اسهال در کودکان و نوزادان چرا اتفاق می‌افتد؟ + روش‌های سریع درمان

طبق اظهارات سازمان بهداشت جهانی، اسهال کودکان و نوزادان سومین عامل مرگ‌ومیر در بچه‌های زیر 5 سال است. هرچند، باید توجه داشت که اسهال نوزادان و کودکان، به ندرت نشانه یک عامل یا بیماری‌های زمینه‌ای است. اسهال، می‌تواند به دلایل مختلفی از جمله ویروس یا باکتری، مصرف خوراکی‌های مسهل یا شروع یک داروی جدید اتفاق بیفتد. نکته حائز اهمیت در این شرایط، درمان اسهال کودکان و نوزادان در اسرع وقت و کمترین زمان است. چرا که بزرگترین خطر اسهال، کم‌آبی بدن است. در این شرایط است که والدین، باید آگاه بوده و روش‌های درمانی صحیح را درپیش بگیرند.

برای درمان اسهال کودکان، در اولین قدم باید به دکتر کودکان مراجعه کنید تا علت اصلی اسهال، شناسایی شود. متخصص کودکان، ترکیبی از درمان‌های دارویی را به والدین پیشنهاد می‌کند. در ادامه این مطلب از مجله سلامت و پزشکی دکتردکتر، با ما همراه باشید زیرا قرار است تا هر آن چه که درباره اسهال کودکان وجود دارد را مورد بررسی قرار دهیم. 

اگر سوالی دارید، می‌توانید در انتهای همین مطلب و در بخش نظرات بنویسید تا کارشناس سلامتی دکتردکتر، پاسخ دهد.

اسهال در کودکان و نوزادان

آلرژی‌های غذایی، عدم تحمل غذایی و آلرژی به لاکتوز، فروکتوز و ساکاروز از علل رایج اسهال مزمن در کودکان هستند. این آلرژی‌های غذایی، معمولاً در سال اول زندگی کودک ظاهر می‌شوند و می‌توانند منجر به مشکلات گوارشی مداومی مانند اسهال شوند. توجه به رژیم غذایی و شناسایی مواد آلرژی‌زا در این دوره، بسیار مهم است. زمانی که دلیل اسهال و استفراغ در کودکان به دلیل آلرژی‌های غذایی باشد، می‌توان با تغییر رژیم غذایی، این درمان اسهال کودکان و نوزادان را سرعت بخشید.

البته همانطور که کودکان در معرض ابتلا به اسهال هستند، به همان اندازه هم می‌توان از ابتلای آن‌ها به این بیماری، پیشگیری کرد.

طبق آنچه که در سایت WHO آمده:

 تزریق واکسیناسیون روتاویروس می‌تواند احتمال ابتلا به هر نوع ویروسی که باعث اسهال می‌شود را کاهش داده و بدن نوزاد و کودک را ایمن کند.

رعایت نظافت، توجه به تغذیه مادر و کودک و مشورت مداوم با پزشک، از دیگر مواردی هستند که ریسک ابتلا به اسهال را در کودکان و نوزادان کاهش می‌دهند.

علائم همراه با اسهال کودکان

علائم اسهال در کودکان و نوزادان، ممکن است در گوارش کودکان متفاوت باشد. کودکی که به دلیل آلرژی غذایی به اسهال مبتلا شده است، امکان دارد با دل درد شدید و اسهال، شرایط خود را نشان دهد. در مقابل، کودکی که به دلیل مشکلات گوارشی به اسهال مبتلا شده است، احتمالا با تکرر مدفوع و بی‌قراری، ناراحتی خود را آشکار می‌کند. به‌طور کلی، اسهال در نوزادان و کودکان می‌تواند با هریک از علائم زیر همراه باشد:

• گرفتگی عضلات
• درد شکم
• تورم (نفخ)
• حالت تهوع
• نیاز فوری به استفاده از دستشویی
• تب
• مدفوع خونی
• از دست دادن مایعات بدن (کم‌آبی)
• بی‌اختیاری در مدفوع

علائم اسهال، ممکن است شبیه به سایر مشکلات سلامتی باشد. اسهال شدید می‌تواند نشانه‌ای از یک بیماری جدی باشد. اطمینان حاصل کنید که کودک شما توسط دکتر کودکان برای تشخیص صحیح و درمان مناسب، معاینه شود.

علت اسهال در کودکان

اسهال در کودکان، زمانی رخ می‌دهد که آب کافی از مدفوع کودک در پایان فرآیند هضم، توسط روده، جذب نمی‌شود. البته زمانی که بدن بیش از حد مایع به مدفوع اضافه می‌کند و آن را شل می‌کند هم حالت اسهال اتفاق می‌افتد. دلایل مختلفی برای اسهال در کودکان وجود دارد که می‌تواند به دلیل عفونت کوتاه‌مدت یا به عنوان علامتی از یک مشکل مزمن باشد. به‌طور کلی، علل اسهال در کودکان را می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد:

• گاستروانتریت ویروسی
• گاستروانتریت باکتریایی
• انگل‌ها
• آنتی‌بیوتیک‌ها
• یبوست مزمن (طولانی‌مدت)
• عدم تحمل لاکتوز
• بیماری‌های التهابی روده (IBD)
• بیماری سلیاک

در ادامه، هر یک از این موارد را توضیح خواهیم داد. تشخیص علت اسهال در کودکان باید توسط پزشک متخصص اطفال صورت گیرد تا روش درمانی مناسب نیز اتخاذ شود. توصیه می‌کنیم که مطلب تخصص اطفال چیست را مطالعه کنید تا با حوزه وظایف متخصص اطفال، بیشتر آشنا شوید.

گاستروانتریت ویروسی

ویروس‌هایی مانند روتاویروس، نوروویروس، آدنوویروس و آستروویروس، از علل شایع گاستروانتریت در کودکان هستند. این ویروس‌ها، بسیار مسری بوده و به راحتی از فردی به فرد دیگر منتقل می‌شوند. شیوع این نوع از ویروس‌ها، بیشتر در پاییز و زمستان رخ می‌دهد. به همین دلیل است که معمولا در این دو فصل، کودکانی که به مدرسه یا مهد می‌روند، درگیر آن می‌شوند.

• علائم گاستروانتریت ویروسی، معمولاً با استفراغ شروع می‌شود که می‌تواند 1 یا 2 روز طول بکشد. ممکن است تب خفیفی نیز وجود داشته و اسهال آبکی تا یک هفته تا 10 روز ادامه داشته باشد.

در صورت مشاهده این علائم، سریعا به پزشک کودکان مراجعه کنید. اگر فرزند دیگری در خانه دارید، احتمال مبتلا شدن او نیز وجود دارد. اگر فرزند شما به مدرسه یا مهد می‌رود، حتما تا پایان دوره نقاهت از او در منزل نگهداری کنید. 

گاستروانتریت باکتریایی

باکتری‌هایی مانند سالمونلا، ای.کولای، شیگلا و کامپیلوباکتر، می‌توانند باعث گاستروانتریت شوند که گاهی با مسمومیت غذایی مرتبط است. علائم این نوع اسهال به خوبی قابل مشاهده است و در همان ساعات اولیه، قابل تشخیص خواهد بود. با این‌حال، بهترین کار این است که سریعا به دکتر اسهال کودکان مراجعه کنید تا درمان اسهال با توجه به عامل باکتریایی، صورت گیرد.

• این نوع از گاستروانتریت، ممکن است همراه با تب باشد و خون یا مخاط در مدفوع ایجاد کند. گاستروانتریت باکتریایی، معمولاً به طور ناگهانی شروع می‌شود.

تب بالا، یکی از نشانه‌های باکتریایی بودن این نوع از اسهال است. همین موضوع، خطر را دوچندان می‌کند. چرا که اگر تب کودک در همان ساعات اولیه کنترل نشود ممکن است عواقب خطرناکی را به همراه داشته باشد.

هجوم انگل‌ها به بدن کودک

انگل‌هایی مانند ژیاردیا و کریپتوسپوریدیوسیس، می‌توانند گاستروانتریت ایجاد کنند. این انگل‌ها در رودخانه‌ها، تالاب‌ها و جویبارها زندگی می‌کنند و ممکن است استخرها، پارک‌های آبی و آب مخازن را نیز آلوده کنند. پس اگر کودک شما اهل آب‌تنی است، احتمال مبتلا شدن به این انگل در او خیلی بیشتر از دیگر کودکان است.

• ژیاردیا در جوامع بومی رایج است و می‌تواند اسهال مزمن یا شدید، گرفتگی معده، خستگی و کاهش وزن ایجاد کند. علائم کریپتوسپوریدیوسیس، شامل اسهال آبکی، گرفتگی معده، تهوع، استفراغ و کاهش اشتها است.

برای درمان اسهالی که با عامل انگل به وجود آمده است، حتما باید به پزشک مراجعه کرد. در این شرایط، پزشک با تجویز داروهای ضدانگلی و همچنین توصیه‌هایی برای کنترل آن، درمان اسهال کودکان را سرعت می‌بخشد. برای مراجعه به دکتر اطفال، کار سختی پیش رو ندارید. مثلا اگر در تهران ساکن هستید، می‌توانید از میان بیش از 275 دکتر کودکان تهران که در سامانه دکتردکتر فعال هستند، نوبت ویزیت حضوری یا غیرحضوری بگیرید. 

آنتی‌بیوتیک‌ها

مصرف یک دوره آنتی‌بیوتیک، می‌تواند باکتری‌های “خوب” و “بد” را از بین ببرد و باعث عدم تعادل باکتری‌هایی در روده شود که می‌توانند اسهال ایجاد کنند. به این اسهال، اسهال مرتبط با آنتی‌بیوتیک می‌گویند. یکی از باکتری‌هایی که می‌تواند پس از یک دوره آنتی‌بیوتیک رشد بیش از حد کند، کلستریدیوم دیفیسیل (C. diff) است که ممکن است علائم جدی مانند گرفتگی، درد شکم، تب و خون در مدفوع ایجاد کند.

یبوست مزمن برای مدتی طولانی‌

یبوست زمانی اتفاق می‌افتد که کودک مدفوعی سفت دارد و به‌طور منظم، به توالت نمی‌رود. کودکان با یبوست طولانی‌مدت، ممکن است گاهی اوقات مدفوع آبکی داشته باشند و لباس زیر خود را آلوده کنند. این مورد گاهی با اسهال کودکان اشتباه گرفته می‌شود. این در حالیست که، کودک درگیر یبوست است و تنها در یک دوره کوتاه‌مدت، مدفوعی آبکی را تجربه می‌کند.

به کارگیری روش درست درمان برای درمان یبوست مزمن، حیاتی است. چرا که اگر مشکل کودک با اسهال اشتباه گرفته شود، ممکن است خطرات جبران‌ناپذیری را ایجاد کند.

معمولا، پزشک سوابق دفع کودک را جویا می‌شود تا بتواند درمان اسهال را به درستی پیش ببرد. پس درک درست از وضعیت و شرایط کودک و توضیح مشکلات واقعی او، می‌تواند درمان اسهال را با دقت بالاتری امکان‌پذیر کند.

عدم تحمل لاکتوز

کودکانی که به لاکتوز حساسیت دارند، قادر به هضم کامل قند موجود در شیر (لاکتوز) نیستند. در نتیجه، پس از خوردن یا نوشیدن محصولات لبنی دچار اسهال، نفخ و گاز معده می‌شوند. این حالت که به عنوان سوء جذب لاکتوز نیز شناخته می‌شود، معمولاً بی‌ضرر است، اما علائم آن می‌تواند ناراحت‌کننده باشد. در این وضعیت، بدن نمی‌تواند لاکتوز را به درستی تجزیه کند و همین می‌تواند باعث تجمع لاکتوز در روده و ایجاد علائم اسهال شود.

• این حالت، در نوزادان و کودکان شایع نیست، اما زمانی که رخ می‌دهد، اسهال و درد شکم ایجاد می‌کند. حساسیت به لاکتوز ، ممکن است پس از گاستروانتریت رخ دهد.

مدیریت این حالت، اغلب شامل اجتناب از محصولات حاوی لاکتوز یا استفاده از محصولات بدون لاکتوز است. تغییر رژیم غذایی، توصیه‌ای است که توسط پزشک ارائه می‌شود. شیر سویا، معمولا به جای شیر معمولی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

بیماری‌های التهابی روده (IBD)

بیماری کرون و کولیت اولسراتیو، هر دو از بیماری‌های التهابی روده (IBD) هستند که علائم و علل مختلفی دارند. برخی این دو بیماری را با هم اشتباه می‌گیرند که بیشتر به دلیل شباهت علائم آن‌ها است. در زیر، جدول علائم و علل این دو بیماری آورده شده است تا بتوانید تفاوت‌های آن‌ها را به خوبی درک کنید:

تشخیص دقیق این بیماری، توسط آزمایش‌های مختلف صورت می‌گیرد. برای درمان اسهال کودکان، باید به پزشک مراجعه کنید تا بتواند بیماری دقیق را به درستی تشخیص دهد. تنها در این صورت است که روش درمانی صحیح، انجام می‌شود. به هیچ عنوان از روش‌های  درمان خانگی اسهال استفاده نکنید.

بیماری سلیاک

سلیاک، یک بیماری خودایمنی است که در آن بدن به پروتئین گلوتن که در گندم و جو وجود دارد، واکنش غیرطبیعی نشان می‌دهد. در افراد مبتلا به بیماری سلیاک، مصرف گلوتن باعث می‌شود سیستم ایمنی بدن به بافت‌های روده کوچک حمله کند. این حمله، به پوشش داخلی روده کوچک آسیب می‌رساند و توانایی جذب مواد مغذی از غذا را مختل می‌کند.

• اسهال، نفخ، گاز معده، درد شکم، تهوع و استفراغ، کاهش وزن، خستگی، کم‌خونی، پوکی استخوان، تاخیر در رشد کودکان، افسردگی و تحریک‌پذیری، علائم بیماری سلیاک هستند.

از علل این بیماری، می‌توان به وجود ژن‌های خاصی مانند HLA-DQ2 و HLA-DQ8 که فرد را مستعد ابتلا به بیماری می‌کند، اشاره کرد.

علت اسهال در نوزادان

علت اسهال نوزادان و کودکان، می‌تواند شباهت‌های بسیاری به یکدیگر داشته باشند. اما از آنجایی که نوزادان قادر به خوردن غذاهای مختلف نیستند، تنها عامل محیطی که می‌تواند آن‌ها را تحت‌تاثیر قرار دهد، شیر مادر است. در واقع، اگر کودک به لاکتوز موجود در شیر گاو حساسیت داشته باشد، اگر مادر لبنیات گاوی بخورد، فرزند درگیر اسهال خواهد شد. در ادامه دیگر دلایل اسهال نوزادان را با هم بررسی می‌کنیم:

دلایل ویروسی اسهال نوزدان

اسهال در نوزادان به دلیل ویروس، یکی از شایع‌ترین علل بروز این بیماری در این سنین است. ویروس‌ها می‌توانند موجب التهاب روده و دستگاه گوارش شده و به بروز اسهال منجر شوند. یکی از مهم‌ترین ویروس‌هایی که می‌تواند باعث اسهال در نوزادان شود:

• روتاویروس: این ویروس شایع‌ترین علت اسهال حاد در نوزادان است. روتاویروس بسیار مسری است و به راحتی از طریق تماس با فرد مبتلا یا اشیاء آلوده منتقل می‌شود.

گفتنی است اسهال ویروسی، ممکن است بیش از 24 تا 48 ساعت طول بکشد. این بیماری در مسافرت نیز ممکن است در اثر ورود ویروس در کودکان به وجود آید اسهال مسافرتی یکی از بیماری‌های رایج در کودکان است.

دلایل باکتریایی اسهال نوزادان

عفونت‌های باکتریایی، می‌توانند منجر به التهاب روده‌ها و اسهال شدید در نوزادان شوند.

• سالمونلا: باکتری سالمونلا یکی از عوامل شایع اسهال باکتریایی در نوزادان است و می‌تواند از طریق غذا یا آب آلوده منتقل شود.
• شیگلا: باکتری شیگلا نیز از عوامل مهم اسهال عفونی در نوزادان است که می‌تواند باعث اسهال شدید و خونریزی در مدفوع شل شود.
• کامپیلوباکتر: این باکتری معمولاً از طریق مصرف مرغ نیم‌پز یا آب آلوده منتقل می‌شود و می‌تواند باعث اسهال، درد شکم و تب در نوزادان شود.

دلایل انگلی اسهال نوزادان

عفونت‌های انگلی، یکی از دیگر دلایل اسهال در نوزادان است. این نوع از عفونت‌ها، معمولاً از طریق مصرف آب و غذای آلوده یا تماس مستقیم با مدفوع فرد آلوده منتقل می‌شوند. در ادامه، به برخی از مهم‌ترین انگل‌هایی که می‌توانند باعث اسهال در نوزادان شوند را نام برده‌ایم:

• ژیاردیا: انگل ژیاردیا می‌تواند باعث اسهال طولانی‌مدت و شدید، گرفتگی معده، خستگی و کاهش وزن در نوزادان شود. این انگل از طریق آب آلوده منتقل می‌شود.
• کریپتوسپوریدیوم: این انگل نیز می‌تواند باعث اسهال آبکی، درد شکم، تهوع، استفراغ و از دست دادن اشتها در نوزادان شود. کریپتوسپوریدیوم از طریق آب آلوده و استخرها منتقل می‌شود.

البته باید به این موضوع نیز اشاره کرد که، تغییرات ناگهانی در رژیم غذایی نوزاد، مانند شروع به مصرف مواد غذایی جدید، می‌تواند باعث اسهال شود. همچنین مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها می‌تواند باکتری‌های مفید روده را کاهش داده و منجر به اسهال شود.

انواع اسهال در کودکان و نوزادان

اسهال کودکان را می‌توان بر اساس شکل و همچنین میزان حاد بودن، دسته‌بندی کرد. وجود خون در اسهال، خود یک عامل جداگانه است. بر این اساس، اسهال کودکان به سه دسته زیر تقسیم می‌شود:

• اسهال آبدار حاد (Acute Watery Diarrhoea)
• اسهال خونی حاد (Acute Bloody Diarrhoea)
• اسهال مزمن یا ماندگار (Persistent Diarrhoea)

انواع اسهال در کودکان، به دلایل مختلفی از جمله عفونت‌های ویروسی، باکتریایی، پارازیتی، نامنظمی‌های تغذیه‌ای و فشار روحی رخ می‌دهند. توجه و مراقبت پزشکی مناسب برای تشخیص و درمان اسهال کودکان، بسیار اهمیت دارد.

اسهال آبدار حاد (Acute Watery Diarrhoea)

اسهال حاد، به معنای داشتن سه یا بیشتر مدفوع مایع یا چسبنده در روز است. از آنجایی که فرزند شما به طور مرتب آب بدن خود را از دست می‌دهد، بروز این نوع از اسهال برای او، حاد است. اگر فرزند شما در طول روز بیشتر از سه بار مدفوعی آبکی دارد، حتما باید سریعا به پزشک مراجعه کنید. درباره اسهال آبدار حاد، به موارد زیر دقت کنید:

• این اسهال می‌تواند ناشی از عفونت‌ها یا عوامل دیگر باشد.
• گاهی اسهال به دلیل عفونت‌ها رخ می‌دهد و معمولاً ۱۲ ساعت تا ۴ روز پس از تماس با عامل عفونتی آغاز می‌شود و در مدت ۳ تا ۷ روز بهبود می‌یابد.
• برخی از موارد اسهال به دلیل عوامل نامشخصی ممکن است رخ دهد.

اسهال حاد، معمولاً به علت عفونت‌های ویروسی یا باکتریایی رخ می‌دهد و با مراقبت‌های اولیه و بهداشتی، همچون مصرف آب و الکترولیت‌ها، بهبود می‌یابد. در صورتی‌که اسهال طولانی مدت باشد یا علائم شدید داشته باشد، مشاوره با پزشک ضروری است تا علت آن مورد بررسی قرار گیرد و درمان مناسب ارائه شود.

اسهال خونی حاد (Acute Bloody Diarrhoea)

وجود خون در مدفوع، معمولاً به علت عفونت‌های باکتریایی رخ می‌دهد. دیسانتری، نام دیگر اسهال خونی حاد است. به این اسهال کودکان، اسهال مسافرتی هم گفته می‌شود. برخی از عوامل باکتریایی که ممکن است باعث اسهال خونی حاد شوند شامل، کمپیلوباکتر (Campylobacter)، سالمونلا (Salmonella)، شیگلا (Shigella) و شیگا توکسین E. coli (Shiga-toxin E. coli) هستند. تشخیص این نوع از اسهال، تنها با آزمایشات پزشکی صورت می‌گیرد. متاسفانه این نوع از اسهال کودکان، اگر به سرعت پیگیری نشود می‌تواند جان آن‌ها را به خطر بیندازد.

اسهال مزمن یا ماندگار (Persistent Diarrhoea)

اسهال مزمن، به معنای داشتن سه یا چند نوبت مدفوع در طول روز است که به مدت 14 روز یا بیشتر، ادامه پیدا کند. برخی اختلالات روده کوچک ممکن است تشخیص اسهال مزمن را مشکل کنند. اسهال مزمن، در 3 تا 20 درصد از موارد، خود را به شکل اسهال حاد نشان می‌دهد. به همین دلیل هم تشخیص آن نسبتا مشکل است. روش درمان اسهال مزمن کودکان در درمان موثر آن، اهمیت ویژه‌ای دارد. درباره اسهال مزمن، به موارد زیر، توجه کنید:

• اسهال مزمن، معمولا سخت‌تر از اسهال حاد درمان می‌شود.
• این نوع اسهال ممکن است باعث مشکلات تغذیه‌ای و متابولیکی شود؛ مانند شکست رشد در کودکان.
• از آنجا که اسهال مزمن به‌طور مداوم و برای مدت طولانی ادامه دارد، می‌تواند به مشکلاتی مانند کاهش وزن، کم‌خونی و نقص ویتامینی منجر شود.

اسهال مزمن، یک وضعیت پیچیده‌تر از اسهال حاد است و نیاز به مراقبت و درمان دقیق‌تر دارد تا از عواقب مخرب نظیر مشکلات تغذیه‌ای و رشدی جلوگیری شود. تشخیص دقیق و مراقبت پزشکی متناسب در درمان اسهال مزمن، بسیار اهمیت دارد.

درمان اسهال در کودکان

روش‌های درمان اسهال کودکان با توجه به عاملی که آن را ایجاد کرده، متفاوت است. اگر عامل ایجاد‌کننده اسهال، یک ویروس باشد باید درمانی متناسب با آن صورت گیرد. اگر هم که دلیل ایجادش یک باکتری باشد، نوع درمان آن نسبت به دیگر عوامل، متفاوت خواهد بود. به‌عنوان مثال، اگر اسهال کودکان به دلیل آلرژی به لبنیات ایجاد شده باشد، تنها با حذف آن می‌توان شرایط را مدیریت کرد. به‌طور کلی، می‌توان درمان اسهال کودکان را به چند روش زیر انجام داد:

• درمان دارویی اسهال برای کودکان
• درمان خانگی اسهال کودکان
• درمان اسهال کودکان و دل درد
• درمان اسهال خونی کودکان
• درمان تب و اسهال در کودکان
• درمان سریع اسهال کودکان
• درمان اسهال شدید در کودکان

درمان اسهال در کودکان، بیشتر بر پایه مراقبت‌های خانگی، تغذیه مناسب و حفظ آب بدن کودک، استوار است و نیاز به داروهای دیگر به جز در صورت توصیه پزشکی، ندارد. 

درمان دارویی اسهال برای کودکان

این موضوع را به خاطر بسپارید که، هیچ دارویی را مانند پودر او آر اس نباید بدون نسخه و توصیه پزشک به فرزند خود بدهید. اگر دارو مربوط به سیستمی گوارشی باشد، این موضوع اهمیت بالاتری پیدا می‌کند، زیرا عضوهای حیاتی را در بردارد. معمولا به دلیل مشکلات در مصرف قرص برای کودکان زیر 2 سال، برای آن‌ها از شربت و قطره‌ها استفاده می‌شود. درباره داروهایی که برای درمان اسهال کودکان تجویز می‌شوند، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• شربت ضد اسهال کودکان بالای 2 سال
• قرص اسهال برای کودکان

هر یک از این دو مورد، با توجه به شرایط خاص فرزند شما تجویز می‌شوند.

شربت اسهال کودکان بالای دو سال

درمان اسهال در کودکان و نوزادان با شربت‌های خوراکی مانند شربت مترونیدازول، دی‌سیکلومین و لوپرامید امکانپذیر است. شربت اسهال کودکان زیر دو سال و دیگر کودکان، معمولاً برای کاهش علائم اسهال مانند تب، تهوع، استفراغ و دیگر علائم مرتبط با اسهال تجویز می‌شوند. در جدول زیر به معرفی این شربت ها می پردازیم:

این داروها، انتخاب‌هایی موثر برای درمان اسهال در کودکان هستند، اما هر یک دارای توصیه‌های خاصی در مورد استفاده، دوز و عوارض جانبی هستند. این مورد را نیز در نظر داشته باشید که به صورت خاص، شربت اسهال برای نوزاد ۶ ماهه را باید حتما با تجویز پزشک تهیه کنید.

قرص اسهال برای کودکان

معمولا برای درمان اسهال آبکی زرد در کودکان، از قرص اسهال استفاده نمی‌شود. برای مصرف داروهای بدون نسخه مانند ایمودیوم یا پپتوبیسمول، باید با پزشک اطفال مشورت کنید. برای درمان برخی از اسهال‌های عفونی، ممکن است قرص پروبیوتیک تجویز شود. توجه داشته باشید که این قرص، برای کودکان بالای 2 سال، تجویز می‌شود. 

درمان خانگی اسهال کودکان

اکثر مواقع، دارویی برای درمان اسهال در کودکان لازم نیست. اگر خودتان با کنترل تغذیه فرزند خود متوجه شده‌اید که به غذا یا دارویی خاص حساست دارد، بهتر است با کنترل عامل مخرب، شرایط را مدیریت کنید. در برخی موارد، اسهال عفونی حاد زمانی متوقف می‌شود که بدن، عفونت را از بین ببرد. مهم‌ترین درمان خانگی دل پیچه و اسهال در کودکان، مراقبت‌های پشتیبانی است که شامل:

• حفظ هیدراتاسیون مناسب با ارائه مایعات بیشتر به کودک (مانند آب، سوپ یا محلول‌های الکترولیتی مخصوص کودکان).
• ارائه مواد غذایی مغذی و متنوع
• شناسایی عواملی که ممکن است اسهال را تحریک کنند و اجتناب از آن‌ها

برای درمان خانگی اسهال، می‌توان از برخی از گیاهان دارویی برای درمان اسهال نوزادان و کودکان بهره برد. در ادامه به بررسی این داروهای گیاهی می‌پردازیم.

قوی‌ترین داروی گیاهی برای اسهال کودکان

گاهی اوقات، استفاده از گیاهان دارویی در درمان اسهال کودکان، تاثیر بسیار زیادی دارد. البته توجه داشته باشید که اگر با استفاده از این گیاهان مشکل رفع نشد، می‌توانید با مشورت پزشک از داروهای ضد اسهال استفاده نمایید. در ادامه به معرفی این گیاهان می‌پردازیم:

این گیاهان دارویی، می‌توانند به عنوان گزینه‌های اولیه برای درمان اسهال در منزل مورد استفاده قرار گیرند. اما اگر با مصرف آن‌‌ها شرایط بهتر نشد حتما باید با پزشک اطفال مشورت کنید.

درمان اسهال کودکان و دل درد

اسهال کودکان زمانی که با دل‌درد همراه می‌شود، نیاز به درمان متفاوتی دارد. شما علاوه‌بر اینکه باید برای درمان اسهال کودکان فکری بکنید، باید دل‌درد را نیز مد نظر داشته باشید. بهترین کار این است که به پزشک مراجعه کنید تا در زمان کمتری درمان را صورت دهد. اما اگر به پزشک دسترسی نداشتید، این موارد را در ذهن داشته باشید:

• مهم‌ترین درمان برای اسهال، جبران مایعات از دست رفته بدن است. استفاده از محلول‌های نمکی و قندی مخصوص (ORS) که در داروخانه‌ها موجود است، توصیه می‌شود.
• غذاهای سالم و قابل هضم مانند برنج، سیب‌زمینی و مرغ آب‌پز به کودک بدهید. از غذاهای چرب، شیرین و ادویه‌دار پرهیز کنید.
• در طول مدتی که کودک به اسهال مبتلا شده، ممکن است به‌طور موقت تحمل لاکتوز (قند شیر) را نداشته باشد. برای همین، از مصرف لبنیات خودداری کنید.
• مکمل‌های پروبیوتیک می‌توانند به بازگرداندن تعادل میکروبی در روده کمک کنند.
• قرار دادن کیسه گرم روی شکم کودک، می‌تواند درد را تسکین دهد.

اگر با انجام کارهای فوق، دل‌درد کودک التیام پیدا نکرد سریعا خود را به متخصص اطفال برسانید. دکتر با تشخیص عامل اسهال و همچنین روند درمانی درست، می‌تواند به ناراحتی کودک شما پایان دهد.

درمان اسهال خونی کودکان

اسهال خونی در کودکان، می‌تواند ناشی از عفونت‌های مختلفی باشد که یکی از رایج‌ترین آن‌ها، دیسانتری آمیبی (اسهال خونی آمیبی) است. برای درمان این نوع اسهال خونی، حتما باید به پزشک مراجعه کنید، زیرا ممکن از عدم درمان به‌موقع، جان کودک را به خطر بیندازد. معمولا پزشک، یکی از روش‌های زیر را مورد استفاده قرار می‌دهد:

تجویز داروهای آمیب‌کش (آموبی‌ساید) برای درمان اسهال خونی

درمان اسهال ناشی از آمیب‌ها مانند انتاموبا هیستولیتیکا در کودکان، با تجویز داروهای آمیب‌کش (آموبی‌ساید) انجام می‌شود. این داروها، می‌توانند به دو دسته کلی داروهای مؤثر در روده و داروهای مؤثر در بافت‌های بدن، تقسیم می‌شوند. در ادامه، به معرفی و توضیح برخی از داروهای آمیب‌کش و نحوه تجویز آنها پرداخته شده است:

پاروومایسین (Paromomycin)

پارومومایسین، یک آنتی‌بیوتیک  آمینو سیکلیک است که به عنوان داروی آمیب‌کش در روده استفاده می‌شود. این دارو معمولاً به صورت خوراکی تجویز شده و دوز و مدت زمان مصرف آن، بر اساس وزن و سن کودک تعیین می‌شود. از عوارض جانبی این دارو، می‌توان به ناراحتی‌های گوارشی مانند تهوع و اسهال اشاره کرد.

مترونیدازول (Metronidazole)

مترونیدازول، یک آنتی‌بیوتیک و آنتی‌پروتوزوآل که برای درمان آمیبیاز شدید و خارج روده‌ای است. این دارو به صورت خوراکی یا تزریقی مصرف شده و معمولاً برای مدت 7 تا 10 روز، توصیه می‌شود. دوز این دارو، بر اساس وزن و سن کودک تعیین می‌شود. تهوع، طعم فلزی در دهان، و سردرد، از جمله عوارض این دارو هستند.

تجویز آنتی‌بیوتیک‌ها برای درمان اسهال خونی

اگر نتایج آزمایشگاهی مشخص نباشد و تشخیص بین عفونت باکتریایی و آمیبی مشکل باشد، ممکن است پزشک تجویز آنتی‌بیوتیک و داروهای آمیب‌کش را ضروری بداند. این کار، به منظور اطمینان از پوشش کامل درمانی و پیشگیری از عوارض ناشی از عدم تشخیص صحیح صورت می‌گیرد. البته به جز روش‌های دارویی فوق، آب‌رسانی به بدن، پیروی از رژیم غذایی مناسب و استراحت کافی، از راه‌های درمان خانگی اسهال خونی در کودکان محسوب می‌شوند. 

درمان تب و اسهال در کودکان

معمولا تب و اسهال به طور همزمان، نشانه گاستروانتریت در کودکان است. گاستروانتریت، یک عفونت رایج دستگاه گوارش است که می‌تواند باعث درد شکمی کرامپی (انقباضی)، اسهال و تب شدید شود. این علائم، معمولاً 3 تا 5 روز به طول می‌انجامد. برای درمان اسهال، دقیقا باید روش‌هایی که در بخش‌های قبل عنوان شده است را دنبال کنید. برای درمان و کاهش تب کودکان به نکات زیر دقت کنید:

• پوشاندن لباس‌های سبک به کودک
• آب‌رسانی کافی
• حمام با آب ولرم
• استفاده از کمپرس‌های خنک
• استراحت کافی
• استفاده از داروهای تب‌بر
• مصرف سوپ‌های سبک

تشخیص عامل اسهال و تب را به پزشک بسپارید و تنها برای بهبود سریع‌تر، در کنار توصیه‌های پزشک، نکات گفته شده را در نظر داشته باشید. همچنین، در صورتی که تب کودک بسیار بالا بود (بیش از 39 درجه سانتی‌گراد) یا بیش از چند روز ادامه یافت، دوباره به پزشک مراجعه کنید.

درمان سریع اسهال کودکان

درمان سریع اسهال کودکان، می‌تواند با ترکیبی از روش‌های دارودرمانی و مراقبت‌های خانگی صورت گیرد. در قدم اول باید به پزشک مراجعه کنید تا عامل اسهال کودکان را شناسایی کرده و متناسب با آن، دارو تجویز کند. در قدم‌های بعدی، می‌توانید موارد زیر را در نظر داشته و به یک روتین روزانه تبدیل کنید:

• سعی کنید، دست و صورت کودک را مرتب بشویید تا در معرض آلودگی نباشد.
• غذای او را متناسب با شرایط تنظیم کنید و از خوراندن خوراکی‌های لبنی، بپرهیزید.
• طبق اصول درمان اسهال کودکان طب سنتی، از گیاهان دارویی که با داروی شیمیایی کودک تداخلی ندارند، استفاده کنید.

زمان، فاکتوری مهم در درمان سریع اسهال کودکان 1 ساله و دیگر کودکان است. اسهال با روندی خیلی سریع، آب بدن کودکان را کاهش داده و آن‌ها را در شرایط خطرناک قرار می‌دهد. پس این فاکتور حیاتی را دست‌کم نگیرید.

درمان اسهال شدید در کودکان

اسهال شدید در کودکان، می‌تواند منجر به کم‌آبی شدید و مشکلات جدی سلامتی شود. در صورت ابتلای کودک به اسهال شدید، بهتر است به پزشک کودکان مراجعه کنید. اسهال شدید ،یاعث می‌شود تا بین هر 1 تا 2 ساعت، آب بدن کشیده شده و کودک در معرض کم آبی شدید، قرار بگیرد. در چنین شرایطی، باید هر چه زودتر به پزشک مراجعه کنید، چرا که در این حالت، کودک به محلول‌های آب‌رسانی خوراکی (ORS) نیاز دارد. همزمان، باید نکات زیر را هم مدنظر داشته باشید:

• جلوگیری از مصرف غذا برای مدت کوتاه
• جلوگیری از کم‌آبی
• در نظر گرفتن رژیم غذایی پس از بهبود اسهال

شستشوی مرتب دست‌ها و استفاده از مواد ضدعفونی‌کننده برای جلوگیری از انتقال عفونت‌های گوارشی، بسیار مهم است. اگر کودک دچار خواب‌آلودگی شدید، تحریک‌پذیری زیاد، کاهش ادرار یا خشکی دهان و گریه بدون اشک، نیاز به مراجعه فوری به پزشک دارد.

غذاهای مفید برای درمان اسهال کودکان

در صورت ابتلای کودک به اسهال، رعایت رژیم غذایی مناسب می‌تواند به بهبود سریع‌تر کمک کند. زمان تهیه غذای کودک، باید به حساسیت‌های غذایی و عواملی که باعث ایجاد اسهال شده‌اند، دقت کافی داشته باشید. به‌عنوان مثال، اگر کودک شما به گلوتن حساسیت دارد، علی‌رغم مناسب بودن نان برای درمان اسهال کودکان بالای 5 سال و دیگر کودکان، آن را از رژیم غذایی حذف کنید. در ادامه چند غذا و خوراکی مفید برای درمان اسهال کودکان را معرفی خواهیم کرد:

• گوشت‌های پخته یا کبابی
• تخم‌مرغ پخته
•  برخی میوه‌ها مثل موز و میوه‌های فیبردار
• محصولات نانی از آرد سفید تصفیه شده
• پاستا یا برنج سفید
• غلات
• مایعات فراوان

غذاهای چرب و سنگین، می‌توانند معده را تحریک کنند و علائم اسهال را تشدید کنند. در طول دوره اسهال، ممکن است کودک به طور موقت نتواند لاکتوز (قند موجود در شیر) را هضم کند، بنابراین بهتر است از دادن لبنیات به فرزندتان، خودداری کنید.

غذاهای مضر برای درمان اسهال کودکان

در زمان ابتلای کودکان به اسهال، برخی غذاها می‌توانند علائم را تشدید کرده و باعث طولانی‌تر شدن دوره بیماری شوند. حتی اگر اسهال کودک شما به دلیل مصرف غذای خاصی نبوده و عاملی ویروسی داشته باشد، این غذاها کودک را در شرایط خطرناکی قرار می‌دهند. در اینجا به برخی از غذاهای مضر اشاره شده است:

• غذاهای سرخ شده
• غذاهای چرب و روغنی
• غذاهای فرآوری شده یا فست فود
• شیرینی‌ها و دونات‌ها
• آب‌میوه‌های غلیظ و شیرین
• محصولات لبنی
• غذاهای تند و ادویه‌دار

با رعایت این نکات و اجتناب از مصرف غذاهای مضر، می‌توان به بهبود سریع‌تر کودک مبتلا به اسهال کمک کرد. 

درمان اسهال در نوزادان

نوزادان به دلیل داشتن سیستم ایمنی ضعیف، بیشتر از بزرگسالان به اسهال مبتلا می‌شوند. اگر نوزاد شما از شیر مادر تغذیه می‌کند، معمولا پزشک به مادر پیشنهاد می‌دهد تا تغذیه خود را عوض کند. اما اگر از شیر خشک بهره می‌برد، معمولا تغییر برند شیر را توصیه می‌کنند. البته نباید اسهال کودکان موقع دندان درآوردن نادیده گرفت. به‌طور کلی درمان اسهال در نوزادان، به دو دسته زیر تقسیم می‌شود:

• درمان دارویی اسهال نوزادان
• درمان خانگی اسهال نوزادان
• درمان اسهال نوزادان زیر 6 ماه
• درمان تب و اسهال در نوزادان
• درمان اسهال خونی در نوزادان
• درمان سریع اسهال در نوزادان
• درمان اسهال شدید در نوزادان

در بسیاری از موارد، در کنار درمان دارویی، درمان خانگی نیز توصیه می‌شود تا روند درمان سریع‌تر پیش رود. در رابطه با اسهال نوزادان، بهترین توصیه مراجعه هرچه سریع‌تر به پزشک است. زیرا تشخیص نوع مدفوع اسهال با مدفوع عادی در نوزادان، کمی دشوار است.

درمان دارویی اسهال نوزادان

درمان دارویی اسهال در نوزادان، معمولاً بر اساس علت اصلی بیماری و شدت علائم تنظیم می‌شود. به همین دلیل است که باید تحت نظر پزشک از داروهای توصیه شده، استفاده کنید. نوزادان در مصرف داروها، محدودیت‌های زیادی دارند. در اینجا به برخی از موثرترین داروها و روش‌های درمانی اشاره می‌شود:

• راسکادوتریل (Racecadotril)؛ راسکادوتریل یکی از بهترین داروها برای درمان اسهال نوزادان بالای 3 ماه است. این دارو با کاهش ترشح آب و الکترولیت‌ها در روده، به کاهش شدت و مدت اسهال کمک می‌کند.

• آنتی‌بیوتیک‌ها؛ در مواردی که اسهال نوزاد ناشی از عفونت باکتریایی یا انگلی باشد، پزشک ممکن است آنتی‌بیوتیک تجویز کند. نوع آنتی‌بیوتیک بسته به نوع باکتری یا انگل ممکن است متفاوت باشد و باید طبق تجویز پزشک مصرف شود.

• پروبیوتیک‌ها؛ قطره ضد اسهال پدی‌لاکت که حاوی پروبیوتیک‌ها است، یکی از داروهای موثر و بی‌خطر برای درمان اسهال نوزادان به‌شمار می‌آید. پروبیوتیک‌ها، به تعادل فلور طبیعی روده کمک کرده و می‌توانند باعث کاهش مدت و شدت اسهال شوند.

اگر طول مدت زمان ابتلا به اسهال در نوزاد شما کوتاه بود و ادامه‌دار نبود، نیازی به مراجعه به پزشک نیست. چرا که احتمال دارد با دلایلی چون تغییرات در تغذیه خود شما و یا هر تغییری در شیر خشک این اتفاق رخ داده باشد.

شربت اسهال نوزادان

معروف‌ترین شربت اسهال نوزادان، شربت و قطره رامنوفلور است. این شربت، یک داروی پروبیوتیک است که برای درمان و پیشگیری از اسهال در نوزادان و کودکان مورد استفاده قرار می‌گیرد. این قطره به بازسازی فلور طبیعی روده کمک کرده و می‌تواند باعث کاهش مدت و شدت اسهال شود. مصرف همزمان این قطره با آنتی‌بیوتیک‌ها، می‌تواند به جلوگیری از اسهال ناشی از تغییر فلور روده کمک کند. دوز توصیه شده برای نوزادان و کودکان، 10 قطره در روز است و بهتر است که تا 7 روز، مداوم مصرف شود.

درمان خانگی اسهال نوزادان

درمان خانگی اسهال نوزادان، برای زمانی است که نوزاد درگیر اسهال حاد نباشد. البته، در برخی موارد نیز در کنار درمان دارویی توصیه می‌شود نکاتی را هم در خانه رعایت کنید. این اقدامات، به تسریع روند درمان اسهال نوزادان و کودکان کمک می‌کنند. در ادامه، به نکاتی اشاره کرده‌ایم که در خانه می‌توانید انجام داده و اسهال کودک را درمان کنید:

استفاده از ORS (محلول آبیاری خوراکی خوراکی)

استفاده از ORS، برای جبران مایعات از دست رفته به دلیل اسهال بسیار مهم است. ORS، حاوی الکترولیت‌هایی است که نوزاد برای حفظ تعادل الکترولیتی نیاز دارد.

تغذیه از شیر مادر

اگر نوزاد شما از شیر مادر تغذیه می‌کند، لطفا روی تغذیه خود تمرکز کنید. ممکن است حساسیت نوزاد به خوراکی‌هایی چون لبنیات گاهی باعث اسهال شده باشد.

عدم استفاده از آب

از دادن آب به نوزاد خودداری کنید، مگر اینکه برای تهیه دارو یا شیر خشک استفاده شود. آب ممکن است باعث تحریک روده و افزایش اسهال شود.

عدم استفاده از آبمیوه یا مایعات با قند بالا

از دادن آب‌میوه‌هایی با قند بالا مانند آب سیب، نوشابه‌ها یا شربت‌ها و چای خودداری کنید. این مایعات ممکن است علائم اسهال را تشدید کنند.

توجه به تغذیه نوزاد

اگر نوزاد شما بالای 6 ماه دارد و می‌تواند از خوراکی جز شیر مادر استفاده کند، سعی کنید زیر نظر پزشک یک رژیم غذایی درست را پیش بگیرید. شما با دادن میوه‌هایی چون موز که سرشار از پتاسیم است، می‌توانید اسهال را بهبود دهید.

درمان اسهال نوزادان زیر 6 ماه

در این مورد، باید روی تغذیه مادر تمرکز کرد. مادرانی که شیر می‌دهند، نیاز به تنظیم رژیم غذایی خود دارند. آن‌ها باید از مصرف هر گونه غذایی که می‌تواند اسهال در نوزادشان را تحریک کند، خودداری کنند. هرگز در این دوران شیر مادر را قطع نکنید. برخی مادران تصور می‌کنند باید شیر خود را کنار گذاشته و از شیر خشک استفاده کنند. اما این را بدانید که کماکان شیر مادر، بهترین گزینه برای نوزادان حتی در شرایط اسهال حاد است.

استفاده از محلول آبی خوراکی (ORS) برای جبران مایعات از دست رفته در نوزادان زیر 6 ماه، بسیار مهم است. به نوزاد 2-4 اونس (60-120 میلی‌لیتر) از ORS پس از هر مدفوع آبی بدهید. اما توجه داشته باشید که برای مدت بیش از 6 ساعت ORS را به عنوان تنها مایع به نوزاد ندهید. در زمان اسهال نوزادان، در کنار شیر مادر سعی کنید از حریره بادام و برنج کته‌ای استفاده کنید. این مواد غذایی به سفت شدن مدفوع نوزاد کمک می‌کنند.

درمان تب و اسهال در نوزادان

درمان تب و اسهال در نوزادان، باید با توصیه پزشک صورت گیرد. معمولا اگر اسهال همراه با تب اتفاق بیفتد، می‌تواند به دلیل عاملی عفونی باشد. پس بهترین کار این است که نوزاد را به پزشک متخصص اطفال نشان دهید. در کنار اقداماتی که برای کنترل اسهال و تب از طرف پزشک می‌شود، می‌توانید موارد زیر را نیز در نظر داشته باشید تا روند درمان در مدت زمان کوتاه‌تری صورت گیرد:

• برای کاهش تب، نوزاد را در آب لب‌گرم حمام دهید.
• اطمینان حاصل کنید که نوزاد لباس‌های سبک و راحت پوشیده است.
• مطمئن شوید که نوزاد به اندازه کافی مایعات دریافت می‌کند.

 به یاد داشته باشید که هیچ‌گاه، برای درمان تب به نوزاد آسپرین ندهید. آسپرین می‌تواند در نوزادان به علت ارتباط با سندرم ری‌وی (Reye syndrome) خطرناک باشد. استامینوفن و ایبوپروفن دو دارویی هستند که برای کمک به کاهش تب در نوزادان و کودکان مناسب هستند. این داروها، باید بر اساس توصیه پزشک و با رعایت دقیق دستورات مصرف شوند.

درمان اسهال خونی در نوزادان

اسهال خونی در نوزاد، نشانه‌ای از عفونت باکتریایی مانند سالمونلا است. اگرچه این شرایط اغلب خطرناک نیست، اما می‌تواند باعث کم‌آبی بدن در نوزادان شود. بنابراین، بسیار مهم است که به‌موقع به پزشک مراجعه کرده و توصیه‌های او را جدی بگیرید. در مورد نوزادان، به‌هیچ عنوان نباید از داروهای بدون نسخه استفاده کرد. داروهای گیاهی نیز اصلا توصیه نمی‌شوند. از این رو، اولین و مهم‌ترین گام در درمان اسهال خونی نوزاد، مشاوره با پزشک است. پزشک می‌تواند تشخیص دقیق‌تری درباره علت اسهال در نوزادان و کودکان ارائه دهد و بر اساس آن درمان مناسب را تجویز کند.

همچنین، مراقبت‌های پایه‌ای مانند حفظ بهداشت نوزاد، تغذیه مناسب و استراحت کافی از اهمیت بالایی برخوردار هستند. ضمن اینکه پیگیری مداوم با پزشک برای ارزیابی وضعیت نوزاد و اطمینان از بهبود بیشتر اسهال خونی، اهمیت بسیار زیادی دارد.

درمان سریع اسهال در نوزادان

درمان سریع اسهال نوزادان و کودکان، با جبران مایع از دست‌رفته بدن اتفاق می‌افتد. اگر نوزاد از شیر مادر تغذیه می‌کند، سعی کنید دفعات شیردهی را افزایش دهید. اگر شیر خشک را جایگزین کرده‌اید، می‌توانید با رقیق کردن شیر، تعداد دفعات شیردهی را تغییر دهید. به یاد داشته باشید که جبران مایع از دست رفته می‌تواند نجات‌دهنده جان نوزاد شما باشد. در ادامه چند نکته کلیدی عنوان شده است که باید در ذهن داشته باشید:

• در اولین قدم، حتما به پزشک مراجعه کنید.
• اگر نوزاد شما بالای 6 ماه است، می‌توانید از لعاب برنج نیز استفاده کنید.
• اگر دکتر توصیه کرد، آب جوشیده نیز می‌تواند به نوزادان بالای 6 ماه کمک کند تا آب از دست رفته را برگردانند.

درمان سریع اسهال در نوزادان را بهتر است به پزشک اطفال بسپارید. معمولا پزشک با تشخیص عاملی که باعث اسهال شده است، داروهایی را تجویز می‌کند که می‌توانند در مدت زمان کوتاهی اسهال را درمان کنند.

درمان اسهال شدید در نوزادان

برای درمان اسهال شدید در نوزادان، قطعا باید به پزشک مراجعه کنید. اگر کودک شما غذاهای جامد می‌خورد، دکتر ممکن است توصیه کند تا زمانی که اسهال متوقف شود، به سراغ غذاهای ملایم و نشاسته‌ای مانند غلات برنج یا پوره موز و سیب بروید. مادرانی که شیر می‌دهند، قطعا نیاز به تنظیم رژیم غذایی خود دارند. آن‌ها باید از خوردن غذاهایی که می‌تواند باعث اسهال در نوزاد شود، اجتناب کنند.

در صورت ابتلا به اسهال متوسط ​​تا شدید، نوزاد شما نیاز به نوشیدن محلول خوراکی (ORS) مانند Pedialyt دارد تا از کم آبی بدن او، جلوگیری شود. درباره نوزادان شیرخوار، کنترل غذای مادر بسیار کارساز است. معمولا حساسیت نوزاد به غذاهایی چون لبنیات یا حبوبات، می‌تواند باعث اسهال شود. به همین دلیل است که وقتی مادر رژیم غذایی خود را تغییر می‌دهد، اسهال کمتر شده و بهبود پیدا می‌کند.

پیشگیری از اسهال در نوزادان و کودکان

برای پیشگیری از اسهال در کودکان و نوزادان باید اقدامات بهداشتی اولیه را جدی بگیرید. معمولا اسهال شدید در نوزادان به دلیل عوامل ویروسی و باکتریایی اتفاق می‌افتد که با رعایت بهداشت، قابل کنترل است. سعی کنید مرتب دست و صورت نوزاد و کودک خود را بشوئید و مانع از دست زدن او به عوامل آلودگی شوید. با همین اقدام ساده، تا حد زیادی احتمال ابتدا به اسهال را کاهش خواهید داد. همچنین به نکات زیر هم در این رابطه، توجه کنید:

• اگر نوزاد شما زیر 6 ماه سن دارد، از شیر مادر غافل نشوید.
• بعد از تعویض نوزاد، دست‌های خود را با آب و صابون بشوئید.
• اگر در محیط مهد، ویروس اسهال شیوع پیدا کرده است، مانع از رفتن فرزند خود با مهد یا مدرسه شوید.
• رژیم غذایی نوزاد و کودک خود را کنترل کرده و غذاهای حساسیت‌زا را از رژیم او حذف کنید.
• با تغذیه مناسب، سیستم ایمنی بدن او را قوی نگه‌دارید.

دسترسی به آب آشامیدنی سالم را نباید نادیده گرفت. معمولا مناطقی که به آب سالم دسترسی ندارند، بیشتر درگیر این بیماری هستند.

چه زمانی برای درمان اسهال کودکان و نوزادان باید به دکتر مراجعه کرد؟

اغلب، مشکل اسهال کودکان خیلی جدی نیست. شما می‌توانید با کنترل غذایی که نوزاد و کودکتان می‌خورد، رعایت بهداشت و همچنین آبرسانی کافی به بدن، آن را درمان کنید. اما در برخی موارد، مراجعه به پزشک الزامی است. در هر صورت، این پزشک اطفال است که می‌تواند علت اسهال کودکان و نوزادان را تشخیص داد و دارودرمانی را شروع کند. پس در صورت مشاهده هر یک از موارد زیر، حتما به پزشک مراجعه کنید:

• مشاهده خون در اسهال
• فرورفتگی چشم‌ها
• شرایط مشکوک به کم‌آبی و کاهش ادرار
• اسهال بیش از 2 هفته طول بکشد
• اسهال درمان نشده و شدت پیدا کند

اسهال کودکان و نوزادان، از جمله بیماری‌هایی است که به سرعت آب بدن را کاهش می‌دهد. اگر به‌موقع متوجه شرایط نشده و آب کافی به بدن او نرسانید، ممکن است مجبور به بستری کردن فرزند خود شوید.

برای درمان اسهال کودکان، این توصیه مهم را فراموش نکنید

اسهال کودکان و اسهال نوزادان، هرچند بیماری مزمن و خطرناکی نیست، اما جدی نگرفتن آن باعث شده است تا رتبه پنجم مرگ‌ومیر در کودکان را به خود اختصاص دهد. پس آنچه که در مورد این بیماری نه‌چندان مهم اهمیت دارد، اقدام به‌موقع و مراجعه به پزشک برای درمان اسهال کودکان و نوزادان است.

فرقی ندارد که به‌خاطر عفونت‌های ویروسی، عفونت‌های باکتریایی یا آلرژی غذایی، دلبندتان به اسهال مبتلا شده یا عدم تحمل غذایی،مصرف داروها یا بیماری‌های زمینه‌ای، باعث ابتلای به آن شده است. برای مشورت با دکتر اطفال، می‌توانید از سامانه ثبت نوبت آنلاین دکتردکتر، کمک بگیرید. کافیست، پزشکان شهر خود را جستجو کرده و اینترنتی، نوبت ویزیت حضوری یا غیرحضوری بگیرید.

منابع:

nationwidechildrens.org

hopkinsmedicine.org

healthdirect.gov.au

سوالات متداول اسهال کودکان