رتینول نوعی ویتامین A است که به کرم‌ها، لوسیون‌ها و سرم‌های پوستی اضافه می‌شود. این ماده اثرات ضدپیری دارد و می‌تواند به پاک‌کردن آکنه کمک کند. محصولات حاوی رتینول به‌طور گسترده بدون نسخه در دسترس هستند با این‌حال بهتر است که در مصرف هر دارو و ماده درمانی از متخصص پوست مشورت بگیرید. در این مقاله هم اطلاعات خوبی درباره اینکه رتینول چیست و چه کاربردی دارد و البته این که چطور باید مصرف شود را در اختیارتان قرار داده‌ایم؛ با ما همراه باشید.
رتینول چیست و چه کارایی دارد؟
رتینول یکی از انواع ویتامین A است که کاربردهای زیادی در مراقبت از پوست دارد. برای درمان آکنه استفاده می‌شود و اثرات ضدپیری هم دارد. پیش از استفاده از آن، بهتر است با پزشک مشورت کنید. شاید متخصص داروهایی را تجویز کند که حاوی غلظت بالاتری نسبت به محصولات بی‌نسخه هستند.
رتینول درمانی موضعی است؛ به این معنی که باید آن را روی پوست خود بمالید. انواع مختلفی هم دارد، از جمله:
- کرم‌های ضد لک
- ژل
- لوسیون
- پماد
- سرم
رتینول گاهی در محصولات آرایشی هم استفاده می‌شود.
رتینول خانگی
منابع طبیعی رتینول چیست و در چه چیزهایی یافت می‌شود؟ این ماده از منابع حیوانی مانند گوشت گاو، جگر مرغ، تخم مرغ و ماهی گرفته می‌شود، اما در بسیاری از گیاهان و سبزیجات مانند طالبی، هویج، کدو، سیب زمینی شیرین و کدو تنبل هم موجود است.
فایده رتینول چیست و برای پوست چه می‌کند؟
رتینول باعث افزایش تولید سلول‌های پوست (تکثیر) می‌شود و به بازکردن منافذ کمک می‌کند. این ماده در لایه‌برداری پوست هم نقش دارد و و تولید کلاژن را افزایش می‌دهد.
با این روند است که می‌تواند ظاهر خطوط و چین و چروک را کاهش بدهد و حالت شاداب‌تری به پوست بدهد. رتینول به خنثی‌کردن رادیکال‌های آزاد در لایه میانی پوست کمک می‌کند و منافذ گشاد و بزرگ را از بین می‌برد.
افراد ازچه سنی از رتینول استفاده کنند؟
هیچ قانون مشخصی در این مورد وجود ندارد. برای اهداف ضدپیری مصرف می‌توانید از آن در دهه ۲۰سالگی به عنوان یک اقدام پیشگیرانه استفاده کنید. اگر از رتینول برای آکنه‌های خفیف استفاده می‌کنید، مصرف در سنین زیر ۲۰ سال هم ایرادی ندارد. همیشه بهتر است که نظر متخصص را در این زمینه جویا شوید.
رتینول برای منافذ باز
هنگامی که منافذ پوستی با سلول‌های مرده یا چربی پوست مسدود می‌شوند، بزرگ‌تر به نظر می‌رسند. رتینول موضعی منافذ بزرگ را درمان و از ایجاد منافذ مسدود شده جلوگیری می‌کند. این ماده می‌تواند پوست را ضخیم‌تر و مستحکم‌تر کند.
رتینول ضد لک
لکه‌های تیره می‌توانند در نتیجه آسیب‌رساندن خورشید به پوست ایجاد شوند. اگر لکه‌های قهوه‌ای روشن تا تیره روی صورت، دست‌ها، گردن یا بازوهای خود دارید، یعنی با تجمع ملانین (رنگدانه طبیعی) روبه‌رو هستید. این وضعیت باعث ایجاد رنگدانه روی پوستتان می‌شود.
این لکه‌ها دردی به همراه نمی‌آورند اما ظاهر پوست را مخدوش می‌کنند. برخی از افراد با رتینول موضعی لکه‌های پوستی را روشن می‌کنند اما این روند به گذشت ماه‌ها نیاز دارد. اگر نگران چنین وضعیتی هستید، باید به پزشک متخصص پوست مراجعه کنید.
رتینول برای جای جوش
اسکار (جای زخم) آکنه در نتیجه آسیب و التهاب ایجاد می‌شود. این لکه‌های صورتی، قرمز یا تیره روی پوست با بهبود آکنه ظاهر می‌شوند و ممکن است چند هفته روی آن بمانند.
کندن جوش‌ها هم باعث آسیب بیشتر به پوست می‌شود و ممکن است جای زخم‌ها به طور دائمی باقی بماند. درمان‌های موضعی رتینول می‌تواند به کاهش تورم و التهاب ناشی از جوش‌ها کمک کند. یادتان باشد که درمان موضعی رتینول همیشه روی اسکارهای شدید آکنه که فرورفته یا برجسته شده‌اند، اثرگذاری مفید ندارد.
رتینول ضدچروک و پیری
عوامل مختلفی باعث بروز چین و چروک در پوست هستند. با افزایش سن، سلول‌های پوست کندتر تقسیم می‌شوند. لایه میانی (درم) آن شروع به نازک‌شدن می‌کند، حفظ رطوبت سخت‌تر می‌شود و پوست الاستین و کلاژن کمتری خواهد داشت.
ترتینوئین و تازاروتن موضعی می‌توانند ظاهر خطوط و چین و چروک‌ها را با کاهش سرعت تجزیه کلاژن و ایجاد حالت ارتجاعی پوست بهبود بدهند. معمولا چندین ماه مصرف موضعی رتینول با نتایج اثرگذار همراه می‌شود.
مزایای استفاده از رتینول چیست؟
مزایای رتینول چیست و چطور به پوستتان کمک می‌کند؟ این ماده ابزاری قدرتمند در برابر پیری پوست و آکنه است، اما برای همه مناسب نیست. اگر مستعد آلرژی هستید یا پوست حساسی دارید، شاید بهتر باشد که به تجویزات پزشک توجه کنید و به سراغ محصولاتی دیگر بروید.
باید بدانید که رتینول پوست را نسبت به نور خورشید حساس‌تر می‌کند، بنابراین هنگام استفاده از محصولات حاوی آن، حتما از ضدآفتاب استفاده کنید و تا جایی که می توانید از آفتاب دور بمانید.
اگر بخواهیم باز هم بگوییم که خواص ریتینول برای پوست چیست، باید به این موارد هم اشاره کنیم:
- فواید پاکسازی و ضد پیری پوست زیادی دارد.
- ضخامت و خاصیت ارتجاعی پوست را افزایش می‌دهد.
- تولید ملانین را کاهش می‌دهد.
- التهاب را کم می‌کند.
- مانع از مسدودشدن منافذ می‌شود.
عوارض استفاده از رتینول چیست؟
عوارض جانبی درمان موضعی رتینول معمولا موقتی و شامل موارد زیر است:
- پوست خشک و تحریک‌شده.
- خارش یا سوزش.
- قرمزی.
- پوسته‌پوسته شدن.
- آفتاب سوختگی.
با عادت‌کردن پوست به درمان جدید، این عوارض جانبی باید به تدریج از بین بروند.
موارد منع مصرف رتینول چیست؟
اگر پوست حساس و خشکی دارید، بهتر است که از مصرف رتینول اجتناب کنید. دقت کنید که برخی عوارض جانبی مانند سوزش خفیف، خشکی و حساسیت به آفتاب طبیعی هستند اما اگر پوست حساس باشد، نباید به سراغ مصرف این ماده بروید. کسانی که دچار شرایطی مانند روزاسه (rosacea) یا اگزما هستند هم نباید رتینول مصرف کنند.
رتینول در بارداری
استفاده از نوع خوراکی این ماده می‌تواند موجبات نقص مادرزادی بچه شود. برخی از مطالعات نشان می‌دهند که استفاده موضعی این ماده با جذب کمتری در خون همراه است و وارد جریان خون نمی‌شود. اما گزارش‌هایی هم وجود دارد که برخی از نوزادان، پس از مصرف موضعی رتینوئید توسط والدینشان با نقص‌های مادرزادی متولد شده‌اند.
از آنجایی که راه‌های دیگری برای درمان بیماری‌های پوستی وجود دارد، پزشکان از تجویز رتینوئیدها در صورت بارداری خودداری می‌کنند. اگر قصد بارداری دارید به پزشک خود اطلاع دهید و اگر از محصولات رتینول استفاده می‌کنید، روش‌های پیشگیری از بارداری را در نظر بگیرید.
رتینول در شیردهی
رتینول موضعی روی پوست مالیده می‌شود و جذب زیادی در خون ندارد. در واقع، نمی‌تواند خطرات زیادی در دوران شیردهی به همراه بیاورد اما بااین‌حال، بهتر است که درباره مصرف این ماده در زمان شیردادن به نوزاد با پزشک مشورت کنید. هیچ‌گونه ریسکی را نپذیرید و اگر پزشک خطری برای این کار در نظر گرفت، دور انجامش را خط بکشید تا به نوزاد آسیبی نرسد.
نحوه استفاده از رتینول چیست؟
قبل از اینکه برای اولین بار از محصول رتینول استفاده کنید، کمی روی ناحیه کوچکی از پوست (تست پچ)، آن را امتحان کنید تا ببینید آیا واکنش منفی دارید یا خیر. اگر بعد از چند روز، لکه‌های پوستی شما خیلی قرمز نشدند یا خارش نداشتند، مصرف رتینول را قبل از خواب به برنامه مراقبت از پوست خود اضافه کنید.
برای استفاده از رتینول، دستورالعمل‌های روی بسته یا توصیه‌های پزشک خود را دنبال کنید. مراحل کلی استفاده از رتینول چیست و چطور باید از آن استفاده کنید:
- پوست خود را با یک پاک‌کننده ملایم تمیز و آن را خشک کنید.
- هنگام استفاده از محصولات رتینول، پوست خود را اسکراب نکنید.
- رتینول را به صورت یک لایه نازک به تمام صورت خود بمالید (مراقب باشید به دهان، بینی و چشم هایتان وارد نشود).
- باید از دوزی به اندازه یک نخود استفاده کنید.
- برای چند هفته اول درمان، رتینول را فقط یک روز در میان بمالید.
- در آخر هم مرطوب‌کننده صورتی را روی پوست بمالید که منافذ آن را مسدود نمی‌کند.
زمان استفاده از رتینول
از آنجایی که رتینول می‌تواند پوست را تحریک کند، بهتر است آهسته شروع کنید. پس از آزمایش پچ، ممکن است هر چند روز یک بار از یک محصول استفاده کنید و سپس به تدریج تا یک یا دو بار در روز، تعداد مصرف را افزایش دهید. این یکی از نکات مهم استفاده از رتینول است که باید به خاطر داشته باشید.
مدت زمان اثرگذاری رتینول
مصرف بیشتر رتینول‌های بدون نسخه بعد از چند هفته با اثرگذاری همراه می‌شود. طبق یک مطالعه در سال ۲۰۱۵، کاهش قابل‌توجهی در چین و چروک پوست افرادی دیده شده بود که به مدت ۱۲ هفته از رتینول استفاده کرده بودند.
نتایج پژوهشی جدیدتر نشان می‌دهد که چین‌و‌چروک‌های اطراف چشم و گردن در افرادی که به مدت ۸ هفته از این ماده مصرف کرده بودند، بهبود چشمگیری داشته است.
تفاوت رتینول و مواد مشابه چیست؟
محصولات مختلفی از رتینول و موارد مشابه آن در بازار موجود هستند، شناخت تفاوت‌ها در این زمینه مهم است.
تفاوت رتینول و ویتامین A
ویتامین A یک ویتامین محلول در چربی است که در بسیاری از غذاها و مکمل ها یافت می‌شود و چند نقش مهم در بدن شما ایفا می‌کند. این ویتامین به اندام‌ها کمک می‌کند و در سیستم ایمنی، بینایی و تولید مثل نقش دارد. رتینول نوعی ویتامین A است که با قرارگرفتن روی پوست، رنگ و بافت آن را بهبود می‌دهد.
تفاوت رتینوئید با رتینول
رتینول و رتینوئید از مشتقات ویتامین A هستند که برای بهبود بافت و ظاهر پوست استفاده می‌شوند. تفاوت اصلی آنها در قدرت و اثرگذاری‌شان است. رتینول به طور گسترده‌ای بدون نسخه در سرم‌ها و کرم ها در دسترس است و حتی به عنوان یک ماده در برخی از لوازم آرایشی استفاده می‌شود. رتینوئیدها در غلظت‌های بالاتر ساخته می‌شوند و با نسخه در دسترس هستند.
رتینوئیدهای تجویزی حاوی غلظت بیشتری از مواد فعال هستند. بنابراین، با مصرفشان تغییرات قابل توجهی در پوست خود مشاهده خواهید کرد. رتینول بدون نسخه معمولا با سایر مواد ترکیب می‌شود. تشخیص اینکه چه مقدار از ماده فعال در آن وجود دارد هم آسان نیست اما سایر مواد موجود در محصولات بدون نسخه رتینول هم می‌توانند پوست شما را هیدراته و درخشان کنند.
تفاوت ترتینوئین با رتینول
ترتینوئین یک رتینوئید است که فقط با نسخه در دسترس است. دهه‌ها است که برای درمان آکنه و پیشگیری از نشانه‌های پیری زودرس ناشی از قرار گرفتن در معرض نور خورشید (فوتوپیری) از آن استفاده می‌شود. این مورد قوی‌تر از رتینولی است که می‌توانید بدون نسخه بخرید و شاید اثرگذاری سریع‌تری هم داشته باشد. برای استفاده از این محصولات در روتین پوستی خود باید دقت به خرج بدهید.
رتینول با چه محصولاتی تداخل دارد؟
نباید سرم ویتامین سی و رتینول با هم مصرف شوند. میان این‌ها تداخل وجود دارد و اثربخشی هم را زیر سؤال می‌برند. در موارد زیر هم نمی‌توانید رتینول را هم‌زمان مصرف کنید:
- با AHAها (تونر گلیکولیک اسید، آلفا هیدروکسی اسید، اسید لاکتیک، درمان با اسید ماندلیک، لایه بردار اسید سرکه سیب)،
- BHAs (سرم بتا هیدروکسی اسید، C-50 لکه درمانی شبانه)
- تونر PHA
امکان استفاده از رتینول برای پوست چرب و خشک وجود دارد و مشکلی با انواع پوست ندارد.
محصولات خوب دارای رتینول ایرانی و خارجی را می‌شناسید؟
با رتینول آشنا شدید و باید بدانید که مصرف آن با تجویز پزشک اثرگذارتر خواهد بود. اگر می‌خواهید از این ماده استفاده کنید، بهتر است که با محصولات خوب ایرانی و خارجی هم آشنایی داشته باشید.
از جمله محصولات مفید و پرطرفدار در بازار فروش رتینول باید به کرم ضدچروک گردن و صورت بریلی (BREYLEE)، کرم رتینول برای دور چشم اسکین‌وان (SKIN ONE)، کرم ضدچروک روز لورآل (LOREAL) اشاره کنیم. شرکت‌های نئودرم و سی‌گل هم در این زمینه محصولاتی دارند.
برای اینکه به پوستتان رسیدگی کنید و مشکلاتش را از بین ببرید، نیاز به مراجعه به متخصصی خبره و ماهر دارید. دریافت نوبت از بهترین پزشکان هم با مراجعه به سایت دکتردکتر و استفاده از سیستم نوبت دکتر آن مقدور می‌شود.
نظرتان درباره استفاده از رتینول چیست و فکر می‌کنید نکته مبهمی درباره آن در مقاله وجود دارد؟ اگر پرسشی برایتان باقی مانده، حتما از ما بپرسید تا به شما در رسیدن به پاسخ کمک کنیم.
منابع:
