علت فشار خون بالا و نبض پایین؛ ارتباط این دو پدیده را درک کنید!

از نظر ما، بدن انسان پر از ناشناخته‌هایی است که سخت می‌توان از آن‌ها سر در آورد. مثلا علت فشار خون بالا و نبض پایین برای بسیاری ناشناخته و حتی عجیب است. اما اگر به شما بگوییم که این دو عارضه به‌هم مرتبط هستند و عوامل مختلفی هستند که باعث این دو اتفاق می‌شوند که اتفاقا کاملا دلایل واضحی دارند، احتمالا تعجب کنید. از ابتلا به بیماری خاص و روند درمان آن گرفته تا مصرف یک سری از داروهای خاص باعث بروز این دو مورد با هم می‌شوند.

احساس هم‌زمان نبض پایین و فشار خون بالا با هم ممکن است برای هر کسی اتفاق بیفتد. اگر این حالات را تجربه کرده‌اید، باید هرچه زودتر به دکتر قلب و عروق مراجعه کنید. اما قبل از آن ما در این مطلب از مجله دکتردکتر به بررسی علت این اتفاق، نشانه‌های آن و درمان‌های احتمالیش می‌پردازیم. از شما دعوت می‌کنیم تا به انتهای این مطلب با ما همراه باشید.

چه زمانی فشار خون بالا داریم؟

فشارخون نیرویی است که خون به شریان‌ها وارد می‌کند. شریان‌ها رگ‌های خونی هستند که خون را از قلب شما به بقیه بدن می‌برند. هنگامی که قلب شما می‌تپد، خون را از طریق شریان‌ها هل می‌دهد. همانطور که خون جریان می یابد، به دیواره شریان شما فشار وارد می‌شود که به آن فشارخون می‌گوییم.

فشارخون بالا زمانی اتفاق می‌افتد که خون شما با فشاری بالاتر از حد طبیعی در شریان‌های شما حرکت می‌کند. فشارخون بالا زمانی اتفاق می‌افتد که خون شما با فشاری بالاتر از حد طبیعی در شریان‌های شما حرکت می‌کند.

حال فشار خون و نبض دو مدل اندازه‌گیری هستند که برای نظارت بر سلامت قلب و سلامت کلی بدن از آن‌ها استفاده می‌شوند. در حالی‌که این دو روش شبیه به‌هم هستند، در عین‌حال  هرکدام می‌توانند اطلاعات بسیار متفاوتی در مورد آنچه در بدن اتفاق می‌افتد را نشان می‌دهند.

برای در نظر گرفتن این‌که چگونه نبض و فشار خون می‌توانند روی یکدیگر تأثیر بگذارند و با هم اتفاق بیفتند، نبض خود را به عنوان یک سیستم الکتریکی و فشار خون را به عنوان لوله‌کشی در نظر بگیرید. نبض بیشتر توسط تکانه‌های الکتریکی کنترل می‌شود. این تکانه‌ها در قلب حرکت می‌کنند و به بطن‌ها می‌گویند که در زمان همسان ضربان داشته باشند. ورزش، استرس، ترس و عوامل دیگر می‌توانند نبض را تسریع کنند و بی‌تحرکی می‌تواند سرعت آن را کاهش دهد.

این سیستم الکتریکی حرکت پمپاژ را تحریک می‌کند و سیستم لوله‌کشی قلب را به حرکت در می‌آورد. وقتی «لوله‌ها» یا رگ‌های خونی مسدود نباشند، خون به راحتی در آن‌ها جریان پیدا می‌کند.

اگر رگ‌های خونی شما باریک است یا دارای نوعی انسداد است، قلب برای پمپاژ خون باید یا بیشتر فشار بیاورد یا تندتر بزند؛ این امر منجر به فشار خون بالا می‌شود. وقتی فشار خون و نبض از تعادل خارج می‌شود، قلب را تحت فشار قرار می‌دهد.

همچنین این امکان وجود دارد که به علت فشار خون بالا و نبض پایین طیف وسیعی از علائم از جمله موارد زیر را تجربه کنید:

• گیجی
• مشکل در ورزش
• سرگیجه
• غش کردن یا تقریباً غش کردن
• خستگی
• تنگی نفس
• ضعف
• برخی از داروهای ضد بارداری و سایر داروها
• سن

در موارد بسیار شدید،  نبض ضعیف و فشار خون بالا می تواند منجر به ایست قلبی شود.

نبض نرمال چطور است؟

نبض که ضربان قلب نیز نامیده می‌شود، به تعداد دفعاتی که قلب در یک دقیقه می‌زند، اشاره دارد. نبض نرمال بین 60 تا 100 ضربه در دقیقه است.

بدن به‌طور خودکار ضربان قلب شما را کنترل می‌کند تا با هر کاری که انجام می‌دهید یا آنچه در اطراف شما اتفاق می‌افتد، مطابقت داشته باشد. برای همین ضربان قلب زمانی که فعال، هیجان‌زده یا ترسیده‌اید، تندتر می‌زند و در زمان‌های استراحت، آرام یا راحت، ضربان قلب شما کاهش پیدا می‌کند.

در این میان، فشار خون تخمینی از نیرویی است که خون به رگ‌های خونی وارد می‌کند. مقدار معمول برای فشار خون 120/80 است. پزشکان فشار خون را زمانی بالا فرض می‌کنند که سیستولیک (عدد بالا) بین 130 تا  139 و دیاستولیک (عدد پایین) از 80 تا 89 باشد. اگر فشار خون بالا با  نبض ضعیف دارید، به این معنی است که خون فشار بیشتری بر رگ های خونی شما وارد می کند، اما ضربان قلب کمتر از 60 بار در دقیقه است.

رابطه فشار خون بالا و نبض پایین

اگر فشار خون بالا با نبض پایین همراه باشد، به این معنی است که خون فشار بیشتری به رگ‌های خونی وارد می‌شود، اما ضربان قلب شما کمتر از 60 بار در دقیقه است.

در نظر داشته باشید که فشار خون بالا می‌تواند سیستم گردش خون را بیش از حد انتظار تحت فشار قرار دهد و خطر حمله قلبی و سکته را افزایش دهد. فشار خون بالا و نبض پایین یک اتفاق نادر است. می‌توان گفت که برخی از شرایط پزشکی و داروها می‌توانند باعث بروز فشار خون بالا و  نبض ضعیف شوند.

علت فشار خون بالا و نبض پایین چیست؟

عوامل متعددی می‌تواند بدلیل فشار خون بالا و نبض پایین باشد. ایجاد یک آسیب جدی، ابتلا به یک بیماری یا واکنش به مصرف یک دارو و آسیب جدی در پی آن است. مهم‌ترین این موارد را در ادامه برای شما مورد بحث و بررسی قرار می‌دهیم:

ضخیم‌شدن بافت قلب

فشار خون بالا می‌تواند به‌طور بالقوه و در دراز مدت منجر به کاهش نبض شود. فشار خون بالا می‌تواند باعث بازسازی بافت‌های قلب شود. به‌عنوان مثال، ممکن است بافت در تلاش برای ضربان بیشتر ضخیم‌تر شود. انتقال تکانه‌های الکتریکی برای این بافت ضخیم سخت‌تر است. در این حالت انتقال تکانه‌های الکتریکی بیشتر طول می‌کشد، در نتیجه، نبض کند می‌شود.

داروهای فشار خون

برخی از داروهای مورد استفاده برای فشار خون بالا، به ویژه مسدود کننده های بتا و مسدود کننده های کانال کلسیم نیز می توانند باعث کاهش نبض شوند. به منظور کاهش فشار خون، این داروها نبض را کاهش می دهند و بار کاری را که بر روی قلب گذاشته می شود کاهش می دهند.

صدمات تروماتیک یا خونریزی داخلی

آسیب مغزی تروماتیک یا خونریزی در اطراف مغز نیز می‌تواند ترکیبی از فشار خون بالا و نبض پایین را ایجاد کند. هم صدمات و هم خونریزی باعث افزایش فشار روی مغز شده که منجر به رفلکس کوشینگ می‌شود.

علائم رفلکس کوشینگ عبارتند از:

• ضربان قلب آهسته
• فشار خون بالا
• تنفس نامنظم یا بسیار آهسته

اگر اخیراً دچار هر نوع آسیبی به سر شده اید و متوجه این علائم شدید، فوراً با پزشک تماس بگیرید.

سندرم سینوس بیمار

افراد مبتلا به فشار خون بالا همچنین ممکن است دچار اختلالات ضربان قلب شوند که منجر به کاهش نبض می‌شود. به عنوان مثال، در سندرم سینوس بیمار ضربان قلب به درستی عمل نمی‌کند و منجر به کندی ضربان قلب می‌شود. این وضعیت می‌تواند با فشار‌خون بالا همراه باشد اما نسبتا نادر است.

نئوسینفرین

فنیل‌افرین یا نئوسینفرین دارویی است که در اسپری‌های بینی یافت می‌شود. هنگامی که دارو به مقدار کافی استفاده شود، می‌تواند فشار خون بالا را تحریک کند و باعث کاهش ضربان نبض شود.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر از داروهای فشار خون استفاده می کنید و کمی فشار خون بالا و نبض پایین دارید، این موضوع جای نگرانی ندارد. اما اگر هیچ دارویی مصرف نمی کنید، بهتر است با یک پزشک صحبت کنید تا بفهمید چه اتفاقی در حال رخ‌دادن است. این امر به‌ویژه در صورت داشتن علائم نبض پایین مانند سرگیجه یا تنگی نفس مهم است. محدوده معمولی 60 تا 100 ضربه در دقیقه هم میانگین اندازه‌گیری نبض و هم ضربان قلب بیشتر افراد برای پمپاژ خون کافی در بدنشان است. البته برخی افراد ممکن است نبض کمتری داشته باشند.

از این افراد می‌توان به ورزشکارانی که فرم بدنی بسیار خوبی دارند اشاره کرد زیرا آن‌ها در کنار ماهیچه‌های بدن، ماهیچ‌های قلب خود را نیز قوی‌تر کرده‌اند. در نتیجه، قلب به طور موثرتری پمپاژ می‌کند و به این‌معنی است که نیازی به ضربان بیشتر ندارد. ورزش همچنین می‌تواند به‌طور موقت فشار خون را افزایش دهد. بنابراین، اگر به‌طور منظم ورزش می‌کنید، ممکن است به طور طبیعی نبض پایین و فشار خون بالاتری را بلافاصله پس از تمرین تجربه کنید.

درمان فشار خون بالا و نبض پایین

درمان فشار خون بالا و نبض پایین کاملا به‌علت زمینه‌ای و علائم آن بستگی دارد. به این امر توجه داشته باشید که اگر هم که هیچ علامتی ایجاد نشود، نیازی به درمان نیست مگر این که پزشک تشخیص دهد.

مثلا در شرایطی که آسیب به سیستم الکتریکی قلب وارد شود و در نتیجه آن باعث کند شدن ضربان قلب شود، ممکن است پزشک استفاده از ضربان‌ساز را تجویز کند. ضربان‌ساز دستگاهی پزشکی است که زیر پوست قرار گرفته و باعث اصلاح ضربان قلب و  نبض ضعیف می‌شود.

اگر هم مشکلی همچون کم‌کاری تیروئید یا عدم تعادل املاح (الکترولیت‌ها) باعث کاهش ضربان قلب شود، درمان این بیماری‌ها باعث درمان فشار خون و نبض پایین می‌شود.

اگر هم که مشکل از مصرف دارویی خاص باشد، پزشک دستور قطع مصرف یا کاهش دُز آن را می‌دهد.

از وقوع فشار خون بالا و نبض ضعیف نترسید و آن را مدیریت کنید!

فشار خون بالا و نبض پایین زمانی اتفاق می‌افتد که شما داروی فشار خون بالا مصرف می‌کنید. اما این امر همچنین می تواند نشانه یک آسیب جدی یا فشار خون بالای درمان نشده باشد. پزشک می‌تواند به شما کمک کند تا با توجه به سابقه پزشکی و علائمی که دارید، به نگرانی خود در این مورد بپردازید و درمان شوید. برای مشاوره با پزشک هم می‌توانید از سیستم نوبت دهی اینترنتی پلتفرم دکتردکتر استفاده کنید.

در انتها به ما بگویید که آیا تا به حال این اتفاق برای شما افتاده است؟ برای درمان چه کرده‌اید؟ تجربه خود را با ما و دیگر خوانندگان مجله دکتردکتر به اشتراک بگذارید.

منبع:

healthline