تجمع گاز در دستگاه گوارش، هضم ناقص غذا یا رشد بیش از حد باکتری‌ها در روده، علت نفخ شکم هستند. اختلالات گوارشی، بلع هوا، رژیم غذایی نامناسب و استرس و اضطراب، را می‌توان از جمله دلایل بروز این اتفاق دانست. البته تاثیر غذاهای نفاخ، بلع هوا، یبوست یا عدم تحمل برخی مواد غذایی مانند لاکتوز را نمی‌توان بی‌تاثیر دانست.
در ادامه این مطلب از مجله یلامت و پزشکی دکتردکتر، به بررسی علل مختلف نفخ شکم می‌پردازیم و هر آنچه که لازم است درباره آن بدانید را بررسی خواهیم کرد.
در انتها، اگر سوالی دارید، در قسمت نظرات بنویسید. کارشناس سلامتی دکتردکتر به آن پاسخ خواهد داد.
علت نفخ شکم چیست؟
به احساس پُر بودن، هضم ناقص، تورم و فشار زیاد در ناحیه شکم، نفخ شکم می‌گویند. نفخ، یک مشکل شایع گوارشی‌ست که به دلیل تجمع گاز در دستگاه گوارش ایجاد می‌شود و با افزایش گاز (نفخ)، آروغ زدن یا صدای غرغر شکم همراه است.
نفخ شکم ممکن است ناشی از مصرف غذاهای پر فیبر، حساسیت به غذاها یا اختلالات گوارشی مانند بیماری سلیاک باشد. در ادامه، تمامی دلایل ایجاد این عارضه را بررسی خواهیم کرد. اما قبل از آن در جدول زیر، خلاصه‌ای از آن را در اختیارتان خواهیم گذاشت:
| علت نفخ شکم | توضیحات | راهکارها |
|---|---|---|
| تولید گاز در روده | مصرف حبوبات، کلم بروکلی و نوشیدنی‌های گازدار می‌تواند گاز تولید کند. | آهسته غذا خوردن، جویدن کامل غذا، مصرف مکملهای آنزیمی. |
| عدم تحمل لاکتوز | کمبود آنزیم لاکتاز باعث ناتوانی در هضم لاکتوز و نفخ می‌شود. | استفاده از محصولات لبنی بدون لاکتوز یا مکملهای لاکتاز. |
| اختلالات گوارشی | مشکلاتی مانند سندرم روده تحریک‌پذیر و بیماری سلیاک می‌توانند باعث نفخ شوند. | تغییرات سبک زندگی، مصرف پروبیوتیک‌ها و داروها. |
| بلعیدن هوا | بلعیدن هوای اضافی حین خوردن یا نوشیدن می‌تواند نفخ ایجاد کند. | آهسته غذا خوردن، اجتناب از نوشیدنی‌های گازدار و صحبت نکردن هنگام غذا خوردن. |
| عدم تعادل باکتری‌های روده | مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها و استرس می‌تواند تعادل میکروبیوم روده را به‌هم بزند. | مصرف پروبیوتیک‌ها و پری‌بیوتیک‌ها. |
| مصرف بیش از حد غذا یا نوشیدنی | خوردن زیاد غذاهای سنگین و چرب باعث نفخ می‌شود. | وعده‌های غذایی کوچک‌تر و بیشتر، پرهیز از غذاهای چرب و سنگین. |
| استرس و اضطراب | استرس باعث تغییرات در عملکرد دستگاه گوارش و تولید گاز می‌شود. | تکنیک‌های آرامش‌بخش مانند یوگا، مدیتیشن، تمرینات تنفسی و فعالیت بدنی منظم. |
| مصرف داروهای مختلف | برخی داروها مانند آنتی‌بیوتیک‌ها و داروهای ضد افسردگی ممکن است باعث نفخ شوند. | مشاوره با پزشک برای تغییر دارو یا راهکارهای کم‌اثرتر. |
| یبوست | یبوست باعث تجمع مدفوع و نفخ می‌شود. | مصرف فیبر، آب زیاد و انجام فعالیت بدنی منظم. |
تولید گاز در رودهمصرف غذاهایی مانند حبوبات، کلم بروکلی و نوشیدنی‌های گازدار می‌تواند تولید گاز در روده‌ها را افزایش دهد و منجر به نفخ، سنگینی و گاهی درد شکمی شود. این گازها توسط باکتری‌های روده در حین هضم غذاها تولید می‌شوند.
برای کاهش تولید گاز، غذا خوردن آهسته و جویدن کامل غذا مفید است. همچنین، مصرف مکملهای آنزیمی می‌تواند به هضم بهتر این غذاها کمک کند.
عدم تحمل لاکتوز
بدن به دلیل کمبود آنزیم لاکتاز در روده کوچک، نمی‌تواند به خوبی لاکتوز موجود در محصولات لبنی را هضم کند. افرادی که با این مشکل مواجه هستند، پس از مصرف لبنیات دچار نفخ، درد شکم و اسهال می‌شوند. برای مدیریت این مشکل، استفاده از محصولات لبنی بدون لاکتوز یا مکملهای لاکتاز توصیه می‌شود.
اختلالات گوارشی
اختلالات گوارشی مانند سندرم روده تحریک‌پذیر، بیماری سلیاک و عدم تحمل غذاها می‌توانند منجر به نفخ و مشکلات گوارشی شوند. سندرم روده تحریک‌پذیر با درد شکم، تغییرات در حرکات روده و نفخ همراه است. اگرچه درمان روده تحریک پذیر راه‌حلی قطعی ندارد، ولی با تغییرات سبک زندگی، پروبیوتیک‌ها و داروها می‌توان علائم را کنترل کرد.
بیماری سلیاک به دلیل واکنش ایمنی به گلوتن ایجاد می‌شود و باعث التهاب و نفخ می‌شود. عدم تحمل برخی مواد غذایی نیز علائمی مشابه دارد که نیاز به تشخیص و مدیریت دقیق توسط دکتر نفخ معده دارد.
بلعیدن هوا
بلعیدن هوای اضافی هنگام غذا خوردن یا نوشیدن می‌تواند باعث نفخ و احساس پر بودن شود. مصرف نوشیدنی‌های گازدار، جویدن آدامس یا صحبت کردن حین غذا خوردن این مشکل را تشدید می‌کند.
برای کاهش بلعیدن هوا، بهتر است آهسته غذا بخورید، از نوشیدنی‌های گازدار خودداری کنید و در هنگام غذا خوردن صحبت نکنید.
مصرف غذاهایی مانند حبوبات، کلم بروکلی و نوشیدنی‌های گازدار می‌تواند تولید گاز در روده‌ها را افزایش دهد و منجر به نفخ، سنگینی و گاهی درد شکمی شود. این گازها توسط باکتری‌های روده در حین هضم غذاها تولید می‌شوند.
برای کاهش تولید گاز، غذا خوردن آهسته و جویدن کامل غذا مفید است. همچنین، مصرف مکملهای آنزیمی می‌تواند به هضم بهتر این غذاها کمک کند.
بدن به دلیل کمبود آنزیم لاکتاز در روده کوچک، نمی‌تواند به خوبی لاکتوز موجود در محصولات لبنی را هضم کند. افرادی که با این مشکل مواجه هستند، پس از مصرف لبنیات دچار نفخ، درد شکم و اسهال می‌شوند. برای مدیریت این مشکل، استفاده از محصولات لبنی بدون لاکتوز یا مکملهای لاکتاز توصیه می‌شود.
اختلالات گوارشی مانند سندرم روده تحریک‌پذیر، بیماری سلیاک و عدم تحمل غذاها می‌توانند منجر به نفخ و مشکلات گوارشی شوند. سندرم روده تحریک‌پذیر با درد شکم، تغییرات در حرکات روده و نفخ همراه است. اگرچه درمان روده تحریک پذیر راه‌حلی قطعی ندارد، ولی با تغییرات سبک زندگی، پروبیوتیک‌ها و داروها می‌توان علائم را کنترل کرد.
بیماری سلیاک به دلیل واکنش ایمنی به گلوتن ایجاد می‌شود و باعث التهاب و نفخ می‌شود. عدم تحمل برخی مواد غذایی نیز علائمی مشابه دارد که نیاز به تشخیص و مدیریت دقیق توسط دکتر نفخ معده دارد.
بلعیدن هوای اضافی هنگام غذا خوردن یا نوشیدن می‌تواند باعث نفخ و احساس پر بودن شود. مصرف نوشیدنی‌های گازدار، جویدن آدامس یا صحبت کردن حین غذا خوردن این مشکل را تشدید می‌کند.
برای کاهش بلعیدن هوا، بهتر است آهسته غذا بخورید، از نوشیدنی‌های گازدار خودداری کنید و در هنگام غذا خوردن صحبت نکنید.
عدم تعادل باکتری‌های روده
اختلال در تعادل باکتری‌های مفید و مضر روده‌ها، که به میکروبیوم روده معروف است، می‌تواند باعث نفخ و مشکلات گوارشی شود. عواملی مانند مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها، رژیم غذایی نامناسب و استرس این تعادل را به‌هم می‌زنند. مصرف پروبیوتیک‌ها و پری‌بیوتیک‌ها می‌تواند به بازگرداندن تعادل میکروبیوم روده و کاهش نفخ کمک کند.
مصرف بیش از حد غذا یا نوشیدنی
خوردن یا نوشیدن بیش از حد، به‌ویژه غذاهای چرب و سنگین، باعث نفخ و ناراحتی معده می‌شود. معده برای هضم مقدار زیاد غذا نیاز به زمان و انرژی بیشتری دارد که ممکن است منجر به تولید گاز و نفخ شود.
برای جلوگیری از این مشکل، بهتر است وعده‌های غذایی کوچک‌تر و بیشتر بخورید، از غذاهای چرب و سنگین پرهیز کنید و آهسته غذا بخورید و خوب جویده شود.
استرس و اضطراب
استرس می‌تواند عملکرد طبیعی دستگاه گوارش را مختل کرده و منجر به نفخ شود. با تأثیر بر سیستم عصبی خودمختار، استرس و اضطراب می‌توانند حرکات روده‌ای را تغییر دهند و تولید گاز را افزایش دهند. برای مدیریت این مشکلات، تمرین تکنیک‌های آرامش‌بخش مانند یوگا، مدیتیشن و تمرینات تنفسی مفید است. همچنین، فعالیت بدنی منظم و خواب کافی می‌توانند اثرات منفی استرس بر دستگاه گوارش را کاهش دهند.
مصرف داروهای مختلف
مصرف داروهایی مانند آنتی‌بیوتیک‌ها، مکملهای آهن و برخی داروهای ضد افسردگی می‌تواند باعث نفخ شود. آنتی‌بیوتیک‌ها تعادل باکتری‌های روده را مختل کرده و نفخ ایجاد می‌کنند، مکملهای آهن با تحریک معده و روده، تولید گاز را افزایش می‌دهند و داروهای ضدافسردگی نیز می‌توانند عملکرد گوارش را تحت تأثیر قرار دهند. اگر دارویی باعث نفخ می‌شود، بهتر است با پزشک مشورت کنید تا درمان جایگزین یا راه‌حلی برای کاهش عوارض آن پیدا کنید.
یبوست
یبوست، که ناشی از عدم دفع مدفوع و اختلال در عملکرد روده‌ها است، می‌تواند باعث نفخ و احساس سنگینی در شکم شود. این مشکل معمولاً به دلیل کمبود فیبر، عدم تحرک کافی، مصرف ناکافی آب یا برخی شرایط پزشکی ایجاد می‌شود.
برای پیشگیری و درمان یبوست، مصرف فیبر کافی از میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل، نوشیدن آب زیاد و انجام فعالیت بدنی منظم موثر است. گاهی، پزشک مصرف ملین‌ها یا درمان‌های دیگر را توصیه می‌کند.
علت نفخ زیاد چیست؟
نفخ مداوم ممکن است به دلیل تکرار عادت‌های نادرست ایجاد شود و نشان‌دهنده مشکلات مختلف در سلامت دستگاه گوارش باشد. غذا خوردن سریع، مصرف غذاهای محرک تولید گاز توسط باکتری‌های روده و خوردن زیاد غذاهای تولیدکننده گاز مانند حبوبات از جمله این عادات ناسالم هستند. این رفتارها می‌توانند نفخ شکم را تشدید کنند.
علت باد شکم زیاد در زنان چیست؟
زنان ممکن است در مواقع مختلف دچار باد شکم شوند. تغییرات هورمونی در طول چرخه قاعدگی یکی از شایع‌ترین علل این مشکل است. افزایش هورمون‌های استروژن و پروژسترون در این دوره‌ها بر عملکرد دستگاه گوارش تأثیر گذاشته و باعث نفخ می‌شود.
بسیاری از زنان در روزهای قبل و حین قاعدگی تجربه نفخ دارند و در سندرم پیش از قاعدگی نیز نفخ یکی از علائم شایع است. همچنین، تغییرات هورمونی در دوران یائسگی می‌تواند با تأثیر بر دستگاه گوارش، منجر به نفخ شکم شود.
علت باد شکم زیاد در مردان چیست؟
مردان نیز در موقعیت‌های مختلفی دچار باد شکم می‌شوند. عواملی مانند عادات غذایی ناسالم و عدم تحرک کافی که باعث نفخ می‌شوند، در مردان هم مؤثر هستند.
علاوه‌بر این، تغییر سطح هورمون تستوسترون در مردان می‌تواند بر عملکرد دستگاه گوارش تأثیر بگذارد و موجب نفخ شود. همچنین، بزرگ شدن پروستات در مردان می‌تواند با وارد کردن فشار به روده‌ها، منجر به نفخ شکم شود.
علت نفخ دائمی شکم چیست؟
نفخ دائمی شکم می‌تواند به دلایل مختلفی ایجاد شود که برخی از آنها نیاز به ارزیابی و تشخیص پزشک دارند. عواملی مانند بلعیدن هوای اضافی، هضم ناقص غذاها، افزایش تولید گاز توسط باکتری‌های روده، سندرم روده تحریک‌پذیر و عدم تحمل لاکتوز از علل شایع نفخ هستند.
همچنین، مصرف غذاهای نفاخ مانند حبوبات، سبزی‌های خانواده کلم و نوشیدنی‌های گازدار، به همراه سبک زندگی بدون تحرک و عادت‌های غذایی نادرست مانند غذا خوردن سریع یا نوشیدن نوشیدنی‌ها با نی، می‌توانند این مشکل را تشدید کنند.
علت نفخ بعد از غذا
نفخ بعد از غذا، به دلایل متعددی ایجاد می‌شود. در ادامه، به شایع‌ترین علت نفخ بعد از غذا پرداخته‌ایم:
- تجمع گاز در معده و روده در اثر بلعیدن هوا هنگام خوردن یا نوشیدن
- مصرف غذاهای پرفیبر یا نفاخ مانند لوبیا، کلم و نوشیدنی‌های گازدار
- ایجاد نفخ در برخی افراد ناشی از عدم تحمل برخی مواد غذایی مثل لاکتوز یا گلوتن
- وقوع نفخ در اثر هضم ناکافی غذاها و حرکت آهسته دستگاه گوارش
- خوردن سریع غذا
کدام غذاها باعث نفخ شکم می‌شوند؟
برخی غذاها به دلیل تاثیرات بر سیستم گوارش، می‌توانند باعث نفخ شکم شوند. این غذاها شامل:
- حبوبات؛ لوبیا، عدس، نخود
- سبزیجات خانواده کلم؛ کلم، بروکلی، گل‌کلم
- نوشیدنی‌های گازدار؛ نوشابه، آب‌میوه‌های گازدار
- غذاهای چرب و سنگین
- محصولات لبنی
- آدامس‌های بدون قند
- غذاهای سرشار از فیبر غیرمحلول؛ سبوس گندم، دانه‌های کامل
این غذاها ممکن است باعث تولید گاز در روده‌ها و احساس نفخ شوند.
علت نفخ قبل از پریودی و در دوره پریودی
نفخ شکم در دوران پریود به دلیل تغییرات هورمونی و فیزیولوژیکی یک پدیده طبیعی است. نفخ شکم در پریود معمولاً یک یا دو هفته قبل از قاعدگی آغاز شده و در طول پریود ادامه پیدا کرده و پس از آن کاهش می‌یابد.
این نفخ در روزهای ابتدایی پریود بیشتر است و به تدریج کاهش می‌یابد. با رعایت رژیم غذایی سالم، مصرف آب کافی و مدیریت استرس می‌توان این علائم را کاهش داد. بعد از پایان پریود، با بازگشت هورمون‌ها به حالت طبیعی، نفخ نیز بهبود می‌یابد.
علت نفخ شکم نوزاد
علت نفخ شکم در نوزادان می‌تواند شامل طیف وسیعی از دلایل مختلف زیر باشد:
- بلع هوا؛ نوزادانی که به سرعت شیر می‌خورند یا موقعیت دهانشان درست با سینه مادر یا شیشه‌شیر همخوانی ندارد، ممکن است هوای زیادی بلعیده و دچار نفخ شوند.
- عدم تحمل لاکتوز؛ برخی نوزادان به لاکتوز موجود در شیر مادر یا شیر خشک حساسیت دارند که باعث ایجاد گاز و نفخ می‌شود.
- رژیم غذایی مادر؛ مصرف غذاهای نفاخ مانند کلم بروکلی، لوبیا یا نوشیدنی‌های گازدار توسط مادر می‌تواند نفخ را از طریق شیر به نوزاد منتقل کند.
- تغذیه سریع یا زیاد؛ تغذیه سریع یا بیش از حد نیاز به شیر نیز می‌تواند باعث نفخ در نوزاد شود.
- سوء‌جذب؛ مشکلات در هضم و جذب برخی مواد غذایی ممکن است موجب نفخ در نوزادان شود.
- عدم رشد دستگاه گوارش؛ سیستم گوارش نوزاد در حال تکامل است و ممکن است نتواند برخی مواد غذایی را به درستی هضم کرده و باعث نفخ شود.
روش‌هایی همچون گرفتن آروغ نوزاد، تغذیه نوزاد در موقعیت درست، استفاده از شیشه شیرهای ضدنفخ و ماساژ شکم نوزاد به کاهش نفخ نوزاد کمک خواهند کرد.
علت نفخ شکم کودکان
نفخ شکم در کودکان، به دلایل مختلفی رخ می‌دهد. برخی از علل شایع نفخ شکم در این گروه سنی عبارت هستند از:
- غذاهای گازدار؛ مصرف نوشابه‌ها، آب‌میوه‌های گازدار و سبزیجاتی مانند کلم و گل کلم.
- بلع هوا؛ بلعیدن هوای زیاد هنگام خوردن یا حرف زدن.
- عدم تحمل لاکتوز؛ کمبود آنزیم هضم‌کننده لاکتوز در شیر و محصولات لبنی.
- یبوست؛ تجمع مدفوع در روده‌ها باعث نفخ می‌شود.
- آلرژی‌های غذایی؛ حساسیت به غذاهایی مانند گندم یا شیر.
- بیماری‌های گوارشی؛ مانند سندرم روده تحریک‌پذیر یا عفونت‌های روده‌ای.
- استرس و اضطراب؛ تاثیر منفی بر سیستم گوارش کودکان.
برای مدیریت و کاهش نفخ در کودکان، باید به رژیم غذایی آنها توجه کرده و در صورت لزوم با پزشک برای شناسایی علت دقیق نفخ و درمان مناسب مشورت شود.
علت نفخ شکم در بارداری
نفخ در دوران بارداری شایع است و دلایل مختلفی دارد:
- بزرگ شدن رحم؛ رشد جنین باعث فشار بر معده و روده‌ها می‌شود که منجر به نفخ می‌شود.
- تغییرات هورمونی (پروژسترون)؛ افزایش پروژسترون باعث شل شدن عضلات دستگاه گوارش و کاهش حرکت غذا در روده‌ها می‌شود.
- تغییرات رژیم غذایی؛ مصرف بیشتر غذاهایی مانند حبوبات و کلم ممکن است منجر به نفخ شود.
نفخ در طول بارداری در سه‌ماهه‌های مختلف شدت‌های متفاوتی دارد.
- سه‌ماهه اول؛ تغییرات هورمونی می‌تواند باعث نفخ از همان ابتدای بارداری شود.
- سه‌ماهه دوم؛ با رشد رحم، فشار بیشتری به روده‌ها وارد شده و نفخ افزایش می‌یابد.
- سه‌ماهه سوم؛ با رشد حداکثری جنین، فضای شکم کاهش می‌یابد و نفخ به شدت افزایش می‌کند.
علائم همراه با نفخ معده و شکم چیست؟
نفخ معده و شکم، علاوه‌بر احساس تورم و پُری، با علائم و مشکلات دیگری همراه خواهد بود. شایع‌ترین این علائم، درد شکم، ورم شکم، گاز معده و روده، آروغ زدن، یبوست، اسهال، تهوع، کاهش اشتها و تغییر در الگوی دفع مدفوع هستند.
عوامل مختلفی از جمله رژیم غذایی، عدم تحمل غذایی، بیماری‌های گوارشی، تغییرات هورمونی، استرس و مصرف داروها منجر به تشدید این وضعیت خواهد شد. برای مدیریت و کاهش علائم نفخ، رعایت رژیم غذایی مناسب، افزایش فعالیت بدنی، مدیریت استرس و مشاوره با پزشک در صورت نیاز توصیه می‌شود.
چگونه نفخ شکم تشخیص داده می‌شود؟
تشخیص نفخ شکم، براساس علائم بیمار و معاینات بالینی انجام می‌شود؛ اما متخصص گوارش، گاهی برای تشخیص علت دقیق‌تر نفخ در شرایط پیچیده، آزمایش‌های تکمیلی و تخصصی را توصیه می‌کند. در جدول زیر، به دقیق‌ترین روش‌های تشخیصی نفخ شکم اشاره کرده‌ایم:
| تکنیک‌های تشخیصی نفخ شکم | شرح تکنیک‌های تشخیصی |
| مصاحبه پزشکی | پرسیدن سوالاتی در مورد علائم، شدت و مدت زمان نفخ، رژیم غذایی، عادات غذایی و سابقه پزشکی |
| معاینه فیزیکی | لمس و معاینه شکم برای یافتن نشانه‌های غیرمعمول مانند حساسیت، ورم یا صداهای غیرطبیعی |
| آزمایش‌های خون | بررسی خون برای تشخیص التهاب، عفونت یا مشکلات متابولیکی عامل نفخ |
| آزمایش‌های مدفوع | بررسی مدفوع برای تشخیص عفونت‌ها، عدم تحمل غذایی یا مشکلات گوارشی دیگر |
| آزمایش‌های تصویربرداری | مانند اشعه ایکس، سونوگرافی یا سی‌تی‌اسکن برای بررسی دقیق‌تر ساختارهای داخلی شکم و تشخیص هر گونه انسداد یا ناهنجاری |
| آزمایش‌های تنفسی | تست تنفسی هیدروژن یا متان برای تشخیص عدم تحمل لاکتوز یا رشد بیش از حد باکتری‌ها در روده کوچک |
| آندوسکوپی و کولونوسکوپی | مشاهده مستقیم داخل دستگاه گوارش و برداشتن نمونه‌های بافتی برای بررسی بیشتر |
این مجموعه از روش‌های تشخیصی، برای شناسایی علت دقیق نفخ شکم و ارائه درمان مناسب به متخصص گوارش کمک می‌کنند.
درمان نفخ شکم و معده
برای کاهش نفخ، روش‌های مختلفی وجود دارد:
- کاهش مصرف غذاهای نفاخ
- جویدن آرام غذا
- مصرف فیبر
- پرهیز از غذاهای حساسیت‌زا
- استفاده از داروهای ضدنفخ مانند سایمیتیکون و پروبیوتیک‌ها
- فعالیت بدنی منظم
- مدیریت استرس
- نوشیدن دمنوشهای گیاهی
- نوشیدن سرکه سیب و آب لیمو
- ماست پروبیوتیک‌ها مکملهای رازیانه
روش‌های از بین بردن نفخ شکم فوری
پیاده‌روی پس از صرف غذا، یوگا یا هر نوع فعالیت بدنی ملایم، با تسهیل حرکت غذا در دستگاه گوارش، نفخ را کاهش می‌دهند. همچنین، ماساژ محوطه شکمی به آرامی و در جهت عقربه‌های ساعت، باعث تسکین عضلات روده و آزادش شدن گازهای تجمع‌یافته در روده می‌شود.
از دیگر روش‌های درمان فوری نفخ، می‌توان به دوش آب گرم اشاره کرد. استحمام با گرم عضلات را شل کرده و به هضم غذا کمک می‌کند. همچنین برخی، بوتاکس معده را روشی مناسب برای درمان این عارضه می‌دانند.
بهترین غذاها برای درمان نفخ
غذاهای حاوی فیبر محلول، زنجبیل تازه، موز، سبزیجات پخته‌شده و برنج سفید برای کاهش گاز شکم و نفخ مفید هستند.
چگونه می‌توان از نفخ شکم پیشگیری کرد؟
نفخ شکم می‌تواند بسیار ناخوشایند باشد، اما با رعایت چند نکته می‌توان از آن پیشگیری کرد:
- جویدن غذا به‌خوبی؛ تاثیر هضم درست برای جلوگیری از بلع هوا.
- افزایش تدریجی فیبر؛ جلوگیری از مصرف زیاد فیبر به یک‌باره.
- نوشیدن مایعات کافی؛ جلوگیری از انباشت گاز در روده‌ها.
- مصرف غذاهای پروبیوتیک؛ مانند ماست برای تعادل باکتری‌ها.
- فعالیت بدنی منظم؛ برای بهبود حرکت گوارشی.
- پرهیز از غذاهای نفاخ؛ مانند لوبیا، کلم، نوشابه‌های گازدار.
- کاهش مصرف غذاهای چرب؛ برای جلوگیری از هضم کند.
- استفاده از داروهای ضد نفخ؛ پیش از صرف غذا.
رعایت این نکات، به‌طور مؤثر به درمان نفخ کمک و باعث کاهش باد شکم می‌شود.
برای درمان نفخ شکم و معده به چه پزشکی مراجعه کنیم؟
برای درمان نفخ شکم باید به پزشک متخصص گوارش مراجعه کنید. این پزشک، در تشخیص و درمان مشکلات مرتبط با دستگاه گوارش همچون نفخ معده مهارت دارد.
در نهایت، اگر مبتلا به نفخ شکم هستید و درمان خانگی نفخ معده و شکم موثر نبود، حتما به دکتر گوارش مراجعه کنید. برای دریافت نوبت از متخصص گوارش، از امکان نوبت‌دهی این متخصص در سایت دکتردکتر استفاده کنید. اگر هم نیاز به ویزیت فوری دارید، می‌توانید نوبت مشاوره آنلاین دکتر گوارش را از سامانه دکتردکتر بگیرید و متنی یا تلفنی با پزشک، مشورت کنید.
منابع:
health.harvard.edu
nhs.uk
سوالات متداول نفخ شکم
نفخ شکم، از علائم سرطان معده یا سرطان تخمدان می‌تواند باشد.
باد معده یا نفخ شکم، ناشی از عوامل مختلفی از جمله نامناسب بودن رژیم غذایی، استرس، سوء‌هاضمه یا عدم تحمل غذایی است.
بله. قرص‌های پروبیوتیک، در رفع باد شکم به‌ویژه نفخ ناشی از عدم تعادل باکتری‌های روده بسیار مفید است.
بله. با سریع غذا خوردن، هوای زیادی را همراه با غذا بلع می‌بلعید. همچنین در صورت درست نجویدن غذا و سریع غذا خوردن، مواد غذایی زمان کافی برای هضم در معده ندارند و ورود غذای کامل هضم نشده به معده، باعث تولید گاز بیشتر، نفخ و درد شکم می‌شود.
دفع 13 تا 20 بار گاز در روز، طبیعی تلقی می‌شود.
دمنوشهای نعناع، زنجبیل، رازیانه، زیره و بادرنجبویه در درمان نفخ شکم بسیار موثر هستند.
سلام من ۳۳ سالمه چند وقته دچار نفخ شدید شدم بشدت دچار گاز معده زیاد میشم تا جای که اذیت میشم .قرص دایمیتیکون و دایجستیو و غیره خوردم ولی با تمام شدن قرص دوباره به حالت نفخ شدید میرسم لطفا راهنمایی کنید
سلام دکترخداخیرتون بده پاسخ مریضها رو میدین..
من همخیلی نفخ معده دارم وهم نفخ روده وریفلکس اسیدمعده هم دارم حالا هفت ماهی هست ایطور شدم وکنترولش خیلی سخت شده جوری که توزندگی وکارم تاثیر گذاشته وافسرده شدم لطفا کمک کنید هرچی میخورم زود احساس نفخ میکنم
حدود ۲روزیه که زیر شکمم درد میکنه ویبوستم دارم واحساس سنگینی معده دارم هرچه اویشن هم خوردم تاثیری نداشته .غذا هم سعی کردم نخورم شما چه راهنمایی میکنید.پسرم که ۲۲ سالش هست اینطور شده.
سلام وقتی که استرس میگیرم دل پیچه و نفخ میگیرم
سلام من ۳۲ سالمه مدت چهار ماهه این مشگل برام پیش اومده
اوایل دردهای شدید معده داشتم که رفع شده
ولی همچنان مقدار زیادی نفخ و باد شکم دارم حساسیت شدیدی به شیر و دوغ برای کمتر شدن این نفخ باید چیکار کنم دائم زیر مثانه احساس درد خفیفی دارم ممنون میشم راهنمایی کنید
سلام من ۳۵ سالمه همیشه نفخ داشتم ولی حدودا یک ماهه که خیلی زیاد شده و وقتی هی کنترل میکنم که باد خارج نشه دچار درد شدید میشم تا جایی هم درد میزنه به دست چپم واگر یه جا دراز نکشم دیگه باد از معدم خارج نمیشه و از درد نمیتونم حرکت کنم ، چون خیلی یبوست میشدم الان مدتی صبح ها آب گرم میخورم که شکمم کار کنه و تقریبا هرروز شکمم کار میکنه ولی بازم به محض اینکه یه چیزی میخورم نفخ میکنم ، سر کار و مهمونی همش اذیتم و درد دارم ، امروز سر کار نرفتم شکمم هم کار کرده ولی به محض اینکه ۱ ساعت یک جا نشستم تا کلاس آنلاین برگزار کنم نفخ کردم و دل درد گرفتم ، لطفا راهنماییم کنید ، ممنون.
سلام من دختر16 ساله دارم.گازمعده وروده داره شکمش بادمیکنه ودل دردمیگیره چیکار کنیم که کاملا خوب بشه ممنون
سلام خیلی وقته مشکل دفع دارم خیلی طول میکشه یا اصلا هیچی نیست دسشویی میرم نفخم دارم با خلط مدام پشت گلو باید چکار کنم.ممنون
سلام
ترش کردن معده و سوزش گلو هم دارین؟
سلام من الان یک ماهه بعضی وقتا که بیشتر شب ها است پایین شکمم خیلی درد میگیره .بعضی وقتا یبوست دارم .بعضی وقتا هم عادیه میشه بگین چه مشکلی دارم
سلام .من حدود یک ماه شاید کمتر یا بیشتر ک مدفوع شل هستش و باد معده دارم ولی درد ندارم اصلا . ممنونم میشم کمک کنید
سلام از بچگی کولیت روده دارم تجمع مایع زرد رنگ در دهانم به هنگام صبح سفیدی و برفکی زبانم تجمع گازهای شدید و عدم خروج و اروغ همچنین یبوست شدید ودر طول روز عصبی و کلافه به طوری که از کارم استعفا دادم ممنونم میشم کمک کنید
سلام
من ٦٢سالمه مدتي است يبوست ونفخ دارم گاهي روده هايم صداميكنرچندين باردكترگوارش رفتم داروهاي متفاوتي داد آخرين دارورايزول براي صبح ناشتاو قرص دايكمت براي صبح وشب ويك قرص سي لاكس براي شب مدتي استفاده ميكنم مشكل من راحل نكرد ضمنن سال گذشته ازروده برسي كردم ٢عدد پوليپ داشت برداشت بعد از برسي فرمودند مشكلي نيست ولي مشكل من حل نميشود خواهشمندم راهنمايي بفرماييد خصوصا يبوست اذيتم ميكند
سلام!ازسالهای دور بامشکل نفخ درگیر بوده وهستم مخصوصا زمانی که خارج از منزل ودر میهمانی هستم بیشترآزارمی بینم گاهی که دو یاسه روزدچار یبوست می شوم بعدازآن برایم عذاب آور میشودمخصوصا این اواخر درضمن به دلیل اضطراب قبلا سیتالوپرام مصرف می کردم که مدتی است دارویم به آسنترا تغییر یافته است به دکتر نیز مراجعه کرده ام دوره ای بوده ودر همان مفطع کمی بهبودمی یافتم خواهش می کنم مرا راهنمایی بفرمایید متولد ۴۲ قبلا از پاسخگویی شما سپاسگزارم.
سلام الان تقریبا ۲سال هست که هر وقت عصبانی میشوم شکمم درد میگیره دکترا گفتن روده بزرگم عصبی من باید چکار کنم که درمان شوم
سلام.من ۲۶ سالمه واز بچکی مشکل روده دارم سندروم روده تحریک پذیر خیلی دارو مصرف کردم گیاهی شیمیایی اما فایده نداره درد شدید شکم و گاز بیش از حد که فقط میپیچه تو روده هام شکمم ورم کرده .چیکار باید بکنم خستم کرده
باسلام
من همیشه شکمم بادمیکنه یه بار سونو گرفتم گاز شدید روده دارم اکثرا هم یبوست دارم.چ کار کنم ؟ممنون
سلام.من حدود دوماه است هنگام غذا خوردن،بعد از دوسه قاشق،احساس سنگینی درناحیه زیر چانه وگردن میکنم واحساس میکنم معدم نفخ میکنه ونمیتونم آروغ بزنم. غذا انگار سر معدم میمونه. یک دوره امپرازول اس ۴۰ صبحا خوردم وبین غذا بیسموتی،درهنگام مصرف قرص ها‌خوب بودم،ولی الان بعدازچهارروزگذشتن ازاتمام قرصها. دوباره همونطورشدم.شکمم شل کارمیکنه.
چون حالت تهوع دارم آدامس زیادمیجوم،باعث میشه آروغ بزنم حالت سنگینی گردن وزیر چانم بهترمیشه.
قرص کلدنیم سی هم الان خوردم قبل صبحانه.آیا فایده ایی داره؟
من معلمم وهمش درحال حرف زدن،با این حالت حرف زدن برام سخته.
ممنون میشم راهنماییم کنیدکه چیکارکنم بهتر بشم؟
سلام وقت بخیر
من مدتیه به ibs مبتلا شده ام و اغلب اوقات گاز روده زیادی دارم
دمنوش نعنا هم مصرف میکنم ولی اثری نداره
لطفا راهنمایی کنید چطور میتونم برای چند ساعتی هم که شده بخاطر رفتن به مهمانی , کلاس و … گاز روده رو کاهش بدم؟
سلام من ۲۷ سالمه نفخ شدیدی دارم شکممصدا میده هم ورم میکنه
سلام من ۳۰ سالمه نفع شکم دارم کمی با باد شکم فقط شب ها چی مصرف کنم واسه همیشه خوب بشه دارو خشک کننده زیاد مصرف کردم خوب نشدم
سلام من ۳۰ سالمه نفع شکم دارم کمی با باد شکم فقط شب ها چی مصرف کنم واسه همیشه خوب بشه دارو خشک کننده زیاد مصرف کردم خوب نشدم
سلام روز بخیر
دکتر من خیلی وقته مشکل معده و روده دارم پنتاپرازول و نولپازا امپرازول مترونیدازول و شربت معده مصرف کردم ولی روم تاثیری نداشتن آندوسکوپی هم انجم دادم بعد گفتن ک فتق معده دارم
الان یکی دو ماه هست ک هم اسهال میشم هم یوبست دارم و داخل مدفوعم لخته خون هست و یه نوع زیادی مخاط های زرد رنگ..
دل درد و نفخ خیلی شدیدی دارم ک کل شکمم درد میگیره و این دردش به پشت کمرمم هم میرسه و کمرمو خشک میکنه و همراهش تب دارم بی حالی و خستگی شدید و ادرارمم هم بیش از حدخیلی زیاد شده و واقعا نمیدونم باید چیکار کنم و چه دکتری برم برای دردم و اینکه چه بیماری دارم دقیق؟
سلام
دوست گرامی شما باید به متخصص داخلی مراجعه کنید
علاوه بر معاینه نیاز به انجام آزمایش های از قبیل CBC,مدفوع و … می باشد
سلام من 28 سال سن دارم اکثر اوقات یبوست دارم و باد معده ام خیلی زیاده و شکمم همیشه بزرگ هستش
روزی چند بار سرویس می روم اما تخلیه کامل صورت نمی گیرد
غذایی حبوبات خیلی کم مصرف می کنم
اما تند غذا می خورم
چی کار کنم/ با تشکر
با سلام و خسته نباشید..
پسرم و ۲۲ سالمه.دو سال پیش بخاطر ناراحتی ای دو روز اعتصاب غذا کردم و از همون موقع مشکل نفخ رو دارم
قبلا دایمتیکون و شربتشو برام تجویز کردن اما تاثیری نداشت. حبوبات هم پرهیز کردم اما اونم بی تاثیر بوده
یه روزایی خوبم اما اکثرا حتی بعد از تخلیه نفخ ،بلافاصله ده دیقه بعد هم اوضاع همونه!
(از اون موقع هم استرسی شدمو اعتماد بنفس کمتری دارم)
ممنون میشم راهنمایی کنید?
خودم فکر میکنم نیاز به آندوسکوپی یا کولونوسکوپی باشه چون هرچی از عطاری هم میگیرم تاحدودی خوبه اما کامل خوب نمیشم
چشم حتماااا..ممنونم دکتر??
خواهش میکنم?
سلام ۳۳ سالمه خیلی زیاد گاز توی معدم جمع میشه شکمم بزرگ‌میشه همش هم تخلیه میشه اما به مقدار خیلی زیاد خستم کرده لطفا بگید چیکار کنم
سلام من ۲۱ سالمه تا غذایی بخورم همش باد شکم دارم‌خیلی اذیتم ادامس زیاد میجوم مشکل کجاس؟
سلام بعضی اوقات شکمم به حد زیادی ورم میکنه و کل شکمم و پهلو هام به شدت میسوزن ؟ البته معمولا یا اکثرا بعد از مصرف حبوبات ، لبنیات به ویژه ماست و سبزیجات این جوری میشم ، خیلی اذیت هستم از درد و سوزش .…چند بار دکتر هم رفتم گفتن از یبوست و نفخ ولی درمان موثر نداشم ، موقع عمل دفع هم مقعدم بسیار درد دارم ،حتی فک میکنم از داخل بواسیر هم دارم، آپاندیس هم داشتم جراحی کردم ،لطفا راهنمایی کنید .ممنون
حدود ی هفته هست در قسمت چپ شکمم درد دارم و معده ام نارحت هست چکار کنم؟
سلام من ۲۳ سالمه حدودا ۲ سالی میشه که مشکل باد معده دارم جوری که شب موقع خواب هم اذیت میشم و باعث خجالت من شده بعضی وقتا دچار یبوست میشم بعدش که خوب میشم در مدفوعم خون پیدا میشه و مقعدم درد میکنه لطفا راهنماییم کنین
سلام
جهت معاینه به متخصص جراحی عمومی مراجعه کنید
با سلام و خسته نباشید
من ۳۱ سالمه و حساسیت شدید به لاکتوز دارم به طوری که اصلا نمیتونم لبنیات بخورم حتی بوی لبنیات هم اذیتم میکنه.از طرفی نفخ شدید روده هم دارم به طوریکه دستشویی زیاد میرم و قضای حاجتم تقریبا همیشه همراه با نفخ زیاده. این خیلی اذیتم میکنه. آیا درمانی براش هست؟
قرص کولفک و یه قرص دیگه هم یه مدت مصرف کردم که تاثیر نداشت و حتی باعث یبوست بیشتر و دفع سخت تر هم شد و مجبور شدم قطعش کنم.
مرسی از پاسخگوییتون
سلام ۲۶ سالمه ۲ ماه پیش رفتم اندوسکپی دکتر گفتن زخم معده دارم
پنتوپرازول و اسنترا تجویز کردن بهتر شده بودم ولی الان یه هفته میشه دوباره درد دارم ولی دردش با درد قبلی فرق داره شکمم به حد زیادی ورم کرده انگار مثل بادکنک باد شده است دایمتیکون مصرف میکنم ولی بازم درد دارم میشه راهنمایی کنین ممنون
سلام من ۳۰ سالمه شب ها بعد غذا نفع شکم و باد شکم دارم البته زیاد شدید نیست راهی هست برای همیشه درمان بشم دارو خشک کننده زیاد خوردم تاثیر نداشته
با سلام وقتتون بخیر،من مدت زیادیه احساس میکنم نفخ معده گرفتم یعنی از بدنم گاز بیرون میاد زیاد بعد غذا خوردن اتفاق می افتد خواهشا برای حل این مشکل چه نوع دارویی و چگونه به دکتر مراجعه کنم؟
سلام من مدت پنج ساله ریفلکس معده دارم خیلی دارو مصرف کردم ولی خوب نشدم مشکل من اینه که زیاد اروغ میزنم و نفس تنگی می گیرم و بعضی وقتا همراه اروغم کف سفید رنگی میارم بالا در ضمن بدنم بی حس میشه و احساس می کنم تعادل ندارم لطفا راهنمایی می کنید
سلام من چند وقتی هست که نفخ شدید میکنم به طور ی که احساس میکنم نفس کشیدن برام سخت میشه وحالت خفگی به من دست میده دکتر هم رفتم از صفرا وکبدم هم سونوگرافی کردم دکتر گفت هیچ مشکلی ندارم ولی همچنان بعضی وقتها احساس خفگی دارم لطفا بگید باید چه کار کنم ممنون میشم من 39 سالمه مشهد
سلام من ۸سال هست که سلیاک دارم ویک سال پیش عمال بواسیر انجام دادم اما از وقتی این عمل رو انجام دادم رودهام به شدت نفخ میکنن به حدی که باعث گوشه گیریم شده میشه خواهش کنم یه راه کار نشونم بدین ۳۴ سال هم دارم
سلام.من دو ماه هست که تو مری سوزش احساس میکنم و نفخ دارم طوری که احساس میکنم پوست شکمم کش میاد و بزرگ میشه.و همش احساس میکنم روده هام پیچ میخوره.خواهشا راهنمایی کنید
سلام وقت بخیر من ۲۵سالمه فشار کاری و اضطراب شدیدی دارم همیشه ،تقریبا سه هفته قبل احساس میکردم غذا بالای معده م میمونه گاهی هم موقع گرسنگی سوز معده میگرفتم ،رفتم مسافرت علائم کاملا از بین رفت ،وقتی برگشتم چند روز بعد دوباره استرس بهم وارد شد و دوباره علائم برگشت هی احساس میکنم غذا به سختی پایین میره یا توی قفسه سینم میمونه ،خیلی اضطرابم بالاست ،وقتی هم آب دهنم قورت میدم احساس میکنم هوا باهاش میره پایین ،مشکل من چی میتونه باشه ؟نه اشتهام کم نشده نه وزنم نه درد دارم فقط علائمم باعث شده اضطرابم چندین برابر بشه ،چه دارویی باید مصرف کنم
سلام..من ۳۴ سالمه وچند سالی هست که سمت چپ شکمم درد داره نفخ زیاد و شل بودن مدفوع و چند بارام مدفوع کف آلودتقریبا یکی دوسالی هست که دچارشم پارسال دکتر رفتم دلیلش رو روده تحریک پذیر گفتن یه مدت داروهای امپرازول و دایمتیکون ورانیتیدین و قرص سیدرال که مصرف کردم شلی مدفوع بهتر شد اما نفخ اصلا..استرس زیاد دارم ازین بابت..تمام طول روز باد شکم رو دارم بخصوص شبها و بعداز وعده غذایی…از بابت باد شکمم استرس زیاد دارم اگر جایی باشم که نتونم خارجش کنم احساس میکنم شکمم بزرگ شده و درعذابم ..لطفا راهنمایی بفرمایید
سلام خسته نباشيد
من مدتي است نفخ ويبوست دارم بطوري كه شكم من رافشارمياره جندين بار دكتررفتم دكترگوارش به من مرازول ٢٠وقرص موتيدون ويك كپسول فمي لاكت ،كه مرازول راناشتاوموتيدون رابراي هنگام خواب وكپسول فمي لاكت راروزي يك عدد بخورم كه مدت يك ماه است مصرف كردم مشكل من حل نشد
سن من ٦٣ سال وعرض كنم سا ل گذشته كرونوسكوپي انجام دادم كفتند ٢عددپوليپ روده داشته كه برداشتند دادم پاتولوژي فرمودند مشكلي نداري الان يبوست ونفخ اذيت من ميكند لطفا راهنمايي بفرماييد
سلام . 34 سالمه . 4 ماهه احساس جمع شدن باد زیاد داخل شکمم دارم . چکار کنم . البته یه مدت استرس شدید داشتم . قرص پنتو پرازول و دمپیریدون مصرف کردم تاثیری نداشت . مترونیدازولتا حدودی تاثیر داشت که 7 روز خوردم 2 ماه پیش . به قلب مربوطه ایا ؟ از ترس کرونا دکتر نمیتونم برم
سلام معده من خيلي زياد نفخ ميكنه و انگار يه توده هوا داخل شكمم ميچزخه و هر وقت اينجوري ميشم يه روز كامل تو اين حالتم و خارج نميشه فقط درگير ميكنه ادم رو و بعدش كه خوب ميشه شكم درد ميگيره در اثر اون فشارا بايد چكار كنم؟
سلام من ۱۷ سالمه به چند وقتیه که نفخ معده دارم بعد از غذا خوردن معده باد میکنه میکنه و وسفت میشه سروصدا میکنه اگه میشه راهنماییم کنین