داروی فاموتیدین چیست؟ کاربرد، عوارض و طریقه مصرف قرص فاموتیدین

فاموتیدین نوعی داروی مسدودکننده اسید معده است که با کاهش تولید اسید، به درمان مشکلاتی مانند ریفلاکس معده، سوزش سر دل و زخم‌های گوارشی کمک می‌کند. قرص فاموتیدین علاوه بر درمان، در پیشگیری از زخم معده و روده نیز کاربرد دارد.

در این مقاله از مجله سلامتی دکتردکتر، درباره داروی فاموتیدین برایتان توضیحات کاملی آماده کرده‌ایم.

در انتهای این مقاله می‌توانید سوال‌هایتان را مطرح کنید تا کارشناس سلامتی دکتردکتر پاسخ دهد.

فاموتیدین چیست؟

درمان زخم‌های معده، روده و جلوگیری از بازگشت زخم‌ روده پس از بهبودی، از مهم‌ترین کاربردهای این دارو هستند. این دارو برای درمان برخی از مشکلات معده و مری (مانند ازوفاژیت فرسایشی، بیماری رفلاکس معده به مری-GERD، سندرم زولینگر-الیسون) هم کاربرد دارد.

داروی مذکور با کاهش میزان اسیدی که معده می‌سازد عمل می‌کند و می‌تواند علائمی مانند سرفه مداوم، درد معده، سوزش سر دل و مشکل در بلع را تسکین دهد. این دارو تهوع ناشی از افزایش اسید معده را هم کم می‌کند.

این دارو متعلق به دسته‌ای از داروهای معروف موسوم به مسدود‌کننده‌های H2 است. این دارو بدون نسخه هم قابل دریافت است. برای پیشگیری و درمان سوزش سر دل و سایر علائم ناشی از اسید زیاد در معده ( سوء هاضمه اسیدی ) از این دارو استفاده می‌شود. برای تهیه این دارو، حتما از دکتر گوارش و کبد مشورت بگیرید.

در جدول زیر، خلاصه‌ای درباره این دارو خواهید خواند:

نام تجاری دارو چیست و به چه نام هایی در بازار موجود است؟

فاموتیدین با نام‌های تجاری زیر روانه بازار می‌شود :

• زانتاک (Zantac)
• پپسید(Pepcid)

می‌توانید این داروها را با تجویز پزشک از داروخانه‌ها تهیه کنید.

ذیگر اَشکال دارویی

برخی از نام‌های دیگر این دارو، فاموتد و فامتد هستند. در جدول زیر، اطلاعات دارویی این دارو به‌صورت خلاصه ارائه شده است:

بهتر است این دارو را خودسرانه مصرف نکنید.

شربت فاموتیدین

شربت فاموتیدین برای کودکان برای چیست؟

مقدار مصرف شربت فاموتیدین در کودکان

مقدار مصرف این شربت در کودکان، معمولا براساس وزن کودک توصیه می‌شود. به طور رایج توصیه می‌شود که هر کودک حدود 0.5 میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن، دو بار در روز مصرف کند.

عوارض شربت این دارو برای کودکان زیر یک سال، ممکن است تحریک‌پذیری، بی‌قراری غیرمعمول یا گریه بدون دلیل مشخص باشد. بی‌قراری و تحریک‌پذیری نیز از عوارض شربت فاموتیدین برای نوزاد هستند.

آمپول فاموتیدین برای چیست؟

آمپول فاموتیدین با مسدود کردن گیرنده‌های H2، ترشح اسید معده را کاهش می‌دهد و در درمان و پیشگیری از زخم‌های معده و دوازدهه، بیماری رفلاکس معده به مری (GERD) و سندرم زولینگر- الیسون مؤثر است. همچنین، این دارو برای پیشگیری از آسپیراسیون در بیهوشی و مدیریت شوک آنافیلاکسی نیز کاربرد دارد.

شربت لوسیدامین فاموتیدین برای چیست؟

شربت لوسیدامین نوعی فاموتیدین است که در گروه داروهای مهارکننده گیرنده‌های هیستامین نوع ۲ (H2 Blockers) قرار می‌گیرد. این دارو با کاهش ترشح اسید معده، در درمان زخم‌های معده و دوازدهه، بیماری رفلاکس معده به مری (GERD) و سوزش سر دل مؤثر است.

کاربرد فاموتیدین لوسیدامین

از این شربت، برای مصارف زیر استفاده می‌شود:

• درمان زخم معده و رفلاکس
• کنترل رفلاکس معده در کودکان و نوزادان

مصرف شربت لوسیدامین فاموتیدین برای نوزاد و کودک، باید تحت نظر پزشک و با دوز مشخص انجام شود تا از بروز عوارض احتمالی جلوگیری شود.

عوارض شربت لوسیدامین برای نوزاد

مصرف این شربت برای نوزادان، ممکن است با عوارض گوارشی، عصبی و پوستی همراه باشد. البته عوارض نادری همچون کاهش اشتها، استفراغ، سردرد یا تغییر در ضربان قلب هم ممکن است رخ دهد.

شربت پپسومید برای چیست؟

شربت پپسومید حاوی ماده فعال فاموتیدین است و به‌عنوان یک مهارکننده گیرنده‌های هیستامین نوع ۲ (H2) عمل می‌کند. این دارو با کاهش ترشح اسید معده، در درمان و پیشگیری از مشکلات گوارشی، جلوگیری می‌کند.

نحوه عملکرد فاموتیدین

همانطور که گفته شد، این دارو متعلق به دسته‌ای از داروها به نام مسدود‌کننده‌های گیرنده هیستامین 2 است و با مسدودکردن گیرنده هیستامین 2 (H2) در معده عمل می‌کند. این گیرنده عاملی است که به ترشح اسید در معده کمک می‌کند.

با مصرف این دارو، گیرنده هیستامین 2 مسدود می‌شود و میزان اسید آزادشده در معده کاهش پیدا می‌کند. بنابراین با مصرف این دارو عوارض و مشکلات دستگاه گوارش کم می‌شود.

کاربرد فاموتیدین

از فاموتیدین ۴۰ یا فاموتیدین۲۰ برای درمان موارد زیر استفاده می‌شود:

•  درمان زخم معده (معده و اثنی عشر)
• ازوفاژیت فرسایشی (سوء هاضمه یا سوزش معده)
• ریفلاکس معده به مری (GERD)

این دارو برای رفع دل‌درد ناشی از مشکلات معده نیز کاربرد دارد.

دوز و نحوه مصرف فاموتیدین

دستورالعمل روی برچسب نسخه را در نظر داشته باشید اما با این حال، در جدول زیر دوز و نحوه مصرف آن را آورده‌ایم:

توجه داشته باشید که این دارو را می‌توان با یا بدون غذا مصرف کرد. اگر یک نوبت مصرف دارو را فراموش کردید، به محض یادآوری آن را مصرف کنید، مگر اینکه زمان مصرف نوبت بعدی فرا رسیده باشد. در این صورت، از مصرف نوبت فراموش‌شده خودداری کرده و برنامه مصرف دارو را ادامه دهید. هرگز دو دوز را به‌صورت همزمان مصرف نکنید

داروهای خود را با فاصله‌های زمانی منظم بخورید و بیشتر از دوره درمانی تجویزی از آن استفاده نکنید. هرگز بدون مجوز پزشک اطفال از این دارو استفاده نکنید.

شرایط نگهداری قرص فاموتیدین

مانند هر داروی دیگری، شرایط نگهداری قرص این دارو نیز اهمیت بسیار زیادی دارد. در هنگام خرید دارو حتما به تاریخ انقضای آن دقت کنید. به هیچ عنوان نباید داروی تاریخ گذشته مصرف کنید. بهترین دمای نگهداری این دارو بین 15 تا 30 سانتیگراد است.

فاموتیدین بهتر است یا راینیتیدین؟

فاموتیدین قوی‌تر از راینیتیدین است اما باید با تجویز و مشورت پزشک دست به انتخاب گزینه بهتر برای کنترل اسید معده بزنید در مقاله رانیتیدین چیست به طور کامل در مورد این قرص و موارد مصرف آن توضیح داده‌ایم. امپرازول هم از دیگر گزینه‌هایی است که برای مشکلات معده استفاده می‌شود و می‌تواند در گروه داروهای کاربردی برای مشکلات دستگاه گوارش قرار بگیرد. مصرف همه این‌ها باید با تجویز پزشک و توصیه حرفه‌ای است.

تداخلات دارویی فاموتیدین کدامند؟

این دارو با موارد زیر تداخل دارویی دارد:

 از آنجایی که این دارو تأثیر قابل‌توجهی بر سیستم آنزیمی کبد (CYP450) ندارد، بسیاری از تداخلات دارویی که در داروهای مشابه (مانند سایمتیدین) دیده می‌شوند، در این دارو به صورت جدی مطرح نیستند.

موارد احتیاط در مصرف فاموتیدین چیست؟

اگر شرایط زیر را دارید، باید در مصرف این قرص احتیاط کنید و حتما نظر پزشک را جویا شوید:

• ابتلا به بیماری‌های کلیوی
• دچاربودن به بیماری کبد
• وجود مشکل بلع
• واکنش غیرمعمول یا آلرژیک به داروی مذکور، سایر داروها، غذاها، رنگ ها یا مواد نگهدارنده
• قراردادشتن در دوران بارداری یا تلاش برای باردارشدن
• سپری‌کردن دوران شیردهی

این دارو را همراه با آسپرین، قرص ایبوپروفن، ژلوفن یا سایر داروهای ضدالتهابی مصرف نکنید. اگر مدفوع سیاه و قیری یا استفراغ شبیه تفاله قهوه دارید هم فوراً به پزشک مراجعه کنید. این دارو می‌تواند باعث کاهش ویتامین B12 شود. در طول مصرف باید مطمئن شوید که ویتامین B12 کافی دریافت می‌کنید.

اوردوز با فاموتیدین

علائم مصرف بیش از حد این دارو شامل مواردی مانند تحریک‌پذیری، اضطراب یا پرخاشگری است. همچنین، گیجی شدید، عدم تمرکز و سردرگمی ممکن است بروز کند. در برخی موارد، اوردوز می‌تواند منجر به تشنج یا دردهای شدید عضلانی و اختلال در عملکرد ماهیچه‌ها شود.

در صورت مصرف دوز بیشتر از تجویز و زیاد دارو یعنی اوردوز با داروی مذکور سریع و فوری به دکتر طب اورژانس مراجعه کنید. اگرچه این وضعیت نادر است، اما مصرف بیش از حد این دارو می‌تواند پیامدهای جدی داشته باشد.

عوارض فاموتیدین چیست؟

از عوارض جانبی باید به موارد زیر اشاره کنیم که نیاز به پیگیری فوری دارند:

• واکنش‌های آلرژیک مانند حساسیت پوستی، خارش، کهیر، تورم صورت، لب‌ها، زبان یا گلو
• گیجی
• توهمات

عوارض جانبی که معمولاً نیازی به مراقبت پزشکی ندارند:

• یبوست
• اسهال
• سرگیجه
• سردرد

در صورت ادامه یا آزاردهنده بودن این علائم به پزشک خود گزارش دهید.

چه افرادی نباید از داروی این دارو استفاده کنند؟

به موارد زیر در مصرف دقت کنید:

• برای کودکان کمتر از ۱۲ سال، حتما باید پزشک مصرف این دارو را تجویز کند؛
• افراد مسن بیشتر در معرض عوارض این دارو قرار دارند؛
• مصرف این قرص در بارداری باید فقط با تجویز پزشک انجام شود.

ممکن است که این دارو تنها بخشی از یک برنامه درمانی کامل باشد که شامل تغییر در رژیم غذایی یا عادات سبک زندگی هم می‌شود. دستورالعمل‌های پزشک خود را در روند درمان بسیار دقیق دنبال کنید.

آیا فاموتیدین باعث سرطان می‌شود؟

بعضی از افراد معتقدند داروی فاموتیدین باعث سرطان می‌شود؛ در حالی که شواهد موجود در حال حاضر نشان می‌دهد که این دارو باعث سرطان نمی‌شود. این موضوع زمانی بر سر زبان‌ها افتاد که رانیتیدین بدون نسخه و تجویزی حاوی آلاینده بالقوه سرطان‌زا به نام NDMA بحث‌برانگیز شد و شائبه سرطان‌زابودن این دارورا هم به میان آورد.

قرص فاموتیدین مانند هر داروی دیگری، عوارضی دارد، ولی در صورتی که دقیقا طبق نسخه پزشک مصرف کنید، احتمال بروز عوارض کمتر می‌شود. برای مشاوره آنلاین با دکتر گوارش، می‌توانید از پلتفرم دکتردکتر برای ویزیت متنی یا تلفنی بدون نیاز به مراجعه حضوری به پزشک، مشورت کنید.

منابع:

mayoclinic.org

سوالات متداول