تجمع گاز در دستگاه گوارش، هضم ناقص غذا یا رشد بیش از حد باکتری‌ها در روده، علت نفخ شکم هستند. اختلالات گوارشی، بلع هوا، رژیم غذایی نامناسب و استرس و اضطراب، را می‌توان از جمله دلایل بروز این اتفاق دانست. البته تاثیر غذاهای نفاخ، بلع هوا، یبوست یا عدم تحمل برخی مواد غذایی مانند لاکتوز را نمی‌توان بی‌تاثیر دانست.
در ادامه این مطلب از مجله یلامت و پزشکی دکتردکتر، به بررسی علل مختلف نفخ شکم می‌پردازیم و هر آنچه که لازم است درباره آن بدانید را بررسی خواهیم کرد.
در انتها، اگر سوالی دارید، در قسمت نظرات بنویسید. کارشناس سلامتی دکتردکتر به آن پاسخ خواهد داد.
علت نفخ شکم چیست؟
به احساس پُر بودن، هضم ناقص، تورم و فشار زیاد در ناحیه شکم، نفخ شکم می‌گویند. نفخ، یک مشکل شایع گوارشی‌ست که به دلیل تجمع گاز در دستگاه گوارش ایجاد می‌شود و با افزایش گاز (نفخ)، آروغ زدن یا صدای غرغر شکم همراه است.
نفخ شکم ممکن است ناشی از مصرف غذاهای پر فیبر، حساسیت به غذاها یا اختلالات گوارشی مانند بیماری سلیاک باشد. در ادامه، تمامی دلایل ایجاد این عارضه را بررسی خواهیم کرد. اما قبل از آن در جدول زیر، خلاصه‌ای از آن را در اختیارتان خواهیم گذاشت:
| علت نفخ شکم | توضیحات | راهکارها |
|---|---|---|
| تولید گاز در روده | مصرف حبوبات، کلم بروکلی و نوشیدنی‌های گازدار می‌تواند گاز تولید کند. | آهسته غذا خوردن، جویدن کامل غذا، مصرف مکملهای آنزیمی. |
| عدم تحمل لاکتوز | کمبود آنزیم لاکتاز باعث ناتوانی در هضم لاکتوز و نفخ می‌شود. | استفاده از محصولات لبنی بدون لاکتوز یا مکملهای لاکتاز. |
| اختلالات گوارشی | مشکلاتی مانند سندرم روده تحریک‌پذیر و بیماری سلیاک می‌توانند باعث نفخ شوند. | تغییرات سبک زندگی، مصرف پروبیوتیک‌ها و داروها. |
| بلعیدن هوا | بلعیدن هوای اضافی حین خوردن یا نوشیدن می‌تواند نفخ ایجاد کند. | آهسته غذا خوردن، اجتناب از نوشیدنی‌های گازدار و صحبت نکردن هنگام غذا خوردن. |
| عدم تعادل باکتری‌های روده | مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها و استرس می‌تواند تعادل میکروبیوم روده را به‌هم بزند. | مصرف پروبیوتیک‌ها و پری‌بیوتیک‌ها. |
| مصرف بیش از حد غذا یا نوشیدنی | خوردن زیاد غذاهای سنگین و چرب باعث نفخ می‌شود. | وعده‌های غذایی کوچک‌تر و بیشتر، پرهیز از غذاهای چرب و سنگین. |
| استرس و اضطراب | استرس باعث تغییرات در عملکرد دستگاه گوارش و تولید گاز می‌شود. | تکنیک‌های آرامش‌بخش مانند یوگا، مدیتیشن، تمرینات تنفسی و فعالیت بدنی منظم. |
| مصرف داروهای مختلف | برخی داروها مانند آنتی‌بیوتیک‌ها و داروهای ضد افسردگی ممکن است باعث نفخ شوند. | مشاوره با پزشک برای تغییر دارو یا راهکارهای کم‌اثرتر. |
| یبوست | یبوست باعث تجمع مدفوع و نفخ می‌شود. | مصرف فیبر، آب زیاد و انجام فعالیت بدنی منظم. |
تولید گاز در رودهمصرف غذاهایی مانند حبوبات، کلم بروکلی و نوشیدنی‌های گازدار می‌تواند تولید گاز در روده‌ها را افزایش دهد و منجر به نفخ، سنگینی و گاهی درد شکمی شود. این گازها توسط باکتری‌های روده در حین هضم غذاها تولید می‌شوند.
برای کاهش تولید گاز، غذا خوردن آهسته و جویدن کامل غذا مفید است. همچنین، مصرف مکملهای آنزیمی می‌تواند به هضم بهتر این غذاها کمک کند.
عدم تحمل لاکتوز
بدن به دلیل کمبود آنزیم لاکتاز در روده کوچک، نمی‌تواند به خوبی لاکتوز موجود در محصولات لبنی را هضم کند. افرادی که با این مشکل مواجه هستند، پس از مصرف لبنیات دچار نفخ، درد شکم و اسهال می‌شوند. برای مدیریت این مشکل، استفاده از محصولات لبنی بدون لاکتوز یا مکملهای لاکتاز توصیه می‌شود.
اختلالات گوارشی
اختلالات گوارشی مانند سندرم روده تحریک‌پذیر، بیماری سلیاک و عدم تحمل غذاها می‌توانند منجر به نفخ و مشکلات گوارشی شوند. سندرم روده تحریک‌پذیر با درد شکم، تغییرات در حرکات روده و نفخ همراه است. اگرچه درمان روده تحریک پذیر راه‌حلی قطعی ندارد، ولی با تغییرات سبک زندگی، پروبیوتیک‌ها و داروها می‌توان علائم را کنترل کرد.
بیماری سلیاک به دلیل واکنش ایمنی به گلوتن ایجاد می‌شود و باعث التهاب و نفخ می‌شود. عدم تحمل برخی مواد غذایی نیز علائمی مشابه دارد که نیاز به تشخیص و مدیریت دقیق توسط دکتر نفخ معده دارد.
بلعیدن هوا
بلعیدن هوای اضافی هنگام غذا خوردن یا نوشیدن می‌تواند باعث نفخ و احساس پر بودن شود. مصرف نوشیدنی‌های گازدار، جویدن آدامس یا صحبت کردن حین غذا خوردن این مشکل را تشدید می‌کند.
برای کاهش بلعیدن هوا، بهتر است آهسته غذا بخورید، از نوشیدنی‌های گازدار خودداری کنید و در هنگام غذا خوردن صحبت نکنید.
مصرف غذاهایی مانند حبوبات، کلم بروکلی و نوشیدنی‌های گازدار می‌تواند تولید گاز در روده‌ها را افزایش دهد و منجر به نفخ، سنگینی و گاهی درد شکمی شود. این گازها توسط باکتری‌های روده در حین هضم غذاها تولید می‌شوند.
برای کاهش تولید گاز، غذا خوردن آهسته و جویدن کامل غذا مفید است. همچنین، مصرف مکملهای آنزیمی می‌تواند به هضم بهتر این غذاها کمک کند.
بدن به دلیل کمبود آنزیم لاکتاز در روده کوچک، نمی‌تواند به خوبی لاکتوز موجود در محصولات لبنی را هضم کند. افرادی که با این مشکل مواجه هستند، پس از مصرف لبنیات دچار نفخ، درد شکم و اسهال می‌شوند. برای مدیریت این مشکل، استفاده از محصولات لبنی بدون لاکتوز یا مکملهای لاکتاز توصیه می‌شود.
اختلالات گوارشی مانند سندرم روده تحریک‌پذیر، بیماری سلیاک و عدم تحمل غذاها می‌توانند منجر به نفخ و مشکلات گوارشی شوند. سندرم روده تحریک‌پذیر با درد شکم، تغییرات در حرکات روده و نفخ همراه است. اگرچه درمان روده تحریک پذیر راه‌حلی قطعی ندارد، ولی با تغییرات سبک زندگی، پروبیوتیک‌ها و داروها می‌توان علائم را کنترل کرد.
بیماری سلیاک به دلیل واکنش ایمنی به گلوتن ایجاد می‌شود و باعث التهاب و نفخ می‌شود. عدم تحمل برخی مواد غذایی نیز علائمی مشابه دارد که نیاز به تشخیص و مدیریت دقیق توسط دکتر نفخ معده دارد.
بلعیدن هوای اضافی هنگام غذا خوردن یا نوشیدن می‌تواند باعث نفخ و احساس پر بودن شود. مصرف نوشیدنی‌های گازدار، جویدن آدامس یا صحبت کردن حین غذا خوردن این مشکل را تشدید می‌کند.
برای کاهش بلعیدن هوا، بهتر است آهسته غذا بخورید، از نوشیدنی‌های گازدار خودداری کنید و در هنگام غذا خوردن صحبت نکنید.
عدم تعادل باکتری‌های روده
اختلال در تعادل باکتری‌های مفید و مضر روده‌ها، که به میکروبیوم روده معروف است، می‌تواند باعث نفخ و مشکلات گوارشی شود. عواملی مانند مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها، رژیم غذایی نامناسب و استرس این تعادل را به‌هم می‌زنند. مصرف پروبیوتیک‌ها و پری‌بیوتیک‌ها می‌تواند به بازگرداندن تعادل میکروبیوم روده و کاهش نفخ کمک کند.
مصرف بیش از حد غذا یا نوشیدنی
خوردن یا نوشیدن بیش از حد، به‌ویژه غذاهای چرب و سنگین، باعث نفخ و ناراحتی معده می‌شود. معده برای هضم مقدار زیاد غذا نیاز به زمان و انرژی بیشتری دارد که ممکن است منجر به تولید گاز و نفخ شود.
برای جلوگیری از این مشکل، بهتر است وعده‌های غذایی کوچک‌تر و بیشتر بخورید، از غذاهای چرب و سنگین پرهیز کنید و آهسته غذا بخورید و خوب جویده شود.
استرس و اضطراب
استرس می‌تواند عملکرد طبیعی دستگاه گوارش را مختل کرده و منجر به نفخ شود. با تأثیر بر سیستم عصبی خودمختار، استرس و اضطراب می‌توانند حرکات روده‌ای را تغییر دهند و تولید گاز را افزایش دهند. برای مدیریت این مشکلات، تمرین تکنیک‌های آرامش‌بخش مانند یوگا، مدیتیشن و تمرینات تنفسی مفید است. همچنین، فعالیت بدنی منظم و خواب کافی می‌توانند اثرات منفی استرس بر دستگاه گوارش را کاهش دهند.
مصرف داروهای مختلف
مصرف داروهایی مانند آنتی‌بیوتیک‌ها، مکملهای آهن و برخی داروهای ضد افسردگی می‌تواند باعث نفخ شود. آنتی‌بیوتیک‌ها تعادل باکتری‌های روده را مختل کرده و نفخ ایجاد می‌کنند، مکملهای آهن با تحریک معده و روده، تولید گاز را افزایش می‌دهند و داروهای ضدافسردگی نیز می‌توانند عملکرد گوارش را تحت تأثیر قرار دهند. اگر دارویی باعث نفخ می‌شود، بهتر است با پزشک مشورت کنید تا درمان جایگزین یا راه‌حلی برای کاهش عوارض آن پیدا کنید.
یبوست
یبوست، که ناشی از عدم دفع مدفوع و اختلال در عملکرد روده‌ها است، می‌تواند باعث نفخ و احساس سنگینی در شکم شود. این مشکل معمولاً به دلیل کمبود فیبر، عدم تحرک کافی، مصرف ناکافی آب یا برخی شرایط پزشکی ایجاد می‌شود.
برای پیشگیری و درمان یبوست، مصرف فیبر کافی از میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل، نوشیدن آب زیاد و انجام فعالیت بدنی منظم موثر است. گاهی، پزشک مصرف ملین‌ها یا درمان‌های دیگر را توصیه می‌کند.
علت نفخ زیاد چیست؟
نفخ مداوم ممکن است به دلیل تکرار عادت‌های نادرست ایجاد شود و نشان‌دهنده مشکلات مختلف در سلامت دستگاه گوارش باشد. غذا خوردن سریع، مصرف غذاهای محرک تولید گاز توسط باکتری‌های روده و خوردن زیاد غذاهای تولیدکننده گاز مانند حبوبات از جمله این عادات ناسالم هستند. این رفتارها می‌توانند نفخ شکم را تشدید کنند.
علت باد شکم زیاد در زنان چیست؟
زنان ممکن است در مواقع مختلف دچار باد شکم شوند. تغییرات هورمونی در طول چرخه قاعدگی یکی از شایع‌ترین علل این مشکل است. افزایش هورمون‌های استروژن و پروژسترون در این دوره‌ها بر عملکرد دستگاه گوارش تأثیر گذاشته و باعث نفخ می‌شود.
بسیاری از زنان در روزهای قبل و حین قاعدگی تجربه نفخ دارند و در سندرم پیش از قاعدگی نیز نفخ یکی از علائم شایع است. همچنین، تغییرات هورمونی در دوران یائسگی می‌تواند با تأثیر بر دستگاه گوارش، منجر به نفخ شکم شود.
علت باد شکم زیاد در مردان چیست؟
مردان نیز در موقعیت‌های مختلفی دچار باد شکم می‌شوند. عواملی مانند عادات غذایی ناسالم و عدم تحرک کافی که باعث نفخ می‌شوند، در مردان هم مؤثر هستند.
علاوه‌بر این، تغییر سطح هورمون تستوسترون در مردان می‌تواند بر عملکرد دستگاه گوارش تأثیر بگذارد و موجب نفخ شود. همچنین، بزرگ شدن پروستات در مردان می‌تواند با وارد کردن فشار به روده‌ها، منجر به نفخ شکم شود.
علت نفخ دائمی شکم چیست؟
نفخ دائمی شکم می‌تواند به دلایل مختلفی ایجاد شود که برخی از آنها نیاز به ارزیابی و تشخیص پزشک دارند. عواملی مانند بلعیدن هوای اضافی، هضم ناقص غذاها، افزایش تولید گاز توسط باکتری‌های روده، سندرم روده تحریک‌پذیر و عدم تحمل لاکتوز از علل شایع نفخ هستند.
همچنین، مصرف غذاهای نفاخ مانند حبوبات، سبزی‌های خانواده کلم و نوشیدنی‌های گازدار، به همراه سبک زندگی بدون تحرک و عادت‌های غذایی نادرست مانند غذا خوردن سریع یا نوشیدن نوشیدنی‌ها با نی، می‌توانند این مشکل را تشدید کنند.
علت نفخ بعد از غذا
نفخ بعد از غذا، به دلایل متعددی ایجاد می‌شود. در ادامه، به شایع‌ترین علت نفخ بعد از غذا پرداخته‌ایم:
- تجمع گاز در معده و روده در اثر بلعیدن هوا هنگام خوردن یا نوشیدن
- مصرف غذاهای پرفیبر یا نفاخ مانند لوبیا، کلم و نوشیدنی‌های گازدار
- ایجاد نفخ در برخی افراد ناشی از عدم تحمل برخی مواد غذایی مثل لاکتوز یا گلوتن
- وقوع نفخ در اثر هضم ناکافی غذاها و حرکت آهسته دستگاه گوارش
- خوردن سریع غذا
کدام غذاها باعث نفخ شکم می‌شوند؟
برخی غذاها به دلیل تاثیرات بر سیستم گوارش، می‌توانند باعث نفخ شکم شوند. این غذاها شامل:
- حبوبات؛ لوبیا، عدس، نخود
- سبزیجات خانواده کلم؛ کلم، بروکلی، گل‌کلم
- نوشیدنی‌های گازدار؛ نوشابه، آب‌میوه‌های گازدار
- غذاهای چرب و سنگین
- محصولات لبنی
- آدامس‌های بدون قند
- غذاهای سرشار از فیبر غیرمحلول؛ سبوس گندم، دانه‌های کامل
این غذاها ممکن است باعث تولید گاز در روده‌ها و احساس نفخ شوند.
علت نفخ قبل از پریودی و در دوره پریودی
نفخ شکم در دوران پریود به دلیل تغییرات هورمونی و فیزیولوژیکی یک پدیده طبیعی است. نفخ شکم در پریود معمولاً یک یا دو هفته قبل از قاعدگی آغاز شده و در طول پریود ادامه پیدا کرده و پس از آن کاهش می‌یابد.
این نفخ در روزهای ابتدایی پریود بیشتر است و به تدریج کاهش می‌یابد. با رعایت رژیم غذایی سالم، مصرف آب کافی و مدیریت استرس می‌توان این علائم را کاهش داد. بعد از پایان پریود، با بازگشت هورمون‌ها به حالت طبیعی، نفخ نیز بهبود می‌یابد.
علت نفخ شکم نوزاد
علت نفخ شکم در نوزادان می‌تواند شامل طیف وسیعی از دلایل مختلف زیر باشد:
- بلع هوا؛ نوزادانی که به سرعت شیر می‌خورند یا موقعیت دهانشان درست با سینه مادر یا شیشه‌شیر همخوانی ندارد، ممکن است هوای زیادی بلعیده و دچار نفخ شوند.
- عدم تحمل لاکتوز؛ برخی نوزادان به لاکتوز موجود در شیر مادر یا شیر خشک حساسیت دارند که باعث ایجاد گاز و نفخ می‌شود.
- رژیم غذایی مادر؛ مصرف غذاهای نفاخ مانند کلم بروکلی، لوبیا یا نوشیدنی‌های گازدار توسط مادر می‌تواند نفخ را از طریق شیر به نوزاد منتقل کند.
- تغذیه سریع یا زیاد؛ تغذیه سریع یا بیش از حد نیاز به شیر نیز می‌تواند باعث نفخ در نوزاد شود.
- سوء‌جذب؛ مشکلات در هضم و جذب برخی مواد غذایی ممکن است موجب نفخ در نوزادان شود.
- عدم رشد دستگاه گوارش؛ سیستم گوارش نوزاد در حال تکامل است و ممکن است نتواند برخی مواد غذایی را به درستی هضم کرده و باعث نفخ شود.
روش‌هایی همچون گرفتن آروغ نوزاد، تغذیه نوزاد در موقعیت درست، استفاده از شیشه شیرهای ضدنفخ و ماساژ شکم نوزاد به کاهش نفخ نوزاد کمک خواهند کرد.
علت نفخ شکم کودکان
نفخ شکم در کودکان، به دلایل مختلفی رخ می‌دهد. برخی از علل شایع نفخ شکم در این گروه سنی عبارت هستند از:
- غذاهای گازدار؛ مصرف نوشابه‌ها، آب‌میوه‌های گازدار و سبزیجاتی مانند کلم و گل کلم.
- بلع هوا؛ بلعیدن هوای زیاد هنگام خوردن یا حرف زدن.
- عدم تحمل لاکتوز؛ کمبود آنزیم هضم‌کننده لاکتوز در شیر و محصولات لبنی.
- یبوست؛ تجمع مدفوع در روده‌ها باعث نفخ می‌شود.
- آلرژی‌های غذایی؛ حساسیت به غذاهایی مانند گندم یا شیر.
- بیماری‌های گوارشی؛ مانند سندرم روده تحریک‌پذیر یا عفونت‌های روده‌ای.
- استرس و اضطراب؛ تاثیر منفی بر سیستم گوارش کودکان.
برای مدیریت و کاهش نفخ در کودکان، باید به رژیم غذایی آنها توجه کرده و در صورت لزوم با پزشک برای شناسایی علت دقیق نفخ و درمان مناسب مشورت شود.
علت نفخ شکم در بارداری
نفخ در دوران بارداری شایع است و دلایل مختلفی دارد:
- بزرگ شدن رحم؛ رشد جنین باعث فشار بر معده و روده‌ها می‌شود که منجر به نفخ می‌شود.
- تغییرات هورمونی (پروژسترون)؛ افزایش پروژسترون باعث شل شدن عضلات دستگاه گوارش و کاهش حرکت غذا در روده‌ها می‌شود.
- تغییرات رژیم غذایی؛ مصرف بیشتر غذاهایی مانند حبوبات و کلم ممکن است منجر به نفخ شود.
نفخ در طول بارداری در سه‌ماهه‌های مختلف شدت‌های متفاوتی دارد.
- سه‌ماهه اول؛ تغییرات هورمونی می‌تواند باعث نفخ از همان ابتدای بارداری شود.
- سه‌ماهه دوم؛ با رشد رحم، فشار بیشتری به روده‌ها وارد شده و نفخ افزایش می‌یابد.
- سه‌ماهه سوم؛ با رشد حداکثری جنین، فضای شکم کاهش می‌یابد و نفخ به شدت افزایش می‌کند.
علائم همراه با نفخ معده و شکم چیست؟
نفخ معده و شکم، علاوه‌بر احساس تورم و پُری، با علائم و مشکلات دیگری همراه خواهد بود. شایع‌ترین این علائم، درد شکم، ورم شکم، گاز معده و روده، آروغ زدن، یبوست، اسهال، تهوع، کاهش اشتها و تغییر در الگوی دفع مدفوع هستند.
عوامل مختلفی از جمله رژیم غذایی، عدم تحمل غذایی، بیماری‌های گوارشی، تغییرات هورمونی، استرس و مصرف داروها منجر به تشدید این وضعیت خواهد شد. برای مدیریت و کاهش علائم نفخ، رعایت رژیم غذایی مناسب، افزایش فعالیت بدنی، مدیریت استرس و مشاوره با پزشک در صورت نیاز توصیه می‌شود.
چگونه نفخ شکم تشخیص داده می‌شود؟
تشخیص نفخ شکم، براساس علائم بیمار و معاینات بالینی انجام می‌شود؛ اما متخصص گوارش، گاهی برای تشخیص علت دقیق‌تر نفخ در شرایط پیچیده، آزمایش‌های تکمیلی و تخصصی را توصیه می‌کند. در جدول زیر، به دقیق‌ترین روش‌های تشخیصی نفخ شکم اشاره کرده‌ایم:
| تکنیک‌های تشخیصی نفخ شکم | شرح تکنیک‌های تشخیصی |
| مصاحبه پزشکی | پرسیدن سوالاتی در مورد علائم، شدت و مدت زمان نفخ، رژیم غذایی، عادات غذایی و سابقه پزشکی |
| معاینه فیزیکی | لمس و معاینه شکم برای یافتن نشانه‌های غیرمعمول مانند حساسیت، ورم یا صداهای غیرطبیعی |
| آزمایش‌های خون | بررسی خون برای تشخیص التهاب، عفونت یا مشکلات متابولیکی عامل نفخ |
| آزمایش‌های مدفوع | بررسی مدفوع برای تشخیص عفونت‌ها، عدم تحمل غذایی یا مشکلات گوارشی دیگر |
| آزمایش‌های تصویربرداری | مانند اشعه ایکس، سونوگرافی یا سی‌تی‌اسکن برای بررسی دقیق‌تر ساختارهای داخلی شکم و تشخیص هر گونه انسداد یا ناهنجاری |
| آزمایش‌های تنفسی | تست تنفسی هیدروژن یا متان برای تشخیص عدم تحمل لاکتوز یا رشد بیش از حد باکتری‌ها در روده کوچک |
| آندوسکوپی و کولونوسکوپی | مشاهده مستقیم داخل دستگاه گوارش و برداشتن نمونه‌های بافتی برای بررسی بیشتر |
این مجموعه از روش‌های تشخیصی، برای شناسایی علت دقیق نفخ شکم و ارائه درمان مناسب به متخصص گوارش کمک می‌کنند.
درمان نفخ شکم و معده
برای کاهش نفخ، روش‌های مختلفی وجود دارد:
- کاهش مصرف غذاهای نفاخ
- جویدن آرام غذا
- مصرف فیبر
- پرهیز از غذاهای حساسیت‌زا
- استفاده از داروهای ضدنفخ مانند سایمیتیکون و پروبیوتیک‌ها
- فعالیت بدنی منظم
- مدیریت استرس
- نوشیدن دمنوشهای گیاهی
- نوشیدن سرکه سیب و آب لیمو
- ماست پروبیوتیک‌ها مکملهای رازیانه
روش‌های از بین بردن نفخ شکم فوری
پیاده‌روی پس از صرف غذا، یوگا یا هر نوع فعالیت بدنی ملایم، با تسهیل حرکت غذا در دستگاه گوارش، نفخ را کاهش می‌دهند. همچنین، ماساژ محوطه شکمی به آرامی و در جهت عقربه‌های ساعت، باعث تسکین عضلات روده و آزادش شدن گازهای تجمع‌یافته در روده می‌شود.
از دیگر روش‌های درمان فوری نفخ، می‌توان به دوش آب گرم اشاره کرد. استحمام با گرم عضلات را شل کرده و به هضم غذا کمک می‌کند. همچنین برخی، بوتاکس معده را روشی مناسب برای درمان این عارضه می‌دانند.
بهترین غذاها برای درمان نفخ
غذاهای حاوی فیبر محلول، زنجبیل تازه، موز، سبزیجات پخته‌شده و برنج سفید برای کاهش گاز شکم و نفخ مفید هستند.
چگونه می‌توان از نفخ شکم پیشگیری کرد؟
نفخ شکم می‌تواند بسیار ناخوشایند باشد، اما با رعایت چند نکته می‌توان از آن پیشگیری کرد:
- جویدن غذا به‌خوبی؛ تاثیر هضم درست برای جلوگیری از بلع هوا.
- افزایش تدریجی فیبر؛ جلوگیری از مصرف زیاد فیبر به یک‌باره.
- نوشیدن مایعات کافی؛ جلوگیری از انباشت گاز در روده‌ها.
- مصرف غذاهای پروبیوتیک؛ مانند ماست برای تعادل باکتری‌ها.
- فعالیت بدنی منظم؛ برای بهبود حرکت گوارشی.
- پرهیز از غذاهای نفاخ؛ مانند لوبیا، کلم، نوشابه‌های گازدار.
- کاهش مصرف غذاهای چرب؛ برای جلوگیری از هضم کند.
- استفاده از داروهای ضد نفخ؛ پیش از صرف غذا.
رعایت این نکات، به‌طور مؤثر به درمان نفخ کمک و باعث کاهش باد شکم می‌شود.
برای درمان نفخ شکم و معده به چه پزشکی مراجعه کنیم؟
برای درمان نفخ شکم باید به پزشک متخصص گوارش مراجعه کنید. این پزشک، در تشخیص و درمان مشکلات مرتبط با دستگاه گوارش همچون نفخ معده مهارت دارد.
در نهایت، اگر مبتلا به نفخ شکم هستید و درمان خانگی نفخ معده و شکم موثر نبود، حتما به دکتر گوارش مراجعه کنید. برای دریافت نوبت از متخصص گوارش، از امکان نوبت‌دهی این متخصص در سایت دکتردکتر استفاده کنید. اگر هم نیاز به ویزیت فوری دارید، می‌توانید نوبت مشاوره آنلاین دکتر گوارش را از سامانه دکتردکتر بگیرید و متنی یا تلفنی با پزشک، مشورت کنید.
منابع:
health.harvard.edu
nhs.uk
سوالات متداول نفخ شکم
نفخ شکم، از علائم سرطان معده یا سرطان تخمدان می‌تواند باشد.
باد معده یا نفخ شکم، ناشی از عوامل مختلفی از جمله نامناسب بودن رژیم غذایی، استرس، سوء‌هاضمه یا عدم تحمل غذایی است.
بله. قرص‌های پروبیوتیک، در رفع باد شکم به‌ویژه نفخ ناشی از عدم تعادل باکتری‌های روده بسیار مفید است.
بله. با سریع غذا خوردن، هوای زیادی را همراه با غذا بلع می‌بلعید. همچنین در صورت درست نجویدن غذا و سریع غذا خوردن، مواد غذایی زمان کافی برای هضم در معده ندارند و ورود غذای کامل هضم نشده به معده، باعث تولید گاز بیشتر، نفخ و درد شکم می‌شود.
دفع 13 تا 20 بار گاز در روز، طبیعی تلقی می‌شود.
دمنوشهای نعناع، زنجبیل، رازیانه، زیره و بادرنجبویه در درمان نفخ شکم بسیار موثر هستند.
سلام و عرض ادب
من 40 سالمه جدیداً شکمم هر دو روز یکبار کار میکنه و مدام نفخ داره – و متاسفانه شب ها کنترل دفع گاز معده ام رو ندارم و این خیلی اذیتم میکنه . لطفا راهنمائیم کنید . ممنون
سلام آقای 34ساله هستم یه مدتی که ورم معده دارم از 2روزه وقتی نفس عمیق میکشم یه دردی تو کتفم احساس میکنم ،،نفخ معده هم دارم لطفا راهنمایی کنید
سلام خسته نباشید -صبح ها که بیدار میشم استرس و نفخ دارم و اگه چیزی بخورم اسهال میشم ظهر ها و شبها هم بعد خوردن غذا نفخ روده ای زیر نافم میگیرم و تپش قلب و اخر شبا کلا روده ام از کار میفته و فقط نفخ شدید بد بو میکنم و نمیتونم خودمو تخلیه کنم مدفوعم هم شل و اسیدی هست قرص سرترالین هم مصرف میکنم
سلام
بعد از هر وعده غذایی(شام یا نهار) و حتی بعد از خوردن میان وعده، شکمم خیلی خیلی جلو میاد. خودم احساس میکنم گاز روده ام زیاده.
چی کار کنم رفع بشه؟
باعرض سلام و خدا قوت.
حدود ۵ سال است که به محض خوردن غذاهای خام(مانند: سبزی خوردن، انواع میوه، کاهو، سس مایونز،سالاد شیرازی و…) حالت تهوع میگیرم.
علتش چیه؟؟؟
راه درمانش چیه؟؟؟
با تشکر وافر.?
سلام یک سال شده مشکل نفخ معده دارم یعنی فقط کافیه اب یا غذا بخورم معده ام نفخ میکنه غذاهم زیاد نمیتونم بخورم راهنمایی کنید باتشکر
سلام دکترجان . بنده ی هفته هست هر چی میخورم احساس سنگینی معده دارم انگار چیزی تو گلوم مونده . و همین طور نفخ و آروغ باد. احساس بی رمقی و بی حالی دارم دوست دارم دراز بکشم .
سلام.بعد از غذا خوردن، شکمم خیلی باد میکنه و جلو میاد. علتش چیه؟؟؟
درد سمت سمت چپ و گاهی درد سردل نشانه چیست؟
سلام اگه بالاي ٤٠ سال داريد بايد از نظر قلبي بررسي شويد
اگر زير ٤٠ سال داريد درد معده هستش
سپاس فراوان
خواهش ميكنم
سلام خسته نباشید
من ۴۶ سالمه ۱۰ سال بیش تر ورم معده دارم اگر بخورم یا نخورم مدام ورم میکنه روده ام هم ورم میکنع
همیشه باد داخل شکمم میپیچه
و کیسه صفرا هم دارم ۲۵ میلی گرم است درد صفرا ندارم اما همیشه باد داخل شکمم هست
سلام منظورتون سنگ كيسه صفرا هست؟
بايد توسط متخصص گوارش ويزيت شويد و اندوسكوپي شىيد( باتوجه به مدت زماني كه شما علامت داشتيد)
من ۲۷ سالمه یبوست دارم ووقتی غذا میخورم نفخ معده دارم میشه راهنماییم کنید
چرا همیشه از شکمم باد خارج میشه واقعا خجالت میکشم از وضع اصن میترسم تو جمع بشینم
سلام خسته نباشید. من پدرم ۲۴ ساعته یک نفس داره سکسکه میکنه. تازه هم استند قلبی گذاشته و دارو مصرف میکنه. واسه رفع سکسکه هر کار تجربی و مهارتی بود انجام دادیم ولی فایده نداشت. ۶۹ ساله هستش و دیابت و همارویید هم داره. ممنون میشم راهنمابیم کنید واسه قطع شدن سکسکه چیکار کنیم
سلام
باید ویزیت شوند
سلام چه برای ورم روده استفاده کنم
سلام دايمتيكون
سلام خانم دکتر۴روزنفق معده دارم میزنه به اعصابم فشار میاره ممنون از راهنماییتون
سلام من 14سالمه و نفخ دارم خیلی هم شدیده و یک هفتس اینجوری شدم
سلام خسته نباشید
من هر چند وقت یکبار نفخ خیلی شدید دارم. شکمم خیلی خیلی بزرگ میشه .درست مثل یک خانم باردار
الان حدود یک هفتست که نفخم خوب نشده
قرص دایمتیکون هم مصرف کردم و تاثیر چندانی نداشته.
چه قرصی بخورم؟
نزدیکی زمان پریود ممکنه دلیل نفخ باشه؟
سلام خسته نباشین من۲۳سالمه.یه مدته خیلی نفخ دارم ازصبح تاشب کلا شکمم بادداره.چیکاربایدکنم؟
سلام.سمت چپ پهلو حس نفخ دارم درد اسپاسمی داره و حالت تهوع.این درد ب بیضه چپ کشیده میشه سونو دادم موردی نداشتم.کمک کنید
سلام من ۱۰ روز است که عمل رحم انجام داده ام و مرتب نفخ معده و بخصوص روده دارم و خیلی اذیتم لطفا راهنمایی فرمائید!ضمنا قبلا کلیت عصبی داشتم
با سلام و احترام
مدت زیادی است که مشکل نفخ و سوزش معده دارم.بطوری که گاهی اوقات شبها بر اثر سوزش معده از خواب بیدار میشم.تقریبا با خوردن هر غذایی هم گاز معده و باد شکم به سراغم میاد و خیلی اذیت میشم.ممنون میشم اگر راهنمایی بفرمایید.
سلام بهتره توسط متخصص گوارش ويزيت شويد و اندوسكوپي دهيد
سلام
دو سه هفته ای است نفخ دارم بعد احساس می کنم یه بغض داخل گلوم هست
اگه امکانش هست راهنمای بفرماید ممنون میشم.
سلام۳۴سالمه.. مشکل گوارش و یبوست ندارم ولی بشدت معده ام با غذاهای تفاخ ورم میکنه و در حالت طبیعیم معده ام شکمم بزرگتره چکار کنم ورم معده ام بخوابه؟
داروی موثر بر بی اختیاری در خواب چیست؟ ممنون
باسلام خدمت خانم دکتر.36سالمه.مدت زیادیه نفخ دارم خیلی اذیتم میکنه. ی وقتایی دستشویی اینقدفشار میاره که برای دفع مدفوع نمیتونم جلوی خودمو نگهدارم حتما باید برم دستشویی واگرنتونم درد خیلی وحشتناکی میپیچه توشکمم.قرص دایمتکون استفاده کردم ج نداد. واقعا باعث خجالت وکلافگی شده ی قرص قوی لطفا تجویز کنید جواب بگیرم
سلام
معده ام به شدت نفخ داره ودردمیکنه جوری که هرچی میخورم حتی آب اذیت میشم.این عصبیم میکنه لطفا بگین علت چیه
سلام خسته نباشید
من چند سالی هست که به شدت مشکل باد معده و روده دارم و همچنین باد گلو، بی اختیاری شبانه و گاهی بوی بد، معمولاً یبوست هم دارم، این مشکلات به قدری اذیت کننده شده که نه جرات دارم پیش کسی بخوابم نه خونه کسی برم. لطفاً راهنمایی بفرمایید
ممنون
خانم هستم 30سالمه نفخ شکم شدید دارم هرروز رودهام پراز گاز صدای قارقور شکم شدید دارم اصلن بخاطر نفخ شکم نمیتونم جایی برم لطفاً راهنمایم کنید
سلام . خسته نباشد.
45 سال سن دارم مدت دوسال هست که همیشه هر وقت ناهار یا شام میخورم بعداز چند دقیقه شکمم بدجور ورم میکنه به حدی که نفس کشیدن برام سخت میشه . البته با پوزش به محض اینکه دستشویی میرم خیلی خیلی حالم بهتر میشه .یه جورایی انگار به محض اینکه روده م حتی یه ذره پرمیشه نفخ شدید و شکمم ورم میکنه و سفت میشه .
هیچ گونه درد و سوزش هم ندارم .البته سیگار زیاد میکشم.
ممنون میشم اگه راهنمایی کنید.
باسلام
دختری 25 ساله هستم، 3 روزه نفخ شکم دارم و زیرشکمم حالت گرفتگی داره، بعضی وقتا کمر و پهلوهامم درد میگیره. رنگ ادرار طبیعی و تکرر ادرار هم ندارم، امکانش هست از عفونت باشه؟
سلام یک سال نیم درد معده وروده فقط درسمت چپ داشتم سورش معده ازبین رفته ولی ازخواب که بیدار میشم انگار سمت چپ معده وپهلو از داخل باد کرد اذیتم‌میکنه تا شب همینطورم تاخوب که باد خالی شد راحت میشم تورو خدا کمکم کنید ازمایش سونو اندو دادم خوب بودن فقط کولون ندادم
باسلام خدمت شما اقای دکتر من شکمم همیشه نفخ داره خیلی اذیت میشم خصوصا موقعه ای که حبوبات مصرف کنم و وقتی که جلو گیری میکنم از آزاد شدن گاز معده طرف چپ شکمم درد میگیره
با سلام و خسته نباشید
۳۶ ساله مرد
سوزش معده رفلاکس معده
نفخ شدید روده و یبوست
مدفوع تیکه تیکه
سلام من 46 سالمه و مدتی هست که در زمان عصر به بعد شدیدا دچار نفخ درد شکم و تورم و درد در ناحیه سمت راست بالای شکم دارم سونو از کبد و صفرا دادم مشکلات فقط کبد گرید 1 بوده و بعضی شب ها دچار رفلکس میشم و گاز شدید در روده دارم و صبح ها ناشتا قرص لوتیروکسین 50 میخورم لطفا راهنمایی کنید ممنون
سلام خسته نباشید
من حدودا یک هفته است که نفخ و باد معده شدید دارم باید چیکار کنم لطفا راهنمایی کنید
با سلام خانمى ٥٤ ساله هستم مدتى هست كه نفخ و ورم بالاى شكم دارم كه بعضى وقتا بالاى شكمم سفت ميشه قرص امى پرازول صبح ناشنا ميخورم با قرص دايميتىكون ولى زياد اثرى نداشته ممكنه راهنماىى بفرماييد
سلام عرض خسته نباشيد
من بعد ازخوردن غذاچندروزي است شكم من نفخ ميكند كه اذيت ميكند خوردن قرص جويدني هم مشكلم حل نميشود لطف كنيد راهنمايي بفرماييد
سلام خسته نباشید. من نفخ شدید معده و روده دارم مرتب بادگلو دارم و روده هام خیلی نفخ داره . صبحها حالت تهوع دارم . خیلی استرسی هستم .
با عرض ادب و احترام
من دو بار پيكر تراسي كردم و به فاصله خيلي كم به علت نفخ معده و شكم اين نواحي خيلي ورم ميكنند و باعث افسردگي و آزارم ميشن كه حتي من رو منزوي كرده و ميهماني هم نميرم به نظر شما مشكل از كجاست ،خواهش ميكنم من رو راهنمايي كنيد؟
سلام
چهل روز پیش به مدت دو هفته حالت اسهال و تحرک و نفخ در روده و معده داشتم همراه با گیج و منگی , تب و خستگی البته این علایم بطور گذری , اسهال با مصرف لاکتوکر یه مدت رفع شد اما همچنان نفخ روده و معده ادامه داره , در سمت راست روده احساس باد , سفتی و گاها درد آرام , اخیرا در کلیه چپم هم احساس میکنم چیزی غر غر میکنه و اونجام نامیزون میزنه , اکثرا با خوردن غذا نفخ میکنم , تمرکزم اومده پایین , انرژیم کم شده , و نکته دیگر از همان اول در ریه م هم احساس مشکل میکنم که همراه با حس تنگی نفس و گرفتگی ریه س … راهنماییم بکنید .
دو روزه احساس نفخ ميكنم ، خيلي شديد نيست ولي مقداري زير ناف سفت و كمي متورم شده.
يبوست هم دارم معمولا اگه كم فيبر مصرف كنم ،اين چند روز يبوست بيشتر شده ،مدفوع به صورت تكه تكه و كاملا خشك و درد در ناحيه مقعد .
٢٧ سالمه، بدنسازي كار ميكنم ،مكمل پروتئين و كراتين هم مصرف ميكنم ، اضافه وزن و هم ندارم
درمان خاصي لازمه براي نفخ انجام بدم يا برطرف ميشه خودش؟
سابقه نفخ به اين صورت نداشتم .
سلام من مدتیه نفخ دارم و تو خواب حالت بی اختیاری دارم هم دایمیتکون استفاده کردم هم دمپریدون تاثیر داشتن ولی کامل خوب نشدم واقعا اذیت کنندس ممنون میشم کمک کنید
تا چه مدت استفاده کنم؟
حداقل تا یک ماه مصرف کنید
سلام خسته نباشید ببخشید مدتی شبا رفلکس معده دارم ینی نمیتونم شبا اب بخورم