عفونت قارچی می‌تواند هر فردی را درگیر کند و همچنین می‌تواند در چندین قسمت از بدن ظاهر شود. قارچ‌ها میکروارگانیسم‌هایی هستند که با ماده‌ای در دیواره سلولی خود به نام کیتین شناخته می‌شوند. برخی از انواع قارچ‌ها خوراکی هستند. انواع دیگر قارچ‌ها مانند آسپرژیلوس می‌توانند بسیار خطرناک باشند و منجر به بیماری‌های مرگ بار شوند. انواع مختلف قارچ‌ها می‌توانند باعث عفونت قارچی شوند.
در برخی موارد، قارچ‌هایی که معمولاً در داخل بدن شما یافت نمی‌شوند، می‌توانند وارد بدن شوند و باعث عفونت شوند. در موارد دیگر از بیماری قارچ پوستی، قارچ‌هایی که به طور معمول در داخل بدن شما وجود دارند می‌توانند خارج از کنترل تکثیر شوند و باعث عفونت شوند.
عفونت‌های قارچی می‌توانند مسری باشند. آن‌ها می‌توانند از فردی به فرد دیگر سرایت کنند. در برخی موارد، می‌توانید قارچ‌های عامل بیماری را از حیوانات آلوده یا خاک یا سطوح آلوده نیز بگیرید. اگر علائم عفونت قارچی در شما ظاهر شد، حتما به پزشک خود مراجعه کنید.
فهرست مطالب قارچ پوستی و واگیری آن
شایع‌ترین عفونت‌های قارچی پوست کدامند؟
عفونت قارچی به عنوان مایکوز نیز شناخته می‌شود. اگرچه بیشتر قارچ‌ها برای انسان بی‌ضرر هستند، اما برخی از آن‌ها در شرایط خاص قادر به ایجاد بیماری هستند. قارچ‌ها با آزاد کردن هاگ‌هایی که می‌توانند با تماس مستقیم یا حتی استنشاق جمع شوند، تکثیر می‌شوند. به همین دلیل است که عفونت‌های قارچی به احتمال زیاد روی پوست، ناخن‌ها یا ریه‌های شما تأثیر می‌گذارد. قارچ‌ها همچنین می‌توانند به پوست شما نفوذ کنند، اندام‌های شما را تحت تاثیر قرار دهند و باعث عفونت سیستمیک در سراسر بدن شوند.
بسیاری از عفونت‌های قارچی رایج معمولا بر روی پوست تأثیر می‌گذارند. علاوه بر پوست، یکی دیگر از مناطق رایج برای عفونت‌های قارچی، غشاهای مخاطی است. برخی از نمونه‌های آن عفونت‌های مخمری واژن و برفک دهان هستند. در زیر، برخی از رایج‌ترین انواع عفونت‌های قارچی که می‌توانند بر پوست تأثیر بگذارند را بررسی می‌کنیم.
کرم حلقوی بدن (tinea corporis)
بر خلاف نامش، کرم حلقوی ناشی از قارچ است نه کرم و به طور معمول در تنه و اندام اتفاق می‌افتد. کرم حلقوی در سایر نواحی بدن می‌تواند نام‌های مختلفی مانند پای ورزشکار و خارش جوک داشته باشد.
علامت اصلی کرم حلقوی جوش‌های حلقه‌ای شکل با لبه‌های کمی برجسته است. پوست داخل این بثورات مدور معمولاً سالم به نظر می‌رسد. بثورات می‌توانند گسترش یابد و اغلب سبب خارش می‌شود. کرم حلقوی یک عفونت قارچی شایع پوست است و بسیار مسری است، اگرچه جدی نیست و معمولاً می‌توان آن را با کرم ضد قارچ درمان کرد.
پای ورزشکار (Tinea pedis)
عفونت پای ورزشکار یک عفونت قارچی است که روی پوست پاها، اغلب بین انگشتان پا، مشاهده می‌شود. علائم معمول بیماری قارچ پوستی پای ورزشکار عبارتند از: خارش، یا احساس سوزش، سوزش بین انگشتان پا یا کف پا، پوسته پوسته و قرمز شدن پوست و ترک خوردن یا تاول زدن پوست. در برخی موارد، عفونت می‌تواند به سایر نواحی بدن مانند ناخن‌ها، کشاله ران یا دست‌ها سرایت کند.
خارش جوک (تینیا کرویس)
خارش جوک یک نوع بیماری قارچ پوستی است که در ناحیه کشاله ران ایجاد می‌شود و در مردان و پسران نوجوان بیشتر شایع است. علامت اصلی آن، بثورات قرمز خارش دار است که معمولاً از ناحیه کشاله ران یا اطراف قسمت داخلی بالای ران شروع می‌شود. بثورات ممکن است پس از ورزش یا سایر فعالیت‌های بدنی بدتر شود و به باسن و شکم گسترش یابد. همچنین ممکن است پوست آسیب دیده پوسته پوسته شو یا ترک بخورد. ظاهر بیرونی بثورات می‌تواند کمی برجسته و تیره‌تر باشد.
کرم حلقوی پوست سر (تنیا کاپیتیس)
این عفونت قارچی روی پوست سر و ساقه‌های مو دیده می‌شود. بیشتر در کودکان خردسال شایع است و باید با داروهای خوراکی تجویزی و همچنین شامپوهای ضد قارچ درمان شود. علائم این عفونت قارچی می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- لکه‌های طاسی موضعی که ممکن است پوسته پوسته یا قرمز به نظر برسند
- پوسته پوسته شدن و خارش یک ناحیه
- حساسیت یا درد لکه‌های پوستی
کچلی ورسیکالر
کچلی که گاهی پیتریازیس ورسیکالر نامیده می‌شود، یک عفونت قارچی/مخمری پوست است که باعث ایجاد لکه‌های کوچک بیضی شکل بر روی پوست می‌شود. این بیماری در اثر رشد بیش از حد نوع خاصی از قارچ به نام مالاسزیا ایجاد می‌شود که به طور طبیعی روی پوست حدود 90 درصد بزرگسالان وجود دارد.
این لکه‌های پوستی اغلب در پشت، سینه و بازوها ایجاد می‌شود. این لکه‌ها ممکن است روشن‌تر یا تیره‌تر از بقیه پوست شما به نظر برسند و می‌توانند قرمز، صورتی، خرمایی یا قهوه‌ای باشند. اTinea versicolor در طول تابستان یا در مناطقی با آب و هوای گرم و مرطوب بیشتر است. این بیماری قارچ پوستی گاهی اوقات ممکن است پس از اتمام درمان مجدد عود کند.
کاندیدیازیس جلدی
این یک عفونت قارچی پوستی است که توسط قارچ کاندیدا ایجاد می‌شود. این نوع قارچ به طور طبیعی در داخل بدن ما وجود دارد، تنها زمانی که بیش از حد رشد کند، عفونت می‌تواند اتفاق بیفتد. عفونت‌های پوستی کاندیدا در نواحی گرم، مرطوب و تهویه ضعیف رخ می‌دهد. برخی از نواحی معمول که می‌توانند تحت تأثیر این بیماری قرار گیرند عبارتند از: زیر سینه‌ها و چین‌های باسن. علائم عفونت پوستی کاندیدا می‌تواند شامل مواردی مانند : راش قرمز، خارش و پوسچول‌های قرمز کوچک است
اونیکومیکوزیس (تنه آئونگیوم)
اونیکومیکوزیس، عفونت قارچی ناخن است و می‌تواند ناخن‌های دست یا پا را تحت تاثیر قرار دهد، اگرچه عفونت ناخن‌های پا شایع‌تر است. اگر ناخن‌هایی دارید که تغییر رنگ داده‌اند و به رنگ‌های زرد، قهوه‌ای و سفید در آمده‌اند و یا شکننده و ضخیم شده‌اند احتمالا به این عفونت قارچی مبتلا شده‌اید. برای درمان این بیماری اغلب داروهایی تجویز می‌شود و در موارد شدید، پزشک بخشی یا تمام ناخن آسیب دیده را بر می‌دارد.
عوامل موثر در ابتلا به قارچ پوستی
عوامل متعددی وجود دارد که می‌تواند شما را در معرض افزایش خطر ابتلا به بیماری قارچ پوستی قرار دهد. مانند: زندگی در محیط گرم یا مرطوب، عرق کردن زیاد، اشتراک گذاری اقلام شخصی مانند لباس، کفش، حوله یا ملحفه، پوشیدن لباس‌ها و کفش‌های تنگ، تماس با حیواناتی که ممکن است آلوده باشند و داشتن سیستم ایمنی بدن ضعیف. در ادامه به اختصار برخی از عوامل افزایش دهنده خطر ابتلا به این بیماری شرح داده شده است.
رطوبت
تعریق شدید یا کار در یک محیط گرم و مرطوب می‌تواند خطر ابتلا به عفونت قارچی را افزایش دهد. قارچ‌ها برای رشد به محیطی گرم و مرطوب نیاز دارند. راه رفتن با پای برهنه در مکان‌های مرطوب مانند سالن‌های ورزشی، رختکن و دوش‌ها نیز می‌تواند خطر ابتلا را افزایش دهد. این مکان‌های عمومی اغلب سرشار از هاگ‌های قارچی هستند.
گردش خون ضعیف
هر شرایطی که باعث گردش خون ضعیف شود می‌تواند خطر عفونت قارچی را افزایش دهد. گردش خون ضعیف از پاسخ ایمنی درست و به موقع جلوگیری می‌کند و توانایی بدن را برای مبارزه با عفونت کاهش می‌دهد.
یائسگی
در زمان یائسگی، تغییرات هورمونی می‌تواند اسیدیته واژن را کاهش دهد. این امر ممکن است افراد را در برابر عفونت‌های قارچی واژینال آسیب پذیرتر کند.
سیستم ایمنی سرکوب شده
اگر سیستم ایمنی بدن به درستی کار نکند، می‌تواند افراد را در برابر عفونت‌های قارچی آسیب پذیر کند. بسیاری از عوامل به طور بالقوه می‌توانند سیستم ایمنی بدن شما را تضعیف کنند. به عنوان مثال، کمبود مواد مغذی، اختلالات نقص ایمنی، سیگار کشیدن و حتی استرس می‌تواند عملکرد سیستم ایمنی شما را مختل کند.
آسیب یا عفونت ناخن و پوست
حتی یک آسیب یا عفونت کوچک در ناخن یا پوست می‌تواند به قارچ‌ها اجازه دهد تا زیر پوست شما نفوذ کنند و بر بافت‌های عمیق‌تر تأثیر بگذارند. به همین دلیل شستن زخم‌ها و پوشاندن آن‌ها در یک پانسمان یا بانداژ استریل مهم است.
داروهای خاص
برخی از انواع داروها می‌توانند توانایی بدن را در دفع عفونت‌های قارچی کاهش دهند. به عنوان مثال، آنتی بیوتیک‌ها باکتری‌های مفید را همراه با باکتری‌های مضر از بین می‌برند و این امر می‌تواند به قارچ‌ها اجازه دهد بدون رقابت و ایجاد مشکلی رشد کنند. استفاده طولانی مدت از کورتیکواستروئیدها نیز می‌تواند خطر ابتلا به بیماری قارچ پوستی را افزایش دهد. درمان‌های سرطان، از جمله شیمی درمانی و پرتودرمانی، ممکن افراد را در معرض خطر بیشتری قرار دهد.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد
بسیاری از انواع بیماری قارچ پوستی در نهایت در پاسخ به درمان‌های قارچی بدون نسخه (OTC) بهبود می‌یابند. با این حال، اگر:
- عفونت قارچی پوست دارید که پس از درمان OTC بهبود نیافته است و یا بدتر شده است
- قسمت‌های از موهایتان ریزش آشکار داشته یا پوست سر خارش دارد و پوسته پوسته می‌شود
- سیستم ایمنی ضعیفی دارید و مشکوک به عفونت قارچی هستید
- دیابت دارید و فکر می‌کنید به پای ورزشکار یا اونیکومیکوزیس مبتلا هستید
حتما لازم است که در اسرع وقت پزشک معالج خود را از وضعیت خود با خبر کنید.
درمان قارچ پوستی چگونه است؟
داروهای ضد قارچ برای درمان بیماری قارچ پوستی انتخاب‌های خوبی هستند. آن‌ها می‌توانند مستقیماً قارچ‌ها را از بین ببرند یا از رشد و شکوفایی آن‌ها جلوگیری کنند. داروهای ضد قارچی به عنوان درمان‌های OTC یا داروهای تجویزی در دسترس هستند و به اشکال مختلفی از جمله: کرم‌ها یا پمادها، قرص‌ها، پودرها، اسپری‌ها و شامپوها در دسترس هستند. اگر مشکوک به عفونت قارچی پوست هستید، ممکن است لازم باشد یک محصول OTC را امتحان کنید تا ببینید آیا به رفع این بیماری کمک می‌کند یا خیر. در موارد شدیدتر، پزشک ممکن است داروی ضد قارچ قوی‌تری را برای کمک به درمان عفونت تجویز کند.
علاوه بر مصرف داروهای ضد قارچ OTC یا نسخه‌ایی، کارهایی وجود دارد که می توانید در خانه انجام دهید تا از شر عفونت قارچی خلاص شوید. مانند: تمیز و خشک نگه داشتن ناحیه آسیب دیده و پوشیدن لباس یا کفش گشاد که به پوست شما اجازه تنفس دهد.
چگونه می‌توان از ابتلا به عفونت‌های قارچی پیشگیری کرد؟
رعایت بهداشت برای جلوگیری از عفونت‌های قارچی ضروری است. سعی کنید نکات زیر را برای کمک به جلوگیری از ایجاد بیماری قارچ پوستی در نظر داشته باشید:
- پوست و چین‌های پوستی خود را تمیز و خشک نگه دارید
- دست‌های خود را به خصوص پس از دست زدن به حیوانات یا افراد دیگر مرتب بشویید
- از استفاده از حوله‌های دیگران و سایر محصولات مراقبت شخصی خودداری کنید
- در رختکن، دوش‌های عمومی و استخرها به جای راه رفتن با پاهای برهنه صندل یا دمپایی بپوشید.
- قبل و بعد از استفاده از وسایل بدنسازی آن‌ها را تمیز کنید
- هر روز لباس تمیز بپوشید و جوراب و لباس زیر خود را مرتب عوض کنید
- لباس و کفشی را انتخاب کنید که به خوبی امکان تنفس را پوست بدهد و از لباس‌ها یا کفش‌هایی که خیلی تنگ هستند خودداری کنید.
- از حیواناتی که علائم عفونت قارچی دارند، مانند از دست دادن خز یا خاراندن مکرر خود، دوری کنید.
در آخر
بیماری قارچ پوستی، نوعی عفونت شایع است. اگرچه این عفونت‌ها معمولاً جدی نیستند، اما می‌توانند به دلیل خارش یا قرمزی و پوسته پوسته شدن پوست باعث ناراحتی و تحریک شوند. ایت بیماری اگر درمان نشود، ممکن است گسترش یابد یا بیشتر تحریک شود.
انواع بسیاری از محصولات OTC وجود دارد که می تواند به درمان عفونت‌های قارچی پوست کمک کند. با این حال، اگر عفونتی دارید که با داروهای OTC بهبود نمی‌یابد، به پزشک خود مراجعه کنید. ممکن است برای درمان موثرتر نیاز به نسخه داشته باشید.
این نکته را در نظر بگیرید که قارچ پوستی می‌تواند واگیردار باشد. این بیماری از انسان به انسان و از حیوان به انسان قابلیت انتقال دارد. بنابراین در هنگام برخورد و یا نزدیکی با قارچ‌های پوستی و افرادی که به آن مبتلا هستند دست‌ها و بدن خود را به خوبی بشویید و پس از آن خشک کنید.
سلام یکی رو دستت قارچ داشت من نمیدونستم دست بش زدم بعد گفت قارچ سریع رفتم با مایع کل دست صورتمو شستم ایا امکانش هست بگیرم