تجمع گاز در دستگاه گوارش، هضم ناقص غذا یا رشد بیش از حد باکتری‌ها در روده، علت نفخ شکم هستند. اختلالات گوارشی، بلع هوا، رژیم غذایی نامناسب و استرس و اضطراب، را می‌توان از جمله دلایل بروز این اتفاق دانست. البته تاثیر غذاهای نفاخ، بلع هوا، یبوست یا عدم تحمل برخی مواد غذایی مانند لاکتوز را نمی‌توان بی‌تاثیر دانست.
در ادامه این مطلب از مجله یلامت و پزشکی دکتردکتر، به بررسی علل مختلف نفخ شکم می‌پردازیم و هر آنچه که لازم است درباره آن بدانید را بررسی خواهیم کرد.
در انتها، اگر سوالی دارید، در قسمت نظرات بنویسید. کارشناس سلامتی دکتردکتر به آن پاسخ خواهد داد.
علت نفخ شکم چیست؟
به احساس پُر بودن، هضم ناقص، تورم و فشار زیاد در ناحیه شکم، نفخ شکم می‌گویند. نفخ، یک مشکل شایع گوارشی‌ست که به دلیل تجمع گاز در دستگاه گوارش ایجاد میشود و با افزایش گاز (نفخ)، آروغ زدن یا صدای غرغر شکم همراه است.
نفخ شکم ممکن است ناشی از مصرف غذاهای پر فیبر، حساسیت به غذاها یا اختلالات گوارشی مانند بیماری سلیاک باشد. در ادامه، تمامی دلایل ایجاد این عارضه را بررسی خواهیم کرد. اما قبل از آن در جدول زیر، خلاصه‌ای از آن را در اختیارتان خواهیم گذاشت:
| علت نفخ شکم | توضیحات | راهکارها |
|---|---|---|
| تولید گاز در روده | مصرف حبوبات، کلم بروکلی و نوشیدنی‌های گازدار می‌تواند گاز تولید کند. | آهسته غذا خوردن، جویدن کامل غذا، مصرف مکملهای آنزیمی. |
| عدم تحمل لاکتوز | کمبود آنزیم لاکتاز باعث ناتوانی در هضم لاکتوز و نفخ میشود. | استفاده از محصولات لبنی بدون لاکتوز یا مکملهای لاکتاز. |
| اختلالات گوارشی | مشکلاتی مانند سندرم روده تحریک‌پذیر و بیماری سلیاک می‌توانند باعث نفخ شوند. | تغییرات سبک زندگی، مصرف پروبیوتیک‌ها و داروها. |
| بلعیدن هوا | بلعیدن هوای اضافی حین خوردن یا نوشیدن می‌تواند نفخ ایجاد کند. | آهسته غذا خوردن، اجتناب از نوشیدنی‌های گازدار و صحبت نکردن هنگام غذا خوردن. |
| عدم تعادل باکتری‌های روده | مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها و استرس می‌تواند تعادل میکروبیوم روده را به‌هم بزند. | مصرف پروبیوتیک‌ها و پری‌بیوتیک‌ها. |
| مصرف بیش از حد غذا یا نوشیدنی | خوردن زیاد غذاهای سنگین و چرب باعث نفخ میشود. | وعده‌های غذایی کوچک‌تر و بیشتر، پرهیز از غذاهای چرب و سنگین. |
| استرس و اضطراب | استرس باعث تغییرات در عملکرد دستگاه گوارش و تولید گاز میشود. | تکنیک‌های آرامش‌بخش مانند یوگا، مدیتیشن، تمرینات تنفسی و فعالیت بدنی منظم. |
| مصرف داروهای مختلف | برخی داروها مانند آنتی‌بیوتیک‌ها و داروهای ضد افسردگی ممکن است باعث نفخ شوند. | مشاوره با پزشک برای تغییر دارو یا راهکارهای کم‌اثرتر. |
| یبوست | یبوست باعث تجمع مدفوع و نفخ میشود. | مصرف فیبر، آب زیاد و انجام فعالیت بدنی منظم. |
تولید گاز در رودهمصرف غذاهایی مانند حبوبات، کلم بروکلی و نوشیدنی‌های گازدار می‌تواند تولید گاز در روده‌ها را افزایش دهد و منجر به نفخ، سنگینی و گاهی درد شکمی شود. این گازها توسط باکتری‌های روده در حین هضم غذاها تولید می‌شوند.
برای کاهش تولید گاز، غذا خوردن آهسته و جویدن کامل غذا مفید است. همچنین، مصرف مکملهای آنزیمی می‌تواند به هضم بهتر این غذاها کمک کند.
عدم تحمل لاکتوز
بدن به دلیل کمبود آنزیم لاکتاز در روده کوچک، نمی‌تواند به خوبی لاکتوز موجود در محصولات لبنی را هضم کند. افرادی که با این مشکل مواجه هستند، پس از مصرف لبنیات دچار نفخ، درد شکم و اسهال می‌شوند. برای مدیریت این مشکل، استفاده از محصولات لبنی بدون لاکتوز یا مکملهای لاکتاز توصیه میشود.
اختلالات گوارشی
اختلالات گوارشی مانند سندرم روده تحریک‌پذیر، بیماری سلیاک و عدم تحمل غذاها می‌توانند منجر به نفخ و مشکلات گوارشی شوند. سندرم روده تحریک‌پذیر با درد شکم، تغییرات در حرکات روده و نفخ همراه است. اگرچه درمان روده تحریک پذیر راه‌حلی قطعی ندارد، ولی با تغییرات سبک زندگی، پروبیوتیک‌ها و داروها می‌توان علائم را کنترل کرد.
بیماری سلیاک به دلیل واکنش ایمنی به گلوتن ایجاد میشود و باعث التهاب و نفخ میشود. عدم تحمل برخی مواد غذایی نیز علائمی مشابه دارد که نیاز به تشخیص و مدیریت دقیق توسط دکتر نفخ معده دارد.
بلعیدن هوا
بلعیدن هوای اضافی هنگام غذا خوردن یا نوشیدن می‌تواند باعث نفخ و احساس پر بودن شود. مصرف نوشیدنی‌های گازدار، جویدن آدامس یا صحبت کردن حین غذا خوردن این مشکل را تشدید میکند.
برای کاهش بلعیدن هوا، بهتر است آهسته غذا بخورید، از نوشیدنی‌های گازدار خودداری کنید و در هنگام غذا خوردن صحبت نکنید.
مصرف غذاهایی مانند حبوبات، کلم بروکلی و نوشیدنی‌های گازدار می‌تواند تولید گاز در روده‌ها را افزایش دهد و منجر به نفخ، سنگینی و گاهی درد شکمی شود. این گازها توسط باکتری‌های روده در حین هضم غذاها تولید می‌شوند.
برای کاهش تولید گاز، غذا خوردن آهسته و جویدن کامل غذا مفید است. همچنین، مصرف مکملهای آنزیمی می‌تواند به هضم بهتر این غذاها کمک کند.
بدن به دلیل کمبود آنزیم لاکتاز در روده کوچک، نمی‌تواند به خوبی لاکتوز موجود در محصولات لبنی را هضم کند. افرادی که با این مشکل مواجه هستند، پس از مصرف لبنیات دچار نفخ، درد شکم و اسهال می‌شوند. برای مدیریت این مشکل، استفاده از محصولات لبنی بدون لاکتوز یا مکملهای لاکتاز توصیه میشود.
اختلالات گوارشی مانند سندرم روده تحریک‌پذیر، بیماری سلیاک و عدم تحمل غذاها می‌توانند منجر به نفخ و مشکلات گوارشی شوند. سندرم روده تحریک‌پذیر با درد شکم، تغییرات در حرکات روده و نفخ همراه است. اگرچه درمان روده تحریک پذیر راه‌حلی قطعی ندارد، ولی با تغییرات سبک زندگی، پروبیوتیک‌ها و داروها می‌توان علائم را کنترل کرد.
بیماری سلیاک به دلیل واکنش ایمنی به گلوتن ایجاد میشود و باعث التهاب و نفخ میشود. عدم تحمل برخی مواد غذایی نیز علائمی مشابه دارد که نیاز به تشخیص و مدیریت دقیق توسط دکتر نفخ معده دارد.
بلعیدن هوای اضافی هنگام غذا خوردن یا نوشیدن می‌تواند باعث نفخ و احساس پر بودن شود. مصرف نوشیدنی‌های گازدار، جویدن آدامس یا صحبت کردن حین غذا خوردن این مشکل را تشدید میکند.
برای کاهش بلعیدن هوا، بهتر است آهسته غذا بخورید، از نوشیدنی‌های گازدار خودداری کنید و در هنگام غذا خوردن صحبت نکنید.
عدم تعادل باکتری‌های روده
اختلال در تعادل باکتری‌های مفید و مضر روده‌ها، که به میکروبیوم روده معروف است، می‌تواند باعث نفخ و مشکلات گوارشی شود. عواملی مانند مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها، رژیم غذایی نامناسب و استرس این تعادل را به‌هم می‌زنند. مصرف پروبیوتیک‌ها و پری‌بیوتیک‌ها می‌تواند به بازگرداندن تعادل میکروبیوم روده و کاهش نفخ کمک کند.
مصرف بیش از حد غذا یا نوشیدنی
خوردن یا نوشیدن بیش از حد، به‌ویژه غذاهای چرب و سنگین، باعث نفخ و ناراحتی معده میشود. معده برای هضم مقدار زیاد غذا نیاز به زمان و انرژی بیشتری دارد که ممکن است منجر به تولید گاز و نفخ شود.
برای جلوگیری از این مشکل، بهتر است وعده‌های غذایی کوچک‌تر و بیشتر بخورید، از غذاهای چرب و سنگین پرهیز کنید و آهسته غذا بخورید و خوب جویده شود.
استرس و اضطراب
استرس می‌تواند عملکرد طبیعی دستگاه گوارش را مختل کرده و منجر به نفخ شود. با تأثیر بر سیستم عصبی خودمختار، استرس و اضطراب می‌توانند حرکات روده‌ای را تغییر دهند و تولید گاز را افزایش دهند. برای مدیریت این مشکلات، تمرین تکنیک‌های آرامش‌بخش مانند یوگا، مدیتیشن و تمرینات تنفسی مفید است. همچنین، فعالیت بدنی منظم و خواب کافی می‌توانند اثرات منفی استرس بر دستگاه گوارش را کاهش دهند.
مصرف داروهای مختلف
مصرف داروهایی مانند آنتی‌بیوتیک‌ها، مکملهای آهن و برخی داروهای ضد افسردگی می‌تواند باعث نفخ شود. آنتی‌بیوتیک‌ها تعادل باکتری‌های روده را مختل کرده و نفخ ایجاد میکنند، مکملهای آهن با تحریک معده و روده، تولید گاز را افزایش می‌دهند و داروهای ضدافسردگی نیز می‌توانند عملکرد گوارش را تحت تأثیر قرار دهند. اگر دارویی باعث نفخ میشود، بهتر است با پزشک مشورت کنید تا درمان جایگزین یا راه‌حلی برای کاهش عوارض آن پیدا کنید.
یبوست
یبوست، که ناشی از عدم دفع مدفوع و اختلال در عملکرد روده‌ها است، می‌تواند باعث نفخ و احساس سنگینی در شکم شود. این مشکل معمولاً به دلیل کمبود فیبر، عدم تحرک کافی، مصرف ناکافی آب یا برخی شرایط پزشکی ایجاد میشود.
برای پیشگیری و درمان یبوست، مصرف فیبر کافی از میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل، نوشیدن آب زیاد و انجام فعالیت بدنی منظم موثر است. گاهی، پزشک مصرف ملین‌ها یا درمان‌های دیگر را توصیه میکند.
علت نفخ زیاد چیست؟
نفخ مداوم ممکن است به دلیل تکرار عادت‌های نادرست ایجاد شود و نشان‌دهنده مشکلات مختلف در سلامت دستگاه گوارش باشد. غذا خوردن سریع، مصرف غذاهای محرک تولید گاز توسط باکتری‌های روده و خوردن زیاد غذاهای تولیدکننده گاز مانند حبوبات از جمله این عادات ناسالم هستند. این رفتارها می‌توانند نفخ شکم را تشدید کنند.
علت باد شکم زیاد در زنان چیست؟
زنان ممکن است در مواقع مختلف دچار باد شکم شوند. تغییرات هورمونی در طول چرخه قاعدگی یکی از شایع‌ترین علل این مشکل است. افزایش هورمون‌های استروژن و پروژسترون در این دوره‌ها بر عملکرد دستگاه گوارش تأثیر گذاشته و باعث نفخ میشود.
بسیاری از زنان در روزهای قبل و حین قاعدگی تجربه نفخ دارند و در سندرم پیش از قاعدگی نیز نفخ یکی از علائم شایع است. همچنین، تغییرات هورمونی در دوران یائسگی می‌تواند با تأثیر بر دستگاه گوارش، منجر به نفخ شکم شود.
علت باد شکم زیاد در مردان چیست؟
مردان نیز در موقعیت‌های مختلفی دچار باد شکم می‌شوند. عواملی مانند عادات غذایی ناسالم و عدم تحرک کافی که باعث نفخ می‌شوند، در مردان هم مؤثر هستند.
علاوه‌بر این، تغییر سطح هورمون تستوسترون در مردان می‌تواند بر عملکرد دستگاه گوارش تأثیر بگذارد و موجب نفخ شود. همچنین، بزرگ شدن پروستات در مردان می‌تواند با وارد کردن فشار به روده‌ها، منجر به نفخ شکم شود.
علت نفخ دائمی شکم چیست؟
نفخ دائمی شکم می‌تواند به دلایل مختلفی ایجاد شود که برخی از آنها نیاز به ارزیابی و تشخیص پزشک دارند. عواملی مانند بلعیدن هوای اضافی، هضم ناقص غذاها، افزایش تولید گاز توسط باکتری‌های روده، سندرم روده تحریک‌پذیر و عدم تحمل لاکتوز از علل شایع نفخ هستند.
همچنین، مصرف غذاهای نفاخ مانند حبوبات، سبزی‌های خانواده کلم و نوشیدنی‌های گازدار، به همراه سبک زندگی بدون تحرک و عادت‌های غذایی نادرست مانند غذا خوردن سریع یا نوشیدن نوشیدنی‌ها با نی، می‌توانند این مشکل را تشدید کنند.
علت نفخ بعد از غذا
نفخ بعد از غذا، به دلایل متعددی ایجاد میشود. در ادامه، به شایع‌ترین علت نفخ بعد از غذا پرداخته‌ایم:
- تجمع گاز در معده و روده در اثر بلعیدن هوا هنگام خوردن یا نوشیدن
- مصرف غذاهای پرفیبر یا نفاخ مانند لوبیا، کلم و نوشیدنی‌های گازدار
- ایجاد نفخ در برخی افراد ناشی از عدم تحمل برخی مواد غذایی مثل لاکتوز یا گلوتن
- وقوع نفخ در اثر هضم ناکافی غذاها و حرکت آهسته دستگاه گوارش
- خوردن سریع غذا
کدام غذاها باعث نفخ شکم می‌شوند؟
برخی غذاها به دلیل تاثیرات بر سیستم گوارش، می‌توانند باعث نفخ شکم شوند. این غذاها شامل:
- حبوبات؛ لوبیا، عدس، نخود
- سبزیجات خانواده کلم؛ کلم، بروکلی، گل‌کلم
- نوشیدنی‌های گازدار؛ نوشابه، آب‌میوه‌های گازدار
- غذاهای چرب و سنگین
- محصولات لبنی
- آدامس‌های بدون قند
- غذاهای سرشار از فیبر غیرمحلول؛ سبوس گندم، دانه‌های کامل
این غذاها ممکن است باعث تولید گاز در روده‌ها و احساس نفخ شوند.
علت نفخ قبل از پریودی و در دوره پریودی
نفخ شکم در دوران پریود به دلیل تغییرات هورمونی و فیزیولوژیکی یک پدیده طبیعی است. نفخ شکم در پریود معمولاً یک یا دو هفته قبل از قاعدگی آغاز شده و در طول پریود ادامه پیدا کرده و پس از آن کاهش می‌یابد.
این نفخ در روزهای ابتدایی پریود بیشتر است و به تدریج کاهش می‌یابد. با رعایت رژیم غذایی سالم، مصرف آب کافی و مدیریت استرس می‌توان این علائم را کاهش داد. بعد از پایان پریود، با بازگشت هورمون‌ها به حالت طبیعی، نفخ نیز بهبود می‌یابد.
علت نفخ شکم نوزاد
علت نفخ شکم در نوزادان می‌تواند شامل طیف وسیعی از دلایل مختلف زیر باشد:
- بلع هوا؛ نوزادانی که به سرعت شیر می‌خورند یا موقعیت دهانشان درست با سینه مادر یا شیشه‌شیر همخوانی ندارد، ممکن است هوای زیادی بلعیده و دچار نفخ شوند.
- عدم تحمل لاکتوز؛ برخی نوزادان به لاکتوز موجود در شیر مادر یا شیر خشک حساسیت دارند که باعث ایجاد گاز و نفخ میشود.
- رژیم غذایی مادر؛ مصرف غذاهای نفاخ مانند کلم بروکلی، لوبیا یا نوشیدنی‌های گازدار توسط مادر می‌تواند نفخ را از طریق شیر به نوزاد منتقل کند.
- تغذیه سریع یا زیاد؛ تغذیه سریع یا بیش از حد نیاز به شیر نیز می‌تواند باعث نفخ در نوزاد شود.
- سوء‌جذب؛ مشکلات در هضم و جذب برخی مواد غذایی ممکن است موجب نفخ در نوزادان شود.
- عدم رشد دستگاه گوارش؛ سیستم گوارش نوزاد در حال تکامل است و ممکن است نتواند برخی مواد غذایی را به درستی هضم کرده و باعث نفخ شود.
روش‌هایی همچون گرفتن آروغ نوزاد، تغذیه نوزاد در موقعیت درست، استفاده از شیشه شیرهای ضدنفخ و ماساژ شکم نوزاد به کاهش نفخ نوزاد کمک خواهند کرد.
علت نفخ شکم کودکان
نفخ شکم در کودکان، به دلایل مختلفی رخ می‌دهد. برخی از علل شایع نفخ شکم در این گروه سنی عبارت هستند از:
- غذاهای گازدار؛ مصرف نوشابه‌ها، آب‌میوه‌های گازدار و سبزیجاتی مانند کلم و گل کلم.
- بلع هوا؛ بلعیدن هوای زیاد هنگام خوردن یا حرف زدن.
- عدم تحمل لاکتوز؛ کمبود آنزیم هضم‌کننده لاکتوز در شیر و محصولات لبنی.
- یبوست؛ تجمع مدفوع در روده‌ها باعث نفخ میشود.
- آلرژی‌های غذایی؛ حساسیت به غذاهایی مانند گندم یا شیر.
- بیماری‌های گوارشی؛ مانند سندرم روده تحریک‌پذیر یا عفونت‌های روده‌ای.
- استرس و اضطراب؛ تاثیر منفی بر سیستم گوارش کودکان.
برای مدیریت و کاهش نفخ در کودکان، باید به رژیم غذایی آنها توجه کرده و در صورت لزوم با پزشک برای شناسایی علت دقیق نفخ و درمان مناسب مشورت شود.
علت نفخ شکم در بارداری
نفخ در دوران بارداری شایع است و دلایل مختلفی دارد:
- بزرگ شدن رحم؛ رشد جنین باعث فشار بر معده و روده‌ها میشود که منجر به نفخ میشود.
- تغییرات هورمونی (پروژسترون)؛ افزایش پروژسترون باعث شل شدن عضلات دستگاه گوارش و کاهش حرکت غذا در روده‌ها میشود.
- تغییرات رژیم غذایی؛ مصرف بیشتر غذاهایی مانند حبوبات و کلم ممکن است منجر به نفخ شود.
نفخ در طول بارداری در سه‌ماهه‌های مختلف شدت‌های متفاوتی دارد.
- سه‌ماهه اول؛ تغییرات هورمونی می‌تواند باعث نفخ از همان ابتدای بارداری شود.
- سه‌ماهه دوم؛ با رشد رحم، فشار بیشتری به روده‌ها وارد شده و نفخ افزایش می‌یابد.
- سه‌ماهه سوم؛ با رشد حداکثری جنین، فضای شکم کاهش می‌یابد و نفخ به شدت افزایش میکند.
علائم همراه با نفخ معده و شکم چیست؟
نفخ معده و شکم، علاوه‌بر احساس تورم و پُری، با علائم و مشکلات دیگری همراه خواهد بود. شایع‌ترین این علائم، درد شکم، ورم شکم، گاز معده و روده، آروغ زدن، یبوست، اسهال، تهوع، کاهش اشتها و تغییر در الگوی دفع مدفوع هستند.
عوامل مختلفی از جمله رژیم غذایی، عدم تحمل غذایی، بیماری‌های گوارشی، تغییرات هورمونی، استرس و مصرف داروها منجر به تشدید این وضعیت خواهد شد. برای مدیریت و کاهش علائم نفخ، رعایت رژیم غذایی مناسب، افزایش فعالیت بدنی، مدیریت استرس و مشاوره با پزشک در صورت نیاز توصیه میشود.
چگونه نفخ شکم تشخیص داده میشود؟
تشخیص نفخ شکم، براساس علائم بیمار و معاینات بالینی انجام میشود؛ اما متخصص گوارش، گاهی برای تشخیص علت دقیق‌تر نفخ در شرایط پیچیده، آزمایش‌های تکمیلی و تخصصی را توصیه میکند. در جدول زیر، به دقیق‌ترین روش‌های تشخیصی نفخ شکم اشاره کرده‌ایم:
| تکنیک‌های تشخیصی نفخ شکم | شرح تکنیک‌های تشخیصی |
| مصاحبه پزشکی | پرسیدن سوالاتی در مورد علائم، شدت و مدت زمان نفخ، رژیم غذایی، عادات غذایی و سابقه پزشکی |
| معاینه فیزیکی | لمس و معاینه شکم برای یافتن نشانه‌های غیرمعمول مانند حساسیت، ورم یا صداهای غیرطبیعی |
| آزمایش‌های خون | بررسی خون برای تشخیص التهاب، عفونت یا مشکلات متابولیکی عامل نفخ |
| آزمایش‌های مدفوع | بررسی مدفوع برای تشخیص عفونت‌ها، عدم تحمل غذایی یا مشکلات گوارشی دیگر |
| آزمایش‌های تصویربرداری | مانند اشعه ایکس، سونوگرافی یا سی‌تی‌اسکن برای بررسی دقیق‌تر ساختارهای داخلی شکم و تشخیص هر گونه انسداد یا ناهنجاری |
| آزمایش‌های تنفسی | تست تنفسی هیدروژن یا متان برای تشخیص عدم تحمل لاکتوز یا رشد بیش از حد باکتری‌ها در روده کوچک |
| آندوسکوپی و کولونوسکوپی | مشاهده مستقیم داخل دستگاه گوارش و برداشتن نمونه‌های بافتی برای بررسی بیشتر |
این مجموعه از روش‌های تشخیصی، برای شناسایی علت دقیق نفخ شکم و ارائه درمان مناسب به متخصص گوارش کمک میکنند.
درمان نفخ شکم و معده
برای کاهش نفخ، روش‌های مختلفی وجود دارد:
- کاهش مصرف غذاهای نفاخ
- جویدن آرام غذا
- مصرف فیبر
- پرهیز از غذاهای حساسیت‌زا
- استفاده از داروهای ضدنفخ مانند سایمیتیکون و پروبیوتیک‌ها
- فعالیت بدنی منظم
- مدیریت استرس
- نوشیدن دمنوشهای گیاهی
- نوشیدن سرکه سیب و آب لیمو
- ماست پروبیوتیک‌ها مکملهای رازیانه
روش‌های از بین بردن نفخ شکم فوری
پیاده‌روی پس از صرف غذا، یوگا یا هر نوع فعالیت بدنی ملایم، با تسهیل حرکت غذا در دستگاه گوارش، نفخ را کاهش می‌دهند. همچنین، ماساژ محوطه شکمی به آرامی و در جهت عقربه‌های ساعت، باعث تسکین عضلات روده و آزادش شدن گازهای تجمع‌یافته در روده میشود.
از دیگر روش‌های درمان فوری نفخ، می‌توان به دوش آب گرم اشاره کرد. استحمام با گرم عضلات را شل کرده و به هضم غذا کمک میکند. همچنین برخی، بوتاکس معده را روشی مناسب برای درمان این عارضه می‌دانند.
بهترین غذاها برای درمان نفخ
غذاهای حاوی فیبر محلول، زنجبیل تازه، موز، سبزیجات پخته‌شده و برنج سفید برای کاهش گاز شکم و نفخ مفید هستند.
چگونه می‌توان از نفخ شکم پیشگیری کرد؟
نفخ شکم می‌تواند بسیار ناخوشایند باشد، اما با رعایت چند نکته می‌توان از آن پیشگیری کرد:
- جویدن غذا به‌خوبی؛ تاثیر هضم درست برای جلوگیری از بلع هوا.
- افزایش تدریجی فیبر؛ جلوگیری از مصرف زیاد فیبر به یک‌باره.
- نوشیدن مایعات کافی؛ جلوگیری از انباشت گاز در روده‌ها.
- مصرف غذاهای پروبیوتیک؛ مانند ماست برای تعادل باکتری‌ها.
- فعالیت بدنی منظم؛ برای بهبود حرکت گوارشی.
- پرهیز از غذاهای نفاخ؛ مانند لوبیا، کلم، نوشابه‌های گازدار.
- کاهش مصرف غذاهای چرب؛ برای جلوگیری از هضم کند.
- استفاده از داروهای ضد نفخ؛ پیش از صرف غذا.
رعایت این نکات، به‌طور مؤثر به درمان نفخ کمک و باعث کاهش باد شکم میشود.
برای درمان نفخ شکم و معده به چه پزشکی مراجعه کنیم؟
برای درمان نفخ شکم باید به پزشک متخصص گوارش مراجعه کنید. این پزشک، در تشخیص و درمان مشکلات مرتبط با دستگاه گوارش همچون نفخ معده مهارت دارد.
در نهایت، اگر مبتلا به نفخ شکم هستید و درمان خانگی نفخ معده و شکم موثر نبود، حتما به دکتر گوارش مراجعه کنید. برای دریافت نوبت از متخصص گوارش، از امکان نوبت‌دهی این متخصص در سایت دکتردکتر استفاده کنید. اگر هم نیاز به ویزیت فوری دارید، می‌توانید نوبت مشاوره آنلاین دکتر گوارش را از سامانه دکتردکتر بگیرید و متنی یا تلفنی با پزشک، مشورت کنید.
منابع:
health.harvard.edu
nhs.uk
سوالات متداول نفخ شکم
نفخ شکم، از علائم سرطان معده یا سرطان تخمدان می‌تواند باشد.
باد معده یا نفخ شکم، ناشی از عوامل مختلفی از جمله نامناسب بودن رژیم غذایی، استرس، سوء‌هاضمه یا عدم تحمل غذایی است.
بله. قرص‌های پروبیوتیک، در رفع باد شکم به‌ویژه نفخ ناشی از عدم تعادل باکتری‌های روده بسیار مفید است.
بله. با سریع غذا خوردن، هوای زیادی را همراه با غذا بلع می‌بلعید. همچنین در صورت درست نجویدن غذا و سریع غذا خوردن، مواد غذایی زمان کافی برای هضم در معده ندارند و ورود غذای کامل هضم نشده به معده، باعث تولید گاز بیشتر، نفخ و درد شکم میشود.
دفع 13 تا 20 بار گاز در روز، طبیعی تلقی میشود.
دمنوشهای نعناع، زنجبیل، رازیانه، زیره و بادرنجبویه در درمان نفخ شکم بسیار موثر هستند.
با سلام من مردی هستم 34 ساله حدود یک ماهی هست نفخ معدم زیاد شده و حدود 4 روز هست معدم شروع به درد گرفتن کرده ولی خیلی دردش شدید نیست آیا این درد معده مربوط به نفاخی معدم هست یا ارتباطی ندارن لطف کنید راهنمایی کنید
سلام من سی سالمه زیاد نفخ میکنم شکمم خیلی بزرگ شده لاغرم نمیشم مثل آفریقایی ها،البته من قبلا زخم معده هم داشتم دیگه کلی دارو و آنتی بیوتیک خوردم الان بیخیال شدم
سلام مردی 50 ساله هستم سالهاست غذا می خورم نفخ روده و معده امانم رابریده شکمم هرروز کار میکنه روزی دوبار یا بیشتر سوزش معده وروده دارم حتی گاهی وقت ها موقع کار کردن شکمم مقعدم میسوزه گاهی ازگلو تا مقدم میسوزه صبح ها به کمرم میزنه و نمی تونم بلند بشم اندوسکوپی کردم تشخیص کمی باکتری دادند دو هفته انتی بیوتیک خوردم با قرص های معده اما فایده ای نکرده همش فکر میکنم باید برم دستشویی تا سبک بشم ودرد کمر و پهلوهام کم بشه غذا هم کم و با پرهیز میخورم تا اونجا که فکر میکنم این مشکل از سن پایین بامنه و الان دارم بدتر میشم
سلام وقت بخیر۲۸سالمه هرچیزی میخورم بادشکم دارم ونفخ زیادمیکنه البته تندتند غذامیخورم وقتی شکمم کارنمیکنه سمت چپم درد میکنه میشه راهنمایی کنید
سلام بايد از نظر زخم معده يا افزايش اسيد معدع بررسي شويد و اندوسكوپي بديد
باسلام من حدود دوازده سال هست که نفع شکم دارم زیاد اروق میزدم که کم شده ولی نفع شکم خیلی زیاد شده دوماه هم میشه که یبوست دارم معدم هم زیاد اسید ترشح میکنه به طوری که با این که گاهی قرص معده میخورم افاقه نکرده ممنون میشم راهنمایم کنید چون واقعا بادشکم آبرومه برده
سلام خسته نباشین من چندروزی سمت چب شکمم درد میگیره و رفتم دکتر گفت عفونت رودس قرص هم خوردم خوب نشد ب نظرتون مشکل از دستگاه گوارش من نیست؟
سلام بهتره سونوگرافي شكم بديد
من ۵۴ سال دارم از نفخ روده رنج میبرم من خیلی باد دفع می کنم از ابن موضوع خسته شدم
پیاده روی میرم ولی فایده نداره
سلام بسیار مطالب مفید و عالی بود
ممنون .من ۴۲سالم هست و شکمم خیلی نفغ میکنه و مشکل خاصی ندارم فقط خیلی خجالت میکشم و از این موضوع رنج میبرم چون نفغ شکمم همراه صدای زیاد دفع میشه و از این موضوع بشدت ناراحتم
لطفا من را راهنمایی کنید
ممنون
سلام وقت بخیر، من بیماری کرون متوسط دارم، در حال حاضر کورتون مزالازین آزرام آساکول و لوپرامید مصرف میکنم، معمولا احساس نفخ و ورم میکنم و به دستشویی مراجعه میکنم اما دفع ندارم، چه دارویی مصرف کنم که این نفخ رو از بین ببره؟
سلام بختطر كرون من نميتونم بهتون دارو بدم چون ميتونه بدترش كنه بهتره توسط پزشك خودتون ويزيت شويد
سلام. دختری هستم23 ساله پنج سال هست دچار نفخ روده میشم به حدی که شکمم به شدت متورم شده و همراه با درد شدید هستش . و در اثر استرس یا عصبی شدن شدت پیدا میکنه .هر راهی را هم که بگین امتحان کردم از داروهای شیمیایی گرفته تا داروهای گیاهی ولی تاثیری نداشته . میشه لطفا راهنماییم کنید که چه کاری انجام بدم؟
سلام.ببخشید من معده ام خیلی نفخ میکنه .طوری که وقتی غذا میخورم شکمم بزرگ میشه وسفت .دکتر هم رفتم گفتن ورم معده دارم.یه مدت دارو استفاده کردم ولی زیاد تاثیر نداشت.میشه راهنمایم کنید.ممنونم
سلام من بعد از غذا خوردن حالت پری شکم و خفگی دارم و مدام شکم من نفخ داره و بعضی موقع یبوست و بعضی موقع هم اسهال دارم ،و حالت خفکی بعد از غذا خیلی اذیتم میکنه.
سلام،من36سالمه و حدودا پنج ساله نفخ شکم زیادی دارم،از هیچ قسمتی از شکم درد ندارم فقط به مرور کنترلش و از دست دادم و از این بابت میتونم بگم کاملا افسرده شدم چون کلا با همه کس قطع ارتباط کردم،قرص دایمکتیمین جویدنی هم مصرف کردم ولی تاثیری نداشت،میخواستم بپرسم این مشکل ارتباطی بااسترس داره؟یعنی در مورد من میتونه تنها دلیلش این باشه،چون از پنج سال پیش که استرس کاری و زندگیم زیاد شد این مشکل و پیدا کردم،و راه حلش چیه؟اگه میشه لطفا ادرس مطب تون و بدید که حضوری واسه پیگیری مشکلم بیام،ممنون
سلالام من ۲۵سالمه و حدودا چهارساله نفخ شدید دارم.دوسال اول اسهال مداوم داشتم ک رفتم دکتر و یکم بهتر شد ولی الان نزدیک ب یک ساله بیشتر یبوست دارم.شکمم خیلی بزرگ شده انگار باردار هستم ودر خواب باد شکمم دفع میشه ک خیلی باعث ناراحتیمه .درضمن من تنبلی تخمدانم دارم
سلام من بیست و پنج سالمه.چهارساله نفخ شدید دارم.دوسال اول اسهال مداوم داشتم ک بعد دوسال یکم بهتر شدم و الان بیشتر یبوست دارم .خیلی از نفخ اذیتم طوری ک شکمم بزرگ شده انگار باردار هستم.و در خواب باد شکمم دفع میشه و باعث ناراحتیه من شده.درضمن من تنبلی تخمدان هم دارم
سلام بايد از نظر عفونت باكتريايي روده توسط متخصص گوارش ويزيت شويد
باسلام وخسته نباسید .من ۴۲ سالمه چند ماهی است که سرمعده ام ورم کرده ونفخ زیادی دارم بعضی وقتا نفسم بالا نمیاد مشکل چیه وباید چ کنم
سلام دختر ۲۲ ساله هستم
من چن روزه سمت چپ قسمت بالای شکمم درد میکنه و معدم باد کرده وقتی خم میشم درد زیادی داره و نمیتونم غذا بخورم احساس پری معده دارم و وقتی حتی آب میخورم اروغ میزنم !
سلام بايد اندوسكوپي بديد و توسط متخصص گوارش معاينه شويد
سلام
خسته نباشید، مردی هستم ۵۰ ساله نفخ شکم دارم زیادی دارم هرچی میخورم وحتی آب هم میخورم شکمم نفخ میکنه درد ندارم با پیاده روی بهتر میشه لکن بخاطر زانو درد امکان پیاده روی ندارم بعد از هر غذا آروغ های بلندی میزنم اوضاع بهتر میشه ولی بطور کلی غذا خوردن به این شکل برام عذاب آور شده ضمنا بخاطر داشتن بیماری پسوریازیس از داروی متوترکساید و فولیک اسید استفاده میکنم بزرگواری بفرمایید راهنمائی کنید چه کاری باید انجام بدم تا غذا خوردن برام راحت تر بشه متشکرم
سلام من ۲۴ سالمه ۴ سال مشکل یبوست داشتم سریع غذا میخوردم حالا خوبم
ولی شکمم هنوز ورم داره و باد شکم زیاد و بد بو دارم
سلام
من مدتی است هرچی میخوام شکمم نفخ میکند هم شکم هم معده ام. چی کار باید انجام بدم.
من پیمان هستم نفخی دارم که داره از کنترلم خارج می شود منظورم گازی که از مقعد خارج می شود آیا داروی آن مثل داروی نفخ شکم است سپاسگذار شما
با سلام و خسته نباشید من حدود یک ماه هست که معدم نفخ می کنه و صبح ها دل ضعفه دارم و حس گرسنگی در صورتی که هنوز غذا تو معدم هضم نشده چه یاید بکنم
سلام پسر ۳ماهه دارم که ۲روز بعد تولد شیر خشک به اشتباه به جای سه قاشق ۶قاشق بهش می دادیم تا ۲۵روز شب تاصبح گریه میکرد دست پاش مثل چوب میشد یبوست گرفته خستگی بیش از حد بدون اراده دست پاش یک دفعه تکان شبیه برق گرفگی داره انقدر بدنش کش میاره که از بی اراده تولید صدا ز گلوس میشنوم سنوگرافی کردیم میگه نفخ روده داره خواهش میکنم چه خوبه براش میترسم دنباله دار باشه چییکار کنم خانم دکتر
سلام من چند روزی هست که از نفخ معده رنج میبرم وهم اروغ زیاد شده هم باد معده واشتهایم کم شده میخواستم بدانم علت چیست وراه درمانش چیست ممنونم
سلام من ۲۴سالم هست حدود ۵ سال هست که باد معده دارم وقتی دراز میکشم حدود ۱ساعت درس میشود لازم است که بگم‌سیگار هم هستم
سلام من شب ها فقط نفع میکنه شکمم باد شکم دارم گاهی رودهام صدا میده گاهی چمد شب خوب میشه باز این مشکل پیش میاد شاید ۱ تا دوساعت اینجور باشم لطفا راهنمای کنید
با سلام من خیلی وقت است که نفخ دارم که بعضی مواقع در خواب و یا بیداری گاز معده باعث اخلال در تنفسم میشه به تجویز دکتر ده روز است قرص دایمتیکون و لانزو ۱۵ و موتیدون مصرف می کنم خیلی بهتر هستم ولی برطرف نشده لطفا راهنمایی کنید و اینکه قرص جویدنی را بیش از دو هفته بخورم ضرر نداره؟
سلام خیر ضرر ندار اما اگه به این درمانها پاسخ ندادید باید توسط متخصص گوارش ویزیت شوید
سلام من 29سالم هست وحدود 2سالی هست که گاز معده زیادی دارم و گاهی اوقات سوزش معده هم دارم البته به خاطر اضطرابم قرص الانزاپین وکلونازپام مصرف میکنم
سلام حدود دو سه ماه هست نفخ زیاد دارم باعث گاز شدید شده قبلاً بو نداشت جدیدا بوی بدی هم دارد چه دلیلی می تونه داشته باشه
سلام امین هستم 28 سال شکمم از پایین درد میکنه برنج خوردم اینجوری شدم 3 روزه درد شکم دارم خواب ندارم رفتم سنوگرافی گرفتم شکمم اب شکمم اب گرفته اسهال ندارم نفسم میگیره وقتی خواب باشم لطفا کمکم کنید خواهش میکنم ازتون زود جواب بدین
سلام.من چند ساله هیلوکوباکتری دارم دوهفته قرص مصرف کردم آزمایش دادم چندسال پیش بازم کمی باکتری بود دیگه پیگیر نشدم .باخوردن لبنیات نفخ میکنم و اسهال میشم.گاهی با خوردن غذاهای سرد ونفاخ هم همینطور.خسته شدم چکار کنم؟
سلام لبنيات بدليل داشتن اسيد لاكتيك منحر به خستگي ميشه اما بهتره دوباره تست tsh تونو تكرار كنيد همراه با آزمايشات مربوذىط به مم خوني:
Cbc.diff
Esr crp
Ferritin
سلام وقت بخیر من مدت یکماه است که نفخ شدید دارم و سمت راست پایین شکمم درد میکنه البته درد طاقت فرسا نیست ضمن اینکه درد مثل یک توپ همه جای بدنم میچرخه سر معده هم درد میکنه دکتر رفتم سونو کیسه صفرا و کلیه و پانکراس … سالم بود فقط گاز شکم زیاد نوشته بود دکتر گفت فقط تحرک و آرامش و حتی کلونوسکپی هم گفت لازم نیست حالا چ کنم
من خیلی نفخ گاز روده دارم همیشه استرس و یبوست دارم البته استرس زیاد من از این نفخ نیست اما از نفخ خیاب خجالت می کشم
سلام من کیسه صفرامو دوساله در اوردن الانم تازگیا معدم باد میکنه انگار شکم بارداره ولی شکمم باد نمیکنه معدمه ارتون ممنون میشم راهنماییم کنید تنگی نفسم میگیرم
سلام بنده 27 سالمه گاز معده ام زیاد که میزنه سرم هر 10 دقیقه ام 3 بار کرک یا ارغ میزنم اما باز هم گاز معده معده ام تولید میکنه
سلام من یکسالی میشه یبوست دارم وهروزم اگ دفع داشته باشم بازم درمقعداحساس پری میکنم انگارنصفه میاد.طرف چپ روده ام همیشه کش میاد همیشه هم بادمعده وباد روده دارم جوری ک همیشه اول صبح وموقع خوابیدن اخرشب بشدت اذیت میکنه وباعث خجالت خواهش میکنم راهنمایی کنیدباتشکر
با سلام و درود فراوان
مردی هستم 40ساله حدود ۵ سال است که از نفخ شدید معده و روده رنج می برم بارها به دکتر مراجعه کردم و داروهای مختلف را تجویز کرده اند ولی تاثیر مثبتی نداشت
برای پیدا کردن علت قطعی نفخ به ترتیب چه کارها و آزمایش های باید انجام شود مضافا اینکه بعضی وقتها یبوست نیز دارم ممنون میشم راهنمایی بفرماید
سلام
تا الان آزمایش خون و مدفوع و آندوسکوپی و بررسی عفونت اچ پیلوری انجام دادین یاخیر؟
اگر انجام نشده باید بررسی شود
سلام، تشکر از مطالب مفیدتون ، عذر میخوام من چند هفته است نفخ شکم دارم و متاسفانه نفخ در گلوی من حبس شده است و انگار یک آلوی بزرگ در گلوی من ثابت مونده که نه بالا میاد نه پایین میره، نفس کشیدن موقع دراز کشیدن برام خیلی سخته، دوست دارم بیشتر از اینکه چیزی بخورم همه چیز رو بالا بیارم، ممنون میشم راهنمایی کنید
ببخشید من سه روزه که دل پیچه و نفخ دارم وقتیم میخوام باده شکممو خالی کنم نمیشه خیلی به روده هام داره فشار میاد
سلام ببخشید من نفخ میکنم و باد معده خیلی زیاد در طول شبانه روز تولید میکنم ک اگر باد معده رو تخلیه نکنم از درد شکم ب خودم‌میپیچم و ب شدت هم صدادار و بد بو هس و خیلی خجالت میکشم حتی نگران بعد اطدواجم هستم خواهش میکنم راهنمایی کنید چی مصرف کنم خوب بشم؟
سلام من خیلی وقته که باد شکم دارم شبا بیشتر اذیتم میکنم قرص دمپریدون وقطره کارمینت استفاده کردم فایده ای نداشت لطفا راهنماییم کنید
سلام چربی کبددارم وحدودو1ماهه بشدت شکمم بزرگ شده وبادشکم دارم فقط اول صب قبل ازغذاخوردن ندارم دیگه تمام وقت درگیرم باهاش گاهی مواقع یبوست دارم بی مقدمه اسهال میشم شکمم خیلی سفته خواهشن راهنمای بفرمایید
سلام ببخشید مادرم 5 دفعه عمل فتق داشتند دفعه پنجم پرده مصنوعی براشون میذارند الان دو ساله که از عمل شون میگذره که به شدت نفخ میکنند محبت می‌فرمایید راهنمایی کنید.
سلام…من پنج سال هست مشکل معده درد دارم..و اندسکوپی و باریم انما هم رفتم..گفتند ورم معده و التهاب روده دارید.الان دوهفته است هرچی میخورم ورم معده و نفس کشیدن سخت میشه و مرتب میخام آروغ بزنم..دکتررفتم و امپرازول و مترانیدازول و کلیتیدیوم سی دادن..ولی بازم ورم معده دارم و تنگی نفس..لطفا منو راهنمایی کنید.متشکرم..۴۳ سال سن دارم
سلام . من وقتی شبا میخوابم یه چیزی مثل هوا از معده به گلوم میاد و من احساس خفگی میکنم و یهویی از خواب بیدار میشم روزها هم ته گلوم خشک میشه تقریبا یک ماهی هست که اینجوری میشم داروهایی از جمله پنتومید و فاموتد هم میخورم ولی درست نمیشم
سلام همسر من مدام از نفخ روده شکایت میکند ،سایز شکم در طول روز دائم تغییر میکنه ،از قرص بینو هم هر روز استفاده میکنن،همه نوع آزمایش رو هم انجام داده ظاهرا اکی هست اما متاسفانه درد اون ازار دهنده هست .
با سپاس آذر از امریکا