اختلال شخصیت وابسته یک وضعیت روانی است که با نیاز شدید به حمایت و توجه دیگران مشخص میشود. افراد مبتلا به این اختلال معمولاً دارای احساس ناامنی و وابستگی به دیگران هستند و به شدت از تنهایی و ترک شدن می‌ترسند. این اختلال می‌تواند زندگی شخصی و اجتماعی فرد را تحت تاثیر قرار دهد و منجر به مشکلات در روابط و انجام فعالیت‌های روزمره شود. تشخیص اختلال شخصیت وابسته معمولاً توسط روانشناس یا روانپزشک انجام میشود که با توجه به معاینه بالینی و پرسشنامه‌های مربوطه می‌تواند آن را شناسایی کند. علت شخصیت وابسته می‌تواند به عوامل ژنتیکی، تجربیات کودکی و محیط اجتماعی فرد بازگردد.
علائم این اختلال شامل ناتوانی در تصمیمگیری بدون مشاوره دیگران، ترس از جدایی، انکار مشکلات در روابط و تمایل به واگذاری مسئولیت‌ها به دیگران است. درمان اختلال شخصیت وابسته معمولاً شامل رواندرمانی است که به فرد کمک می‌کند تا به خودکفایی دست یابد و اعتماد به نفس خود را تقویت کند. داروها نیز ممکن است در درمان علائم اضطراب یا افسردگی مرتبط با این اختلال تجویز شوند. برای پیدا کردن بهترین متخصص ها و دکتر روانپزشک در این حوزه به سایت دکتر دکتر مراجعه کنید.
اختلال شخصیت وابسته چیست؟
سایت cleveland clinic درباره اختلال شخصیت وابسته می‌گوید:
اختلال شخصیت وابسته (DPD) یک وضعیت سلامت روان است که شامل نیاز بیش از حد دیگران به مراقبت از آن است. فرد مبتلا به DPD برای نیازهای عاطفی یا فیزیکی خود به افراد نزدیک خود متکی است. دیگران ممکن است آنها را نیازمند توصیف کنند.
قبل از آن که با علائم و ویژگی‌های اختلال شخصیت وابسته یا (DPD (Dependent personality disorder آشنا شوید، بهتر است در ابتدا بدانید که شخصیت وابسته در روانشناسی چه نوع اختلالی است و چگونه شکل می‌گیرد؟ در یک نگاه کلی، شخصیت وابسته اختلالی است که در نتیجه آن فرد رفتارهای تکرارشونده، خشک و غیرقابل انعطاف از خود بروز می‌دهد. انجام این رفتارها باعث اختلالات روانی میشود روند زندگی فرد تغییر کرده و در اجتماع به فردی متفاوت تبدیل شود.
در این نوع اختلال فرد از نظر عاطفی و احساسی به شخص دیگری وابسته میشود و به صورت منفعلانه عمل می‌کند. در واقع این افراد بسیار تلاش می‌کنند اطرافیان را خوشحال و خشنود نگه دارند و تا حد زیادی به آنها وابسته می‌شوند.
علت اصلی این اختلال نیز به طور دقیق مشخص نیست اما برخی از محققان عوامل بیولوژیکی و ژنتیکی، تجربیات زندگی اولیه فرد و الگوهای رفتاری و فکری او را در ایجاد این اختلال سهیم می‌دانند.
برای تشخیص این اختلال باید به روانپزشک یا روانشناس مراجعه کنید. توصیه می‌کنیم که برای آشنایی با وظایف متخصص روانپزشکی، مطلب تخصص روانپزشکی چیست را مطالعه کنید تا با وظایف پزشکان این حوزه آشنا شوید. این آگاهی به شما کمک می‌کند تا بهتر در مسیر درمان، قدم بردارید.
علائم اختلال شخصیت وابسته چیست؟
در زیر جدولی از علائم اختلال شخصیت وابسته ارائه شده است:
| شماره | علائم |
| 1 | نیاز شدید به دیگران برای تصمیمگیری و انجام فعالیت‌ها |
| 2 | احساس ناامنی و ترس از جدایی از افراد نزدیک |
| 3 | مشکل در بیان نظرات یا خواسته‌ها به دلیل ترس از نارضایتی |
| 4 | احساس بیارزشی و ناتوانی در اداره مسئله‌ها به تنهایی |
| 5 | تمایل به تحمل رفتارهای غیرمحترمانه یا سوءاستفاده به خاطر ترس از ترک شدن |
| 6 | احساس افسردگی یا اضطراب در مواقع تنهایی |
| 7 | نیاز به تایید و تأیید مکرر از دیگران |
این جدول به بررسی علائم رایج این اختلال می‌پردازد که می‌تواند به شناسایی و تشخیص کمک کند.
همانطور که می‌دانید هر بیماری یا اختلالی با نشانه‌ها و علائم خاصی بروز پیدا می‌کند. در واقع این علائم هستند که به ما نشان می‌دهند که چه نوع اختلالی در حال ظهور است. اختلال شخصیت وابسته نیز ویژگی‌های خاص خود را داشته و با علائم مخصوص به خود نمایان میشود. از مهم‌ترین علائم این اختلال می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
سلطه پذیری
یکی از علائم آشکار شخصیت وابسته، سلطه پذیری است. افرادی که این نوع اختلال شخصیتی را دارند، به شدت فرمانبردار بوده و بسیار به دیگران وابسته هستند. به همین دلیل است که خود را نادیده گرفته و تنها به خواسته دیگران توجه می‌کنند.
عدم ابراز مخالفت
گاهی اوقات ممکن است فرد بیمار در رابطه با موضوعی با دیگران اختلاف نظر داشته باشد. اما چون شخصیتی وابسته و سلطه پذیر دارد، توانایی ابراز مخالفت خود در رابطه با آن موضوع را نداشته باشد.
تامین نیاز دیگران
فردی که شخصیت وابسته دارد، همیشه تامین نیاز حامی خود را در اولویت کارهای خود قرار داده و کارها و نیاز خود را نادیده می‌گیرد.
حساس بودن نسبت به انتقاد
از دیگر علائم اختلال شخصیت وابسته، حساسیت شدید فرد نسبت به انتقاد است. به عبارت دیگر این افراد در مواجهه با انتقاد به شدت آشفته می‌شوند و تحمل بسیار پایینی نسبت به این موضوع دارند.
عدم مسئولیت‌پذیری
یکی دیگر از ویژگی‌های اختلال شخصیت وابسته، عدم مسئولیت پذیری است. در واقع این افراد با تراشیدن بهانه‌های مختلف، مسئولیت کارهای خود را به دیگران سپرده و از آنها می‌خواهند که کارهایشان را انجام دهند.
تاییدپذیری دیگران
یکی از مواردی که در زندگی افراد با شخصیت وابسته جایگاه ویژه‌ای دارد، تایید پذیری و دریافت تایید دیگران است. به این صورت که آنها در ساده‌ترین فعالیت‌ها مانند غذا خوردن، خرید یک تیشرت معمولی و بسیاری از کارهای دیگر، به دنبال تایید و پذیرش از سوی افراد دیگر هستند.
نداشتن اعتماد به نفس
یکی دیگر از نشانه‌های اختلال شخصیت وابسته، عدم اعتماد به نفس است. در واقع افرادی که از این اختلال رنج می‌برند، نسبت به توانایی‌های خود بی اعتماد بوده و تصور می‌کنند بدون کمک دیگران قادر به تصمیم گیری نیستند.
ناتوانی در تصمیمگیری
مشخص‌ترین نشانه اختلال شخصیت وابسته، ناتوانی در تصمیم گیری و داشتن تردید در انتخاب است. فردی که با این نوع اختلال شخصیتی مبتلا است، حتی در انتخاب فعالیت‌های روزمره خود نیز احساس ناتوانی می‌کند و بدون راهنمایی و یا کمک دیگران قادر به انجام دادن آنها نیست.
ترس شدید از ترک‌شدن
بدون شک همه ما در درون از ترک و رها شدن به وسیله کسانی که دوستشان داریم، می‌ترسیم. اما فردی که علائم اختلال شخصیت وابسته را دارد، با ترس شدید و افراطی درباره رها شدن از سوی دیگران رو به رو میشود.
او همیشه نسبت به ترک شدن به وسیله اطرافیان نگران است و در صورت بروز آن احساس درماندگی شدیدی می‌کند. چنین افرادی پس از اتمام یک رابطه، به سرعت وارد یک رابطه جدید شده و از این طریق احساس نیاز و احتیاج خود به دیگران را برطرف می‌کنند.
شخصیت وابسته در زنان و مردان
خوب است بدانید که اختلال شخصیت وابسته هم در زنان و هم در مردان دیده میشود اما برخلاف تصوری که وجود دارد، زنان زیادی به اختلال شخصیت وابسته مبتلا می‌شوند. در واقع این اختلال در میان زنان بد سرپرست با بی سرپرست بیشتر دیده میشود.
این شرایط بیشتر به دلیل عدم استقلال زنان در خانواده رخ می‌دهد که فرد تحت وحشت، انزوا و وابستگی اقتصادی و یا نگرانی‌های دیگر قرار داشته باشد.
شیوع اختلال شخصیتی وابسته ۵ درصد از مجموع موارد اختلالات شخصیتی را شامل میشود. همچنین در بین زنان، آخرین فرزند خانواده و افرادی که در کودکی بیماری مزمن جسمی داشته‌اند، شیوع بیشتری دارد.
علت اختلال شخصیت وابسته چیست؟
با توجه به داده‌هایی که توسط محققان به دست آمده، نمی‌توان علت مشخصی را برای اختلال شخصیت وابسته در نظر گرفت. فقط می‌توان ترکیبی از چند عامل مانند ژنتیک، شرایط محیطی و فرآیند رشد را نام برد که میتوانند در کنار یکدیگر، به ایجاد این اختلال کمک کنند.
با این حال محققان اعتقاد دارند افرادی که تجربه زندگی خاصی را در گذشته داشته‌اند، ممکن است به این اختلال مبتلا شوند. از این تجربیات خاص می‌توان موارد زیر را نام برد:
سابقه خانوادگی و ژنتیک
در صورتی که یکی از اعضای خانواده به این اختلال مبتلا باشد، احتمال ابتلا سایر افراد به اختلال شخصیت وابسته نیز افزایش پیدا می‌کند.
روابط توهین‌آمیز
افرادی که در گذشته روابط توهین آمیز بیشتری را تجربه کرده‌اند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به DPD قرار دارند.
تروما یا اتفاقات ناگوار دوران کودکی
گاهی اوقات کودکانی که یک ترومای کودکی مانند تجربه کودک آزاری (آزارهای کلامی، فیزیکی و یا جنسی) را داشته‌اند یا توسط والدینشان رها شده‌اند، همچنین کودکانی که دارای بیماری‌های مهلک بوده و کسانی که تروماهای ناگوار (مانند مرگ پدر و مادر) را در کودکی تجربه کرده‌اند، بیشتر احتمال دارد که به اختلال شخصیت وابسته مبتلا شوند.
تربیت خانوادگی
گاهی اوقات ممکن است کودکانی که در خانواده‌های مقتدر و با شیوه‌های سختگیرانه رشد می‌کنند، با ناتوانی در تخطی از دستورات، به اختلال DPD یا شخصیت وابسته مبتلا شوند. البته مودب بودن به تنهایی را نمی‌توان معادل این اختلال دانست.
عوارض شخصیت وابسته
اختلال شخصیت وابسته عوارض زیادی را برای فرد بیمار به وجود می‌آورد. که از این میان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ابتلا به بیماری‌هایی مانند افسردگی، اختلال اضطراب و انواع فوبیا
- اعتیاد پیدا کردن به مصرف مواد اعتیاد آور مانند الکل
- در ابراز مخالفت خود با دیگران به دلیل ترس از قطع حمایت و مقبولیت آنان دچار مشکل می‌شوند
- مورد سواستفاده جنسی، مالی و جسمی قرار می‌گیرند
- در طلب محبت و حمایت دیگران افراط می‌کنند
- اشتغال ذهنی غیر واقع گرایانه با ترس از رها شدن به حال خود دارند
- توانایی تصمیم گیری در زندگی شخصی خود را نیز از دست می‌دهند
تشخیص اختلال شخصیت وابسته
برای تشخیص اختلال شخصیت وابسته باید یک سری تست و معاینات مختلف انجام شود. معمولا این معاینات توسط دکتر روانشناس و یا مشاوران انجام میشود. (برای آشنایی با این تخصص مقاله دکتر روانشناس کیست را در مجله دکتردکتر بخوانید تا با فرایند تشخیص و درمان بیشتر آشنا شوید.) در واقع این افراد پس از بررسی سابقه سلامت روان فرد، در مورد احتمال وجود اختلال‌های پیش زمینه یا مصرف مواد و دارو، در خصوص ابتلای فرد به اختلال شخصیت وابسته اظهار نظر می‌کنند. این افراد متخصص با انجام چنین معایناتی به دنبال چند مورد از معیارهای تشخیصی DSM-5 هستند؛ که شامل موارد زیر است:
- نداشتن قدرت اظهار نظر به خاطر ترس از دست دادن تایید یا حمایت اطرافیان
- داشتن حس درماندگی و اضطراب در زمان تنهایی
- سعی در برقراری یک رابطه جدید بلافاصله بعد از رابطه قبلی، برای تایید شدن یا تامین حمایت
- ناتوانی در شروع یا تکمیل پروژه به خاطر نداشتن قدرت تصمیم گیری و اعتماد به نفس
- داشتن حس ترس غیرواقعی و زیاد از رها شدن در مراجع
- ناکامی در مدیریت و انجام مسئولیت‌های زندگی شخصی بدون نظر اطرافیان یا کمک گرفتن از آنها
- مایل بودن به دریافت حمایت از دیگران و انجام کارهایی که فرد دوست ندارد
شخصی که یک یا چند مورد از این معیارها را داشته باشد، به احتمال زیاد به اختلال شخصیت وابسته مبتلا شده است.
انواع شخصیت وابسته
اختلال شخصیت وابسته می‌تواند انواع مختلفی داشته باشد، که در ادامه تعدادی از آنها را معرفی می‌کنیم:
شخصیت وابسته ایثارگر
در این نوع اختلال فرد به دیگران بیشتر از خود اهمیت می‌دهد و حتی ممکن است به خاطر آنها ارزش‌های خود را زیر پا بگذارد و به ارزش‌های طرف مقابل توجه کند. در این نوع از شخصیت وابسته تنها رضايت ديگران برای فرد وابسته اهمیت دارد و گاهی حتی به خاطر جلب رضایت دیگران موجب آزار خودش نیز میشود اما نمی‌تواند از این تایید طلبی دست بردارد.
شخصیت وابسته نابالغ
در این نوع شخصیت افراد دیدگاهی کودکانه داشته و با افراد کم سن و سال بیشتر معاشرت می‌کنند. این افراد از مسئولیت‌ها گریزان هستند و از آنها شانه خالى مى‌‌کنند.
شخصیت وابسته مطیع
این افراد از طرد و رها شدن از سوی دیگران وحشت دارند. به همین دلیل اغلب با دیگران صمیمی نمی‌شوند. فرد دارای شخصیت وابسته مطیع در رابطه با دیگران بسیار متواضع بوده و شدیدا فداکار و از خود گذشته هستند.
شخصیت وابسته عاطفی
برخی از افراد به شدت به دیگران وابسته می‌شوند و به محبت آنها نیاز دارند. به همین دلیل اگر در رابطه عاطفی خود با شکست مواجه شوند، سریع وارد رابطه جدیدی شده تا نیاز عاطفی خود را جبران کنند.
درمان اختلال شخصیت وابسته
در حالت کلی اگر اختلالات شخصیتی از جمله اختلال شخصیت وابسته به کمک یک فرد متخصص تشخیص داده شده و پیگیر آن شوند، تا حدود زیادی قابل بهبودی و کنترل هستند. اما متاسفانه افراد زیادی نسبت به علائم اختلال شخصیت وابسته بی‌توجه بوده و برای درمان آن هیچ کاری انجام نمی‌دهند.
پروتکل درمان شخصیت وابسته در واقع به کمک یک روان درمانگر ماهر و باتجربه انجام میشود که با پرداختن به ریشه مشکلات و علائم آن، به سمت کنترل و بهبودی فرد حرکت می‌کند. یکی از مهم‌ترین درمان‌‌ها برای کاهش علائم شخصیت وابسته، روان درمانی است.
در روان درمانی پزشک به ریشه‌های اختلال و چگونگی شکل‌گیری آن می‌پردازد و سپس مراجع را با مشکل بیمار آشنا کرده و سپس با تجزیه و تحلیل شرایط و موقعیت، در نهایت بهبودی فرد را امکان پذیر می‌کند.
گاهی اوقات پزشک درمانگر برای کاهش شدت علائم اختلال شخصیت وابسته مخصوصا استرس و افسردگی، تشخیص می‌دهد که دارو درمانی نیز موثر و مورد نیاز است. فقط این نکته را فراموش نکنید که تجویز دارو فقط و فقط به دستور روانپزشک متخصص انجام میشود و استفاده خودسرانه از داروهای روانشناختی ممنوع است.
همچنین برای نتیجه بخشی درمان اختلال شخصیت وابسته لازم است که فرد همه جلسات درمان را به صورت منظم و بدون وقفه شرکت کند. روان درمانی از درمانهای طولانی مدت محسوب میشود و برای اثربخشی بیشتر لازم است که صبور باشید و از عجله کردن خودداری کنید.
چه زمانی و به چه دکتری باید مراجعه کنیم؟
اولین راهکار برای درمان فرد درگیر با اختلال شخصیتی وابسته، استفاده از شیوه‌های رفتاری است. یعنی هر نوع رفتاری که حس اعتماد به نفس و قدرت تصمیم گیری را به فرد بازگرداند، می‌تواند مفید باشد. اما پس از مشاهده علائم وابستگی شدید، باید به روانشناس مراجعه کرد. روانشناسان به شخص درگیر با DPD کمک می‌کنند تا درک بهتری از وضعیت خود داشته باشد.
همچنین روش‌هایی را برای بهبود عزت نفس و ایجاد ارتباط سالم با دیگران به او یاد می‌دهند. راهکار بعدی درمانگران، استفاده از روش‌های شناختی – رفتاری یا به اصطلاح CBT است؛ که موجب افزایش اعتماد به نفس مراجعه کننده میشود. اما نباید فراموش کرد که حتی این شیوه‌های روان درمانی نیز باید به صورت کوتاه مدت استفاده شود. چون تکرار دوره‌های روان درمانی باعث وابستگی فرد بیمار به درمانگر میشود.
ازدواج با افراد با شخصیت وابسته
در صورتی که فردی با شخصیت وابسته ازدواج کند، حتما در زندگی زناشویی خود با همسرش دچار مشکل خواهد شد. زیرا:
- فرد دارای شخصیت وابسته به گونه‌ای است که اغلب هر نوع رفتار بد از سوی دیگران را می‌پذیرد.
- در صورتی که همسرش شخصی سلطه جو باشد، شخص مبتلا به بیماری حتی ممکن است توسط او مورد آزارهای جسمی نیز قرار بگیرد.
- اگر پدر و مادر فرد مبتلا سلطه‌گر باشند، همسر فرد مبتلا نیز ممکن است از این موضوع سو استفاده کرده و رفتار بدتری را با فرد بیمار انجام دهد.
- در صورتی که همسر فرد بیمار شخص سلطه جویی نباشد، باز هم به دلیل وابسته بودن بیش از حد این فرد، زندگی آنها با مشکلات زیادی رو به رو خواهد شد.
شاید در ابتدا با خود بگویید زندگی با یک فرد وابسته بسیار جذاب و شیرین است و بدون توجه به ویژگی‌های دیگر فرد با او وارد رابطه شوید. اما باید بدانید که این رابطه شما را متحمل آسیب‌های زیادی می‌کند و در آخر برای شما اذیت کننده خواهد بود.
در واقع فرد وابسته قدرت احساسی این موضوع را ندارد که به شما اجازه دهد مکان و زمان مخصوص خود را داشته باشید. این موضوع باعث ناراحتی شما شده و باعث میشود در عذاب به سر ببرید. همچنین قرار دادن حد و مرز در رابطه باعث میشود که فرد بیمار بیشتر به شما نیازمند شود.
این چرخه منفی بسیار آزاردهنده خواهد شد. به عبارتی فرد بیمار مهارت و احساسی نسبت به خودش برای اینکه همسر خوبی در رابطه باشد، در خود نمی‌بیند.
راه های پیشگیری از اختلال شخصیت وابسته
تا این قسمت از مطلب به طور کامل با علائم و علل ابتلا به شخصیت اختلال وابسته آشنا شده‌اید و می‌دانید که این افراد چه ویژگی‌هایی دارند. اما شاید برایتان سوال پیش آمده باشد که آیا می‌توان از ابتلا به این اختلال پیشگیری کرد؟ پاسخ پزشکان در رابطه با این سوال منفی است.
زیرا همانطور که اشاره شد، زمینه‌های ایجاد این بیماری تا حدودی غیرقابل کنترل بوده و ژنتیک نیز در بروز آن موثر است. با این حال داشتن روابط سالم در خانواده تا حدود زیادی از بروز این اختلال در افراد جلوگیری می‌کند. در واقع کودکانی که با والدین یا معلم خود رابطه صمیمی و نزدیکی دارند، کمتر به این اختلال مبتلا می‌شوند.
برای جلوگیری از ابتلا به این اختلال می‌توان با مشاهده اولین نشانه‌های بیماری، با یک پزشک مشورت کنید تا درمان در مراحل اولیه بیماری انجام شده و از پیشرفت آن جلوگیری به عمل آید. همچنین کودکان یا افرادی که در خانواده و نزدیکان آنها، سابقه این اختلال وجود دارند، گاها باید تحت مراقبت و معاینه کارشناسان سلامت روان قرار بگیرند تا در صورت وجود علائم مشابه، فرآیند درمان آنها زودتر آغاز شود.
نحوه برخورد با افراد دارای شخصیت وابسته
همانطور که می‌دانید رابطه با یک فرد وابسته با چالش‌های زیادی همراه است که در اولین قدم شما باید نحوه برخورد با این افراد را یاد بگیرید تا با مشکلات کمتری مواجه شوید. پس در رابطه با این افراد بهتر است نکات زیر را رعایت کنید:
- شما باید در رابطه با افرادی با اختلال شخصیت وابسته، محتاط عمل کنید
- سعی کنید او را تشویق کنید تا او از موفقیت‌های حتی کوچک خود نیز لذت ببرد
- فرد را به یادگیری بیشتر مهارت‌ها تشویق کنید
- حس اعتماد به نفس را در او افزایش دهید
داشتن روابط سالم و ناسالم در اختلال شخصیت وابسته
فرد مبتلا به DPD یا اختلال شخصیت وابسته، نیازمند برقراری رابطه با دیگران است. در واقع این فرد در اکثر انتخاب‌های خود دچار شک و تردید شده و نمی‌تواند به درستی تصمیم گیری کند. اما تمامی این روابط سالم نیستند و باید در انتخاب دوستان خود کمی دقت کند.
چون فرد درگیر با اختلال شخصیت وابسته، حتی در ساده‌ترین تصمیمات زندگی روزمره خود دچار شک و تردید میشود. به همین دلیل همواره سعی دارد تا دیگران را راضی نگه داشته و کاری را انجام دهد که مطابق میلش نیست. این شیوه رفتاری فرد را در معرض برقرای یک رابطه ناسالم قرار می‌دهد. زیرا ممکن است افرادی از این رفتار او سو استفاده کنند. اما با آگاهی یافتن از این خطرات و نشانه‌های آن، فرد می تواند خود را از آسیب‌های مربوط به روابط ناسالم دور نگه دارد.
یکی از نشانه‌های روابط ناسالم، تهدید شدن توسط دوست و یا همسر است. مثلا او از شخصیت وابسته فرد بیمار خبر داشته و تهدید می‌کند که اگر فلان کار را انجام ندهد، حمایت مالی یا عاطفی خود را از فرد بیمار قطع می‌کند.
یا اینکه از ابزار تحقیر برای تسلط بیشتر بر او استفاده می‌کند. حتی گاهی اوقات دیده شده شریک جنسی فرد اصرار به رابطه‌ای جنسی به شیوه مخالف با نظر او را داشته باشد. که اگر این کار را انجام ندهد شاید ادامه رابطه آنها در حالتی مبهم قرار بگیرد.
پس از مشاهده هرکدام از این نشانه‌های رابطه ناسالم، فرد باید بلافاصله به مشاوره یا روانشناس مراجعه کند. چون ادامه چنین رابطه‌ای به تشدید علائم اختلال شخصیتی وابسته منجر خواهد شد.
ویژگی‌های رابطه سالم
اما تمامی روابط فرد مبتلا به DPD را نمی‌توان ناسالم دانست. مثلا اگر قبل از تصمیم گیری در خصوص مسائل زندگی مشترک با همسر خود مشورت کنید، به معنای وابستگی شخصیتی شما نیست. حتی این شیوه رفتاری از نشانه‌های یک رابطه سالم محسوب میشود.
اما موضوع زمانی از حالت نرمال خارج خواهد شد که وابستگی شما به این مشورت بیشتر از اندازه باشد. اما داشتن یک رابطه سالم برای فرد مبتلا به اختلالات شخصیتی وابسته بسیار ضروری است. چون رابطه سالم به بهبود و کنترل علائم DPD کمک می‌کند. شما نیز برای دوری از تنهایی و انزوا، به یک دوست و شریک مناسب نیاز دارید. کسی که با وجود اطلاع از وابستگی شخصیتی شما، از روش‌های حمایتی زیر استفاده کند:
- بیان دیدگاه و عقب نشینی از تصمیم خود برای کمک کردن به قدرت انتخاب شما
- تشویق کردن شما به پذیرش مسئولیت فعالیت و امور شخصی خودتان
- داشتن رفتاری توام با همدلی و به دور از سرزنش و تحقیر
- تشویق به بیان نظرات واقعی به دور از استرس و ترس از عدم تایید
- متذکر شدن خطرات روابط ناسالم و تلاش برای بازیابی استقلال شخصی
این رفتارهای سالم نوعی حمایت عاطفی هستند که باعث بهبودی فرد مبتلا به اختلال شخصیت وابسته میشود. چون به تدریج از وابستگی‌های فردی کاسته و به او حس استقلال می‌دهد.
اختلال شخصیت وابسته قابل کنترل است!
اختلال شخصیت وابسته می‌تواند تأثیرات عمیق و منفی بر روی زندگی فرد و روابط او داشته باشد. نیاز شدید به حمایت و وابستگی به دیگران اغلب باعث بروز احساس ناامنی و کمبود اعتماد به نفس میشود. اما با شناسایی به موقع و درمان اختلال شخصیت وابسته افراد میتوانند مهارتهای لازم برای ایجاد استقلال و بهبود روابط را یاد بگیرند. رواندرمانی و مشاوره به عنوان راهکارهای مؤثر در این زمینه به فرد کمک می‌کند تا به تدریج به خودکفایی برسد و از الگوهای وابستگی ناسالم فاصله بگیرد. همچنین حمایت خانوادگی و اجتماعی نیز می‌تواند نقش بسیار مهمی در روند بهبودی ایفا کند. در نهایت آگاهی از این اختلال و تسهیل در دستیابی به درمان اختلال شخصیت وابسته می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا کمک شایانی نماید. برای پیدا کردن بهترین متخصص ها و پزشک ها در این حوزه به سایت دکتر دکتر مراجعه کنید.
منابع:
my.clevelandclinic.org
webmd.com
سوالات متداول شخصیت وابسته
اختلال شخصیت وابسته یک وضعیت روانی است که با نیاز شدید به مراقبت و حمایت از دیگران مشخص میشود. افراد مبتلا معمولاً به شدت از تنهایی می‌ترسند و برای تامین نیازهای عاطفی و فیزیکی خود به دیگران وابسته هستند.
علائم اصلی شامل نیاز شدید به تایید دیگران، مشکل در تصمیمگیری بدون مشاوره از دیگران، ترس از جدایی، احساس بیارزشی و تحمل رفتارهای سوءاستفاده به دلیل ترس از ترک شدن میباشد.
علت دقیق این اختلال به طور کامل مشخص نیست اما ترکیبی از عوامل ژنتیکی، تجربیات کودکی، و محیط اجتماعی ممکن است تاثیرگذار باشد. تجربیات منفی نظیر عدم حمایت عاطفی در دوران کودکی می‌تواند خطر ابتلا به این اختلال را افزایش دهد.
تشخیص این اختلال معمولاً توسط روانشناس یا روانپزشک انجام میشود و شامل ارزیابیهای بالینی، پرسشنامهها و گفتگوهای روانشناختی است تا الگوهای رفتاری و احساسی فرد بررسی شود.
بله اختلال شخصیت وابسته قابل درمان است. درمانهای روانشناختی به ویژه رواندرمانی و مشاوره میتوانند به فرد کمک کنند تا مهارتهای خودکفایی را تقویت کرده و الگوهای تفکر و رفتار وابسته را تغییر دهد.
سلام، من نیازبه مشاوره دارم، مطالب راخوندم، عالی ومفیدبود،، لطفا ادرس وشماره تلفن معرفی بفرمایید