یکی از انواع سرطانهای شایع، سرطان معده است که میتواند به طور خاموش و بدون علامت در مراحل اولیه پیشرفت کند. توجه به علائم این بیماری بهویژه در افرادی که سابقه خانوادگی دارند بسیار مهم است. علائم اولیه ممکن است شامل سوزش سر دل، کاهش وزن ناخواسته، احساس سیری سریع و دردهای معده باشد.
تشخیص سرطان معده معمولاً از طریق آندوسکوپی و بیوپسی انجام میشود. از روشهای تصویربرداری مانند سیتیاسکن و امآرآی نیز برای بررسی گسترش بیماری استفاده میشود.
درمان این بیماری به مرحله آن و وضعیت عمومی بیمار بستگی دارد و میتواند شامل جراحی، شیمیدرمانی و پرتودرمانی باشد. رعایت یک رژیم غذایی سالم و بررسیهای منظم میتواند در پیشگیری و تشخیص زودهنگام سرطان معده مؤثر باشد. در ادامه این مقاله در مورد علائم و راه پیشگیری از این بیماری بیشتر صحبت میکنیم.
اگر سوالی دارید، میتوانید در انتهای این مطلب و در همین صفحه بنویسید تا کارشناس سلامتی دکتردکتر پاسخ دهد.
سرطان معده چیست؟
سرطان آنتروم معده که gastric cancer نیز نامیده میشود، رشد بدون کنترل سلولهای سرطانی در معده است. معده در قسمت میانی بالای شکم، درست زیر دندهها قرار دارد و به تجزیه و هضم غذا کمک میکند.
سرطان معده ممکن است در هر قسمتی از معده رخ دهد اما اغلب در قسمت اصلی معده اتفاق میافتد. در بعضی موارد سرطان معده از محل اتصال معده به مری شروع میشود. مری قسمتی است که در آن لوله بلندی، غذایی را که میبلعید به معده میرساند.
سرطان معده در جهان به عنوان چهارمین سرطان شایع و دومین عامل مرگ بر اثر سرطان شناخته میشود. این نوع از سرطان یکی از شایعترین سرطانهای بدخیم در سراسر جهان است.
شروع ایجاد بافت سرطانی در معده، چند مرحله دارد و جز بیماریهای چند عاملی (Multifactorial) دستهبندی میشود. دلیل آن هم ایجاد سرطان بر اثر وجود عوامل عفونی، محیطی و ژنتیکی در افراد است.
سرطان معده در طی ساليان و با آرامی رشد میکند ولی قبل از اينكه سرطان به معنای واقعی ايجاد شود، تغييراتی در لایههای معده ايجاد میشود. علائم سرطان معده در مراحل اولیه و پس از رشد سلولهای سرطانی در داخل دیواره معده به سختی قابل تشخیص است تا زمانی که به سایر قسمتهای بدن گسترش یابد. بنابراین بهتر است با بروز علائم اولیه برای تشخیص سریعتر بیماری به دکتر گوارش مراجعه کنید.
آشنایی با آناتومی معده و عملکرد آن
معده اندامی کیسه مانند است که بین مری و روده کوچک قرار دارد و علاوهبرگوارش مواد غذایی در ذخیره غذا هم نقش دارد. از نظر آناتومی، معده به ۵ ناحیه مختلف دهانه معده، طاق معده، جسم معده، آنتروم و پیلور معده تقسیم میشود. همچنین، معده از ۵ لایه بافتی شامل لایه مخاطی، لایه زیر مخاطی، لایه ماهیچهای، لایه زیرسروزی و لایه سروزی تشکیل شده است.
داخلیترین لايه كه اهميت خاصی دارد، لايه مخاطی ناميده میشود. اكثر سرطانهای معده از لایه مخاطی شروع میشود. هر چه سرطان به بافتهای زيرين نفوذ کند، احتمال بهبودی كمتر میشود. از طرفی دیگر معده ارتباط تنگاتنگی با گرههای لنفاوی بدن دارد. اگر سرطان معده تا گرههای لنفی پیشروی کند، روند بیماری شدیدتر و وخیمتر خواهد بود.
انواع سرطان معده
محلی از معده که سرطان از آنجا آغاز میشود یکی از عواملی است که پزشک متخصص هنگام تهیه یک برنامه درمانی در کنار سایر عوامل شامل مرحله سرطان و نوع سلولهای درگیر به آن توجه میکند. اگر سرطان فقط در معده باشد یک نوع سادهتر از این بیماری معده است و درمان آن به احتمال زیاد موفقیتآمیز است؛ اما بیشتر سرطانهای معده زمانی تشخیص داده میشوند که بیماری پیشرفته باشد و احتمال درمان آن کم میشود.
درمان سرطان معدهای که از طریق دیواره معده رشد کرده یا به سایر قسمتهای بدن گسترش پیدا میکند، سختتر است. برخی از انواع شایع و غیر شایع سرطان معده را با هم مرور میکنیم:
آدنوكارسینوم
شایعترین نوع از سرطان معده، آدنوكارسینوم (Gastric adenocarcinoma) است و خود به دو زیر شاخه رودهای و منتشر تقسیم میشود. آدنوکارسینوم رودهای معمولا از بخشی از معده که در نزدیکی روده کوچک قرار دارد، آغاز میشود و غالباً افراد بالای 80 سال را درگیر میکند.
آدنوکارسینوم منتشر غالباً در افراد جوانتر و افرادی با گروه خونی A دیده میشود. آدنوکارسینوم منتشر به عنوان سرطان معده شناخته میشود.
تومور استرومال گوارشی
این تومورهای غیر معمول (Gastrointestinal Stromal Tumor (GIST)) در اشکال بسیار اولیه سلولهای دیواره معده به نام سلولهای بینابینی کژال شروع میشوند. برخی از GIST ها بسیار بیشتر از سایرین در نواحی دیگر رشد میکنند یا به سایر قسمتهای بدن گسترش مییابند. اگرچه GIST ها میتوانند در هر جایی از دستگاه گوارش شروع شوند، اما بیشتر آنها از معده شروع میشوند.
سلولهای بینابینی کاجال که مسئول تنظیم انقباضات رودهای هستند، به عنوان نقطه آغازین این نوع از سرطان معده شناخته میشوند.
ﻟﯿﻮﻣﯿﻮﺳﺎرﮐﻮم
سرطان ﻟﯿﻮﻣﯿﻮﺳﺎرﮐﻮم (Gastrointestinal Leiomyosarcoma)، نوعی از سرطان معده غیر شایع است و به ندرت به درون گرههای لنفی انتشار مییابد. این نوع از بیماری از ماهیچههای صاف لایه ماهیچهای معده یا از بافت لامیناپروپریا که خود بخشی از لایه مخاطی معده است، آغاز میشود.
کارسینویید
سرطان کارسینویید (Gastrointestinal Carcinoid) از جمله تومورهای نورواندوکرین است که از لایه مخاطی معده در قسمت جسم و طاق معده شروع میشود. تومورهای عصبی غدد درون ریز (NETs) در سلولهای معده (یا سایر قسمتهای دستگاه گوارش) شروع میشوند که در برخی جهات مانند سلولهای عصبی و در برخی دیگر مانند سلولهای هورمون ساز (غدد درون ریز) عمل میکنند.
بیشتر NET ها به کندی رشد میکنند و به اندامهای دیگر سرایت نمیکنند، اما برخی از آنها میتوانند به سرعت رشد کرده و گسترش پیدا کنند.
لنفوما
به طور کلی لنفومها در سلولهای سیستم ایمنی به نام لنفوسیتها شروع میشوند. این سرطانها معمولا در قسمتهای دیگر بدن شروع میشوند، اما برخی از آنها میتوانند در دیواره معده شروع شوند. درمان و چشم انداز این سرطانها به نوع لنفوم و سایر عوامل بستگی دارد. در مقاله غدد لنفاوی چیست بیشتر در مورد این گرهها و فعالیت آنها توضیح دادهایم. سرطان غیر شایع لنفوما (Gastrointestinal lymphoma) معمولاً معده را درگیر میکند و در عین حال میتواند در هر بخش دیگری از لوله گوارشی هم به وجود آید.
علائم سرطان معده
در زیر جدولی از علائم سرطان معده در زنان و مردان ارائه شده است:
علائم | توضیحات |
دردهای شکمی | احساس درد یا ناراحتی در ناحیه معده |
کاهش وزن ناگهانی | کاهش وزن بدون دلیل مشخص |
حس سیری زودرس | احساس سیری یا پر بودن حتی با مصرف مقدار کمی غذا |
تهوع | احساس تهوع مکرر یا میل به استفراغ |
استفراغ | استفراغ، به ویژه اگر خونی باشد |
تغییرات در عادات رودهای | اسهال یا یبوست غیرمعمول |
ضعف و خستگی | احساس دائمی خستگی و ضعف |
این علائم میتوانند نشاندهنده وجود سرطان معده یا سایر شرایط پزشکی باشند. در صورت بروز این علائم، مشاوره با متخصص انکولوژی ضروری است.
آیا میتوانید تومور را در معده خود احساس کنید؟
پزشک ممکن است بتواند در طول معاینه فیزیکی، بسته به اینکه سرطان چقدر پیشرفته باشد، تودهای را در معده شما احساس کند. ممکن است علائمی مانند معده متورم، پر همچنین احساس سنگینی معده یا درد در ناحیه معده بروز کند؛ دردی که خفیف شروع شده و سپس با پیشرفت بیماری شدیدتر میشود. یک علت افزایش ضخامت دیواره معده میتواند سرطان باشد.
علت سرطان معده
سرطان معده زمانی شکل میگیرد که یک جهش ژنتیکی در سلولهای معده شما بروز کند. برای اساس گفته سایت cleveland clinic :
سرطان معده زمانی شکل میگیرد که یک جهش ژنتیکی در DNA سلولهای معده شما ایجاد شود. DNA کدی است که به سلولها میگوید چه زمانی رشد کنند و چه زمانی بمیرند. به دلیل جهش، سلولها به سرعت رشد میکنند و در نهایت به جای مرگ، تومور را تشکیل میدهند. سلولهای سرطانی از سلولهای سالم سبقت میگیرند و ممکن است به سایر قسمتهای بدن شما گسترش یابند.
دانشمندان به درستی نمیدانند که چه عاملی در همان ابتدا باعث رشد سلولهای سرطانی در معده میشود، با این همه عواملی که خطر ابتلا به سرطان معده را افزایش میدهد را به خوبی میشناسند. یکی از این عوامل عفونت ناشی از هلیکوباکتر پیلوری است.
عوارض ناشی از عفونت هلیکوباکتر پیلوری:
- ایجاد زخم معده
- گاستریت یا ورم معده
- نوعی از کمخونی طولانیمدت و مداوم به نام کمخونی پرنیسیوز یا کمخونی فقر ویتامین B12
- رشد پولیپها در معده
- افزایش خطر ابتلا به سرطان معده تا حد زیاد
سایر عواملی که نقش مهمی در افزایش خطر ابتلا به سرطان معده بازی میکنند، عبارتند از:
- سیگار کشیدن
- اضافه وزن و چاقی
- رژیم غذایی سرشار از مواد فراوری شده دودی، ترشیجات یا غذاهای شور
- جراحی معده برای درمان زخم معده
- گروه خونی A
- عفونت ویروسی اپشتین– بار
- برخی ژنها
- کار کردن در محیطهای صنعتی که فرد با ذغال سنگ، فلز، الوار چوب یا لاستیک سر و کار دارد.
در سرطان معده آب آوردن شکم (آسیت) معمولاً به دلیل گسترش سرطان به صفاق و ترشح بیش از حد مایع از سلولهای سرطانی یا انسداد سیستم لنفاوی ایجاد میشود.
تشخیص سرطان معده
پزشکان معمولاً بررسیهای لازم به منظور وجود احتمالی سرطان معده را انجام نمیدهند؛ ولی اگر فرد دارای سابقه خانوادگی باشد و شانس بالایی برای ابتلا به این بیماری را داشته باشد، پزشک او را تحت نظر خواهد داشت. اگر فرد نشانهها و علائم خاصی نشان دهد، پزشک آزمایشهایی برای تشخیص انجام خواهد داد.
برای تشخیص سرطان معده، پزشک ابتدا معاینه فیزیکی انجام میدهد. سپس از فرد در مورد سابقه بیماریهایش سوال خواهد شد، پزشک باید بداند که آیا در خانواده بیمار کسی به سرطان معده مبتلا بوده یا خیر؟ یا اینکه شخص ریسک فاکتورهای این بیماری را دارد یا نه؟ بعد از این پزشک برای تشخیص بهتر چندین آزمایش انجام خواهد داد:
آزمایش خون
برای بررسی علائم و نشانههای وجود سرطان در بدن از از آزمایش خون استفاده میشود.
آندوسکوپی مجاری فوقانی گوارشی
در روش اندوسکوپی از طریق دهان لولهای باریک و انعطافپذیر که به انتهای آن دوربین کوچکی متصل است به بدن وارد میشود و به کمک آن قسمت داخلی معده بررسی میشود.
رادیوگرافی دستگاه گوارش فوقانی
مایعی گچی متشکل از مادهای به نام باریم (barium) به فرد داده میشود. این ماده معده را میپوشاند و در نهایت باعث میشود تصویر روشنتری در تصویربرداری با اشعه ایکس به دست بیاید.
سیتیاسکن
سیتیاسکن نوعی از تصویربرداری با اشعه ایکس است که جزئیات بیشتر و دقیقتری از داخل بدن را به فرد نشان میدهد.
لاپاراسکوپی
نوعی جراحی که به پزشک اجازه میدهد تا گسترش سرطان را زمانی که روشهای کمتر تهاجمی، مانند تصویربرداری، اطلاعات کافی ارائه نکردهاند، ارزیابی کند لاپاراسکوپی است. در طول لاپاراسکوپی، پزشک یک دوربین کوچک را در بریدگیهای کوچک شکم قرار میدهد تا بتواند اندامهای شما را مستقیما ببیند.
نمونهبرداری برای تشخیص سرطان معده
پزشک معالج بخش کوچکی از بافت معده را خارج کرده و بعد برای وجود احتمالی سلولهای سرطانی آن را به دقت زیر میکروسکوپ بررسی میکند. گاهی در خلال آندوسکوپی، نمونهبرداری هم انجام میشود.
راههای درمان سرطان معده
بیشتر درمانها میتوانند تا حد زیادی با بیماری سرطان معده مبارزه کنند. درمان سرطان معده لازم است با تشخیص پزشک انتخاب شود که به مدت زمانی که فرد با بیماری درگیر است، شدت وخامت بیماری و گسترش، بستگی دارد. به طور کلی سرطان معده با یک یا چند مورد زیر درمان میشود:
- شیمی درمانی
- پرتو درمانی
- عمل جراحی
- ایمونوتراپی، مانند واکسن و دارو
در شیمیدرمانی از داروها برای کوچک کردن سلولهای سرطانی استفاده میکند و حذف آنها را قبل از جراحی آسانتر میکند. شیمی درمانی همچنین میتواند سلولهای سرطانی باقی مانده را پس از جراحی از بین ببرد. شیمیدرمانی ممکن است با دارو درمانی هدفمند به خصوص در در سرطانی که عود میکند یا پیشرفته است استفاده شود.
در روش پرتودرمانی از پرتوهایی مانند اشعه ایکس برای از بین بردن سلولهای سرطانی استفاده میکند. پرتودرمانی به تنهایی در درمان سرطان معده موثر نیست، اما ممکن است در کنار شیمیدرمانی قبل و بعد از جراحی استفاده شود. پرتودرمانی همچنین میتواند به تسکین علائم کمک کند.
ایمونوتراپی به سیستم ایمنی بدن کمک میکند تا سلولهای سرطانی که تشخیص آنها ممکن است سخت باشد را شناسایی کرده و آنها را از بین ببرد. روش ایمونوتراپی هم بیشتر در سرطانهای عود کننده یا پیشرفته استفاده میشود.
طرح دقیق درمان شما بستگی به مبدأ و علت سرطان دارد. سن و سلامت کلی نیز میتوانند نقش داشته باشند. هدف درمان سرطان معده به غیر از درمان سلولهای سرطانی این است که از پخش شدن این سلولها جلوگیری شود. سرطان معده ممکن است به ریهها، گرههای لنفاوی، استخوانها، کبد و سایر نقاط بدن نیز آسیب برساند.
مراحل سرطان معده
مرحله بندی به پزشک اجازه میدهد تا میزان گسترش سرطان را ارزیابی کند. در سرطان معده، مرحله بندی از 0 (صفر) تا IV (چهار) است. مرحله 0 به این معنی است که سرطان فراتر از پوشش معده شما گسترش نیافته است؛ اما در مرحله IV به سایر اندامها سرایت میکند.
استیج صفر سرطان معده
در این مرحله گروهی از سلولهای معیوب بافت داخلی معده تبدیل به سلولهای سرطانی میشوند. در مرحله صفر معمولا درمان جراحی موفقیتآمیز خواهد بود. در این مرحله پزشک ممکن است بخشی از معده و یا تمام آن را از بدن خارج کند.
در جراحی، گروهی از گرههای لنفی نزدیک معده هم از بدن خارج میشوند. لنفها ارگانهای کوچکی در بدن هستند که به عنوان بخشی از سیستم دفاعی بدن ایفای نقش میکنند.
استیج یک سرطان معده
در این مرحله در لایه مخاطی معده تومورهای سرطانی به وجود میآیند. این تومورها ممکن است گرههای لنفی را هم درگیر کنند. مانند مرحله صفر در این مرحله هم با کمک جراحی بخشی یا تمام معده خارج خواهد شد.
در این مرحله شیمی درمانی یا کمورادیوتراپی هم انجام میشود. این درمانها قبل از جراحی برای کوچکتر کردن تومور و یا بعد از آن برای کشتن سلولهای سرطانی باقیمانده استفاده میشوند.
در شیمی درمانی از داروهایی استفاده میشود که به سلولهای سرطانی حمله میکنند. کمورادیوتراپی ترکیبی از شیمیدرمانی و رادیوتراپی است که در آن سلولهای سرطانی با ذراتی که دارای انرژی بالایی هستند، نابود میشوند.
استیج دو سرطان معده
در این مرحله سرطان به لایههای داخلیتر معده نفوذ کرده و حتی امکان دارد به نزدیکی گرههای لنفی هم رسیده باشد. این مرحله هم با کمک جراحی بخشی یا تمام معده و گرههای لنفی خارج خواهد شد. در این مرحله قبل یا بعد از جراحی هم از درمانهای شیمی درمانی و کمورادیودرمانی هم استفاده میشود.
استیج سه سرطان معده
در این مرحله سرطان تمام لایههای معده و حتی اندامهای مجاور مانند روده کوچک و طحال را درگیر کرده است. گاهی در این مرحله اندامهای مجاور درگیر نمیشوند، تنها سرطان به گرههای لنفی خواهد رسید.
در این مرحله به کمک جراحی کل معده خارج خواهد شد و علاوه بر آن شیمی درمانی هم ادامه خواهد داشت. این روش درمانی معمولاً به معالجه کامل بیماری یا حداقل به کاهش علائم و نشانههای بیماری منجر خواهد شد.
استیج چهار سرطان معده
این مرحله آخرین سطح از سرطان معده است. در این مرحله سرطان به سرعت در بدن منتشر شده و باقی ارگانها مانند کبد، ریهها و حتی مغز را هم درگیر میکند. در این مرحله درمان سرطان تقریباً غیر ممکن است، ولی پزشک میتواند برای کم کردن شدت علائم و نشانههای بیماری و افزایش آسایش بیمار اقداماتی را انجام دهد.
اگر تومورهای سرطانی بخشی از لوله گوارشی را مسدود کند، این اقدامات انجام میشود:
- به کمک لوله نازک آندوسکوپی لیزر وارد بدن شده و بخشی از تومور نابود میشود.
- یک استنت لوله فلزی توخالی برای جلوگیری از انسداد معده توسط تومور در محل ورود معده به روده یا در محل ورود مری به معده قرار داده میشود و اجازه میدهد تا مایعات و غذا جریان داشته باشند.
- کنارگذاری معده یا عمل بای پس معده (Gastric bypass) انجام میشود. گاهی تومور مسیر خروجی معده را مسدود میکند، بنابراین با عمل جراحی قسمت ابتدایی معده را به قسمت ابتدایی روده کوچک متصل میکنند تا غذا و مایعات به جریان خود ادامه دهند.
- انجام جراحی برای خارج کردن بخشی از معده
شیمی درمانی، رادیوتراپی و یا هر دو آنها در این مرحله از بیماری مورد استفاده قرار میگیرند. در این مرحله درمان هدفمند یا تارگتتراپی هم انجام میشود. در این روش درمانی دارو تنها سلولهای سرطانی را از بین میبرد و باقی سلولها سالم و دست نخورده میمانند، بنابراین عوارض جانبی این روش بسیار ناچیز است.
ریسک فاکتورهای ابتلا به سرطان معده
عواملی که خطر سرطان معده را افزایش میدهند عبارتند از:
- بازگشت اسید به مری
- چاقی
- رژیم غذایی سرشار از غذاهای شور و دودی
- رژیم غذایی کم میوه و سبزیجات
- سابقه خانوادگی سرطان معده
- عفونت با هلیکوباکتر پیلوری
- التهاب طولانیمدت معده (ورم معده)
- سیگار کشیدن
- پولیپهای معده
برای پبشگیری و کمکردن ریسک ابتلا به سرطان بهتر است از عوامل خطرساز دوری کنید. اگر با بیماریهایی چون پولیپ و التهاب معده رو به رو هستید بهتر است برای پیشگیری از سرطان با متخصص مشورت نمایید در مقاله متخصص گوارش کیست بیشتر در مورد این تخصص و حوزه فعالیت آن پرداختهایم.
چگونه میتوان از ابتلا به سرطان معده پیشگیری کرد؟
روشن نیست که چه چیزی عامل اصلی و علت سرطان معده در انسان است؛ بنابراین هیچ راهی برای جلوگیری از آن وجود ندارد. اما شما میتوانید با ایجاد تغییرات کوچک در زندگی روزمره اقدامات لازم برای کاهش خطر ابتلا به این نوع از سرطان را انجام دهید. یکی از مهمترین موارد این است که در صورت مثبت بودن تست، عفونت هلیکوباکتر پیلوری را درمان کنید.
عفونت هلیکوباکتر پیلوری یک عامل خطر مهم برای ابتلا به سرطان معده است؛ باید زخم، گاستریت و سایر بیماریهای معده را به سرعت درمان کنید. شرایط معده درمان نشده، به ویژه آنهایی که توسط باکتری هلیکوباکتر پیلوری ایجاد میشوند، خطر ابتلا به سرطان معده را افزایش میدهند.
غذای سالم بخورید! خوردن یک رژیم غذایی سالم سرشار از میوهها و سبزیجات و کم کردن مصرف نمک و گوشت قرمز میتواند خطر ابتلا به سرطان معده را کاهش دهد. غذاهای سرشار از ویتامین C، بتاکاروتن و کاروتنوئیدها، مانند مرکبات، سبزیجات سبز برگ و هویج، منابع خوبی از مواد مغذی کلیدی هستند. مطلب رژیم غذایی مناسب سرطان معده در این راستا به شما کمک خواهد کرد.
پنیرهای دودی، سوسیس و کالباس، گوشتهای دودی مانند ماهی و هاتداگ دودی، غذاهای نمکسود شده، شور و ترشیجات را از رژیم غذایی خود حذف کنید. همچنین سعی کنید وزن خود را در محدوده طبیعی نگه دارید؛ چرا که اضافه وزن و چاقی خطر ابتلا به سرطان معده را در افراد تا حدود زیادی افزایش میدهد.
از طرف دیگر در صورت مصرف دخانیات و تنباکو شانس ابتلا به سرطان معده دو برابر میشود. بنابراین سیگار نکشید تا ریسک ابتلا به سرطان مهده را تا حد ممکن کاهش دهید. از مصرف بیرویه داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی و آسپرین نیز خودداری کنید.
اگر به دلیل بیماری قلبی روزانه آسپرین (aspirin) مصرف میکنید، یا برای درمان التهاب مفاصل مجبور به استفاده از داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (arthritis) هستید، در مورد چگونگی اثر این داروها بر احتمال ابتلا به سرطان معده حتماً با پزشک معالج خود صحبت کنید.
آیا نفخ نشانه سرطان معده است؟
نفخ یکی از علائم شایع مشکلات گوارشی است و میتواند به دلایل مختلفی از قبیل مصرف غذاهای چرب، پرخوری یا عدم تحمل به برخی مواد غذایی ایجاد شود. با این حال در برخی موارد، نفخ شکم ممکن است به عنوان یک علامت هشدار دهنده برای وجود بیماریهای جدیتر از جمله سرطان معده در نظر گرفته شود. در بیماران مبتلا به سرطان معده، نفخ ممکن است به دلیل تودههای سرطانی که باعث انسداد یا فشردگی معده میشوند، رخ دهد. این وضعیت میتواند حس پری زودرس یا احساس نارضایتی در معده را به دنبال داشته باشد. همچنین تغییرات در عادات گوارشی مانند یبوست یا اسهال میتواند با نفخ همراه باشد.
با این وجود، نفخ به تنهایی نمیتواند بهعنوان نشانهای قطعی از سرطان معده در نظر گرفته شود. بسیاری از علل دیگر نیز وجود دارند که میتوانند نفخ را ایجاد کنند. بنابراین در صورتی که نفخ مداوم یا همراه با علائم دیگری مانند درد شکم، کاهش وزن ناگهانی یا تهوع باشد، بهتر است به پزشک مراجعه کرد تا بررسیهای لازم انجام شود و تشخیص مناسب صورت گیرد. شناسایی زودهنگام علائم میتواند در بهبود بیماریهای گوارشی کمک کند.
آیا سرطان معده کشنده است؟
سرطان معده یکی از انواع سرطانهایی است که میتواند عواقب جدی و کشندهای داشته باشد به ویژه اگر در مراحل پایانی شناسایی شود. این نوع سرطان معمولاً در مراحل اولیه هیچ علامتی ندارد که باعث میشود تشخیص آن در زمان مناسب دشوار باشد. طبق آمار سرطان معده در بین تمامی سرطانها یکی از اصلیترین علل مرگ و میر ناشی از سرطان در جهان است.
عوامل متعددی در پیشآگهی سرطان معده تاثیر دارند از جمله مرحله تشخیص، نوع تومور، محل سرطان و وضعیت عمومی سلامت فرد. در مراحل اولیه، درمانهای موفقی مانند جراحی برای برداشت تومور میتوانند عوارض را به طور قابل توجهی کاهش دهند و شانس بقای بیمار را افزایش دهند. اما در مراحل پیشرفته که سرطان به سایر اعضای بدن گسترش یافته است، درمانها میتوانند چالشبرانگیزتر شده و خطر مرگ افزایش مییابد.با توجه به اهمیت تشخیص زودهنگام و درمان موثر، آگاهی از علائم و عوامل خطر سرطان معده ضروری است. در نهایت، توجه به تغذیه و سبک زندگی سالم نیز میتواند از بروز این بیماری جلوگیری و شانس درمان را افزایش دهد.
تاثیر رژیم غذایی بر علائم سرطان معده
رژیم غذایی میتواند تاثیر قابل توجهی بر علائم سرطان معده و کیفیت زندگی بیماران داشته باشد. علائم اولیه سرطان معده شامل احساس سیری زودرس، درد معده و کاهش وزن بدون علت مشخص است. مصرف غذاهای غنی از فیبر نظیر میوهها و سبزیجات به بهبود عملکرد سیستم گوارش و کاهش مشکلاتی مانند یبوست و نفخ که از علائم سرطان معده به شمار میآیند، کمک میکند. همچنین مواد مغذی موجود در غذاهای تازه میتوانند به تقویت سیستم ایمنی و بهبود پاسخ به درمان سرطان معده کمک کنند.
درمانی که برای سرطان معده انتخاب میشود معمولاً شامل جراحی، شیمیدرمانی و پرتودرمانی است. با این حال، رژیم غذایی متعادل همچنان میتواند به کاهش اثرات جانبی درمانها و بهبود سلامت عمومی بیمار کمک کند. همچنین توجه به این نکته که برخی تومورهای معده ممکن است خوشخیم باشند، اهمیت دارد. رژیم غذایی مناسب نه تنها میتواند به مدیریت علائم کمک کند بلکه همچنین به پیشگیری از تهاجم سرطانهای بدخیم و بهبود روند درمان کمک مینماید.
میوه مفید برای سرطان میوه
مصرف میوهها به عنوان بخشی از رژیم غذایی میتواند به بهبود سلامت عمومی و مدیریت علائم مرتبط با سرطان معده کمک کند. برخی میوهها به دلیل ترکیبات مغذی و آنتیاکسیدانی خود به ویژه مفید هستند.به عنوان مثال تمشک و توت فرنگی غنی از ویتامین C و آنتیاکسیدانها هستند. این ترکیبات میتوانند با آسیبهای اکسیداتیو مبارزه کرده و سیستم ایمنی بدن را تقویت کنند. سیب نیز منبع خوبی از فیبر و آنتیاکسیدان است که به سلامت گوارش کمک میکند.
بعضی میوهها مانند انار و مرکبات همچنین حاوی ترکیباتی هستند که فعالیتهای ضد التهابی و ضد سرطانی دارند. انار به ویژه به دلیل وجود ترکیبات پلیفنولیک معروف است و ممکن است به کاهش رشد تومور کمک کند. موز هم گزینهای مناسب است؛ چون به راحتی قابل هضم است و میتواند برای بیمارانی که با مشکلات گوارشی مواجهاند، مفید باشد. در مجموع، گنجاندن تنوعی از میوهها در رژیم غذایی میتواند به تأمین مواد مغذی ضروری و بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا به سرطان معده کمک کند.
پیش آگهی برای افراد مبتلا به سرطان معده نجاتبخش است!
چشم انداز در سرطان معده میتواند تأثیر بسزایی در نتایج درمان و کیفیت زندگی بیماران داشته باشد. شناسایی زودهنگام این بیماری به ویژه در مراحل اولیه، شانس موفقیت درمان را افزایش میدهد و میتواند به نجات زندگی افراد کمک کند. بررسی منظم و آگاهی از علائم اولیه، پزشکان را قادر میسازد تا سریعتر اقدام کنند و برنامه درمانی مناسبی را برای بیمار وضع کنند.
استفاده از تکنولوژیهای پیشرفته تشخیصی و درمانی نیز به بهبود بیماران مبتلا به سرطان معده کمک می کند. درمانهای جدیدی مانند ایمونوتراپی و درمانهای هدفمند به پزشکان این امکان را میدهد تا گزینههای بیشتری را برای بیماران به ویژه در مراحل پیشرفتهتر بیماری فراهم کنند.
علاوه بر این، حمایتهای روانی و اجتماعی از بیماران نیز اهمیت زیادی دارد. خانوادهها و پرستاران باید به بیماران کمک کنند تا با چالشهای روانی و جسمی ناشی از بیماری مقابله کنند. در نهایت با توجه به پیشرفتهای روزافزون در زمینه درمان و تشخیص، بیماران مبتلا به سرطان معده باید امید داشته باشند و به دنبال درمانهای مناسب و کارآمد باشند. برای پیدا کردن بهترین متخصصها و پزشکها در این حوزه به سایت رزرو نوبتدهی آنلاین دکتر دکتر مراجعه کنید.
منابع:
webmd.com
mayoclinic.org
healthline.com
clevelandclinic.org
cancer.org
سلام من ۳۵سالمه چند هفته است به حالت عجیبی لرزش بدن وحالت بیحالی بهم دست میده واینکه حالت تهوع دارم .درد معده شدید هم دارم پراپرانول و قرصهایی ک مربوط به دردمعده بود خوردم ولی هیچ تاثیری نداشت
سلام اين آزمايشات را بديد و از نظر كرونا بررسي شويد
Cbc.diff esr crp
Covid igm and igg
سلام وقتتون بخیر، من بعد از هر مسافرتی که به خانه برمی گردم بعد از 24تا48ساعت به مدت یک تا دو روز اسهال و استفراغ شدید دارم و معمولاً بعد از استفراغ حالت لرز دارم علت این موارد چی می تونه باشه،
سلام من ۱۸ سالمه و تقریبا دو هفتست که درد معده و شکم شدید و حالت تهوع مداوم دارم
به سختی غذا می خورم و نمی تونم غذامو هضم کنم
من دچار گاستریت معده و سندرم روده تحریک پذیر هستم و واسشون دارو مصرف کردم اما بهتر نشدم
چند روزی هم هست که رفلاکس معده دارم
میشه لطفاً راهنمایی کنید
سلام خسته نباشید
دو ماهی میشه درد معده و سوزش دارم و درد شکم و یبوست و اسهال حالت تهوع اصلا بدنم به هم ریخته چی کار کنم خیلی ممنون.
سلام من چند سال پیش اتدوسکوپی کردم و رفلاکس شدید داشتم. الانم بعضی مواقع ترش میکنم و گاهی اوقات صبح ها کمی خون داخل خلط میبینم آیا مشکلی دارم؟
سلام
ریفلاکس و ترش کردن به تنهایی خلط خونی نمیدهد
چون خون در داخل خلط وجود داره نیاز به بررسی بیشتر هست
جهت بررسی به فوق تخصص گوارش مراجعه کنید
سلام
من به مدت ۱ماه که بعد از ۲قاشق غذا خوردن سیر میشم و سوزش شدید معده در بعضی مواقع دارم و الان چند روز نفخ دارم
سلام. چندین سال هست که اب یا چای میخورم بلافاصله بالا میارم. اگ روی غذا اب یانوشیدنی بخورم بالامیارم. مری و دستگاه گوارش شرو به سوختن میکنن. وترش میکنه. از پارسال دوطرف سینه ام شروع به سوختن میکنه حالتی فکرمیکنم برشته شده.. خواهشا دکترعزیزراهنمایی کنید
سلام من ۲هفته میشه که سوزش شدید معده دارم و همچنین بعد از غذا خوردن دچار نفخ میشم قبلا به ورم معده مبتلا بودم
سلام من پسر ۱۹ساله هستم دوماهی هست حالت تهوع دارم به صورت خفیف استفراغ نداشتم اوضاع مدوع هم بد نیست فقط گاهی یبوست میکنم و بیشتر اوقات اروغ میزنم و سرمعدم میسوزه وزنم هم زیاد بالا نمیره شریت المینیوم ام جی هم میخورم خوبه نمیخورم شروع میشه
سلام من خانم ۴۰ساله هستم موقع عصبانیت ونزدیک پریود شدن معده ام زیاد میجوشه واسید معده ام میا توی گلوم.تکرر ادرار هم درهر دوحالت زیاد میشه چکارکنم خوب بشم
سلام دکتر خسته نباشید من ۳۹ سالمه به محض خوردن چای معده ام ورم میگند وواقعا ازیت میشم ودست وپاهایم به لرزه در میا میشه لطف بگنید راهنمای کنید واصلان اروغ هم نمیزنم
سلام
چای میتونه سبب ریفلاگس شه
چای نخورین یا بسیار کمرنگ باشه
سلام …آروغ زدن زیاد بعد از غذا باید چکار کرد
سلام مادرم چهار هفتس که سردرد شدید و معده درد داره پزشک گفته کروناست معدش ورم کرده بشدت درد معده داره احساس ضعف شدید داره اما میلی به غذا خوردن ندارن لطفا راهنمای کنید؟
سلام وقت بخیر
همسرم ۳۳سال دارد از کودکی ورم معده داشته اما الان ۴سالی میشه که بعضی وقتا درد معده شدید استفراغ ویا بعضی مواقع خونریزی معده هم پیدا میکنه و بیشتر احساس سیری میکنه
لطفا راهنمایی کنید خیلی نگرانم ممنون میشم
من اندوسکوپی دادم و به طور متعدد زخم هست تو معدم و معدم پلیپ داشته و برداشتن دادن ازمایش میشه بگید پلیپ برای چی هست و احتمال چی هست؟؟؟
پوليپ بصورت ژنتيكي اتفاق ميوفته، بايد نوعش مشخص شه تا درمان لازمو براش انجام بديد
سلام چند وقتی هست احساس تهوع دارم غذا میخورم خوب میشه اما بعد از چند دقیقه دوباره همینطوری میشه فشار میدم به معده خوب میشه دستمو بر میدارم درد میگیره و یا موقع تکون خوردن حس بدی دارم نشونه چی هست؟
سلام…من ۴۳ سال دارم و حدود یک ماه است احساس سنگینی در سر معده پشت جناغ میکنم (احساس گیر کردن یا چسبیدن چیزی) اما مشکلی در خوردن و گوارش و هضم غذا ندارم…سابقه زخم معده دارن که بهبود یافته…میتونه نشانه سرطان باشع
سلام من ۲۰سالمه از چند ماه قبل یه مدت یبوست شدید داشتم ولی بیشتر الان اسهال میشم و داخل مدفوعم قطعات سیاه رنگ میدیدم تو این مدت و الان خیلی بیشتر شدهه هر چیزی میخورم سریعا در عرض چند دقیقه هضم و باید دفع بشه
جدیدا مدام حالت تهوع دارم ۱۰کیلو وزن کم کردم بشدت ضعیف و لاغر شدم یک کم پایین تر از قفسه سینم که فکر کنم معدم هست درد میکنه زمانی که ناراحت میشمم دردش شروع میشه و بشدت اذیتم میکنه پدر بزرگ و دوتا از عموهام متاسفانه بر اثر سرطان روده و سرطان خون فوت شدنن اما تو سن بالا
بنظر شما میتونه بصورت ارثی در منم بوجود بیاد؟
سلام خسته نباشید
من چند روزه که حالت تهوع همراه سوزش در ناحیه مری دارم و احساس سنگینی در معده میکنم و بعد خوردن چندقاشق غذا کاملا سیر میشم درحالی که قبلا خیلی زیاد غذا میخوردم یعنی چاق هستم به نظرتون چه مشکلی میتونه باشه؟
سلام خانم دکتر
من مدتی حالت تهوع و درد در ناحیه معده و مری دارم قفسه سینم درد میکنه هرچی میخورم به سختی از گلو میره پایین خلط خونی و تنگی نفس هم دارم ممکنه سرطان باشه اخه رنگ ناخن هام تیره شده??
سلام من ۳۲ سالمه همش معدم درد می کنه یه یک ماه هست که اینجوری هستم دکتر گفته معدم عصبی هست سوزش هم سره دلمه دل درد هم دارم آیا من سرطان معده دارم مشکل و مریضیه من چیه
من بعد از خوردن غذا همش اروغ میزنم و احساس سوئه هاضمه دارم و ترش کردن بعضی اوقات
و اذیتم میکنه
و روده هم نفخ دارد
سلام علیکم
خسته نباشید
من ۱۶سالمه ،و ی مدتی مدام دلدرد هایی داشتم ک فقط با دفع مزاح خوب میشد،الانم دلدردام خیلی بیشتر شده و حالت تهوع دارم
قبلا ی بار اندوسکوپی کردم گفتن چیزی نیس ولی اونموقع این علایم رو نداشتم
معده ام تند تند ضعف میکنه.. و اگ چیزی نخورم همون فشارم میوفتا جوری ک توون ندارم فعالیتی داشته باشم ،بالای معده امم تازگیا میسوزه..
در مدفوع هم خون دیدم
بنظر شما نشونه چ بیماری ای هست؟
سلام خسته نباشید.
من 22 سالمه. بعضی اوقات قسمت بالای ناف، سمت چپ درد می کند. علائم دیگری ندارم. به نظرتان نشانه چیست؟
یک پدر بزرگم در سن 77 سالگی بر اثر سرطان معده فوت کرد و پدربزرگ دیگرم دیابت نوع دو دارد.
سلام ممكنه بدليل يبوست يا اسپاسم روده باشه
براي سرطان روده بايد از سن ٤٠ سالگي غربالگري سرطان روده شويد
خدا پدربزرگتونو رحمت كنه
سلام ببخشید دخترم ۱۰سالشه چند سال قبل میکروب معده داشت ولی خوب درمان نشد حالا شبها تب داره مدام از سردرد وشکم درد شکایت داره بخاطره کرونا می ترسم ببرم دکتر باید چکار کنم لطفا راهنمائی کنید
سلام من الان چندساله بعدازخوردن بعضی غذاها حتی اگه کم بخورم نفخ میکنم، رنگ صورت وچشم یکم زرده علتش چیه
سلام عزیزم
شما باید اول از همه آزمایشات زیر رو انجام بدین
Cbc,diff, bun, cr, AST, Alt, Alk p, bill T, bill D, ESR,CRP
سلام عزیزم میکروب معده نمیتواند تب و سردرد بدهد
دخترتون باید ویزیت بشه تا علت تب و سردرد مشخص شه
ممکنه کرونا مطرح باشد
سلام خسته نباشبد من حالت تهوع مداوم دارم تالا سه تا دکتر رفتم ازمایش خون در موفوع ازمایش خون و چندتا ازمایش دیگه دادم اما هر دکتر رفتم میگن از اعصابته قرص های که مصرف میکردم اس امپرازوال فامنتون و یه قرص سبز رنگ کوچیک برای اعصاب یک ماه خوردم دردی نبود اما بعد اینکه قعطش کردم شروع شد تشکر
سلام در اين صورت بايد اندوسكوپي انجام بديد
سلام
من نزدیک چندماهه هر غذایی میخورم احساس خفگی در گلو دارم.انگار چیزی در گلوم گیر کرده.بالای معدم یه سوزش و داغی خفیفی حس میشه.احساس سنگینی غذا دارم.و رفلاکس دارم گاهی
دکتر گوارش رفتم برام قرص دمپریدون.بیسموت.فاموتیدین ۲۰.لانسو پرازول ۳۰ داده.خوردم ولی اونچنان تاثیری نداشته برام.الان باید چیکار کنم.از صب تا شب حس خفگی دارم.ایا دارو دیگه ای تجویز میکنید برام؟
سلام دوست عزیز با توجه به علایم تان و اینکه با این داروها خوب نشدی باید حتماً آندوسکوپی بشوید
سلام خسته نباشید. من اسید معدم خیلی زیاد است.وقتی خرما میخورم یا غذهای اسیددار.سوزش.معقدموقوه دستشوی دارم.وبعضی وقتها.همراه متفو ام چرک دفع میشود..نمی دونم روده بزرگ ام هست یا معدام…
سلام روزبخیر من قبلامتوجه شدم زخم معده دارم چندوقت دارومصرف کردم بهترشدم ولی الان چندروزه هرچیزی میخورم باسوزش معده ودرد مواجه میشم
بایدچکارکنم
سلام.همسرمن ٣٠درصد كبدشون از دست دادن اما كوچيكترين غذايي كه ميخورن همش درد داره وبيشتر اوقات يبوسته.
كوچكترين غذايي ميخوره زود معده اش درد ميگيره ميترسم سرطان باشه ايا امكانش هست؟
سلام من بیست سالمه…من چند ماهه همش حالم بد میشه و بالا میارم ..باردارم نیستم..با هر غذایی معدم واکنش نشون میده و اینجور میشم
وزنمم ۸۵هست
سلام من الان یک ساله نفق مهده .وترش کردن معده را دارم به نظر شما چیکار بکنم. رانیتیدین وشربت معده خوردم خوب نشده
سلام من ۱۵ سالمه و تقریبا یک ماهه که دل درد شدید به طور مداوم دارم.بعضی اوقات هم بعد غذا دچار حالت تهوع شدید میشم.به پزشک مراجعه کردم گفتن به خاطر رفلاکس معده ست دارو دادن ولی اثر نکرد.چیکار باید بکنم؟؟
سلام بايد يكماه دارو مصرف كنيد
اگر بعد از يكماه بهتر نشديد بايد اندوسكوپي انجام بديد
سلام شرمنده من زخم معده دارم .الان دو روزه حالت تهوح دارم حس بویاییم ریخته هم فقط یه بوی بد حس میکنم هر کاری هم کردم درس نشدم .میشه راهنماییم کنید ؟
با سلام
مادر من 56 سالش هست، نزدیک دو ماه هست که حالت تهوع و استفراغ داره.
تشخیص اولیه ایسکمی مزانتر بود که بعد CHF و AF هم مشخص شد.
تمام آزمایشات نرمال هست، فقط التهاب جزئی معده هم در آندوسکوپی مشخص شد.
درمان خاصی براش انجام ندادن و همچنان حالت تهوع و استفراغ داره.
ممنون میشم راهنمایی بفرمایید.
سلام بايد مجددا توسط پزشكشون ويزيت شن
اگه ايشكمي مزانتر بوده و علتشم AF بوده بايد اون لخته را خارج كنند
اگرم علتش AFنبوده بايد دارو ضد انعقاد بهشون بدن
در هر حال يه كاري بايد انجام بدن براشون
لطفا محددا توسط جراحشون ويزيت شن
سلام من بعضی وقتا قفسه سینه بعضی وقتا قلبم یابعصی ازاعضای بدنم درد میکند پیش دکتر رفتم گفتن تز معده هست ایادرسته وچیکارکنم
سلام اگه بصورت سوزش سر دل هست و زير ٤٠ ساليد بله معدتونه اما اگه بالاي ٤٠ ساليد بايد از نظر قلبي بررسي شيد
سلام بنده شکمم زیادقورقورمیکندبعضی اوقات شکمم خالی باشددرددارم چندسالی است مدفوعم یاشل است یابریده بریده البته آندوسکوپی کردم گفتن کمی ورم دارم وبامیکروب داروخوردم میکروب نابودشدداروهامم یه سالی است دیگه نمیخورم امااون علایم پابرجاهستن ضمنااسترس زیادهم دارم لطفاراهنمایی فرماییدچکارکنم همیشه ازسرطان معده و روده میترسم ممنون
سلام خانوم دکتر بنده ۲۱ سال سن دارم حدود ۱ سالی میشه که نفخ معده دارم به متخصص مراجعه کردم پنتوپرازول و فاموتیدین و مبورین دادن وقتی مصرفشون میکردم بهتر میشد چند مدتیه که تموم شده و مصرف نمیکنم الان هم نفخ معده دارم که اکثرا بعد از غذا شروع میشه بعضی وقت ها هم بدون علت خاصی جدیدا سوزش سردل هم اضافه شده جز این علائم چیز دیگهدای نیس فقط گاهی وقتا درد معده دارم. مشکل من چی میتونه باشه ؟؟ممکنه از علائم اولیه ی سرطان معده باشه؟؟خیلی استرس دارم و میترسم
سلام نه عزيزم هر چيزي كه سرطان معده نيست
ممكنه عفونت هليكوباكتر معده باشه
بايد اندوسكوپي بديد
سلام من یک هفتهست که حالت تهوع مداوم دارم و چیزی نمیتونم بخورم معدمم آشوبه.فاموتیدین و قرص ناشتا خوردم ولی اثری نداشته راهنمایی کنید لطفا
سلام من در مدت 6 ماه 8 کیلو وزن کم کردم ترشح اسید معده م هم بالاست . آندوسکوپی انجام دادم و چون پولیپ داشتم نمونه برداری کردند و فرستادند آزمایشگاه . علایم دیگه ای هم ندارم می خواستم بدونم ممکنه دچار سرطان معده شده باشم ؟( به خاطر کاهش وزن قابل توجهی که داشتم و همچنین پولیپ ) علایم سرطان معده چیست ؟ پولیپ معده چجوری درمان میشه ؟ (سن :49 سال ) واقعا ممنون می شم اگه پاسخ بدید .
سلام كاهش وزنتون مهمه بايد علتش مشخص شه
اما به معني سوطان نيست
بايد تست تيروييد و قند خون هم بديد
پوليپ معده اگه آدنوماتوز باشه خطرناك هست
پوليپو خارج ميكنن اگه بدخيمي داشته باشه
سلام
من همسرم ۴۵ سالهشونه.یکهفته است علائمی داره از جمله گلو درد که با آب نمک قرقره کردن برطرف شد، و بعد هم حالت تهوع و خستگی مفرط و لرز فراوان، و البته بدون تب، طوری که ما احتمال دادیم کرونا باشه.دکتر با تخصص ریه بیماریهای عفونی رفتیم که با سطح بالای اکسیژن خون احتمال کرونا را بسیار ضعیف دانستند. اما چندتا دارو تجویز کردند، از جمله فاموتیدین، ناپروکسین، وومترال….از دیشب نگرانم نکنه بیماری خطرناکترین مثل سرطانی چیزی باشه. ممنون میشوم راهنمایی کنید.
سلام لطفا اين آزمايشات را بديد تازمشخص شه علتش چيه
Cbc.diff
Esr crp ldh
Covid igm and igg
Tsh
U/A
U/C
سلام شوهرمن هرچند وقت یکبار معدش داغ میاد اذیتش میکنه صبحام ک بیدار میشه اسید معدش بالا میزنه دهانشم بوی بد میده زبونو دهانشوهم هرزگاهی افت میزنه تو بلژیک زندگی میکنه هرچقدر میره دکتر میگه هیچی نیست لطفاً راهنماییم کنید
سلام خسته نباشین من چندمدتیه دردمعده دارم وصبح ک بیدارمیشم دهنم مزه خون میده وخون بالامیارم زیاد ن اندازه تف خیلیم کم خونم وخیلیم لاغر گهگاهی قفسه سینم میدرده ومعدم درستو حسابی کارنمیکنه اشتها ک اصلا ندارم و الان چند روزه ک حالت تهوع دارم بنظرتون مشکلم جدیه؟ممنون