بیماری عروق کرونری؛ علائم و درمان‌ها

بیماری عروق کرونری (CAD) شرایطی است که بر شریان‌های کرونری تأثیر می‌گذارد؛ یعنی رگ‌هایی که خون را به قلب می‌رسانند. در نتیجه، تجمع پلاک و انسداد شریان کرونری، این بخش از بدن مسدود و تنگ می‌شود. ناراحتی قفسه سینه (آنژین صدری) شایع‌ترین علامت چنین وضعیتی است. CAD یا همان بیماری مذکور می‌تواند منجر به حمله قلبی یا عوارض دیگری مانند آریتمی یا نارسایی قلبی شود. برای پیگیری چنین مشکلی باید به متخصص قلب و عروق در تهران و شهرهای دیگر مراجعه کنید.

بیماری عروق کرونری چیست؟

بیماری عروق کرونر (CAD) زمانی ایجاد می‌شود که عروق کرونر بیش از حد باریک شوند یا انسداد کلسترول در دیواره‌ها به‌وجود بیاید. شریان‌های کرونری رگ‌هایی خونی هستند که اکسیژن و خون را به قلب می‌رسانند.

زمانی که کلسترول روی دیواره سرخرگ‌ها جمع می‌شود و پلاک ایجاد می‌کند، این بیماری پدید می‌آید. این پلاک‌ها باعث تنگ‌شدن رگ‌ها می شوند و جریان خون را به قلب کاهش می‌دهند. ضمن اینکه می‌توانند باعث التهاب و سخت شدن دیواره‌های رگ خونی شوند.

گاهی اوقات، وجود لخته می‌تواند جریان خون را مسدود کند و باعث مشکلات جدی شود. عروق کرونر شبکه‌ای از رگ های خونی را در سطح قلب تشکیل می دهند که اکسیژن آن را تغذیه می‌کند. اگر این شریان ها باریک شوند، قلب به اندازه کافی خون غنی از اکسیژن دریافت نخواهد کرد؛ به خصوص در زمان انجام  فعالیت‌های بدنی.

علائم بیماری عروق کرونری (CAD) چیست؟

بیماری عروق کرونری می‌تواند منجر به آنژین شود. منظور چیست؟  این وضعیت نوعی درد قفسه سینه است. آنژین می‌تواند باعث ایجاد علائم زیر در قفسه سینه شود:

• فشار
• سنگینی
• سوزش
• درد

گاهی آنژین با علائم زیر هم همراه است:

• سو هاضمه
• سوزش سردل
• ضعف
• تعریق
• حالت تهوع
• گرفتگی
• سرگیجه
• ناراحتی

بیماری عروق کرونری منجر به تنگی نفس هم می‌شود. اگر قلب و سایر اندام‌ها اکسیژن کافی دریافت نکنند، هر حرکتی آزاردهنده و به همراه نفس‌زدن و تنگی نفس خواهد بود.

دلایل بیماری عروق کرونری چیست؟

این بیماری در زمانی رخ می‌دهد که رسوبات پلاک چربی در شریان‌هایی به وجود بیایند که خون را به قلب می رسانند.مشکلات زمینه‌ای مانند کلسترول بالا و دیابت یا  آسیب فیزیکی به شریان‌ها باعث ایجاد پلاک می‌شوند و بیماری عروق کرونری را به وجود می‌آورند.

رسوبات پلاک از کلسترول و سایر محصولات التهابی سلول‌ها تشکیل شده است. تجمع پلاک را آترواسکلروز (atherosclerosis) می‌نامند. رسوبات پلاک می‌توانند به مرور زمان شریان‌ها را تنگ کنند و جریان خون را محدود یا متوقف کنند.

اگر تکه‌هایی از پلاک تجزیه شود، پلاکت‌ها در آن ناحیه جمع می‌شوند و لخته‌ای خون تشکیل می‌دهند. لخته‌های خون می‌توانند شریان را مسدود کنند و جریان خون را کاهش بدهند یا مسدود کنند.

عوامل ابتلا بیماری عروق کرونر

عوامل زیر خطر ابتلا به CAD را در افراد افزایش می‌دهد:

• فشار خون بالا
• چاقی
• سیگارکشیدن
• کلسترول بد
• کلسترول خوب
• ابتلا به دیابت، که در آن بدن نمی‌تواند به طور موثر قند را از جریان خون حذف کند.

از میان این موارد حتما به کنترل هریک دقت کنید و به دنبال راه‌کارهای ترک سیگار باشید.

تشخیص بیماری عروق کرونری چطور پیش می‌رود؟

پزشکان با مرور پرونده پزشکی افراد، معاینه آنها و بررسی نشانه‌های موجود از روش‌های زیر هم برای رسیدن به تشخیص کمک می‌گیرند:

• الکتروکاردیوگرام (Electrocardiogram)؛ فعالیت الکتریکی و ریتم قلب را ثبت می‌کند.
• اکوکاردیوگرام (Echocardiogram)؛ اکوکاردیوگرام  این دستگاه یک اسکن فراصوت است که بر پمپاژ قلب نظارت می‌کند. در آن از امواج صوتی برای ارائه تصویر ویدئویی استفاده می‌شود.
• تست استرس؛ این تست می‌تواند شامل استفاده از تردمیل یا دارویی باشد که به قلب فشار وارد می‌کند تا نحوه عملکرد آن در زمان فعال‌بودن فرد را آزمایش کند.
• کاتتریزاسیون کرونر(catheterization)؛ یک متخصص رنگ را از طریق کاتتری که از طریق شریان (اغلب در پا یا بازو) عبور داده است، تزریق می کند. رنگ نقاط باریک یا انسداد را در عکس اشعه ایکس نشان می دهد.
• سی تی اسکن؛ این سی تی اسکن‌ به پزشک کمک می‌کند تا شریان‌ها را تجسم کند، کلسیم موجود در رسوبات چربی را تشخیص دهد و هرگونه ناهنجاری قلبی را مشخص کند.
• بطن‌شناسی هسته‌ای: در این روش از ردیاب‌ها یا مواد رادیواکتیو برای ایجاد تصویری از حفره‌های قلب استفاده می‌شود. پزشک ردیاب‌ها را به داخل ورید تزریق می‌کند. سپس ردیاب‌ها به گلبول‌های قرمز خون می‌چسبند و از قلب عبور می‌کنند. دوربین‌ها یا اسکنرهای ویژه حرکت ردیاب‌ها را ردیابی می‌کنند.
• آزمایش‌های خون: پزشکان می‌توانند این آزمایش‌ خون را برای اندازه‌گیری سطح کلسترول خون، به‌ویژه در افرادی انجام بدهند که در معرض خطر کلسترول بالا هستند.

درمان بیماری عروق کرونر (CAD) چگونه است؟

هیچ درمان قطعی برای بیماری عروق کرونری وجود ندارد. با‌این‌حال، راه‌هایی موجود است که فرد می‌تواند این بیماری را مدیریت کند. درمان شامل ایجاد تغییرات مثبت در شیوه زندگی، مانند ترک سیگار، بهره‌مند از رژیم غذایی سالم و ورزش منظم است. این‌ها مانع از مشکلاتی مانند سکته مغزی و قلبی می‌شود.

پزشکان داروهایی را  هم برای جلوگیری از پیشرفت CAD تجویز می‌کنند که در ادامه معرفی می‌شوند.

داروهای بیماری عروق کرونر

داروهایی که افراد می توانند برای کاهش خطر یا تاثیر CAD مصرف کنند عبارت‌اند از:

• بتا بلوکرها (Beta-blockers)؛ از این داروها برای کاهش فشار خون و ضربان قلب استفاده می‌شود. مصرف این دارو برای کسانی که دچار حمله قلبی شده بوده‌اند، کاربرد دارد.
• چسب‌ها، اسپری‌ها یا قرص‌های نیتروگلیسیرین؛ این‌ها رگ‌ها را شل می‌کنند و نیاز قلب به خون را کاهش می‌دهند. ضمن اینکه باعث تسکین درد قفسه سینه هم می‌شوند.
• مهارکننده‌های آنزیم مبدل آنژیوتانسین (ACE)؛ این مهارکننده‌ها فشار خون بالا را پایین می‌آورند و به کندکردن یا توقف پیشرفت CAD کمک می‌کنند.
• مسدود کننده های کانال کلسیم؛ این‌ها باعث گشادشدن عروق کرونر، بهبود جریان خون به قلب و کاهش فشار خون می‌شوند.
• استاتین‌ها (Statins)؛  اگرچه مصرف استاتین‌ها نمی تواند خطر کلی مرگ ناشی از CAD را کاهش دهد، اما از خطر حملات قلبی غیرکشنده کم می‌کنند. استاتین‌ها می‌توانند باعث تثبیت هر پلاک و جلوگیری از تجزیه و پارگی آن شوند.

بهتر است، افرادی که سابقه حمله قلبی، سکته مغزی، آنژین صدری، یا سایر حوادث قلبی عروقی را دارند، آسپرین مصرف کنند. آسپرین از تشکیل لخته‌های خون روی پلاک جلوگیری می‌کند.

عمل جراحی بیماری عروق کرونری

اگر عروق مسدودشده بسیار تنگ باشند، یا اگر فرد به داروها پاسخ ندهد، روش‌های جراحی می‌توانند مورد استفاده قرار بگیرند.

• گزینه اول جراحی بای پس عروق کرونر است. جراح از یک رگ خونی از قسمت دیگری از بدن برای ایجاد پیوندی استفاده می‌کند که شریان مسدود شده را دور می‌زند. برای مثال، پیوند ممکن است از ساق پا یا شریان دیواره داخلی قفسه سینه باشد.
• گزینه دیگر آنژیوپلاستی و استنت‌گذاری است. جراح یک کاتتر را به قسمت باریک شریان وارد می‌کند و یک بالون تخلیه شده را از طریق کاتتر به ناحیه آسیب دیده عبور می‌دهد. هنگامی که بالون را باد می‌کنند، رسوبات چربی را روی دیواره سرخرگ فشرده می‌کند.
• در موارد نادر، ممکن است نیاز به پیوند قلب وجود داشته باشد.

عوارض بیماری عروق کرونر (CAD) چیست؟

حمله قلبی زمانی رخ می‌دهد که عضله قلب خون یا اکسیژن کافی نداشته باشد، مانند زمانی که لخته خونی از پلاک در یکی از شریان‌های کرونری ایجاد می‌شود. تشکیل لخته خون را ترومبوز عروق کرونر (thrombosis) می‌نامند. این لخته اگر به اندازه کافی بزرگ باشد، به طور کامل جریان خون به قلب را در آن رگ متوقف می‌کند.

علائم حمله قلبی عبارت‌اند از:

• ناراحتی قفسه سینه
• درد خفیف یا کوبنده قفسه سینه
• سرفه‌کردن
• سرگیجه
• تنگی نفس
• رنگ پریدگی خاکستری در صورت
• ناراحتی عمومی
• وحشت
• تهوع و استفراغ
• بی‌قراری
• تعریق
• ابتلا به نارسایی احتقان قلب

نخستین علامت معمولا درد قفسه سینه است که به گردن، فک، گوش، بازوها و مچ دست و احتمالاً به تیغه‌های شانه، کمر یا شکم گسترش پیدا می‌کند. این علائم می‌توانند در زنان شایع‌تر باشند. بیماری بیماری ایسکمیک قلب و مشکلاتی نظیر بیماری سرخرگ عروق کرونری ناشی از انسداد عروق کرونری هستند. باید مراقب عوامل ایجاد سکته قلبی و مغزی و موارد موجود باشید.

پیشگیری از بیماری عروق کرونری چگونه است؟

کنترل سطح کلسترول خون می‌تواند به کاهش خطر ابتلا به CAD در فرد کمک کند. برای کنترل بهتر سطح کلسترول خون، فعالیت بدنی بیشتر، محدود‌کردن مصرف الکل، اجتناب از تنباکو و پیروی از رژیم غذایی بدون قند، نمک و چربی های اشباع را در نظر داشته باشید.

برای پیگیری وضعیت قلب و عروق هم باید به متخصصان خبره مراجعه کنید. یکی از بهترین روش‌ها برای دریافت نوبت هم استفاده از سیستم نوبت دهی اینترنتی سایت دکتردکتر است.

پرسشی بی‌پاسخ درباره بیماری عروق کرونری در ذهنتان باقی مانده است؟ با ما درمیان بگذارید تا به شما کمک کنیم.

منبع :

 medicalnewstoday