طاعون بوبونیک (طاعون خیارکی) چیست ؟
بیماری طاعون ممکن است بخشی از گذشته به نظر برسد، اما امروزه نیز هنوز در جهان و برخی مناطق روستایی وجود دارد. بهترین راه برای جلوگیری از ابتلا به طاعون، اجتناب از کک هایی است که روی جوندگانی مانند موش و سنجاب زندگی می کنند. کک ها می توانند روی بدن خرگوش ها نیز زندگی کنند. از حیوانات خانگی خود و خود در برابر کک ها و عفونت های احتمالی که این حیوانات می توانند حمل کنند، محافظت کنید.
طاعون بوبونیک
طاعون بوبونیک عفونتی است که بیشتر توسط کک های آلوده ای که روی جوندگان حرکت می کنند، به انسان منتقل می شود. این طاعون که مرگ سیاه نام داشت، میلیون ها اروپایی را در قرون وسطی کشت. پیشگیری از این طاعون شامل واکسن نمی‌شود، اما مهم است که در تماس با موش‌ها، سنجاب‌ها و سایر حیواناتی است که ممکن است آلوده شوند، مراقب باشید..
طاعون بوبونیک (Bubonic plague) چیست؟
طاعون یک بیماری عفونی است که توسط نوع خاصی از باکتری به نام یرسینیا پستیس ایجاد می شود. این باکتری می تواند انسان و حیوانات را تحت تأثیر قرار دهد و عمدتاً توسط کک ها منتشر می شوند. طاعون بوبونیک یکی از انواع طاعون است. این طاعون نام خود را از غدد لنفاوی متورم (بوبوها) که ناشی از این بیماری است، گرفته است. در این بیماری غدد زیر بغل، کشاله ران و گردن می‌توانند به اندازه تخم‌مرغ بزرگ شوند و چرک ترشح کنند.
انواع دیگر طاعون عبارتند از:
- طاعون سپتی سمی، زمانی اتفاق می افتد که عفونت سراسر بدن را بگیرد.
- طاعون ذات الریه، زمانی اتفاق می افتد که ریه ها عفونی می شوند.
- طاعون و فاجعه ی قرون وسطی
مرگ و میر طاعون بوبونیک در طول قرن چهاردهم از 25 میلیون نفر فراتر رفت. این میزان حدود دو سوم جمعیت اروپا در آن زمان را در بر می گرفت. موش ها با کشتی ها منتقل می شدند و با خود کک و طاعون می آوردند. از آنجایی که اکثر افرادی که به طاعون مبتلا می شدند مردند و بسیاری از آنها اغلب بافت هایشان به دلیل قانقاریا سیاه شده بود، طاعون بوبونیک مرگ سیاه نامیده می شد. آن زمان درمانی برای طاعون بوبونیک در دسترس نبود.
آیا طاعون بوبونیک هنوز وجود دارد؟
به غیر از سالهای مرگ سیاه (1346-1353) زمان های دیگری از ابتلا به طاعون بوبونیک در تاریخ جهان وجود داشته است. طاعون بوبونیک هنوز در سراسر جهان و در ایالات متحده رخ می دهد و مواردی از آن در آفریقا، آسیا، آمریکای جنوبی و نواحی غربی آمریکای شمالی وجود دارد. هر سال به طور متوسط حدود هفت مورد طاعون در ایالات متحده رخ می دهد. نیمی از موارد در ایالات متحده افراد 12 تا 45 ساله را شامل می شود.
علائم طاعون بوبونیک
علائم طاعون بوبونیک عبارتند از:
- تب و لرز شدید و ناگهانی.
- درد در نواحی شکم، بازوها و پاها
- سردرد
- توده‌های بزرگ و متورم در غدد لنفاوی (بوبوها) که چرک ترشح می‌کنند.
لیست پزشکان متخصص بیماری‌های عفونی
چه عواملی باعث طاعون بوبونیک می شوند؟
طاعون بوبونیک نوعی عفونت ناشی از باکتری یرسینیا پستیس ست که بیشتر توسط کک روی جوندگان و سایر حیوانات پخش می شود. انسان‌هایی که توسط کک‌ها گزیده می‌شوند، ممکن است مبتلا به طاعون شوند. این بیماری می تواند بین حیوانات و انسان ها گسترش یابد یعنی یک بیماری مشترک بین انسان و دام است.
گربه ها در برابر طاعون آسیب پذیر هستند و می توانند با خوردن جوندگان بیمار آلوده شوند. گربه ها می توانند قطرات آلوده به طاعون را به صاحبان خود یا دامپزشکانی که آنها را درمان می کنند، منتقل کنند.
انتقال فرد به فرد بعید است، مگر در موارد نادری که فردی که مبتلا به طاعون ذات الریه (ریه های عفونی) است، طاعون را از طریق قطرات پاشیده شده در هوا پخش می کند. در موارد نادر دیگر، افراد توسط سگ یا گربه خود به طاعون ذات الریه آلوده شده اند.
طاعون بوبونیک چگونه تشخیص داده می شود؟
برای تشخیص طاعون بوبونیک، آزمایش های نمونه خون یا بافت را تجویز می کنند ونمونه ها برای آزمایش به آزمایشگاه ارسال می شوند.
طاعون بوبونیک چگونه درمان می شود؟
طاعون بوبونیک را می توان با آنتی بیوتیک درمان کرد. اگر بیماری طاعون بوبونیک تشخیص داده شود، در بیمارستان بستری می شوید و برای شما آنتی بیوتیک تجویز می شود. در برخی موارد، ممکن است شما را در یک واحد ایزوله قرار دهند.
آنتی بیوتیک هایی که طاعون بوبونیک را درمان می کنند عبارتند از:
- سیپروفلوکساسین، لووفلوکساسین و موکسی فلوکساسین.
- جنتامایسین
اگر طاعون بوبونیک درمان نشود چه اتفاقی می افتد؟
طاعون بوبونیک اگر درمان نشود می تواند کشنده باشد. این بیماری می تواند عفونت را در سراسر بدن ایجاد کند (طاعون سپتی سمی) و یا ریه های شما را آلوده کند (طاعون پنومونی). بدون درمان، طاعون سپتی سمی و طاعون پنومونی هر دو کشنده هستند.
چگونه می توان از طاعون بوبونیک پیشگیری کرد؟
برای جلوگیری از طاعون بوبونیک می توانید اقدامات زیر را انجام دهید:
- خانه و حیاط خود را برای جوندگان (موش، موش صحرایی، سنجاب) و سایر حیوانات وحشی غیر قابل نفوذ کنید. جایی برای مخفی شدن آنها یا غذا برای خوردن آنها نگذارید و باقی مانده غذاها را تمیز کنید.
- از محصولات کنترل کک برای حیوانات خانگی خود استفاده کنید، به خصوص اگر حیوانات شما اجازه دارند آزادانه پرسه بزنند. حیوانات خانگی بیمار را فورا نزد دامپزشک ببرید.
- اجازه ندهید حیوانات خانگی که آزادانه پرسه می زنند در تخت شما بخوابند.
- اگر با حیوانات مرده برخورد می کنید، لباس های محافظ مخصوصا دستکش بپوشید.
- اگر به مکان های جنگلی یا مکان های دیگری می روید که ممکن است شما را در معرض کک قرار دهد، از مواد دافع حشرات استفاده کنید.
آیا واکسن طاعون بوبونیک وجود دارد؟
در ایالات متحده، در حال حاضر هیچ واکسنی برای طاعون بوبونیک وجود ندارد. در سایر نقاط، واکسن فقط برای افرادی که به دلیل شغلشان در معرض ابتلا به طاعون هستند، در دسترس است.
چشم انداز برای فرد مبتلا به طاعون بوبونیک چیست؟
اگر طاعون بوبونیک داشته اید و برای آن درمان شده اید، جای نگرانی وجود ندارد. علائم معمولاً دو تا شش روز پس از مواجهه ظاهر می شوند. بهترین بهبود برای این بیماری در صورتی اتفاق می‌افتد که ظرف 24 ساعت پس از بروز علائم تحت درمان قرار بگیرید. احتمالا بعد از یک تا دو هفته احساس بهتری خواهید داشت. با این حال، طاعون بوبونیک درمان نشده می تواند کشنده باشد.
در مورد طاعون بوبونیک چه زمانی باید با پزشک خود تماس بگیریم؟
اگر علائم طاعون مانند تب بالا، درد و غدد لنفاوی متورم در شما ظاهر شد، باید با پزشک خود تماس بگیرید. این امر به ویژه اگر در معرض نیش کک قرار گرفته باشید صادق است. همچنین در موارد نادری که در تماس با فرد مبتلا به طاعون بوبونیک قرار گرفته اید، نیز به پزشک مراجعه کنید.
منبع : my.clevelandclinic.org
