آزمایش خون و فاکتورهایی که در آن بررسی می‌شود

اشتراک گذاری 142 نظر

آزمایش خون یک سند بسیار معتبر، راحت و کم‌هزینه با کمترین خطرات برای تصمیم گیری درباره بیماری یا سلامت فرد است. 

معمولا همه‌ی افرادی که اندکی برای سلامت خود اهمیت قائل هستند، حداقل سالی یک بار آزمایش خون می‌دهند تا فاکتورهای مختلف موجود در خون و پلاسما را چک کرده و از سلامت خود اطمینان یابند. البته برخی از افراد نیز متاسفانه به دلیل مبتلا بودن به یک نوع بیماری خاص (که طیف بسیار وسیعی را شامل می‌شوند)، مجبور هستندد سالی چند بار آزمایش خون بدهند. درنتیجه پزشک معالج می‌تواند با توجه به نتایج حاصله از این آزمایش، سیر بیماری آنها را پیگیری کند.

دلیل استفاده از آزمایش خون برای پایش بیماری این است که عوامل بیماری‌زایی مختلف می‌توانند بازتاب خاصی در فاکتورهای خونی داشته باشند. در ادامه تعدادی از این موارد را برایتان مثال می‌زنیم که شاید قابل توجه و جالب باشد.

به‌عنوان مثال، نارسایی کلیه به علت‌های مختلفی در فرد بروز پیدا می‌کند. برای مثال دیابت یکی از عواملی است که فرد را با سرعت قابل توجهی به سمت نارسایی کلیه پیش می‌برد. نارسایی کلیه سبب بالا رفتن میزان کراتینین و BUN پلاسما می‌شود. در واقع می‌توان گفت که میزان کراتینین خون یک فاکتور بسیار مناسب برای ارزیابی عملکرد کلیه (GFR) است.

از طرفی اغلب هورمون‌های بدن درون‌ریز هستند. بنابراین می‌توان سطح آن‌ها را در خون اندازه‌گیری کرد و به وجود اختلال در یک غده مشخص پی برد.

یکی دیگر از بیماری‎هایی که آزمایش خون به تشخیص آن کمک می‌کند سندرم هلپ است که در مقاله سندرم هلپ چیست با آن آشنا می‌شوید.

زمان انجام آزمایش خون

همه افراد مخصوصا افراد بالای ۴۵ سال بهتر است هر ۶ ماه یک بار آزمایش خون بدهند و از سلامت خود اطمینان یابند.

از نظر بهترین زمان آزمایش در طول شبانه روز، باید گفت که این موضوع بستگی به نوع آزمایش شما دارد. برای مثال آزمایش قند خون ناشتا باید حداقل بعد از ۴ ساعت ناشتایی در ساعات اولیه صبح انجام شود.

انجام آزمایش‌های هورمونی مربوط به آندروژن‌ها بهتر است در روزهای ابتدایی هفته اول سیکل جنسی خانم‌ها انجام شود. همین طور توصیه می‌شود بانوان حداقل ۴۸ ساعت قبل از آزمایش، از قرص‌های دارای هورمون‌های جنسی مخصوصا قرص‌های ضدبارداری استفاده نکنند.

تفسیر آزمایش خون در انواع آنمی

آهن به دلیل نقشی که در ساختمان گلبول های قرمز دارد، از عناصر اصلی مورد نیاز بدن محسوب می‌شود. وظیفه گلبول های قرمز، حمل اکسیژن در بدن و رساندن آن به سلول‌های بدن است. پروتئین اصلی گلبول قرمز که اکسیژن به آن متصل می شود، هموگلوبین نام دارد. در واقع هموگلوبین یک ماده شیمیایی غنی از آهن است. در افراد سالم حدود 65 درصد آهن بدن، به‌صورت متصل با هموگلوبین یافت می‌شود.

علاوه بر نقش آهن در گلبول‌های قرمز، این عنصر برای بسیاری از سلول‌های دیگر نیز مورد نیاز است. مخصوصا سلول‌های ماهیچه‌ای که نوع دیگری از پروتئین متصل به اکسیژن به نام میوگلوبین را دارند. بنابراین حدود 4 درصد آهن بدن به‌صورت متصل با میوگلوبین موجود در ماهیچه وجود دارد.

ذخیره آهن در بدن فریتین نام دارد که بیشتر آن در کبد و مغز استخوان ذخیره می‌شود و هر زمان که بدن به آن نیاز پیدا کند مورد استفاده قرار می‌گیرد.

درصد بسیار کمی از آهن بدن نیز در ساخت پروتئین ترانسفرین شرکت می‌کند. وظیفه‌ی این پروتئین انتقال آهن در خون است. همچنین آهن در ساختمان آنزیم‌های سلولی دخالت دارد و از این رو نقش بسیار مهمی را در متابولیسم سلولی ایفا می‌کند.

در واقع آهن آزاد بسیار فعال بوده و به همین دلیل همیشه به صورت ترکیبی در بدن دیده می‌شود و هیچ گاه شکل آزاد آن یافت نمی‌شود.

یکی از دلایلی که خانم‌ها مخصوصا در سنین نوجوانی و بلوغ و همین طور در دوران بارداری آزمایش خون می‌دهند، پی بردن به وجود یا عدم وجود آنمی یا کم خونی است. آنمی نشانه‌های مختلفی دارد که مهم‌ترین آنها ضعف و خستگی زودرس و رنگ‌پریده شدن مخاطات است. اگر به چنین علائمی به پزشک مراجعه کنید حتما پزشک برای شما درخواست انجام یک آزمایش خون می‌دهد. از همین روی در این بخش به صورت مفصل به ذکر فاکتورهایی در آزمایش خون می‌پردازیم که به شما در تفسیر برگه آزمایش خون کمک می‌کند.

آهن سرم: در این تست، آهن در گردش خون که به صورت ترانسفرین موجود است، اندازه گیری می‌شود. این پارامتر نشان‌دهنده کل آهن بدن است. این تست میزان سطح آهن را دقیقا در همان مقطع زمانی خاص نشان می‌دهد و برای تعیین کمبود آهن به صورت مزمن شده یا سایر مشکلات خونی، چندان مفید نیست.

اشکال این پارامتر آن است که به شدت تحت تاثیر عواملی همچون زمان، رژیم غذایی و بیماری‌هایی همچون هپاتیت و سیکل ماهانه  قرار دارد. اما به هر حال  اندازه‌گیری این پارامتر در کنار سایر پارامتر‌ها در تشخیص بیماری‌های خونی بسیار راهگشا است.

فریتین: همان طور که بالاتر اشاره کردیم فریتین نشان‌دهنده ذخایر آهن بدن است. زمانی که بدن با کمبود آهن مواجه می‌شود از این ذخایر استفاده می‌کند و کمبود تغذیه‌ای آهن را جبران می‌کند. بنابراین تا زمانی که سطح فریتین خون اندازه‌گیری نشود نمی‌توان به طور دقیق درباره کم‌خونی فرد نظر قطعی داد. زیرا ممکن است فرد ظاهرا طبیعی باشد اما ذخایر وی به شدت کاهش یافته باشد.

گاهی اوقات فرد بیش از حد آهن دریافت می‌کند. این حالت معمولا در افرادی که برای جبران ذخایر آهن از آمپول استفاده می‌کنند رخ می‌دهد. این حالت یعنی دریافت یا جذب بیش از حد آهن نیز به هموکروماتوز معروف است. تشخیص این بیماری با اندازه‌گیری ذخیره‌ی فریتین مشخص می‌شود، چون در اثر دریافت بیش از حد آهن، اولین فاکتوری که می‌تواند به خوبی منعکس‌کننده باشد، فریتین است.

TIBC: این تست میزان ترانسفرین موجود در خون را اندازه گیری کرده و نشان می‌دهد. ترانسفرین یک پروتئین حامل آهن محسوب می‌شود که  آهن را از محلی که از غذا جذب می شود (یعنی روده) دریافت کرده و در خون حمل می‌کند.

با توجه به توضیحی که در ارتباط با نقش این حامل گفتیم نتیجه می‌گیریم که هر زمان که ذخایر آهن پایین است، بدن ترانسفرین بیشتری می‌سازد. زیرا سعی دارد آهن بیشتری را تا حد امکان از روده جذب کند. بنابراین در کم‌خونی‌ها میزان TIBC در خون افزایش می‌یابد.

خون و ترکیبات خونی

هموگلوبین: اغلب زمانی که هموگلوبین به زیر ۱۰ می‌رسد، علايم بالینی کم‌خونی فقر آهن تظاهر پیدا می‌کنند. در واقع هموگلوبین، پروتئین حامل اکسیژن در خون است. در تست هموگلوبین سرم، سطح هموگلوبین کل خون اندازه گیری می‌شود که یک پارامتر مناسب برای ارزیابی توانایی خون در تحویل اکسیژن به بافت‌ها و ارگان‌ها و انتقال مواد دفعی (CO2) به ریه‌ها است.

هنگامی که پزشک مشکوک به آنمی در فردی می‌شود، انجام این تست را درخواست می‌کند.

هماتوکریت: به نسبت حجم سلول‌های خونی به کل حجم خون هماتوکریت گفته می‌شود. در واقع هماتوکریت حجمی از خون است که از گلبول قرمز ساخته شده است و میزان آن به صورت درصد بیان می‌شود.

به عنوان مثال هماتوکریت  ۴۵ درصد به این معنی است که در 100 میلی لیتر خون، ۴۵ میلی لیتر گلبول قرمز وجود دارد.

هنگامی که حجم پلاسما کاهش یابد (مثلا در شرایط کم آبی) یا تعداد گلبول قرمز افزایش پیدا کند (در برخی بیماری‌ها مثل پلی‌سیتمی ورا)، هماتوکریت افزایش می‌یابد.

وقتی هماتوکریت به زیر مقدار نرمال برسد، نشانه کم خونی است. هماتوکریت هم نشان دهنده تعداد گلبول قرمز و هم حجم آن است. یعنی اگر حجم گلبول قرمز کم شود، یا تعدا آنها کاهش یابد هماتوکریت نیز کاهش پیدا می‌کند.

یکی از بیماری‌هایی که تشخیص آن به آزمایش خون نیاز دارد عفونت بیمارستانی است. برای آشنایی با این بیماری مقاله عفونت های بیمارستانی مجله دکتردکتر را مطالعه کنید.

متوسط حجم پلاکت‌ها (MPV): این پارامتر ابعاد پلاکت‌ها را نشان می دهد. پلاکت‌های جدید همیشه از نظر اندازه بزرگ‌تر هستند. افزایش حجم پلاکت هنگامی رخ می‌دهد که تعداد پلاکت‌های تولید شده رو به افزایش باشد. به این شکل اطلاعاتی راجع به تولید پلاکت در مغز استخوان به دست می‌آید.

از نظر ظاهرشناسی، کمبود آهن و ویتامین B12  موجب بروز تغییر شکل در گلبول‌های قرمز می‌شود. به این شکل که کمبود آهن موجب کوچک شدن اندازه RBC می‌شود. و کمبود ویتامین B12 باعث بزرگ شدن سلول‌ها می‌شوند. انواع متفاوتی از آنمی وجود دارد. اگر تعداد گلبول‌های قرمز ناکافی باشد گفته می‌شود که فرد آنمیک است. اما برای تعیین نوع کم‌خونی حتماً شکل گلبول قرمز باید مورد بررسی قرار گیرد. بنابراین در ادامه به سایر فاکتورهای آزمایشی مربوط به CBC  که در تعیین حجم گلبول قرمز به کار می‌روند، اشاره خواهیم کرد.

متوسط حجم گلبولی (MCV): در این بررسی سایز متوسط گلبول قرمز تعیین می‌شود. وقتی گلبول قرمز بزرگ‌تر از نرمال است،  MCV  افزایش می‌یابد که به آن کم خونی ماکروسیتیک گفته می‌شود. به عنوان مثال در کم خونی ناشی از کمبود ویتامین B12، این مورد مشاهده می‌شود. اما هنگامی که اندازه گلبول‌های قرمز کوچک‌تر از حد نرمال باشند (آنمی میکروسیتیک) ، کم خونی فقر آهن و تالاسمی ممکن است وجود داشته باشد.

MCH (متوسط هموگلوبین گلبولی): این فاکتور بیانگر محاسبه مقدار متوسط هموگلوبین درون گلبول قرمز است. در کم‌خونی ماکروسیتیک گلبول‌ها بزرگ تر بوده و MCH افزایش می‌یابد، در حالی که در کم خونی آهن MCH کاهش پیدا می‌کند.

MCHC: بیانگرغلظت متوسط هموگلوبین داخل گلبول قرمز است. وقتی هموگلوبین به صورت غیرطبیعی در گلبول قرمز رقیق شود، گلبول قرمز کم رنگ‌تر (هیپوکرومیک)  از حد نرمال است که در کم خونی فقر آهن و تالاسمی این وضعیت دیده می‌شود. افزایش  MCHC هنگامی رخ می‌دهد که هموگلوبین به صورت غیرطبیعی داخل گلبول قرمز تغلیظ شود، مثلاً در بعضی شرایط پاتولوژیک همچون سوختگی‌ها این موارد رخ می‌دهد.

مقادیر نرمال در جدول زیر آمده است:

  مردان بالغزنان بالغ
آهن سرم  ug/d1  160-60ug/d1  160-60
TIBCug/d1 450-240ug/d1 450-240
فریتین سرمg/d1 300-20ug/L 200- 18
هموگلوبینg/d1 18-13g/d1 16-12
MCHPg/cell 35-27pg/cell 35- 27
MCHCg/d1 37-32g/d1 37-32
MCVCuum 100-78cuum 102-78
ترانسفریسنmg/d1 365-191mg/d1 365-191
درصد اشباع ترانسفرین50-20 درصد50-20 درصد

 معرفی اصطلاحات موجود در برگه آزمایش

در بخش قبلی به طور اختصاصی در ارتباط با آنمی و تغییراتی که این اختلال شایع در برگه آزمایش افراد مبتلا ایجاد می‌کند صحبت کردیم. در این بخشبه بررسی اجمالی همه مواردی که در یک آزمایش خون محاسبه و گزارش می‌شوند می‌پردازیم.

WBC : مخفف WHITE BLOOD CELL  (گلبول‌های سفید) است و تعداد گلبول‌های سفید خون را نشان می‌دهد. که  دارای نوتروفیل، منوسیت، لنفوسیت، بازوفیل، ائوزینوفیل  است. این موضوع برای ما حائز اهمیت است که غلبه با کدام یک از این انواع باشد. برای مثال در بیماری‌های عفونی اغلب نوتروفیل‌ها درصد غالب را تشکیل می‌دهند (بیش از ۶۵ درصد) و اصطلاحا ذکر می‌شود که PMN dominant است.

RBC : مخفف RED BLOOD CELL (گلبول‌های قرمز خون) است که تعداد همین سلول‌ها را در خون نشان می‌دهد. تعداد آنها در یک فرد بالغ سالم معمولا ۵.۵ میلیون تاست.

HGB : مخفف HEMOGLOBIN (نوعی پروتئین) و نشان‌دهنده میزان رنگ‌دانه موجود در خون انسان است. مقدار هموگلوبین کم‌خون یا پرخون بودن فرد را تعیین می‌کند.

HCT : مخفف HEMATOCRIT  است. هماتوکریت در واقع اصطلاحی است که  نسبت سلول‌های قرمز خون را به بخش مایع خون (پلاسما) می‌سنجد.

MCV :  مخفف MEAN CORPOSCULAR VOLUME است. این پارامتر به معنی حجم گلبول‌های قرمز خون است که در برخی بیماری‌ها همچون آنمی (کم‌خونی) طول کشیده یا تالاسمی برای پزشک ارزش تشخیصی دارد.

RDW: مخفف کلمه red blood  cell ditribution width  است. با کمک این  عبارت  میزان یک نواختی یا عدم یک نواختی اندازه گلبول‌های قرمز خون مشخص می‌شود. هر چه مقدار این عدد کمتر باشد، نشان‌دهنده این است که گلبول‌های قرمز خون یکنواخت‌تر هستند. افزایش این عدد موجب به وجود آوردن شرایطی می‌شود که از آن تحت عنوان آنیزوسایتوزیس و پویکیلوسایتوزیس یاد می‌کنیم. در برخی بیماری‌ها این اندکس افزایش یا کاهش می‌یابد. مثلا در تالاسمی میزان RDW کاهش می‌یابد.

MCHC :مخفف  عبارت MEAN CORPOSULAR HEMOGLOBIN CONECTRTION است. این عبارت  به میزان غلظت متوسط هموگلوبین در سلول قرمز اشاره دارد.

MCH: مخفف عبارت MEAN CORPOSCULAR OF HEMOGLOBIN  است. این اندکس به میزان متوسط هموگلوبین موجود در هر سلول گلبول قرمز اشاره می‌کند.

Retic : مخفف reticolocyte  از گروه سلول‌های قرمز خون است. این‌ها سلول‌های نابالغ گلبول قرمز هستند که از مغز استخوان به داخل خون وارد شده‌اند. این سلول‌ها به نسبت گلبول قرمز طبیعی اندازه بزرگی دارند. وجود  این سلول‌ها در خون رابطه مستقیمی با میزان فعالیت خون‌سازی مغز استخوان فرد دارد. تعیین کردن  درصد این سلو ل‌ها در خون برای تخمین میزان خونسازی مغز استخوان موثر است. زمانی که فرد خون از دست می‌دهد مغز استخوان برای جبران این کم‌خونی، شروع به افزایش فعالیت می‌کند و به این ترتیب سلول‌های نابالغ را وارد می‌کند (که همین reticها هستند.) به این ترتیب بالا بودن درصد Retic در خون نشان‌دهنده افزایش فعالیت مغز استخوان و در نتیجه سالم بودن آن است.

PLT: مخفف PLATELET  است و تعداد سلول‌های پلاکت موجود در خون را نشان می‌دهد.  نقش پلاکت در روند انعقاد خون است بنابراین کم یا زیاد شدن بیش از حد تعداد آن‌ها منجر به بیماری‌های انعقادی خون می‌شود.

NEU : مخفف   NEUTROPHIL   است. نوتروفیل یکی از سلول‌های ایمنی مهم بدن است. در دسته گلبول‌های سفید جای می‌گیرد و در بیماری‌های عفونی به منظور دفاع از بدن تعدادش افزایش می‌یابد. بنابراین اگر تعداد آن از رنج طبیعی فراتر رود به معنی وجود یک منبع عفونت در بدن است. در بروز عفونت‌ها درصد نوتروفیل‌ها برای ما حائز اهمیت است چرا که می‌تواند در تشخیص کلی عفونت به ما کمک کند. زیرا مثلا در برخی بیماری‌ها مثلا بیماری‌های انگلی غلبه با انواع ائوزینوفیل است ولی در عفونت با انواع باکتری‌ها اغلب تعدا نوتروفیل‌ها افزایش می‌یابد.

Lym : مخفف LYMPHOCYTE است. یکی از انواع گلبول‌های سفید خون است.که اغلب تعداد آنها در مواجهه با ویروس‌ها افزایش پیدا می‌کند. بنابراین افزایش بیش از حد آن، نشان‌دهنده وجود یک بیماری ویروسی در فرد است.

PRO : مخفف PROTEIN  است. برای اندازه‌گیری کل پروتئین‌های سرمی به کار می رود.

AST: مخفف عبارت ASPARTATAE TRANSINASE است. این آنزیم در قسمت‌های مختلف بدن از جمله کبد، قلب، گلبول‌های قرمز و .. وجود دارد. برخی از بیماری‌ها سبب بالارفتن بیش از حد این آنزیم می‌شوند. در واقع بیماری‌هایی که کبد را درگیر می‌کنند اغلب موجب بالا رفتن دو آنزیم ALT و AST در فرد می‌شوند. از جمله این بیماری‌ها می‌توان به همولیز درون عروقی، آسیب‌های کبدی ناشی از هپاتیت، کبد چرب و آسیب‌های قلبی  اشاره کرد.

ALT: مخففALANINE  TRANSAMINASE  است.  مثل AST یک آنزیم کبدی به شمار می‌رود. این آنزیم یک آنزیم کبدی به شمار می‌رود. علاوه بر کبد این آنزیم در همان بافت‌هایی که ASTهست،  این آنزیم نیز وجود دارد. همچنین مقدار بالای این آنزیم مربوط به همان بیماری‌های AST است.

BILIRUBIN :  ماده ای است که از کاتابولیسم هِم ( HEME) زنجیره گلوبین تشکیل می‌شود. شاخص‌ترین ویژگی افزایش این ماده در خون این است که اگر در خون افزایش یابد موجب ایجاد یرقان یا زردی می‌شود. این رخداد می‌تواند ناشی از همولیز شدید گلبول‌های قرمز یا ناشی از نقص‌های آنزیم‌های کبدی یا انسداد در مجاری صفراوی داخل یا خارج کبدی باشد.

Cr : مخفف کلمه creatinne است. این ماده آلی در داخل بدن از ماده ای به اسم کراتین فسفات  ساخته می‌شود. کراتین در عضلات بدن تولید می‌گردد. بنابراین مقدار این ماده مستقیما به توده عضلانی فرد بستگی دارد. یعنی در کسانی که توده عضلانی زیادی دارند میزان کراتینین طبیعتا بالاتر است. در نتیجه در نوزادان کمتر و در مردان بیشتر است. طبعا اندازه آن در مردانی که لاغر (کاشکتیک) هستند طبعا کمتر است.

BUN: مخفف blood  urea nitrogen  است. سنجش این پارامتر سرمی جهت ارزیایی عملکرد کلیه مهم و کاربردی است. اوره به عنوان یک محصول فرعی از متابولیسم پروتئین‌ها در کبد تولید می‌شود. در واقع باید گفت که ضایعات حاصل از مصرف پروتئین، به شکل اوره از کلیه‌ها دفع می‌شوند. درنتیجه اندازه‌گیری میزان BUN یک پارامتر قابل اطمینان برای ارزیابیعملکرد کلیه است.

G6pd: مخفف عبارت glucose6  phosphate  dehydrogenase است.  نوعی آنزیم درون سلولی است که در گلبول‌های قرمز هم یافت می‌شود. نقش این آنزیم در حفاظت از غشای گلبول‌های قرمز است. در صورت عدم وجود این آنزیم یا هرگونه نقص در این آنزیم، همولیز گلبول‌های قرمز خود به خود اتفاق می‌افتد. یعنی سلول‌ها در داخل عروق از بین می‌روند و در نتیجه شخص  دچار آنمی حاصل  از همولیز می‌شود.

PBS: مخفف کلمه  Peripheral blood smear به معنی لام خون محیطی است. در این بخش اسمیر خون محیطی بدن تهییه شده و مشاهده می‌شود. توسط یک پاتولوژیست گزارش اشکال غیرطبیعی و اندازه‌های غیرطبیعی از گلبول‌های قرمز خون محیطی نیز تهیه می‌شود. برای تهییه این نمونه از خون بیماری نمونه‌ گرفته می‌شود سپس بر روی یک لام فیکس می‌شود و با محلول‌های رنگ‌آمیزی مناسب، رنگ‌آمیزی می‌شود و زیر میکروسکوپ الکترونی مورد مشاهده توسط متخصص قرار می‌گیرد. در این صورت وجود هر گونه سلول غیرطبیعی (همچون شیستوسیت، اسفروسیتوز، هینزبادی، گلبول قرمز هسته‌در و …) در آن مشاهده می‌شود.

HBA1C:  درون گلبول‌های قرمز انواع گوناگونی از هموگلوبین‌ها وجود دارد. حداکثر غلظت هموگلوبین موجود در RBC های افراد بالغ از نوع هموگلوبین نوع A است. ولی مقدار کمی از این نوع هموگلوبین به وسیله  کربوهیدرات‌ها گلیکوزیله می‌شود  که به آن HBA1C  گفته می‌شود.  این نوع از هموگلوبین در اشخاصی که مبتلا به دیابت هستند غلظت بیشتری دارد. در واقع این هموگلوبین نشان‌دهنده میزان قند خون این اشخاص طی دو سه ماه گذشته است. بنابراین یک پارامتر بسیار قابل اعتماد برای پزشک است که بتواند با استفاده از آن نحوه کنترل قند خون را توسط بیمار دیابتی‌اش مورد ارزیابی قرار دهد.

CHYLOMICRONES :   شیلومیکرون به ذراتی که حاوی پروتئین و چربی هستند اطلاق می‌شود که چربی‌های غذایی را از روده به کبد و عضلات و قلب انتقال می‌دهند و اغلب دارای تری گلیسرید هستند.

VLDL: مخفف  VERY LOW DENSITY LIPOPROTEIN است.  از خانواده لیپوپروتین‌ها  است  (شیلومیکرون- HDL- LDL).  شیلومیکرون‌ها وظیفه حمل چربی‌های غذایی را در خون برعهده دارند  و  VLDL چربی‌های داخلی مخصوصا کلسترول را جابه جا می‌کند. که در میان عوام LDL را با نام کلسترول بد و HDL را با نام کلسترول خوب می‌شناسند.

سخن آخر

در نهایت ذکر این نکته ضروری است که تفسیر آزمایش خون یک امر کاملا تخصصی است و حتما باید توسط یک پزشک صورت گیرد. زیرا هرکدام از این فاکتورها در ارتباط با هم معنا پیدا می‌کنند و تفسیر آنها هنگامی که در کنار هم انجام شود، موجب انجام گرفتن تشخیص درست بیماری می‌شود.

حتی خیلی از پارامترهایی که در آزمایش خون هستند می‌توانند به شما گوشزد کنند که شما در آستانه ابتلا به نوع خاصی از بیماری هستید بنابراین این موضوع به شما و پزشکتان کمک می‌کند که اقدامات لازم را در جهت پیشگیری انجام دهید. این موضوع، یکی از ارزشمنترین نقش‌هایی است که برگه آزمایش خون ایفا می‌کند.

منابع:

اصول طب داخلی هاریسون ۲۰۱۵ ویرایش نوزدهم نشر ارجمند

 webmd

 mayoclinic

برچسب‌ها:
محتوای این مقاله صرفا برای افزایش اطلاعات عمومی شماست و به منزله تجویز پزشکی نیست.
اشتراک گذاری
نویسنده: دکتردکتر
دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

*

*

142 دیدگاه در “آزمایش خون و فاکتورهایی که در آن بررسی می‌شود
  • سلام وقتتون بخیر میخواستم بپرسم تو ازمایش دختر ۸ ساله تمام فاکتورها نرمال دود فقط nrbc۳.۷٪ بود وتو ازمایش یکماه که جای دیگه بود باز همه چیز نرمال وپارامتر nrbc نبود تو برگه و پزشک متخصص اطفال وپزشک دیگری هم بردم گفتن مشکلی نداره ومهم نیست ولی من هودم باز ۵ ماه بعد ازمایش بردمش که جای اول بود باز همه چیز نرمال بود و nrbc 0% خورده بود میخواستم نظر شمارو بدونم که چرا تو ازمایش اول درصد خورده بود وبا توجه به اینکه تو ازماییات بعدی نبود وصفر درصد شده چیز خطرناکی وجود نداره ؟درضمن دخترم مشکلی هم نداشت ونداره

    پاسخ
    • سلام
      جای نگرانی نیست

      پاسخ
  • سلام وقت بخیر خسته نباشید
    من یه چکاپ دادم
    Rbc5.73که نرمالش 5.6هست
    Hgb17.8که نرماش تا ۱۷.۳هست
    Mchc37.4که نرمالش تا۳۶هست
    بقیه فاکتور ام از آنزیم های کبدی و کلیوی و بقیه همه در رنج نرمال هست میشه یه توضیح بدید که مشکل از چیه
    سن ۳۳جنسیت مرد

    پاسخ
  • سلام پسرم شش سالشه و تالاسمی میتور داره در جواب آزمایش مقدار
    Neutrophils 36.6
    Lymphocytes 48.6
    Mxd14.8 نرماله؟

    پاسخ
  • مقدار M.C.H.C در آزمایشم 40٫5 است.
    محدودهٔ عادی: 32-36 است.
    زمانی بود که چهار روز قبلش حجامت کرده بودم.
    تغذیه‌ هم تا حدودی رعایت می‌کنم.
    برای تغییرش به محدودهٔ نرمال، حجامت پیشنهاد می‌کنید یا فصد؟

    پاسخ
  • ببخشید فراموش کردم آقا هستم ۴۰ ساله

    پاسخ
  • سلام ببخشید دکتر من رفتم خوت اهدا کردم بعدش اتفاقی یه رمال بهم گفت کم خونی داری کنجکاو شدم رفتم ازمایش cbcچکاپ کامل دادم اتفاقا همشون نرمال بودن الا rbcکه رنج آزمایشگاهی ۴.۵ تا فکر کنم ۶ بود از من ۴.۳۳ بود فریتین هم ۴۶ بود آیا ۴.۳۳ کمه یا لب مرزه علتش مال اهدا خون میشه یا مال کمبود آهنه 36 ساله وزنم۶۵ کیلو هسته ممنون

    پاسخ
  • سلام
    میزان PlT من 128،رنجش 500_150
    خطرناکه؟

    پاسخ
  • سلام خسته نباشید
    در آزمایش خون اعتیاد به تریاک یا مرفین مشخص میشود در جواب آزمایش خون هست یا نه کسی که برسی میکنه نتیجه آزمایش را

    پاسخ
  • سلام و خسته نباشید در آزمایش خون در جواب آزمایش خون اعتیاد هم مشخص میشود. کسی که نتیجه آزمایش خون را برسی میکند

    پاسخ
  • سلام وقت بخیر
    آیا mxd در ازمایش خون عدد ۵ باشه نرماله؟

    پاسخ
  • خیلی عالی مچکرم ازتمامی کسانی که زحمت کشیده واین مقاله پربار وآموزنده رو بدون هیچ چشمداشتی دراختیار مردم گذاشتن .واقعا خیلی آموزنده بود بنده به نوبه خودم به همگی شما عزیزان یه دست مریزاد میگم .خسته نباشین دلاوران عزیز

    پاسخ
  • سلام برای آقا
    هموگلوبین 11/4
    W.b.c8/6
    Rbc6/36
    هموتکرایت 37/1
    Mcv58/33
    Mch17/92
    Mchc30/73
    Rdw11/2
    Rdw_cv17/6
    نرماله!
    کم خونی از چه نوعی!

    پاسخ
  • پسر ۹ ماهه
    Rbc 3.18
    Hct 21.7
    Mcv 69.8 م
    قداد نرمال واسه نوزادان ۹ ماه ۷۰ بود
    RDW هم ۳۲.۸ بالا بود خیلی
    Wbc 16.1
    Hb 6
    Mcv 70

    پاسخ
    • با توجه به عدد hb و rbc جهت بررسی باید به فوق” تخصص خون اطفال مراجعه کنید

      پاسخ
      • سلام ببخشید من ۱۹ سالمه و mvc و mch وptt خونم پایینه و هیچ گونه ارث کم خونی توی خانواده نداریم و اینکه مویی رگ های پای من خیلی نازکه و وقتی خارش میگیره کبود میشه و درد میگیره مشکل من چی میتونه باشه؟ ریزش موی شدید هم دارم و اینکه من رژیم غذایی فوق العاده سختی گرفته بودم

  • هموگلوبین و هماتوکوبت پسر خیلی پایینه همینطور RDWبالایی داره

    پاسخ
    • سلام
      عدد hb, mcv, ferrittin و Rdw رو ذکر کنید

      پاسخ
  • سلام بنده میکروادنوم هیپوفیز دارم وپرولاکتینم بالا بود ۱۱۳ وبا مصرف قرص کابرگولین ۱۱ شد وتحت نظر دکتر غدد هستم ازمایشاتم در رنج نرمال هستند ولی مونوسیت ۱۱/۲درصد هست درصورتی که رنجش ۲ تا ۸ باید باشه من خیلی استرس شدید دارم از وقتی میکرو ادنوم رو فهمیدم ودر ضمن کم کاری تیرویید هم دارم تی اس اچ ۸ دارم میخواستم بپرسم این بالا بودن مونوسیت به چه دلیله ربطی به تیرویید یا ادنوم داره یا نه؟

    پاسخ
    • سلام
      این درصد مونوسیت اگر سایر فاکتورهای خونی نرمال باشن مهم نیست

      پاسخ
  • سلام خانم دکتر
    من آزمایش دادم بهم گفتن مشکوکی به تالاسمی آلفا در صورتی که هیچ کدوم از خانوادم مبتلا نیستن
    Mcv:75
    Mch:25.1
    Mchc:33.8
    Ferritin:102.3
    Hb A:97.7
    HBA2:2.3
    Rbc:6.5
    میخاستم ببینم مشکل دارم من؟

    پاسخ
    • سلام خسته نباشید
      هموگلوبین ۱۷.۷
      فریتین ۳۳
      RBC 6.15

      پاسخ
    • سلام عزیز
      جهت بررسی دقیق شرح حال و ازمایشات از تماس تلفنی با <a href="https://evisit.drdr.ir/doctors&quot; داخلی یا <a href="https://evisit.drdr.ir/doctors&quot; تخصص خون استفاده کنید

      پاسخ
  • با عرض سلام،بنده آزمایش دادم crp 16.9نشان داده و تصویربرداری رفتم لنف توده ها در زنجیر قدامی در دو طرف گردن مشهود است نوشته به دیامتر ۶mm.میشه واسم توضیح بدین ممنون میشم.

    پاسخ
    • سلام
      اگر لنف نود ری اکتیو باشد موردی ندارد
      در غیر اینصورت جهت معاینه به متخصص” داخلی مراجعه کنید

      پاسخ
  • سلام ،خسته نباشید
    مادر من ۵۰ سالشونه .
    ferritin:2.6
    hemoglobin:10,6
    hematocrit:35.1
    m.c.v :71.3
    Rdw :17.1

    میخواستم بدونم تا وقتی برن دکتر ، فقط کم خونیه یا ممکنه چیز خطرناکی باشه؟

    پاسخ
    • سلام
      فعلا یک‌کم خونی مطرحه ( اگر پریود میشن و خونریزیشون زیاد توجیه میشه)

      پاسخ
  • سلام دکترجان این گزینه ی ازمایش رو لطفا برامون بگین ldlchlolestrol chylomicron

    پاسخ
    • سلام
      یعنی ذرات ریز کلسترول و ldl

      پاسخ
  • سلام خانم دکتر
    CBC خانمم نرمال، TIBC و Serum Iron و Ferritin هم نرمال ولی transferin saturation پاییینه (12.5). علایم زود رنجی و عصبانیت و خستگی و قاعدگی نامنظم و … رو هم داره. میشه راهنمایی بفرمایید مشکل خانمم چیه و به کدوم متخصص باید مراجعه بکنیم؟
    خودمون فکر میکردیم این علایم ناشی از کم کاری تیروییده ولی هورمون های تیروییدی نرمال بودن

    پاسخ
    • سلام
      اول جهت بررسی جواب ازمایش به طور دقیق به متخصص” داخلی مراجعه کنید و اگر مشکلی نبود ، به متخصص” روانپزشکی مراجعه کنید

      پاسخ
  • سلام خانوم دکتر من ۲۲ سالمه
    Mcv:74
    Vitamin d3:6
    سابقه ی مینور در خانواده نداریم به نظر شما فقر آهن دارم خیلی تحقیق کردم جواب خوبی پیدا نکردم یه دکتر هم رفتم ۱۷ تا آمپول برای من نوشته 😐🙏

    پاسخ
    • سلام
      عدد hb و عدد hct چند؟
      Fe و ferritin چک‌شده؟

      پاسخ
  • سلام خانم دکتر وقتتون بخیر ببخشید توی آزمایش که تازه دادم M.C.V.. L66.83باید 80.96باشع میشه راهنماییم کنید خیلی نگرانم کرده

    پاسخ
    • سلام دوست عزیز
      سابقه تالاسمی در خانواده وجود داره؟
      عدد hb چند هست؟

      پاسخ
  • سلام خانم دکتر من ۲۰ سالمه ‌
    برای اینکه گروه خونیمو بدونم به دکتر گفتم میخوام ازمایش خون بدم اگه میشه یه چکاپ کامل هم بنویسین بعد الان که جواب ها اومده گروه خونی نوشته نشده تو جواب نوشته خون : نگاتیو گروه خونی ننوشته الان باید دوباره برم ازمایش بدم ؟

    پاسخ
    • سلام
      در جواب blood group و Rh چی نوشته؟

      پاسخ
  • سلام pct ازمایش خونم رو زده 0.3 و بایر از 0.108 تا 0.282 باشع
    و WBC هم از ۴.۴ تا ۱۱.۳ 4.64 هس
    Ferritin هم از 10 تا 124 از من ۱۳ هس

    پاسخ
    • سلام
      قرص آهن روزی یکی تا ۳ ماه بخورید

      پاسخ
  • خانم دکتر من ستاره ام
    توی پیام پایینی فرمودین که اعداد رو بگم
    عدد RBC خون 5/15 هست
    عدد Hemoglobin خون 15/2 هست
    عدد MCV خون 85/44 هست
    عدد MCH خون 29/51 هست
    عدد MCHC خون 34/55 هست
    عدد hematocrit خون 44 هست
    فریتین هم که 20 هست و یه وقتایی یه کم بالاتر و یه وقتایی یه کم پایینتر میره.

    پاسخ
    • سلام
      مکملی لازم نیست
      اما اگر سرگیجه و ضعف دارین به متخصص” داخلی مراجعه کنید

      پاسخ
  • با سلام و احترام
    دکتر من هموگلوبین خونم و RBC خونم از رنج معمول بالاتره
    همیشه از وقتی یادمه
    یا لب مرز بالا بوده این دوتا
    یا هایلایت شده بوده…
    حالا موضوع اینه که
    فریتین خونم
    اگه مثلا از 10 تا 120 هست
    من 20 اینا هستم…
    آیا من میتونم مکملی بخورم که فریتین رو بالا ببرم؟ یا چون هموگلوبینم بالاست و کم‌خونی ندارم، نباید بخورم؟ آخه مدت زیادیه ضعف و سرگیجه و… دارم.
    و اینکه اگه باید استفاده کنم،
    میشه یه قرص خوب بهم بگید،
    که یبوست نده
    و التهاب معده ام رو بیشتر نکنه؟
    ممنونم

    پاسخ
    • سلام
      عدد hb و rbc چنده؟
      Mcv چطور؟

      پاسخ
  • سلام وقتتون بخیر
    تو آزمایش خون معمولی که می‌دیم کدوم عامل یعنی کم و زیاد بودن چه آیتمی نشون میده که نیاز به انجام آزمایش بتا هست ؟؟؟

    پاسخ
    • سلام
      منظورتون از ازمایش بتا چیه؟ بارداری؟

      پاسخ
  • سلام ببخشید من در آزمایشگاه Neu نرمال تا ۷۰ درصد بود ازمن ۷۱/۸ولی بقیه چیرا طبیعیه این خیلی خطرناکه؟

    پاسخ
    • سلام
      خیر

      پاسخ
  • درود‌ببخشید در ازمایش خون مشکلی مثه کبد‌چرب و مثل ‌مشکلات‌قلبی عروقژ نشون داده‌میشود و باید برگه ازمایش رو به چه دکتری نشون بدیم

    پاسخ
    • سلام‌
      کبد چرب در مراحل اولیه با سونوگرافی تشخیص داده میشه و اگر مراحل بالاتر باشه و آنزیم کبد هم بالا بره با آزمایش مشخص میشه
      مشکلات قلبی عروقی خیر اما بالابودن چربی و قند خون بله مشخص میشه

      پاسخ
  • سلام برای اینکه نوع کم خونی مشخص بشه مثلا مینور یا ماژور چه آزمایشی باید بده ؟

    پاسخ
    • سلام
      ابتدا یک ازمایش cbc ,diff, ferritin, retic لازمه و سپس بر اساس تحلیل اون ازمایش تکمیلی لازمه

      پاسخ
      • با سلام و عرض ادب . يه سوال. براي دادن ازمايش خون تشخيص بيماري ايا هشيش را نشان ميدهد يا خير. يا فقط. اگر. مبتلا به بيماري خاصي باشم

        ممنونم 🌺

      • سلام
        خیر نشان نمیده

  • سلام
    خسته نباشید
    من هفته پیش ازمایش خون و ادرار دادم یه قسمت از ازمایشم که pct بوده جواب رو با قرمز نوشته ….
    عددش ۰/۲۸۶ درصد هستش که حالت عادیشم بین ۰/۱۰۸تا ۰/۲۸۲ هست … کنار pct هم کلمه ی H نوشته شده
    ۱۷ سالمه و مشکل معده دارم زیر نظر فوق تخصص گوارشم چند هفته احساس لرز و سرما دارم غذا نمی تونم بخورم و کاهش وزن دارم البته سابقه ی هلیکو باکتری هم داشتم که یکشنبه اندوسکوپی کردم و نمونه برداری کردن برای پاتولوژی به خاطر تشخیص برگشت هلیکو باکتری که جوابش نیومده هنوز
    دو روز پیشم به دلیل عفونت گوش و گلو دو تا سفازولین ۱ گرم تزریق کردم
    الان جواب ازمایشم نگران کننده است ؟

    پاسخ
    • سلام
      خیر عزیز مورد خاصی نیست

      پاسخ
  • سلام وقت بخیر
    میخواستم بدونم چه آزمایش‌هایی برای سنجش میزان متابولیسم بدن باید انجام بدیم؟

    پاسخ
    • سلام
      چه علایمی دارین؟
      ازمایش tsh

      پاسخ
  • سلام من یک ماه پیش رفتم پیش دکتر متخصص بخاطر افت فشار خونی که بعضی وقتا برام پیش میومد و دکتر برام آزمایش خون نوشت که همه چی نرمال بود به غیر از wbc که 3.5 بود. گفت چون افت فشار رو داری و گلبول سفیدت پایینه برام 60 قرص رووفولیک و 3 تا آمپول نوروبین نوشت. من تو یک ماه فقط نصف قرصا رو خوردم و 2 تا از آمپول ها رو زدم و واسه عمل بینی بعد از یک ماه دوباره آزمایش که دادم wbc شد 3.6 ینی یه دهم افزایش. به نظرتون چه چیزی باعث میشه هم فشارم بعضی وقتا بیاد پایین و هم گلبول سفیدم کم بشه. اینم بگم من سفکسیم 400 و سیتریزین خود سرانه مصرف میکنم و آدم به شدت استرسی هستم

    پاسخ
    • سلام
      دوباره ازمایش رو تکرار کنین و اگه باز لب مرزی بود
      به متخصص” داخلی یا فوق تخصص خون مراجعه کنید

      پاسخ
  • سلام وقت بخیر برای آزمایش cpk و ca19-9 و بقیه آزمایشات خون هر کدوم نمونه جدا میگیرن؟

    پاسخ
    • سلام
      با یکبار خون گیری انجام میشود

      پاسخ
  • سلام خانمی ۳۱ساله هستم قرص لووتیروکسین وکلسیم استفاده میکنم چندساله عمل تیروییدکردم مدام جلوچشام سیاهی میره دی ماه آزمایش cbcبهمراه فریتین انجام دادم مشکلی نبود.فرتین خونم ۱۹۸ بود.اردیبهشت آزمایش تیروییدوcbcمجدد دادم بازمشکلی نبود. پس چرا بیحالم وجلوچشمم سیاهی میره توپریود بدترمیشم وسردرد شدید میگیرم ؟ چندوقت یبار لازمه آزمایش کم خونی وآهن؟

    پاسخ
    • سلام عزیز
      اگر سیاهی رفتن چشم هنگام بلند شدن ناگهانی هست بخاطر پایین بودن فشار خونتون هست
      چکاپ کم خونی سالی یک بار اما تیرویید هر ۶ ماه

      پاسخ
  • سلام این ازمایشو تفسیر میکنین wbc:6.7
    rbc:4/7
    Hb:9/1
    Hct:32/1
    M.C.V:68/3
    M.C.H:19/4
    M.C.H.C:28/3
    PLATELETS:372
    RDW:16.1

    پاسخ
    • سلام
      کم خونی دارد و بررسی از نظر فقر آهن انجام و تالاسمی مینور انجام شود

      پاسخ
  • سلام.
    در ازمایش من گلبولهای سفید ، قرمز ، هموگلوبین و هماتوکریت در دامنه طبیعیه ولی ام سی وی بالا و ام سی اچ سی پایینه و دکتر قرص ویتامین ب 12 و فولیک اسید 5 نوشته ، آیا این دو تا قرص رو میشه همراه هم مصرف کرد یا جدا؟ با تشکر

    پاسخ
    • ًسلام
      Hemoglobin19
      Mch34
      Mchc39
      غلظت خونم خیلی زیاده؟

      پاسخ
      • سلام
        بله غلظت خون دارید

    • سلام
      باهم هم میشه

      پاسخ
  • Wbc=3.5 رنج نرمال ۴ تا ۱۱.۵ پلاکت و rbc و بقیه نرمال ایا دلیل پاین بودن wbc یتونه از نخوردن لبنیات باشه . من دو ساله به خاطر رفلاکس لب به لبنیات نزدم . ضمنا من حدود هشت روزه بینیم کیپ شده و ترشحات بینی دارم .یه کمی هم خسته ام. ایا میتونه کرونا باشه.

    پاسخ
    • سلام
      بله بنظر کرونا هست
      ازمایشتون رو از نظر wbc یک ماه دیگه تکرار کنین
      از نظر کرونا هم بررسی شین

      پاسخ
  • سلام خسته نباشید
    من آزمایش دادم
    Hb:13.4
    Hct:41.6
    Ferritin:27.9
    مشکلی نداره؟کمبود آهن دارم؟

    پاسخ
    • سلام
      خوبه ولی کمبود ذخایر آهن دارین قرص آهن هفته ای ۳ تا بخورین تا ۳ ماه

      پاسخ
  • من 53 سالمه و سیگاری هستم شش ماه پیش چون روی ران پای سمت چپم گز گز و سوزن سوزن میشد رفتم ازمایش خون دادم که HB17.3 HCT 47.9 MCH 34.5H MCHC36.1 H بودند که در واقع MCH وMCHC من highبودند که دکتر گفت غلظت خون بالا داری برو فصد خون بده که دادم و بعد از شش ماه اون حالت گزگز و سوزن سوزن شدن روی ران پای سمت چپم بسیار بهتر شده و ازمایش جدیدم HB15.0 HCT45.3 MCH31.4 MCHC 33.1 میباشد که هیچکدامشان high نمیباشد میخواستم بدانم به نظر شما حالا برای پیشگیری که در اینده دوباره غلظت خونم بالا نرود دوباره لازم است بروم یکبار دیگر فصد خون بدهم یا اینکه صبر کنم دوباره سه ماه دیگر بروم دوباره ازمایش بدهم و اگر هر موقع دوباره غلظت خون من از روی ازمایش نشان داد که بالا هست انموقع بروم البته انموقع به عنوان درمان نه به عنوان پیشگیری بروم فصد خون بدهم ؟

    پاسخ
    • سلام
      ۳ ماه دیگر تکرار کنین اگر بالا بود بعد فصد کنین

      پاسخ