تجمع گاز در دستگاه گوارش، هضم ناقص غذا یا رشد بیش از حد باکتری‌ها در روده، علت نفخ شکم هستند. اختلالات گوارشی، بلع هوا، رژیم غذایی نامناسب و استرس و اضطراب، را می‌توان از جمله دلایل بروز این اتفاق دانست. البته تاثیر غذاهای نفاخ، بلع هوا، یبوست یا عدم تحمل برخی مواد غذایی مانند لاکتوز را نمی‌توان بی‌تاثیر دانست.
در ادامه این مطلب از مجله یلامت و پزشکی دکتردکتر، به بررسی علل مختلف نفخ شکم می‌پردازیم و هر آنچه که لازم است درباره آن بدانید را بررسی خواهیم کرد.
در انتها، اگر سوالی دارید، در قسمت نظرات بنویسید. کارشناس سلامتی دکتردکتر به آن پاسخ خواهد داد.
علت نفخ شکم چیست؟
به احساس پُر بودن، هضم ناقص، تورم و فشار زیاد در ناحیه شکم، نفخ شکم می‌گویند. نفخ، یک مشکل شایع گوارشی‌ست که به دلیل تجمع گاز در دستگاه گوارش ایجاد میشود و با افزایش گاز (نفخ)، آروغ زدن یا صدای غرغر شکم همراه است.
نفخ شکم ممکن است ناشی از مصرف غذاهای پر فیبر، حساسیت به غذاها یا اختلالات گوارشی مانند بیماری سلیاک باشد. در ادامه، تمامی دلایل ایجاد این عارضه را بررسی خواهیم کرد. اما قبل از آن در جدول زیر، خلاصه‌ای از آن را در اختیارتان خواهیم گذاشت:
| علت نفخ شکم | توضیحات | راهکارها |
|---|---|---|
| تولید گاز در روده | مصرف حبوبات، کلم بروکلی و نوشیدنی‌های گازدار میتواند گاز تولید کند. | آهسته غذا خوردن، جویدن کامل غذا، مصرف مکملهای آنزیمی. |
| عدم تحمل لاکتوز | کمبود آنزیم لاکتاز باعث ناتوانی در هضم لاکتوز و نفخ میشود. | استفاده از محصولات لبنی بدون لاکتوز یا مکملهای لاکتاز. |
| اختلالات گوارشی | مشکلاتی مانند سندرم روده تحریک‌پذیر و بیماری سلیاک می‌توانند باعث نفخ شوند. | تغییرات سبک زندگی، مصرف پروبیوتیک‌ها و داروها. |
| بلعیدن هوا | بلعیدن هوای اضافی حین خوردن یا نوشیدن میتواند نفخ ایجاد کند. | آهسته غذا خوردن، اجتناب از نوشیدنی‌های گازدار و صحبت نکردن هنگام غذا خوردن. |
| عدم تعادل باکتری‌های روده | مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها و استرس میتواند تعادل میکروبیوم روده را به‌هم بزند. | مصرف پروبیوتیک‌ها و پری‌بیوتیک‌ها. |
| مصرف بیش از حد غذا یا نوشیدنی | خوردن زیاد غذاهای سنگین و چرب باعث نفخ میشود. | وعده‌های غذایی کوچک‌تر و بیشتر، پرهیز از غذاهای چرب و سنگین. |
| استرس و اضطراب | استرس باعث تغییرات در عملکرد دستگاه گوارش و تولید گاز میشود. | تکنیک‌های آرامش‌بخش مانند یوگا، مدیتیشن، تمرینات تنفسی و فعالیت بدنی منظم. |
| مصرف داروهای مختلف | برخی داروها مانند آنتی‌بیوتیک‌ها و داروهای ضد افسردگی ممکن است باعث نفخ شوند. | مشاوره با پزشک برای تغییر دارو یا راهکارهای کم‌اثرتر. |
| یبوست | یبوست باعث تجمع مدفوع و نفخ میشود. | مصرف فیبر، آب زیاد و انجام فعالیت بدنی منظم. |
تولید گاز در رودهمصرف غذاهایی مانند حبوبات، کلم بروکلی و نوشیدنی‌های گازدار میتواند تولید گاز در روده‌ها را افزایش دهد و منجر به نفخ، سنگینی و گاهی درد شکمی شود. این گازها توسط باکتری‌های روده در حین هضم غذاها تولید می‌شوند.
برای کاهش تولید گاز، غذا خوردن آهسته و جویدن کامل غذا مفید است. همچنین، مصرف مکملهای آنزیمی میتواند به هضم بهتر این غذاها کمک کند.
عدم تحمل لاکتوز
بدن به دلیل کمبود آنزیم لاکتاز در روده کوچک، نمی‌تواند به خوبی لاکتوز موجود در محصولات لبنی را هضم کند. افرادی که با این مشکل مواجه هستند، پس از مصرف لبنیات دچار نفخ، درد شکم و اسهال می‌شوند. برای مدیریت این مشکل، استفاده از محصولات لبنی بدون لاکتوز یا مکملهای لاکتاز توصیه میشود.
اختلالات گوارشی
اختلالات گوارشی مانند سندرم روده تحریک‌پذیر، بیماری سلیاک و عدم تحمل غذاها می‌توانند منجر به نفخ و مشکلات گوارشی شوند. سندرم روده تحریک‌پذیر با درد شکم، تغییرات در حرکات روده و نفخ همراه است. اگرچه درمان روده تحریک پذیر راه‌حلی قطعی ندارد، ولی با تغییرات سبک زندگی، پروبیوتیک‌ها و داروها می‌توان علائم را کنترل کرد.
بیماری سلیاک به دلیل واکنش ایمنی به گلوتن ایجاد میشود و باعث التهاب و نفخ میشود. عدم تحمل برخی مواد غذایی نیز علائمی مشابه دارد که نیاز به تشخیص و مدیریت دقیق توسط دکتر نفخ معده دارد.
بلعیدن هوا
بلعیدن هوای اضافی هنگام غذا خوردن یا نوشیدن میتواند باعث نفخ و احساس پر بودن شود. مصرف نوشیدنی‌های گازدار، جویدن آدامس یا صحبت کردن حین غذا خوردن این مشکل را تشدید می‌کند.
برای کاهش بلعیدن هوا، بهتر است آهسته غذا بخورید، از نوشیدنی‌های گازدار خودداری کنید و در هنگام غذا خوردن صحبت نکنید.
مصرف غذاهایی مانند حبوبات، کلم بروکلی و نوشیدنی‌های گازدار میتواند تولید گاز در روده‌ها را افزایش دهد و منجر به نفخ، سنگینی و گاهی درد شکمی شود. این گازها توسط باکتری‌های روده در حین هضم غذاها تولید می‌شوند.
برای کاهش تولید گاز، غذا خوردن آهسته و جویدن کامل غذا مفید است. همچنین، مصرف مکملهای آنزیمی میتواند به هضم بهتر این غذاها کمک کند.
بدن به دلیل کمبود آنزیم لاکتاز در روده کوچک، نمی‌تواند به خوبی لاکتوز موجود در محصولات لبنی را هضم کند. افرادی که با این مشکل مواجه هستند، پس از مصرف لبنیات دچار نفخ، درد شکم و اسهال می‌شوند. برای مدیریت این مشکل، استفاده از محصولات لبنی بدون لاکتوز یا مکملهای لاکتاز توصیه میشود.
اختلالات گوارشی مانند سندرم روده تحریک‌پذیر، بیماری سلیاک و عدم تحمل غذاها می‌توانند منجر به نفخ و مشکلات گوارشی شوند. سندرم روده تحریک‌پذیر با درد شکم، تغییرات در حرکات روده و نفخ همراه است. اگرچه درمان روده تحریک پذیر راه‌حلی قطعی ندارد، ولی با تغییرات سبک زندگی، پروبیوتیک‌ها و داروها می‌توان علائم را کنترل کرد.
بیماری سلیاک به دلیل واکنش ایمنی به گلوتن ایجاد میشود و باعث التهاب و نفخ میشود. عدم تحمل برخی مواد غذایی نیز علائمی مشابه دارد که نیاز به تشخیص و مدیریت دقیق توسط دکتر نفخ معده دارد.
بلعیدن هوای اضافی هنگام غذا خوردن یا نوشیدن میتواند باعث نفخ و احساس پر بودن شود. مصرف نوشیدنی‌های گازدار، جویدن آدامس یا صحبت کردن حین غذا خوردن این مشکل را تشدید می‌کند.
برای کاهش بلعیدن هوا، بهتر است آهسته غذا بخورید، از نوشیدنی‌های گازدار خودداری کنید و در هنگام غذا خوردن صحبت نکنید.
عدم تعادل باکتری‌های روده
اختلال در تعادل باکتری‌های مفید و مضر روده‌ها، که به میکروبیوم روده معروف است، میتواند باعث نفخ و مشکلات گوارشی شود. عواملی مانند مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها، رژیم غذایی نامناسب و استرس این تعادل را به‌هم می‌زنند. مصرف پروبیوتیک‌ها و پری‌بیوتیک‌ها میتواند به بازگرداندن تعادل میکروبیوم روده و کاهش نفخ کمک کند.
مصرف بیش از حد غذا یا نوشیدنی
خوردن یا نوشیدن بیش از حد، به‌ویژه غذاهای چرب و سنگین، باعث نفخ و ناراحتی معده میشود. معده برای هضم مقدار زیاد غذا نیاز به زمان و انرژی بیشتری دارد که ممکن است منجر به تولید گاز و نفخ شود.
برای جلوگیری از این مشکل، بهتر است وعده‌های غذایی کوچک‌تر و بیشتر بخورید، از غذاهای چرب و سنگین پرهیز کنید و آهسته غذا بخورید و خوب جویده شود.
استرس و اضطراب
استرس میتواند عملکرد طبیعی دستگاه گوارش را مختل کرده و منجر به نفخ شود. با تأثیر بر سیستم عصبی خودمختار، استرس و اضطراب می‌توانند حرکات روده‌ای را تغییر دهند و تولید گاز را افزایش دهند. برای مدیریت این مشکلات، تمرین تکنیک‌های آرامش‌بخش مانند یوگا، مدیتیشن و تمرینات تنفسی مفید است. همچنین، فعالیت بدنی منظم و خواب کافی می‌توانند اثرات منفی استرس بر دستگاه گوارش را کاهش دهند.
مصرف داروهای مختلف
مصرف داروهایی مانند آنتی‌بیوتیک‌ها، مکملهای آهن و برخی داروهای ضد افسردگی میتواند باعث نفخ شود. آنتی‌بیوتیک‌ها تعادل باکتری‌های روده را مختل کرده و نفخ ایجاد می‌کنند، مکملهای آهن با تحریک معده و روده، تولید گاز را افزایش می‌دهند و داروهای ضدافسردگی نیز می‌توانند عملکرد گوارش را تحت تأثیر قرار دهند. اگر دارویی باعث نفخ میشود، بهتر است با پزشک مشورت کنید تا درمان جایگزین یا راه‌حلی برای کاهش عوارض آن پیدا کنید.
یبوست
یبوست، که ناشی از عدم دفع مدفوع و اختلال در عملکرد روده‌ها است، میتواند باعث نفخ و احساس سنگینی در شکم شود. این مشکل معمولاً به دلیل کمبود فیبر، عدم تحرک کافی، مصرف ناکافی آب یا برخی شرایط پزشکی ایجاد میشود.
برای پیشگیری و درمان یبوست، مصرف فیبر کافی از میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل، نوشیدن آب زیاد و انجام فعالیت بدنی منظم موثر است. گاهی، پزشک مصرف ملین‌ها یا درمان‌های دیگر را توصیه می‌کند.
علت نفخ زیاد چیست؟
نفخ مداوم ممکن است به دلیل تکرار عادت‌های نادرست ایجاد شود و نشان‌دهنده مشکلات مختلف در سلامت دستگاه گوارش باشد. غذا خوردن سریع، مصرف غذاهای محرک تولید گاز توسط باکتری‌های روده و خوردن زیاد غذاهای تولیدکننده گاز مانند حبوبات از جمله این عادات ناسالم هستند. این رفتارها می‌توانند نفخ شکم را تشدید کنند.
علت باد شکم زیاد در زنان چیست؟
زنان ممکن است در مواقع مختلف دچار باد شکم شوند. تغییرات هورمونی در طول چرخه قاعدگی یکی از شایع‌ترین علل این مشکل است. افزایش هورمون‌های استروژن و پروژسترون در این دوره‌ها بر عملکرد دستگاه گوارش تأثیر گذاشته و باعث نفخ میشود.
بسیاری از زنان در روزهای قبل و حین قاعدگی تجربه نفخ دارند و در سندرم پیش از قاعدگی نیز نفخ یکی از علائم شایع است. همچنین، تغییرات هورمونی در دوران یائسگی میتواند با تأثیر بر دستگاه گوارش، منجر به نفخ شکم شود.
علت باد شکم زیاد در مردان چیست؟
مردان نیز در موقعیت‌های مختلفی دچار باد شکم می‌شوند. عواملی مانند عادات غذایی ناسالم و عدم تحرک کافی که باعث نفخ می‌شوند، در مردان هم مؤثر هستند.
علاوه‌بر این، تغییر سطح هورمون تستوسترون در مردان میتواند بر عملکرد دستگاه گوارش تأثیر بگذارد و موجب نفخ شود. همچنین، بزرگ شدن پروستات در مردان میتواند با وارد کردن فشار به روده‌ها، منجر به نفخ شکم شود.
علت نفخ دائمی شکم چیست؟
نفخ دائمی شکم میتواند به دلایل مختلفی ایجاد شود که برخی از آنها نیاز به ارزیابی و تشخیص پزشک دارند. عواملی مانند بلعیدن هوای اضافی، هضم ناقص غذاها، افزایش تولید گاز توسط باکتری‌های روده، سندرم روده تحریک‌پذیر و عدم تحمل لاکتوز از علل شایع نفخ هستند.
همچنین، مصرف غذاهای نفاخ مانند حبوبات، سبزی‌های خانواده کلم و نوشیدنی‌های گازدار، به همراه سبک زندگی بدون تحرک و عادت‌های غذایی نادرست مانند غذا خوردن سریع یا نوشیدن نوشیدنی‌ها با نی، می‌توانند این مشکل را تشدید کنند.
علت نفخ بعد از غذا
نفخ بعد از غذا، به دلایل متعددی ایجاد میشود. در ادامه، به شایع‌ترین علت نفخ بعد از غذا پرداخته‌ایم:
- تجمع گاز در معده و روده در اثر بلعیدن هوا هنگام خوردن یا نوشیدن
- مصرف غذاهای پرفیبر یا نفاخ مانند لوبیا، کلم و نوشیدنی‌های گازدار
- ایجاد نفخ در برخی افراد ناشی از عدم تحمل برخی مواد غذایی مثل لاکتوز یا گلوتن
- وقوع نفخ در اثر هضم ناکافی غذاها و حرکت آهسته دستگاه گوارش
- خوردن سریع غذا
کدام غذاها باعث نفخ شکم می‌شوند؟
برخی غذاها به دلیل تاثیرات بر سیستم گوارش، می‌توانند باعث نفخ شکم شوند. این غذاها شامل:
- حبوبات؛ لوبیا، عدس، نخود
- سبزیجات خانواده کلم؛ کلم، بروکلی، گل‌کلم
- نوشیدنی‌های گازدار؛ نوشابه، آب‌میوه‌های گازدار
- غذاهای چرب و سنگین
- محصولات لبنی
- آدامس‌های بدون قند
- غذاهای سرشار از فیبر غیرمحلول؛ سبوس گندم، دانه‌های کامل
این غذاها ممکن است باعث تولید گاز در روده‌ها و احساس نفخ شوند.
علت نفخ قبل از پریودی و در دوره پریودی
نفخ شکم در دوران پریود به دلیل تغییرات هورمونی و فیزیولوژیکی یک پدیده طبیعی است. نفخ شکم در پریود معمولاً یک یا دو هفته قبل از قاعدگی آغاز شده و در طول پریود ادامه پیدا کرده و پس از آن کاهش می‌یابد.
این نفخ در روزهای ابتدایی پریود بیشتر است و به تدریج کاهش می‌یابد. با رعایت رژیم غذایی سالم، مصرف آب کافی و مدیریت استرس می‌توان این علائم را کاهش داد. بعد از پایان پریود، با بازگشت هورمون‌ها به حالت طبیعی، نفخ نیز بهبود می‌یابد.
علت نفخ شکم نوزاد
علت نفخ شکم در نوزادان میتواند شامل طیف وسیعی از دلایل مختلف زیر باشد:
- بلع هوا؛ نوزادانی که به سرعت شیر می‌خورند یا موقعیت دهانشان درست با سینه مادر یا شیشه‌شیر همخوانی ندارد، ممکن است هوای زیادی بلعیده و دچار نفخ شوند.
- عدم تحمل لاکتوز؛ برخی نوزادان به لاکتوز موجود در شیر مادر یا شیر خشک حساسیت دارند که باعث ایجاد گاز و نفخ میشود.
- رژیم غذایی مادر؛ مصرف غذاهای نفاخ مانند کلم بروکلی، لوبیا یا نوشیدنی‌های گازدار توسط مادر میتواند نفخ را از طریق شیر به نوزاد منتقل کند.
- تغذیه سریع یا زیاد؛ تغذیه سریع یا بیش از حد نیاز به شیر نیز میتواند باعث نفخ در نوزاد شود.
- سوء‌جذب؛ مشکلات در هضم و جذب برخی مواد غذایی ممکن است موجب نفخ در نوزادان شود.
- عدم رشد دستگاه گوارش؛ سیستم گوارش نوزاد در حال تکامل است و ممکن است نتواند برخی مواد غذایی را به درستی هضم کرده و باعث نفخ شود.
روش‌هایی همچون گرفتن آروغ نوزاد، تغذیه نوزاد در موقعیت درست، استفاده از شیشه شیرهای ضدنفخ و ماساژ شکم نوزاد به کاهش نفخ نوزاد کمک خواهند کرد.
علت نفخ شکم کودکان
نفخ شکم در کودکان، به دلایل مختلفی رخ می‌دهد. برخی از علل شایع نفخ شکم در این گروه سنی عبارت هستند از:
- غذاهای گازدار؛ مصرف نوشابه‌ها، آب‌میوه‌های گازدار و سبزیجاتی مانند کلم و گل کلم.
- بلع هوا؛ بلعیدن هوای زیاد هنگام خوردن یا حرف زدن.
- عدم تحمل لاکتوز؛ کمبود آنزیم هضم‌کننده لاکتوز در شیر و محصولات لبنی.
- یبوست؛ تجمع مدفوع در روده‌ها باعث نفخ میشود.
- آلرژی‌های غذایی؛ حساسیت به غذاهایی مانند گندم یا شیر.
- بیماری‌های گوارشی؛ مانند سندرم روده تحریک‌پذیر یا عفونت‌های روده‌ای.
- استرس و اضطراب؛ تاثیر منفی بر سیستم گوارش کودکان.
برای مدیریت و کاهش نفخ در کودکان، باید به رژیم غذایی آنها توجه کرده و در صورت لزوم با پزشک برای شناسایی علت دقیق نفخ و درمان مناسب مشورت شود.
علت نفخ شکم در بارداری
نفخ در دوران بارداری شایع است و دلایل مختلفی دارد:
- بزرگ شدن رحم؛ رشد جنین باعث فشار بر معده و روده‌ها میشود که منجر به نفخ میشود.
- تغییرات هورمونی (پروژسترون)؛ افزایش پروژسترون باعث شل شدن عضلات دستگاه گوارش و کاهش حرکت غذا در روده‌ها میشود.
- تغییرات رژیم غذایی؛ مصرف بیشتر غذاهایی مانند حبوبات و کلم ممکن است منجر به نفخ شود.
نفخ در طول بارداری در سه‌ماهه‌های مختلف شدت‌های متفاوتی دارد.
- سه‌ماهه اول؛ تغییرات هورمونی میتواند باعث نفخ از همان ابتدای بارداری شود.
- سه‌ماهه دوم؛ با رشد رحم، فشار بیشتری به روده‌ها وارد شده و نفخ افزایش می‌یابد.
- سه‌ماهه سوم؛ با رشد حداکثری جنین، فضای شکم کاهش می‌یابد و نفخ به شدت افزایش می‌کند.
علائم همراه با نفخ معده و شکم چیست؟
نفخ معده و شکم، علاوه‌بر احساس تورم و پُری، با علائم و مشکلات دیگری همراه خواهد بود. شایع‌ترین این علائم، درد شکم، ورم شکم، گاز معده و روده، آروغ زدن، یبوست، اسهال، تهوع، کاهش اشتها و تغییر در الگوی دفع مدفوع هستند.
عوامل مختلفی از جمله رژیم غذایی، عدم تحمل غذایی، بیماری‌های گوارشی، تغییرات هورمونی، استرس و مصرف داروها منجر به تشدید این وضعیت خواهد شد. برای مدیریت و کاهش علائم نفخ، رعایت رژیم غذایی مناسب، افزایش فعالیت بدنی، مدیریت استرس و مشاوره با پزشک در صورت نیاز توصیه میشود.
چگونه نفخ شکم تشخیص داده میشود؟
تشخیص نفخ شکم، براساس علائم بیمار و معاینات بالینی انجام میشود؛ اما متخصص گوارش، گاهی برای تشخیص علت دقیق‌تر نفخ در شرایط پیچیده، آزمایش‌های تکمیلی و تخصصی را توصیه می‌کند. در جدول زیر، به دقیق‌ترین روش‌های تشخیصی نفخ شکم اشاره کرده‌ایم:
| تکنیک‌های تشخیصی نفخ شکم | شرح تکنیک‌های تشخیصی |
| مصاحبه پزشکی | پرسیدن سوالاتی در مورد علائم، شدت و مدت زمان نفخ، رژیم غذایی، عادات غذایی و سابقه پزشکی |
| معاینه فیزیکی | لمس و معاینه شکم برای یافتن نشانه‌های غیرمعمول مانند حساسیت، ورم یا صداهای غیرطبیعی |
| آزمایش‌های خون | بررسی خون برای تشخیص التهاب، عفونت یا مشکلات متابولیکی عامل نفخ |
| آزمایش‌های مدفوع | بررسی مدفوع برای تشخیص عفونت‌ها، عدم تحمل غذایی یا مشکلات گوارشی دیگر |
| آزمایش‌های تصویربرداری | مانند اشعه ایکس، سونوگرافی یا سی‌تی‌اسکن برای بررسی دقیق‌تر ساختارهای داخلی شکم و تشخیص هر گونه انسداد یا ناهنجاری |
| آزمایش‌های تنفسی | تست تنفسی هیدروژن یا متان برای تشخیص عدم تحمل لاکتوز یا رشد بیش از حد باکتری‌ها در روده کوچک |
| آندوسکوپی و کولونوسکوپی | مشاهده مستقیم داخل دستگاه گوارش و برداشتن نمونه‌های بافتی برای بررسی بیشتر |
این مجموعه از روش‌های تشخیصی، برای شناسایی علت دقیق نفخ شکم و ارائه درمان مناسب به متخصص گوارش کمک می‌کنند.
درمان نفخ شکم و معده
برای کاهش نفخ، روش‌های مختلفی وجود دارد:
- کاهش مصرف غذاهای نفاخ
- جویدن آرام غذا
- مصرف فیبر
- پرهیز از غذاهای حساسیت‌زا
- استفاده از داروهای ضدنفخ مانند سایمیتیکون و پروبیوتیک‌ها
- فعالیت بدنی منظم
- مدیریت استرس
- نوشیدن دمنوشهای گیاهی
- نوشیدن سرکه سیب و آب لیمو
- ماست پروبیوتیک‌ها مکملهای رازیانه
روش‌های از بین بردن نفخ شکم فوری
پیاده‌روی پس از صرف غذا، یوگا یا هر نوع فعالیت بدنی ملایم، با تسهیل حرکت غذا در دستگاه گوارش، نفخ را کاهش می‌دهند. همچنین، ماساژ محوطه شکمی به آرامی و در جهت عقربه‌های ساعت، باعث تسکین عضلات روده و آزادش شدن گازهای تجمع‌یافته در روده میشود.
از دیگر روش‌های درمان فوری نفخ، می‌توان به دوش آب گرم اشاره کرد. استحمام با گرم عضلات را شل کرده و به هضم غذا کمک می‌کند. همچنین برخی، بوتاکس معده را روشی مناسب برای درمان این عارضه می‌دانند.
بهترین غذاها برای درمان نفخ
غذاهای حاوی فیبر محلول، زنجبیل تازه، موز، سبزیجات پخته‌شده و برنج سفید برای کاهش گاز شکم و نفخ مفید هستند.
چگونه می‌توان از نفخ شکم پیشگیری کرد؟
نفخ شکم میتواند بسیار ناخوشایند باشد، اما با رعایت چند نکته می‌توان از آن پیشگیری کرد:
- جویدن غذا به‌خوبی؛ تاثیر هضم درست برای جلوگیری از بلع هوا.
- افزایش تدریجی فیبر؛ جلوگیری از مصرف زیاد فیبر به یک‌باره.
- نوشیدن مایعات کافی؛ جلوگیری از انباشت گاز در روده‌ها.
- مصرف غذاهای پروبیوتیک؛ مانند ماست برای تعادل باکتری‌ها.
- فعالیت بدنی منظم؛ برای بهبود حرکت گوارشی.
- پرهیز از غذاهای نفاخ؛ مانند لوبیا، کلم، نوشابه‌های گازدار.
- کاهش مصرف غذاهای چرب؛ برای جلوگیری از هضم کند.
- استفاده از داروهای ضد نفخ؛ پیش از صرف غذا.
رعایت این نکات، به‌طور مؤثر به درمان نفخ کمک و باعث کاهش باد شکم میشود.
برای درمان نفخ شکم و معده به چه پزشکی مراجعه کنیم؟
برای درمان نفخ شکم باید به پزشک متخصص گوارش مراجعه کنید. این پزشک، در تشخیص و درمان مشکلات مرتبط با دستگاه گوارش همچون نفخ معده مهارت دارد.
در نهایت، اگر مبتلا به نفخ شکم هستید و درمان خانگی نفخ معده و شکم موثر نبود، حتما به دکتر گوارش مراجعه کنید. برای دریافت نوبت از متخصص گوارش، از امکان نوبت‌دهی این متخصص در سایت دکتردکتر استفاده کنید. اگر هم نیاز به ویزیت فوری دارید، می‌توانید نوبت مشاوره آنلاین دکتر گوارش را از سامانه دکتردکتر بگیرید و متنی یا تلفنی با پزشک، مشورت کنید.
منابع:
health.harvard.edu
nhs.uk
سوالات متداول نفخ شکم
نفخ شکم، از علائم سرطان معده یا سرطان تخمدان میتواند باشد.
باد معده یا نفخ شکم، ناشی از عوامل مختلفی از جمله نامناسب بودن رژیم غذایی، استرس، سوء‌هاضمه یا عدم تحمل غذایی است.
بله. قرص‌های پروبیوتیک، در رفع باد شکم به‌ویژه نفخ ناشی از عدم تعادل باکتری‌های روده بسیار مفید است.
بله. با سریع غذا خوردن، هوای زیادی را همراه با غذا بلع می‌بلعید. همچنین در صورت درست نجویدن غذا و سریع غذا خوردن، مواد غذایی زمان کافی برای هضم در معده ندارند و ورود غذای کامل هضم نشده به معده، باعث تولید گاز بیشتر، نفخ و درد شکم میشود.
دفع 13 تا 20 بار گاز در روز، طبیعی تلقی میشود.
دمنوشهای نعناع، زنجبیل، رازیانه، زیره و بادرنجبویه در درمان نفخ شکم بسیار موثر هستند.
سلام .سه روزه حالم خوب نیست. از سمت معده مشکل پیدا کردم. حالت تهوع دارم. احساس درد در ناحیه معده دارم. مقداری هم سمت معدم باد کرده. رفتم پزشک شربت معده داد. گفت دو سه روز استفاده کن اگه خوب نشد تشریف بیار ازمایش بنویسم.
سلام خسته نباشید من ۲۳ سالمه .از ۲ ماه پیش بخاطر سنگ کلیه و قرص پتاسیم سیترات و روانتیکس سوزش معده پیدا کردم.رفتم پیش متخصص برام قرص لدنزو ۳۰ نوشتن و استفاده کردم . سه شب پیس بخاطر درد کلیه شیاف ویکلوفناک زدم ولی از همون لحطه احساس مدفوع داشتم و نگرش داشتم تا دو ساعت بعد که رفتم ۳ بار پشت سدهم رفتم و به شدت یبوست داشتم بار چهارم کمی خون روشن توی مدفوع بود .دکترم گفته بودن اگر این طور شد شیاف استفاده نکن دیگه.منم استفاده نکردم و دیگه تکرار نشد ولی هنوز یبوست و نفخ دارم . چکار باید بکنم .
من ۱۴سالم هست تقریبا هر روز نفخ دارم واز درد معده رنج میبرم مصرف چه چیزی برای نفخ مناسب هست
سلام وقت بخیر ۲۶ ساله هستم
کمتر از ۲سال هست که به فاصله ۲ماه یک بار به مدت ۱ هفته نفخ شدید روده دارم که شدید میشه از باد روده خیلی خجالت میکشم
البته اگر کمک میکنه بعضی اوقات فکر کنم عصبی هست رفلاکس معده دارم که با پنتوپرازول اروم میشه
البته اول فکر کردم به خاطر شیرموز صبح هست که حذفش کردم ۲ماه پیش و شیر دیگه نخوردم ولی ۲ماه اخیر هر ماه این اتفاق افتاد
پیشاپیش ممنون از راهنماییتون
و اینکه حدود ۵ ماه هست که میانگین روزی ۳تا سیگار میکشم و قبل از اون هفته ای ۳تا بود
سلام من دوهفته میشه که صبح ها شکم درد دارم و نفخ میکنم هیچ دارویی هم استفاده نمیکنم
لطفا کمکم کنید
سلام خسته نباشید یه سوال داشتم اگر ممکنه جواب بدید چون خیلی خجالت میکشم دکتر برم من بیشتر از یک سال هست که هر ۲-۳ ماه یک بار به مدت ۱هفته نفخ شدید روده میگیرم ،اول فکر کردم به خاطر شیرموز صبح هست که شیر باعثش میشه و دیگه مصرف نکردم اما الان فاصله این دوره حتی کمتر شده و واقعا اذیت کنندس
و یه سوال دیگه رابطه انال رو این داستان موثره؟
سلام وقتتون بخیر
۴۶ ساله هستم
مدت یک سال هست که بعداز غذا نفخ میکنم هم شکم هم معده ، و قتی معده ام باد میکنه قلبم تند و کوبنده میزنه و بعد از ۱۰ یا ۱۵ دقیقه بعداز اتمام غذا آروغ های زیادی دارم و بعداز آرورغ زدن تپش قلبم از بین میره و عادی هستش ، اولش فقط فکر میکردم مشکل قلبی دارم ، به ۴ فوق تخصص قلب و فوق تخصص آریتم قلبی رفتم و جراح قلب مراجعه کردم ، بیشتر از ۵ بار تست ورزش و اکو و عکس قفسه سینه ، و چندین بار آزمایش خون و سونو گرافی رفتم ، شکر خدا مسئله ای نبوده ، بعدأ پیش فوق تخصص دستگاه گوارش مراجعه کردم ، تمام آزمایش‌ها هم خون هم مدفوع و آندسکوپی و سونگرافی همه انجام شده مسئله ای نبوده !چ پایلوری هم منفی هستش ، یبوست هم ندارم ،هر روز صبح بیرون روی دارم ، بیشتر به صورت رنگ روشن هستش و شناور هست روی آب و چرب مانند هست ، دکترای محترم فقط فرمودن سندروم روده تحریک پذیر هستش ، برام قرص آرام بخش تحویز کردن و دایجستیو ، به دلیل ترس از وابستگی به قرص آرام بخش مصرف نکردم ، چون از لحاظ روحی روانی هیچ مسئله ای ندارم ، ممنون میشم راهنمایی بفرمائید ، و نظرتون رو بفرمائید ، با احترام و تشکر از شما دکتر محترم ??
سلام خيلي مواقع ماها نميدونيم چقد مضطربيم بعد اينو تو دستگاه گوارشمون با سندرم روده تحريك پذير نشون ميده
توصيم اينه داروهاشونو مصرف كنين و بريد سراغ اينكه چه مشكلي داريد كه ناديدش ميگيريد ميزنه به رودتون
سلام من 42 سالم از وقتی یادم میاد احساس میکنم دور کمرم زیاده. ونفخ معده وروده دارم. هر روز صبح که از خواب بیدار میشم از سایز شکمم راضی هستم اماهمین که زندگی روز مره رو شرو میکنم ناراحتی باد شکم دارم. چکار باید بکنم بهتر بشم من از نظر روحیم اذیت میشم من دو تا هم زایمان کردم ایا تاثیر داشته
سلام با توحه به سنتون بايد توسط متخصص گوارش ويزيت شين اما تا اون موقع
قوص دايمتيكون هر ١٢ ساعت بخوريد
سلام من ۳۳ساله هستم معدم هم نفخ داره هم گاهی وقتا سوزش پیدا میکنه سیگار هم میکشم لطفا راهنمایی کنید ممنون
روزی دو بار نفخ شدید همره با ورم معده و درد بیش از حد دارد
اکثر داروهای معده را استفاده کردم دلی هیچ تاثیری نداشت
من ۸۰ ساله ام و دارای قند عصبی و عمل باز قلب انجام دادم
امپول دگزا متازون برای چند ساعتی مرا ارام نگه میدارد
ولی بعد از چند ساعت دوباره درد تکرار میشود
سلام
مراجعه به متخصص داخلی و بررسی بیشتر لازم می باشد
سلام من بچه شیر مییدم ۱۷ ماهشه الان ۱۰ روزه شکمم باد کرده نفخ شدید دارم عرق نعنا میخورم همش گاز دفع میکنم بعضی وقتا هم قرص دایمیتیکون خیلی دارم اذیت میشم رژیمم رعایت میکنم میشه بگین چی استفاده کنم چون بچه شیر میدم و بخاطر کرونا میترسم برم دکتر
سلام بنده تقریبا مدت یکی دو ماه می‌شد که از Hpylori رنج میبرم ولی چند روز قبل آزمایش دادم نتیجه ش منفی بود ولی هنوز مشکل یبوست ام رفع نشده بعد از هر وعده غذای احساس میکنم غذا رو معده ام ایستاده این مشکل خیلی اذیتم میکنم اگه میشه بنده رو راهنمایی کنید و در ضمن مشکل اشتها ندارم.
سلام من تقریبا دو سال هست نفخ دارم هم معده هم شکمم باد دارن شب بخوابم سر صبح خوبم بعدش تا آخر شب احساس نفخ دارم ب زور اروق میزنم
سلام من خیلی سال که از معده درد رنج میبرم والانم چند هفته ای میشه که خیلی نفخ معده دارم وبه پشت کمرم هم میزنه ارقهای بلند ودرد معده دارم میشه لطفا کمکم کنید
سلام
چه داروهایی تا الان مصرف کردین؟
ترش کردن و سوزش سر دل هم دارین یا خیر؟
سلام من ۶ ساله یبوست دارم و فیشر که دوساله عمل فیشر انجام دادم و خوب هم نشدم الان حدود ۱۵ روزه که سر دلم درد میکنه و نفخ زیاد دارم و دفع گازم به سختیه
شربت لاکسی ژل شب ها ۲ قاشق میخورم طول روزم میوه و هندوانه زیاد میخورم
یه بچه ۷ ماهه هم دارم
ممنون میشم راهنماییم کنید
سلام خسته نباشید
من یک ماه هست زایمان کردم و شیر نوزاد میدم و هر غذایی میخورم بچه ام باد شکم داره و شب گریه میکنه به خودش میپیچه و خودم هم نفخ دارم چیکار کنم
سلام یک سال ونیم از خواب که بلند مبشم چه صبح چه ظهر انگار سمت چپ معده و روده فقط همین ناحیه انگار ازداخل باد میکنه خیلی ادیتم تا۲۴ ساعت طول میکشه تاحرکت کرد باد خالی شدکامل خوب مبشم
باسلام من ازیماه پیش اسهال داشتم رفتک پیش دکتر سفیکسیم داد باهیوسین و دیفنوکسیلات بعد ازمایشcrpدادم 2مثبت شد و wbc11000 و دکترمترونیدازول و بلادونا داذ چند روز خوب‌شدم‌بعد یماه دوباره دردشکمی نفخ داشتم و اسهال تا 2روز دوباره رفتم‌دکتر اینبارسیپروفلوکساسین با دی سیکلومین‌داد اینبار 3 روز خوب شدم دوبازه اسهال دارم ودرد شکمی وباد معده هنوز درحال خوردن داروها هستم چیکارکنم ممنون ازشما
سلام
باید آزمایش مدفوع و کشت آن را بدهید
با توجه به crp مثبت میتواند کرونا نیز مطرح باشد
سلام لطفا درباره نفخ و سر و صدای شکم و اسهال راهنماییم کنید
سلام
از چه زمانی ایجاد شده؟چه داروهایی مصرف کردین؟
سلام من خانمی۴۱ساله هستم وقتی آش یا غذاهایی که از حبوبات استفاده شده،میخورم،داخل شکمم باد میپیچه و مدام شکمم سر و صدا میکنه و اسهال هم میگیرم لطفا راهنماییم کنید
سلام ببخشید من همیشه نفخ دارم خیلی هم به این وضع خودم ناراحت هستم کلا شب وروز نفخ شکم دارم وقتی شب میخوابم خجالت میکشم چه کار باید بکنم
سلام. من یه مدته پهلوی سمت چپم درد میکنه فکر میکردم از کلیه باشه. سونوگرافی شکم و لگن رفتم گفت هیچیت نیست. احساس میکنم تو شکمم پر از هواست که گیر کرده و درد میکنه. بعضی وقتا هم دراز میکشم شکممو فشار میدم تیر میکشه و درد میگیره.
مشکل ورم معده هم دارم و قرص اس امپرازول بخاطرش مصرف میکردم
لطفا راهنماییم کنید. ممنون
سلام وقت بخیر ببخشید من 33 سالمه یکی دوسالی هست نفخ شدید دارم چه زمانی که شکمم خالی باشه چه زمانی که غذا میخورم ودر طول روز مدام نفخ دارم باد معدم هم خیلی بد بو انواع قرص ها هم استفاده کردم از مترونیدازول 500 گرفته تا خیلی قرص های دیگه کولونوسکوپی وآزمایش مدفوع هم دادم گفتن مشکلی نداره ولی مدام نفخ میکنم حتی آب هم که میخورم باز نفخ دارم دچار سندروم روده تحریک پذیر هستم و به شدت دچار استرس واضطراب شدید شدم ممنون میشم راهنمایی کنید با تشکر از شما
با درود، من شصت ساله هستم و مدتهاست که بیشتر صبحها شکمم بزرگ است و احساس هضم نشدن خوراک روز قبل را دارم. به غیر از صبحانه فقط یک وعده غذا حدود بعد از ظهر میخورم. به میوه ها و سبزیجات علاقمندم. پیاده روی و ورزش هم جز عادات روزانه من است. از سفتی و بزرگی شکمم رنج میکشم. ممنون میشوم علت را بفرمایید.
من اب هم بخورم نفخ میکنم شکمم خیلی میاد جلو طوری که به بادری ماه اخر میخوره
سلام وعرض خسته نباشید
بنده ۲۴ سال سن دارم والان حدودیکسال ونیمه بشدت دستگاه گوارشم به هم ریخته بطوری که روی اعصابم هم تاثیرگذاشته وهرناراحتی کوچیکی که برام بوجودمیادیاعصبی میشم دست وپام به لرزش میفته وبعدش تایک یادوهفته بشدت گوارشم به هم میریزه ودچارنفخ ومشکلات دیگه گوارش میشم وبشدت منواذیت میکنه وازقرص های اس امپرازول ودی سیکلومین استفاده کردم امامقطعی خوب شدم بازمشکل برگشته،ممنون میشم اگه راهنمایی کنید
سلام دختر 30 ساله هستم چند وقتیه هر چی میخورم به شدت نفخ میکنم و گاز معده تولید میشه،لطفا راهنمایی بفرمایید
سلام خسته نباشید..من مدتیه نفخ معده دارم درصورتی که اشتهام کم شده میخام غذا بخورم ولی حس میکنم سیر هستم و دیگه نمیتونم گاز معدم هم به سختی دفع میشه قبلا با خوردن عرق نعنا بهتر میشدم و دفع داشتم ولی این چندروزه که بدتر شدم و اثر نداره اگه میشه لطفا راهنمایی کنید؟و علتش چیه؟
سلام من الان یه مدتی هست که معدم نفخ میکنه و وقتی آروق میزنم آروم میشم
سیگاری هستم
و اینکه بعضی وقتا نفخ میاد سمت گلو و حس تنگی نفس بهم دست میده
قبلنا هم اصلن درد معده نداشتم
سلام من فردی هستم چهل دوساله بیشتر مواقع نفخ شدید دارم مخمصوصا نون سنگک که می خورم اگه میشه دکتر جان بنده را راهنمایی کنید ممنون از شما
سلام
من 39 دارم ، یه مدت خیلی زیادی هست بعداز غذا خوردن دل پیچه میگیرم که بعضی وقتا هم خیلی شدید میشه و با عرض معذرت مجبور میشم چندبار پشت سرهم دستشویی برم و شکمم خیلی روان و همراه با باد کار میکنه، در ضمن اشتهام کم شده یعنی یجورایی سریع سیر میشم و الارغم اینکه دلم میخواد به غذا خوردن ادامه بدم ولی احساس میکنم اگه ی قاشق دیگه بخورم میترکم
ممنون میشم راهنمایی بفرمائید
سلام من شب ها فقط نفع میکنه شکمم باد شکم دارم گاهی رودهام صدا میده گاهی چمد شب خوب میشه باز این مشکل پیش میاد شاید ۱ تا دوساعت اینجور باشم لطفا راهنمای کنید
سلام خانمی ۳۰ ساله هستم نفخ شکم امونمو بریده حتی یه نیم ساعت هم نمیتونم حتی با وضو بمونم اخیرا طوری شده که تو جمع و بیرون هم دیگه قابل کنترل نیست خیلی خجالت زده ام میکنه وقتی هم از خروج گاز جلوگیری میکنم شدیدا درد تو ناحیه ی شکم پهلوها دارم ومیزنه به بازوم وحالمو خیلی بد میکنه شکمم شدید تیر میکشه با صدای تقریبا بلند که اگر کسی کنارم باشه حتما میشنوه واقعا کلافه شدم تقریبا هر چهار پنج دیقه یک بار هم تکرار میشه یبوست ندارم ۷۰ کیلو هستم درد معده هم ندارم فقط باد شکم های اکثرا بدبو دارم به خاطر اینکه از دکتر هم خجالت میکشم نمیتونم برم تورو خدا راهنمایی کنید ضمنا این حالت چند ماهی هست در من خیلی زیاد شده قبلا هم داشتم ولی نه تا این حد
سلام خسته نباشید بعد از خوردن غذا تپش قلب میگیرم و نفخ میکنم صبحا هم بعد بیدار شدن نفخ دارم و خیلی ام استرس دارم ربزش مو هم دارم مدفوعم هم خیلی شل و اسیدی هست ازمایش خون و ادرار و تیروئید دادم چیزی نشون نداد؟
سلام بنده مدت یک سال یا بیشتر است نفخ شکمی داری به طوری ک کلا خودم چاق نیستم ولی شکمم بزرگ شده
حتی با خوردن یک لبوان اب مشاهده میشه ک شکم بزرگتر میشه و در مدفوع مسکل دارم تعداد دفعات دفعم حتی روزی به سه بار هم میرسه و اغلب موارد مدفوعم شل و گاهی اسهال است همراه با هوا به صورت تیکه تیکه باد شکمم زیاد شده و گاهی درد شدیدی در زیر قفسه ی سمت چپم دارم ک با فشار دادن اروم میشه یه نقطه ی حدودا پنج سانیه ک درد دارم ممنون میشم پاسخگو باشید
باسلام
خسته نباشی دکتر چند روزه دل درد دارم و همچنین صدای غرغر شکم دارم و دردش به زیر دنده هام میزنه ولی خیلی شدید نیست لطفا کمکم کنید ممنونم
سلام خسته نباشین خانم دکتر
دختری۲۰ساله هستم ۳روزی هست ک شکمم بادکرده و دردمیکنه دورنافم نیش میزنه به شکمم ک دست میزنم سفته ووقتی میکشمش تو ی دردی ب سمت معدم میره احساس میکنم توشکمم رخت میشورن …بعضی وقتاهم طپش قلب میگیرم تاحالاسابقه نداشته میشه کمکم کنین ممنون
سلام عزيزم لاغريد؟ در افراد لاغر گاهي نبض آئورت شكمي از سطح پوست مشخص است
اگه خيلي شديده سونوگرافي شويد
سلام خانمی 27 ساله هستم. چند ماهه ک هر چیزی میخورم نفخ میکنم ک ب صورت آروغ و باد شکم هست و خیلی اذیت کننده هست، وشکم و معدم خیلی ورم میکنه، در این مدت چند کیلو افزایش وزن داشتم. (البته خود خواسته)
سلام
من ۲۸ سالمه و تقریبا همیشه نفخ دارم
با خوردن بعضی غذاها هم بیشتر میشه، مثل حبوبات، تخم مرغ، سیب زمینی، کیک و شیر
کمی هم استرسی هستم
چکار باید بکنم که انقدر نفخ نداشته باشم؟
سلام خانمی 47ساله هستم چند ماهی است که دچار نفخ شکم میشوم و با دهای شکمی من گاهی از کنترل خارج میشود .سه ماه پیش دچار اسهال واستفراغ شدم داروهای که مصرف کردم تا اندازهای مشکلم را برطرف کرد ولی دوباره دچار مشکل شدم وگاهی نیز دچار دل پیچه میشوم.
سلام خانمی ۳۷ساله هستم بعد خوردن بعضی از غذاها نفخ شدید میکنم وگاز معدم دفع نمیشه طوری احساس خفگی وتنگی نفس شدید بهم دست میده خواهش میکنم راهنمایی کنین
سلام من 25سالمه چند روزی بعد از غذا خوردن نفخ وسوزش ودرد معده وشکم دارم یبوست هم گرفتم میشه راهنماییم کنید
سلام خسته نباشید.ب طور کلی هر 1ماه باد معده سر دل میمونه دست چپ و قلب تیر میکشه.تا اینکه ارق میزنم اروم میشه.بیزحمت راهنمایی کنید
سلام خسته نباشید.بنده هر وقت باد معده دارم.قلب و دست چپ تیر میکشه.بعد رفع باد معده این تیر کشیدن اروم میشه.زیاد اینجور نمیشم.علت ک ب قلب میندازه چیه
سلام اگه بالاي ٤٠ سال داريد بايد از نظر قلبي بررسي شويد
سلام ، من هر نوع غدا و میوه ایی می خورم احساس نفخ و دیر هضم شدن در معده را دارم ، ضمنا ۵۴ سالمه انشولین میزنم و دیابتم تحت کنترل است ، غذا خیلی کم می خورم میوه و تنقلات هم خیلی کنترل شده ، یبوست هم ندارم ، لطفا راهنمایی فرمایید ضمنا با توجه به آلودگی کرونا می ترسم دکتر برم
سلام من ۳۰ سالمه بشدت نفخ میکنم بعد از غذا وشکمم سفت و متورم ودردناک میشه .تو دفع هم مشکل دارم یبوست دارم بیشتر اوقات چه کار کنم خیلی اذیت میشم یه وقتایی از درد وتورم شکم نمیتونم بشینم.