تودههای واژنی میتوانند یک علامت نگران‌کننده برای بسیاری از زنان باشند و شامل انواع مختلفی از شرایط پزشکی هستند. این توده‌ها ممکن است به صورت کیست، ضایعات یا رشدهای غیرطبیعی در ناحیه واژن ظهور کنند و میتوانند علل مختلفی داشته باشند. برخی از توده‌ها بیخطر بوده و نیاز به درمان ندارند در حالی که دیگر توده‌ها میتوانند نشاندهنده وجود بیماری‌های جدیتری مانند عفونت‌ها، تومورها یا اختلالات مربوط به غدد باشند.
علائم مرتبط با تودههای واژنی ممکن است شامل درد، خونریزی غیرطبیعی،یا تغییرات در ترشحات واژن باشد. بنابراین تشخیص دقیق و سریع این توده‌ها اهمیت زیادی دارد. برای ارزیابی و درمان توده در واژن مراجعه به پزشک متخصص زنان و انجام آزمایشات تشخیصی مناسب ضروری است. این اقدام می‌تواند به درک بهتر وضعیت و دریافت درمان‌های لازم کمک کند و به حفظ سلامت زنان کمک نماید. برای پیدا کردن بهترین متخصص ها و پزشک ها در این حوزه به سایت دکتر دکتر مراجعه کنید.
تفاوت واژن و فَرج را بدانید
زمانی که صحبت از آناتومی واژن میشود، برخی به تفاوت آن با فرج واقف نیستند. واژن بخش داخلی اندام تناسلی و فرج (farj) بخش بیرونی آن است. برای شناسایی توده در واژن باید با بخش‌های مختلف دستگاه تناسلی آشنا باشید. واژن لوله‌ای عضلانی است که به دهانه رحم می‌رسد. در لایه بالایی بافت واژن غشایی مخاطی مانند بافت بینی و دهان وجود دارد. به برآمدگی‌ها و فرورفتگی‌های سطح واژن روگا (rugae) می‌گویند. زمانی که واژن در آرامش باشد، این بخش‌های آن شبیه پلیسه‌ها و تاخوردگی‌های پارچه هستند. در زمان برقراری رابطه جنسی یا زایمان، روگا در واژن است که باعث بازشدن این بخش از بدن میشود.
فرج دارای بخش‌های مختلف است:
- به لبه‌های بیرونی فرج لابیا گفته میشود. بیرون این بخش موهای شرمگاهی می‌رویند. در پشت بخش بیرونی و درون لابیا پوستی بی‌مو قرار دارد که دارای غدد چربی است.
- اگر لبه‌های لابیا را باز کنید، بخش درونی آن را می‌بینید. این بخش هم دهانه واژن را احاطه می‌کند.
- غدد شبه‌پروستاتی و بارتولین در بخش داخلی لابیا قرار دارند و مسئول تولید مخاط و روان‌کننده‌های دیگر فرج هستند. غدد چربی هم در لابیای داخلی وجود دارند.
با شناخت بخش داخلی و بیرونی دستگاه تناسلی زنان به سراغ بررسی انواع توده در واژن می‌رویم. کماکان با ما همراه باشید.
برجستگی داخل واژن نشانه چیست؟
برجستگی داخل واژن نشانه چیست؟ توده‌ها و برآمدگی‌های مختلفی در واژن به وجود می‌آیند. بعضی از آنها بیخطر هستند و برخی هم نیاز به پیگیری جدی دارند. اگر بخواهیم از انواع توده در واژن نام ببریم به موارد زیر می‌رسیم:
- کیستهای ولوار (Vulvar cysts)
- کیستهای واژنی
- دانه‌های فوردایس (Fordyce spots)
- واریس تناسلی
- موهای زائد
- برچسب‌های پوست واژن
- لیکن اسکلروزوس ( Lichen sclerosus)
- تبخال تناسلی
- زگیل تناسلی
- سرطان
کیستهای ولوار (Vulvar cysts)
سایت cleveland clinic درباره کیست ولوار می‌گوید:
کیست ولوار نوعی کیست واژن است که در دو طرف لابیا (لب‌های واژن) و نزدیک دهانه واژن ایجاد میشود، که دو غده کوچک واقع در دو سمت واژن هستند و مایعی تولید میکنند که به روان شدن واژن کمک می‌کند.
در فرج غددی وجود دارد که شامل غدد چربی، بارتولین و غدد شبه‌پروستاتی زنانه می‌شوند. با مسدودشدن این غدد، امکان شکل‌گرفتن کیست به وجود می‌آید. اندازه کیست‌ها می‌تواند متغیر باشد اما معمولاً کوچک و سفت هستند. اگر این کیست‌ها عفونی نشوند، درد ایجاد نمی‌کنند.
چنین کیست‌هایی معمولاً بی‌نیاز از درمان بهبود پیدا میکنند. اگر کیستی عفونی شود، پزشک آن را تخلیه می‌کند و آنتی‌بیوتیک‌هایی برای رفع عفونت تجویز می‌کند.
کیستهای واژنی
کیستهای واژنی هم انواع مختلفی دارند. این کیست‌ها توده سفت زیر پوست واژن هستند که در دیواره آن قرار می‌گیرند و معمولاً به اندازه یک نخود یا کوچک‌تر هستند. چنین کیست‌هایی بیشتر به خاطر زایمان یا وجود جراحت در واژن به وجود می‌آیند.
کیستهای واژنی در بیشتر موارد دردناک نیستند و نیازی به پیگیری وضعیتشان نیست؛ مگراینکه باعث درد در طول رابطه جنسی شوند. گاهی برای درمان آنها هم باید از روش تخلیه کیست یا جراحی استفاده شود.
از انواع کیست‌ها می‌توانیم موارد زیر را نام ببریم:
- کیستهای بارتولین: این‌ها انواعی از توده در واژن هستند که روی یک یا هر دو لبه واژن به وجود می‌آیند. برای آشنایی بیشتر با این کیست مقاله کیست غده بارتولین را در دکتردکتر بخوانید.
- کیستهای اندومتریوز: برآمدگی‌های بافت کیست‌هایی کوچک در واژن ایجاد میکنند.
- کیستهای مجرای گارنتر: این کیست‌ها فقط در دوران بارداری تشکیل می‌شوند.
دانه‌های فوردایس (Fordyce spots)
دانه‌های فوردایس یا غدد چربی برآمدگی‌های سفید کوچک یا سفید متمایل به زردی هستند که درون فرج به وجود می‌آیند. مشابه این برآمدگی داخل واژن روی لب‌ها و گونه‌ها هم دیده می‌شوند. دانه‌های فوردایس ابتدا در دوران بلوغ به وجود می‌آیند و بعد با بالارفتن سن به تعدادشان اضافه میشود. این دانه‌ها نه دردناک هستند و نه خطرناک.
واریس واژن
امکان دارد که رگ‌های دور فرج متورم شوند. چنین مشکلی در ۱۰درصد بارداری‌ها و با افزایش سن اتفاق می‌افتد. شکل واریس واژن شبیه برآمدگی‌هایی آبی یا رگ‌های متورم گردی است که در داخل و بیرون لابیا دیده می‌شوند.
واریس تناسلی معمولاً دردناک نیست اما گاهی احساس سنگینی، خارش و خونریزی به وجود می‌آورد. رفع این مشکل در زنان باردار نیازی به درمان ندارد و حدود ۶ هفته پس از زایمان، خودبه‌خود بهبود پیدا می‌کند. این واریس‌ها بعد از زایمانی دیگر دوباره ظهور میکنند.
وجود چنین نوعی از توده در واژن برای زنان غیرباردار خوشایند نیست و در زمان برقراری رابطه جنسی یا هنگام ایستادن‌های طولانی باعث ناراحتی و آزردگی میشود. پزشکی که در جراحی رگ‌ها تخصص دارد، در زمینه درمان این مشکل به بیماران کمک می‌کند.
موهای زائد
اصلاح‌کردن و از بین‌بردن موهای زائد ناحیه تناسلی به روشهای مختلف هم می‌تواند باعث ایجاد توده‌هایی از مو در این ناحیه شود. امکان دارد که تودههای شکل‌گرفته با چرک هم پُر شوند و اطرافشان تیره‌رنگ شود.
نباید خودتان برای تخلیه چرک و موی این توده زیرپوستی واژن دست به کار شوید چون باعث عفونت آنها می‌شوید. در بسیاری از موارد تودههای مویین خودشان بهبود پیدا میکنند اما اگر ملتهب شدند، باید به پزشک مراجعه کنید. التهاب نشانه‌ای از عفونت است.
برچسب‌های پوست واژن
برچسب‌های پوستی برآمده‌شدن پوست و ضایعاتی نرم و کوچک روی آن هستند. تا زمانی هم که با چیزی اصطکاک پیدا نکنند، مشکلی به وجود نمی‌آورند. اگر چنین برآمدگی‌هایی آزاردهنده‌اند، بهتر است که به پزشک مراجعه کنید تا آنها را جراحی کند یا با لیزر از روی پوست‌تان بردارد.
لیکن اسکلروزوس ( Lichen sclerosus)
لیکن اسکلروزوس وضعیت نادری است که زنان در دوران یائسگی به آن دچار می‌شوند. این توده بیشتر در اطراف مقعد و فرج دیده میشود. از نشانه‌های آن باید به موارد زیر اشاره کنیم:
- خارش (اغلب شدید).
- خونریزی یا کبودی.
- تاول‌های ساده یا پر از خون.
- بروز درد در هنگام ادرارکردن یا رابطه جنسی.
- نازک و براق‌شدن پوست به طوری که به راحتی پاره میشود.
- بروز نقاط سفیدی روی پوست که به مرور زمان به لکه‌هایی نازک و چروک روی پوست تبدیل می‌شوند.
لیکن اسکلروزوس معمولاً با کرم یا پمادهای کورتیکواستروئیدی (corticosteroid) درمان میشود. امکان بازگشت این مشکل بعد از درمان هم وجود دارد. زنان مبتلا به این مشکل میتوانند به سرطان فرج هم دچار شوند.
تبخال تناسلی
تبخال تناسلی عفونتی است که ویروس هرپس سمپلکس (herpes simplex virus) آن را ایجاد می‌کند. این عفونت از راه رابطه جنسی مقعدی، واژنی و دهانی منتقل میشود. در بیشتر مواقع، نشانه‌های این مشکل آنچنان خفیف است که فرد از ابتلا به آن باخبر نمی‌شود.
نخستین نشانه‌های تبخال تناسلی شبیه آنفولانزا است:
- تب
- تورم غدد
- زخم‌های بزرگ
- درد در پاها، ناحیه تناسلی و باسن
از نشانه‌های پیشرفت بیماری هم باید به موارد زیر اشاره کنیم:
- سوزن‌شوزن شدن یا خارش
- فرورفتگی‌های کوچک و زخم
- برآمدگی‌های قرمز پرشماری که به جوش‌ها و تاول‌های دردناک تبدیل می‌شوند.
گاهی اوقات، نشانه‌های تبخال تناسلی ناپدید و بعد دوباره ظاهر میشود. با گذشت زمان هم از شدت علائم آن کم میشود. اگر زخم‌های این مشکل روی پوست مشهود باشند، پزشک راحت‌تر می‌تواند وضعیت را تشخیص بدهد. درمان خاصی برای این بیماری وجود ندارد اما با دارو می‌توانید علائم و عوارضش را کنترل کنید.
از تماس جنسی با کسی که دچار زخم‌های این عفونت است، به طور جدی خودداری کنید و یادتان باشد که استفاده از کاندوم در برقراری رابطه با چنین فردی می‌تواند از سرایتش به شکل قابل‌ملاحظه‌ای جلوگیری کند.
برای درمان مشکلات و بیماری‌های واژن باید از دکتر زنان کمک بگیرید. پزشک زنان با معاینه و روشهای تشخیصی دیگر به شما در درمان کمک خواهد کرد. اگر با تخصص این پزشک و خدماتی که با مراجعه به او دریافت خواهید کرد آشنا نیستید مقاله دکتر زنان کیست به شما اطلاعات مفیدی خواهد داد.
زگیل تناسلی
یکی دیگر از انواع توده در واژن شامل زگیل تناسلی میشود. این مشکل هم به واسطه ویروس پاپیلوماویروس‌ها (HPV) به وجود می‌آید. عفونت ناشی از این ویروس از راه رابطه جنسی مقعدی و واژنی سرایت پیدا می‌کند. در موارد اندکی هم رابطه جنسی دهانی باعث انتقالش میشود.
بسیاری از افراد به زگیل تناسلی مبتلا هستند و خودشان خبر ندارند. اگر نشانه‌ای در بدن رخ بدهد به شکل زیر خواهد بود:
- خارش یا سوزش
- دسته‌هایی از برآمدگی‌های کوچک به رنگ پوست بدن
- لکه‌هایی از زگیل‌هایی با فاصله نزدیک به هم که شبیه گل‌کلم هستند.
زگیل‌های تناسلی در ناحیه واژن، مقعد یا در واژن دیده می‌شوند. راه درمانی برای این مشکل وجود ندارد اما پزشکان میتوانند با جراحی، کرم‌های مخصوص یا لیزر زگیل‌ها را بردارند. در صورت ابتلا دور مصرف داروهای بی‌نسخه موجود در داروخانه‌ها را برای درمان زگیل‌هایتان خط بکشید و از آنها استفاده نکنید.
سرطان
سرطان فرج بسیار نادر است. بروز توده سرطانی در واژن و ابتلا به سرطان در آن ناحیه هم بسیار کم رخ می‌دهد. از نشانه‌های چنین مشکلاتی باید به موارد زیر اشاره کنیم:
- زخمی که با گذشت چند هفته بهبود نمی‌يابد.
- وجود توده و زخم صاف یا برآمده در واژن.
- تغییر رنگ بخشی از واژن و فرج.
- خونریزی یا ترشح غیرعادی.
- لکه‌های ضخیم پوستی.
- خارش، سوزش یا درد.
سرطان فرج بیشتر در زنان سال‌خورده و سیگاری دیده میشود. احتمال ابتلا به آن در صورت دچاربودن به زگیل تناسلی هم بیشتر میشود. سرطان واژن و فرج با برداشتن نمونه‌ای از توده در واژن و معاینه آن زیر میکروسکوپ در آزمایشگاه مقدور است.
تشخیص نوع توده در واژن چگونه است؟
در همین ابتدا باید بگوییم که باید برای تشخیص توده واژن، به دکتر زنان مراجعه کنید. خوشبختانه، در سراسر ایران می‌توانید به بهترین متخصصین زنان، دسترسی داشته باشید. مثلا اگر ساکن اهواز هستید، بیش از 23 پزشک فعال در این شهر حضور دارند. با مراجعه به دکتر زنان اهواز ، می‌توانید به راحتی در مسیر درمان قرار بگیرید. پزشکان برای تشخیص نوع توده در واژن به نواحی بیرونی آن نگاه میکنند و معاینه‌ای دقیق انجام می‌دهند. آنها برای تشخیص سلول‌های خطرناک با سواب از توده و برآمدگی نمونه‌ای برمی‌دارند. در کنار این‌ها، پزشکان از روشهای تصویربرداری هم برای تشخیص وضعیت توده استفاده میکنند. با استفاده از سونوگرافی و تصویربرداری شکمی یا درون‌واژنی از وضعیت توده‌ها اطلاعاتی به دست می‌آید.
در زیر جدولی درباره تشخیص انواع تودههای واژنی و روشهای مرتبط آورده شده است:
| نوع توده | ویژگی‌ها و علائم | روشهای تشخیص | توضیحات |
| کیست بارتولین | درد در ناحیه واژن، ورم و حساسیت | معاینه فیزیکی، سونوگرافی | کیستهای بارتولین معمولاً بیخطر هستند و نیاز به درمان فوری ندارند. |
| فیبروئیدها | خونریزی‌های غیرطبیعی، درد شکم، فشار بر مثانه | سونوگرافی، MRI | تودههای عضلانی خوشخیم که ممکن است عوارضی ایجاد کنند. |
| پولیپ‌ها | نشانه‌های کم، ممکن است خونریزی یا ترشح داشته باشند | معاینه فیزیکی، سونوگرافی | تودههای غیرسرطانی که ممکن است نیاز به درمان داشته باشند. |
| تومورهای خوشخیم | تغییر در سایز، درد، یا شواهد فیزیکی دیگر | سونوگرافی، بیوپسی | تودههای غیرسرطانی که میتوانند نیاز به پیگیری داشته باشند. |
| تومورهای سرطانی | خونریزی غیرطبیعی، درد و نشانه‌های سیستمیک | معاینه فیزیکی، بیوپسی، MRI | تودههای سرطانی ممکن است نیاز به درمان‌های جدی مانند جراحی یا شیمیدرمانی داشته باشند. |
| عفونت‌ها | درد، ترشحات غیرطبیعی، تحریک و التهاب | معاینه فیزیکی، کشت ترشحات | عفونت‌های واژنی میتوانند به تودههای ملتهب منجر شوند که معمولاً با آنتی‌بیوتیک‌ها درمان می‌شوند. |
این جدول به تشخیص‌ها و ویژگی‌های انواع تودههای واژنی کمک می‌کند و می‌تواند راهنمای مفیدی برای مراجعه به پزشک باشد.
درمان توده واژن چگونه است؟
برای درمان هر نوع از توده در واژن نیاز به راه‌کارهایی مخصوص به خود آن وجود دارد. ابتدا باید مشخص شود که علت برآمادگی واژن چیست. در ادامه سعی کرده‌ایم که نگاهی به درمان تودههای مختلف داشته باشیم.
کیست‌ها
اگر کیست‌ها عفونی شوند، پزشکان آنتی‌بیوتیک تجویز میکنند. روشهای مختلف دیگری هم برای درمان این کیست‌ها وجود دارند:
- نشستن در آب گرم
- استفاده از مسکن‌ها
- پوشیدن لباس زیر نخی
- پرهیز از برقراری رابطه جنسی
- پرهیز از استفاده از تامپون‌ها
برآمدگی ناشی از اچ‌پی‌وی یا همان زگیل تناسلی
راه درمانی خاصی برای زگیل تناسلی وجود ندارد اما اگر آثار و عوارضش آزاردهنده باشند، پزشکان میتوانند با منجمدسازی یا جراحی با لیزر زگیل‌ها را بردارند.
سرطان‌های واژنی
بنا به رشد توده در واژن و نوع آن درمان‌های مختلفی وجود دارد. اگر سلول‌های پیش‌سرطانی در ناحیه واژن رشد کنند، پزشکان آن سلول‌ها را با درمان‌های موضعی یا جراحی با لیزر برمی‌دارند.
سرطان‌های واژنی پیشرفته یا تهاجمی را با جراحی توده واژن از ناحیه مذکور خارج میکنند. روشهای دیگری هم برای درمان این نوع توده در واژن وجود دارد:
- رادیوتراپی
- شیمی درمانی
- تجویز داروهایی برای کاهش توسعه سرطان
برای تشخیص علت توده در واژن به پزشک مراجعه کنید
توده‌ها یا برجستگی‌های داخل واژن ممکن است نشانه‌های مختلفی از شرایط پزشکی باشند و اهمیت بررسی دقیق آنها بسیار زیاد است. در حالی که برخی از این توده‌ها ممکن است بیخطر و ناشی از عواملی مانند عفونت‌ها یا کیست‌ها باشند اما دیگر توده‌ها میتوانند نشاندهنده وجود مشکلات جدیتری نظیر تومورهای خوشخیم یا سرطانی باشند. به همین دلیل هر نوع برآمدگی داخل واژن که با علائمی مانند درد، خونریزی غیرطبیعی یا تغییر در ترشحات همراه است باید به دقت و سرعت مورد ارزیابی قرار گیرد. مراجعه به پزشک متخصص زنان و انجام معاینات و آزمایش‌های لازم می‌تواند به شناسایی علت بروز این توده‌ها کمک کند و در صورت نیاز درمان‌های مربوطه ارائه شود. به طور کلی آگاهی از وضعیت سلامت واژن و پیگیری منظم در این زمینه می‌تواند به حفظ سلامت عمومی و کیفیت زندگی افراد کمک کند. برای پیدا کردن بهترین متخصص ها و پزشک ها در این حوزه به سایت دکتر دکتر مراجعه کنید.
منابع:
medicalnewstoday.com
healthline.com
سوالات متداول توده در واژن
توده در واژن به هر نوع برجستگی یا برآمدگی در ناحیه واژن اشاره دارد. علائم ممکن شامل درد، خونریزی غیرطبیعی، ترشحات غیرعادی یا تغییرات در احساسات جنسی است.
عوامل مختلفی میتوانند منجر به ایجاد توده در واژن شوند از جمله عفونت، تغییرات هورمونی، آسیب یا تومورهای خوشخیم و بدخیم.
نه برخی تودههای واژنی مانند کیستهای بارتولین ممکن است بیخطر باشند و نیاز به درمان نداشته باشند. اما برخی دیگر ممکن است نشاندهنده مشکلات جدیتری باشند و باید ارزیابی شوند.
تشخیص تودههای واژنی معمولاً از طریق معاینه فیزیکی توسط پزشک متخصص زنان انجام میشود. در برخی موارد ممکن است نیاز به سونوگرافی یا بیوپسی باشد.
گزینههای درمان بستگی به نوع و علت توده دارند و میتوانند شامل مصرف دارو، انجام جراحی برای حذف توده یا درمان با روشهای دیگر مانند شیمیدرمانی باشند.
سلام من روی لب بزرگم سمت چپی دوتا حالت توده ک درد کمی داره ایجاد شده مشکل از چیه؟؟
سلام، من چهل سال دارم. من در لیبیا مینورای راستم، در بالاترین قسمت درونی اش یک توده احساس میکنم که انگار به یه نخی وصله و احساس میکنم که به اندازه یک لپه است. اول فقط احساس تورم داشتم اما بعد از دیدن و احساسش، اینقدر انگولک کردم و فشار دادم و کرم زدم که خیلی متورم شد و خارش هم گرفت. من نه اچ پی وی و نه هیچ اس تی دی نداشته و ندارم. پاپ اسمیر هام هم همیشه خوب بودند. خیلی استرس گرفتم و سرچ کردم و الان میبینم اون جا، دقیقا جایی است که سرطان ها توده و زخم ایجاد میکنند. دکتر پرامری کر ام برای فردا انیوآل ویزیت دارم و دارم سکته میکنم و هنوز نتوانستم از گاینکالاجیست ام وقت بگیرم، میشه راهنمایی کنید لطفا. ممنونم.
سلام
احتمالا بارتولینیت باشه نگران نباشین
سلام من یکی دوماه هست که رو واژنم یه چیزی که انگار حرکت هم دارد تا وسط واژنم گاهی میاد هنگام راه رفتن گاهی حس میکنم بعد یه مقدار خیلی کم ترشح دارم بعضی موقع الان نمیدونم میترسم برم دکتر استرس شدید دارم
سلام
شرح حالتون اختصاصی و به نفع چیز خاصی نیست
باید معاینه شین عزیز
با توجه به موارد ذکر شده، بهتر است به صورت حضوری به متخصص زنان، زایمان و نازایی مراجعه کنید.
سلام
بنده ۱۸ سال سن دارم و متاهلم
یه برجستگی صفت کنار واژنم دراومده که وقتی راه میرفتم یا میشستم درد میکرد و امروز خونریزی کرد
ب شدت نگران شدم میتونه چی باشه
سلام
علل مختلفی ممکن مطرح باشه همانند کیست بارتولین، کیست چربی ، تبخال تناسلی و…
جهت معاینه به متخصص زنان مراجعه کنید