بیماری صرع یک اختلال نورولوژیکی (سیستم عصبی مرکزی) است که در آن فعالیت سلول‌های عصبی در مغز مختل شده و منجر به تشنج میشود.
بیماری صرع اختلالی است كه خود را با تشنجات مكرر در يك دوره زمانی نشان میدهد. تشـنج بـه يـك حملـه ناگهـاني در فعاليـت الكتريكـي مغـز گفته میشود كـه میتواند باعـث كـاهش هوشـياری، حركـات مكـرر، انقباضات عضلانی و گاهی اختلالات حسی شود. از آنجا كه بیماری صرع یک بيماري شايع مغز و اعصاب است و در بسـياری از مـوارد با شناسايی به موقع قابل كنترل است، آشنايی با علائم بیماری صرع، انواع آن، روشهای مقابله، اقداماتی كه جهـت پيشگيری از تشنج می تواند برای افراد مبتلا یا نزدیکان افراد مبتلا مفید باشد.
بیماری صرع چیست؟
مغز شامل میلیون‌ها عصب است به نام نورون که به طور طبیعی یک سری امواج الکتریکی از خود ایجاد می‌نماید. این امواج باهم در تماس هستند. در حالت تشنج یک جرقه الکتریسیته مانند رعدوبرق که در آسمان ایجاد میشود ایجاد شده و موجب تغییرحالت و رفتار یا عدم هوشیاری فرد میشود. محل جرقه در مغزاست که علائم بیماری صرع و انواع مختلف صرع را مشخص میکند. صرع یک ناراحتی روحی و روانی نیست. بلکه یک اختلال عصبی است که هنوز دلیل آن مشخص نشده است.
صرع یک اختلال سیستم عصبی مرکزی (عصبی) است که در آن فعالیت مغز غیر طبیعی میشود و باعث تشنج یا دوره‌های رفتار غیر معمول، احساسات و گاهی اوقات از دست دادن آگاهی میشود. هر کسی میتواند مبتلا به صرع شود، صرع بر مردان و زنان همه نژادها، قومیت ها و سنین تأثیر می‌گذارد.
علائم بیماری صرع و تشنج ممکن است به طور گسترده‌ای متفاوت باشد. علائم بیماری صرع در برخی از افراد مبتلا، به مدت چند ثانیه در طول تشنج خیره شدن است، در حالی در سایر افراد علائم صرع ممکن است شدیدتر و با انقباضلات عضلانی و لرزش اندام ها باشد. داشتن یک تشنج تنها به معنای صرع نیست. حداقل دو تشنج غیرقابل تشخیص به طور کلی برای تشخیص صرع مورد نیاز است. درمان با داروها یا گاهی اوقات جراحی میتواند تشنج را برای اکثر افراد مبتلا به بیماری صرع کنترل کند. بعضی افراد برای کنترل تشنج‌ها نیاز به درمان مادام‌العمر دارند، اما در بعضی از افراد، تشنج‌ها در نهایت از بین می‌روند.
انواع تشنج
علامت اصلی صرع، تشنج است. دو نوع اصلی تشنج وجود دارد: تشنج‌های عمومی و تشنج متمرکز یا فوکال
تشنج‌های عمومی بر هر دو طرف مغز تأثیر می‌گذارند و كـاهش عمده در هوشياري ایجاد میشود. شش نوع تشنجات عمومی وجود دارد:
- تشنج‌های غیاب (Absence): اغلب در کودکان اتفاق می‌افتد. به آن صرع کوچک هم می‌گویند، صرع غياب اغلب تنها يكي دو ثانيه طول می‌کشد و معمولاً پنهاني است و توجه كسي را جلب نمی‌کند. نشانه‌های آن شامل خیره شدن، چشمک زدن، یا لبخند لب میتواند باشد. (دکتر محمود محمدی یکی از حاذق‌ترین پزشکان فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان هستند که در صورت نیاز می‌توانید با ورود به پروفایل دکتر محمود محمدی، نوبت بگیرید)
- تشنج‌های تونیک: كـل بـدن خشک‌شده و بدون حالـت لـرزش ايجـاد میشود. فـرد گاهي روي زمين می‌افتد كه اين مسئله باعث، بالا رفـتن احتمال خطر ناشي از آسیب‌دیدگی میشود اما سـرعت بازگشت به بهبودي عمومي بالاست.
- تشنج‌های اتو نیک: گاهي اوقات با عنوان حمله سـقوط نيز شناخته میشود. ناگهان قدرت ماهيچـه افـت كـرده و شخص به زمـين می‌افتد.
- تشنج‌های کلونیک: با حرکات ریتمیک و پرشی عضلات در ارتباط است. این تشنجات معمولاً بر گردن، صورت و دست‌ها اثر می‌گذارد.
- تشنج‌های میوکلونیک: به‌صورت تکان‌های كوتـاه و غيرمنتظره در يك اندام يا بيشتر (پرش اندام‌ها) و اغلـب مدت كوتاهي پس از بيدار شدن از خواب رخ میدهد. میتواند به‌تنهایی يا همراه با ديگر انـواع صـرع عمـومي باشد.
- تشنج‌های تونیک-کلونیک: گــاهي اوقات بیماری صرع بزرگ نامیده میشود. ماهیچه‌های فرد منقبض‌شده و گاهي بـه زمـین می‌افتد، سپس ماهیچه‌هایش پشت سر هم منبسط و منقبض‌شده كه اين باعث تكان خوردن و ايجاد حالت لرزش در فرد میشود. در شروع تشنج فرد ممكن است زبانش را گـاز بگيرد يا جيغ بكشد. گاهي تنفس كند شده و يـا شـخص دچار بی‌اختیاری ادرار میشود. بعد از تشنج فرد اغلـب احساس خستگي، گيجي يا سردرد میکند و شايد نياز به استراحت مطلق داشته باشد.
تشنج متمرکز یا فوکال تنها بخشی از مغز را تحت تأثیر قرار میدهد.در طول تشنجات کانونی، آشفتگي در فعالیت‌های مغز با درگيري يكي از قسمت‌های مغـز آغاز میشود. اين تشنجات گـاهي اوقـات تحـت عنـوان بیماری صرع موضعي شناخته می‌شوند. اتفاقاتي كه در طول ايـن نوع تشنج براي فرد ميافتد بسته به ايـن اسـت كـه كـدام قسمت از مغز تحت تأثير قرارگرفته باشد و به دو نوع تشنج‌های ساده موضعی و تشنج‌های پیچیده موضعی تقسیم میشود.
علائم بیماری صرع
از آنجا که صرع ناشی از فعالیت غیر طبیعی در مغز است، تشنج میتواند بر هر فرایند مختصات مغز شما تأثیر بگذارد. نشانه ها و علائم صرع و تشنج ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- سردرگمی موقت
- خیره شدن به یک نقطه
- حرکات غیر قابل کنترل حرکات دست و پا
- از دست دادن هوشیاری یا آگاهی
- علائم روانی مانند ترس، اضطراب
علائم بیماری صرع بسته به نوع و محل تشنج متفاوت است. با توجه به محل تشنج در مغز و وظیفه آن قسمت مغز، اثرات و علائم صرع متفاوت هست.
چه وقت به دکتر مراجعه کنم
اگر هر کدام از علائم صرع را در خود یا اطرافیان خود دیدید، حتماً برای بررسی نشانه ها و علائم صرع به پزشک متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید، شما می‌توانید پزشک متخصص مغز و اعصاب موجود در سامانه نوبت دهی دکتر دکتر را انتخاب کنید.
چه چیزی باعث تشنج صرعی میشود
برخی از افراد محرکهای مشخص و آنی را گزارش می‌دهند. سرماخوردگی یکی از معمول‌ترین محرک‌ها به شمار می‌آید. محرکهای معمول دیگر عبارت‌اند از:
- کم‌خوابی
- حساسیت به غذا
- فشار و استرس
- فلاش نور (مثل بازی‌های ویدیویی)
- مصرف مواد مخدر
- تشنگی شدید
تشخیص عوامل همیشه آسان نیست. یک حادثه واحد همیشه به این معنا نیست که آغازگر تشنج است. این حالت اغلب ترکیبی از عوامل است که باعث تشنج میشود.
علل تشنج و بیماری صرع
هر فردي ممكـن اسـت در هـر سني، نژادي و هر طبقه‌ی اجتماعي بـه صـرع مبـتلا شـود. در بیماری صرع حملات به‌طور مکرر روی میدهد و هیچ دلیل ثابت و مشخصی ندارد، در بیشتر موارد دلیل نامشخص است. بیماری صرع در برخی افراد به دلیل آسیب مغزی، سرطان مغز، ژنتیک و سوءمصرف دارو و الکل و دلایل دیگر ایجاد شود. در کودکان تب بالا امکان دارد باعث تشنج گردد.
چه درمان‌هایی موجود هستند؟
صـرع بـيش از 70% مبتلايان، با داروهاي ضد صرع كنترل میشود. ايـن داروها جلوي وقوع تشنج را می‌گیرد اما صرع را درمـان نمی‌کند. اين داروها انواع متعـددی دارنـد و داروي مورداستفاده در فرد بستگی به نوع تشنجی دارد كه فرد بـه آن مبتلاست. اگر داروها اثر نکنند یا اثرات منفی داشته باشند نمایش دیگری هم موجودند ازجمله: عمل جراحی، رژیم فتوژنیک یا تحریک عصب واگ.
چه اقداماتی می‌توان براي پيشگيری از تشنج انجام داد؟
وقوع تشنج در بعضي از افراد وابسـته بـه آغـازگر مشخصی همچون استرس- هیجان‌زدگی شـديد- کم‌خوابی يا بی‌حوصلگی است. یادداشت برداری از نحوه‌ی تشنجات، اتفاقات و حـالاتی كـه بـرای شـخص پـيش از تشنج به وقوع پيوسته، در تفهيم نحوه شروع تشنجات مفيد بوده حتی الامکان دوری گزيـدن از ايـن موقعیت‌ها در كاهش فراوانی حملات کمک کننده است.
افراد در خطر ابتلا
برخی عوامل ممکن است خطر ابتلا به صرع را افزایش دهند:
- سن. شروع بیماری صرع در کودکان و افراد مسن بیشتر است، اما این بیماری در هر سنی ممکن است رخ دهد.
- سابقه خانوادگی. اگر سابقه خانوادگی بیماری صرع دارید، ممکن است شما در معرض خطر ابتلا به اختلال تشنج هستید.
- جراحت سر. آسیب‌های سر و صورت مسئول برخی موارد بیماری صرع هستند.
- سکته مغزی و سایر بیماری‌های عروقی. سکته مغزی و سایر بیماری‌های خون (عروقی) میتواند منجر به آسیب مغزی شود که ممکن است باعث صرع شود. شما می‌توانید تعدادی از اقدامات را برای کاهش خطر ابتلا به این بیماری‌ها از جمله محدود کردن مصرف الکل و اجتناب از سیگار، خوردن یک رژیم غذایی سالم و ورزش منظم انجام دهید.
- کم خونی Dementia میتواند خطر ابتلا به صرع را در افراد مسن افزایش دهد.
- عفونت مغزی. عفونت‌هایی مانند مننژیت که موجب التهاب مغز یا نخاع میشود، خطر شما را برای ابتلا به بیماری صرع و وقوع علائم صرع افزایش میدهد.
- تشنج در دوران کودکی تب‌های شدید در دوران کودکی گاهی اوقات ممکن است با تشنج همراه باشد.
عوارض جانبی
داشتن تشنج در زمان‌های مشخص میتواند منجر به شرایطی شود که برای خود یا دیگران خطرناک است.
سقوط اگر در حین تشنج سقوط کنید، احتمال آسیب و شکستگی سر و استخوان‌های بدن وجود دارد.
غرق شدن اگر در هنگام شنا، شما دچار تشنج شوید یا علائم صرع در شما بروز دهد احتمال غرق‌شدگی وجود دارد.
تصادفات اتومبیل اگر در هنگام رانندگی دچار تشنج شوید احتمال تصادفات رانندگی بالا می‌رود.
عوارض بارداری تشنج در دوران بارداری خطری برای مادر و کودک ایجاد میکند و برخی از داروهای ضد صرع خطر بروز نقایص مادرزادی را افزایش می‌دهند. اگر مبتلا به صرع هستید و در نظر دارید که باردار شوید، با پزشک خود مشورت کنید. اکثر زنان مبتلا به صرع می‌توانند باردار شوند و نوزادان سالم داشته باشند.
مشکلات روحی و روانی افراد مبتلا به صرع بیشتر احتمال دارد که مشکلات روحی داشته باشند، به ویژه افسردگی، اضطراب و افکار و رفتارهای خودکشی. مشکلات ممکن است ناشی از مشکلات مربوط به وضعیت خود و همچنین عوارض جانبی دارو باشد.
منابع:
healthline
mayoclinic
با سلام. من چند وقت یک بار موقع راه رفتن ناگهان زیر تصویری که می بینم سیاه و تار می شود و راه رفتنم انگاه صحنه آهسته می شود(جدی می گویم.) یک بار موقع روشن کردن کولر همین حالت به من دست داد. سپس خودم را روی زمین دیدم و خاطره مبهمی در ذهنم است که انگار سه بار سرم را به زمین کوبیدم! خیلی برایم عجیب است. سپس فهمیدم که کل این اتفاق حدود ده ثانیه بوده. حتی نمی دانم که بیهوش شدم یا خودم دراز کشیدم. تو رو خدا بگویید این اتفاق نشانه چیست؟ تقریبا چیز بیشتری یادم نمی آید. شاید لرزشی بسیار کم و احساس گرما داشتم.
سلام
دوست گرامی بنظر حالتی که ذکر کردید همراه با بیهوشی یا نا آگاهی لحظه ای از محیط و زمان و مکان بوده
اگر تحت استرس خاصی نیستید باید جهت بررسی تشنج یا شبه تشنج به متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید
سلام من ۲۳ سال دارم ۷ سال پیش دچار تشنج شدم میخاستم بار دار شم به دکتر مراجعه کردم نوار مغز گرفت در نوار دیده شد که امواج تشنج هست اما من در این مدت ۷ سال دچار تشنج نشدم ممکن که این امواج بیماری صرع باشه؟ اگر که باردار شم خطرناکه؟من هیچ علائم تشنج در این ۷ سال نداشته ام.ممنون.
سلام
با توجه به این که ۷ سال علایم نداشتید باید نوارمغز مجدد انجام شود.ممکن است امواج برطرف و شما بهبود یافته باشید
سلام من ۱۷ سال دارم دوبار تشنج کردم بار اول هنگام خواب و دوم در بیداری معمولا دستام میلرزه و پلکم تندتند تکون میخوره ولی فک کنم مدتش زیاده چون بار دوم ک تشنج کردم تو راهرو بیمارستان ک بودم یه لحظه بیدار شدم ودیدم دستام بازم داره میلرزه و قرص لوبل ۵۰۰ گرمی روزی ۲ عدد میخورم هر ۱۲ ساعت ۱ بار و شبی ۱ عدد هم قرص کلسیم میخورم
من بیماری صرع دارم ؟
سلام
باید نوار مغز و mri بررسی شود
علایم اگر در یک سال ۲ بار تکرار شده میتواند به نفع صرع باشد
البته گاهی حمله اضطراب نیز چینی علایمی ایجاد میکند
سلام من جوانی ۲۴ساله هستم یبار که داشتم برای خودم سروم وصل میکردم یهو نمیدونم چم شد که انگار همه مغزم خالی شد احساس تنگی نفس شدید و احساس کردم که میخوام تشنج کنم واز اون موقع واقعا زندگی برام مشکل شده یهو همه بدنم قفل میشه سرگیجه شدید احساس میکنم رگ سرم داره میترکه ماهیچه های پام شروع میکنن به منقبظ شدن نمیدونم چ مشکلی برام پیش اومده و از اون موقع یه اضطراب تو همه وجودم شکل گرفته که اختیارش دست خودم نیست وقتی چشامو میبندم هزارتا صحنه میاد جلو چشام انگار دارم کابوس میبینم بعضی از حرفا و رفتارام کنترلش دست خودم نیس یه گیجی و سردر گمی شدید دارم . جون بچه هات تورو جون جوانیت کمکم کن جواب درستی بهم بده
سلام
دوست عزیز
شما احتمالا دچار حمله پانیک میشوید
توصیه میشود جهت بررسی و درمان به متخصص روانپزشک مراجعه کنید
یا از مشاوره تلفنی رایگان مجموعه دکتر دکتر جهت ارتباط با متخصص روانپزشک استفاده کنید
سلام من 20سالم هست وباتوجه به اطلاعاتی ک دارم فکر میکنم صرع دارم
من همیشه تشنج نمیکنم فقط وقتایی که خیلی خیلی از چیزی ناراحت بشم و غصه بخورم یهو نفس کشیدنم تند تند میشه انگاردارم خفه میشم شروع میکنم بلندبلند گریه کردن و جیغ کشیدن ولی هواسم کاملا جمعه میدونم دوروبرم چه خبره فقط روی کارام کنترل ندارم واون موقع رگای گردنم کامل میگره دستو پام مث خواب رفتگی مور مور میشه و حالت دستام مثل این ادمای فلج میشه یعنی هرطوری که هست همونطور خشکش میزنه خیلی دیر دیر این اتفاق میافته وقتی که بیش ازحد از چیزی ناراحت بشم ودلم بشکنه اللن میخاستم بپرسم این هم نوعی صرع هست؟؟
باید برم پیش دکتر ؟؟
سلام
دوست عزیز
علایمی که مطرح کردید بیشتر نشان دهنده تنش عصبی است تا تشنج
باسلام همسرم 33 ساله هستند در 20 سالگی اولینبار تشنج کردند و از زمانی که ازدواج کردیم چند بار این اتفاق تکرار شد در عرض 2سال و بخاطر سهل انگاری در مصرف دارو. تشنجهاشون همگی در خواب بصورت جیغ کشیدن و بعد تکان‌های شدید دست و پا و سر و حرف زدن.. و بعد گرفتگی کتف.. ام آرای دادند مغز سالم بود والان یکسال هست با مصرف مداوم قرص ساندوز 2 عدد در روز تشنج نداشتند
میخاستم بدونم آیا میشه قرصهاشون رو به یک عدد در روز کم کرد چون هزینش واقعا بالاست
و سوال مهمتر اینکه آیا اگر اقدام به بارداری کنیم ممکنه بچه هم به این بیماری مبتلا بشه باتشکر
سلام
دوست عزیز
خیر اصلا بدون مشورت متخصص مغز و اعصاب داروها کاهش نیابد زیرا سبب بروز دوباره تشنج میشود
از جهت ابتلا فرزند نگرانی خاصی جهت انتقال وجود ندارد اما باید حتما توسط متخصص زنان مشاوره پیش از بارداری انجام شود
سلام پسرم ده ساله است و پنج سال است که هنگام خواب تشنج میکند اوایل فقط چشمهایش باز میشد ویک وری میشد وکمی بدنش کج میشد بعد از دو سال حالت تشنج عوض شده دوست و پاهایش رادکان میدهد وچشمک میزند وبدنش کج میشود میخواستم ببینم امکان خوب شدن دارد یا نه ضمنا قرص تگرتول 600,میلی گرم در روز ولوبل 1500میلی گرم در روز استفاده می کند لطفاً راهنمایی کنید
سلام
دوست گرامی در مورد وضعیت فرزند شما پزشک ایشان که در جریان کامل بیماری و ازمایشات و نوار مغز ایشون هستند می توانند اظهار نظر کنند
ولی بسیاری از افراد با مصرف داروهای ضد تشنج ،علایم بیماریشان کنترل شده و مشکلی نخواهند داشت
سلام بنده ۲۸ سالم هست که به تشخیص دکترم صرع دارم وتشنجم درحد۵تا۱۰ثانیه هست وتشنجم به صورت خیره شدن به یه مکان ودرطول تشنج راه میروم وبعدازتشنج هیچی نمیدونم که چه اتفاقی افتاده ودست چپم هم مورمور شدیدمیکندوداروهم دپاکین کرونو ۵۰۰میلیگرم هست
سلام
سوال مد نظر شما واضح نیست
سلام وقت بخیر
بنده 22سال سنم هست که از 2 سالگی مشکل صرع داشتم‌اوایل به صورت شدید با لرزش بود ولی 5 سالی هست که بهبود پیدا کردم و فقط با خیره شدن یا حرف زدن چندثانیه ای تموم میشه دارو هم‌لوتیراستام روزی یک عدد و تگرتول روزی 2 عدد مصرف میکنم،با توجه به بهبود که داشتم امیدی به درمان کامل هست؟
با سلام
با ادامه درمان زیر نظر متخصص مغز و اعصاب بله
سلام خسته نباشید من دوسال رقصم ترک کردم تا حالا مشکل پیش نیامد ه .ممکن دوباره این بیماری سراغم بیاد مممنون
با سلام
نوع قرص خود را و همچنین بیماری را ذکر نکرده اید
دختری 15ساله دارم که درسا آگین دچارتشنج خفیف شد اما طی 2 سال دو باردچاربیحالی وقفل شدن دست ها شد ویک بار هم غش کرد لطفا راهنمایی کنید
سلام شكا بايد ببريدش متخصص مغز واعصاب ، نوار مغز بدهد و تخت درمان ضد تشنج قرار بگيرد
با سلام و احترام
امیر محمد حسینی هستم 42 ساله چند سال میشود که از این بیماری ( صرع ) مطلع شدم این بیماری بسیار در وجود من ضعیف می باشد در حدود 5 الی 10 دقیقه میباشد. لطف نموده راهنمایی لازم را به اینجانب اطلاع دهید.
با سلام
باید نوار مغز و سی تی اسکن زیر نظر متخصص مغز و اعصاب انجام شود. و داروهای مناسب تجویز گردد
سلام و خسته نباشید خدمت شما. من یه بابابزرگ ۶۰ ساله دارم که جدیدا تو گفتارش مشکل پیدا کرده و آروم آروم صحبت میکنه. بعضی وقتها بلند میشه اینور اونورو نگا میکنه بعد دوباره میشینه. بعضی اوقات هم یه جا خیره میشه و هیچ صحبتی نمیکنه. اما تشنج شدیدی نداشته که با لرزش دست و پا همراه باشه آیا ممکنه بیماری صرع داشته باشه؟؟؟؟لطفا جواب بدید. در ضمن قبلا یه بار سکته قلبی رو رد کرده بوده
با سلام
دوست گرامی نیاز به معاینه دقیق است و حتی ممکن است سی تی اسکن مغز نیاز باشد،به متخصص مغز و اعصاب مراجعه نمایید