانند مایکوباکتریوم آویم و سیتومگالوویروس باعث تجربه چنین علائمی خواهند شد.
بیماریهای التهابی و خودایمنی
تب، التهاب و ناراحتیهای متناوب، همگی از علائم بیماریهای خودایمنی مانند لوپوس و بیماری التهابی روده هستند؛ در اغلب موارد، تعریق شبانه و گُرگرفتگی بخشی از دورههای عود این بیماریها است. سایر بیماریهای خودایمنی که ممکن است باعث تعریق شبانه شوند به شرح زیر هستند:
- گرانولوماتوز مزمن (اختلال ژنتیکی نادر و ارثی)؛
- سارکوئیدوز (بیماری التهابی مزمن ریه و غدد لنفاوی)؛
- سیلیاک (اختلال خودایمنی در پاسخ به مصرف گلوتن).
بیماریهای قلبی-ریوی
برخی از بیماریهای قلبی-ریوی زیر با تعریق بیشازحد مرتبط هستند که معمولا شبها رخ میدهد:
- نارسایی قلبی؛
- آریتمیهای قلبی؛
- اسپاسم عروق کرونر؛
- آرتریت تاکایاسو (بیماری نادر التهاب رگهای خونی)؛
- آرتریت گیجگاهی (التهاب شریانهای کنار سر).
فئوکروموسیتوم
فئوکروموسیتوم نوعی تومور نادر است که در غدد فوقکلیوی رشد کرده؛ اما معمولا سرطانی نیست. این تومور بدن را وادار به تولید هورمون بیشتری میکند؛ با افزایش سطوح هورمونها، فشار خون نیز بالا رفته و فرد علائم زیر را تجربه خواهد کرد:
- تعریق شبانه؛
- ضربان قلب تند؛
- سردرد.
افراد زیر بیشتر در معرض خطر ابتلا به فئوکروموسیتوم قرار دارند:
- مشکل در کنترل و مدیریت فشار خون بالا؛
- سابقه خانوادگی ابتلا به فئوکروموسیتوم؛
- ابتلا به اختلالات ژنتیکی مرتبط با فئوکروموسیتوم.
بیماریهای عصبی
سیستم عصبی از اعصابی تشکیل شده که از مغز و نخاع سرچشمه گرفته و به سایر نقاط بدن گسترش پیدا میکنند. تعریق زیاد نشانه آسیب عصبی یا واکنش بیشازحد سیستم عصبی به مشکلات و بیماریهای زیر است:
- سکته مغزی؛
- پارکینسون؛
- آسیبهای نخاعی.
سرطان
سرطانهای زیر نمونههایی از بیماریهای رایجی هستند که پزشکان آنها را «تومورهای جامد» نامیده و یکی از علائم رایج مشترک بینآنها، تعریق شبانه است:
- سرطان پروستات؛
- سرطان کلیه؛
- سرطان تیروئید پیشرفته؛
- سرطان پانکراس؛
- برخی از تومورهای بیضه و تخمدان (سرطانی یا غیرسرطانی)؛
- سندرم کارسینوئید (ناشی از سرطانی نادر در ریهها و دستگاه گوارش).
افزایش وزن و چاقی
افزایش وزن باعث احساس گرما و تعریق بیشتر شده و در طول فعالیت بدنی شایعتر است؛ اما تعریق در شب نیز رخ میدهد.
علت تعریق شبانه در زنان و دوران بارداری
در بخش قبلی به بررسی علت تعریق شبانه مردان پرداختیم که تمامی آنها در زنان نیز شایع هستند؛ اما جالب است بدانید، زنان بیشتر از مردان دچار تعریق شبانه میشوند که علت اصلی آن نیز تغییرات هورمونی در بازههای زمانی مختلف است.
تغییرات هورمونی مربوط به دستگاه تولیدمثل، مانند استروژن و پروژسترون، منجر به تغییرات ناخوشایندی در دمای بدن زنان میشود؛ بنابراین آنها گرمای بیشتری را تجربه خواهند کرد. در نهایت نیز، بدن با گُرگرفتگی ناگهانی و تعریق بیشازحد به چنین تغییراتی واکنش نشان میدهد.
مطالعه بیشتر: علت گرگرفتگی چیست؟
تغییرات هورمونی در شرایط زیر، از جمله علت تعریق شبانه زنان هستند:
دوران پیش از یائسگی و یائسگی
دوران پیش از یائسگی، دورهای است که قبل از یائسگی رخ میدهد و در آن تخمدانها، استروژن، پروژسترون و تستوسترون کمتری تولید میکنند؛ بنابراین پریودهای شما نامنظمتر خواهد شد. این دوران معمولا بین ۴۰ تا ۵۰ سالگی رخ میدهد؛ اما شروع یائسگی با علائم زیر همراه است:
- پریود نشدن بهمدت ۱۲ ماه متوالی؛
- سن بالاتر از ۵۱ سال.
در چنین شرایطی، علائم زیر را تجربه میکنید:
- احساس گرمای ناگهانی؛
- گُرگرفتگی صورت، گردن و سینه.
بدن در پاسخ به چنین شرایطی، تلاش میکند تا با تعریق بیشتر، خود را خنک نگه دارد؛ بنابراین تغییرات هورمونی اصلیترین عامل تجربه تعریق شبانه زنان یائسه هستند.
پزشکان معتقدند که کاهش تولید هورمونهای زنانه در این ۲ دوره مهم، احتمالا منجر به بروز مشکل در هیپوتالاموس خواهد شد؛ هیپوتالاموس بخشی از مغز است که گرمای بدن را کنترل و تنظیم میکند. بههمیندلیل نیز یکی از نشانههای ورود به دوره پیش از یائسگی و یائسگی، تعریق شبانه در زنان است.
سندرم پیش از قاعدگی (PMS) یا اختلال دیسفوریک پیش از قاعدگی (PMDD)
نوسانات هورمونی در طول چرخه قاعدگی نیز باعث تعریق شبانه در زنان خواهند شد؛ چون سطح استروژن قبل از پریود کاهش پیدا کرده و همزمان با آن نیز علائمی مانند تحریکپذیری و گرفتگی عضلات بروز میکنند. بنابراین، در این دوران نیز، تغییرات سطوح هورمونها، عامل اصلی تجربه تعریق شبانه در زنان است.
بارداری
تعریق شبانه زنان باردار بنابهدلایل متعددی رخ میدهد که به شرح زیر هستند:
تغییرات هورمونی در بارداری
بارداری با تغییرات زیادی در سطوح هورمونها همراه است؛ پس مانند موارد قبل، هورمونها علت تعریق شبانه در بارداری هستند. تعریق شبانه زنان باردار در ماهها و هفتههای زیر شایعتر است:
- سهماهه اول (هفتههای ۱ تا ۱۴)؛
- سهماهه سوم (هفتههای ۲۷ تا زایمان)؛
- چند هفته بعد از زایمان.
تعریق شبانه زنان باردار در واقع تا زمانی ادامه پیدا میکند که هورمونها به حالت تعادل برگشته و خود را تنظیم کنند.
مطالعه بیشتر: علت عرق سرد و درمان آن
افت قند خون در بارداری
در دوران بارداری، متابولیسم بدن زنان بیشازحد فعال میشود تا تمامی مواد مغذی موردنیاز برای جنین در حال رشد را فراهم کند؛ اینبدانمعناست که اگر کالری کافی در طول روز دریافت نکنید، دچار کمبود مواد مغذی و افت قند خون خواهید شد که یکی از نتایج آن تعریق شبانه است.
مصرف داروی کنترل و مدیریت حالت تهوع صبحگاهی
برخی زنان، علائم شدید حالت تهوع صبحگاهی دارند وپزشک متخصص برای کنترل چنین شرایطی، معمولا دارو تجویز میکند؛ یکی از این داروها، اندانسترون است که شایعترین عوارض آن تعریق شبانه خواهد بود.
نارسایی اولیه تخمدان (POI)
زنان مبتلا به نارسایی اولیه تخمدان بهدلایل مشابه کسانی که دوره پیش از یائسگی و یائسگی را پشتسر میگذارند؛ دچار تعریق شبانه خواهند شد. با ابتلا به POI، تخمدانها تولید استروژن قبل از ۴۰ سالگی را متوقف میکنند و همانطور که در بخش قبلی بررسی شد؛ با تغییرات هورمونی، ممکن است تعریق شبانه را تجربه کنید.
علت تعریق شبانه در کودکان
علت تعریق شبانه کودکان به ۲ دسته زیر تقسیم میشود:
| نوع تعریق شبانه کودکان | علت تعریق شبانه کودکان |
| عرق کردن اولیه |
|
| عرق کردن ثانویه | تعریق در تمام بدن بهدلیل مشکلات سلامتی |
اکنون که با دستهبندی بالا آشنا شدهاید، در ادامه دلایل اصلی عرق کردن بچهها در خواب بررسی خواهد شد:
غدد عرق بیشتر
کودکان نوپا و خردسالان، غدد عرق بیشتری نسبت به بزرگسالان دارند؛ از طرفی، بدن کوچک آنها هنوز یاد نگرفته که چطور دما را بهصورت ماهرانهای که بزرگسالان متعادل میکنند، کنترل کند. در چنین شرایطی است که کودک شما تعریق شبانه بیدلیل را تجربه خواهد کرد.
سرماخوردگی معمولی
عرق کردن شبانه کودکان، معمولا بهدلیل مبارزه با ویروسهای سرماخوردگی و آنفولانزا است.
کابوسهای شبانه
کابوسهای شبانه و تجربه وحشت در طول خواب، از دیگر دلایل تعریق شبانه در کودکان هستند.
وضعیت سلامت ریه، گلو و بینی
عرق کردن شبانه کودکان، علاوهبر سرماخوردگی و آنفولانزا، ممکن است با برخی بیماریهای رایج مربوط به ریه، گلو و بینی نیز مرتبط باشد. تمامی کودکانی که به این بیماریها مبتلا شدهاند، شبها و در خواب عرق نمیکنند؛ اما مشکلات سلامتی زیر در بیشتر موارد باعث تعریق شبانه در کودکان میشود:
- آلرژیها؛
- آسم؛
- آبریزش بینی ناشی از آلرژی؛
- واکنشهای آلرژیک پوستی مانند اگزما؛
- آپنه خواب؛
- التهاب لوزهها؛
- بیشفعالی؛
- خشم یا مشکلات خلقی.
همانطور که در لیست بالا میبینید، بیشتر موارد بررسی شده، با مشکلات ریهها، بینی و گلوی کودکان مرتبط هستند.
بلوغ و تغییرات هورمونی
سن بلوغ در دختران و پسران متفاوت است و در این بازه زمانی، آنها تغییرات زیادی را در سطوح هورمونها تجربه میکنند. بلوغ ممکن است باعث تعریق عمومیتر یا تنها تعریق شبانه شود؛ اما در این دوران، کودکان قطعا متوجه بوی خاصی در عرق خود خواهند شد.
در ادامه علتهای نادر تعریق شبانه در کودکان بررسی میشود:
ریههای حساس یا ملتهب
پنومونیت ناشی از حساسیت (HP)، نوعی التهاب ریه است که علائمی مشابه آلرژی دارد؛ اما بیماری بسیار جدیتر و نادری است. این نوع التهاب ریه، معمولا بهدلیل تنفس گردوغبار یا کپک ایجاد میشود؛ بنابراین علاوهبر کودکان، بزرگسالان نیز به آن مبتلا خواهند شد.
HP شاید شبیه به ذاتالریه یا عفونت قفسه سینه باشد؛ اما در واقع نوعی عفونت نیست و معمولا با سرفه کردن تسکین پیدا نمیکند. پنومونیت ممکن است بین ۲ تا ۹ ساعت بعد از تنفس گردوغبار یا کپک شروع شود؛ علائم آن نیز معمولا بعد از ۱ تا ۳ روز بهخودیخود از بین میروند، البته اگر عامل ایجادکننده HP از بینرفته باشد.
نکته بسیار مهم اینکه، پنومونیت ناشی از حساسیت در کودکانی که به آسم و سایر آلرژیها مبتلا هستند؛ شایعتر است. در کنار تعریق شبانه کودکان مبتلا به HP، آنها علائم زیر را تجربه میکنند؛ بنابراین با بررسی این علائم میتوانید سریعتر برای درمان اقدام کنید:
- سرفه؛
- تنگی نفس؛
- لرز؛
- تب؛
- خستگی.
سرطانهای دوران کودکی
اگر فرزند شما فقط تعریق شبانه دارد؛ مطمئن باشید که به سرطان مبتلا نیست. چون وقتی مدتزمان زیادی از ابتلای کودک به لنفوم و سرطانهای مشابه میگذرد؛ تازه علائمی مانند تعریق شبانه شروع میشوند. بههمیندلیل سرطانهای دوران کودکی جزو موارد بعیدی هستند که ممکن است باعث عرق کردن کودکان در طول شب شوند.
بااینوجود، هنوز لنفوم و برخی دیگر از سرطانها ممکن است باعث عرق کردن شبانه کودکان شوند؛ چون لنفوم هوچکین حتی در کودکان زیر ۱۰ سال نیز رخ میدهد در نهایت اگر کودک شما علاوهبر تعریق شبانه، علائم زیر را تجربه میکند؛ باید هرچهسریعتر به پزشک متخصص مراجعه کنید:
- تب؛
- کماشتهایی؛
- حالت تهوع؛
- استفراغ؛
- کاهش وزن؛
- مشکل در بلع؛
- مشکل در تنفس؛
- سرفه.
علت تعریق شبانه سر و گردن در خواب
تمامی مواردی که در بخش علت تعریق شبانه مردان و زنان و کودکان بررسی شد؛ علت تعریق شبانه سر و گردن در خواب هستند.
روشهای تشخیص علت تعریق شبانه
روش درمان تعریق شبانه در زنان، مردان و کودکان به علت آن بستگی دارد؛ بنابراین پزشک متخصص بعد از انجام آزمایشاتی بهشرح زیر برای درمان اقدام خواهد کرد:
| نوع آزمایش | هدف از انجام آزمایش | نحوه انجام آزمایش |
| آزمایش ید نشاسته | پیدا کردن نواحی با تعریق بیشازحد | محلول ید روی نواحی مختلف قرار گرفته و سپس مقداری نشاسته روی این محلول میریزند. در نقاطی که تعریق بیشتر است، محلول ید به رنگ آبی درمیآید. |
| آزمایش کاغذ | تعیین میزان تعریق | کاغذ مخصوصی روی نواحی مختلف بدن قرار میگیرد تا عرق را جذب کند؛ سپس پزشک وزن کاغذ را اندازهگیری میکند تا میزان عرق تعیین شود. |
علاوهبر آزمایشهای بالا، پزشک متخصص برای تشخیص یا رد بیماری، آزمایشهای زیر را نیز تجویز میکند:
- آزمایش خون؛
- انواع آزمایشهای تصویربرداری؛
- تست قند خون.
درمان تعریق شبانه در مردان
مدیریت و درمان تعریق شبانه مردان با تشخیص علت آن شروع میشود؛ پس پزشک متخصص بعد از انجام آزمایشهای بالا، برای درمان بیماریای که باعث تعریق شبانه شده اقدام میکند. هر کدام از بیماریها، روشهای درمان ویژه خود را دارند که در مقالات دیگر مجله سلامت دکتردکتر به آنها پرداختهایم.
درمان تعریق شبانه در زنان
در اکثر زنان باردار، تعریق گاهبهگاه شبانه، نتیجه طبیعی تغییرات بدن آنها در این دوران است و نیازی به درمان ندارد. اما این بهمفهوم اقدام نکردن برای کنترل اوضاع و کاهش تعریق نیست؛ بنابراین در این شرایط، به پزشک متخصص زنان مراجعه کنید تا علت اصلی را بررسی کند.
از آنجا که مهمترین علت تعریق شبانه در خانمها، تغییرات هورمونی ناشی از سندرم پیشازقاعدگی، بارداری یا یائسگی است؛ بنابراین پزشک متخصص زنان، هورموندرمانی (استروژن به تنهایی یا همراه با پروژسترون) را توصیه میکند؛ این روش درمان تعریق شبانه زنان را کنترل و به مدیریت سایر علائم یائسگی نیز کمک خواهد کرد.
درمان تعریق شبانه در کودکان
در بسیاری از موارد، کودکان به هیچنوع درمانی نیاز ندارد؛ چون تعریق گاهبهگاه و حتی منظم هنگام خواب برای بسیاری از آنها، بهویژه پسران، طبیعی است. اما اگر علت تعریق شبانه یکی از مواردی باشد که در بخشهای قبلی بررسی شد؛ باید به پزشک اطفال مراجعه کنید تا علت را با انجام آزمایش تشخیص دهد. تنها در چنین شرایطی است که پزشک میتواند روش درمانی اصولی ارائه کند.
باتوجهبه اینکه، عمدهترین دلایل تعریق شبانه ابتلا به بیماری است؛ بنابراین پیشنهاد میشود از خدمات ویزیت آنلاین دکتردکتر برای بررسی علائم توسط پزشک متخصص استفاده کنید. در صورت نیاز برای انجام آزمایش در محل و نوبت حضوری از دکتردکتر وقت بگیرید.
راهکارهایی برای جلوگیری از تعریق شبانه
تعریق شبانه با برخی اقدامات ساده، کاهش پیدا کرده و حتی گاهی متوقف میشود؛ بنابراین اگر به بیماری خاصی مبتلا نیستید، روشهای زیر بسیار مفید و کاربردی هستند:
نوشیدن آب کافی
نوشیدن آب کافی به هیدراته ماندن بدن و کاهش تعریق شبانه کمک میکند.
کاهش دمای اتاق خواب
یکی از روشهای اصولی برای کاهش تعریق شبانه، خنک نگهداشتن فضای اتاقخواب است؛ بنابراین دمای محل خواب خود را بین ۱۸ تا ۲۲ درجه سانتیگراد نگه دارید. دمای پایینتر محیط از تجمع گرما در اطراف بدن جلوگیری کرده و خطر تعریق شبانه را کاهش میدهد.
تعویض تشک
برخی از تشکها، گرمای زیادی را در خود حفظ میکنند؛ بهویژه اگر کاملا مطابق بدن بوده و جریان هوا را مسدود کنند. تشکی که قابلیت جریان هوا دارد از احتباس گرما جلوگیری کرده و باعث خنک ماندن بدن در طول شب خواهد شد.
استفاده از ملحفه مناسب
ملحفههای سبک، چندلایه، قابلتنفس و نخی تاثیر بسیار زیادی در کاهش تعریق شبانه دارند؛ چون از احتباس گرما جلوگیری خواهند کرد.
تهویه و گردش هوا
گردش و جریان هوا در اتاق خواب به تبخیر عرق و خنکشدن بدن در طول شب کمک کرده و تعریق شبانه را کاهش میدهد؛ برای این کار میتوانید پنجرههای خانه را باز کرده یا داخل اتاقخواب از پنکه استفاده کنید.
لباسهای قابلتنفس
لباسهای تنگ، گرما را بهدام میاندازند؛ بنابراین بهتر است لباسخواب سبک، گشاد، قابلتنفس و نخی بپوشید.
اجتناب از کافئین، الکل و غذاهای تند
کافئین، الکل و غذاهای تند باعث افزایش ناگهانی دمای بدن و تعریق میشوند؛ بنابراین عصر و قبل از خواب از خوردن آنها خودداری کنید.
ورزش منظم
ورزش منظم با چند مکانیسم فیزیولوژیک مهم زیر به کاهش تعریق شبانه کمک میکند:
- کاهش و مدیریت وزن سالم؛
- کاهش اضطراب و تنظیم هورمونهای استرس؛
- تنظیم سیستم عصبی سمپاتیک؛
- بهبود کیفیت خواب و کاهش آپنه خواب؛
- کاهش مقاومت به انسولین و کنترل قند خون؛
- تنظیم دمای پایه بدن.
بهترین ورزش برای درمان تعریق شبانه
ورزشهای زیر به کاهش و درمان تعریق شبانه کمک میکنند:
- ورزشهای هوازی سبک تا متوسط مانند پیادهروی تند، دوچرخهسواری و شنا؛
- تمرینات مقاومتی سبک؛
- تمرینات آرامسازی بدن مانند یوگا.
توجه کنید که ورزشهای شدید قبل از خواب، احتمال تعریق شبانه را افزایش میدهند.
حفظ وزن در محدوده سالم
برخی تحقیقات نشان دادهاند که وزن بالاتر با تعریق شبانه مرتبط است؛ از طرفی، چاقی و اضافهوزن باعث بروز مشکلات دیگری مانند آپنه خواب میشود که خود عامل اصلی تعریق شبانه است.
تکنیکهای آرامشبخش
تمرین ذهنآگاهی، تمرین تنفس عمیق و مدیتیشن به مدیریت استرس و کاهش اضطراب قبل از خواب کمک کرده و از این طریق میتواند تعریق شبانه را کاهش دهد.
چه زمانی تعریق شبانه خطرناک است؟
در شرایط زیر تعریق شبانه خطرناک بوده و باید به پزشک متخصص مراجعه کنید:
- تعریق شبانهای که شما را از خواب بیدار کرده و خوابتان را مختل میکند.
- تعریق شبانهای که بهصورت منظم رخ میدهد؛ حتی اگر اتاق خنک باشد.
- تعریق شبانهای که با علائم دیگری مانند تب، کاهش وزن، درد در ناحیهای خاص از بدن، اسهال، سرفه یا تورم غدد لنفاوی همراه است.
مطالعه بیشتر: احساس داغی بدن بدون داشتن تب
کلام آخر دکتردکتر
عرق کردن امری طبیعی بعد از فعالیت و حتی تجربه استرس است؛ اما گاهی دلایل دیگری مانند بیماری باعث عرقکردن در طول شب میشوند. در چنین شرایطی است که باید موضوع را جدی گرفته و برای تشخیص و درمان اقدام کنید. اکنون که میدانید علت تعریق شبانه در خواب چیست؛ پیشنهاد میشود برای تشخیص بهموقع و شروع درمان اصولی از خدمات ویزیت آنلاین دکتردکتر استفاده کرده و در صورت نیاز، وقت آزمایش در محل و ویزیت حضوری از دکتردکتر بگیرید.
